BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

NGUYỄN THU NGA
PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ GIỮA RỦI RO TÍN DỤNG
VỚI HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÁC NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN VIỆT NAM
Chuyªn ngnh: Ti chÝnh Ng©n hng
M sè: 62340201

Người hướng dẫn khoa học:
PGS. TS. Nguyễn Hữu Tài







LỜI CAM ĐOAN
Tôi đã đọc và hiểu về các hành vi vi phạm sự trung thực trong học thuật. Tôi
cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không vi
phạm yêu cầu về sự trung thực trong học thuật.
Tôi xin cam đoan các số liệu được sử dụng trong luận án tiến sĩ “ Phân tích
mối quan hệ giữa rủi ro tín dụng với hiệu quả kinh doanh của các NHTMCP
Việt Nam” hoàn toàn được thu thập từ thực tế, chính xác, đáng tin cậy, có nguồn
gốc rõ ràng, được xử lý trung thực và khách quan.
Hà Nội, tháng 08 năm 2017
Xác nhận của giáo viên hướng dẫn
PGS. TS. Nguyễn Hữu Tài
Học viên
Nguyễn Thu Nga
LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, lời cảm ơn xin được gửi đến các nhà khoa học và các chuyên gia
của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, đặc biệt là
các lãnh đạo cùng các đồng nghiệp tại Công ty Stoxplus và các ngân hàng TMCP
Việt Nam đã luôn quan tâm và tạo mọi điều kiện trong quá trình học tập, nghiên
cứu giúp tác giả hoàn thành Luận án tiến sĩ.
Lòng chân thành và biết ơn xin được gửi đến Viện Ngân hàng - Tài chính và
Viện Đào tạo Sau đại học, cùng các thầy cô tham gia giảng dạy chương trình nghiên
cứu sinh của trường ĐH Kinh tế Quốc dân. Qua đây, tác giả đã tiếp thu được những
kiến thức, phương pháp nghiên cứu làm hành trang quan trọng giúp tác giả thực
hiện nghiên cứu.
Lời tri ân sâu sắc nhất xin được gửi đến nhà khoa học hướng dẫn là PGS.TS
Nguyễn Hữu Tài đã gắn bó cùng tác giả trong suốt 4 năm học tập, nghiên cứu. Các
định hướng đúng đắn của thầy cùng sự chỉ bảo tận tình, tâm huyết đã giúp tác giả
hoàn thành Luận án.
Cuối cùng, xin được gửi tặng kết quả cho gia đình thân yêu và các anh,
chị, các bạn đồng hành cùng tác giả trong quá trình nghiên cứu. Chính sự yêu
thương, chia sẻ và niềm tin của mọi người là động lực to lớn cho tác giả hoàn
thành Luận án.
Trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, tháng 08 năm 2017
Tác giả Luận án
Nguyễn Thu Nga
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC HÌNH
PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ
RỦI RO TÍN DỤNG VÀ HIỆU QUẢ KINH DOANH NGÂN HÀNG ............... 5
1.1. Khái quát về ngân hàng thương mại, rủi ro tín dụng và hiệu quả kinh
doanh ngân hàng ......................................................................................... 5
1.1.1. Ngân hàng và các nghiệp vụ kinh doanh ngân hàng ...................................... 5
1.1.2. Rủi ro tín dụng và quản trị rủi ro tín dụng trong ngân hàng ........................... 6
1.1.3. Khái quát về hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng thương mại ............... 10
1.2. Hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng thương mại theo cách tiếp
cận truyền thống ....................................................................................... 11
1.3. Hiệu quả kinh doanh ngân hàng theo cách tiếp cận đường biên hiệu quả ... 14
1.3.1. Phân loại hiệu quả kinh doanh ngân hàng .................................................... 14
1.3.2. Các cách tiếp cận trong xây dựng đường biên hiệu quả ............................... 15
1.3.3. Khái quát các cách tiếp cận về hoạt động kinh doanh ngân hàng ................. 18
1.3.4. Đo lường hiệu quả kinh doanh ngân hàng ................................................... 20
1.4. Lý thuyết về mối quan hệ giữa rủi ro tín dụng và hiệu quả kinh
doanh của ngân hàng ................................................................................ 30
1.4.1. Tác động của rủi ro tín dụng tới hiệu quả kinh doanh của ngân hàng........... 31
1.4.2. Tác động của hiệu quả kinh doanh của ngân hàng tới rủi ro tín dụng........... 31
1.5. Tổng quan nghiên cứu về mối quan hệ giữa hiệu quả kinh doanh
ngân hàng và rủi ro tín dụng .................................................................... 33
1.5.1. Nghiên cứu ngoài nước về hiệu quả kinh doanh ngân hàng trong mối quan
hệ với rủi ro tín dụng ................................................................................... 33
1.5.2. Các nghiên cứu trong nước ......................................................................... 53
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................... 58
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................ 59
2.1. Khoảng trống nghiên cứu ......................................................................... 59
2.2. Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu ................................................................ 60
2.3. Khung phân tích của luận án ................................................................... 61
2.4. Nguồn dữ liệu nghiên cứu ......................................................................... 63
2.5. Phương pháp lựa chọn biến nghiên cứu .................................................. 67
2.6. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 70
2.6.1. Phương pháp truyền thống .......................................................................... 70
2.6.2. Phương pháp hiện đại .................................................................................. 71
CHƯƠNG 3: ĐÁNH GIÁ MỐI QUAN HỆ GIỮA RỦI RO TÍN DỤNG VÀ
HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÁC NGÂN HÀNG TMCP VIỆT NAM ... 78
3.1. Lịch sử ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng Việt Nam ............. 78
3.2. Hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng thương mại cổ phần Việt
Nam theo phương pháp truyền thống ...................................................... 80
3.2.1. Mức độ tăng trưởng tài sản và vốn .............................................................. 80
3.2.2. Mức độ tăng trưởng tín dụng ....................................................................... 84
3.2.3. Khả năng sinh lời và tỷ lệ nợ xấu ................................................................ 85
3.3. Kết quả đánh giá hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng TMCP
Việt Nam theo phương pháp tham số SFA .............................................. 97
3.3.1. Khái quát về phương pháp tham số SFA sử dụng để đánh giá hiệu quả
kinh doanh ngân hàng ................................................................................. 97
3.3.2. Kết quả đánh giá hiệu quả kinh doanh của các ngân hàng TMCP Việt
Nam theo phương pháp tham số SFA .......................................................... 98
3.4. Phân tích mối quan hệ giữa rủi ro tín dụng và hiệu quả kinh doanh
của các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam ................................ 101
3.4.1. Kết quả đánh giá hiệu quả kinh doanh ngân hàng khi có tác động của rủi
ro tín dụng ................................................................................................. 101
3.4.2. Đánh giá sự thay đổi của hiệu quả kinh doanh ngân hàng khi có tác động
của rủi ro tín dụng .................................................................................... 105