intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sách Máy điện phần 1

Chia sẻ: Nguyen Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:83

108
lượt xem
24
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Điện là một khái niệm tổng quát dùng để chỉ các hiện tượng mà nguyên nhân là do các điện tích đứng yên hay chuyển động cũng như điện trường và từ trường do chúng tạo nên. Các điện tích có điện tích âm (như là electron, còn gọi là điện tử), và dương (như là proton và các ion dương). Các hạt tích điện cùng dấu thì đẩy nhau, khác dấu hút nhau, các lực tương ứng là lực đẩy và lực hút....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sách Máy điện phần 1

  1. Máy điện 1
  2. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 Lôøi noùi ñaàu Noäi dung baøi giaûng Maùy Ñieän ñöôïc bieân soaïn döïa theo “Giaùo trình Maùy ñieän” do Vuï Trung Hoïc vaø Daïy Ngheà – NXB GD, coù tham khaûo theâm caùc giaùo trình, taøi lieäu chuyeân ngaønh töø caùc tröôøng khaùc vaø coù chænh söûa, boå sung cho phuø hôïp vôùi ñoái töôïng laø hoïc sinh heä Trung Hoïc Chuyeân Nghieäp, Ngaønh Ñieän Coâng Nghieäp Daân Duïng tröôøng Ñaïi Hoïc Toân Ñöùc Thaéng. Baøi giaûng goàm 2 phaàn : Maùy ñieän 1 vaø Maùy ñieän 2. Trong ñoù, Maùy ñieän 1 goàm caùc phaàn : 1- Khaùi nieäm chung veà maùy ñieän; 2- Maùy bieán aùp; 3- Maùy ñieän khoâng ñoàng boä. Maùy ñieän 2 goàm caùc phaàn : 1- Maùy ñieän ñoàng boä; 2- Maùy ñieän moät chieàu; 3- Daây quaán maùy ñieän. Baøi giaûng ñöôïc trình baøy theo tinh thaàn ngaén goïn, deã hieåu, coù boå sung caùc hình aûnh minh hoïa, caùc ví duï, baøi taäp giaûi maãu cuõng nhö caùc baøi taäp töï giaûi, nhaèm giuùp ngöôøi hoïc deã tieáp thu hôn. Caùc coâng thöùc coù ñaùnh soá ñeã deã ñoái chieáu, tham khaûo vaø cuoái moãi chöông ñeàu coù phaàn toùm taét giuùp ngöôøi hoïc heä thoáng laïi caùc kieán thöùc caàn thieát. Caùc kyù hieäu cuûa caùc ñaïi löôïng ñieän cuõng ñöôïc ñieàu chænh nhaèm giuùp ngöôøi hoïc thuaän tieän cho vieäc tham khaûo caùc taøi lieäu töông ñöông ôû baäc hoïc cao hôn sau naøy. Maëc duø ñaõ coá gaéng nhöng chaéc chaén khoâng traùnh khoûi nhöõng khieám khuyeát, raát mong nhaän ñöôïc söï ñoùng goùp cuûa caùc ñoàng nghieäp cuõng nhö ngöôøi hoïc ñeå baøi giaûng ngaøy caøng hoaøn chænh hôn. TAÙC GIAÛ _______________________________________________________________________________ Trang 1
  3. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 Giôùi thieäu moân hoïc : MAÙY ÑIEÄN 1 1. Teân moân hoïc : Maùy ñieän 1 2. Maõ soá moân hoïc : DD01 3. Soá ñôn vò hoïc trình : 4(4,0) 4. Moân hoïc tieân quyeát : Ñieän Kyõ Thuaät, Vaät lyù ñaïi cöông 5. Moân hoïc song haønh : 6. Taøi lieäu tham khaûo : - Giaùo trình Maùy ñieän – Vuï THCN&DN - Maùy ñieän 1 – Traàn KHaùnh Haø, NXB KHKT - Ñieän kyõ thuaät – Nguyeãn Kim Ñính, Ñaïi hoïc quoác gia – NXB KHKT 7. Noäi dung toùm taét : - Trang bò nhöõng kieán thöùc chung veà nguyeân lyù, caáu taïo, ñaëc tính vaø öùng duïng cuûa caùc loïai maùy ñieän : maùy bieán aùp, ñoäng cô khoâng ñoàng boä 3 pha, 1 pha vaø 2 pha. - Tính toùan cô baûn vaø öùng duïng caùc loïai maùy ñieän trong ngaønh coâng noâng nghieäp, daân duïng, giao thoâng vaän taûi, … phuïc vuï cho coâng taùc vaän haønh, baûo trì, söûa chöõa sau naøy. _______________________________________________________________________________ Trang 2
