Quyết định số 1569/2006/QĐ-BYT

Chia sẻ: Son Pham | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyết định số 1569/2006/QĐ-BYT về việc ban hành “quy trình kỹ thuật điều trị xơ hoá cơ delta” do Bộ trưởng Bộ y tế ban hành

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quyết định số 1569/2006/QĐ-BYT

B YT C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM ****** c l p - T do - H nh phúc ******** S : 1569/2006/Q -BYT Hà N i, ngày 05 tháng 05 năm 2006 QUY T Đ NH S 1569/2006/QĐ-BYT C A B TRƯ NG B Y T V VI C BAN HÀNH “QUY TRÌNH K THU T ĐI U TR XƠ HOÁ CƠ DELTA” B TRƯ NG B YT Căn c Ngh nh s 49/2003/N -CP ngày 15/5/2003 c a Chính ph quy nh ch c năng, nhi m v , quy n h n và cơ c u t ch c B Y t ; Căn c Biên b n h p ngày 12/4/2006 c a H i ng chuyên môn ư c thành l p theo Quy t nh s 213/Q - BYT ngày 20/01/2006 c a B trư ng B Y t nghi m thu Quy trình k thu t i u tr xơ hoá cơ Delta; Theo ngh c a V trư ng V i u tr - B Y t , QUY T NNH: i u 1. Ban hành kèm theo Quy t nh này “Quy trình k thu t i u tr xơ hoá cơ Delta". i u 2. “Quy trình k thu t i u tr xơ hoá cơ Delta" là tài li u hư ng d n th c hành chuyên môn k thu t ư c áp d ng trong t t c các cơ s khám ch a b nh c a Nhà nư c thu c tuy n huy n, t nh và trung ương. i u 3. Quy t nh này có hi u l c k t ngày ký. i u 4. Các ông, bà: Chánh Văn phòng, V trư ng V i u tr , Chánh Thanh tra và các V trư ng, C c trư ng c a B Y t , Giám c S Y t t nh, thành ph tr c thu c Trung ương, Giám c các vi n, b nh vi n tr c thu c B Y t , ngư i ng u các cơ s khám, ch a b nh ch u trách nhi m thi hành Quy t nh này. KT. B TRƯ NG TH TRƯ NG Nguy n Th Xuyên QUY TRÌNH
K THU T I U TRN XƠ HOÁ CƠ DELTA (Ban hành kèm theo Quy t nh s 1569/Q -BYT ngày 05 tháng 5 năm 2006 c a B trư ng B Y t ) I. M C ÍCH: i u tr xơ hoá cơ Delta nh m gi i phóng kh p vai b h n ch v n ng và bi n d ng do xơ hoá m t ph n cơ Delta (thư ng là ph n gi a theo d c tr c c a cơ theo ư ng chuNn ích t m m cùng vai n bám t n c a cơ n Delta). II. TIÊU CHU N CH N OÁN XƠ HOÁ CƠ DELTA: 1. Cánh tay không khép h t vào thành ng c khi ng th ng t nhiên và khi ngư i khám gi ch c kh p vai. 2. Xương b vai nhô ra sau và xoay ngoài khi khép vai quá m c, th y ch m xương cánh tay b t ra phía trư c ho c phía sau hõm kh p vai. 3. Khi gi kh p vai ng th i khép cánh tay, th y ư c rãnh lõm da d c theo tr c cơ delta. 4. Các ng tác còn l i như d ng cánh tay, ưa cánh tay ra trư c, ra sau và xoay cánh tay v n bình thư ng. III. THĂM KHÁM LÂM SÀNG: - Quan sát khi ti p xúc v i ngư i b nh th y có hi n tư ng cánh tay không khép sát ư c vào thân mình. - ngư i b nh ng ho c ng i trên gh . Th y thu c ng i di n phía trư c m t b nh nhân, l ch v phía t n thương. M t tay ôm c lòng bàn tay vào gi ch t vòm vai c a b nh nhân, tay còn l i gi l y ngang kh p khu u c a b nh nhân và Ny khép cánh tay s th y không khép ư c m t góc nh t nh. Trong nhi u trư ng h p khi khép ư c thì ch m xương cánh tay tr t ra phía trư c hõm kh p vai. - Khi không khép ư c n a thư ng nhìn th y m t rãnh lõm d c theo tr c gi a c a cơ Delta t m m cùng vai. Khi d ng cánh tay thì rãnh n y l i bi n m t. B nh nhân c n ph i ư c thăm khám k có chNn oánxác nh. Khi m t ph n gi a cơ delta b xơ hoá s làm cho ng tác khép cánh tay b h n ch . Các kh i cơ còn l i xung quanh vai v n bình thư ng. Khi có tình tr ng teo cơ toàn b các cơ xung quanh vai thì l i là m t b nh lý khác không áp d ng quy trình k thu t này. Trong nh ng trư ng h p h n ch khép cánh tay do xơ hoá m t ph n cơ delta, kh p vai thư ng l ng l o hơn. Khi thăm khám thư ng d dàng Ny ch m xương cánh tay ra phía trư c ho c sau như m t bán sai kh p vai. Ch m cánh tay d dàng trư t ra trư c hõm kh p là bù tr v i l c c n ng tác khép cánh tay do t ch c xơ hoá, do ph n m m bao kh p phía trư c l ng l o.
