Quản lí công tác phối hợp các lực lượng giáo dục trong hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh tiểu học thành phố Đà Nẵng

VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 427 (Kì 1 - 4/2018), tr 5-8; 39<br /> <br /> QUẢN LÍ CÔNG TÁC PHỐI HỢP CÁC LỰC LƯỢNG GIÁO DỤC<br /> TRONG HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG<br /> CHO HỌC SINH TIỂU HỌC THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG<br /> Trần Thị Thúy Hà - Phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng<br /> Ngày nhận bài: 28/12/2017; ngày sửa chữa: 22/01/2018; ngày duyệt đăng: 28/02/2018.<br /> Abstract: The degradation of natural environment has been paid much attention of the society,<br /> thus environmental education for sustainable development is an urgent matter today. The article<br /> analyzes the role and significance of coordination among schools, families and the society in<br /> education of environmental protection for primary school students in Da Nang city. Also, the<br /> article suggests some recommendations to manage the coordination of educational organizations<br /> in environmental education for primary school students in the city.<br /> Keywords: Management, environmental education, students, education organization.<br /> tạo của trường học do IUCN/UNESCO tổ chức tại<br /> Nevada (Mĩ) năm 1970 đã định nghĩa về GDMT như<br /> sau: “GDMT là quá trình nhận ra các giá trị và làm rõ<br /> khái niệm để xây dựng những kĩ năng và thái độ cần thiết,<br /> giúp hiểu biết và đánh giá đúng mối tương quan giữa con<br /> người với nền văn hóa và môi trường vật lí xung quanh.<br /> GDMT cũng tạo cơ hội cho việc thực hành để ra quyết<br /> định và tự hình thành quy tắc ứng xử trước những vấn đề<br /> liên quan đến chất lượng môi trường” [1; tr 18].<br /> Ở Việt Nam, các nhà nghiên cứu khoa học GD quan<br /> niệm GDMT là quá trình nâng cao nhận thức, kĩ năng,<br /> tình cảm và đạo đức cho HS về vấn đề môi trường. Trên<br /> cơ sở đó, GDMT là “sự hình thành có mục đích phong<br /> cách, tư duy sinh thái, văn hóa và đạo đức sinh thái,<br /> những quan điểm sinh thái, luân lí, pháp luật cần thiết<br /> đối với thiên nhiên và nơi ở của con người, hình thành<br /> những hành vi đúng đắn và lập trường tích cực đối với<br /> môi trường xung quanh” [1; tr 19].<br /> 2.1.2. Khái niệm “Quản lí hoạt động giáo dục môi<br /> trường”<br /> QL là những tác động của chủ thể QL trong việc huy<br /> động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều chỉnh, phối hợp<br /> các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài<br /> tổ chức (ngoài nhà trường) một cách tối ưu nhằm đạt<br /> được mục đích của tổ chức với hiệu quả cao nhất.<br /> Theo tác giả Trần Thị Hương [2; tr 29], hoạt động<br /> GD là hoạt động, trong đó, dưới tác động chủ đạo của<br /> nhà GD, người được GD chủ động tự GD nhằm hình<br /> thành và phát triển những phẩm chất nhân cách phù hợp<br /> với yêu cầu của xã hội. Từ đó, có thể định nghĩa hoạt<br /> động GD môi trường cho HS là một hoạt động, trong đó,<br /> dưới tác động chủ đạo của nhà GD, người HS chủ động<br /> tự GD nhằm hình thành và phát triển nhận thức, tình<br /> <br /> 1. Mở đầu<br /> Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung<br /> ương khóa XI nêu rõ mục tiêu tổng quát của GD-ĐT là<br /> giáo dục (GD) con người Việt Nam phát triển toàn diện<br /> và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của<br /> mỗi cá nhân, “GD nhà trường phải kết hợp với GD gia<br /> đình và xã hội”. Muốn thực hiện được mục tiêu GD toàn<br /> diện học sinh (HS), cần phải coi trọng cả GD nhà trường,<br /> GD gia đình và GD xã hội.