Quyết định số 1972/1999/QĐ-BKHCNMT

Chia sẻ: Son Pham | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

78
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyết định số 1972/1999/QĐ-BKHCNMT về việc ban hành Quy trình công nghệ tiêu huỷ thuốc bảo vệ thực vật Clo hưu cơ tồn đọng cấm sử dụng do Bộ trưởng Bộ Khoa học, công nghệ và môi trường ban hành

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quyết định số 1972/1999/QĐ-BKHCNMT

B KHOA H C, CÔNG C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA VI T NGH VÀ MÔI TRƯ NG NAM ******** c l p - T do - H nh phúc ******** S : 1972/1999/Q -BKHCNMT Hà N i, ngày 10 tháng 11 năm 1999 QUY T NNH C A B TRƯ NG B KHOA H C, CÔNG NGH VÀ MÔI TRƯ NG S 1972/1999/Q -BKHCNMT NGÀY 10 THÁNG 11 NĂM 1999 V VI C BAN HÀNH QUY TRÌNH CÔNG NGH TIÊU HU THU C B O V TH C V T CLO H U CƠ T N NG C M S D NG B TRƯ NG B KHOA H C, CÔNG NGH VÀ MÔI TRƯ NG Căn c Lu t b o v môi trư ng ngày 27 tháng 12 năm 1993; Căn c Ngh nh s 22/CP ngày 20 tháng 5 năm 1993 c a Chính ph v nhi m v , quy n h n và t ch c b máy c a B khoa h c, Công ngh và Môi trư ng; Căn c Ch th s 29/1998/CT-TTg ngày 25 tháng 8 năm 1998 c a Th tư ng Chính ph v tăng cư ng công tác qu n lý vi c s d ng thu c b o v th c v t và các ch t h u cơ gây ô nhi m khó phân hu ; Theo k t lu n t i biên b n ngày 17 tháng 12 năm 1998 c a H i ng khoa h c (thành l p theo Quy t nh s 2312/Q -BKHCNMT c a B trư ng B khoa h c, Công ngh và Môi trư ng ngày 1 tháng 12 năm 1998) nghi m thu tài "Nghiên c u xây d ng quy trình công ngh x lý m t s ch t c t n ng gây ô nhi m môi trư ng"; th c hi n vi c thu gom, tiêu hu các lo i hoá ch t c còn t n ng nh m m b o v sinh môi trư ng; Xét ngh c a ông C c trư ng C c Môi trư ng, QUY T NNH: i u 1. Ban hành kèm theo Quy t nh này Quy trình công ngh tiêu hu thu c b o v th c v t Clo h u cơ t n ng c m s d ng; i u 2. Quy t nh này có hi u l c thi hành sau 15 ngày k t ngày ký. i u 3. C c Trư ng C c Môi trư ng có trách nhi m theo dõi, ki m tra vi c th c hi n quy trình ban hành kèm theo Quy t nh này. i u 4. C c trư ng C c Môi trư ng, Giám c các S Khoa h c, Công ngh và Môi trư ng và các t ch c, cá nhân th c hi n vi c thu gom, tiêu hu thu c b o v th c v t Clo h u cơ t n ng c m s d ng ch u trách nhi m thi hành Quy t nh này. Trong quá trình th c hi n quy trình công ngh này, n u phát sinh nh ng khó khăn, vư ng m c, các t ch c, cá nhân k p th i ph n ánh v B khoa h c, Công ngh và Môi trư ng nghiên c u s a i, b sung cho thích h p.
