Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

lêi më ®Çu

Trong x· héi ngµy nayth× ph©n phèi lµ mét kh©u kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cñaqu¸

tr×nh taÝ s¶n xuÊt , ph©n phèi lµ kh©u quan träng nèi liÒn s¶n xuÊt vµ tiªu

dïng.Ph©n phèi phô thuéc vµo s¶n xuÊt nh­ng ph©n phèi tèt hay kh«ng tèt l¹i ¶nh

h­ëng ®Õn s¶n xuÊt, ®Õn trao ®æi tiªu dïng vµ ®êi sèng nh©n d©n.

Khi mµ nÒn kinh tÕ cña n­íc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp sang

nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× ph©n phèi gi÷ mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng.Ph©n phèi nèi

liÒn s¶n xuÊt víi s¶n xuÊt,s¶n xuÊt víi tiªu dïng ,nèi liÒn thÞ tr­êng hµng tiªu

dïng ,dÞch vô thÞ tr­êng yÕu tè s¶n xuÊt ,lµm cho sù vËn ®éng cña kÞnh tÕ thÞ

tr­¬ng diÔn ra th«ng suèt.

Tuy nhiªn,khichuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng , hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò thuéc lÜnh

vùc ph©n phèi thu nhËp nh­ tiÒn l­¬ng,lîi nhuËn,lîi tøc ,®Þa t« vµ ph©n phèi lao

®éng ,c¸c h×nh thóc ph©n phèi kh¸c phï hîp víi nguyªn lý kinh tÕ thÞ tr­êng còng

nh­ c¸c t¸c ®äng cña chóng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinhtÕ - x· héi ë n­íc ta®ang

®ßi hái cã s­ nghiªn cøu nghiªm tóc c«ng phu. V× vËy viÖc nghiªn cøu vÊn ®Ò

quan hÖ ph©n phèi ë viÖt nam hiÖn nay lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch .

KÕt cÊu ®Ò tµi nµy gåm hai ch­¬ng

Ch­¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quan hÖ ph©n phèi ë nøoc ta hiÖn nay

Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng quan hÖ ph©n phèi ë nøoc ta hiÖn nay vµ nh÷ng gi¶i

ph¸p hoµn thiÖn quan hÖ ph©n phèi ë nøoc ta hiÖn nay

Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n th©ú TrÇn ViÖt TiÕn ®· tËn t×nh h­íng dÉn,t¹o ®iÒu

kiÖn ,gióp ®ì cho em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy .

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

CH¦¥NG 1

Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta

hiÖn nay

1.1. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quancña quan hÖ ph©n phèØ ë n­íc ta hiÖn

nay

Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× ph©n phèi gi÷ vi trÝ hÕt søc quan träng .Trong

qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt thi ph©n phèi lµm kh©u trung gian nèi liÒn giòa s¶n xuÊt víi

s¶n xuÊt, s¶n xuÊt víi tiªu dïng, nã phôc vô vµ thóc ®Èy s¶n xuÊt, phôc vô tiªu

dïng. Nh­ng s¶n xuÊt l¹i ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi ph©n phèi ,s¶n xÊt tao

ra ®èi t­îng vµ vËt liÖu cho ph©n phèi ,quyÕt ®Þnh quy m« vµ c¬ cÊu cña c¶i ®Ó

ph©n phèi .

Ph©n phèi kh«ng thÓ v­ît qóa kh¶ n¨ng cho phÐp cña s¶n xuÊt,thu nhËp thùc

tÕ chØ cã thÓ t¨ng lªn theo ®µ ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt nh­ng tèc ®é t¨ng cña thu

nhËp thùc tÕ ph¶i chËm h¬n tèc ®é t¨ng lªn cña s¶n xuÊt ,cã nh­ thÕ míi ®¶m b¶o

t¸i s¶n xuÊt më réng . HiÖn nay nøoc ta ®ang thùc hiÖn c«ng cuéc CNH-H§H ®Êt

n­íc x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho chñ nghÜa x· héi . ChÕ ®é x· héi chñ

nghÜa lµ chÕ ®é lµm chñc tËp thÓ cña nh©n d©n lao ®éng trªn tÊt c¶ mäi lÜnh vùc

trong ®ã lµm chñ tËp thÓ vÒ kinh tÕ lµ c¬ së .Trong chÕ ®é lµm chñ tËp thÓ vÒ kinh

tÕ th× lµm chñ vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt lµ c¬ së ,®iÒu kiªn ®Ó ®¶m b¶o lµm chñtËp thÓ vÒ

ph©n phèi. Mét khi t­ liÖu s¶n xuÊt la thuéc së h÷u chung cña nh©n d©n lao ®éng

th× cña c¶i lµm ra còng thuéc së h÷u chung cña hä vµ viÖc ph©n phèi cña c¶i lµm

ra chØ cã thÓ nh»m môc ®Ých phôc vô lîi Ých cña nh©n d©n lao ®éng .Trong ®iÒu

kiÖn cña n­íc ta hiÖn nay nÒn kinh tÕ vÉn cßn ë t×nh tr¹ng l¹c hËu , nghÌo nµn

ch­a ®ñ s¶n phÈm ®Ó ph©n phèi theo nhu cÇu .V× thÕ viÖc thùc hiÖn ph©n phèi theo

thu nhËp trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi lµ mé vÊn ®Ò v« cïng quan

träng ®Î t¹o ra ®äng lùc m¹nh mÏ gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn

,æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ -x· héi n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n thùc hiÖn môc tiªu

d©n giÇu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng ,d©n chñ ,v¨n minh .

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

1.1.1.B¶n chÊt vµ vÞ trÝ cña ph©n phèi.

Qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi gåm bèn kh©u:s¶n xuÊt, ph©n phèi ,trao ®æi,

tiªu dïng.C¸ckh©u nµy cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau,trong ®ã s¶n xuÊt lµ kh©u c¬

b¶n ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh;c¸c kh©u kh¸c phô thuéc vµo s¶n xuÊt,nh­ng chóng

cã quan hÖ trë l¹i ®èi víi s¶n xuÊt còng nh­ ¶nh h­ëng lÉn nhau chÝnh vi cã qu¸

trinh ph©n phèi nµy míi cã sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïngvµ tõ ®ã

thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn ,t¨ng quy m« tiªu dïng .

TÝnh chÊt cña quan hÖ ph©n phèi do quan hÖ së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt

quyÕt ®Þnh. Khi ta xÐt vÒ quan hÖ gi÷a ng­êi vµ ng­êi th× ph©n phèi do quan hÖ

s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh. Quan hÖ trong s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo th× quan hÖ trong ph©n

phèi nh­ thÕ Êy. X· héi lu«n tån t¹i mèi quan hÖ s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm. B¶n th©n

ph©n phèi lµ s¶n phÈm cña s¶n xuÊt kh«ng chØ vÒ néi dung mµ c¶ vÒ h×nh thøc.

Ph©n phèi kh«ng ph¶i lµ mét lÜnh vùc ®éc lËp ®øng bªn c¹nh s¶n xuÊt. B¶n chÊt

cña quan hÖ ph©n phèi hoµn toµn do quan hÖ s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh.

MÆt kh¸c ta thÊy r»ng ph©n phèi kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mét kÕt qu¶ tiªu cùc

cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi mµ nã cßn t¸c ®éng m¹nh mÏ ng­îc trë l¹i trao ®æi vµ

s¶n xuÊt. Ph©n phèi cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña nã,nã cã chøc n¨ng cô thÓ ,cã

nh÷ng quy luËt ®Æc thï t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn c¸ckh©u cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt.

Tr­íc khi ph©n phèi s¶n phÈm th× nã lµ: ph©n phèi nh÷ng c«ng cô s¶n xuÊt vµ ®iÒu

nµy lµ mét tÝnh qui ®Þnh n÷a còng cña mét mèi quan hÖ Êy - ph©n phèi c¸c thµnh

viªn x· héi theo nh÷ng lo¹i s¶n xuÊt kh¸c nhau. Râ rµng ph©n phèi s¶n phÈm chØ

lµ kÕt qu¶ cña sù ph©n phèi ®ã, sù ph©n phèi nµy ®· bao hµm trong b¶n th©n qu¸

tr×nh s¶n xuÊt vµ quyÕt ®Þnh trong c¬ cÊu s¶n xuÊt. Xem xÐt s¶n xuÊt mét c¸ch ®éc

lËp víi sù ph©n phèi ®ã, sù ph©n phèi bao hµm trong s¶n xuÊt, th× râ rµng lµ mét

sù trõu t­îng trèng rçng, cßn sù ph©n phèi s¶n phÈm th× tr¸i l¹i, ®· bao hµm trong

sù ph©n phèi nµy lµ sù ph©n phèi ngay tõ ®Çu ®· lµ mét yÕu tè cña s¶n xuÊt.

C¬ së kinh tÕ cña sù ph©n phèi bao gåm c¶ sù ph©n phèi cho s¶n xuÊt vµ ph©n

phèi cho tiªu dïng do ®ã tæng s¶n phÈm x· héi võa ®­îc ph©n phèi ®Ó tiªu dïng

cho s¶n xuÊt, võa ®­îc ph©n phèi ®Ó tiªu dïng cho c¸ nh©n mçi thµnh viªn trong

x· héi . Nh­ng v× sù ph©n phèi bao giê còng gåm c¶ sù ph©n phèi cho s¶n xuÊt

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

xem lµ yÕu tè cña s¶n xuÊt vµ ph©n phèi cho tiªu dïng xem lµ kÕt qu¶ cña qu¸

tr×nh s¶n xuÊt,cho nªn kh«ng ph¶i toµn bé s¶n phÈm x· héi t¹o ra ®Òu ®­îc ph©n

phèi cho tiªu dïng c¸ nh©n mµ cÇn trÝch ra ®Ó bï ®¾p nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt hao

phÝ, më réng s¶n xuÊt lËp quü dù phßng, chi phÝ vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh tæ chøc...

PhÇn cßn l¹i phï hîp víi sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng. Nh­ vËy,ph©n phèi lµ

tæng s¶n phÈm x· héi vµ ph©n phèi ®Ó tiªu dïng cho s¶n xuÊt, võa ®­îc ph©n phèi

®Ó tiªu dïng cho c¸ nh©n.

I.2 Vai trß cña quan hÖ ph©n phèi

Bµn vÒ vai trß cña ph©n phèi trong nÒn s¶n xuÊt x· héi, F.¡ngghen cho r»ng:‘’ Sù ph©n phèi chõng nµo mµ cßn bÞ nh÷ng lý do thuÇn tuý kinh tÕ chi phèi, th× nã sÏ ®­îc ®iÒu tiÕt bëi lîi Ých cña s¶n xuÊt, r»ng s¶n xuÊt sÏ ®­îc thuËn lîi trªn hÕt trong mäi ph­¬ng thøc ph©n phèi mµ mäi thµnh viªn trong x· héi cã thÓ ph¸t triÓn, duy tr× vµ thùc hiÖn nh÷ng n¨ng khiÕu cña hä mét c¸ch toµn diÖn nhÊt.,, (1)

Ta thÊy r»ng mçi mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi ®Òu bao gåm c¶ mét hÖ thèng phøc t¹p c¸c lîi Ých mµ trong ®ã lîi Ých kinh tÕ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. C¸c lîi Ých kinh tÕ ®­îc quy ®Þnh bëi quan hÖ s¶n xuÊt cua mçi chÕ ®é x· héi, trong ®ã quan hÖ së h÷u víi t­ liÖu s¶n xuÊt cã vai trß chi phèi hÖ thèng lîi Ých kinh tÕ.