  4. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 MUÏC LUÏC Trang Chöông môû ñaàu : KHAÙI NIEÄM CHUNG VEÀ MAÙY ÑIEÄN .............................................. 4 0.1. Ñònh nghóa vaø phaân loaïi ............................................................................................... 4 0.2. Caùc ñònh luaät cô baûn trong maùy ñieän ........................................................................... 4 0.3. Tính toaùn maïch töø ........................................................................................................ 7 0.4. Caùc vaät lieäu cheá taïo maùy ñieän ................................................................................... 10 Baøi taäp chöông môû ñaàu ..................................................................................................... 12 Chöông 1 : MAÙY BIEÁN AÙP ................................................................................................ 14 1.1 Khaùi nieäm chung......................................................................................................... 14 1.2 Caáu taïo maùy bieán aùp ................................................................................................... 15 1.3 Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa maùy bieán aùp......................................................................... 16 1.4 Caùc phöông trình cuûa maùy bieán aùp ............................................................................. 18 1.5 Maïch ñieän thay theá maùy bieán aùp ................................................................................ 20 1.6 Cheá ñoä khoâng taûi cuûa maùy bieán aùp ............................................................................. 24 1.7 Cheá ñoä ngaén maïch cuûa maùy bieán aùp .......................................................................... 26 1.8 Cheá ñoä coù taûi cuûa maùy bieán aùp ................................................................................... 29 1.9 Maùy bieán aùp 3 pha ...................................................................................................... 33 1.10 Söï laøm vieäc song song cuûa maùy bieán aùp .................................................................. 36 1.11 Caùc maùy bieán aùp ñaëc bieät ......................................................................................... 38 Baøi taäp chöông 1 ............................................................................................................... 42 Chöông 2 : MAÙY ÑIEÄN KHOÂNG ÑOÀNG BOÄ.................................................................. 46 2.1 Khaùi nieäm chung......................................................................................................... 