Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi sự doanh nghiệp của sinh viên tại Trường Cao đẳng Bến Tre

Hội thảo Khoa học Quốc tế ...<br /> <br /> PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN Ý ĐỊNH<br /> KHỞI SỰ DOANH NGHIỆP CỦA SINH VIÊN<br /> TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG BẾN TRE<br /> Võ Thành Khởi1<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu của nghiên cứu nhằm phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi sự doanh<br /> nghiệp của sinh viên trường Cao đẳng Bến Tre. Số liệu sử dụng trong nghiên cứu được thu thập<br /> từ kết quả khảo sát thực tế 297 sinh viên. Số liệu được xử lý bằng phần mềm thống kê SPSS, kiểm<br /> định thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, mô hình phân tích nhân tố khám phá (EFA) kết hợp<br /> với hồi quy tuyến tính bội. Kết quả nghiên cứu có 5 nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi sự doanh<br /> nghiệp của sinh viên tại trường Cao đẳng Bến Tre bao gồm: (1) Thái độ; (2) Giáo dục; (3) Đam<br /> mê và kinh nghiệm; (4) Sự ủng hộ; (5) Sự sẵn sàng kinh doanh. Trong đó, nhân tố “Giáo dục” có<br /> tác động mạnh nhất đến ý định khởi sự doanh nghiệp của sinh viên tại trường Cao đẳng Bến Tre.<br /> Từ khóa: khởi nghiệp, sinh viên, Bến Tre.<br /> <br /> ANALYSIS THE FACTORS AFFECTING THE INTENTION<br /> TO START THE BUSINESS OF STUDENTS AT BEN TRE COLLEGE<br /> ABSTRACT<br /> The objective of this study was to analyze the factors affecting the intention to start a business<br /> of students at Ben Tre College. The data used in the study were collected from real surveys of<br /> 297 students. Data were processed by SPSS statistical software, Cronbach’s Alpha co-efficient<br /> model, EFA model combined with multiple linear regression. The esults of the study had 5 factors<br /> that affected the students’ intention to start a business at Ben Tre College, include: (1) Attitude;<br /> (2) Education; (3) Passion and experience; (4) Support; (5) Business readiness. In which, the<br /> “Education” factor had the strongest impact on the intention to start the business of students at<br /> Ben Tre College.<br /> Keywords: startup, students, Ben Tre.<br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Khởi nghiệp là quá trình mà một cá nhân (hoặc nhóm) xác định một cơ hội kinh doanh; mua lại<br /> và triển khai các nguồn lực cần thiết để khai thác nó, việc khai thác các cơ hội kinh doanh có thể<br /> bao gồm các hoạt động như phát triển một kế hoạch kinh doanh, thuê nguồn nhân lực, huy động<br /> được nguồn tài chính và nguyên vật liệu, xây dựng đội ngũ lãnh đạo, và chịu trách nhiệm cho sự<br /> thành công hay thất bại của công việc kinh doanh 2<br /> Nhưng khởi nghiệp là một yếu tố khá mới mẻ do đó các chương trình giáo dục về khởi nghiệp<br /> cho các bạn sinh viên còn rất nhiều hạn chế từ đó làm hạn chế tinh thần khởi nghiệp của các bạn<br /> sinh viên ở các trường trong nước nói chung và trường Cao đẳng Bến Tre nói riêng.