<br /> Nói đến GD là nói đến nhà trường - nơi mà các hoạt<br /> động GD diễn ra thường xuyên, hàng ngày. Chất lượng<br /> của một đơn vị nhà trường thể hiện ở chất lượng các hoạt<br /> động dạy học và hoạt động GD. Đối với trường tiểu học,<br /> chất lượng GD là chất lượng hoạt động dạy học các môn<br /> văn hóa, chất lượng hoạt động GD về môi trường, tiết<br /> kiệm năng lượng điện, về an toàn giao thông, vệ sinh<br /> thực phẩm, chất lượng hoạt động GD ngoài giờ lên lớp...<br /> Giáo dục môi trường (GDMT) ở tiểu học không phải<br /> là môn học chính thức. Hoạt động GDMT đã được Bộ<br /> GD-ĐT triển khai dưới nhiều hình thức tích hợp, lồng<br /> ghép vào các môn học, hoặc đưa vào hoạt động GD ngoài<br /> giờ lên lớp. Song, vấn đề quản lí (QL) hoạt động GDMT<br /> ở các trường học nói chung và QL công tác phối hợp giữa<br /> nhà trường với các lực lượng giáo dục (LLGD) ngoài nhà<br /> trường nói riêng vẫn chưa được quan tâm đúng mức,<br /> chưa thực hiện thường xuyên và chưa có tác động mang<br /> tính bền vững trong việc hình thành văn hóa môi trường<br /> cho HS.<br /> 2. Nội dung nghiên cứu<br /> 2.1. Một số khái niệm về vấn đề quản lí hoạt động<br /> giáo dục môi trường<br /> 2.1.1. Khái niệm “Giáo dục môi trường”<br /> Hội nghị quốc tế về GDMT trong Chương trình đào<br /> <br /> 5<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 427 (Kì 1 - 4/2018), tr 5-8; 39<br /> <br /> cảm, thái độ, hành vi ứng xử đúng đắn với các vấn đề về<br /> môi trường.<br /> QL hoạt động GDMT là tác động của chủ thể QL GD<br /> (Bộ GD-ĐT, Sở GD-ĐT, phòng GD-ĐT và hiệu trưởng)<br /> đến hoạt động GDMT trong nhà trường nhằm giúp hoạt<br /> động GDMT đạt được kết quả mong muốn. Thông qua<br /> tác động của nhà QL làm cho các LLGD trong và ngoài<br /> nhà trường, tùy theo vị trí công tác có nhận thức đúng<br /> đắn về tầm quan trọng và phát huy được trách nhiệm<br /> trong việc GDMT cho HS; nhằm trang bị cho HS những<br /> nhận thức cơ bản về môi trường, hình thành kĩ năng, thái<br /> độ và hành vi đúng đắn đối với các vấn đề môi trường và<br /> sự phát triển bền vững của trái đất.<br /> 2.1.3. Quan niệm về “Lực lượng giáo dục ngoài nhà<br /> trường”<br /> LLGD là những người tham gia trực tiếp hoặc gián<br /> tiếp đến việc GD HS. LLGD gồm có LLGD trong nhà<br /> trường (Ban Giám hiệu, giáo viên, nhân viên, Tổng phụ<br /> trách Đội, Bí thư chi đoàn) và LLGD ngoài nhà trường<br /> (gia đình và xã hội). Các LLGD này tạo nên 3 môi trường<br /> GD lớn, có ảnh hưởng đến việc GD HS, đó là Nhà trường<br /> - Gia đình - Xã hội.<br /> 2.2. Vai trò của giáo dục nhà trường, gia đình, xã hội<br /> trong công tác quản lí hoạt động giáo dục môi trường<br /> 2.2.1. Vai trò của giáo dục nhà trường<br /> Nhà trường có vai trò quan trọng, là một thiết chế xã<br /> hội chuyên biệt, thực hiện những chức năng cơ bản là tái<br /> sản xuất sức lao động, phát triển nhân cách con người<br /> theo hướng ngày càng lên cao để duy trì sự phát triển của<br /> xã hội [3; tr 34]. Nhà trường tiểu học là cấp học đầu tiên<br /> - nền tảng của GD phổ thông để đào tạo những cơ sở ban<br /> đầu cơ bản và bền vững cho trẻ tiếp tục học lên bậc học<br /> trên, giúp trẻ hình thành những nét cơ bản của nhân cách.