B¶n chÊt cña quan hÖ s¶n xuÊt trong mèi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt ®­îc thÓ hiÖn qua h×nh thøc së h÷u - ®ã kh«ng ph¶i lµ quan hÖ ®¬n thuÇn nh­ mäi sù viÖc tån t¹i trong x· héi mµ nã lµ mèi quan hÖ phøc t¹p gi÷a con ng­êi víi con ng­êi. Trong lÞch sö kh«ng hÒ cã mét h×nh th¸i së h÷u nµo mµ kh«ng ph¶n ¸nh nh÷ng quan hÖ trong s¶n xuÊt. ‘’N¬i nµo kh«ng cã mét h×nh th¸i së h÷u nµo c¶ th× ë ®ã kh«ng tån t¹i mét nªn s¶n xuÊt nµo c¶, do ®ã còng kh«ng mét x· héi nµo c¶.,, (2) Së h÷u - ®ã lµ nh÷ng quan hÖ vÒ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cña s¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng nh÷ng cña c¶i vËt chÊt.

Së h÷u víi t­ c¸ch lµ nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt, nã lµ c¬ së cña c¸c lîi Ých. HÖ thèng c¸c quan hÖ s¶n xuÊt cña mçi chÕ ®é x· héi sÏ quy ®Þnh hÖ thèng c¸c lîi Ých vèn cã trong giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nã. Trong hÖ thèng c¸c lîi Ých th× lîi Ých kinh tÕ gi÷ vai trß chñ ®¹o. Lîi Ých kinh tÕ ®­îc hiÓu lµ nh÷ng quan hÖ kinh tÕ ph¶n ¸nh nh÷ng nhu cÇu, nh÷ng ®éng c¬ kh¸ch quan vÒ sù ho¹t ®éng cña c¸c

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

gia cÊp, nh÷ng nhãm x· héi hoÆc cña tõng ng­êi lµm viªc riªng biÖt do quan hÖ s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh. Nãi lîi Ých kinh tÕ lµ h×nh thøc biÓu hiÖn cña nh÷ng quan hÖ kinh tÕ cña mçi x· héi nhÊt ®Þnh nghÜa lµ lîi Ých kinh tÕ lµ ph¹m trï kinh tÕ kh¸ch quan, nã chØ xuÊt hiÖn khi gi­a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt cã nh÷ng mèi quan hÖ kinh tÕ kh¸c nhau. Lîi Ých kinh tÕ võa mang tÝnh chÊt kh¸ch quan võa mang tÝnh chñ quan. Nã mang mµu s¾c kh¸ch quan bëi v× nã lu«n tån t¹i vµ vËn ®éng. Th«ng qua sù vËn ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ do nã trùc tiÕp sinh ra mµ quan hÖ s¶n xuÊt ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Cßn nã mang mµu s¾c chñ quan lµ ë chç nã biÕn c¸c t¸c ®éng kh¸ch quan cña c¸c quy luËt kinh tÕ thµnh c¸c ®éng c¬ hµnh ®äng kinh tÕ cö con ng­êi.

Lîi Ých kinh tÕ cã vai trß quan träng lµ ®éng lùc m¹nh mÏ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña x· héi. Nh÷ng h×nh thøc chñ yÕu cña lîi Ých kinh tÕ trong hÖ thèng nµy lu«n ®­îc ®Æc tr­ng b»ng tÝnh ®¹i diÖn vµ tÝnh thèng nhÊt gi÷a ba nhãm lîi Ých c¬ b¶n.

§ã lµ lîi Ých nhµ n­íc, lîi Ých tËp thÓ lîi Ých vµ lîi Ých cña b¶n th©n ng­êi lao ®éng. Sù thèng nhÊt gi÷a c¸c h×nh thøc lîi Ých kinh tÕ kh¸c nhau trong x· héi sÏ dÉn ®Õn sù liªn hÖ chÆt chÏ vµ th©m nhËp nhau gi÷a chóng. Trong ®ã lîi Ých c¸ nh©n trùc tiÕp lµ ®éng lùc m¹nh mÏ nhÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn cña x· héi.

Sù tån t¹i nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é ®· nãi lªn sù kh«ng ®ång nhÊt vÒ lîi Ých kinh tÕ x· héi. Tuy nhiªn ®©y lµ mét xu thÕ tÊt yÕu bëi ®iÓm xuÊt ph¸t ®i lªn lµ thÊp trong khi ®ã yªu cÇu héi nhËp quèc tÕ lµ c¸ch duy nhÊt ®Ó thùc hiÖn môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. T­¬ng øng víi qu¸ tr×nh ®ã, trong nÒn kinh tÕ sÏ cã nhiÒu quy luËt vËn ®éng. C¸c quy luËt kinh tÕ ph¸t sinh trªn c¬ së nh÷ng quan hÖ kinh tÕa t­¬ng øng vµ còng trùc tiÕp quy ®Þnh sù h×nh thµnh c¸c lîi Ých kinh tÕ cña tõng giai cÊp tõng tÇng líp d©n c­ trong x· héi. Tuy nhiªn bªn c¹nh sù thèng nhÊt gi÷a c¸c lîi Ých kinh tÕ c¬ b¶n, kh«ng lo¹i trõ nh÷ng m©u thuÉn gi÷a chóng còng nh­ trong ph¹m vi mçi nhãm lîi Ých. V× vËy cÇn ph¶i ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c m©u thuÉn gi÷a c¸c lîi Ých vµ t×m c¸ch gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn ®ã.

ViÖc gi¶i quyÕt c¸c quan hÖ vÒ lîi Ých kinh tÕ ®­îc thùc hiÖn th«ng qua quan hÖ ph©n phèi. Khi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt cßn phï hîp (lîi Ých cña giai cÊp thèng trÞ cßn phï hîp víi lîi Ých cña x· héi) th× ng­êi ta cßn b»ng lßng víi sù ph©n phèi cña x· héi. Nh­ng khi nã tho¸i trµo th× kh«ng cßn ®iÒu kiÖn ®Ó tån t¹i

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

ph©n phèi bëi ph©n phèi khi ®ã ®· kh«ng cßn lµ c«ng cô ®Èm b¶o cho sù c«ng b»ng x· héi, bÊt c«ng ngµy cµng s©u s¾c ®Én ®Õn ®Êu tranh x· héi vµ cuèi cïng lµ mét ph­¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi. Nh­ v©y quan hÖ ph©n phèi mang tÝnh lÞch sö vµ th­íc ®o møc ®é tiÕn bé cña mét h×nh th¸i x· héi. Nã chØ cã thÓ thay ®æi khi quan hÖ s¶n xuÊt ®Î ra quan hÖ ph©n phèi ®ã mÊt ®i - ®ã lµ th«ng qua c¸ch m¹ng x· héi.Bëi trong mçi h×nh th¸i kinh tÕ th× quan hÖ ph©n phèi gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn vÒ lîi Ých kinh tÕ vµ ®Õn khi nµo nã kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®­îc n÷a th× tÊt yÕu sÏ bÞ thay thÕ b»ng h×nh thøc ph©n phèi kh¸c cho phï hîp.

1.3. C¸c h×nh thøc ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay

§¹i héi ®ai biÓu toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh vµ §¹i héi

§¶ng lÇn thø IX còng tiÕp tôc kh¼ng ®Þnh nÒn kinh tÕ n­íc ta trong thêi kú qu¸

®é lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc ,t­¬ng øng víi nã

lµ nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi nh­ng lÊy ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu

qu¶ kinh tÕ lµ chñ yÕu , ®ång thêi ph©n phèi dùa trªn møc ®ãng gãp nguån lùc

kh¸c vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt - kinh doanh vµ ph©n phèi th«ng qua phóc lîi x· héi.

Trong nÒn kinh tÕ nµy xuÊt hiÖn nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ kh¸c nhau víi c¸c

h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vµ còng v× lÏ ®ã mµ xuÊt hiÖn nhiÒu ph­¬ng thøc ph©n

phèi kh¸c nhau.Mçi thµnh phÇn kinh tÕ cã ph­¬ng thøc s¶n xuÊt –kinh doanh

kh¸c nhau nªn kÕt qu¶ kinh doanh kh¸c nhaudo ®ã cÇn c¸c h×nh thøc ph©n phèi

kh¸c nhau

V× vËy ë n­íc ta hiÖn nay kh«ng thÓ tån t¹i mét h×nh thøc ph©n phèi duy

nhÊt

1.3.1. Ph©n phèi theo lao ®éng

Trong thêi kú qu¸ ®é hiÖn nay ,h×nh thøc ph©n phèi theo lao ®éng lµ h×nh

thøc ph©n phèi c¨n b¶n , lµ nguyªn t¾c ph©n phèi chñ yÕu vµ thÝch hîp nhÊt víi

c¸c thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt (kinh tÕ nhµ

n­íc)hoÆc c¸c hîp t¸c x· cæ phÇn mµ gãp vèn cña c¸c thµnhviªn b»ng nhau (kinh

tÕ h¬p t¸c )

Ph©n phèi theo lao ®éng lµ h×nh thøc ph©n phèi c¨n b¶n, lµ nguyªn t¾c ph©n

phèi chñ yÕu thÝch hîp nhÊt víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é së h÷u

c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. Do ®ã dùa trªn c¬ së cña chÕ ®é c«ng h÷u vÒ t­ liÖu

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

s¶n xuÊt mµ chÕ ®é ng­êi bãc lét ng­êi bÞ xo¸ bá.Ng­êi lao ®éng lµm chñ nh÷ng

t­ liÖu s¶n xuÊt nªn tÊt yÕu còng lµm chñ ph©n phèi theo thu nhËp . Lao ®éng ®ang

trë thµnh c¬ së quyÕt ®Þnh ®Þa vÞ vµ phóc lîi vËt chÊt cña mçi ng­êi. ChÝnh v× vËy

mµ ph©n phèi theo lao ®éng lµ phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt cña c¸c thµnh phÇn

kinh tÕ ®ang tån t¹i ë n­íc ta.

Tr­íc ®©y n­íc ta ®· thùc hiÖn sù ph©n phèi b×nh qu©n lµ ph©n phèi cho mçi ng­êi mét l­îng s¶n phÈm nh­ nhau, kh«ng ph©n biÖt møc ®ãng gãp cña tõng ng­êi vµo s¶n xuÊt x· héi. Ph©n phèi b×nh qu©n ®· g©y ra sù bÊt hîp lý vµ tiªu cùc trong x· héi.Trong thêi kú qu¸ ®é ë n­íc ta hiÖn nay th× ph©n phèi theo lao ®éng lµ h×nh thøc thøc c¨n b¶n, lµ nguyªn t¾c ph©n phèi chñ yÕu thÝch hîp nhÊt víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é së h÷u c«ng h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. Trong thµnh phÇn kinh tÕ nµy tÊt c¶ mäi ng­êi dÒu cã quyÒn b×nh ®¼ng ®èi víi t­ liÖu s¶n xuÊt, th× chØ cã thÓ thùc hiÖn ph©n phèi gi÷a nh÷ng ng­êi lao ®éng víi nhau th«ng qua viÖc l¸y lao ®éng lµm th­íc ®o. §èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ th× viÖc ph©n phèi theo lao ®éng lµ mét ®iÒu tÊt yÕu. Bëi nhiÒu nguyªn nh©n:

Nhê dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u mµ chÕ ®é ng­êi bãc lét ng­êi bÞ xo¸ bá. QuyÒn lµm chñ vÒ mÆt kinh tÕ ®­îc x¸c lËp. Lao ®éng ®ang trë thµnh c¬ së quyÕt ®Þnh ®Þa vÞ x· héi vµ phóc lîi vËt chÊt cña mçi ng­êi.ChÝnh v× vËy mµ ph©n phèi theo lao ®éng vµ phï hîp víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®ang tån t¹i ë n­íc ta hiÖn nay.