46 2.2 Caùc ñaïi löôïng ñònh möùc cuûa ñoäng cô khoâng ñoàng boä................................................. 46 2.3 Caáu taïi cuûa ñoäng cô khoâng ñoàng boä ........................................................................... 47 2.4 Töø tröôøng trong maùy ñieän khoâng ñoàng boä .................................................................. 50 2.5 Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa ñoäng cô khoâng ñoàng boä ....................................................... 53 2.5 Moâ hình tính toaùn cuûa ñoäng cô khoâng ñoàng boä .......................................................... 55 2.6 Sô ñoà thay theá cuûa ñoäng cô khoâng ñoàng boä................................................................ 59 2.7 Coâng suaát cuûa ñoäng cô khoâng ñoàng boä....................................................................... 60 2.8 Momen quay cuûa ñoäng cô khoâng ñoàng boä’ ................................................................ 62 2.9 Môû maùy ñoäng cô khoâng ñoàng boä 3 pha ...................................................................... 64 2.10 Ñieàu chænh vaän toác ñoäng cô khoâng ñoàng boä ............................................................. 68 2.11 Maùy ñieän khoâng ñoàng boä moät pha............................................................................ 73 Baøi taäp chöông 2 ............................................................................................................... 80 _______________________________________________________________________________ Trang 3
  5. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 CHÖÔNG MÔÛ ÑAÀU KHAÙI NIEÄM CHUNG VEÀ MAÙY ÑIEÄN 0.1. ÑÒNH NGHÓA VAØ PHAÂN LOAÏI Maùy ñieän laø thieát bò ñieän töø ñeå bieán ñoåi cô naêng thaønh ñieän naêng vaø ngöôïc laïi, hoaëc bieán ñoåi caùc ñaïi löôïng ñieän nhö : ñieän aùp, taàn soá, doøng ñieän, soá pha … Maùy ñieän coù nhieàu loaïi, coù theå phaân loaïi nhö sau: - Maùy ñöùng yeân : maùy bieán aùp - Maùy ñieän quay : Tuøy theo löôùi ñieän coù theå chia laøm 2 loaïi: + Maùy ñieän 1 chieàu + Maùy ñieän xoay chieàu : bao goàm : Maùy ñieän khoâng ñoàng boä • Maùy ñieän ñoàng boä • Maùy ñieän xoay chieàu coù vaønh goùp • 0.2. CAÙC ÑÒNH LUAÄT CÔ BAÛN TRONG MAÙY ÑIEÄN 0.2.1. Ñònh luaät caûm öùng ñieän töø (Ñònh luaät Faraday) a) Töø thoâng φ bieán thieân xuyeân qua voøng daây Khi töø thoâng φ xuyeân qua voøng daây bieán thieân :φ = φ (t). Trong voøng daây xuaát hieän söùc ñieän ñoäng caûm öùng e(t). Neáu choïn chieàu söùc ñieän ñoäng caûm öùng phuø hôïp vôùi chieàu töø thoâng theo qui taéc vaën nuùt chai (hình 0.1), söùc ñieän ñoäng caûm öùng trong moät voøng daây ñöôïc vieát theo coâng thöùc Maxwell nhö sau : dφ (V) (0.1) ev = − dt Neáu cuoän daây coù W voøng, söùc ñieän ñoäng caûm öùng ño giöõa hai ñaàu cuoän daây laø: dφ dψ (0.2) e = −W =− = W.e V dt dt vôùi ψ = W.φ (Wb) laø töø thoâng moùc voøng cuûa cuoän daây. _______________________________________________________________________________ Trang 4