Chu Tu n Nh ( ã ký) QUY TRÌNH CÔNG NGH TIÊU HU THU C B O V TH C V T CLO H U CƠ T N NG C M S D NG (Ban hành kèm theo Quy t nh s 1972/1999/Q -BKHCNMT ngày 10 tháng 11 năm 1999 c a B trư ng B khoa h c, Công ngh và Môi trư ng) M U Các thu c b o v th c v t (BVTV) Clo h u cơ óng m t vài trò quan tr ng trong b o v cây tr ng. H u h t các h p ch t Clo h u cơ có c tính cao i v i th c v t, ng v t và con ngư i, c bi t là các Clo h u cơ có kh năng tích lu trong cơ th sinh v t gây c cho các sinh v t tiêu th các s n phNm ã nhi m các h p ch t Clo h u cơ. Thông thư ng t c lo i b các ch t c Clo h u cơ kh i cơ th sinh v t ph thu c vào t c chuy n hoá và bài ti t chúng kh i cơ th sinh v t b nhi m Clo h u cơ. Trong cơ th sinh v t, ch t c b chuy n hoá thành các ch t ít c hơn thông qua vi c t o nên các ch t có tính h p th nư c hơn và chúng b ào th i qua th n. Các ch t BVTV Clo h u cơ là các ch t h p th m , khó tan trong nư c nên khi b h p th vào trong cơ th sinh v t thì chúng b gi l i khó ào th i ra ngoài. Như v y chính nh ng sinh v t này cũng là ngu n gây c h i cho các sinh v t khác s d ng nó làm th c ăn. Trong các thu c BVTV Clo h u cơ thì DDT là ph bi n nh t, chính vì v y mà DDT b c m s d ng trên nhi u nư c trên th gi i trong ó có nư c ta. I. QUY TRÌNH CÔNG NGH THU GOM VÀ TIÊU HU DDT VÀ G- C6H6CL6 1. Tính ch t lý hoá, c tính c a DDT và g-C6H6Cl6 1.1. Tính ch t lý hoá c a DDT và g-C6H6Cl6 DDT là m t thu c BVTV r t b n v ng do nó có kh năng trơ v i các ph n ng quang phân, v i oxy trong không khí. Trong môi trư ng ki m nó d b ehydroclorua hoá: - HCl DDT CL - - C - - Cl CCl2 N u i u ki n ph n ng m nh như n ng ki m l n và ư c t nóng s t o thành anion c a axit bis (Cl-4-Phenyl)-2,2 etanoic:
H Cl - - C - - Cl COO- ho c b polime hoá thành s n phNm d ng nh a có màu: C6H4Cl Cl CC C6H4Cl Cl n ng phân g-C6H6Cl6 là m t ch t r n, nhi t nóng ch y là 1120C. Hoà tan r t ít trong nư c (7,90 mg/lít nư c 250C), tan t t trong CHCl3 (24g/100 ml 200C). g- C6H6Cl6 có hai ng phân c u d ng có t l ngang nhau và vì th h n h p c a chúng không ho t ng quang h c và không th tách r i ra kh i nhau. g-C6H6Cl6 có th b Clo hoá sâu hơn hay có th b ehydroclorua hoá thành các d n xu t c a benzen. Thí d : Trong dung d ch KOH/C2ưH5OH hay NaOH/C2H5OH x y ra ph n ng ehydroclorua hoá: Cl Cl Cl KOH/C2H5OH Cl Cl g - C6H6Cl6 + + - 3HCL Cl Cl Cl Cl 60-80% 4-10% 4-10% g-C6H6Cl6 d bay hơi hơn DDT do ó g-C6H6Cl6 có ho t ng m nh lúc ban u khi m i phun thu c sau ó tác d ng c a nó gi m i. 1.2. c tính c a DDT và g-C6H6Cl6 DDT và g-C6H6Cl6 là hai lo i thu c tr sâu có b n v ng và c tính cao. DDT và g-C6H6Cl6 có tác d ng lên h th n kinh c a ng v t . LD50 c a g-C6H6Cl6 là 76-200 mg/kg i v i chu t c ng trong khi ó LD50 c a DDT là 250 - 500 mg/kg. DDT có tác ng rõ r t lên h th ng th n kinh ngo i biên, gây nên s r i lo n h th ng th n kinh, c ch các enzim ch c năng òi h i s d ch chuy n các ion d n n tê li t. g-C6H6Cl6 có kh năng tác d ng lên h th n kinh trung ương do làm tê li t h th ng enzim cho nhu c u chuy n d ch ion trong h th ng th n kinh.