Lý do thø hai khiÕn ph©n phèi theo lao ®éng lµ cÇn thiÕt lµ: tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt cßn thÊp, ch­a cã ®ñ s¶n phÈm ®Ó ph©n phèi theo nhu cÇu. TiÕp ®ã lµ sù kh¸c biÖt vÒ tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é lao ®éng .... DÉn ®Õn mçi ng­êi cã cèng hiÕn kh¸c nhau ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng do ®ã ph¶i c¨n cø vµo lao ®éng ®· cèng hiÕn cho x· héi ®Ó ph©n phèi.

Thªm mét nguyªn nh©n n÷a cho thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i ph©n phèi theo lao ®éng lµ lao ®éng ch­a trë thµnh nhu cÇu cña cuéc sèng, nã cßn lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó kiÕm sèng, cßn lµ ‘’nghÜa vô,, vµ quyÒn lîi cña mçi c«ng d©n. H¬n n÷a cßn nh÷ng tµn d­ vÒ t­ t­ëng cña x· héi cò nh­ th¸i ®é ‘’muèn trót bá g¸nh nÆng cho ng­êi kh¸c, lµm Ýt h­ëng nhiÒu ,, . Do ®ã cÇn ph¶i cã h×nh thøc ph©n phèi ®Ó c¸c thµnh viªn trong x· héi dùa vµo ®ã lµ c¬ së, ®éng lùc trong c¸c ho¹t ®éng cña m×nh.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Nh­ vËy viÖc ph©n phèi theo lao ®éng lµ mét ®iÒu tÊt yÕu vµ phï hîp víi hoµn c¶nh cña ®Êt n­íc ta hiÖn nay, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸.

Nguyªn t¾c thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng lµ ph¶i lÊy kÕt qu¶ lao ®éng lµm th­íc ®o ®Ó ph©n phèi s¶n phÈm tiªu dïng c¸ nh©n. LÊy sè l­îng lao ®éng vµ chÊt l­îng lao ®éng cña mçi ng­êi lµm c¨n cø tr¶ c«ng. Tuy nhiªn nguyªn t¾c nµy ph¶i g¾n liÒn víi yªu cÇu ®¶m b¶o c«ng ¨n viÖc lµm cho nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc lao ®éng, vµ tÊt yÕu kh«ng thÓ n»m ngoµi yªu cÇu ®¶m b¶o nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n vÒ ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng.

Trong qu¸ tr×nh ph©n phèi theo lao ®éng cÇn chèng hai sai lÇm c¬ b¶n khi thùc hiÖn, ®ã lµ chñ nghÜa b×nh qu©n tiÓu t­ s¶n trong viÖc tr¶ c«ng lao ®éng, v× nã g¹t bá hoµn toµn nuyªn t¾c lîi Ých vËt chÊt, k×m h·m ®éng lùc lao ®éng cña ng­êi lao ®éng. Thø hai lµ khuynh h­íng ®ßi më réng qu¸ møc kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c bËc l­¬ng, thang l­¬ng mét c¸ch kh«ng cã c¨n cø kinh tÕ vµ nh÷ng ®ßi hái cã sù ­u ®·i ®Æc biÖt ®èi víi mét sè ng­êi.

Thùc hiÖn tèt ph©n phèi theo lao ®éng sÏ cã nhiÒu t¸c dông to lín ®èi víi x· héi vµ b¶n th©n ng­êi lao ®éng. Bëi lÏ nã ®¸p øng ®­îc nh÷ng ®ßi hái cÊp b¸ch cña sù c«ng b»ng x· héi ®ang ®Æt ra ë n­íc ta, nã kÕt hîp chÆt chÏ lîi Ých cña s¶n xuÊt x· héi víi lîi Ých cña tõng c¸ nh©n lao ®éng. Nã khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®i s©u vµo nghÒ nghiÖp chuyªn m«n lµm cho ®éi ngò lao ®éng lµnh nghÒ ngµy cµng ®«ng ®¶o. §iÒu ®ã cßn thóc ®Èy ng­êi lao ®éng ra søc häc tËp v¨n ho¸ kü thuËt, gãp phÇn lµm cho sù kh¸c biÖt gi÷a lao ®éng trÝ ãc vµ lao ®éng b»ng ch©n tay bÞ xo¸ bá dÇn. T¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph©n bæ vµ sö dông nguån søc lao ®éng ®­îc æn ®Þnh trong c¶ n­íc ®¶m cho s¶n xuÊt x· héi c©n b»ng vµ cã kÕ ho¹ch. Thªm vµo ®ã nã gãp phÇn gi¸o dôc vÒ quan ®iÓm, th¸i ®é vµ kû luËt lao ®éng ®èi víi mçi thµnh viªn x· héi. Nã lµm cho b¶n th©n ng­êi lao ®éng v× lîi Ých vËt chÊt cña m×nh mµ quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng cña m×nh , tõ ®ã ra søc mµ ®Èy m¹nh s¶n xuÊt.

Tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ‘’lµm theo n¨ng lùc h­ëng theo nhu cÇu,, th× cßn nhiÒu viÖc ph¶i lµm. Bëi theo Mac ph©n phèi theo lao ®éng vÉn lµ mét thø ph¸p quyÒn t­ s¶n, quyÒn b×nh ®¼ng vÉn n»m trong khu«n khæ t­ s¶n, tøc lµ trong x· héi s¶n xuÊt hµng ho¸ ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c trao ®æi ngang gi¸ vµ quyÒn cña ng­êi lao ®éng tû lÖ víi lao ®éng ng­êi Êy cung cÊp th× ®iÒu ®ã vÉn

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

cßn thiÕu xãt. Bëi vëi víi mét c«ng viÖc ngang nhau mét phÇn tham dù nh­ vµo quü tiªu dïng x· héi nh­ng trªn thùc tÕ ng­êi nµy vÉn ®­îc h­ëng nhiÒu h¬n ng­êi kia.

ChÕ ®é ph©n phèi theo lao ®éng vÉn cßn nh÷ng thiÕu xãt nh­ng ®ã lµ nh÷ng thiÕu xãt kh«ng thÓ tr¸nh khái trong giai ®o¹n ®Çu cña chñ nghÜa c«ng s¶n. NÕu nh­ trong x· héi t­ b¶n ph©n phèi dùa trªn c¬ së ‘’ng­êi cã cña, kÎ cã c«ng,, th× trong x· héi XHCN ®­îc dùa trªn nguyªn t¾c ‘’ ng­êi lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu, ng­êi lµm Ýt h­ëng Ýt, kh«ng lµm kong h­ëng,, ®ã lµ b×nh ®¼ng. MÆc dï cßn tån t¹i thiÕu xãt nh­ng víi t¸c dông cña m×nh th× ph©n phèi theo lao ®éng vÉn lµ h×nh thøc ph©n phèi phï hîp nhÊt trong ®iÒu kiÖn võa thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ võa ®¶m b¶o c«ng b»ng cho c¸c thµnh viªn trong nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.

1.3.2. Ph©n phèi theo tµi s¶n hay vèn vµ nh÷ng ®ãng gãp kh¸c

Bªn c¹nh viÖc thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng th× n­íc ta cßn sö dông

h×nh thøc ph©n phèi theo tµi s¶n hay vèn vµ nh÷ng ®ãng gãp kh¸c. NÒn kinh tÕ

n­íc ta trong b­íc qu¸ ®é ®Þnh h­íng lªn chñ nghÜa x· héi . Víi c¬ cÊu nhiÒu

thµnh phÇn ,nªn tÊt yÕu co nhiÒu h×nh thøc së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ còng sÏ

xuÊt hiÖn nhiÒu h×nh thøc s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c nhau

Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña n­íc ta trong qu¸ ®é ®Þnh h­íng lªn CNXH tõ

mét nÒn s¶n xuÊt nhá lµ t×nh tr¹ng thiÕu vèn ph©n t¸n vèn. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tÝch

tô vµ tËp trung vèn ch­a cao, mét phÇn t­¬ng ®èi lín vèn vèn s¶n xuÊt hiÖn nay

cßn n»m r¶i r¸c ,ph©n t¸n trong tay ng­êi t­ h÷u nhá ,t­ s¶n nhá ,trong ®ã cã c¶

d­íi dang jt­ liÖu s¶n xuÊt , vµng b¹c ngo¹i hèi vµ tiÒn mÆt vv…. §Ó sö dông

nguån vèn ®ã cho s¶n xuÊt th× kh«ng thÓ sö dông c¸ chÝnh s¸ch ¾p ®Æt nh­ tr­ng

thu, tr­ng mua hoÆc ®ãng gãp cæ phÇn mét c¸ch b×nh qu©n. Tõ sau nghÞ quyÕt héi

nghÞ lÇn thø VI Ban chÊp hµnh trung ­¬ng (kho¸ VI) th× ë n­íc ta ®· xuÊt hiÖn c¸c

biÖn ph¸p huy ®éng vèn cña d©n c­ d­íi c¸c h×nh thøc vay vèn, hïn vèn vµ gãp cæ

phÇn kh«ng h¹n chÕ, víi møc l·i suÊt hîp lý. C¸ch lµm nh­ vËy cã t¸c dông ®­a

®­îc vèn nhµn rçi ®i vµo chu chuyÓn. Qua ®ã kinh tÕ quèc doanh vµ kinh tÕ tËp

thÓ n¾m quyÒn sö dông mét nguån vèn to lín h¬n nhiÒu nguån vèn tù cã. Nh­ vËy

mÆc dï së h÷u vèn lµ t­ nh©n, nh­ng viÖc sö dông vèn ®· mang tÝnh x· héi. XÐt

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

t×nh h×nh ®Êt n­íc ta th× cÇn ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ph¸p lý cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ

t­ nh©n c¸ thÓ vµ tÊt c¶ mäi thµnh viªn trong x· héi yªn t©m vµ m¹nh d¹n ®Çu t­

vèn vµ s¶n xuÊt kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã thùc hiÖn ph©n phèi kÕt qu¶ s¶n xuÊt

kinh doanh theo vèn vµ theo tµi s¶n cña mçi c¸ nh©n ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh s¶n

xuÊt x· héi d­¬Ý h×nh thøc “lîi tøc”vµ “lîi nhuËn” vµ ®­îc coi lµ h×nh thøc ph©n

phèi hîp ph¸p vµ ®­îc sù b¶o hé cña ph¸p luËt. Do sù liªn doanh liªn kÕt gi÷a c¸c

thµnh phÇn kinh tÕ, gi÷a c¸c chñ thÓ s¶n xuÊt kinh doanh nªn ®· xuÊt hiÖn c¸c

c«ng ty liªn doanh, c¸c xÝ nghiÖp cæ phÇn. ë c¸c lo¹i xÝ nghiÖp nµy, viÖc ph©n

phèi dùa trªn c¬ së vèn cæ phÇn, d­íi h×nh thøc lîi tøc cæ phÇn. Ph©n phèi thu

nhËp d­íi h×nh thøc lîi tøc tiÒn göi cña c¸c c¸ nh©n hoÆc tËp thÓ vµo ng©n hµng.