<br /> Do vậy, GD ở cấp tiểu học có tính chất đặc biệt, có<br /> bản sắc riêng, với tính sư phạm đặc trưng [3; 42]; nhà<br /> trường đóng vai trò trung tâm tổ chức phối hợp, dẫn dắt<br /> công tác GD của các LLGD [3; tr 67]. Để thống nhất và<br /> tăng cường vai trò của gia đình, xã hội trong việc GDMT<br /> cho HS, ngoài việc thực hiện tốt nhiệm vụ GD, nhà<br /> trường còn phải biết lôi cuốn, tổ chức, hướng dẫn gia<br /> đình và các lực lượng xã hội tham gia vào quá trình<br /> GDMT cho HS ở mọi nơi, mọi lúc.<br /> 2.2.2. Vai trò của giáo dục gia đình<br /> Gia đình là “tế bào” của xã hội, là nơi con người<br /> sinh sống, lớn lên và hình thành nhân cách của mình,<br /> “trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách của<br /> mỗi người... thì gia đình luôn luôn là cái nôi ấp ủ cả về<br /> mặt thể chất lẫn tâm hồn, gia đình là môi trường sống,<br /> môi trường GD suốt đời của sự hình thành, phát triển,<br /> <br /> hoàn thiện nhân cách, mỗi người từ lúc lọt lòng đến lúc<br /> chết” [4; tr 205]. GDMT là việc làm thường xuyên, liên<br /> tục, ở mọi lúc, mọi nơi. Vì thế, gia đình là một LLGD<br /> không thể thiếu trong quá trình GD nói chung và<br /> GDMT cho HS nói riêng; trong đó, nhận thức, hành vi<br /> cùng sự hướng dẫn, GD của những người lớn trong gia<br /> đình về vấn đề môi trường có ảnh hưởng lớn đến nhận<br /> thức, hành vi của trẻ.<br /> 2.2.3. Vai trò của giáo dục xã hội<br /> “Giáo dục xã hội theo nghĩa hẹp bao gồm hoạt động<br /> do các đoàn thể nhân dân tham gia gánh vác như Đoàn<br /> Thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ... hoạt động<br /> của các cá nhân, những người coi việc giúp đỡ nhà<br /> trường và việc đảm nhiệm công tác GD thế hệ trẻ là hoạt<br /> động xã hội của bản thân” [3; tr 221]. Giáo dục của xã<br /> hội góp phần đắc lực cùng với nhà trường, gia đình trong<br /> việc cung cấp kiến thức, hình thành thái độ, hành vi ứng<br /> xử đối với môi trường cho HS, góp phần hình thành văn<br /> hóa môi trường cho thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai<br /> của đất nước.<br /> 2.3. Ý nghĩa của công tác phối hợp các lực lượng giáo<br /> dục trong hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh<br /> Ý nghĩa sâu sắc của việc phối hợp các LLGD đã được<br /> Bác Hồ chỉ ra từ lâu: “Giáo dục trong nhà trường chỉ là<br /> một phần, còn cần có sự GD ngoài xã hội và trong gia<br /> đình để giúp cho việc GD trong nhà trường được tốt hơn.<br /> Giáo dục trong nhà trường dù tốt đến mấy, nhưng thiếu<br /> GD trong gia đình và ngoài xã hội thì kết quả cũng không<br /> hoàn toàn”(Trích bài nói tại Hội nghị cán bộ Đảng trong<br /> ngành GD tháng 6/1957).<br /> “Bản chất của việc kết hợp là đạt được sự thống nhất<br /> về các yêu cầu GD cũng như các hành động GD của tất<br /> cả những người lớn, khiến cho nhân cách của trẻ được<br /> phát triển đúng đắn, đầy đủ và vững chắc” [4; tr 210].