Quyển II<br />
<br />
CHƯƠNG I<br />
<br />
Sellanraa không còn là một mảnh đất hiu quạnh giữa chốn hoang<br />
vu; có nhiều người sống ở đây, lớn nhỏ bảy người tất cả. Và trong<br />
thời gian ngắn giữa mùa cắt cỏ khô thỉnh thoảng lại có một người,<br />
quen hoặc lạ, tới để xem chiếc máy cắt cỏ. Brede Olsen là người đầu<br />
tiên, dĩ nhiên, nhưng cả Axel Ström cũng tới, và nhiều láng giềng khác<br />
ở mé dưới. Phải, ngay cả từ dưới làng. Và từ bên kia đồi, Oline, con<br />
người bất khả tiêu diệt, cũng tới.<br />
Lần này bà cũng mang theo những tin tức từ làng xóm của mình;<br />
tới mà không có những câu chuyện tầm phào không phải là cách thức<br />
của Oline. Những giao dịch và các khoản thu chi của cụ Sivert đã<br />
được xem xét, và gia tài ông để lại không còn gì cả. Chẳng có gì!<br />
Nói tới đây Oline mím môi lại và nhìn từ người này sang người<br />
khác. Chà, đó có phải là một tiếng thở dài không? Mái nhà sẽ đổ sụp<br />
xuống chứ? Eleseus là người đầu tiên mỉm cười.<br />
“Chúng ta hãy xem nào. Em được đặt tên theo cậu Sivert, phải<br />
không?” cậu nhẹ nhàng hỏi.<br />
Và Sivert trẻ cũng nhẹ nhàng đáp lại:<br />
“Đúng thế. Nhưng em đã tặng cho anh tất cả những gì mà ông ấy<br />
có thể để lại cho em.”<br />
<br />
“Và nó khoảng chừng bao nhiêu?”<br />
“Giữa năm và mười ngàn.”<br />
“Daler?” Eleseus đột ngột la lên, nhại lại em cậu.<br />
Oline, không ngờ gì nữa, nghĩ đây là một câu đùa không đúng lúc.<br />
Ôi dào, bản thân bà cũng đã bị phỉnh phờ; vì tất cả những chuyện đó<br />
bà đã cố vắt ra vài giọt nước mắt thật thà trước nấm mộ của cụ Sivert.<br />
Eleseus phải biết rõ nhất vì chính nó đã viết ra: phần của Oline là bao<br />
nhiêu, để an ủi và hỗ trợ cho những năm tháng cuối đời của bà. Và<br />
khoản hỗ trợ đó đâu rồi? Ôi dào, chẳng nhờ cậy được chút gì!<br />
Oline tội nghiệp; họ nên để lại cho bà thứ gì đó. Một tia sáng huy<br />
hoàng duy nhất trong cuộc đời bà! Oline chưa hề hấn gì, đã được ban<br />
phúc với những phẩm vật của cõi trần này. Đã làm điều xấu, phải, đã<br />
len lỏi trong đời bằng những trò xỏ lá và đê tiện nho nhỏ từ ngày này<br />
sang ngày khác; khỏe tung tin đồn nhảm không thua kém một người<br />
có miệng lưỡi đáng sợ; phải, là thế. Nhưng không gì có thể khiến bà tệ<br />
hại hơn trước; nhất là một khoản tiền còm để lại từ người chết.<br />
Bà đã lao động nhọc nhằn suốt đời mình, đã sinh con đẻ cái và<br />
dạy chúng vài nghệ thuật của chính bà; xin ăn vì chúng, có thể trộm<br />
cắp vì chúng, nhưng bằng cách nào đó luôn lo liệu được cho chúng.<br />
Một bà mẹ nghèo. Những sức mạnh của bà không kém gì của các<br />
chính trị gia khác; bà hành động vì bản thân và vì những người thuộc<br />
về bà, tung ra lời diễn thuyết tùy theo tình huống, và đạt được mục<br />
đích của mình, mỗi lần như vậy lại kiếm được một mẩu pho mát hay<br />
một nắm len; bà cũng có thể sống và chết trong sự giả dối tầm thường<br />
và trí khôn nhanh nhẹn. Có thể trong một khoảnh khắc nào đó cụ<br />
Sivert đã nghĩ về bà như một nàng thiếu nữ má hồng xinh đẹp trẻ<br />
trung; nhưng giờ bà đã già nua, nhăn nheo teo tóp, một bức tranh về<br />
<br />
sự suy tàn; bà cũng nên chết cho rồi. Bà sẽ được chôn ở đâu? Bà<br />
không có hầm mộ gia đình; không, bà sẽ bị hạ xuống một nấm huyệt<br />
nào đó, nằm giữa những nắm xương xa lạ; phải, cuối cùng rồi bà cũng<br />