Ki m tra ánh giá tình tr ng tim m ch, hô h p, các b nh ph i h p, các xét nghi m cơ b n tương t như áp d ng trong ph u thu t thông thư ng. IV. CH NNH: 1. Ch c năng c a kh p vai b h n ch , không khép ư c cánh tay vào thân mình. - Không có kh năng s d ng lư c ch i u. - Không dùng tay gãi lưng bên i di n. - Thay áo khó khăn khi lu n tay vào ng tay áo. - au quanh kh p vai thư ng xuyên ho c không thư ng xuyên. 2. nh hư ng t i thNm m : Tay luôn khu nh khoàng, vai xuôi. Chú ý: - Qui trình này ch ch n oán và i u tr nh ng trư ng h p xơ hóa m t ph n cơ Delta ơn thu n, gây h n ch kh p vai. - Nh ng trư ng h p có bi n d ng n ng kèm theo như xương b vai nhô cao, teo các nhóm cơ quanh vai, có bi n d ng l ng ng c thì g i b nh nhân v tuy n sau. V. CH NG CH NNH: 1. Các b nh lo n dư ng cơ ti n tri n. 2. Xương b vai cao bNm sinh. 3. Teo do thi u dư ng nhi u cơ gây bi n d ng l ng ng c. 4. Xơ hoá toàn b cơ delta. 5. Các b nh th n kinh gây teo cơ Delta. VI. I U KI N PH U THU T: 1. Cơ s v t ch t: các b nh vi n có cơ s v t ch t và trang thi t b th c hi n ph u thu t lo i II. 2. Nhân l c: các bác s chuyên khoa chuyên ngành ch n thương ch nh hình ã ư c chuy n giao k thu t c a các b nh vi n các tuy n huy n, t nh và trung ương. VII. CÁC BƯ C TI N HÀNH: A. VÔ C M: 1. Chu n b trư c m :
ph u thu t, có th ti n hành gây mê toàn thân, gây mê tĩnh m ch ho c gây tê t i ch tuỳ theo t ng trư ng h p c th . Các y u t như tu i c a b nh nhân, tình tr ng thương t n gi i ph u b nh n ng nh òi h i m c can thi p mà l a ch n hình th c can thi p thích h p. a) Máy gây mê kèm th ho c h th ng gây mê bóp bóng b ng tay 1/2 kín, 1/2 h , ôxy, m t n n i khí qu n các c . Các phương ti n theo dõi b nh nhân như: Monitor, bão hoà oxy, ng nghe, huy t áp... b) ChuNn b thu c mê, thu c tê: - Thu c mê: + Propofol + fentanyl + Morphine + Seduxen + Ketamine + Hypnovel + Atropin + Norcurone ho c Esmeron - Thu c tê:+ Xylocain 2% + Adrenalin 2. Ti n mê: Hypnovel:0.1mg/kg ho c Seduxen:0.15mg/kg Ph i h p v i Atropin:15àg/kg 3. Gây mê: - Kh i mê: + Propofol:3mg/kg + Fentanyl: 2àg/kg - Úp m t n theo dõi hô h p
- Theo dõi: M ch, huy t áp, SpO2, nh p th - Duy trì mê: + Propofol:2mg/kg + Fentanyl: 2àg/kg ho c các thu c b c hơi như: Halothane, Isoprurane 4. Gây tê: i v i tr l n có h p tác t t có th gây tê vùng. ám r i th n kinh c cao theo k thu t Intersaline ho c Parasalene. Ch nh vô c m trong ph u thu t vùng vai và chi trên. - Ti n tê: + Hypnovel:0,1 mg/kg Ho c+ Seduxen: 0.15 mg/kg - Thu c tê: +Xylocaine:1% ho c + Marcaine: 0.25% Ph i h p v i Adrenalin 