1.3.3. Ph©n phèi th«ng qua phóc lîi tËp thÓ , phóc lîi x· héi

Ph©n phèi theo lao ®éng vµ ph©n phèi theo tµi s¶n vµ vèn ®Òu lµ tÊt yÕu

kh¸ch quan trong qu¸ ®é hiÖn nay ë n­íc ta , v× c¸c h×nh thøc ph©n phèi ®ã ®Òu

nh»m môc ®Ých thóc ®Èy nÒn s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ t¹o lËp sù c«ng b»ng x· héi

gi÷a mäi thµnh viªn trong x· héi. Nh­ng trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n­íc ta hiÖn

nay , nh­ng ngoµi nh÷ng ng­êi khoÎ m¹nh cã kh¶ n¨ng lao ®éng vµ ®ang lao

®éng, ®­îc tr¶ c«ng theo lao ®éng, nh÷ng cã vèn vµ tµi s¶n ®ãng gãp vµo qóa

tr×nh s¶n xuÊt ®Ó ®­îc nhËn lîi tøc vµ lîi nhuËn, th× trong x· héi cßn cã nh÷ng

ng­êi v× lÏ nµy hay lÏ kh¸c, kh«ng thÓ tham gia vµo lao ®éng ®­îc tr¶ c«ng cña x·

héi. §êi sèng sè ®«ng ng­êi nµy ®­îc gia ®×nh ®¶m b¶o. MÆt kh¸c, ngay c¶ møc

sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc Nhµ n­íc vµ nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong tÊt

c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ còng kh«ng chØ dùa vµo tiÒn c«ng c¸ nh©n. Bëi møc tiÒn

c«ng theo qui ®Þnh cña Nhµ n­íc ch­a ®¶m b¶o ®­îc møc sèng. Hä ph¶i dùa mét

phÇn vµo c¸c quÜ phóc lîi c«ng céng cña Nhµ n­íc, cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c

tæ chøc kinh tÕ x· héi kh¸c.

V× vËy mµ ngoµi viÖc ph©n phèi theo lao ®éng, theo tµi s¶n vµ theo vèn th×

trong x· héi cßn tån t¹i h×nh thøc ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng, th«ng qua quÜ

phóc lîi x· héi. §©y kh«ng ph¶i lµ ph©n phèi theo nhu cÇu, còng kh«ng ph¶i lµ

ph©n phèi lµ ph©n phèi theo lao ®éng mµ ®©y míi chØ lµ ph©n phèi cña thêi kú qu¸

®é mµ th«i. §©y lµ h×nh thøc ph©n phèi bæ sung cÇn thiÕt vµ quan träng ®èi víi

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. Nã thÝch hîp víi viÖc tho¶ m·n nh÷ng nhu

cÇu c«ng céng cña x· héi. Nã cã lîi tr­íc hÕt cho nh÷ng gia ®×nh mµ thï lao lao

®éng tÝnh theo ®Çu ng­êi t­¬ng ®èi thÊp. Nã kh«ng nh÷ng b¶o ®¶m cho tÊt c¶ mäi

thµnh viªn trong x· héi ®Òu cã møc sèng b×nh th­êng tèi thiÓu mµ cßn cã t¸c dông

kÝch thÝch lao ®éng s¶n xuÊt, kÝch thÝch sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña mäi thµnh viªn

trong x· héi. §©y lµ h×nh thøc ph©n phèi cña thêi kú qu¸ ®é, nã gãp phÇn thóc ®Èy

sù ph¸t triÓn cña mét ®Êt n­íc.

C¶ ba h×nh thøc ph©n phèi trªn ®Òu lµ nh÷ng h×nh thøc ph©n phèi c¬ b¶n ë

n­íc ta hiÖn nay trong ®ã ph©n phèi theo lao ®éng gi÷ vai trß chñ ®¹o.Ph©n phèi

ngoµi thï lao lao ®éng qua c¸c quÜ phóc lîi x· héi ngµy cµng trë nªn quan träng

trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn x· héi. §ång thêi ph©n phèi theo tµi s¶n, vèn vµ nh÷ng

®ãng gãp kh¸c ngµy nay còng trë thµnh mét tÊt yÕu, hîp qui luËt.

1.4. Kinh nghiÖm mét sè n­íc vÒ quan hÖ ph©n phèi

1.4.1. Singapore

Lµ mét ®Êt n­íc giÇu cã vµ cã thu nhËp cao sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao vµ

liªn tôc trong nhiÒu thËp niªn ®· lµm cho viÖc xo¸ bá nghÌo khæ ë ®©y Ýt nan gi¶i

h¬n tû lÖ nghÌo tuyÖt dèi gi¶m tõ19 % xuèng cßn chØ 13 %. Trong nh÷ng n¨m

gÇn ®©y, chÝnh phñ Singapore ®· cã nh÷ng cè g¾ng ®¸ng khÓ ®Ó t¨ng kü n¨ng vµ

chÊt l­îng cña toµn bé lùc l­îng lao ®éng. Chi phÝ cho gi¸o dôc t¨ng nhanh tõ ®Çu

n¨m 80 trë ®i, chñ yÕu lµ tËp chung vµo c¸c lÜnh vùc ®µo t¹o chuyªn ngµnh.

ë Singap¬re cã sù can thiÖp cña nhµ n­íc vÒ thÞ tr­êng lao ®éng vµ gi¸o

dôc cã t¸c dông t¹o nªn nguån vèn nh©n lùc trong c¸c hé gia ®×nh vµ c¸ nh©n. C¸c

biÖn ph¸p trªn tuy kh«ng trùc tiÕp lo¹i bá møc thu nhËp thÊp vµ nh÷ng bÊt b×nh

®¼ng vÒ cña c¶i. Nh­ng nã ®· gióp cho mäi c¸ nh©n cã c¬ héi c«ng suÊt ph¶n

kh¸ng ®­îc viÖc lµm tèt víi møc thu nhËp xøng ®¸ng.

1.4.2. Malayxia

ë Malayxia trong nh÷ng thËp niªn 60 – 70 sù ph¸t triÓn kinh tÕ kÌm theo

sù gia t¨ng bÊt b×nh ®¼ng trong ph©n phèi thu nhËp nh÷ng nhµ t­ s¶n ng­êi hoa vµ

c¸c quan chøc hµnh chÝnh, chÝnh trÞ ng­êi Malay lµ nh÷ng ng­êi ®­îc h­ëng thô

phÇn lín kÕt qu¶ cña sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh cña nh÷ng n¨m 60 . HËu qu¶ lµ

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

c¸c quan hÖ x· héi trë nªn hÐt søc c¨ng th¼ngc¸c vô b¹o ®éng lËt ®æ ®· næ ra vµo

cuèi nh÷ng n¨m ®ã. Khi nh÷ng ng­êi ®­îc gäi lµ TURKS trÎ nªn n¾m chÝnh

quyÒn ®· ®­a ra chÝnh s¸ch kinh tÕ míi, t¹o ®iÒu kiÖn vÒ mÆt kinh tÕ x· héi nh»m

®¹t ®­îc sù ®oµn kÕt d©n téc trªn c¬ së chÝnh s¸ch t¸i ph©n phèi thu nhËp c«ng

b»ng h¬nnhê ®ã mµ tû lÖ ng­êi nghÌo ë Malayxia ®· gi¶m tõ 49,3 % xuèng cßn

17,3 %. Tuy nhiªn viÖc gi¶m tû lÖ nghÌo ë Malayxia chñ yÕu lµ kÕt qu¶ cña møc

t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao liªn tôc trong nhiÒu n¨m chø kh«ng ph¶i do thu nhËp

nhiÒu h¬n. ë Malayxia chi phÝ tõ ng©n s¸ch cho c¸c ho¹t ®éng x· héi t¨ng liªn

tôc tõ 18 % trong suèt thêi kú 1970 ®Õn 37 % trong thêi kú 1988. Trong c¸c dÞch

vô x· héi th× gi¸o dôc ®­îc dµnh vÞ trÝ ­u tiªn hµng ®Çu, tiÕp theo lµ nhµ ë, y tÕ vµ

c¸c dÞch vô chung. Nhê nç nùc cña chÝnh phñ vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ chña x· héi

nãi chung tû lÖ häc sinh s¬ cÊp t¨ng tõ 88 % lªn 96,4 %. C¸c chØ sè vÒ y tÕ nh­ tû

lÖ sinh tû lÖ chÕt tuæi thä trung b×nh ®Òu cã nh÷ng tiÕn bé ®¸ng kÓ. Tuy nhiªn ,

viÖc tiÕp cËn c¸c dÞch vô x· héi c¬ b¶n cña nh÷ng ng­êi nghÌo vÉn cßn lµ vÊn ®Ò

cÇn quan t©m.

1.4.3. In®«nªxia

ë In®«nªxia c¸c vÊn ®Ò ®­îc quan t©mchñ yÕu lµ gi¸o dôc vµ t¹o viÖc

lµm.Tõ nh÷ng n¨m 60 chÝnh phñ ë ®©y ®· tiÕn hµnh c¸c chÝnh s¸ch nh»m t¨ng

c­êng viÖc lµm ë khu vùc n«ng th«n víi mét phÇn kinh phÝ do nhµ n­íc cÊp,phÇn

cßn l¹i do c¸c ch­¬ng tr×nh viÖn trî.Nhê ch­¬ng tr×nh nµy mµ giai ®o¹n tõ1976

®Õn 1987 sè d©n sèng d­íi møc nghÌo khæ ®· gi¶m tõ 54.000.000 xuèng cßn

30.000.000.tØ lÖ nghÌo khæ ë n«ng th«n gi¶m nhanh h¬n so víi ë thµnh thÞ.T¹i

quèc gia nµy c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ cã ®ãng gãp to lín trong viÖc tiÕp cËn,gióp

®ì tÇng líp nghÌo khæ d­íi c¸c h×nh thøc nh­:t­ vÊn,gióp ®ì s¶n xuÊt, huÊn luyÖn

nghiªn cøu …Ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc nµy ®· ghãp phÇn gi¶m bít gµnh nÆng

cho ch×nh phñ Indonexia do cã mét sè n¬i mµ hÖ thång qu¶n lÝ cña chÝnh phñ

còng kh«ng thÓ víi tíi ®­îc.Víi t­ c¸ch lµ ng­êi trung gian hä chuyÓn nh÷ng

nguyÖn cña ng­êi nghÌo ®Õn víi chÝnh phñ së t¹i.

1.4.4. Philippin

Khi nghiªn cøu t×nh tr¹ng nghÌo khæ ë Philippin c¸c nhµ kinh tÕ ®· chØ ra

mét sè nguyªn nh©n sau:

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

+.Nguån cung cÊp lao ®éng t¨ng nhanh dÉn tíi thÊt nghiÖp vµ l­¬ng thÊp.

+.M« h×nh ®Çu t­ c«ng nghiÖp víi c­êng ®é vèn t¨ng nhanh ®· lµm gi¶m kh¶

n¨ng thu hót lao ®éng

+.Sù thiÕu hôt vÒ viÖc lµm ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nguån nh©n lùc n«ng th«n

kh«ng chuyÓn ®­îc sang c¸c nghµnh thø yÕu kh¸c.

+.Sù ph©n phèi ®Êt ®ai kh¸ chªnh lÖch.

+.Nh÷ng sai lÇm trong chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ nh­:b¶o hé qu¸ møc,tËp

trung qu¸ nhiÒu nguån lùc vµo trong thµnh phè...

Trªn ®©y lµ mét sè vÊn ®Ò mµ Philippin gÆp trong viÖc ph©n phèi .ThËm chÝ

trong chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ Philippin còng tËp trung qu¸ nhiÒu

vµo thµnh thÞ,chÝnh s¸ch ph©n phèi cã lîi cho ng­êi cã thu nhËp cao.HÖ thèng

thuÕ chñ yÕu dùa vµo thuÕ gi¸n thu.C¸c gia ®×nh cã thu nhËp cao chØ ph¶i ®ãng

12%,trong ®ã c¸c gia ®×nh cã thu nhËp thÊp l¹i ph¶i ®ãng tíi 20%.Ch­¬ng tr×nh

gi¶m nghÌo khæ cã môc ®Ých chÝnh lµ thùc hiÖn mét sù ph©n phèi c«ng b»ng h¬n

trªn c¬ së ph©n phèi mét c¸ch hîp lÝ h¬n.