<br /> Như vậy, sự phối hợp giữa các LLGD là một nguyên tắc<br /> quan trọng tạo ra sự thống nhất thực hiện mục tiêu GD;<br /> sự liên tục về mặt thời gian, không gian; sự thống nhất và<br /> toàn vẹn của quá trình GDMT cho HS.<br /> 2.4. Thực trạng công tác phối hợp trong hoạt động giáo<br /> dục môi trường cho học sinh ở một số trường tiểu học<br /> tại TP. Đà Nẵng<br /> Hoạt động GDMT cho HS ở các trường tiểu học tại<br /> TP. Đà Nẵng trong những năm gần đây được quan tâm<br /> đáng kể. Nhiều biện pháp QL được triển khai thực hiện;<br /> trong đó, công tác phối hợp giữa nhà trường với LLGD<br /> trong hoạt động GDMT đã có nhiều chuyển biến tích cực,<br /> bước đầu đã huy động được tiềm năng, nguồn lực trong<br /> phụ huynh học sinh (PHHS) và địa phương. Tuy nhiên,<br /> mức độ nhận thức và khả năng thực hiện công tác phối hợp<br /> <br /> 6<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 427 (Kì 1 - 4/2018), tr 5-8; 39<br /> <br /> với các LLGD ngoài nhà trường còn hạn chế; điều này thể nhiệm phối hợp của từng LLGD tham gia vào hoạt động<br /> hiện cụ thể qua kết quả thực trạng QL công tác phối hợp GDMT cho HS<br /> giữa nhà trường với các LLGD đối với 150 đối tượng gồm<br /> Cần coi sự phối hợp là việc thực hiện thường xuyên,<br /> CBQL, giáo viên và PHHS tại một số trường tiểu học trên liên tục ở mọi thời điểm và GD là quá trình lâu dài. Cả<br /> địa bàn TP. Đà Nẵng vào tháng 9/2017 (xem bảng).<br /> nhà trường, gia đình và xã hội phải luôn chủ động, sẵn<br /> Bảng. Thực trạng quản lí công tác phối hợp giữa nhà trường với LLGD ngoài nhà trường (gia đình, địa phương)<br /> STT<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 3<br /> <br /> 4<br /> <br /> 5<br /> <br /> 6<br /> <br /> Thực trạng công<br /> tác phối hợp<br /> Xây dựng kế hoạch<br /> phối hợp trong hoạt<br /> động GDMT<br /> Xác định các nội<br /> dung cần phối hợp<br /> trong GDMT<br /> Xác định trách<br /> nhiệm của từng<br /> LLGD tham gia<br /> GDMT<br /> Xây dựng cơ chế<br /> phối hợp trong<br /> GDMT cho HS<br /> Huy động sự tham<br /> gia của các LLGD<br /> trong GDMT<br /> Xác định đúng ý<br /> nghĩa của công tác<br /> phối hợp<br /> <br /> Mức độ thường xuyên (%)<br /> Rất<br /> Thường<br /> Thỉnh<br /> Không<br /> thường<br /> xuyên<br /> thoảng<br /> làm<br /> xuyên<br /> <br /> Rất<br /> hiệu<br /> quả<br /> <br /> Mức độ hiệu quả (%)<br /> Ít<br /> Không<br /> Hiệu<br /> hiệu<br /> hiệu<br /> quả<br /> quả<br /> quả<br /> <br /> 5<br /> <br /> 12,7<br /> <br /> 67<br /> <br /> 15,3<br /> <br /> 11<br /> <br /> 22<br /> <br /> 30<br /> <br /> 37<br /> <br /> 10<br /> <br /> 19,6<br /> <br /> 58<br /> <br /> 12,4<br /> <br /> 14,5<br /> <br /> 14,5<br /> <br /> 42,5<br /> <br /> 28,7<br /> <br /> 15,5<br /> <br /> 22,7<br /> <br /> 26,8<br /> <br /> 35<br /> <br /> 22<br /> <br /> 18<br /> <br /> 36<br /> <br /> 24<br /> <br /> 8,5<br /> <br /> 21,5<br /> <br /> 42<br /> <br /> 28<br /> <br /> 28,8<br /> <br /> 32<br /> <br /> 34,2<br /> <br /> 5<br /> <br /> 27<br /> <br /> 43<br /> <br /> 25<br /> <br /> 5<br /> <br /> 20,5<br /> <br /> 30<br /> <br /> 42<br /> <br /> 7,5<br /> <br /> 23,6<br /> <br /> 46<br /> <br /> 27,9<br /> <br /> 2,5<br /> <br /> 34<br /> <br /> 31<br /> <br /> 25<br /> <br /> 10<br /> <br /> sàng phối hợp; không trông chờ hay ỷ lại vào môi trường<br /> khác. Đồng thời, phải tạo điều kiện thuận lợi để cùng<br /> thực hiện mục tiêu GD toàn diện HS.