<br /> 1 Tiến sỹ, Giảng viên trường Cao đẳng Bến Tre.<br /> 2 Theo Từ điển mở Wikipedia<br /> 43<br /> <br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> Và từ trước đến nay chưa có công trình nghiên cứu nào về các nhân tố ảnh hưởng đến ý định<br /> khởi sự doanh nghiệp của các bạn sinh viên tại trường Cao đẳng Bến Tre, do đó việc đánh giá một<br /> cách chính xác về các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi sự doanh nghiệp của các bạn sinh viên tại<br /> trường Cao đẳng Bến Tre là cần thiết. Từ đó có hướng đề xuất nhằm phát huy tài năng trẻ trong sinh<br /> viên ham mê khởi nghiệp, ham mê thử thách, đương đầu với khó khan nhăm mục đích làm giàu.<br /> Tác giả quyết định chọn nghiên cứu “Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi sự<br /> doanh nghiệp của sinh viên tại trường Cao đẳng Bến Tre” là cần thiết.<br /> 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> 2.1 Cơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu<br /> Khởi nghiệp là quá trình thiết kế, mở ra và vận hành một doanh nghiệp mới, mà thường bắt đầu<br /> như một doanh nghiệp nhỏ, cung cấp một sản phẩm, quá trình hoặc dịch vụ để bán hoặc cho thuê1.<br /> Khởi nghiệp là quá trình mà một cá nhân (hoặc nhóm) xác định một cơ hội kinh doanh; mua lại và<br /> triển khai các nguồn lực cần thiết để khai thác nó, việc khai thác các cơ hội kinh doanh có thể bao<br /> gồm các hoạt động như phát triển một kế hoạch kinh doanh, thuê nguồn nhân lực, huy động được<br /> nguồn tài chính và nguyên vật liệu, xây dựng đội ngũ lãnh đạo, và chịu trách nhiệm cho sự thành<br /> công hay thất bại của công việc kinh doanh2.<br /> Nghiên cứu của Zahariah Mohd Zain và cộng sự (2010) đã chứng minh có 3 yếu tố ảnh hưởng<br /> đến khơi sự doanh nghiệp của các bạn sinh viên là: tham gia các khóa học kinh doanh; Ảnh hưởng<br /> từ truyền thống kinh doanh của các thành viên trong gia đình; Đặc điểm cá nhân.<br /> Nghiên cứu của Wenjun Wang và cộng sự (2011) đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến khởi<br /> sự doanh nghiệp của sinh viên bao gồm: sự ham muốn kinh doanh; sự sẵn sàng kinh doanh; kinh<br /> nghiệm làm việc; nền tảng kinh doanh của gia đình; đạo đức kinh doanh có tác động trực tiếp đến<br /> ý định khởi sự doanh nghiệp của các bạn sinh viên.<br /> Nghiên cứu của Perera K. H (2011) đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến khởi sự doanh nghiệp<br /> của sinh viên bao gồm: yếu tố xã hội; yếu tố tâm lý; yếu tố kinh tế; yếu tố chính trị, pháp lý.<br /> Nghiên cứu của Francisco Linan và cộng sự (2011) đã chỉ ra 5 nhân tố ảnh hưởng đến khởi sự<br /> doanh nghiệp của các bạn sinh viên bao gồm: sự sẵn sàng kinh doanh; thái độ cá nhân; hoạch định,<br /> liên minh và hình thành nhân viên; sự tăng trưởng – chìa khóa cho sự thành công; sự ưu tiên cho<br /> các công việc có ích.