Phản ứng benzoyl hóa Friedel-Crafts một số hợp chất thơm sử dụng nano ZnO trong dung môi choline chloride/urea trong điều kiện chiếu xạ vi sóng

62 SCIENCE AND TECHNOLOGY DEVELOPMENT JOURNAL-<br /> NATURAL SCIENCES, VOL 2, ISSUE 2, 2018<br /> <br /> <br /> Ph n ng benzoyl hóa Friedel-Crafts m t<br /> s h p ch t th m s d ng nano ZnO trong<br /> dung môi choline chloride/urea trong i u<br /> ki n chi u x vi sóng<br /> Nguy n Tr ng H i, Ngô Th Kim Dung, Ph m Nguy n H u Th nh, Tr n Hoàng Ph ng<br /> <br /> nh ng ph n ng quan tr ng trong l nh v c hóa<br /> Tóm t t—Xúc tác nano zinc oxide (ZnO) c d c [2]. Ph n ng c th c hi n gi a h p ch t<br /> i u ch và ng d ng làm xúc tác cho ph n ng th m và benzoyl chloride t o ra s n ph m<br /> benzoyl hóa Friedel-Crafts, c k t h p cùng v i benzophenone c ng d ng khá r ng rãi. Các<br /> dung môi eutectic sâu (deep eutectic solvent, DES) ph n ng c nghiên c u khá nhi u v i các lo i<br /> t ng h p benzophenone. ây là m t trong nh ng<br /> xúc tác khác nhau nh : acid Lewis [2, 3] (FeCl 3,<br /> ph n ng quan tr ng trong l nh v c t ng h p h u<br /> ZnCl2, SnCl2, InCl3, SbCl 5, AlCl3, …); acid<br /> c nh m i u ch các ketone h ng ph ng. Xúc<br /> ZnO sau khi c i u ch t Zn(CH3COO)2.2H2O Brönsted [4, 5] (H2SO4, H3PO4, HCl, …); oxide<br /> và H2C2O4.2H2O, hình thái và kích th c c a xúc kim lo i [6]; Fe-, Zn-, Ga- ZSM-5 zeolite [7]; Si-<br /> tác c xác nh b ng các ph ng pháp hóa lý MCM-41[8]; triflate kim lo i [9]; MOF [10];<br /> nh nhi u x tia X (XRD), kính hi n vi i n t ch t l ng ion [11];… i v i ph n ng truy n<br /> quét (SEM). Ph n ng c th c hi n gi a các h p th ng là s d ng xúc tác AlCl3 ph i c n v i 2<br /> ch t th m v i tác nhân benzoyl chloride s d ng ng l ng, xúc tác sau ph n ng không th<br /> nano ZnO (10% mol) làm xúc tác và thu h i c. Quá trình ti n hành ph n ng s<br /> [CholineCl][Urea]2 (50% mol) làm dung môi cho<br /> d ng dung môi c h i, môi tr ng ph n ng<br /> ph n ng, hi u su t ph n ng t ng i cao v i<br /> ph i khan n c và tr .<br /> ch n l c ph n ng gi a ortho và para là trên 95%<br /> d i s chi u x vi sóng. Xúc tác sau khi s d ng Vi c t ng h p các v t li u có c u trúc nano<br /> c thu h i và tái s d ng nhi u l n v i ho t tính ang d n tr thành m t h ng nghiên c u quan<br /> xúc tác gi m không áng k .<br /> tr ng và c nhi u nhà nghiên c u trên th gi i<br /> T khóa – Dung môi eutectic sâu, DES, quan tâm [12]. V i c u trúc nano, v t li u c<br /> benzophenone, ph n ng benzoyl hóa Friedel- c tr ng b i các hình thái, kích th c, ng<br /> Crafts, chi u x vi sóng<br /> u làm cho nh ng v t li u này th hi n tính ch t<br /> c tr ng là c ng d ng làm xúc tác hi u qu<br /> 1 GI I THI U cho các ph n ng. Có nhi u ph ng pháp hi u<br /> qu t ng h p nh ng lo i v t li u này nh :<br /> h n ng benzoyl hóa Friedel-Cratfs trên m t s<br /> P h p ch t th m óng m t vai trò quan tr ng<br /> trong t ng h p h u c , là m t trong nh ng ph n<br /> ng ng t h i hóa h c, x i n h quang, ph n<br /> ng kim lo i plasma hydrogen, s phân hu tia<br /> laser trong pha h i, ph ng pháp h vi nh o,<br /> ng t o ra s n ph m ketone [1]. Ph n ng benzoyl<br /> ph ng pháp th y nhi t, ph ng pháp sol-gel,<br /> hóa Friedel-Crafts trên h p ch t h ng ph ng t o<br /> ph ng pháp siêu âm [13]. V t li u ZnO có kích<br /> s n ph m t o n i carbon-carbon là m t trong<br /> th c nano c xem là m t v t li u bán d n<br /> linh ho t c ng d ng nhi u trong các l nh v c<br /> Ngày nh n b n th o: 10-08-2017; Ngày ch p nh n ng:<br /> 12-08-2018; Ngày ng: 30-8-2018 nh : c m bi n khí, c m bi n sinh h c, pin m t<br /> Nguy n Tr ng H i1, Ph m Nguy n H u Th nh1, Ngô Th tr i, các t bào i n hóa, i n tr bi n i, diod<br /> Kim Dung2, Tr n Hoàng Ph ng1,* –1Tr ng i h c Khoa<br /> h c T nhiên, HQG-HCM; 2 Tr ng i h c Trà Vinh; quang, thi t b i n và quang h c [14, 15], …<br /> *Email: thphuong@hcmus.edu.vn<br />  T P CHÍ PHÁT TRI N KHOA H C & CÔNG NGH : 63<br /> CHUYÊN SAN KHOA H C T NHIÊN, T P 2, S 2, 2018<br /> <br /> Ngoài ra, m t ng d ng vô cùng quan tr ng c Máy GC-MS Agilent: GC: 7890A – MS:<br /> nghiên c u ó là c dùng làm xúc tác d th cho 5975C. C t: DB-5MS<br /> các ph n ng t ng h p h u c [16].<br /> Ph NMR c o trong dung môi CDCl3<br /> M c tiêu c a tài này là nghiên c u ph n ng trên máy Bruker 500MHz v i ch t chu n TMS.<br /> benzoyl hóa trên ch t n n alkylbenzene và<br /> Quy trình i u ch nano-ZnO<br /> alkoxybenzene s d ng benzoyl chloride làm tác<br /> u tiên, hòa tan 0,08 mol<br /> ch t, ph n ng c th c hi n trong xúc tác nano-<br /> Zn(CH3COO)2.2H2O trong 160mL n c thu<br /> ZnO và dung môi eutectic sâu [CholineCl][Urea] 2.<br /> c dung d ch A. Sau ó, nh t t 160 mL<br /> Các ph n ng nghiên c u c th c hi n trong lò<br /> dung d ch B ch a 0,08 mol H2C2O4.2H2O vào<br /> vi sóng chuyên dùng Discover (CEM). S n ph m<br /> dung d ch A ng th i khu y h n h p b ng máy<br /> t o thành có ch n l c r t cao, thông th ng thì<br /> khu y t . L c k t t a tr ng thu c và r a s ch<br /> l ng ng phân para r t cao so v i ng phân<br /> b ng n c c t. Sau ó, s y khô s n ph m t i<br /> ortho trên 95%.<br /> 120 oC trong 2 gi . Nung ch t r n 500 oC trong<br /> Ph ng trình ph n ng t ng quát: 2 gi thu c zinc oxide.<br /> <br /> <br /> Quy trình th c hi n ph n ng t ng quát<br /> Cho vào ng nghi m vi sóng chuyên d ng<br /> CEM: 1,0 mmol ch t n n, 1,0 mmol benzoyl<br /> chloride, 0,1mmol xúc tác ZnO và 0,5mmol<br /> 2 V T LI U VÀ PH NG PHÁP [CholineCl][Urea]2 ( c i u ch b ng cách<br /> un nóng choline chloride và urea t l mol 1:2<br /> Hóa ch t<br /> nhi t thích h p n khi h n h p chuy n thành<br /> Anisole, phenetole, 1,2-dimethoxybenzene, d ng l ng), ti n hành chi u x vi sóng trong<br /> 1,3-dimethoxybenzene, 1,4-dimethoxybenzene, m- nh ng i u ki n nh t nh. Sau ó ngu i h n<br /> xylene, mesitylene, benzoyl chloride c mua t h p ph n ng, ly trích s n ph m v i 20 mL<br /> Sigma Adrich. diethyl ether và 20 mL n c. Ti n hành ly trích<br /> Zn(CH3COO)2.2H2O, H2C2O4.2H2O, toluene, thêm 2 l n n a v i diethyl ether (2x20 mL).