<br /> Nhà trường kết hợp với các cơ quan chức năng, tăng<br /> cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức, xác định vai<br /> trò, nhiệm vụ, nội dung của việc tổ chức phối hợp. Nhà<br /> trường cần thường xuyên tổ chức chuyên đề về GDMT,<br /> tổ chức tốt các phong trào thi đua, gắn kết với các cuộc<br /> vận động, tổ chức các hoạt động ngoại khoá, tham quan<br /> dã ngoại; qua đó luôn nhắc nhở cán bộ, giáo viên có ý<br /> thức trách nhiệm GDMT cho HS và phối hợp các lực<br /> lượng liên quan cùng GD.<br /> Cuộc họp PHHS cần được tổ chức định kì. Thông qua<br /> các cuộc họp này, nhà trường và giáo viên chủ nhiệm tích<br /> cực tuyên truyền cho PHHS thấy được vị trí, vai trò quan<br /> trọng của gia đình đối với việc hình thành văn hóa môi<br /> trường cho HS; trách nhiệm của PHHS trong việc phối<br /> hợp với nhà trường, xã hội để GD HS. Nhà trường kết<br /> hợp cùng với các lực lượng xã hội và huy động cán bộ,<br /> giáo viên, PHHS tổ chức tốt các hoạt động ngoại khóa,<br /> <br /> Số liệu ở bảng trên cho thấy, nhà trường đã có nhận<br /> thức khá tốt về xác định đúng ý nghĩa của công tác phối<br /> hợp, thực hiện việc huy động các LLGD tham gia vào<br /> hoạt động GDMT cho HS tiểu học khá thường xuyên và<br /> đạt được hiệu quả khá cao. Song, việc xây dựng kế hoạch<br /> phối hợp, xác định cụ thể nội dung, trách nhiệm và xây<br /> dựng cơ chế phối hợp giữa nhà trường với các LLGD<br /> trong hoạt động GDMT cho HS tuy có quan tâm thực<br /> hiện nhưng chưa thường xuyên, có khi không thực hiện<br /> nên hiệu quả chưa cao.<br /> 2.5. Giải pháp quản lí công tác phối hợp trong hoạt<br /> động giáo dục môi trường cho học sinh ở một số trường<br /> tiểu học tại TP. Đà Nẵng<br /> Từ thực trạng QL sự phối hợp giữa nhà trường với<br /> LLGD ngoài nhà trường đã phân tích ở trên, để tăng<br /> cường hiệu quả công tác phối hợp trong hoạt động<br /> GDMT cho HS ở một số trường tiểu học tại TP. Đà<br /> Nẵng, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp sau:<br /> 2.5.1. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công<br /> tác phối hợp, xác định vai trò, nhiệm vụ, ý thức trách<br /> <br /> 7<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 427 (Kì 1 - 4/2018), tr 5-8; 39<br /> <br /> dã ngoại để HS được trải nghiệm, qua đó góp phần<br /> GDMT cho HS.<br /> 2.5.2. Xây dựng kế hoạch phối hợp giữa nhà trường - gia<br /> đình và xã hội trong hoạt động giáo dục môi trường cho<br /> học sinh<br /> GD HS là trách nhiệm chung của toàn xã hội nhưng<br /> nhà trường với vai trò chủ đạo, có trách nhiệm xây dựng<br /> kế hoạch phối hợp thống nhất các LLGD; tham mưu với<br /> các cấp lãnh đạo như Sở GD-ĐT, Quận uỷ, UBND quận<br /> để nhận được sự hỗ trợ cho kế hoạch đã xây dựng có tính<br /> khả thi. Khi xây dựng kế hoạch phối hợp GDMT cho HS<br /> thì cần lấy ý kiến của các LLGD trong và ngoài nhà<br /> trường nhằm cùng thống nhất các nội dung trong kế<br /> hoạch. Sau đó, nhà trường cần tổ chức triển khai đến các<br /> thành viên trong nhà trường, các lực lượng phối hợp để<br /> hiểu đầy đủ kế hoạch và cùng nhau thực hiện.