  6. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 v φ⊕ B B e⊕ i⊕ e F (a) (b) (c) Hình 0.1: (a) Chieàu döông giaû thieát cuûa φ vaø e sao cho e = -N dφ/dt r r r (b) Chieàu cuûa e phuï thuoäc chieàu cuûa B vaø v r r r (c) Chieàu cuûa F phuï thuoäc chieàu cuûa B vaø i b) Thanh daãn chuyeån ñoäng trong töø tröôøng Khi thanh daãn coù chieàu daøi l [hình 0.1(b)] chuyeån ñoäng vôùi vaän toác v trong töø tröôøng coù töø caûm B vuoâng goùc vôùi thanh daãn, thì trong thanh daãn xuaát hieän söùc ñieän ñoäng caûm öùng: rr r (0.3) e = l.v.B Coù trò soá : e = l .v.B.sinα r r α : goùc hôïp bôûi B vaø v r r neáu B ⊥ v ⇒ sinα =1 ⇒ e = l .v.B (0.4) Trong ñoù : B : töø caûm ño baèng tesla (T). l : chieàu daøi hieäu duïng cuûa thanh daãn (phaàn thanh daãn naèm trong töø tröôøng) ño baèng meùt (m) v : toác ñoä thanh daãn ño baèng meùt/giaây (m/s) Chieàu cuûa söùc ñieän ñoäng caûm öùng ñöôïc xaùc ñònh theo qui taéc baøn tay phaûi. 0.2.2. Ñònh luaät löïc ñieän töø (Ñònh luaät Laplace) Khi thanh daãn chieàu daøi l [hình 0.1(c)] mang doøng ñieän i vuoâng goùc vôùi töø caûm r B. Noù seõ chòu moät löïc taùc duïng F goïi laø löïc ñieän töø rr r F = l× i ×B coù trò soá F = l .i.B (0.5) Trong ñoù: _______________________________________________________________________________ Trang 5
  7. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 B : töø caûm ño baèng T i : doøng ñieän ño baèng A (ampere) l : chieàu daøi hieäu duïng thanh daãn ño baèng m (meùt) F : löïc ñieän töø ño baèng N (Newton) Chieàu cuûa löïc ñieän töø xaùc ñònh theo nguyeân taéc baøn tay traùi. 0.2.3. Ñònh luaät Ohm töø Ñònh luaät Ohm töø suy töø ñònh lyù Ampere, phaùt bieåu nhö sau : r Neáu H laø töø tröôøng do moät taäp hôïp doøng ñieän i1, i2, …, in taïo ra vaø neáu C laø moät ñöôøng kín bao quanh chuùng thì : rr ∫ H.d l = ∑ i k (0.6) C r vôùi d l laø ñoä dôøi vi phaân treân (C) (hình 0.2a). Daáu cuûa ik ñöôïc xaùc ñònh nhö sau: neáu khi r vaën nuùt chai theo chieàu d l maø nuùt chai tieán theo chieàu ik thì ik ñöôïc xem laø döông. Vôùi hình 0.4(a), ta coù : ∑ i k = i1 − i 2 + i 3 i2 → i1 Φ dl i3 i2 →→ H, B , Φ i1 i → H W1 W2 ⊕ W voøng l ⊕ → (C) i1 dl i2 S i (C) l1,S1 l2,S2 (b) (c) (a) Hình 0.2 - (a) Minh hoïa ñònh lyù Ampere; (b) Maïch töø ñoàng nhaát coù moät daây daãn; (c) Maïch töø coù khe hôû khoâng khí vaø hai daây quaán Baây giôø xeùt maïch töø hình 0.2(b). Quaán W voøng leân daây maïch töø vaø cho doøng i r chaïy qua, ta ñöôïc töø tröôøng H trong maïch töø, tieáp xuùc vôùi ñöôøng söùc trung bình (C) chieàu daøi l . Luùc ñoù (0.6) trôû thaønh : H = W.i (0.7) B hay : l = W.i µ 1 l hay: hay : Hl = ℜ Φ = W I = F (0.8)  Φ = W.i µ S   _______________________________________________________________________________ Trang 6