<br /> choline chloride, zinc chloride, urea c mua t Trung hòa các d ch trích diethyl ether b ng<br /> Merck. Na2CO3 (2 x 50 mL), r a l i v i n c, làm khan<br /> b ng Na 2SO4. Cô quay d i áp su t kém thu<br /> Ethyl acetate, diethyl ether, ethanol, n- h i dung môi. Làm tinh khi t s n ph m b ng<br /> hexane, Na2SO 4, NaHCO3 c a XiLong. ph ng pháp s c ký c t v i h gi i ly là n-<br /> D ng c , thi t b hexane/ethyl acetate (9:1). C u trúc hóa h c và<br /> tinh khi t c a s n ph m c xác nh b ng<br /> Cân i n t Sartorius GP-1503P. Máy cô<br /> GC-MS, 1H và 13C NMR.<br /> quay chân không Heidolph Laborora 4001. Lò vi<br /> sóng chuyên dùng Discover (CEM). Máy s c ký 3 K T QU VÀ TH O LU N<br /> khí Agilent 5890 Series II. C t mao qu n: DB-5: i u ch nano-ZnO<br /> 30m x 320 mm x 0,25 mm. u dò: FID<br /> Tính ch t v t lý c a v t li u bi n i ph<br /> Nhi t ph n b m m u là 250 oC và u dò thu c vào kích th c, hình thái và thành ph n<br /> là 300 oC hóa h c b m t c a v t li u. D a trên nh ng<br /> công trình nghiên c u ã công b trên th gi i,<br /> T c c a khí mang N 2: 1 mL/phút<br /> chúng tôi ti n hành ki m tra xác nh c u trúc,<br /> Ch ng trình nhi t: hình thái và kích th c c a xúc tác thông qua các<br /> ch tiêu v hóa lý nh nhi u x tia X (X-ray<br /> 15oC/phút<br /> Powder Diffraction: XRD) và kính hi n vi i n<br /> 50oC (1 phút) 280 oC (5 phút)<br /> t quét (Scanning Electron Microscope: SEM),<br />  64 SCIENCE AND TECHNOLOGY DEVELOPMENT JOURNAL-<br /> NATURAL SCIENCES, VOL 2, ISSUE 2, 2018<br /> <br /> nh m so sánh v i các nghiên c u c a các tác gi Hình 1 là gi n nhi u x tia X c a m u<br /> a ra k t lu n và ng d ng xúc tác này vào ph n xúc tác ZnO ã t ng h p. Gi n XRD cho th y<br /> ng nh m ki m tra ho t tính xúc tác c a v t li u. xúc tác ZnO không xu t hi n pha t p, s n ph m<br /> thu c có thành ph n pha là ZnO d ng<br /> Wurtzite v i các tín hi u c tr ng có c ng<br /> cao t i 31,7o, 34,4o, 36,2o, 47,5o và 56,6o ng v i<br /> các m t m ng (100), (002), (101), (102), (110).<br /> C ng c a các tín hi u l n, ng n n ít g<br /> gh ch ng t xúc tác ZnO có tinh th hóa t t<br /> [13, 14].<br /> Hình thái và kích th c c a v t li u t ng<br /> h p c nghiên c u b ng kính hi n vi i n t<br /> quét (Scanning Electron Microscope:SEM) c<br /> trình bày Hình 2.<br /> <br /> <br /> Hình 1. XRD c a nano-ZnO<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 2. Hình nh SEM c a m u nano ZnO<br /> <br /> Hình nh SEM c a m u ZnO cho th y kích S nh h ng c a các y u t th i gian, nhi t<br /> th c có s a phân tán, nhìn chung các h t có c a ph n ng benzoyl hóa Friedel-Crafts<br /> hình a di n và l c giác, ngoài ra có nh ng tinh D a trên nguyên t c c b n c a Hóa h c<br /> th ZnO c phát tri n theo tr c c nên có hình xanh, nh m gi m t i a l ng hóa ch t cs<br /> tr . Các h t có kích th c t 100 n 300 nm, d ng, ti n hành th c hi n ph n ng benzoyl hóa<br /> nh ng n h t ZnO t l i thành h t l n. Friedel-Crafts d a trên ch t n n là anisole v i tác<br /> Ti n hành kh o sát ho t tính c a xúc tác nano ch t benzoyl chloride v i s hi n di n c a xúc tác<br /> ZnO thông qua ph n ng benzoyl hóa Friedel- nano ZnO trong dung môi [CholineCl][Urea] 2,<br /> Crafts, ph ng trình ph n ng t ng quát nh sau: ph n ng c th c hi n b ng ph ng pháp chi u<br /> x vi sóng (B ng 1).<br /> Khi ti n hành t ng nhi t c a ph n ng,<br /> hi u su t c ng t ng theo và t ng khá m nh t<br /> 40 oC lên 80 oC trong th i gian 5 phút. Khi nhi t<br /> c a ph n ng t 80 oC thì hi u su t thu c<br /> c a ph n ng t 92%. Ti p t c t ng nhi t lên<br /> 100oC, thì hi u su t c a ph n ng t ng g n nh<br />  T P CHÍ PHÁT TRI N KHOA H C & CÔNG NGH : 65<br /> CHUYÊN SAN KHOA H C T NHIÊN, T P 2, S 2, 2018<br /> <br /> không áng k , t 93%. i u này có th cho th y B ng 2. Kh o sát s nh h ng c a các lo i xúc tác oxide<br /> kim lo i khác nhaua<br /> rõ, hi u su t c a ph n ng t l thu n v i nhi t<br /> ph n ng. Stt Xúc tácb Hi u su t cô l p<br /> (%)<br /> B ng 1. Kh o sát i u ki n nh h ng n ph n ng<br /> 1 Al2O3 56<br /> benzoyl hóa Friedel-Craftsa<br /> 2 Fe2O3 45<br /> Stt Nhi t Th i gian Hi u su t cô l pb 3 ZnO 68<br /> (oC) (phút) (%) 4 [CholineCl][Urea]2 5<br /> 1 40 5 45 5 Không xúc tác/dung môi 0<br /> 2 60 5 70 6 ZnO/[CholineCl][Urea] 2 92<br /> 3 80 5 92 7 Al2O3/[CholineCl][Urea] 2 78<br /> 4 80 1 75 8 Fe2O3/[CholineCl][Urea] 2 75<br /> 5 80 3 83 a<br /> : i u ki n ph n ng: anisole (1 mmol), benzoyl chloride<br /> 6 80 10 93 (1 mmol), oxide kim lo i (10 %mol) và dung môi eutectic<br /> 7 100 5 93 sâu (DES) (50 %mol) c th c hi n chi u x vi sóng<br /> 80 oC (công su t: 10W) trong th i gian 5 phút.<br /> a<br /> : i u ki n ph n ng: anisole (1 mmol), benzoyl chloride<br /> (1 mmol), ZnO (10 mol%), [CholineCl][Urea] 2 (50 mol%), b<br /> : Các lo i xúc tác oxide kim lo i có kích th c nano.