<br /> Bản kế hoạch cần: xác định rõ vai trò, tầm quan trọng<br /> của công tác GDMT HS, sự cần thiết của việc phối hợp<br /> các LLGD; nêu rõ mục tiêu, nội dung, cách thức tiến<br /> hành, các điều kiện đảm bảo cho việc thực hiện kế hoạch<br /> và kết quả cần đạt tới. Về mục tiêu: Xây dựng một kế<br /> hoạch cụ thể, có tính khả thi và có tính hiệu quả cao,<br /> nhằm định hướng việc tổ chức và QL các hoạt động phối<br /> hợp. Về nội dung: căn cứ vào tình hình kinh tế - chính trị<br /> - xã hội của địa phương; bám sát phương hướng phát<br /> triển của nhà trường; căn cứ vào kế hoạch thực hiện<br /> nhiệm vụ của từng năm học, dựa vào những nội dung<br /> GDMT, vào ý thức BVMT của HS nhà trường và kết quả<br /> phối hợp giữa các LLGD trong thời gian qua, hiệu trưởng<br /> đề ra nội dung của hoạt động phối hợp trong thời gian<br /> tới; xác định rõ nội dung, biện pháp, hình thức tổ chức,<br /> thời gian, địa điểm tổ chức, các lực lượng tham gia và<br /> người chỉ đạo hoạt động phối hợp. Trong kế hoạch cần<br /> nêu rõ nguồn kinh phí, các phương tiện vật chất hỗ trợ<br /> cho hoạt động phối hợp sẽ được trích ra từ đâu, huy động<br /> từ nguồn nào, việc kiểm tra, đánh giá sự phối hợp sẽ được<br /> tiến hành như thế nào?... Về cách thức tiến hành: sau khi<br /> xác định được mục tiêu, nội dung, các điều kiện khách<br /> quan và chủ quan tác động đến tính khả thi của kế hoạch,<br /> hiệu trưởng tiến hành xây dựng Dự thảo kế hoạch phối<br /> hợp giữa các LLGD để GDMT cho HS. Sau khi đã xin ý<br /> kiến đóng góp của các LLGD để chỉnh sửa cho phù hợp,<br /> Dự thảo nói trên được đưa ra Hội đồng GD nhà trường<br /> thông qua và đưa vào thực hiện.<br /> 2.5.3. Thống nhất mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình<br /> thức tổ chức phối hợp giữa nhà trường - gia đình và xã<br /> hội để giáo dục môi trường cho học sinh<br /> Thống nhất mục tiêu, nội dung, hình thức tổ chức<br /> phối hợp giữa các LLGD, đảm bảo sự thống nhất trong<br /> nhận thức và hành động đối với vấn đề môi trường là một<br /> <br /> điều kiện cần thiết để từ đó tác động đến nhận thức, hành<br /> vi của HS, dần dần hình thành ở HS văn hóa môi trường.<br /> Muốn vậy, nhà trường cần thống nhất các nội dung<br /> GDMT cho HS tiểu học ở nhà, khi đến trường và khi đi<br /> ra ngoài xã hội; trao đổi phương pháp GD và xây dựng<br /> được những hình thức phối hợp GD đa dạng, phong phú<br /> giữa nhà trường với các LLGD.<br /> Tại nhà trường, mục tiêu, nội dung, phương pháp và<br /> hình thức GDMT được thực hiện theo các văn bản quy<br /> định, hướng dẫn của Bộ GD-ĐT. Song, để hình thành ý<br /> thức môi trường, cần có sự tham gia của gia đình và xã<br /> hội. Gia đình và xã hội nắm vững mục tiêu, nội dung<br /> GDMT cho cấp tiểu học, từ đó cùng với nhà trường phối<br /> hợp hiệu quả. GDMT thông qua trải nghiệm, hoạt động<br /> ngoại khóa, dã ngoại, tham quan, nghiên cứu khoa học,<br /> khám phá... là những hình thức đem lại hiệu quả cao<br /> trong GDMT và cần có sự tham gia phối kết hợp giữa<br /> Nhà trường - Gia đình - Xã hội.