Quản lý bệnh sưng rễ cải bắp tại Sa Pa

Chủ đề 4: Cộng đồng thịnh vượng cho tất cả mọi người<br /> <br /> <br /> Quản lý bệnh sưng rễ cải bắp tại Sa Pa<br /> <br /> Mỹ Chu1,Len Tesoriero2, Hiền Phan1, HàĐặng1, Linh Hoàng1<br /> <br /> Cơ quan<br /> 1<br /> Viện Dược liệu, Hà Nội, Việt Nam<br /> 2<br /> Cục Các ngành cơ bản bang NSW, Australia<br /> <br /> Tác giả đại diện<br /> phanthuyhien@yahoo.com<br /> HỘI THẢO VỀ PHÁT TRIỂN TÂY BẮC<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Từ khóa<br /> Cải bắp, bệnh sưng rễ, Plasmodiophora brassicae, vôi, hoạt chất fluazinam<br /> <br /> Đặt vấn đề<br /> Cải bắp là một trong những loại rau trồng quan trọng ở tỉnh Lào Cai, Việt<br /> Nam. Tại đây, cải bắp thường phải chống trọi với bệnh sưng rễ do nấm<br /> Plasmodiophora brassicae, một loại bệnh hại nghiêm trọng nhất của cây<br /> rau họ cải trên thế giới (Donald và cs., 2006). Triệu chứng điển hình của<br /> bệnh là những nốt sưng to như khối u lớn trên rễ, ngăn ngừa sự hấp<br /> 212<br /> thunước và chất dinh dưỡng của cây.<br /> <br /> Cây bị bệnh còi cọc, không sinh trưởng được, héo và chết khi thời tiết<br /> nóng lên. Nguồn bệnh có thể tồn tại trong đất dưới dạng bào tử tĩnh trong<br /> hơn 15 năm, vì vậy việc luân canh cây trồng không phải là một phương án<br /> quản lý hữu hiệu (Wallenhammar, 1996). Nghiên cứu này được thực hiện<br /> với mục tiêu tìm ra được cách phòng trừ bệnh sưng rễ trước khi khuyến<br /> cáo cho người dân tự thử nghiệm và đánh giá hiệu quả cùng với nhóm hệ<br /> thống canh tác.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Các thí nghiệm được tiến hành trên một trang trại rau bị nhiễm bệnh sưng<br /> rễ trong hai vụ trồng liên tiếp ở Sa Pa vào năm 2015. Thí nghiệm được bố<br /> trí theo ô vuông Latin, 5 lần nhắc lại, mỗi ô thí nghiệm gồm 12 cây cải bắp<br /> theo các công thức như sau:<br /> Công thức 1: Đối chứng, không xử lý;<br /> Công thức 2: Xử lý đất bằng vôi bột (mục tiêu tăng độ pH lên 7);<br /> Công thức 3: Xử lý bằng thuốc có hoạt chất fluazinam, tưới cho cây con<br /> sau khi trồng;<br />  Chủ đề 4: Cộng đồng thịnh vượng cho tất cả mọi người<br /> <br /> <br /> <br /> Công thức 4: Sử dụng hành lácắt nhỏ với lượng 5 kg/ha (thí nghiệm 1) hoặc<br /> xử lý đất bằng flusulfamide, trộn vào đấttrước khi trồng (thí nghiệm 2);<br /> Công thức 5: Xử lý đất bằng vôi bột (mục tiêu tăngpH lên 7) +hoạt chất<br /> fluazinam.<br /> <br /> Cấp bệnh được đánh giá theomức độ sưng của rễ (theo thang từ 0 đến 5,<br /> từ “không bị bệnh”đến “cây chết”). Chỉ số bệnh (DI) được tính toán cho<br /> mỗi công thức theo phương pháp của Donald và cộng sự (2006). Khối<br /> lượng tươi của từng bắp được ghi lại khi thu hoạch để đánh giá khối<br /> lượng bắp cải thương phẩm của từng công thức thí nghiệm. Hiệu quả kinh<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NÚI CƠ HỘI CHO PHÁT TRIỂN<br /> tế của từng công thứ thí nghiệm cũng được đánh giá dựa trên chi phí đầu<br /> vào và thu nhập trên mỗi sào (360m2).<br /> <br /> Kết quả<br /> Thí nghiệm 1: Công thức phòng trừ bệnh hiệu quả nhất là sử dụng hoạt<br /> chất fluazinam và vôi kết hợp với fluazinam, làm giảm chỉ số bệnh từ 15%<br /> đến 20% so với công thức đối chứng. Không có sự khác biệt đáng kể về<br /> khối lượng bắp cải trung bình ở công thức xử lý vôi và công thức đối<br /> chứng. Tuy nhiên, khối lượng bắp cải cao hơn rõ rệt ở công thức xử lý<br /> 213<br /> fluazinam và fluazinam + vôi (Hình 1a, b).