<br /> kích ho t vi sóng 10W;<br /> b<br /> : ch n l c c a ph n ng gi a ortho và para là ≥ 95% K t qu thu c B ng 2 cho th y khi ph n<br /> ng ch c th c hi n v i s hi n di n c a các<br /> Ti p t c th c hi n ph n ng t i nhi t 80 oC oxide kim lo i (Al2O3, Fe2O3 và ZnO), ph n ng<br /> và kh o sát s nh h ng c a th i gian ph n ng cho hi u su t khá th p 45–68%. Ph n ng t ng<br /> trên ph n ng benzoyl hóa Friedel-Crafts anisole h p 4-methoxybenzophenone không x y ra ph n<br /> v i tác ch t benzoyl chloride d i s chi u x vi ng trong i u ki n không dung môi và không<br /> sóng. Th i gian ph n ng c theo dõi t 1 phút xúc tác. Hi u su t c a ph n ng t ng lên áng k<br /> n 10 phút. Khi t ng th i gian t 1 phút lên 5 khi trong cùng i u ki n ph n ng c a các oxide<br /> phút, nh n th y hi u su t c a ph n ng t ng khá kim lo i v i s hi n di n c a DES làm dung môi<br /> ít. Ti p t c t ng th i gian ph n ng lên 10 phút, cho ph n ng, i u này có th c gi i thích là<br /> hi u su t ph n ng g n nh không thay i. Vì do, ph n ng c nghiên c u gi a anisole,<br /> v y, chúng tôi ch n th i gian t i u cho kh o sát benzoyl chloride và oxide kim lo i là ph n ng d<br /> này là 5 phút. K t qu này c so sánh v i công pha, nên c n thêm m t lo i dung môi hi u qu<br /> trình nghiên c u Patil và c ng s [3], ph n ng giúp làm t ng kh n ng ti p xúc gi a các thành<br /> c th c hi n v i xúc tác B2O3/ZrO2 trong dung ph n này. Xúc tác nano-ZnO trong<br /> môi nitrobenzene, ph n ng c th c hi n b ng [CholineCl][Urea]2 c so sánh v i ph n ng s<br /> ph ng pháp un khu y t 150 oC trong th i d ng xúc tác triflate kim lo i [11], chloride kim<br /> gian 5 gi thu c hi u su t 94%. lo i [17] và các oxide kim lo i [6]. Nh v y, ph n<br /> Nh v y, i u ki n t i u hóa cho ph n ng t hi u su t cao nh t khi c th c hi n v i<br /> benzoyl hóa Friedel-Crafts t ng h p xúc tác nano-ZnO trong [CholineCl][Urea] 2.<br /> 4-methoxybenzophenone là 80 C<br /> o<br /> c th c hi n Kh o sát nh h ng c a các h p ch t h ng<br /> b ng ph ng pháp chi u x vi sóng trong th i ph ng khác nhau<br /> gian 5 phút v i t l gi a anisole và benzoyl Áp d ng i u ki n ph n ng ã ct i u<br /> chloride là 1:1. hóa trên, th c hi n ph n ng kh o sát s nh<br /> Kh o sát s nh h ng c a các lo i xúc tác h ng c a các h p ch t th m khác nhau n hi u<br /> khác nhau trên ph n ng benzoyl hóa Friedel- su t c a ph n ng. Ph n ng c th c hi n b ng<br /> Crafts s chi u x vi sóng. Anisole và benzoyl chloride<br /> c th c hi n theo t l mol là 1:1 v i 10%mol<br /> V i i u ki n c t i u hóa trên, ti n hành nano-ZnO trong [CholineCl][Urea] 2 (50% mol).<br /> kh o sát ph n ng v i các lo i xúc tác oxide kim lo i K t qu thu c B ng 3.<br /> khác nhau. K t qu thu c trong B ng 2.<br />  66 SCIENCE AND TECHNOLOGY DEVELOPMENT JOURNAL-<br /> NATURAL SCIENCES, VOL 2, ISSUE 2, 2018<br /> <br /> B ng 3. Kh o sát nh h ng c a các h p ch t h ng ph ng khác nhaua<br /> <br /> Stt Amine C c u s n ph m i u ki n ph n ng Hi u su tb (%)<br /> <br /> <br /> <br /> 1 80oC, 5 phút 92<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2 80oC, 5 phút 90<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3 80oC, 5 phút 85<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 4 80oC, 10 phút 80<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 5 80oC, 20 phút 73<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 6 100oC, 20 phút 87<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 7 100oC, 20 phút 90<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 8 100oC, 30 phút 78<br /> <br /> <br /> <br /> a<br /> : i u ki n ph n ng: ch t n n (1,0 mmol), benzoyl chloride (1,0 mmol), nano-ZnO (10% mol) và<br /> [CholineCl][Urea] 2 (50% mol), chi u x vi sóng (công su t: 10W).<br /> b<br /> : Hi u su t cô l p<br /> <br /> <br /> Ph n ng benzoyl hóa trên ch t anisole s chi u x vi sóng (B ng 3, stt 1). Khi t ng s nhóm<br /> d ng benzoyl chloride x y ra trong i u ki n êm th methoxy lên, thì i n t t p trung trên vòng<br /> d u v i th i gian ph n ng ng n trong i u ki n t ng, d n n hi u xu t thay i không áng k<br />  T P CHÍ PHÁT TRI N KHOA H C & CÔNG NGH : 67<br /> CHUYÊN SAN KHOA H C T NHIÊN, T P 2, S 2, 2018<br /> <br /> (B ng 3, stt 3). Tuy nhiên, khi t ng s nhóm th 4-Ethoxybenzophenone (2)<br /> c ng ng ngh a v i vi c t ng ch ng ng i l p 1<br /> H NMR (500 MHz, CDCl3) 7.81 (d, J = 8.9<br /> th trên vòng, d n n làm gi m hi u su t c a Hz, 2H), 7.75 (dd, J = 8.3, 1.3 Hz, 2H), 7.55 (t, J<br /> ph n ng (B ng 3, stt 4-5), nên ph n ng c n = 6.8 Hz, 1H), 7.47 (d, J = 7.7 Hz, 2H), 6.94 (d, J<br /> c th c hi n trong th i gian dài h n. K t qu = 8.9 Hz, 2H), 4.12 (q, J = 7.0 Hz, 2H), 1.45 (t, J<br /> trên ph GCMS cho th y có xu t hi n m t l ng = 7.0 Hz, 3H).<br /> nh s n ph m dimethyl hóa methoxybenzene t o 13<br /> C NMR (125 MHz, CDCl3) 195.6, 162.7,<br /> ra s n ph m là phenol, methyl benzoate, i u này 138.4, 132.6, 131.8, 130.0, 129.7, 128.2, 114.0,<br /> d n n hi u su t c a ph n ng gi m áng k . So 63.8, 14.7.<br /> sánh v i các công trình nghiên c u ã c công GC-MS (EI, 70 eV) m/z: 226 [M]+.<br /> b , nh n th y khi s d ng ph ng pháp chi u x<br /> vi sóng giúp rút ng n th i ph n ng r t nhi u, tác 3,4-Dimethoxybenzophenone (3)<br /> gi Ravi P. Singh và c ng s [18] ã th c hi n 1<br /> H NMR (300 MHz, CDCl3) 7.77 (dd, J =<br /> ph n ng benzoyl hóa v i xúc tác triflate kim lo i 8.4, 1.4 Hz, 2H), 7.49 (s, 1H), 7.46–7.36 (m, 3H),<br /> b ng ph ng pháp un khu y t 80 oC trong 6.90 (m, 2H), 3.86 (s, 3H), 3.69 (s, 3H).<br /> th i gian 8 gi thu c hi u su t ph n ng là 13<br /> C NMR (75 MHz, CDCl3) 195.6, 153.0,<br /> 83%. Ngoài ra, còn khá nhi u nghiên c u khác ã 149.0, 138.3, 131.9, 130.2, 129.7, 128.2, 125.5,<br /> c công b và cho th y ph ng pháp th c hi n 112.1, 109.7, 56.1, 56.1.<br /> ph n ng c a chúng tôi cho hi u su t cao và i u GC-MS (EI, 70 eV) m/z: 242 [M]+.<br /> ki n ph n ng êm d u h n [3, 19-21].<br /> 2,4-Dimethoxybenzophenone (4)<br /> K t qu cho th y, ph n ng x y ra t t i v i 1<br /> H NMR (300 MHz, CDCl3) 7.77 (dd, J =<br /> nh ng alkylbenzene nhi t ph n ng 100 oC<br /> 8.4, 1.4 Hz, 2H), 7.49 (s, 1H), 7.42 (dt, J = 1.8,<br /> trong th i gian khá dài 20–30 phút. i v i m-<br /> 0.6 Hz, 1H), 7.39 (s, 2H), 6.53 (dd, J = 9.6, 5.3<br /> xylene và mesitylene là hai h p ch t u ãi v<br /> Hz, 2H), 3.86 (s, 3H), 3.69 (s, 3H).