1/200.000. - Sau khi gây tê ch 15-20 phút ti n hành m . - N u gây tê t t - Ti n hành m . - N u gây tê không t t có th k t h p v i gây tê toàn thân b ng các thu c mê tĩnh m ch như Propofol, Ketanine... a) K thu t gây tê: - Tư th b nh nhân: + N m ng a th ng u, m t quay 450 v bên i di n. + t g i nh vùng dư i vai. - M c gây tê: Dùng hai ngón tay xác nh cơ b c thang, rõ nh t v trí i m gi a xương òn, l n theo khe cơ b c thang lên trên c s g p ư ng k ngang qua s n nh n, i m g p nhau là m c gây tê. - K thu t ch c kim:
+ Sát trùng k vùng gây tê b ng c n ho c Betadin. + Dùng kim Catheter tĩnh m ch s 24G ch c kim vào i m gây t v i góc 900 v i m t ph ng da vùng gây tê, tr c kim n m trên m t ph ng da th ng góc v i cơ b c thang, n kim t t c g ng c m nh n d u hi u d c m, ho c ch m xương. Rút nòng s t c a kim ra, ki m tra k không th y máu ho c nư c trong ch y ra, l p bơm tiêm thu c tê, v a tiêm v a rút hút xem có máu ho c nư c trong ch y ra không (n u có ph i rút kim ra và gây tê l i). Khi tiêm thu c tê s có d u hi u "m t s c c n bơm tiêm" tương t như d u hi u như tiêm thu c vào tĩnh m ch, v a tiêm thu c tê, v a theo dõi i n tâm , SpO2, m ch trên monotoring ( phòng tiêm vào m ch máu). + Dùng kim có s d ng máy kích thích th n kinh s cho chính xác cao khi các nhóm cơ cánh tay áp ng kích thích m c 0,5 mA. - Thu c tê: + Marcain 0,25%: 3mg/kg có pha thêm Adrenalin 5 mcg/ml, th tích thu c tê 0,7 ml/kg. + Lidocain 1% 6 - 8 mg/kg có pha Adrenalin 5mcrg/ml, th tích thu c tê 0,7ml/kg. + Có th k t h p thu c tê Marcain- Lidocain (1mg/kg Marcain+ 5mg/kg Lidocain, th tích v a 0,7ml/kg có pha Adrenalin 5mcrg/ml). - Th i gian gi m au: + Tác d ng thu c tê b t u có sau 5 phút tiêm và t hi u qu tê áp ng cho ph u thu t sau 20-25 phút (lâm sàng b nh nhân có li t v n ng tay). + Thu c tê có tác d ng gi m au kéo dài kho ng 3 gi v i Lidocain ơn thu n, kho ng 6 gi v i Marcain. + N u k t qu gây tê không t k t qu t t có th k t h p v i gây mê toàn thân b ng các thu c tê tĩnh m ch như Propofol, ketamine... b) Tai bi n: - B nh nhân có th có co gi t nhi u m c khác nhau có th t co gi t toàn thân ho c ch u các chi. - Nguyên nhân có th tiêm nh m thu c vào m ch máu mà không phát hi n k p th i, ho c lư ng thu c ng m vào m ch máu quá nhanh, ho c li u lư ng thu c quá cao. - phòng tính toán li u lư ng thu c chính xác, khi bơm thu c tê ph i v a bơm v a hút tránh bơm thu c vào m ch máu. + X trí: N u ch co gi t các u chi có th dùng các thu c ch ng co gi t như Seduxen li u lư ng 0,15- 0,2 mg/kg và theo dõi sát: m ch, huy t áp, nh p th . Spo2.