1.4.5. Th¸i lan

Th¸i lan vÉn ®­îc coi lµ Ýt cã sù can thiÖp cña chÝnh phñ vµo ®êi sèng

kinh tÕ h¬n c¶ . Th¸i lan ®· thµnh c«ng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ .Tèc ®é t¨ng

tr­ëng nhanh , tû lÖ sinh ®Î h¹ tõ 3,3 trong ba thËp kû ®Çu xuèng cßn 2,2 hiÖn nay

®· lµm thu nhËp ®Çu ng­êi t¨ng mét c¸ch æn ®Þnh . Tuy nhiªn sù nghÌo khæ ë ®©y

vÉn thÓ hiÖn râ nÐt , cã sù bÊt c«ng b»ng lín gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ , gi÷a c¸c

khu vùc , chªnh lÖch vÒ thu nhËp ngµy cµng gia t¨ng .

Tuy nhiªn Th¸i lan cung ®¹t ®­îc nhiÌu thµnh tùu trong viÖc cung cÊp c¸c

dÞch vô c¬ b¶n d­íi nhiÒu h×nh thøc phong phó nh­ phóc lîi b»ng tiÒn mÆt , b»ng

hiÖn vËt , phóc lîi trÎ em vµ thanh niªn ,trî gióp viÖc lµm phóc lîi cho ng­êi cã tuæi

Tãm l¹i c¸c chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ thay thÕ nhËp khÈu ë c¸c n­íc

ASEAN ®· thÊt b¹i chñ yÕu do ph©n phèi thu nhËp kh«ng ®Òu.ChÝnh v× viÖc ph©n

phãi kh«ng ®Òu ®· bã hÑp thÞ tr­êng néi ®Þa kh«ng chØ do ®«ng ®¶o quÇn chóng

nghÌo khæ mµ cßn do nh÷ng ng­ßi cã thu nhËp cao th­êng mua hµng ngo¹i , hoÆc

tiªu dïng nh÷ng s¶n phÈm ®¬n lÎ.Qua ®ã ®· chøng minh r»ng ,gi÷a t¨ng tr­ëng

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

kinh tÕ vµ ph©n phèi thu nhËp cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, t¸c ®éng qua l¹i

lÉn nhau .T¨ng tr­ëng kinh tÕ kh«ng chØ dÉn ®Õn sù giµu cã chung cña ®Êt n­íc ,

mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn l¬i ®Ó giópc¸cnhãm cã thu nhËp thùc hiÔn xo¸ ®ãi

gi¶m ngheo mÆt kh¸c kh«ng thÓ cã t¨ng tr­ëng kinh tÕ kÐo dµi nÕu kh«ng ¸p dông

c¸c chinh s¸ch ph©n phèi thu nhËp c«ng b»ng h¬n

Thµnh c«ng cña c¸c n­íc nµy th­êng ®i kÌm víi sù gia t¨ng v÷ng ch¾c cña

tiÒn l­¬ng thùc tÕ n¨ng xuÊt vµ sù tham gia vµo c¸c ho¹t kinh tÕ cña ®¹i ®a sè d©n

chóng.Mét bµi häc chung rót ra tõ thùc tÕ c¸c n­íc ASEAN lµ thµnh c«ng trong

ph¸t triÓn phô thuéc vµo sù can thiÖp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cña nhµ n­íc vµo ®êi

sèng thùc tÕ vµ lîi Ých cña ®¹i bé phËn nh©n d©n.

+ Ph¸t triÓn ,hoµn thiÖn lùc l­îng s¶n xuÊt ngµy mét tèt h¬n trong thêi gian tíi

vÒ mäi mÆt .

+ Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng,b×nh qu©n chèng chñ nghÜa b×nh qu©n vµ

thu nhËp bÊt chÝnh.Trong vÊn ®Ò nµy,vai trß cña chÝnh phñ lµ ph¶i g¾n vhÆt tiÒn

c«ng,tiÒn l­¬ng víi ng­êi lao ®éng nh»m t­êng b­íc thùc hiÖn hp©n phèi c«ng

b»ng hîp lÝ.Nghiªm trÞ nh÷ng kÎ cã thu nhËp bÊt chÝnh,chóng ta ph¶i tõng b­íc

tiÒn tÖ ho¸ tiÒn l­¬ng,xo¸ bá nh÷ng ®Æc quyÒn, ®Æc lîi trong ph©n phèi

+ §iÒu tiÕt thu nhËp d©n c­ gi÷a c¸c khu vùc kh¸c nhau.Trong hoµn c¶nh kinh

tÕ nh­ hiÖn nay chóng ta ph¶i thõa nhËn sù chªnh lÖch thu nhËp gi÷a c¸c tæ chøc

víi nhau.Tuy vËy vai trß cña nhµ n­íc lµ ph¶i lµm gi¶m ®i phÇn nµo sù chªnh lÖch

®ã.§iÒu tiÕt thu nhËp lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan ë bÊt k× chÕ ®é nµo nh»m duy tr×

vµ æn ®Þnh x· héi.§iÒu tiÕt thu nhËp th«ng qua c¸c h×nh thøc nh­:thuÕ thu nhËp,tù

nguyÖn ®ãng gãp vµo c¸c quü phó lîi x· héi

+ KhuyÕn khÝch lµm giµu mét c¸ch hîp ph¸p.Môc tiªu hµng ®Çu cña n­íc ta lµ

d©n giµu,nø¬c m¹nh,x· héi c«ng b»ng,d©n chñ,v¨n minh.ChÝnh phñ lu«n khuyÕn

khÝch mäi ng­êi d©n,mäi tæ chøc kinh tÕ lµm giÇu mét c¸ch hîp ph¸p.Ngoµi ra

chóng ta cßn thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi,gi¶m nghÌo,®Òn ¬n ®¸p nghÜa ®èi

víi c¸c gia ®×nh chÝnh s¸ch.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

ch­¬ng 2

thùc tr¹ng quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay vµ

mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quanhÖ ph©n phèi ë

n­íc ta trong thêi gian tíi

2.1 Thùc tr¹ng quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay

Cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ c¬ chÕ tËp trung , quan liªu

,bao cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ víi c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn , ®a h×nh

thøc së h÷u ®ang n¶y sinh nh÷ng quan ®iÓm míi vÒ quan hÖ ph©n phèi. §Ó ®¸nh

gi¸ ®­îc thùc tr¹ng ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay th× ta xem xÐt 3 nguyªn t¾c ph©n

phèi c¬ b¶n :ph©n phoi theo lao ®éng , ph©n phèi theo tµi s¶n vèn hay nh÷ng ®ãng

gãp kh¸c ,ph©n phèi ngoµi thï lao lao ®éng th«ng qua c¸c quü phóc lîi x· héi

.T­¬ng øng víi nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng co h×nh thøc tiÒnl­¬ng vµ tiÒn

th­ëng . Trong ®ã, chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng vµ tiÒn c«ng lao ®éng lµ ®Æc biÖt quan

träng v× nã thÓ hiÖn quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong sù h×nh thµnh vµ ph©n

phèi thu nhËp trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta.

2.1.1 /Thùc tr¹ng vÒ chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng

Cïng víi qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn kinh tÕ n­íc ta sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ

qu¸ tr×nh chóng ta dÇn thõa nhËn søc lao ®éng lµ hµng ho¸. Mét khi søc lao ®éng

trë thµnh hµng ho¸, th× ng­êi cã søc lao ®éng hoµn toµn cã quyÒn tù do b¸n søc

lao ®éng cña m×nh theo nh÷ng hîp ®ång lao ®éng nhÊt ®Þnh vµ khi ®ã c¸c chñ

doanh nghiÖp sö dông søc lao ®éng ph¶i tr¶ c«ng cho hä theo ®óng nh÷ng cam kÕt

trong hîp ®ång ®· ký. Sau qu¸ tr×nh lµm cho c¸c chñ doanh nghiÖp hoÆc c¸c tæ

chøc kinh tÕ quèc doanh, ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc mét kho¶n thu nhËp g¾n víi

kÕt qu¶ lao ®éng cña hä. VÒ nguyªn t¾c kho¶n thu nhËp ®ã ph¶i t­¬ng xøng víi sè

l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng mµ mçi ng­êi ®· cèng hiÕn. Sè thu nhËp theo lao

®éng ®ã gäi lµ tiÒn l­¬ng. Hay nãi c¸ch kh¸c tiÒn l­¬ng chÝnh lµ h×nh thøc thu

nhËp theo lao ®éng.

Víi t­ c¸ch lµ mét ph¹m trï kinh tÕ, tiÒn l­¬ng lµ sù biÓu hiÖn cña bé phËn c¬

b¸np cÇn thiÕt ®­îc t¹o ra trong c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc doanh

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

®Ó ®i vµo tiªu dïng c¸ nh©n cña ng­êi lao ®éng, t­¬ng øng víi sè l­îng vµ chÊt

l­îng lao ®éng mµ hä ®· hao phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.

VÒ c¬ cÊu tiÒn l­¬ng bao gåm hai phÇn: phÇn tiÒn l­¬ng c¬ b¶n vµ phÇn tiÒn

l­¬ng bæ sung (tiÒn th­ëng). Trong ®ã phÇn tiÒn l­¬ng c¬ b¶n phô thuéc vµo thang

l­¬ng, bËc l­¬ng cña mçi ng­êi, phÇn tiÒn th­ëng phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t

®éng cña ®¬n vÞ. ViÖc x¸c ®Þnh hîp lý vµ chÝnh x¸c bËc l­¬ng, ng¹ch l­¬ng theo

tõng ngµnh vµ theo tõng khu vùc cã tÝnh ®Õn tr×nh ®é chuyªn m«n vµ ®iÒu kiÖn lao

®éng cã ý nghÜa cùc kú quan träng. §iÒu ®ã thóc ®Èy nh÷ng ng­êi lao ®éng quan

t©m h¬n n÷a tíi viÖc hoµn thµnh c¸c c«ng viÖc ®­îc giao. Khi ®ã hä hoµn toµn

phÊn khëi v× ®· hiÓu ra r»ng tr­íc hÕt, hä lµm viÖc cho chÝnh m×nh vµ tiÕp ®Õn lµ

lµm viÖc cho x· héi.

ViÖc c¶i c¸ch tiÒn l­¬ng diÔn raliªn tôc b¾t ®Çu tõ khi ban hµnh nghÞ ®Þnh

235/HDBT th¸ng 9 n¨m 1985 ®Õn ®Çu n¨m 1993, Nhµ n­íc ®· ph¶i ®iÒu chØnh

tiÒn l­¬ng 21 lÇn.VÒ c¬ chÕ cña chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng .Nhµ n­íc trùc tiÕp ®Þnh

møc lao ®éng ,®Þnh møc tiÒn l­¬ng duyÖt quü l­¬ng ,b¶ng l­¬ng bËc ,bËc l­¬ng cô

thÓ cho c¸c ®¬n vÞ s¶n suÊt kinh doanh ph¶i thùc hiÖn .ChuyÓn sangmét c¬ chÕ

míi ,trong ®ã tiÒn l­¬ng ®èi víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh chØ cßn lµ th«ng

sè ®Ó tÝnh to¸n ,Nhµ n­íc khèng chÕ l­¬ng tèi thiÓu, khèng chÕ thu nhËp tèi ®a .

Trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña

nhµ nø¬c ,cã lÜnh vùc chuyÓn nhanh nh­ x¸c ®Þnh tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh cña

c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ c¬ së ,cã lÜnh vùc ch­a chuyÓn lËp nh­ c¬ chÕ kiÓm so¸t vµ

®iÒu tiÕt tiÒn l­¬ng ,thu nhËp cña nhµ n­íc khi c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ chuyÓn sang

kinh doanh ,vv…

ChÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng theo NghÞ ®Þnh 235/H§BT chØ gi÷ ®­îc thêi gian

ng¾n ,sau ®ã tiÒn l­¬ng thùc tÕ b¾t ®Çu gi¶m m¹nh vµ gi¶m liªn tôc .Trªn thùc tÕ

diÔn ra t×nh h×nh tèc ®é t¨ng l­¬ng danh nghÜa chËm h¬n tèc ®é t¨ng gi¸ .