<br /> m t i n tích (t ng ho t trên cùng m t v trí) và 13<br /> C NMR (75 MHz, CDCl3) 195.6, 163.4,<br /> cùng nh h ng v trí ortho và para so v i nhóm<br /> 159.6, 138.8, 132.3, 132.2, 129.7, 128.0, 121.5,<br /> methyl, tuy nhiên khi th c hi n ph n ng nhi t<br /> 104.6, 98.8, 55.6, 55.5.<br /> t ng i th p nên c n th i gian dài h n<br /> GC-MS (EI, 70 eV) m/z: 242 [M]+.<br /> ph n ng t hi u su t t i u.<br /> Các s n ph m sau khi cô l p c nh danh 2,5-Dimethoxybenzophenone (5)<br /> 1 13<br /> b ng GC-MS và H-NMR và C-NMR, k t qu 1<br /> H NMR (300 MHz, CDCl3): 7.84–7.80 (m,<br /> d li u ph c so sánh và th y t ng h p v i 2H), 7.57–7.52 (m, 1H), 7.47–7.38 (m, 2H), 7.01<br /> các d li u ã c công b . Tín hi u c tr ng (dd, J = 9.0, 3.0 Hz, 1H), 6.92 (dd, J = 6.0, 3.0<br /> c a s n ph m ketone hình thành là xu t hi n tín Hz, 2H), 3.78 (s, 3H), 3.66 (s, 3H).<br /> hi u c a carbon carbonyl v trí 195–200ppm 13<br /> C NMR (75 MHz, CDCl3) 196.2, 153.5,<br /> trong ph công h ng t h t nhân 13C. 151.5, 137.6, 133.0, 129.8, 128.2, 117.3, 114.4,<br /> 113.1, 56.3, 55.8.<br /> 4-Methoxybenzophenone (1)<br /> 1<br /> H NMR (500 MHz, CDCl 3) 7.86–7.81 (m, GC-MS (EI, 70 eV) m/z: 242 [M]+.<br /> 2H), 7.75 (dd, J = 8.3, 1.4 Hz, 2H), 7.55 (d, J =<br /> 7.5 Hz, 1H), 7.50–7.44 (m, 2H), 6.96 (d, J = 9.0 2,4-Dimethylbenzophenone (6)<br /> 1<br /> Hz, 2H), 3.88 (s, 3H). H NMR (500 MHz, CDCl3) 7.81 (d, J = 8.9<br /> 13<br /> C NMR (125 MHz, CDCl3) 195.6, 163.2, Hz, 2H), 7.75 (dd, J = 8.3, 1.3 Hz, 2H), 7.55 (t, J<br /> 138.3, 132.6, 131.9, 130.2, 129.8, 128.2, 113.6, = 6.8 Hz, 1H), 7.47 (d, J = 7.7 Hz, 2H), 6.94 (d, J<br /> 55.5. = 8.9 Hz, 2H), 4.12 (q, J = 7.0 Hz, 2H), 1.45 (t, J<br /> GC-MS (EI, 70 eV) m/z: 212 [M]+. = 7.0 Hz, 3H).<br />  68 SCIENCE AND TECHNOLOGY DEVELOPMENT JOURNAL-<br /> NATURAL SCIENCES, VOL 2, ISSUE 2, 2018<br /> 13<br /> C NMR (125 MHz, CDCl3) 195.6, 162.7, ng này. Ph n ng t ng h p benzophenone c<br /> 138.4, 132.6, 131.8, 130.0, 129.7, 128.2, 114.0, th c hi n trong i u ki n Hóa h c xanh là m t<br /> 63.8, 14.7. h ng nghiên c u hi u qu và thân thi n v i môi<br /> GC-MS (EI, 70 eV) m/z: 226 [M]+. tr ng, h xúc tác và dung môi này ang d n thay<br /> th các lo i xúc tác truy n th ng ang c s<br /> 2,4,6-Trimethylbenzophenone (7) d ng, nh ng lo i xúc tác ó không còn hi u qu<br /> 1<br /> H NMR (500 MHz, CDCl3) 7.80 (d, J = 7.2 vì các s n ph m ph và quy trình th c hi n gây<br /> Hz, 2H), 7.57 (t, J = 7.4 Hz, 1H), 7.44 (t, J = 7.8 tác ng x u n môi tr ng xung quanh. V i<br /> Hz, 2H), 6.90 (s, 2H), 2.33 (s, 3H), 2.08 (s, 6H). l ng xúc tác nano-ZnO c s d ng là<br /> 13<br /> C NMR (125 MHz, CDCl3) 200.8, 138.5, 10%mol, và l ng dung môi [CholinCl][Urea] 2 là<br /> 137.4, 136.9, 134.2, 133.5, 129.4, 128.8, 128.4, 50 %mol thu c hi u su t t ng i cao. ng<br /> 21.2, 19.4. d ng chi u x vi sóng vào ph n ng t ng h p h u<br /> GC-MS (EI, 70 eV) m/z: 223 [M+H]+. c nh m rút ng n t i a th i gian th c hi n ph n<br /> ng, ngoài ra, ph ng pháp này còn góp ph n làm<br /> 4-Methylbenzophenone (8) nâng cao ch n c a ph n ng (t l ortho và<br /> 1<br /> H NMR (500 MHz, CDCl 3) 7.81–7.69 (m, para là trên 95%). K t qu c a công trình nghiên<br /> 4H), 7.59–7.54 (m, 1H), 7.47 (t, J = 7.7 Hz, 2H), c u óng góp tích c c vào n n nghiên c u t ng<br /> 7.28 (d, J = 7.7 Hz, 2H), 2.44 (s, 3H). h p h u c và ng d ng vào l nh t ng h p hóa<br /> 13<br /> C NMR (125 MHz, CDCl3) 196.5, 143.2, d c trong t ng lai. Xúc tác có ho t tính m nh<br /> 138.0, 134.9, 132.2, 130.3, 129.9, 129.0, 128.2, và cho hi u su t cao, d dàng thu h i và tái s<br /> 21.6. d ng v i ho t tính gi m i không áng k .<br /> GC-MS (EI, 70 eV) m/z: 196 [M]+.<br /> Thu h i xúc tác nano-ZnO/[CholineCl][Urea] 2<br /> TÀI LI U THAM KH O<br /> Xúc tác nano-ZnO/[CholineCl][Urea]2 c [1] C. Hardacre, P.N., D.W. Rooney, J.M. Thompson,<br /> ti n hành thu h i và tái s d ng 4 l n v i ho t tính “Friedel−Crafts benzoylation of anisole in ionic liquids:<br /> c a xúc tác gi m i không áng k . Sau ph n ng catalysis, separation, and recycle studies”, Organic Process<br /> h n h p ph n ng c x lý v i dung môi research & development, vol. 12, pp. 1156–1163, 2008.<br /> <br /> diethyl ether, xúc tác và dung môi không tan trong [2] G. Karthik, K. Kulangiappar, F. Marken, M.A.<br /> diethyl ether và còn l i trong trong ng vi sóng Kulandainathan, “Electrochemically promoted Friedel–<br /> Crafts acylation of aromatic compounds”, Tetrahedron<br /> chuyên d ng, ti n hành quay ly tâm xúc tác Lett., vol. 49, pp. 2625–2627, 2008.<br /> l ng l i trong ng nghi m, lo i b dung môi d i<br /> [3] P.T. Patil, K.M. Malshe, P. Kumar, M.K. Dongare, E.<br /> áp su t kém trong kho ng th i gian 1 gi 80 oC<br /> Kemnitz, “Benzoylation of anisole over borate zirconia<br /> là có th tái s d ng. Qua 4 l n tái s d ng, hi u solid acid catalyst”, Catal. Commun., vol. 3, no. 411–416,<br /> su t ph n ng h u nh gi m i không áng k 2002.<br /> (B ng 5). [4] G.D.A. Yadav, S. Navinchandra, V.S. Kamble, “Friedel-<br /> B ng 5. Thu h i xúc tác Crafts benzoylation of p-xylene over clay supported<br /> catalysts: novelty of cesium substituted<br /> L n thu h i Hi u su t (%) dodecatungstophosphoric acid on K-10 clay”, Appl. Catal.,<br /> 1 92 A: General, vol. 240, pp. 53–69, 2003.<br /> 2 90 [5] D.P. Sawant, B.M. Devassy, S.B. Halligudi, “Friedel–<br /> 3 88 Crafts benzoylation of diphenyl oxide over zirconia<br /> 4 87 supported 12-tungstophosphoric acid”, J. Mol. Catal. A:<br /> Chem., vol. 217, pp. 211–217, 2004.