+ N u co gi t toàn thân có cơn ng ng th Thiopental 3 - 5mg/kg vào ư ng tĩnh m ch, bóp bóng h tr hô h p. N u b nh nhân t th ư c thì theo dõi sát m ch, huy t áp, nh p th , Spo2. N u b nh nhân th kém ho c không t th ư c cho Nocruron 0,01mg/kg t n i khí qu n bóp bóng h tr hô h p theo dõi sát m ch, huy t áp, spo2. - Có th ch c kim vào ng m ch gây ra hematoma X trí: l y tay gi ch t kho ng 5-10 phút s h t, chuy n sang gây mê toàn thân b ng ư ng tĩnh m ch. c) Tác d ng ph : - D u hi u Horner (s p mi m t, m t, gi m ti t m hôi) H t tác d ng thu c mê các d u hi u trên cũng m t. - c ch cơ hoành m t bên 100%. Nhưng hô h p có s bù tr ít khi gây suy hô h p- Nhi m trùng t máu vùng gây tê. N u ch c vào m ch máu và vô trùng không t t. R t ít g p. 5. Gi m au sau m : - Paracetamol v i tr < 13 tu i li u lư ng 15-20mg/kg, cách 5 gi t h u môn 1 l n. - Ho c b nh nhân au nhi u có th dùng Morphin 0.1 mg/kg ngày 2 l n. B. CÁC BƯ C TI N HÀNH PH U THU T: 1. Tư th b nh nhân: B nh nhân n m nghiêng 450 trên bàn m , kê m t g i m dư i lưng. 2. Các thì ph u thu t: a) Thì th nh t: R ch da dài t 3 - 5 cm, b t u t m m cùng vai kéo xu ng phía dư i cánh tay d c theo tr c d i cơ xơ hoá, theo ư ng chuNn ích t m m cùng vai n bámn t n c a cơ n delta. Trư ng h p d i cơ xơ hoá không chính gi a mà n m l ch ra phía sau ho c phía trư c thì r ch da b t u t nh c a ư ng lõm khi cánh tay b h n ch khép. Tuy nhiên r t hi m g p tình hu ng này vì khicó m t d a cơ xơ hoá n m v trí ngoài tr c d c gi a c a cơ thì cánh tay c a b nh nhân v n có kh năng khép ư c. b) Thì th hai: - Qua da và t ch c dư i da dùng tay ki m tra l i d i xơ (căng và có khi tròn như cái ũa), dùng hai k p c m máu lo i nh u cong và nh n ho c hai cái tách cơ nh lu n xu ng sát xương tách và nâng d i xơ lên r i dùng dao i n ho c dao m c t ngang d i xơ này gi a hai k p. Sau ó l i dùng k p ho c cái tách cơ cũng i sát xu ng n n xương ch d i xơ ã n m trư c khi c t ki m tra l i xem n u còn th xơ nào dính
thì c t ti p. Cũng có th dùng ngón tay s xu ng áy rãnh ki m tra. Sau ó ép th cánh tay ngư i b nh vào ng c n u không còn l c kháng như trư c khi c t d i xơ là ư c ( ôi khi chưa khép h t ư c cánh tay m c dù ã c t h t xơ là do vai b bi n d ng lâu. Sau này s t p ph c h i ch c năng l y l i h t khép). Cơ Delta là cơ xoè như cái qu t, ph n r ng c a nó bám vào 1/3 ngoài xương òn, m m cùng vai và 1/3 ngoài ư ng s ng vai. Các bó cơ thu h p l i như chuôi qu t và bám vào l i c cơ Delta xương cánh tay. D i xơ là d i n m gi a hai bó cơ Delta n i t m m cùng vai t i l i c Delta. Khi nó b xơ hoá gây co rút s làm cho cánh tay khó khép sát vào thành ng c. Khi c t và gi i to d i xơ này thì cánh tay s ư c gi i phóng, h t co kéo. giúp nó d dàng khép vào thành ng c. Chú ý: Không tách r ng ho c c t và ph n cơ Delta còn lành l n tránh ch y máu, tránh va ch m th n kinh cơ và tránh t n thương gây h u qu xơ cơ thêm. c) Thì th ba: - Khâu da 2 l p: Dư i da Da V i ch Vicryl 5/0 khâu trong da - Băng kín v t m , không c n c nh b ng n p mà cánh tay tư th khép sát nách hoàn toàn b ng băng ki u Desaul trong th i gian vài ba ngày r i cho b nh nhân t p s m. Chú ý: - Không c n b c l toàn b d i xơ và n i dài d i xơ. - C t sát xương u nguyên y tránh ch y máu và làm thương t n th n kinh mũ. VIII. TAI BI N, BI N CH NG VÀ X LÝ TAI BI N: 1. Ch y máu: n u c m máu t t thì s không có ch y máu. N u sau m có ch y máu thì có th băng ép, khi băng ép không có k t qu do m t nhánh m ch máu nào ó không ư c c m thì c n tách các nút ch tìm i m ch y máu c m l i. 2. Nhi m trùng: n u m b o vô trùng t t trong và sau m thì s không có nhi m trùng. Khi có nhi m trùng thì tùy theo m c n ng hay nh mà ch n kháng sinh cho phù h p. 3. Gây li t cơ delta ho c nh ng cơ lân c n do ư ng r ch l n và ng tác thô b o gây t n thương các nhánh th n kinh, ví d : th n kinh nách (Nervus axillaris). 4. Bi n ch ng lâu dài: xơ hóa trên di n r ng cơ delta do c t ph m nhi u vào t ch c cơ lành.