<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1a.Chỉ số bệnh sưng rễ cải bắp Hình1b.Khối lượng bắp cải trung<br /> ở các công thức phòng trừ bệnh bình ở các công thức phòng<br /> trong thí nghiệm 1 trừbệnh trong thí nghiệm 1<br />  Chủ đề 4: Cộng đồng thịnh vượng cho tất cả mọi người<br /> <br /> <br /> Thí nghiệm 2: Công thức phòng trừbệnh hiệu quả nhất là vôi kết hợp với<br /> hoạt chất fluazinam, giảm chỉ số bệnh 44% so với công thức đối chứng.<br /> Có sự cải thiện đáng kể về trọng lượng bắp cải khi xử lý vôi, fluazinam và<br /> flusulfamide so với đối chứng không xử lý tuy nhiên kết hợp sử dụng vôi +<br /> fluazinam cho kết quả tốt nhất (Hình 2a, b).<br /> HỘI THẢO VỀ PHÁT TRIỂN TÂY BẮC<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình2a.Chỉ số bệnh sưng rễ cải bắp Hình2b.Khối lượng bắp cải trung<br /> ở các công thức phòng trừ bệnh bình ở các công thức phòng trừ<br /> trong thí nghiệm 2 bệnh trong thí nghiệm 2<br /> 214<br /> Đánh giá hiệu quả kinh tế ở các công thức phòng trừ trongthí nghiệm 2<br /> cho thấy người trồng cải bắp đạt được thu nhập cao nhất từ việc xử lý<br /> đất bằng hoạt chất fluazinam + vôi, tiếp theo là fluazinam rồi đến flusul-<br /> famide lần lượt với khoảng 18,3 triệu đồng, 11,6 triệu đồng và 10,8 triệu<br /> đồng cho 1 sào (360m2) sau khi trừ chi phí đầu vào cho vôi bột và thuốc<br /> trừ nấm.<br /> <br /> Thảo luận và Kết luận<br /> Sử dụng fluazinam xử lý đất khi trồng cây đã kiểm soát thành công bệnh<br /> sưng rễcải bắp bằng cách giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh và cải<br /> thiện khối lượng bắp cải thương phẩm. Thuốc trừ nấm kết hợp với vôi bột<br /> đã được áp dụng phòng trừ bệnh sưng rễ cải bắp trong các thử nghiệm<br /> của người dân ở quy mô lớn hơn tại Sa Pa,giúphọ có được vụ thu hoạch<br /> bắp cải thành công vào năm 2016. Sử dụng vôi bột với mục tiêu tăng độ<br /> pH lên 7 đã góp phần giảm bớt bệnh hại vì mầm bệnh hoạt động mạnh<br /> hơn trong môi trường đất chua.<br /> <br /> Việc sử dụng hành lá không có hiệu quả trong nghiên cứu này nhưng có<br /> thểnguyên nhân là do thời điểm xử lý. Những kết quả khả quan hơn đã<br />  Chủ đề 4: Cộng đồng thịnh vượng cho tất cả mọi người<br /> <br /> <br /> được ghi nhận trong một trường hợp khác khi hành lá được bón vào đất<br /> vài tuần trước khi trồng cây. Tuy nhiên trong nghiên cứu này hành lá được<br /> bón vào đất ngay tại thời điểm trồng cây.<br /> <br /> Tài liệu tham khảo<br /> 1. Donald, E.C., Porter, I.J., Faggian, R. and Lancaster, R.A. (2006) An integrated<br /> approach to the control of clubroot in vegetable brassica crops. Acta Horticul-<br /> turae. 706: IV International Symposium on Brassicas and XIV Crucifer Genetics<br /> Workshop.<br /> 2. Wallenhammar, A.C. (1996) Prevalence of Plasmodiophora brassicae in a<br /> spring oilseed rape growing areas in central Sweden and factors influencing soil<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NÚI CƠ HỘI CHO PHÁT TRIỂN<br /> infestation levels. Plant Pathology. 45: 710-719.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 215<br />