<br /> 4 K T LU N [6] V.R. Choudhary, S.K. Jana, B.P. Kiran, “Highly active Si-<br /> MCM-41-supported Ga2O3 and In2O3 catalysts for friedel-<br /> Nghiên c u và ng d ng dung môi eutectic crafts-type benzylation and acylation reactions in the<br /> sâu (DES) làm dung môi cho ph n ng benzoyl presence or absence of moisture”, J. Catal., vol. 192, no.<br /> hóa Friedel-Crafts s d ng nano ZnO làm xúc tác 257–261, 2000.<br /> cho ph n ng là s k t h p l n u tiên trên ph n [7] V.R. Choudhary, S.K. Jana, “Benzylation of benzene by<br />  T P CHÍ PHÁT TRI N KHOA H C & CÔNG NGH : 69<br /> CHUYÊN SAN KHOA H C T NHIÊN, T P 2, S 2, 2018<br /> <br /> benzyl chloride over Fe-, Zn-, Ga- and In-modified ZSM-5 [15] D. Raoufi, “Synthesis and microstructural properties of<br /> type zeolite catalysts”, Appl. Catal. A: General, vol. 224, ZnO nanoparticles prepared by precipitation method”,<br /> pp. 51–62, 2002. Renewable Energy, vol. 50, pp. 932–937, 2013.<br /> <br /> [8] V.R. Choudhary, S.K. Jana, N.S. Patil, “Acylation of [16] S.J.T. Rezaei, M.R. Nabid, S.Z. Hosseini, M. Abedi,<br /> aromatic compounds using moisture insensitive InCl 3 Polyaniline-supported zinc oxide (ZnO) nanoparticles: an<br /> impregnated mesoporous Si-MCM-41 catalyst”, active and stable heterogeneous catalyst for the Friedel–<br /> Tetrahedron Lett., vol. 43, pp. 1105–1107, 2002. Crafts acylation reaction, Synth. Commun., vol. 42, pp.<br /> 1432–1444, 2012.<br /> [9] V.D. Thierry Ollevier, M. Asim, M.C. Brochu, “Bismuth<br /> triflate-catalyzed fries rearrangement of aryl acetates”, [17] V.R. Choudhary, S.K. Jana, “Benzylation of benzene and<br /> Synlett, vol. 15, pp. 2794–2796, 2004. substituted benzenes by benzyl chloride over InCl3, GaCl3,<br /> FeCl3 and ZnCl2 supported on clays and Si-MCM-41”, J.<br /> [10] T.L.H. Doan, T.Q. Dao, H.N. Tran, P.H Tran, T.N. Le,<br /> Mol. Catal. A: Chem., vol. 180, pp. 267–276, 2002.<br /> “An efficient combination of Zr-MOF and microwave<br /> irradiation in catalytic Lewis acid Friedel-Crafts [18] R.P. Singh, R.M. Kamble, K.L. Chandra, P. Saravanan,<br /> benzoylation”, Dalton Trans., vol. 45, pp. 7875–7880, V.K. Singh, “An efficient method for aromatic Friedel–<br /> 2016. Crafts alkylation, acylation, benzoylation, and<br /> sulfonylation reactions”, Tetrahedron, vol. 57, pp. 241–<br /> [11] P. Goodrich, H. Mehdi, P. Nancarrow, D.W. Rooney, J.M.<br /> 247, 2001.<br /> Thompson, “Kinetic study of the metal triflate catalyzed<br /> benzoylation of anisole in an ionic liquid”, Ind. Eng. [19] Y.I. Matsushita, K. Sugamoto, T. Matsui, “The Friedel–<br /> Chem. Res., vol. 45, pp. 6640–6647, 2006. Crafts acylation of aromatic compounds with carboxylic<br /> acids by the combined use of perfluoroalkanoic anhydride<br /> [12] Y. Wang, C. Zhang, S. Bi, G. Luo, “Preparation of ZnO<br /> and bismuth or scandium triflate”, Tetrahedron Lett., vol.<br /> nanoparticles using the direct precipitation method in a<br /> 45, pp. 4723–4727, 2004.<br /> membrane dispersion micro-structured reactor”, Powder<br /> Technol., vol. 202, pp. 130–136, 2010. [20] R. Hua, “Recent advances in bismuth-catalyzed organic<br /> synthesis”, Curr. Org. Synth., vol. 5, pp. 1–27, 2008.<br /> [13] J.N. Hasnidawani, H.N. Azlina, H. Norita, N.N. Bonnia,<br /> S. Ratim, E.S. Ali, “Synthesis of ZnO nanostructures [21] S.P. Chavan, S.G. Achintya, K. Dutta, S. Pal, “Friedel–<br /> using sol-gel method”, Procedia Chemistry, vol. 19, pp. Crafts acylation reactions using esters”, Eur. J. Org.<br /> 211–216, 2016. Chem., vol. 2012, pp. 6841–6845, 2012.<br /> <br /> [14] R. Hong, T. Pan, J. Qian, H. Li, “Synthesis and surface<br /> modification of ZnO nanoparticles”, Chem. Eng. J., vol.<br /> 119, pp. 71–81, 2006.<br /> 70 SCIENCE AND TECHNOLOGY DEVELOPMENT JOURNAL-<br /> NATURAL SCIENCES, VOL 2, ISSUE 2, 2018<br /> <br /> <br /> Friedel-Crafts benzoylation reaction of<br /> aromatic compounds using zinc oxide<br /> nanoparticles in deep eutectic solvent<br /> (choline chloride/urea) under<br /> microwave irradiation<br /> Nguyen Truong Hai1, Ngo Thi Kim Dung2,<br /> Pham Nguyen Huu Thinh1, Tran Hoang Phuong1,*<br /> 1<br /> University of Science, VNUHCM, 2Tra Vinh University<br /> *Corresponding author: thphuong@hcmus.edu.vn<br /> <br /> Received: 10-08-2017; Accepted: 12-08-2018; Published: 30-8-2018<br /> <br /> <br /> Abstract—Synthesis of zinc oxide nanoparticles were characterized by using X-ray<br /> nanoparticles (ZnO) which was found to be Powder Diffraction (XRD), Scanning Electron<br /> effective catalyst for Friedel-Crafts benzoylation Microscope (SEM). The benzoylation of aromatic<br /> reaction in the presence of deep eutectic solvent compounds and benzoyl chloride using<br /> (DES). The method is one of the most important nanoparticles ZnO/ [CholineCl][Urea]2, under<br /> intermediates for preparing fine chemicals in the microwave irradiation afforded the desired<br /> field of pharmaceuticals, which is a tool for products in high yields and short reaction times.<br /> organic syntheses of aromatic ketones. ZnO The catalyst/solvent could be recycled several<br /> precursor was prepared from times without loss of efficient catalytic activity.<br /> Zn(CH3COO)2.2H2O and H2C2O4.2H2O, ZnO<br /> <br /> Keywords—deep eutectic solvent, benzophenone, Friedel-Crafts benzoylation reaction,<br /> microwave irradiation<br />  T P CHÍ PHÁT TRI N KHOA H C & CÔNG NGH : 71<br /> CHUYÊN SAN KHOA H C T NHIÊN, T P 2, S 2, 2018<br /> <br /> <br /> Triterpenoids from Phyllanthus acidus (L.)<br /> Skeels<br /> Duong Thuc Huy1, Nguyen Huu Hung2, Nguyen Thi Anh Tuyet 1, Bui Xuan Hao1<br /> <br /> (2), lupeol (3), glochidonol (4), -lupene A (5),<br /> Abstract—The genus Phyllanthus (Phyllanthaceae) and spruceanol (6). Their structure were<br /> includes more than 900 plant species found in elucidated on the basis of NMR analysis.