Tr­íc t×nh h×nh biÕn ®éng cña gi¸ lµm cho tiÒn l­¬ng thùc tÕ ,®êi sèng cña d©n c­

nãi chung ngµy cµng sa sót ,®· g©y ra sù ph¶n øng cña c¸c ®èi t­îng trong x·

héi.Cô thÓ lµ :

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

* ë bé m¸y nhµ n­íc c¸c cÊp:mÆc dï nhµ n­íc trung ­¬ng ®· cã biÖn ph¸p

che ch¾n kiÓm so¸t liªn tôc ,nh­ng mét sè ®Þa ph­ong tù®Þnh l¹i møc l­¬ng tèi

thiÓu vidô, Long an n©ng lªn hai lÇn ….kh«ng theo chÝnh s¸ch chung .

* ë c¸c ®¬n vÞ s¶n xó©t –kinh doanh :dùa vµo quyÒn tù chñ kinh doanh vµ

nh÷ng s¬ hë cña c¬ chÕ qu¶n lý ®ang trong bø¬c giao thêi , ®Òu t×n mäi c¸ch t¨ng

thu nhËp cho m×nh .Nh×n xÝ nghiÖp lµm ¨n thua lç nh­ng thu nhËp cña hä vÉn cao

* ë c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp :ph¶i thùc hiÖn theo nghÞ ®Þnh

235/H§BT.Nh­ng l¹i ®­îc nhµ nø¬c cho phÐp më ra c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ®êi

sèng ®ñ lo¹i ®Ó t¨ng thu nhËp .Toµn bé nh÷ng thùc tÕ nµy ®· t¹o nªn sù chªnh lÖch

vÒ thu nhËp rÊt lín ,mµ phÇn lín kh«ng ph¶i sù chªnh lÖch ®ã lµ do tµi n¨ng lao

®éng cña hä t¹o ra .

* ë ngoµi x· héi trong khi møc l­¬ng tèi thiÓu do nhµ n­íc quy ®Þnh lµ

22.500®/th¸ng ,th× ngoµi x· héi tiÒn c«ng lao ®éng tr¶ cho ng­êi lao ®éng binh

th­êng lµ tõ 3000-5000®/c«ng .Trong khi nhµ n­íc quy ®Þnh l­¬ng tèi ®a b»ng

3,5 lÇn l­¬ng tèi thiÓu ,th× ngoµi x· héi ®ang thùc hiÖn b¨ng 7-8 lÇn . §Æc biÖt ë

khu vùc nµy tiÒn c«ng ®· ®­îc tiÒn tÖ ho¸ hoµn toµn vµ ®· tÝnh ®Ðn quan hÖ cung

cÇu vÒ lao ®éng . Nh­ng ®Õn Th¸ng 4-1993 n­íc ta thùc hiÖn c¶i c¸ch chÝnh s¸ch

tiÒn l­¬ng, ban hµnh nghÞ ®Þnh 25/CP vµ 26/CP vÒ chÕ ®é tiÒn l­¬ng cho c«ng

nh©n viªn chøc khu vùc khu vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp vµ s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ

®ã ®Õn nay mÆc dï c¸c thang b¶ng l­¬ng vµ c¬ chÕ qu¶n ly ch­a thay ®æi, nh­ng

møc l­¬ng tèi thiÓu còng th­êng xuyªn thay ®æi tõ 1/4/1993 lµ 120.000 ®;

1/10/1997 lµ 144.000 ®; 1/1/2000 lµ 180.000 ® ®Õn 1/1/2001 lµ 210.000 ®; ®Õn

1/1/2003 lµ 290.000 ®. Qua thêi gian ¸p dông chÝnh s¸ch l­¬ng míi vµo cuéc sèng

th× viÖc ph©n phèi ®· c«ng b»ng h¬n, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ,

n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ c«ng t¸c.

Qua nh÷ng sè liÖu ë trªn cho ta thÊy thùc tr¹ng vÒ vÊn ®Ò tiÒn l­¬ng ë

n­íc ta trong thêi gian qua ch­a phï hîp víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh

phÇn ®ang ho¹t ®éng trong mét thÞ tr­êng thèng nhÊt .TiÒn l­¬ng ®ã ch­a thùc sù

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

lµ th­íc ®o gi¸ trÞ –lao ®éng ,ch­a ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ më réng søc

lao ®éng kh«ng ngõng ,ch­a trë thµnh nguån thu nhËp chñ yÕu cña ng­ßi lao

®éng lµm c«ng ¨n l­¬ng

TiÒn l­¬ng võa mang tÝnh chÊ b×nh qu©n ,võa mang tÝnh chÊt bao cÊp .MÆc

dï tõ gi÷a cuèi n¨m 1993 chóng ta ®ang triÓn khai thÝ ®iÓm chinh s¸ch tiÒn l­¬ng

míi nh­ng trong ®ã vÉn cßn chøa ®ùng nhiÒu v¸n ®Ò bÊt hîp lÝ Thø nhÊtTÝnh

®Õn th¸ng 12/1999, tæng c¸c ®èi t­îng lµ 6.2 triÖu ng­êi chiÕm 8% d©n sè, trong

®ã 66.9% thuéc 2 nhãm cuèi- h­u trÝ vµ c¸c chÝnh s¸ch x· héi. Trªn thÕ giíi

kh«ng mét quèc gia nµo cã tû lÖ nh­ vËy. Sè c¸n bé c«ng chøc ®ang lµm viÖc thùc

tÕ chØ chiÕm mét tû lÖ nhá: khèi qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n­íc chiÕm 3.4% tæng

sè, khèi sù nghiÖp chiÕm 18.4% tæng sè, c¸n bé cÊp ph­êng x· chiÕm 6.2% tæng

sè.

Hai lµ møc tiÒn l­¬ng tèi thiÓu lµ qu¸ thÊp cho ®Õn tr­íc 1/1/2003. §èi víi

®éi ngò c¸n bé c«ng chøc Nhµ n­íc (møc l­¬ng ®­îc x©y dùng trªn møc l­¬ng tèi

thiÓu) th× tiÒn l­¬ng chØ chiÕm tõ 20-30% thu nhËp dÉn ®Õn hiÖn t­îng tiÒn l­¬ng

chØ cßn lµ danh nghÜa vµ chñ yÕu dïng lµm c¨n cø ®ãng b¶o hiÓm. Ng­êi lao ®éng

kh«ng quan t©m ®Õn c«ng viÖc chÝnh cña m×nh, dµnh nhiÒu thêi gian, søc lùc vµ trÝ

tuÖ lµm c¸c c«ng viÖc kh¸c ®Ó t¨ng thu nhËp. Trong khi ®èi víi lao ®éng t¹i c¸c

doanh nghiÖp, khi thu nhËp chñ yÕu lµ tõ tiÒn l­¬ng, th× møc l­¬ng tèi thiÓu ®· lµ

210.000(VND) ®Õn 360.000(VND) ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc,

410.000(VND) ®Õn 620.000(VND) ®èi víi doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc

ngoµi. Nh­ vËy lµ møc l­¬ng tèi thiÓu (thùc chÊt lµ møc l­¬ng c¬ b¶n) cho ®éi

ngò c«ng chøc lµ kh«ng cßn phï hîp n÷a.

Ba lµ mÆc dï l­¬ng tèi thiÓu vµ tèi ®a ®· chªnh lÖch h¬n 10 lÇn, t­ëng

chõng kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng b×nh qu©n trong ph©n phèi, nh­ng do sù chi tiÕt

®Õn th¸i qu¸ lµm cho tiÒn l­¬ng r¬i vµo t×nh tr¹ng b×nh qu©n chñ nghÜa. Kho¶ng

c¸ch gi÷a c¸c bËc l­¬ng qu¸ ng¾n, thÊp nhÊt lµ 0.09 vµ cao nhÊt lµ 0.43. bªn c¹nh

®ã l¹i cã qu¸ nhiÒu ng¹ch l­¬ng g©y nªn sù phøc t¹p kh«ng cÇn thiÕt. §¬n cö khu

vùc hµnh chÝnh sù nghiÖp hiÖn cã 21 b¶ng l­¬ng vµ 196 thang l­¬ng t­¬ng øng

víi 196 ng¹ch c«ng chøc. HiÖn t­îng kh«ng bao giê ®¹t ®Õn hÖ sè l­¬ng cao nhÊt

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

lµ phæ biÕn. C¬ chÕ qu¶n lý tiÒn l­¬ng hiÖn nay cßn béc lé hµng lo¹t nh÷ng yÕu

®iÓm quan träng. Tr­íc hÕt tiÒn l­¬ng ch­a g¾n víi tr¸ch nhiÖm vµ kÕt qu¶ lao

®éng. Chóng ta vÉn chñ yÕu tr¶ l­¬ng theo th©m niªn, theo bËc chø ch­a tr¶ l­¬ng

theo chøc vô vµ g¾n liÒn víi nã lµ tr¸ch nhiÖm, kÕt qu¶ lao ®éng hÇu nh­ kh«ng cã

t¸c ®éng g× ®Õn møc l­¬ng cña ng­êi lao ®éng trong khu vùc hµnh chÝnh sù

nghiÖp.

M« h×nh qu¶n lý hµnh chÝnh yÕu kÐm dÉn ®Õn viÖc c¸c kho¶n chi lµ rÊt

l·ng phÝ, c¸c nguån thu th× kh«ng ®­îc c«ng khai. PhÇn lín c¸c kho¶n thu chi bÊt

hîp ph¸p nµy ®­îc hîp ph¸p ho¸ vµ chuyÓn thµnh c¸c kho¶n thu nhËp ngoµi

l­¬ng. ®©y lµ mét trong nh÷ng kh©u yÕu nhÊt cña chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng ViÖt Nam.

Bèn lµ sù bÊt cËp l­¬ng ®èi víi nhu cÇu cña cuéc sèng ®ang ®Î ra nhiÒu

nghÞch lý. Mäi ng­êi ®Òu biÕt r»ng møc l­¬ng hiÖn nay lµ kh«ng ®¶m b¶o ®­îc

cuéc sèng b×nh th­êng. Chªnh lÖch vÒ thu nhËp gi÷a c¸c ngµnh, c¸c c¬ quan, ®¬n

vÞ lµ rÊt lín. HiÖn nay cã kho¶ng 40% sè c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp c¶ n­íc

lµ ho¹t ®éng sù nghiÖp. §ã lµ ch­a kÓ sù chªnh lÖch ®Õn qu¸ lín gi÷a lao ®éng

trong biªn chÕ Nhµ n­íc víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. nh÷ng chªnh lÖch vµ

nh÷ng nghÞch lý Êy ®ang lµ lý do c¶ vÒ vËt chÊt lÉn ý thøc lµm cho ng­êi lao ®éng

coi tiÒn l­¬ng lµ mét kho¶n thu nhËp phô, kh«ng ai sèng b»ng l­¬ng, Nhµ n­íc

kh«ng qu¶n lý ®­îc thu nhËp... vµ chóng ®ang g©y ra nh÷ng hËu qu¶ tiªu cùc nh­:

h¹ch to¸n sai, b¸o c¸o kh«ng ®Çy ®ñ, giÊu nguån thu, trèn thuÕ thu nhËp, sö dông

thu nhËp mËp mê, tuú tiÖn, c¶n trë kiÓm tra kiÓm so¸t... §iÒu tÖ h¹i lµ kh«ng ®o

®Õm vµ t¹o ra t©m lý l¹m dông cña c«ng, n¹n tham nhòng tËp thÓ, dïng tiÒn c«ng

®Ó “cña ng­êi phóc ta”, kÐo bÌ kÐo c¸nh. cïng c¸nh th× ®­îc “¨n chia”, nÕu

kh«ng cïng c¸nh th× l­¬ng "ba cäc mét ®ång” ,t×m c¸ch h¹ bÖ nhau,b«i nhä danh

dù cña nhau g©y mÊt d©n chñ vµ mÊt ®oµn kÕt trong kh«ng Ýt c¸c c¬ quan tæ chøc.