<br /> Muốn tạo ra sự thống nhất mục tiêu, nội dung, hình<br /> thức tổ chức phối hợp, cần thực hiện tốt một số công việc<br /> sau: mỗi năm học, nhà trường tổ chức một số hội nghị<br /> liên quan đến vấn đề GD nói chung và GDMT nói riêng<br /> với sự tham gia của các thành viên trong hội đồng GD<br /> nhà trường và tuỳ theo nội dung của từng hội nghị có thể<br /> mời thêm đại biểu của các LLGD tham dự. Các hội nghị<br /> tập trung vào việc quán triệt về mục tiêu của GD cấp tiểu<br /> học, trong đó tăng cường GDMT HS là một nhiệm vụ<br /> cần thiết. Tại hội nghị đầu năm học với các thành phần<br /> như đã nêu trên, hiệu trưởng sẽ trình bày kế hoạch GD<br /> nói chung và kế hoạch phối hợp giữa các LLGD để<br /> GDMT HS nói riêng. Hội nghị sẽ thống nhất thông qua<br /> nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức phối hợp<br /> giữa các LLGD.<br /> 2.5.4. Xây dựng cơ chế phối hợp để duy trì mối liên hệ<br /> thường xuyên, chặt chẽ trong tổ chức thực hiện<br /> Giữa nhà trường và gia đình có thể phối hợp thông<br /> qua Ban đại diện PHHS hoặc thông qua giáo viên chủ<br /> nhiệm, có thể gặp gỡ trực tiếp, qua điện thoại, sổ liên lạc<br /> truyền thống hoặc điện tử, các buổi họp PHHS để thông<br /> báo kịp thời cho gia đình về tình hình học tập, rèn luyện<br /> và những vấn đề liên quan đến HS.<br /> Sự phối trong công tác GDMT cho HS có thể được<br /> tiến hành thông qua định kì họp giao ban giữa nhà trường<br /> với chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội<br /> trên địa bàn. Đặc biệt, giữa nhà trường và địa phương cần<br /> có quy chế phối hợp trong việc xây dựng và bảo vệ môi<br /> trường xanh - sạch - đẹp trong và ngoài nhà trường thông<br /> qua các hoạt động chủ điểm như “Ngày chủ nhật xanh”,<br /> “Cổng trường sạch - đẹp”, “Ngày công dân toàn cầu”...<br /> (Xem tiếp trang 39)<br /> <br /> 8<br /> <br /> VJE<br /> <br /> Tạp chí Giáo dục, Số 427 (Kì 1 - 4/2018), tr 36-39<br /> <br /> dung, các bài kiểm tra, đánh giá nên được tăng cường các<br /> phần thuộc loại nhận thức bậc cao trong bảng xếp loại<br /> Bloom, như: áp dụng, phân tích, tổng hợp và thẩm định<br /> nhằm giúp SV chú ý suy luận, nghiên cứu, phân tích, giải<br /> quyết vấn đề thường xuyên trong quá trình học tập, chấm<br /> dứt tình trạng “học vẹt”, “học tủ”, hay “dùng phao” để<br /> gian lận trong thi cử. Muốn vậy, GV cần khuyến khích<br /> SV tham khảo nhiều tài liệu khi làm bài ở nhà, có thể cho<br /> SV hợp tác theo nhóm hay sử dụng tài liệu trong các kì<br /> thi giữa học kì và cuối khóa.<br /> 3. Kết luận<br /> Quá trình thực hiện phương thức đào tạo theo HCTC<br /> học phần NNLCB của chủ nghĩa Mác-Lênin ở Trường<br /> Đại học Hạ Long còn nhiều khó khăn; song với sự cố<br /> gắng nỗ lực không ngừng của các GV trong tổ bộ môn<br /> và sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo nhà trường, những<br /> thành công bước đầu là tín hiệu khả quan khẳng định<br /> những lợi ích của hình thức đào tạo này phù hợp với<br /> người học, với xã hội và xu hướng giáo dục của thế giới.<br /> Tài liệu tham khảo<br /> [1] Ban Chấp hành Trung ương (2005). Nghị quyết số<br /> 14/2005/NQ-CP ngày 02/11/2005 về việc đổi mới<br /> căn bản, toàn diện giáo dục đại học Việt Nam giai<br /> đoạn 2006-2020.<br /> [2] Bộ GD-ĐT (2007). Quyết định số 43/2007/QĐBGDĐT về việc ban hành Quy chế đào tạo đại học<br /> và cao đẳng hệ chính quy theo hệ thống tín chỉ.<br /> [3] Phạm Thị Loan (2014). Bài học kinh nghiệm qua 4<br /> năm thực hiện đào tạo theo hệ thống tín chỉ tại khoa<br /> Giáo dục Mầm non Trường Đại học Hải Phòng. Tạp<br /> chí Khoa học, Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí<br /> Minh, số 57, tr 60-65.