<br /> tropical and subtropical regions. Many of these<br /> species are widely used in folk medicine. The 2 MATERIALS AND METHODS<br /> leaves, roots, and stem bark of Phyllanthus acidus General experimental procedures<br /> (L.) Skeels have been used in Vietnamese folk<br /> medicine as an antibacterial, antiviral, analgesic, The NMR spectra were measured on a<br /> anti-inflammatory, neuroprotective, hepatoprotective, Bruker Avance III (500 MHz for 1H NMR and<br /> antifibrotic. From the ethanol extract of the roots of 125 MHz for 13C NMR) spectrometer with TMS<br /> Phyllanthus acidus (L.) Skeels growing in Binh as internal standard. Proton chemical shifts were<br /> Thuan province, six compounds phyllanthol (1), referenced to the solvent residual signal of<br /> glochidone (2), lupeol (3), glochidonol (4), -lupene<br /> CDCl3 at H 7.26. The 13C–NMR spectra were<br /> (5), and spruceanol (6) were isolated. Their<br /> structures were established by extensive<br /> referenced to the peak of CDCl3 at C 77.2.<br /> spectroscopic analysis as well as comparison with Gravity column chromatography was performed<br /> NMR data in the literatures. This is the first time with Silica gel 60 (0.040–0.063mm, Himedia).<br /> that compounds 4-6 were found in Phyllanthus<br /> Plant material<br /> acidus (L.) Skeels.<br /> Keywords—Phyllanthus acidus (L.) Skeels, Phyllanthus acidus (L.) Skeels was<br /> lupane, phyllanthol, triterpene collected in Ham Thuan Nam district, Binh<br /> Thuan province. This plant was identified by<br /> Msc. Hoang Viet, Faculty of Biology, University<br /> 1 INTRODUCTION<br /> of Science, VNU HCM. A voucher specimen<br /> <br /> P revious studies on chemical constituents of<br /> Phyllanthus acidus (L.) Skeels resulted in the<br /> discovery of various natural products such as<br /> (No UP-B01) was deposited in the herbarium of<br /> the Department of Organic Chemistry, Faculty of<br /> Chemistry, Ho Chi Minh University of<br /> triterpenes, phytosterols, phenolic compounds, and Pedagogy.<br /> norbisabolane-type sesquiterpenes [1-3]. Among<br /> Extraction and isolation<br /> them, norbisabolane serquiterpenoids displayed<br /> strong anti-viral (hepatitis B) effect [3]. Our The ground root material (20.0kg) was<br /> previous study on the stem bark of Phyllanthus extracted with 95% ethanol under reflux (3x10<br /> acidus (L.) Skeels led to the isolation of three L) and the filtrated solution was concentrated<br /> compounds [4]. under the reduced pressure to obtain the crude<br /> extract (1kg). A half of this crude extract<br /> This paper reports details of the isolation of six<br /> (500.0g) was applied to normal phase silica gel<br /> compounds from the roots of Phyllanthus acidus<br /> column chromatography eluted with increasing<br /> (L.) Skeels, including phyllanthol (1), glochidone<br /> polarity of ethyl acetate/n-hexane ether (0–<br /> 100%) to afford the fractions H1 (2.0g), H2<br /> Received: 15-8-2017; Accepted: 12-9-2017; Published:<br /> 30-8-2018 (4.0g), H3 (2.1g), H4 (3.4g), and EA1 (67.0g).<br /> Duong Thuc Huy, Nguyen Thi Anh Tuyet, Bui Xuan Hao* The remaining residue was eluted with ethyl<br /> – Ho Chi Minh City University of Pedagogy.<br /> Nguyen Huu Hung – Nguyen Tat Thanh University<br /> *Email: buixuanhaodhsp@gmail.com<br />  72 SCIENCE AND TECHNOLOGY DEVELOPMENT JOURNAL-<br /> NATURAL SCIENCES, VOL 2, ISSUE 2, 2018<br /> <br /> acetate: methanol (50:50) and (0:100) to afford the and 4 (8.0mg). Subfraction H1.5 was washed<br /> extracts EA2 (85.0g) and Me (285.0g). many times by ethyl acetate to afford compound<br /> 1 (800mg). Fraction EA2 was suspended in H 2O<br /> Fraction H1 (2.0 g) was applied to silica gel<br /> (0.5L) and partitioned with EtOAc (3x0.5L) to<br /> column chromatography, eluted with n-hexane:<br /> obtain the EtOAc-soluble subfraction E0 (7.0g)<br /> ethyl acetate (9:1) to obtain five subfractions H1.1<br /> and remaining aqueous fraction (70.0g). The<br /> (125.0mg), H1.2 (250.0 mg), H1.3 (152.0 mg),<br /> subfraction E0 was concentrated then applied to<br /> H1.4 (150.0mg), and H1.5 (1.1g).<br /> silica gel column chromatography, eluted with<br /> Subfraction H1.2 was chromatographed, chloroform: methanol: water (4:0.9:0.1) to obtain<br /> eluted with n-hexane: methanol (100:0.2) to obtain five subfractions E0.1 – E0.5. Subfraction E0.1<br /> three subfractions H1.2.1 (60.0mg), H1.2.2 (1.16g) was chromatographed, eluted with<br /> (55.0mg), and H1.2.3 (75.0mg). Subfraction petroleum ether: ethyl acetate: acetic acid<br /> H1.2.1 was rechromatographed, eluted with n- (5:1:0.2) to obtain nineteen subfractions E0.1.1 –<br /> hexane: methanol (100:0.2) to afford three E0.1.19. Purifying the subfraction E0.1.14<br /> compounds 1 (6mg), 2 (30mg), and 5 (5mg). (46.0mg) by column chromatography, eluted<br /> Purifying the subfraction H1.2.3 by column with petroleum ether: chloroform: methanol<br /> chromatography, eluted with n-hexane: methanol (1:8:0.2) resulted in compound 6 (8.8mg).<br /> (100:0.2) resulted in two compounds, 3 (22.0 mg)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Fig. 1. Chemical structures of 1–6<br /> <br /> Table 1. 