1.3. Các tri u tr ng ng c c p tính Khi b nhi m c c p DDT, n n nhân thư ng có tri u tr ng m t phương hư ng, lo ng cho ng, bu n nôn, r i lo n ho t ng, au u, nôn m a, m i m t d n r i d n n hôn mê, co gi t và có th t vong. Còn i v i g-C6H6Cl6 n n nhân thư ng bu n nôn, au u, kích ng, s c tim và có c m giác khó ch u toàn thân d n t i co gi t và t vong. Khi b nhi m c lâu dài do thư ng xuyên ti p xúc v i các lo i thu c này ho c do xơ xu t b nhi m c sau m t th i gian dài, n n nhân thư ng có bi u hi n lâm sàng như sau: - V i DDT: Sút cân, bi ng ăn, thi u máu th nh , run chân tay, y u cơ b p, luôn luôn trong tình tr ng lo âu, th n kinh căng th ng. - V i g-C6H6Cl6: au u, hoa m t, chóng m t, có nh ng cơn co gi t cơ b p và nh ng cú s c tim m ch, r i lo n th n kinh: m t ng , lo âu, d b kích ng, cáu k nh. M t ý th c, ng kinh, r i lo n th n kinh. 1.4. Cách phòng ch ng, c p c u, i u tr - Nh ng ngư i ti p xúc v i thu c BVTV Clo h u cơ (thu gom, tiêu hu ) ph i ư c trang b phòng h lao ng y : ng cao su, găng tay cao su, qu n áo b o h lao ng, khNu trang phòng c, m t n phòng c. - Nh ng ngư i y u, d m n c m thu c BVTV Clo h u cơ, ph n có thai không ư c tham gia thu gom và tiêu hu thu c BVTV Clo h u cơ. - Nh ng ngư i tham gia tiêu hu thu c BVTV Clo h u cơ ph i ư c hư ng m c ăn b i dư ng c h i cao và ư c u ng s a thư ng xuyên trong th i gian tiêu hu sau ó m t tháng. - Nh ng ngư i tham gia tiêu hu thu c BVTV ch ư c làm vi c không quá 4 gi /ngày. Sau khi làm vi c ph i t m r a b ng nư c xà phòng và nư c s ch, qu n áo ph i gi t s ch b ng xà phòng và phơi khô ngoài n ng gió. - C p c u, i u tr : + Ngăn ch n ư ng h p th ch t c vào cơ th , l t b qu n áo, t m r a s ch b ng xà phòng, cho u ng s a, lòng tr ng tr ng, ưa n n nhân ra nơi thoáng mát, nhanh chóng ưa n n nhân n b nh vi n ho c cơ s y t g n nh t. + i u tr : Truy n d ch, tr tim, nâng th tr ng n n nhân, r a d dày b ng nư c mu i ho c dung d ch 70% Socbitol, cho th oxy, u ng thu c gi i c. 2. Các phương pháp phát hi n và xác nh Thông thư ng hai h p ch t Clo h u cơ DDT và g-C6H6Cl6 u có mùi r t c trưng. Khi nh n th y mùi này trong không khí có th phát hi n ra nơi có ch a các h p ch t này.