.Trong nhiÒu n¨m chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi kh¸c

nh­ nhµ ë ph©n phèi ®iÖn ,n­íc sinh ho¹t …cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau .Song

trong qóa tr×nh gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tiÒn l­¬ng ch­a tÝnh to¸n c©n ®èi víi tõng chÝnh

s¸ch mét cô thÓ ,do ®ã nã ph¸t sinh nhiÒu hiÖn t­îng m©u thuÉn khã gi¶i quyÕt

g©y ra sù bÊt b×nh ®¼ng lín trong x· héi

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Nhµ n­íc ch­a thùc sù hoµn toµn lµm chñ trong viÖc kiÓm so¸t vµ qu¶n lý

tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp nãi chung cña ng­êi lao ®éng .

2.1.2. Thùc tr¹ng vÒ vÊn ®Ò lîi nhuËn

Tõ n¨m 1989 ®Õn nay th× nªn kinh tÕ viÖt nam cã b­íc chuyÓnbiÕn quan

träng trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ

n­íc .XÐt t×nh h×nh lîi nhuËn ë n­íc ta,th× do chÝnh s¸ch c¬ chÕ h×nh thµnh vµ

ph©n phèi thu nhËp, lîi nhuËn ë n­íc ta cßn nhiÒu h¹n chÕ, bÊt hîp lý nªn ®ang

t¹o nªn sù ph©n ho¸ vµ bÊt b×nh ®¼ng lín trong x· héi. §©y lµ nguyªn nh©n quan

träng nhÊt t¹o ra t×nh tr¹ng “l·i gi¶ lç thËt”. Còng tõ ®©y n¶y sinh ra mét hiÖn

t­îng phæ biÕn kh¸c lµ cã nhiÒu doanh nghiÖp th­êng t×m c¸ch t¨ng chi phÝ ®Ó

gi¶m lîi nhuËn vµ gi¶m phÇn lîi nhuËn trÝch nép vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Nhµ

n­íc ch­a qu¶n lý ®­îc thu nhËp cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, v× vËy

mµ ch­a cã mét c¨n cø chÝnh x¸c ®Ó tÝnh thuÕ. H¬n n÷a trong c«ng t¸c qu¶n lý

cßn tån t¹i t×nh tr¹ng trèn lËu thuÕ, bu«n b¸n lËu qua biªn giíi vµ trong n­íc, lµm

hµng gi¶, nóp bãng d­íi doanh nghiÖp quèc doanh ®Ó trèn thuÕ... kh¸ phæ biÕn ®èi

víi c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ t­ nh©n. §iÒu nµy ®· n¶y sinh sù bÊt

b×nh ®¼ng lín trong x· héi. Vµ nÕu Nhµ n­íc kh«ng cã chÝnh s¸ch qu¶n lý phï

hîp th× khã cã thÓ thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu x· héi ®· ®Æt ra. Nh­ vËy, ë n­íc ta

®ßn bÈy kinh tÕ cña lîi nhuËn ch­a ®­îc ph¸t huy ®óng søc m¹nh vèn cã cña nã.

Së dÜ nh­ vËy lµ v× c¬ chÕ h×nh thµnh lîi nhuËn kh«ng hîp lý ®ång thêi c¬ chÕ

ph©n phèi lîi nhuËn ch­a ®ñ t¹o ra ®éng lùc kÝch thÝch c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt

kinh doanh, gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc nãi

chung.

VÒ vÊn ®Ò lîi tøc vµ lîi tøc cæ phÇn th× ch­a thu hót ®­îc phÇn lín nguån

vèn nhµn rçi trong nh©n d©n, cho nªn mét khèi l­îng vèn lín cßn ch­a ®i vµo chu

chuyÓn t¹o ra sù l·ng phÝ. Tuy sè l­îng c¸c c«ng ty cæ phÇn lµ kh¸ lín nh­ng ho¹t

®éng thùc sù hiÖu qu¶ th× ch­a nhiÒu, ho¹t ®éng mua b¸n cæ phiÕu c«ng ty vÉn

cßn rÊt míi mÎ.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Mét vÊn ®Ò n÷a cßn tån t¹i hiÖn nay ë n­íc ta ®ã lµ thu nhËp tõ c¸c quÜ

phóc lîi x· héi cßn thÊp. C¸c kho¶n tiÒn trî cÊp, tiÒn b¶o hiÓm x· héi vµ c¸c

kho¶n chi tr¶ kh¸c nh­ häc hµnh, ch÷a bÖnh, th­ëng thøc v¨n ho¸, nghÖ

thuËt...cßn rÊt h¹n chÕ. Nguyªn nh©n g©y ra t×nh tr¹ng nµy lµ do thu nhËp chÝnh

cña ng­êi d©n vÒ c¬ b¶n cßn thÊp, ®a sè chØ ®¶m b¶o ®­îc cuéc sèng võa ®ñ.

Tr­íc nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i trong vÊn ®Ò ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn

nay, ®Ó ®¶m b¶o cho ph©n phèi ®­îc c«ng b»ng th× cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó

kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ ®ã.

2.2. Nh÷ng nhËn xÐt khi rót ra khi nghiªn cøu thùc tr¹ng cña

quan hÖ ph©n phèi ë nøoc ta hiÖn nay

2.2.1 ¦u ®iÓm : ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó

gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ph©n phèi thu nhËp . §Æc biÖt râ nÐt nhÊt lµ tõ khi nÒn kinh

tÕ n­íc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Õn nay ,hµng lo¹t c¸c chÝnh

s¸ch kinh tÕ ®­îc ¸p dông ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò tiÒn l­¬ng , lîi nhuËn , lîi tøc

®Þa t« ,b¶o hiÓm ,trî cÊp x· héi ….nh»m th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong ph©n

phèi l­u th«ng ®Ó "cëi trãi " cho lÜnh vùc s¶n xuÊt . Qua thêi gian ¸p dông

chÝnh s¸ch l­¬ng míi vµo cuéc sèng th× viÖc ph©n phèi ®· c«ng b»ng h¬n, t¹o

®éng lùc thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶

c«ng t¸c

2.2.2. Nh­îc ®iÓm: Tuy nhµ n­íc ta ®· cè g¾ng gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò

ph©n phèi thu nhËp nh­ng tuy nhiªn vÊn ®Ò ph©n phèi theo thu nhËp vÉn cßn

nhiÒu khuyÕt tËt ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn cña n­íc ta vÝ dô nh­ bé m¸y qu¶n

lý cång kÒnh , ch­a thùc sù kiÓm so¸t vµ lµm chñ trong qu¶n lý tiÒn

l­¬ng,chÕ ®é tiÒn l­¬ng , phô cÊp vÉn cßn mang bÊt hîp lÝ mang nÆng tÝnh bao

cÊp, c¬ chÕ h×nh thµnh vµ ph©n phèi thu nhËp, lîi nhuËn ë n­íc ta cßn nhiÒu h¹n

chÕ, bÊt hîp lý nªn ®ang t¹o nªn sù ph©n ho¸ vµ bÊt b×nh ®¼ng lín trong x· héi.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

2.3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta

trong thêi gian tíi

Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang tõ thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x·

héi,cã sù ®an xen cña nhiÒu h×nh thøc sá h÷u kinh tÕ còng nh­ c¸c h×nh thøc ph©n

phèi kh¸c nhau.§¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· nhÊn m¹nh vai trß cña ph©n phèi,nhÊn

m¹nh vai trß cña viÖc hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc ph©n phèi nhµm n©ng cao ®ßi sãng

cña nh©n d©n vÒ mäi mÆt:vËt chÊt,v¨n ho¸…Ph¶i thÓ hiÖn tÝnh ­u viÖt cña chñ

nghÜa x· héi nãi chung vµ cña ®¶ng nhµ n­íc ta nãi riªng, ph¶i thÓ hiÖn ®­îc vai

trß dÉn ®­êng cña ®¶ng .§Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ vËy chóng ta ph¶i th­c hiÖn mét

sè gi¶i ph¸p sau:

Thø nhÊt cÇn ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc l­îng s¶n xuÊt, thùc hiÖn nguyªn t¾c

ph©n phèi theo cèng hiÕn.VÒ thùc chÊt chÝnh lµ nguyªn t¾c ph©n phèi võa theo lao

®éng võa theo møc ®ãng gãp vèn v× xÐt cho cïng th× cèng hiÕn cña c¸c c¸ nh©n

cho x· héi chØ cã hai lo¹i lµ cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng vµ cèng hiÕn b»ng sù

gãp vèn. ViÖc thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng vµ theo møc ®ãng gãp vèn phï

hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. §Ó thùc hiÖn ®­îc nguyªn t¾c

ph©n phèi nµy th× ph¶i x¸c ®Þnh ®óng gi¸ trÞ cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng cña tõng

ng­êi vµ tû lÖ gi÷a gi¸ trÞ cèng hiÕn b»ng søc lao ®éng vµ gÝa trÞ cèng hiÕn b»ng sù

gãp vèn. Trong ®ã ph¶i ®¶m b¶o ph©n phèi theo lao ®éng lµ chñ yÕu nh­ vËy sù

ph©n phèi míi ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng, X· héi d©n chñ v¨n minh.

Thø hai lµ thùc hiÖn ph©n phèi c«ng b»ng trong thu nhËp,®iÒu tiÕt thu nhËp

d©n c­, h¹n chÕ s­ chªnh lÖch vÒ møc thu nhËp.Nhµ n­íc ph¶i h¹n chÕ sù chªnh

lÖch thu nhËp qu¸ ®¸ng ®Ó kh«ng khiÕn x· héi bÞ ph©n ho¸ thµnh hai cùc cÊp. mµ

tr­íc hÕt ®èi víi ng­êi lµm c«ng ¨n l­¬ng th× tiÒn l­¬ng ph¶i thùc sù trë thµnh

nguån thu nhËp chÝnh ®Ó nu«i sèng hä, tõ ®ã hä cã thÓ hoµn toµn yªn t©m vµ say

mª víi nghÒ nghiÖp. §Ó cho tiÒn l­¬ng thùc sù trë thµnh mét ®ßn bÈy thóc ®Èy

ng­êi lao ®éng lµm viÖc víi søc s¸ng t¹o, trong thêi gian tíi chóng ta cÇn tiÕp tôc

hoµn thµnh chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng.