13C-NMR data of 1–6 (CDCl3)<br /> No 1 2 3 4 5 6 No 1 2 3 4 5 6<br /> 1 38.5 160.1 38.2 79.6 40.1 37.4 16 27.9 35.0 35.8 35.5 35.7 119.7<br /> 2 29.4 124.5 25.3 45.1 19.4 28.3 17 31.1 42.6 43.2 43.0 43.1 13.0<br /> 3 79.1 203.9 79.3 215.6 42.2 78.9 18 54.0 47.7 48.5 48.3 48.4 28.2<br /> 4 38.8 42.9 38.9 47.1 33.3 38.8 19 40.8 47.3 48.1 47.9 48.1 15.3<br /> 5 55.7 52.8 55.5 51.4 55.1 49.3 20 37.3 150.1 151.1 150.7 151.0 24.8<br /> 6 18.1 18.9 18.5 19.6 19.4 19.2 21 29.7 29.2 30.0 29.8 30.0<br /> 7 38.4 33.2 34.5 35.5 34.3 29.8 22 42.0 39.8 40.2 40.0 39.8<br /> 8 37.0 41.2 41.0 40.0 40.9 125.3 23 27.3 27.4 28.2 27.9 33.7<br /> 9 50.1 43.9 50.6 50.7 49.9 147.9 24 15.3 21.2 15.6 19.9 21.6<br /> 10 37.3 39.0 37.3 43.0 37.8 38.8 25 16.0 18.5 16.3 11.8 15.9<br /> 11 17.6 20.5 21.1 23.1 21.2 109.5 26 17.9 16.1 16.2 16.0 16.1<br /> 12 35.2 24.6 27.5 25.2 25.3 151.9 27 13.3 14.1 14.7 14.5 14.6<br /> 13 26.6 37.5 39.0 38.0 38.3 119.0 28 28.2 17.8 18.2 18.0 18.2<br /> 14 32.2 42.6 43.0 43.0 43.0 139.2 29 18.0 109.7 109.5 109.4 109.5<br /> 15 21.3 26.9 27.6 27.5 27.6 135.5 30 20.7 18.9 19.5 19.3 19.8<br /> <br /> <br /> Phyllanthol (1): White amorphous powder. Hz, H-27b), 0.90 (3H, s, H-28), 0.94 (3H, d, 6.0<br /> 1<br /> The H-NMR data (d in ppm, CDCl3): 3.19 (1H, Hz, H-29), 0.87 (3H, d, 6.0 Hz, H-30). The 13C-<br /> dd, 11.0, 5.0 Hz, H-3), 0.96 (3H, s, H-23), 0.77 NMR data (CDCl 3): see Table 1. These<br /> (3H, s, H-24), 0.86 (3H, s, H-25), 1.14 (3H, s, H- spectroscopic data were suitable with those<br /> 26), 0.01 (1H, d, 5.5 Hz, H-27a), 0.66 (1H, d, 5.5 reported in the literature [5].<br />  T P CHÍ PHÁT TRI N KHOA H C & CÔNG NGH : 73<br /> CHUYÊN SAN KHOA H C T NHIÊN, T P 2, S 2, 2018<br /> <br /> Glochidone (2): Colorless oil. The 1H-NMR H-6e), 1.67 (1H ddd, 13.5, 11.5, 6.0 Hz, H-6a),<br /> data (d in ppm, CDCl3): 7.10 (1H, d, 10.0 Hz, H- 2.78 (1H ddd, 17.5, 6.0, 1.0 Hz, H-7e), 2.57 (1H,<br /> 1), 5.79 (1H, d, 10.0 Hz, H-2), 2.40 (1H, td, 11.0, ddd, 17.5, 11.5, 7.5 Hz, H-7a), 6.67 (1H, s, H-11),<br /> 6.0 Hz, H-19), 1.06 (3H, s, H-23), 0.95 (3H, s, H- 6.57 (1H, dd, 17.5, 11.0 Hz, H-15), 5.53 (1H, dd,<br /> 24), 1.08 (3H, s, H-25), 1.12 (3H, s, H-26), 1.11 11.0, 2.5 Hz, H-16a), 5.16 (1H, dd, 17.5, 2.0 Hz,<br /> (3H, s, H-27), 0.80 (3H, s, H-28), 4.70 (1H, d, 2.0 H-16b), 2.18 (3H, s, H-17), 1.06 (3H, s, H-18),<br /> Hz, H-29a), 4.59 (1H, d, 2.0 Hz, H-29b), 1.69 0.88 (3H, s, H-19), 1.20 (3H, s, H-20). The 13C-<br /> (3H, s, H-30). The 13C-NMR data (CDCl3): see NMR data (CDCl 3): see Table 1. These<br /> Table 1. These spectroscopic data were suitable spectroscopic data were suitable with those<br /> with those reported in the literature [6]. reported in the literature [9].<br /> <br /> Lupeol (3): White amorphous powder. The 3 RESULTS AND DISCUSSION<br /> 1<br /> H-NMR data (d in ppm, CDCl3): 3.16 (1H, dd, Phyllanthol (1) was isolated from P. acidus<br /> 11.0, 4.8 Hz, H-3), 2.36 (1H, td, 11.0, 5.5 Hz, H- in the first time by Sengupta and Mukhopadhyay<br /> 19), 0.95 (3H, s, H-23), 0.75 (3H, s, H-24), 0.82 (1966) [10] and its NMR data was revised later by<br /> (3H, s, H-25) 1.02 (3H, s, H-26), 0.93 (3H, s, H- Ndlebe (2008) [5]. It was found in some<br /> 27), 0.78 (3H, s, H-28), 4.68 (1H, d, 2.0 Hz, H- Phyllanthus species such as P. engleri, P.<br /> 29a), 4.56 (1H, dd, 2.5, 1.5 Hz, H-29b), 1.67 (3H, sellowianus [1], and Phyllanthus polyanthus [5].<br /> s, H-30). The 13C-NMR data (CDCl3): see<br /> Table 1. These spectroscopic data were suitable Lupane-type triterpenes as glochidone (2), lupeol<br /> with those reported in the literature [8]. (3), glochidonol (4), and -lupene (5) were found<br /> in many Phyllanthus plants [1]. Such compounds,<br /> Glochidonol (4): White amorphous powder. for examples lupeol and glochidone showed good<br /> 1<br /> The H-NMR data (d in ppm, CDCl3): 3.90 (1H, inhibition to enzyme acetylcholine esterase [11].<br /> dd, 8.0, 3.5 Hz, H-1), 3.00 (1H, dd,14.5, 8.5 Hz, Nevertheless, glochidonol (4) and -lupene (5)<br /> H-2a), 2.23 (1H, dd, 14.5, 3.5 Hz, H-2e), 2.37 have not been isolated from P. acidus.<br /> (1H, td, 11.5, 5.5 Hz, H-19), 1.03 (3H, s, H-23), Glochidonol (4) exerted good inhibitory effect on<br /> 0.97 (3H, s, H-24), 0.83 (3H, s, H-25), 1.06 (3H, Epstein-Barr virus early antigen (EBV-EA)<br /> s, H-26), 1.06 (3H, s, H-27), 0.80 (3H, s, H-28), induced by TPA [12].<br /> 4.68 (1H, d, 2.0 Hz, H-29a), 4.56 (1H, d, 2.0 Hz,<br /> H-29b), 1.68 (3H, s, H-30). The 13C-NMR data Compound 6 was isolated as a white<br /> (CDCl3): see Table 1. These spectroscopic data amorphous powder. The 13C-NMR spectrum<br /> were suitable with those reported in the literature (Table 1) displayed signals corresponding to<br /> [6]. twenty carbons, including five quaternary<br /> carbons, two quaternary carbons, one oxygenated<br /> -Lupene (5): White amorphous powder. methine, one aromatic methine, two olefinic<br /> The 1H-NMR data (d in ppm, CDCl3): 1.03 (3H, s, methines, four methylenes, one methine, and four<br /> H-23), 0.80 (3H, s, H-24), 0.96 (3H, s, H-25), methyls. The 1H-NMR spectrum displayed signals<br /> 1.07 (3H, s, H-26), 0.93 (3H, s, H-27), 0.87 (3H, corresponding to one aromatic proton H-11 [ H<br /> s, H-28), 4.69 (1 H, d, 2.5 Hz, H-29a), 4.57 (1 H, 6.67 (1H, s)] and three olefinic protons H-15 [ H<br /> d, 2.5 Hz, H-29b), 1.68 (3H, s, H-30). The 13C- 6.57 (1H, dd, 17.5, 11.0 Hz)], H-16a [ H 5.53 (1H,<br /> NMR data (CDCl3): see Table 1. These dd, 11.0, 2.5 Hz)], and H-16b [ H 5.16 (1H, dd,<br /> spectroscopic data were suitable with those 17.5, 2.5 Hz)], which were representative for one<br /> reported in the literature [7, 8]. vinyl group (CH2=CH-). Moreover, the 1H-NMR<br /> Spruceanol (6): White amorphous powder. spectrum revealed four singlet methyl H-17 ( H<br /> 1<br /> The H-NMR data (d in ppm, CDCl3): 2.23 (1H, 2.18), H-18 ( H 1.06), H-19 ( H 0.83), and H-20<br /> m, H-1e), 1.75 (1H, m, H-1a), 1.80 (2H, m, H-2), (1.20), one oxygenated methine H-3 at H 3.29<br /> 3.29 (1H, dd, 11.5, 4.5 Hz, H-3), 1.29 (1H, dd, (dd, 11.5, 4.5Hz). The axial position of H-3 (d =<br /> 2.0, 2.0 Hz, H-5), 1.89 (1H ddd, 13.5, 7.5, 1.0 Hz, 3.29, J = 11.5, 4.5Hz) in the A-ring was<br />  74 SCIENCE AND TECHNOLOGY DEVELOPMENT JOURNAL-<br /> NATURAL SCIENCES, VOL 2, ISSUE 2, 2018<br /> <br /> determined on the basis of coupling constants. Organic Chemistry, vol. 79, no. 12, pp. 5432–5447, 2014.