phân tích xác nh các h p ch t Clo h u cơ này trư c tiên ngư i ta ph i dùng phương pháp tách chi t làm gi u m u b ng các dung môi h u cơ. Sau ó dùng các phương pháp s c ký c bi t là s c ký khí, s c ký l ng hi u năng cao HPLC hay s c ký khí có trang b máy kh i ph . 3. Thu gom và tiêu hu 3.1. Thu gom + Các ch t Clo h u cơ như DDT và g-C6H6Cl6 t n t i d ng ch t r n thu n l i cho vi c thu gom. Hi n nay lo i này thư ng t n ng các kho, c a hàng thu c t i các a phương, ho c các kho c a các cơ s thu c ngành y t , nông, lâm nghi p. Ho c có th t các ngu n hàng nh p l u t nư c ngoài vào. + Nh ng ngư i tham gia thu gom ph i mang khNu trang, găng tay cao su, ng cao su, kính b o h lao ng. + D n các thu c DDT và g-C6H6Cl6 vào các bao nilon b n ch c em n nơi x lý. Khi d n thu c vào bao l n nên ch n nơi thoáng, ngư i thu gom ph i ng phía u ngu n gió tránh hít ph i thu c bay lên. N u thu c rơi vãi ra ngoài ph i dùng x ng hót l y c t bám em tiêu hu . Nh ng bao bì sau khi d n thu c cũng ph i ưa n nơi x lý. 3.2. Tiêu hu 3.2.1. Nguyên t c tiêu hu Vô cơ hoá hoàn toàn h p ch t Clo h u cơ thành các h p ch t vô cơ vô h i như: CO2, H2O và Cl - ho c dùng vi sinh v t ng hoá chúng ho c chuy n hoá chúng thành các d n xu t khác không c h i sau ó chôn vùi các s n phNm ó dư i t các vi sinh v t trong t nhiên ng hoá chúng. 3.2.2. Các phương pháp tiêu hu a. Phương pháp phân hu b ng vi sinh v t: Dùng các lo i vi khuNn c bi t ng hoá các h p ch t Clo h u cơ. Phương pháp này có th t hi u qu khi hàm lư ng DDT th p hơn 1%. Phương pháp này có như c i m là: - Th i gian c n thi t cho s phân hu dài. - Hàm lư ng phân hu nh nên r t khó áp d ng i trà. - Vi c kh ng ch quá trình lên men ph c t p. b. Phương pháp phân hu b ng ki m c nóng: Phương pháp này bao g m vi c chuy n hoá các Clo h u cơ thành các s n phNm khác, sau ó chôn các s n phNm thu ư c. Khi x lý DDT v i dung d ch NaOH 20% nóng,
x y ra ph n ng ehydroclorua hoá t o nên m t olefin. Olefin ư c sinh ra b polime hoá cho s n phNm r n. S n phNm r n này ư c tách ra d dàng và cho vào bao nilon r i chôn vùi dư i t. H C6H4Cl Cl NaOH 20% Cl - C - Cl C C 100oC / ³ 4 gi CCl3 C6H4Cl Cl n (xem ph n th c hi n quy trình) c. Phương pháp t xúc tác ây là phương pháp vô cơ hoá chuy n Clo h u cơ thành CO2, H2O và Cl -. Cu DDT CO2 + H2O + CuCl2 O2 (không khí) 600-7000C (Xem ph n th c nghi m) 3.2.3. K thu t tiêu hu v Công tác chuNn b - ChuNn b thi t b tiêu hu theo phương pháp 1 (phân hu b ng ki m nóng) ho c phương pháp 2 ( t có xúc tác). Các thi t b này ư c ch t o theo ơn t hàng c a các cơ quan v i kho ng 10.000.000 cho m t h th ng thi t b 1 và 15.000.000 cho h th ng thi t b 2. Các chuyên gia k thu t c a trư ng i h c T ng h p ho c i h c Bách khoa có th m nhi m ch t o các thi t b này. - ChuNn b hoá ch t: Xút (NaOH), phoi ng (Cu). - ChuNn b ngu n nư c c p liên t c cho quá trình x lý. - ChuNn b phương án phòng h lao ng, sơ c u ngư i b nhi m c. - ChuNn b h chôn l p s n phNm sau tiêu hu . H sâu 4 - 5m, chi u r ng, chi u dài tuỳ thu c lư ng s n phNm c n chôn l p. H ư c xây thành b ng g ch và v a có xi măng t t, dày 20 cm, áy h ư c bê tông, n p h b ng bê tông.