<br /> Nghiên cứu của Fatoki (2010) đã chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng đến khởi sự doanh nghiệp của các<br /> bạn sinh viên bao gồm: việc làm; quyền tự chủ; sáng tạo; kinh tế và nguồn vốn; những trở ngại cho<br /> mục đích kinh doanh của sinh viên tốt nghiệp là: nguồn vốn, kỹ năng, sự hỗ trợ.<br /> Nghiên cứu của Nguyễn Quốc Nghi và cộng sự (2016) đã chỉ ra có 4 nhân tố tác động đến ý<br /> định khởi sự doanh nghiệp của sinh viên bao gồm: thái độ và sự đam mê; sự sẵn sàng kinh doanh;<br /> quy chuẩn chủ quan; giáo dục; trong đó, yếu tố thái độ và sự đam mê có tác động mạnh nhất đến ý<br /> định khởi sự doanh nghiệp của sinh viên.<br /> Nghiên cứu của Phan Anh Tú và Nguyễn Thanh Sơn (2015) đã chỉ ra có 6 nhân tố tác động<br /> đến ý định khởi sự doanh nghiệp của sinh viên bao gồm: động lực trở thành doanh nhân; nền tảng<br /> gia đình; chính sách chính phủ và địa phương; tố chất doanh nhân; khả năng tài chính; đặc điểm<br /> cá nhân.<br /> Nghiên cứu của Phan Anh Tú và Giang Thị Cẩm Tiên (2015) đã chỉ ra có 5 nhân tố ảnh hưởng<br /> 1 Theo Từ điển mở Wikipedia<br /> 2 Theo Từ điển mở Wikipedia<br /> 44<br /> <br /> Hội thảo Khoa học Quốc tế ...<br /> đến khởi sự doanh nghiệp của sinh viên bao gồm: thái độ và tự hiệu quả; giáo dục và thời cơ khởi<br /> nghiệp; nguồn vốn; quy chuẩn chủ quan; nhận thức kiểm soát hành vi.<br /> Thông qua lược khảo các tài liệu nghiên cứu ngoài nước và thảo luận với 7 bạn sinh viên trường<br /> cao đẳng Bến Tre có tham gia hoạt động khởi tạo doanh nghiệp do tỉnh Bến Tre tổ chức, sau đó thực<br /> hiện nghiên cứu sơ bộ thì tác giả đã xây dựng mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến khởi<br /> sự doanh nghiệp của sinh viên bao gồm: (1) Thái độ; (2) Giáo dục; (3) Đam mê và kinh nghiệm; (4)<br /> Sự ủng hộ; (5) Sự sẵn sàng kinh doanh. Mô hình nghiên cứu được đề xuất như sau:<br /> <br /> Mô hình nghiên cứu đề xuất<br /> Nguồn: Tác giả tổng hợp và đề xuất, 2017.<br /> Từ 5 nhân tố ảnh hưởng đến khởi sự doanh nghiệp của sinh viên được diễn giải thông qua bảng<br /> 1 như sau:<br /> Bảng 1: Diễn giải các biến thành phần<br /> STT<br /> <br /> Biến quan sát<br /> <br /> A<br /> <br /> Thái độ<br /> <br /> B<br /> <br /> Giáo dục<br /> <br /> Thang đo<br /> <br /> Nguồn tác giả<br /> <br /> Thang đo Likert từ 1: Francisco Linan và<br /> Rất không đồng ý à 5: cộng sự, 2011; Nguyễn<br /> TD1. Tôi sẽ cố gắng học tập để đáp ứng đủ điều kiện<br /> Rất đồng ý.<br /> Quốc Nghi và cộng sự,<br /> khởi nghiệp<br /> 2016; Phan Anh Tú và<br /> TD2. Mục tiêu nghề nghiệp của tôi là khởi sự kinh<br /> Giang Thị Cẩm Tiên,<br /> doanh riêng;<br /> 2015.<br /> TD3. Tôi đã suy nghĩ nghiêm túc trong việc bắt đầu<br /> kinh doanh riêng sau khi tốt nghiệp.<br /> Thang đo Likert từ 1: Zahariah Mohd Zain và<br /> GIAODUC1. Chương trình học chính ở trường trang bị Rất không đồng ý à 5: cộng sự, 2010; Nguyễn<br /> Rất đồng ý.