<br /> [4] Bộ GD-ĐT (2012). Giáo trình Những nguyên lí cơ<br /> bản của chủ nghĩa Mác-Lênin. NXB Chính trị Quốc<br /> gia - Sự thật.<br /> [5] Bộ GD-ĐT (2007). Tài liệu hướng dẫn dạy học, học<br /> tập các môn khoa học Mác-Lênin và Tư tưởng Hồ<br /> Chí Minh.<br /> [6] Phan Trọng Ngọ (2005). Dạy học và phương pháp<br /> dạy học trong nhà trường. Trường Đại học Sư phạm<br /> TP. Hồ Chí Minh.<br /> QUẢN LÍ CÔNG TÁC PHỐI HỢP...<br /> (Tiếp theo trang 8)<br /> GD HS tại nhà trường là một quá trình không liên tục<br /> về cả mặt thời gian và không gian, vì thời gian nhà trường<br /> QL HS chỉ ở mức độ nhất định. Vì vậy, nhà trường cần<br /> <br /> 39<br /> <br /> kết hợp với các lực lượng xã hội trong việc GD HS. Để<br /> làm tốt điều này, nhà trường cần tích cực vận động<br /> PHHS, các lực lượng xã hội ở địa phương tham gia GD<br /> HS theo kế hoạch chung của nhà trường. Điều này rất<br /> quan trọng vì chỉ khi hiểu rõ vai trò của sự phối hợp, sự<br /> cần thiết phải tạo ra tính thống nhất và liên tục của quá<br /> trình GD thì PHHS, các lực lượng xã hội sẽ tự giác tham<br /> gia vào quá trình GD do nhà trường đề ra.<br /> 3. Kết luận<br /> Trong lí luận cũng như trong thực tiễn GD, sự thống<br /> nhất tác động GD từ nhà trường, gia đình và xã hội được<br /> xem là vấn đề có tính nguyên tắc đảm bảo cho mọi hoạt<br /> động GD có điều kiện đạt hiệu quả tốt. Vì vậy, trong công<br /> tác QL GD, nhà QL cần quan tâm QL sự phối hợp giữa<br /> nhà trường với các LLGD ngoài nhà trường. Sự phối hợp<br /> giữa các LLGD là một yếu tố rất quan trọng, quyết định<br /> chất lượng GD nói chung, chất lượng GDMT nói riêng.<br /> Nếu hiệu trưởng QL tốt sự phối hợp thì công việc QL sẽ<br /> gặp nhiều thuận lợi và ngược lại; vì vậy, nhà QL cần xác<br /> định các kênh phối hợp trong quá trình QL của mình.<br /> Thực tiễn công tác phối hợp trong hoạt động GD<br /> môi trường cho HS tiểu học TP. Đà Nẵng cho thấy, việc<br /> nâng cao nhận thức về quản lí công tác phối hợp, xây<br /> dựng kế hoạch phối hợp, xác định cụ thể nội dung, trách<br /> nhiệm và xây dựng cơ chế phối hợp giữa nhà trường và<br /> các lực lượng giáo dục khác là rất quan trọng. Thực hiện<br /> đồng bộ, thống nhất và liên tục các giải pháp quản lí<br /> công tác phối hợp trong hoạt động GDMT là điều kiện<br /> giúp nâng cao hiệu quả GDMT cho HS tiểu học trên địa<br /> bàn TP. Đà Nẵng.<br /> Tài liệu tham khảo<br /> [1] Nguyễn Hữu Dực - Vũ Thu Hương - Nguyễn Thị<br /> Vân Hương - Nguyễn Thị Thấn (2003). Giáo dục<br /> môi trường trong trường tiểu học. NXB Giáo dục.<br /> [2] Trần Thị Hương (2014). Giáo dục học phổ thông.<br /> NXB Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh.<br /> [3] Nguyễn Dược (1986). Giáo dục bảo vệ môi trường<br /> trong nhà trường. NXB Giáo dục.<br /> [4] Hà Nhật Thăng - Lê Tiến Hùng (1995). Tổ chức hoạt<br /> động giáo dục. NXB Giáo dục.<br /> [5] Bộ GD-ĐT (1998). Các hướng dẫn chung về giáo<br /> dục môi trường dành cho người đào tạo giáo viên<br /> trường tiểu học. Dự án quốc gia VIE/95/041.<br /> [6] Bùi Minh Hiền (chủ biên, 2005). Quản lí giáo dục.<br /> NXB Đại học Sư phạm.<br /> [7] Bộ GD-ĐT. Chỉ thị số 02/2005/CT-BGDĐT ngày<br /> 31/01/2005 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Về việc tăng<br /> cường công tác giáo dục bảo vệ môi trường.<br /> <br />