v Cách tiêu hu : - Th c hi n theo phương pháp 1 ho c 2 và ph i có s hư ng d n v n hành ban u c a chuyên gia, sau ó cơ s t v n hành thi t b tiêu hu . a i m tiêu hu ph i xa khu dân cư, thoáng gió. - Khi lư ng DDT t n ng ít (ch ng vài ba ch c kg) nh ng nơi xa, h o lánh, khó v n chuy n thu gom v m t m i thì có th v n d ng cách tiêu hu ơn gi n: Tr n u DDT v i xút h t (NaOH) theo t l kh i lư ng xút: DDT = 1:5 r i cho vào nilon dày bu c ch t, chôn sâu cách m t t 2-3 mét nơi xa dân cư, xa ngu n nư c sinh ho t. Dư i tác d ng nóng Nm c a môi trư ng lâu dài DDT chuy n hoá thành s n phNm khác ít c theo cơ ch c a phương pháp1. 3.3. X lý bao bì DDT T t c các bao bì ch a DDT sau khi ã thu h t DDT tiêu hu ph i ư c x lý b ng chôn l p sâu trong lòng t xa khu dân cư và ngu n nư c sinh ho t. Tuy t i không s d ng l i bao bì lo i này. 4. ánh giá ô nhi m môi trư ng khu v c sau khi tiêu hu C n ph i thu th p m t s m u t i khu v c sau tiêu hu bao g m: -M u t quanh khu v c x lý: 5 m u. - M u lá cây quanh khu v c x lý: 5 m u. Các m u ư c óng gói, ghi nhãn y và ư c ưa v phòng thí nghi m ki m tra. v Phương pháp phân tích: Chi t tách DDT trong m u v t b ng chi t s c l ch v i dung môi là benzen. Sau ó chuy n d ch chi t cho phân tích s c khí l p m ng và s c ký khí ánh giá k t qu ô nhi m DDT t i khu v c tiêu hu . II. TH C NGHI M QUY TRÌNH 1. Phương pháp phân hu b ng ki m nóng có xúc tác Phương pháp phân hu này có s d ng dung d ch ki m n ng 20% trong nư c và ti n hành trên thi t b như hình v . Sau khi cho DDT vào bình phân hu v i t l DDT: ki m là 1:2 theo tr ng lư ng DDT và dung d ch xút 20%. L p sinh hàn ngư c và b t u un nh , th vài viên xúc tác kim lo i vào bình ph n ng và un ti p trong vòng t 2 - 4 gi . ngu i và l y m u phân hu ra phân tích. K t qu cho th y thu phân sau 2 gi , lư ng DDT v n còn nhưng ã b phân hu khá nhi u.
Thu phân sau 4 gi , k t qu phân hu khá t t, s n phNm ch còn v t DDT và m t ch t polime nh , không tan trong benzen, nư c ho c dung d ch ki m. c bi t r t x p khi r a b ng axit. Phương pháp phân hu b ng ki m này có xúc tác k t h p v i chôn l p s n phNm trong lòng t là bi n pháp khá phù h p tiêu hu DDT t n ng. Thi t b tiêu hu có th làm b ng tôn en (s t) và nhiên li u t b ng than. 2. Phương pháp t xúc tác Lý thuy t ã ch ng minh m t cách ch c ch n r ng các Clo h u cơ n u ti p xúc v i kim lo i ng nung ub ng l y m t clo (t o thành CuCl2) và chúng b phân hu ti p theo thành CO2 và nư c cùng v i các d n xu t khác không c, ít c. Thí nghi m phân hu DDT ư c th c hi n theo sơ sau: S n phNm thu ư c bình h ng qua phân tích quang ph h ng ngo i th y ch còn nhóm - CH2 và - CH3; Phân tích các ch t bám vào phoi ng xúc tác th y ch có CuCl2 và CuO. Ch ng t DDT ã b phân hu h t. Phương pháp tiêu hu này khá tri t , song thi t b òi h i ph c t p hơn phương pháp thu phân b ng ki m nóng.