<br /> Quốc Nghi và cộng sự,<br /> cho tôi đủ khả năng để khởi nghiệp;<br /> 2016; Phan Anh Tú và<br /> GIAODUC2. Trường tôi thường tổ chức những hoạt động<br /> Giang Thị Cẩm Tiên,<br /> định hướng về khởi nghiệp cho sinh viên;<br /> 2015.<br /> GIAODUC3. Nhà trường phát triển kỹ năng và khả năng<br /> kinh doanh của tôi.<br /> GIAODUC4. Nhà trường hướng dẫn tôi có khả năng tích<br /> lũy vốn;<br /> GIAODUC5. Nhà trường hướng dẫn tôi có thể huy động<br /> vốn từ những nguồn vốn khác.<br /> 45<br /> <br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> C<br /> <br /> Sự ủng hộ<br /> <br /> Thang đo Likert từ 1: Francisco Linan và<br /> UNGHO1. Nếu tôi quyết định khởi nghiệp, các thành Rất không đồng ý à 5: cộng sự, 2011; Nguyễn<br /> Rất đồng ý.<br /> Quốc Nghi và cộng sự,<br /> viên trong gia đình sẽ ủng hộ tôi;<br /> 2016; Phan Anh Tú và<br /> UNGHO2. Nếu tôi quyết định khởi nghiệp, bạn bè sẽ ủng<br /> Giang Thị Cẩm Tiên,<br /> hộ tôi;<br /> 2015.<br /> UNGHO3. Người thân trong gia đình sẽ ảnh hưởng đến<br /> quyết định khởi nghiệp của tôi;<br /> UNGHO4. Nghề nghiệp của cha mẹ và người thân trong<br /> gia đình có ảnh hưởng đến quyết định khởi nghiệp của tôi.<br /> D<br /> <br /> Đam mê và kinh nghiệm<br /> <br /> Thang đo Likert từ 1: Wenjun Wang và cộng<br /> Rất không đồng ý à 5: sự, 2011; Nguyễn Quốc<br /> Rất đồng ý.<br /> Nghi và cộng sự, 2016.<br /> <br /> DMKN1. Kinh nghiệm làm nhân viên;<br /> DMKN2. Kinh nghiệm quản lý;<br /> DMKN3. Kinh nghiệm kinh doanh;<br /> DMKN4. Kinh nghiệm xử lý các vấn đề khó khăn.<br /> DMKN5. Tôi không thích đi làm thuê cho người khác sau<br /> khi tốt nghiệp;<br /> DMKN6. Tôi có xu hướng mở doanh nghiệp riêng sau khi<br /> tốt nghiệp;<br /> E<br /> <br /> Sự sẵn sàng kinh doanh<br /> <br /> Thang đo Likert từ 1: Wenjun Wang và cộng<br /> SSKD1. Tôi tự tin vào khả năng của bản thân trong việc Rất không đồng ý à 5: sự, 2011; Francisco<br /> Rất đồng ý.<br /> Linan và cộng sự, 2011;<br /> khởi nghiệp;<br /> Nguyễn Quốc Nghi và<br /> SSKD2. Tôi có nhiều mối quan hệ xã hội;<br /> cộng sự, 2016.<br /> SSKD3. Khởi sự doanh nghiệp hấp dẫn đối với tôi;<br /> SSKD4. Tôi là người có nhiều hoài bão kinh doanh.<br /> F<br /> <br /> Ý định khởi sự doanh nghiệp<br /> <br /> Thang đo Likert từ 1:<br /> Rất không đồng ý à 5:<br /> QKKN1. Sau khi tốt nghiệp tôi sẽ khởi nghiệp.<br /> QKKN2.Tôi sẽ tranh thủ các mối quan hệ để sau khi tốt Rất đồng ý.<br /> nghiệp sẽ khởi nghiệp.<br /> QKKN3. Tôi sẽ cố gắng học tập và tích lũy thêm kinh<br /> nghiệm để sau khi tốt nghiệp sẽ khởi nghiệp.<br /> <br /> Nguồn: Tổng hợp từ các nghiên cứu trước đó và kết quả thảo luận nhóm, 2017.