IX. T P LUY N PH C H I CH C NĂNG KH P VAI SAU PH U THU T XƠ HOÁ CƠ DELTA: 1. Cách phân ph i th i gian: T pv n ng ph c h i ch c năng kh p vai sau ph u thu t chia 3 th i kỳ: - Th i kỳ ngay sau m : 2 tu n - Th i kỳ sau m : 4 tu n - Th i kỳ sau m : 12 tu n 2. Quy trình c th : 2.1. Ngay sau m (2 tu n) 2.1.1. M c tiêu: - Gi m au - Gi m phù n - Phòng ch y máu - Phòng nhi m trùng - Phòng dính kh p - Duy trì và bư c u tăng cư ng t m ho t ng kh p vai - Gi i thích ngư i b nh bi t rõ m c tiêu h p tác 2.1.2. K thu t 2.1.2.1. Khi chưa c t ch - Khám tình tr ng v t m + o m ch, nhi t + Tham kh o tư v n c a bác sĩ ph u thu t + T p ch ng t m ho t ng kh p, ngón, bàn ngón, c tay, khu u, c t s ng c , t p gông cơ Delta (Isometric) ngày 2 l n, m i kh p 200 l n. Ghi h sơ trư c và sau m i l n t p. 2.1.2.2. Khi ã c t ch B nh nhân t p ch ng có tr giúp bên kh p vai có cơ Delta ư c m .
+ B nh nhân ng áp cánh tay sát thành ng c. + Cánh tay g p ra trư c cơ t m ho t ng ư c t i a (0 -1800) + Cánh tay du i ra sau (0 - 600) + B nh nhân dang cánh tay ra ngoài (0 -1800) + B nh nhân dang vai 900 (ngang) g p ngang 00 - 1350, du i ngang 0 - 450 + N u có ph n ng viêm vùng kh p vai, i u tr sóng ng n li u I, 10 phút ngày 1 l n + B nh nhân t p ngày 2 l n, m i l n 30 phút. ánh giá k t qu , b nh nhân có t m ho t ng tăng ti n, không au tăng 2.2. Quy trình k thu t t p v n ng ph c h i ch c năng sau ph u thu t xơ hoá cơ Delta sau 2 tu n: 2.2.1. M c tiêu: - Hoàn thi n t m ho t ng kh p - Tăng cư ng s c m nh cơ - Ph c h i ch c năng các sinh ho t hàng ngày 2.2.2. Các k thu t: - o l i t m ho t ng kh p vai: - Áp cánh tay vào l ng ng c - G p phía trư c (00 - 1800) - Du i ra sau 600 - D ng ra ngoài (00 - 900 - 1800) - G p ngang (00 - 1350) - Du i ngang (00 - 600) - Áp 2 khu u tay phía trư c - S tay phía trên b vai i di n - S tay dư i xương b vai i di n - T p các ng tác ch ng như 2 tu n u nhưng có s c kháng tr t nh n m nh c a k thu t viên
- M i ngày 1 l n 30 phút - N u có s o l i, i u tr siêu âm 0.5W/cm2, ngày 1 l n, 15 l n 2.3. Giai o n 3 tháng sau ph u thu t: 2.3.1. M c tiêu: - H i nh p xã h i - Làm ư c các công vi c thư ng ngày tuỳ l a tu i và ngh nghi p 2.3.2. K thu t: Yêu c u b nh nhân làm các công vi c thư ng ngày và ánh giá, b sung: vi t, i xe, quét nhà, cu c t, s n xu t th công... X. TIÊU CHU N ÁNH GIÁ K T QU SAU PH U THU T: Khép Giang Bàn tay Hai B vai cánh Sinh Tình vai ch m b khu u lên cao D i cơ tay ho t, lao tr ng vai i tay ch m và xoay xơ hoá ng ( ) di n nhau ngoài ( ) Bình Bình T t 0 90 Sát nhau H t Không thư ng thư ng H t Ch m có Ch m có không H n ch Khá 0 45 - £ 90 Không c g ng c g ng hoàn ít toàn Không Không Không Không Không Kém > 10 = 45 thay ch m ch m thay i thay i i