Trong viÖc x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng cÇn qu¸n triÖt nh÷ng nguyªn t¾c sau: Tr­íc

tiªn lµ cÇn c¶i c¸ch chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng. C¶i c¸ch tiÒn l­¬ng ph¶i mang tÝnh triÖt

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

®Ó vµ c¨n b¶n, t¹o ra mét luång sinh khÝ míi ®èi víi c¸c tÇng líp h­ëng l­¬ng tõ

nguån ng©n s¸ch . ChÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng míi ph¶i ph¶i thËt sù lµ ®éng lùc ®Ó x©y

dùng mét nÒn hµnh chÝnh quèc gia trong s¹ch víi mét bé m¸y c«ng quyÒn m¹nh

mÏ, c«ng minh. C¶i c¸ch tiÒn l­¬ng ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ®ång bé víi hµng lo¹t c¸c

biÖn ph¸p kh¸c, ®Æc biÖt lµ c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ c¶i tiÕn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ

®ßng bé, cã hiÖu qu¶..CÇn x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tr¶ l­¬ng vµ c¬ chÕ tr¶ l­¬ng

thÝch hîp. Gi¶m mét c¸ch ®¸ng kÓ ®èi t­îng h­ëng l­¬ng tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc

víi nh÷ng b­íc ®i thÝch hîp. Ph¶i sö dông m¹nh mÏ h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n thuÕ thu

nhËp c¸ nh©n nh­ mét ph­¬ng tiÖn chñ yÕu ®Ó ®iÒu tiÕt lîi Ých gi÷a c¸c tÇng líp

trong x· héi.

TiÕn tíi n©ng tû träng n©ng thuÕ thu nhËp c¸ nh©n trong ng©n s¸ch Nhµ

n­íc.TiÒn l­¬ng ph¶i ®ñ ®Ó ®¶m b¶o t¸i s¶n xuÊt më réng søc lao ®éng, nã ph¶i

thùc sù lµ bé phËn thu nhËp chñ yÕu cña ng­êi lao ®éng . TiÒn tÖ ho¸ tiÒn l­¬ng

mét c¸ch triÖt ®Ó, xo¸ bá tËn gèc c¸c kho¶n bao cÊp trong ph©n phèi. Møc l­¬ng

ph¶i g¾n víi tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, quan

hÖ cung cÇu lao ®éng, møc cèng hiÕn cña tõng c¸ nh©n, sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶

vµ l¹m ph¸t.X©y dùng c¬ chÕ qu¶n lý tiÒn l­¬ng míi ph¶i ®¶m b¶o võa t¨ng c­êng

vai trß qu¶n lý, ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc, võa më réng quyÒn tù chñ cña c¸c

®¬n vÞ c¬ së. Ph¶i tiÕn héi nhËp hµnh c«ng cuéc tæ chøc vµ ph©n c«ng l¹i lao ®éng

x· héi trªn ph¹m vi toµn x· héi, tinh gi¶m biªn chÕ trong khu vùc Nhµ n­íc. ChØ

cã nh­ vËy th× bé m¸y Nhµ n­íc ho¹t ®éng míi cã hiÖu qu¶.Thay ®æi c¬ cÊu thu

chi ng©n s¸ch t¹o nguån cho c¶i c¸ch tiÒn l­¬ng. CÇn gi¶m bít chi ®Çu t­ ph¸t

triÓn d­íi d¹ng ®Çu t­ vµo c¬ c¸c c«ng tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nguån ng©n

s¸ch sÏ cã ®ñ nguån ®¶m b¶o c¶i c¸ch c¨n b¶n tiÒn l­¬ng.

Thø ba lµ ph¸t huy vai trß cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ®¶m b¶o sù hµi hoµ

vÒ lîi Ých gi÷a c¸c thµnh phÇn trong ®ã lÊy thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ n­íc lµm chñ

®¹o. bªn c¹nh ®ã n©ng cao vai trß cña thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh vµ tËp thÓ ®Ó

lµm c¬ së cho ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa.

Thø t­ lµ t¨ng c­êng ®Çu t­ cho c¸c quÜ phóc lîi x· héi ®Ó gãp phÇn bæ

sung mét phÇn ®¸ng kÓ vµo tæng thu nhËp cña ng­êi d©n nh»m n©ng cao ®êi

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

sèng vËt chÊt còng nh­ tinh thÇn cña nh©n d©n vµ t¹o ra sù ph©n phèi c«ng

b»ng trong x· héi.

Thø n¨m x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt nãi chung vµ hÖ thèng luËt

trong lÜnh vùc ph©n phèi thu nhËp phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh

h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt nam .

TiÕp tôc nghiªn cøu , x©y dùng hoµn thiÖn c¸c nguyªn t¾c , néi dung

ph©n phèi thu nhËp cho phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng

XHCN ë ViÖt nam.

Thø s¸u cÇn ph¶i hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña ho¹t ®éng tµi

chÝnh ng©n hµng ®Ó cã thÓ n¾m ®­îc vµ®iÒu tiÕt mäi vËn ®éng cña cña c¶i vµ

tiÒn tÖ ra vµo c¸c doanh nghiÖp còng nh­ hé d©n c­.ngoµi ra nhµ n­íc ph¶i

®ãng vai trß tÝch cùc trong viÖc ph©n bæ tµi nguyªn , ®Êt ®ai , cã ch­¬ng tr×nh

®µo t¹o gi¸o dôc …..

Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m ®¶m b¶o sù ph©n phèi c«ng

b»ng trong x· héi, t¹o c¬ së cho sù ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh x· héi trong thêi gian tíi,

tiÕn tíi kiÖn toµn nÒn kinh tÕ, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thô tr­êng theo ®Þnh h­íng x·

héi chñ nghÜa ,®¶m b¶o x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh.

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

KÕt luËn

Ph©n phèi dï trong x· héi nµo th× ®Òu chiÕm mét vÞ trÝ quan träng, kh«ng

thÓ thiÕu ®­îc trong nÒn s¶n xuÊt x· héi. H×nh thøc ph©n phèi thÓ hiÖn b¶n chÊt

cña chÕ ®é x· héi.

Ph©n phèi t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn mäi ngµnh, mäi ®¬n vÞ kinh doanh, mäi

mÆt ®êi sèng vµ mäi ng­êi trong x· héi. Do ®ã trong thêi kú qu¸ ®é, nhµ n­íc

ph¶i biÕt sö dông quan hÖ ph©n phèi nh­ mét c«ng cô ®¾c lùc ®Ó t¸c ®éng ®Õn sù

ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. B»ng chÝnh s¸ch huy

®éng, ph©n phèi vèn ®óng ®¾n, chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng n¨ng suÊt

chÊt l­îng... Nhµ n­íc cã thÓ h­íng dÉn, kÝch thÝch c¸c ®¬n vÞ kinh doanh tÝch

cùc ¸p dông thµnh tùu c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt, tõ ®ã t¸c ®éng cã hiÖu qu¶

vµo c¬ cÊu kinh tÕ míi.

MÆc dï tr×nh ®é s¶n xuÊt cßn thÊp, møc sèng ch­a cao, nh­ng nÕu nhµ

n­íc biÕt khÐo lÐo sö dông c«ng cô ph©n phèi vÉn cã thÓ thÓ hiÖn tÝnh ­u viÖt cña

chÕ ®é míi. Mét kh¸c , nhµ n­íc cã thÓ tËn dông ®­îc kh¶ n¨ng cña x· héi ®Ó

ph©n phèi hîp lý, kh«ng ®Ó l·ng phÝ, kh«ng ®Ó r¬i vµo tay kÎ bÊt l­¬ng. Nhµ n­íc

cßn cã thÓ th«ng qua c¸c biÖn ph¸p ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp ®Ó ®¶m

b¶o c«ng b»ng h¬n trong x· héi, ®¶m b¶o cho sù ph¸t huy, ph¸t triÓn b×nh ®¼ng

n¨ng lùc cña mäi thµnh viªn trong x· héi.

Trong giai ®o¹n ®Çu qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi cña n­íc ta hiÖn nay, do

sù tån t¹i cña nhiÒu giai cÊp, tÇng líp víi lîi Ých cßn ch­a thèng nhÊt nªn lao ®éng

ch­a thÓ lµ quyÒn lîi mµ cßn lµ nghÜa vô, lµ "ph­¬ng kÕ sinh nhai" cña mäi ng­êi.

Do ®ã, trong x· héi cßn cã sù kh¸c biÖt vÒ møc sèng, vÞ trÝ gi÷a c¸c thµnh viªn

dùa trªn c¬ së møc ®ãng gãp cña mçi ng­êi vµo x· héi. MÆc dï vËy, ta chÊp nhËn

h×nh thøc ph©n phèi nµy v× nã phï hîp víi quan hÖ s¶n xuÊt cña n­íc ta. Thùc

hiÖn nã cã t¸c dông thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nhanh cña x· héi ®Õn mét giai ®o¹n cao

h¬n, v¨n minh h¬n ®ã lµ TiÕn lªn chñ nghÜa céng s¶n, trong ®ã quyÒn b×nh ®¼ng

thùc sù trong x· héi, tøc lµ nguyªn t¾c "lµm theo n¨ng lùc, h­ëng theo nhu cÇu",

mäi ng­êi ®Òu cã c¬m ¨n ¸o mÆc

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

tµi liÖu tham kh¶o

1 Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ----gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ, nxb chÝnh trÞ quèc gia

2. (pgs_pts. Tèng v¨n ®­êng)®æi míi c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch qu¶n lÝ lao

®éng trong nÒn kinh tÒ thÞ tr­êng ë viÖt nam

3. T¹p chÝ kinh tÕ & ph¸t triÓn sè 68, sè 72

4. T×m hiÓu chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi

5. (pts.Mai Ngäc C­êng - pts. §ç §øc B×nh) ph©n phèi thu nhËp trong

nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng

6. Bé lao ®éng vµ th­¬ng binh x· héi:

ThÞ tr­êng lao ®éng vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm.

Trung t©m th«ng tin khoa häc lao ®éng vµ x· héi, Hµ Néi , 1994

7. Bé lao ®éng vµ th­¬ng binh x· héi:

§ãi nghÌo, hiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p

Trung t©m th«ng tin khoa häc lao ®äng vµ x· héi, Hµ Néi, 1994

8. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam:

C­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi.

Nhµ xuÊt b¶n sù thËt, Hµ Néi, 1991

Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

môc lôc

Lêi më ®Çu....................................................................................................................... 1

Ch­¬ng 1. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta

hiÖn nay ........................................................................................................................... 2

1.1. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay ............... 2

1.2. Vai trß cña quan hÖ ph©n phèi ...................................................................... 4

1.3. C¸c h×nh thøc ph©n phèi ë n­í ta hiÖn nay.................................................... 6

1.3.1. Ph©n phèi theo lao ®éng ........................................................................... 6

1. 3.2. Ph©n phèi theo tµi s¶n hay vèn vµ nh÷ng ®ãng gãp kh¸c........................... 9

1.3.3. Ph©n phèi th«ng qua phóc lîi tËp thÓ, phóc lîi x· héi.............................. 10

1.4. Kinh nghiÖm mét sè n­íc vÒ quan hÖ ph©n phèi ......................................... 11

1.4.1. Singapore ................................................................................................ 11

1.4.2. Malayxia................................................................................................. 11

1.4.3. In®«nªxia ................................................................................................ 12

1.4.4. Philippin ................................................................................................. 12

1.4.5. Th¸i Lan ................................................................................................. 13

Ch­¬ng 2. Thùc tr¹ng quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay vµ

mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta

trong thêi gian tíi................................................................................................. 15

2.1. Thùc tr¹ng quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta hiÖn nay........................................ 15

2.1.1. Thùc tr¹ng vÒ chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng......................................................... 15

2.1.2. Thùc tr¹ng vÒ vÊn ®Ò lîi nhuËn................................................................ 20

2.2. Nh÷ng nhËn xÐt khi rót ra khi nghiªn cøu thùc tr¹ng cña quan hÖ ph©n phèi ë

n­íc ta hiÖn nay................................................................................................ 21

2.2.1. ¦u ®iÓm .................................................................................................. 21

2.2.2. Nh­îc ®iÓm............................................................................................. 21

2.3. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quan hÖ ph©n phèi ë n­íc ta trong thêi

gian tíi ............................................................................................................. 22

KÕt luËn......................................................................................................................... 25

Tµi liÖu tham kh¶o .................................................................................................. 26