<br /> 2.2. Phương pháp thu thập số liệu<br /> Đối tượng nghiên cứu là các bạn sinh viên đang học tại trường Cao đẳng Bến Tre, dữ liệu nghiên<br /> cứu được thu thập theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện trong khoảng thời gian từ 5/9/2017 đến<br /> 22/10/2017. Hair và cộng sự (1987) cho rằng để sử dụng tốt mô hình phân tích nhân tố khám phá<br /> (EFA) thì kích thước mẫu tối thiểu phải là 50, tốt hơn là 100 và tỉ lệ quan sát trên biến đo lường là<br /> 5:1 nghĩa là 1 biến đo lường cần tối thiểu 5 biến quan sát. Do mô hình phân tích nhân tố khám phá<br /> có 22 biến đo lường các nhân tố ảnh hưởng đến khởi sự doanh nghiệp của sinh viên vì vậy cỡ mẫu<br /> ít nhất của đề tài phải là 22 x 5 = 110 quan sát nhưng để đảm bảo tính đại diện cao cho tổng thể thì<br /> tác giả đề xuất chọn cỡ mẫu nghiên cứu là 297 sinh viên.<br /> 46<br /> <br /> Hội thảo Khoa học Quốc tế ...<br /> 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> 3.1 Kết quả kiểm định độ tin cậy thang đo lường các nhân tố ảnh hưởng đến khởi sự doanh<br /> nghiệp của sinh viên<br /> Thang đo có hệ số Cronbach’s Alpha từ 0,6 trở lên là có thể sử dụng tốt và hệ số tương quan<br /> biến tổng phải lớn hơn 0,3 thì mới đạt yêu cầu (Trọng & Ngọc, 2008). Tác giả tiến hành kiểm định<br /> độ tin cậy của thang đo bằng hệ Cronbach’s Alpha nhiều lần để tìm được thang đo có độ tin cậy cao<br /> nhất. Kết quả kiểm định Cronbach’s Alpha cho thấy tất cả các biến đều có hệ số tương quan biến<br /> tổng lớn hơn 0,3 và hệ số tương quan biến tổng đều lớn hơn 0,6 cho thấy thang đo có ý nghĩa và<br /> các biến thành phần trong thang đo là đáng tin cậy trong việc đo lường các nhân tố ảnh hưởng đến<br /> khởi sự doanh nghiệp của sinh viên.<br /> 3.2. Đánh giá thang đo bằng phân tích nhân tố khám phá (EFA)<br /> Kết quả phân tích nhân tố khám phá các nhân tố ảnh hưởng đến khởi sự doanh nghiệp của sinh<br /> viên được thực hiện như sau:<br /> Thực hiện phân tích nhân tố khám phá, các kiểm định được đảm bảo như sau: (1) Độ tin cậy<br /> của các biến quan sát (factor loading > 0,55); (2) Kiểm định tính thích hợp của mô hình (0,5 ≤<br /> KMO = 0,791 ≤ 1); (3) Kiểm định Bartlett’s về tương quan các biến quan sát có giá trị Sig.=0,000<br /> < 5% chứng tỏ các biến có liên quan chặt chẽ; (4) Kiểm định phương sai cộng dồn = 75,408% cho<br /> thấy các biến độc lập đưa vào mô hình giải thích được 75,408% các nhân tố ảnh hưởng đến khởi sự<br /> doanh nghiệp của sinh viên (Trọng & Ngọc, 2008); kết quả phân tích nhân tố khám phá cho thấy<br /> vẫn giữ nguyên 22 biến quan sát thuộc 5 nhóm nhân tố và không có sự xáo trộn giữa các biến thành<br /> phần nên tên các nhân tố vẫn được giữ nguyên.<br /> Bảng 2: Kết quả phân tích nhân tố khám phá<br /> Tên biến<br /> DMKN2<br /> DMKN4<br /> DMKN1<br /> DMKN6<br /> DMKN3<br /> DMKN5<br /> GIAODUC3<br /> GIAODUC5<br /> GIAODUC4<br /> GIAODUC2<br /> GIAODUC1<br /> UNGHO2<br /> UNGHO3<br /> UNGHO1<br /> UNGHO4<br /> SSKD2<br /> SSKD1<br /> SSKD3<br /> <br /> F1<br /> 0,894<br /> 0,857<br /> 0,856<br /> 0,698<br /> 0,685<br /> 0,684<br /> <br /> F2<br /> <br /> Nhân tố<br /> F3<br /> <br /> F4<br /> <br /> 0,853<br /> 0,805<br /> 0,796<br /> 0,784<br /> 0,750<br /> 0,932<br /> 0,851<br /> 0,822<br /> 0,725<br /> 0,826<br /> 0,799<br /> 0,748<br /> 47<br /> <br /> F5<br /> <br />