<br /> The HMBC spectrum confirmed the correlations [4] T.T. Nguyen, T.H. Duong, T.A.T. Nguyen, X.H. Bui,<br /> between H-3 and the C-4, C-18, H-18 and H-19 to “Study on the chemical constituents of Phyllanthus acidus<br /> C-3 and C-4, indicating their vicinal positions in (Euphorbiaceae)”, Journal of Science and Technology, vol.<br /> 52, no. 5A, pp. 156–161, 2014.<br /> A-ring. Additionally, HMBC spectrum showed<br /> cross peaks of H-17 and H-16 to C-14, of H-17 [5] V.J. Ndlebe, N.R. Crouch, D.A. Mulholland, “Triterpenoid<br /> from the African tree Phyllanthus polyanthus”,<br /> and H-11 to C-12 indicating positions of H-11, Phytochemistry Letters, vol. 1, no. 11–17, 2008.<br /> 12-OH and H-17 in the C ring. Further analysis of<br /> [6] W.A. Ayer, R.J. Flanagan, T. Reffstrup, “Metabolites of<br /> HMBC spectrum confirmed the structure of 6,<br /> bird’s nest fungi, new triterpenenoid carboxylic acids from<br /> according to comparison of the NMR data of 6 to Cyathus striatus and Cyathus pygmaeus”, Tetrahedron, vol.<br /> those of spruceanol in the literature [9]. So, the 40, no. 11, pp. 2069–2082, 1984.<br /> structrure of compound 6 was concluded as [7] E. Wenkert, G.V. Baddeley, I.R. Burfitt, L.N. Moreno,<br /> spruceanol. This is the first time the diterpenoid “Carbon–13 Nuclear magnetic resonance spectroscopy of<br /> skeleton was reported in P. acidus. naturally occurring substances LVII, triterpenes related to<br /> lupane and hopane”, Organic Magnetic Resonance, vol. 11,<br /> 4 CONCLUSION no. 7, pp. 337–343, 1978.<br /> <br /> Six known compounds were isolated from the [8] S.B. Mahato, A.P. Kundu, “13C NMR spectra of<br /> pentacyclic triterpenoids, a compilation and some salient<br /> ethanol extract of the roots of Phyllanthus acidus<br /> features”, Phytochemistry, vol. 37, no. 6, pp. 1517–1575,<br /> growing in Binh Thuan province. Phyllanthol (1) 1994.<br /> was isolated as a major compound of the n-hexane<br /> [9] A.B. Alimboyoguen, D. Castro, K.A. Cruz, C. Shen, W. Li,<br /> extract. Glochidonol (4), -lupene (5), and C.Y. Ragasa, “Chemical constituents of the bark of<br /> spruceanol (6) are reported in the plant Aleurites moluccana L. Willd, Journal of Chemical and<br /> Phyllanthus acidus. Further studies on this plant Pharmaceutical Research, vol. 6, no. 5, pp. 1318–1320b,<br /> 2014.<br /> are in progress.<br /> [10] P. Sengupta, J. Mukhopadhyay, “Terpenoids and related<br /> REFERENCES compds. VII. Triterpenoids of Phyllanthus acidus”,<br /> [1] J.B. Calixto, A.R.S. Santos, V.C. Filbo, R.A. Yunes, “A Phytochemistry, vol. 5, no. 3, pp. 531–534, 1966.<br /> review of the plants of the genus Phyllanthus: their [11] B. Culhaogu, S.D. Hatipoglu, A.A. Donmez, G. Topcu,<br /> chemistry, pharmacology, and therapeutic potential”, “Antioxidant and anticholinesterase activities of lupane<br /> Medicinal Research Reviews, vol. 18, no. 4, pp. 225–258, triterpenoids and other constituents of Salvia trichoclada”,<br /> 1998. Medicinal Research Reviews, vol. 24, pp. 3831–3837,<br /> [2] Y. Leeya, M.J. Mulvany, E.F. Queiroz, A. Marston, K. 2015.<br /> Hostettmann, C. Jansakul, “Hypotensive activity of an n- [12] R. Tanaka, Y. Kinouchi, S. Wada, H. Tokuda, “Potential<br /> butanol extract and their purified compounds from leaves of anti-tumor promoting activity of lupane-type tritepenenoids<br /> Phyllanthus acidus (L.) Skeel in rats”, European Journal of from the stem bark of Glochidion zeylancium and<br /> Pharmacology, vol. 649, pp. 301–313, 2010. Phyllanthus flexuosus”, Planta Medica Letters, vol. 70, pp.<br /> [3] J.J. Lv, S. Yu, Y.F. Wang, D. Wang, H.T. Zhu, R.R. 1234–1236, 2004.<br /> Cheng, C.R. Yang, M. Xu, Y.J. Zhang, “Anti-hepatitus B<br /> virus norbisabolane sesquiterpenoids from Phyllanthus<br /> acidus and the establishment of their absolute<br /> configurations using theoretical calculations”, Journal of<br /> T P CHÍ PHÁT TRI N KHOA H C & CÔNG NGH : 75<br /> CHUYÊN SAN KHOA H C T NHIÊN, T P 2, S 2, 2018<br /> <br /> <br /> Thành ph n hóa h c r cây chùm ru t m c<br /> t nh Bình Thu n<br /> D ng Thúc Huy1, Nguy n H u Hùng2, Nguy n Th Ánh Tuy t 1, Bùi Xuân Hào1,*<br /> 1<br /> Tr ng i h c S ph m TP. HCM; 2Tr ng i h c Nguy n T t Thành<br /> *Tác gi liên h : buixuanhaodhsp@gmail.com<br /> <br /> Ngày nh n b n th o: 15-08-2017; Ngày ch p nh n ng: 12-09-2017; Ngày ng: 30-8-2018<br /> <br /> Tóm t t—Chi Phyllanthus (Phyllanthaceae) bao Thu n, ã phân l p c sáu h p ch t là<br /> g m h n 900 loài th c v t, c tìm th y vùng phyllanthol (1), glochidone (2), lupeol (3),<br /> nhi t i và c n nhi t i. Nhi u loài trong chi này glochidonol (4), -lupene (5), spruceanol (6). C u<br /> c s d ng r ng rãi trong y h c dân gian. Trong trúc c a các h p ch t này c làm sáng t b ng<br /> y h c c truy n Vi t Nam, lá, r và v thân c a loài các ph ng pháp ph c ng h ng t h t nhân,<br /> Phyllanthus acidus (L.) Skeels ã c s d ng c ng nh so sánh v i các tài li u tham kh o. ây là<br /> kháng khu n, kháng vi-rút, gi m au, ch ng viêm, l n u tiên các h p ch t 4, 5, 6 c phát hi n<br /> b o v th n kinh, ch ng viêm gan. T d ch chi t trong cây chùm ru t.<br /> ethanol c a r cây chùm ru t m c t nh Bình<br /> <br /> T khóa—Phyllanthus acidus (L.) Skeels, lupane, phyllanthol, diterpene<br />