sẽ đi tới đó. Oline, đã sinh ra và chết đi. Bà từng có một thời tuổi trẻ.<br />
Giờ trong bà có còn lại chút gì của nó, ở giờ thứ mười một? Phải, một<br />
tia sáng huy hoàng độc nhất, và đôi bàn tay của người phụ nữ–nô lệ<br />
này sẽ chắp lại trong khoảnh khắc. Công lý sẽ mang tới cho bà sự<br />
tưởng thưởng muộn màng; bởi bà đã xin ăn vì lũ con, có thể trộm cắp<br />
vì chúng, nhưng bằng cách nào đó luôn lo liệu được cho chúng. Một<br />
khoảnh khắc. Và bóng tối có thể ngự trị trong bà như trước; mắt bà<br />
sáng rực lên, những ngón tay của bà ngọ nguậy một cách tham lam.<br />
Bao nhiêu? Bà hỏi. Sao, không hơn à? Bà hỏi. Bà sẽ lại ổn thôi. Một<br />
bà mẹ nhiều con cái, đang nhận chân lại cuộc đời. Điều đó xứng đáng<br />
với một tưởng thưởng lớn lao.<br />
Nhưng tất cả đã đi theo cách khác. Ít nhiều gì, những khoản thu<br />
chi của cụ Sivert cũng đã có trật tự hơn sau khi Eleseus kiểm tra lại<br />
chúng; nhưng nông trại, con bò, trại cá, những tấm lưới, hầu như<br />
không đủ để bù đắp cho khoản tiền thiếu hụt. Và với Oline, trong một<br />
chừng mực nào đó mọi thứ đã hóa ra sáng sủa hơn; bà thiết tha với<br />
việc cố gắng bảo toàn một khoản để lại nhỏ cho mình đến nỗi đã vờ<br />
như quên đi những thứ mà bà, một người chuyên tung tin nhảm và<br />
ngồi lê đôi mách, vẫn còn nhớ rõ, hoặc những vấn đề nổi bật mà<br />
những người khác hẳn sẽ cố tình làm ngơ để tránh gây khó chịu cho<br />
những công dân khả kính. Ôi chao, Oline! Thậm chí ngay hiện giờ bà<br />
cũng không nói một lời nào chống lại cụ Sivert; ông cụ đã lập di chúc<br />
từ tấm lòng tử tế, và lẽ ra sẽ để lại khá nhiều, nhưng hai người do Ủy<br />
ban cử tới để sắp xếp mọi thứ đã chơi khăm bà. Nhưng một ngày nào<br />
đó tất cả sẽ tới tai của Đấng Toàn năng, Oline nói với vẻ đe dọa.<br />
Thật lạ lùng, bà không thấy có gì nực cười với thực tế rằng bà đã<br />
<br />
được nhắc đến trong tờ di chúc; nói cho cùng, đó là một niềm vinh<br />
hạnh; không có ai thuộc loại người như bà được ghi tên trong đó!<br />
Những người ở trại Sellanraa đón nhận tin này với lòng nhẫn nại;<br />
không phải họ hoàn toàn không chuẩn bị tinh thần. Đúng, Inger<br />
không thể hiểu nổi. Ông cậu Sivert đã luôn luôn là một người giàu<br />
có…<br />
“Ông ấy có thể đứng thẳng như một con người chính trực và giàu<br />
sang trước Chúa Trời,” Oline nói, “nếu họ không ăn cướp của ông ấy.”<br />
Isak đang đứng đó và chuẩn bị ra đồng, và Oline nói: “Thật tiếc là<br />
anh phải đi bây giờ, Isak; vậy tôi sẽ không nhìn thấy chiếc máy mới.<br />
Họ bảo là anh có một cái máy mới phải không?”<br />
“Phải.”<br />
“Phải, có những câu chuyện về nó, rằng nó cắt nhanh hơn một<br />
trăm cái hái. Và còn thứ gì mà anh không có, hả Isak, với tất cả những<br />
công cụ và sự giàu có của anh! Vị linh mục ở chỗ tôi ông ấy có một<br />
chiếc cày với hai tay cầm; nhưng so với anh thì ông ấy chẳng là gì, và<br />
tôi sẽ nói thẳng vào mặt ông ta như thế.”<br />
“Sivert sẽ chỉ cho dì thấy cái máy; nó sử dụng cái máy đó giỏi hơn<br />
cha nó,” Isak nói và đi ra.<br />
Có một cuộc bán đấu giá tổ chức ở Breidablik vào trưa hôm ấy, và<br />
anh sẽ đi tới đó; giờ cũng vừa đúng lúc phải tới đó rồi. Không phải<br />
Isak còn nghĩ tới chuyện mua cái trại đó, nhưng đó là cuộc bán đấu<br />
giá đầu tiên tổ chức ở chốn hoang vu, và không tới đó thì thật lạ.<br />
Anh đi tới trại Maaneland và trông thấy Barbro, và chỉ định đi<br />
<br />