  8. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 trong ñoù : B = µ.H laø töø caûm (maät ñoä töø thoâng) trong maïch töø (T). µ = µr µo laø ñoä töø thaåm tuyeät ñoái cuûa maïch töø (H/m). µo = 4π. 10-7 laø ñoä töø thaåm cuûa khoâng khí (H/m). µr = µ /µo laø ñoä töø thaåm töông ñoái cuûa maïch töø. S = dieän tích tieát dieän thaúng cuûa maïch töø (giaû söû ñeàu) (m2). F = W.I laø söùc töø ñoäng taïo ra töø thoâng (A.voøng) 1l laø töø trôû cuûa maïch töø (A.voøng/Wb) ℜ= µS I = doøng töø hoùa, taïo ra töø thoâng cho maïch töø (A) F Töø (0.8), ta coù quan heä : (0.9) Φ= ℜ goïi laø ñònh luaät Ohm töø; töông töï nhö ñònh luaät Ohm I=U / R trong maïch ñieän. Thoâng thöôøng , saét coù ñoä töø thaåm µ lôùn hôn µo khoaûng 500 ÷ 2000 laàn. Do ñoù, vôùi cuøng kích thöôùc ( l ,S) cuûa maïch töø vaø cuøng söùc töø ñoäng F ñöa vaøo, töø thoâng trong loõi saét lôùn hôn trong khoâng khí 500 ÷ 2000 laàn. Vaäy khe hôû khoâng khí trong maïch töø laøm giaûm töø thoâng. Trong tröôøng hôïp toång quaùt, neáu maïch töø goàm m phaàn töû gheùp noái tieáp; phaàn töû j coù chieàu daøi l j, tieát dieän Sj, ñoä töø thaåm µj, töø trôû ℜj ; vaø neáu ta quaán treân ñoù n cuoän daây; cuoän k coù Wk voøng thì (0.6) trôû thaønh : m m n n ∑ H jl j = ∑ ℜ jΦ =∑ Wji k =∑ Fk = F (0.10) j=1 j=1 k =1 k =1 Trong ñoù : * Töø thoâng Φ gioáng nhau trong moïi tieát dieän (ñònh luaät baûo toaøn töø thoâng). * Khi vaën nuùt chai theo chieàu ñöôøng söùc töø tröôøng, neáu nuùt chai tieán theo chieàu ik khi xuyeân qua (C) thì ik mang daáu (+); ngöôïc laïi ik mang daáu (-). Chaúng haïn treân hình , ta coù : H1 l 1 + H2 l 2 = (ℜ1 + ℜ2)Φ = W1i1 – W2i2 = F1 - F2 0.3. TÍNH TOAÙN MAÏCH TÖØ Vieäc tính toaùn maïch töø thöôøng theå hieän trong hai loaïi baøi toaùn : 0.3.1. Baøi toaùn thuaän : bieát Φ, tìm F Cho moät maïch töø goàm m phaàn töû noái tieáp, phaàn töû j coù chieàu daøi l j, tieát dieän Sj. Ngöôøi ta muoán taïo moät töø thoâng Φ chaïy qua maïch töø. Tính söùc töø ñoäng F = W.i caàn coù ñeå taïo ra töø thoâng Φ ñoù. Caùch giaûi : Trong maïch töø noái tieáp, töø thoâng Φ xuyeân qua moïi tieát dieän ñeàu baèng _______________________________________________________________________________ Trang 7
  9. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 nhau. Vieäc giaûi goàm ba böôùc: Böôùc 1 : Tính töø caûm Bj = Φ/Sj trong phaàn töû j. Suy ra töø tröôøng Hj nhö sau : (1) Neáu phaàn töû laø vaät lieäu saét töø, tra ñöôøng cong töø hoùa B = f(H) hoaëc tra baûng tuøy loaïi theùp. (2) Neáu phaàn töû laø khe khoâng khí thì H0 = B0/µ0. Böôùc 2 : suy ra söùc töø ñoäng toång ñeå taïo ra Φ töø (0.10): m F = ∑ H jl j (0.11) j=1 Böôùc 3 : Tuøy theo loaïi baøi toaùn cho 1.8 1.7 Theùp laù soá voøng daây hoaëc doøng ñieän cuûa cuoän 1.6 kích töø, suy ra doøng ñieän hoaëc soá voøng 1.5 1.4 caàn coù. Ñöôøng cong töø hoùa cuûa moät vaøi Theùp ñuùc 1.3 vaät lieäu saét töø ñöôïc cho treân hình 0.3. 1.2 1.1 Do (0.7), H = W.i/ l , neân ñôn vò cuûa töø 1.0 B (T) tröôøng H laø At/m (Ampere voøng/meùt). 0.9 Saét ñuùc 0.8 0.7 VÍ DUÏ 0.1 : 0.6 0.5 Tính ñoä töø thaåm tuyeät ñoái vaø töông 0.4 ñoái cuûa theùp laù khi laøm vaät lieäu ôû caùc töø 0.3 0.2 caûm 1,2T vaø 1,5T. Nhaän xeùt gì ? 0.1 0 GIAÛI 800 2400 3200 4000 4800 5600 6400 H (At/m) (1) Tra ñöôøng cong töø hoaù cuûa theùp laù (hình 0.3), khi B=1,2T thì Hình 0.3 – Ñöôøng cong töø hoùa cuûa vaøi vaät lieäu saét töø H=600At/m. Suy ra: 2 × 10 −3 µ B 1,2 −3 µ= = = 2 × 10 H / m ; µ r = = = 1591 µ 0 4π × 10 −7 H 600 (2) Khi B = 1,5T thì H = 1600At/m. Suy ra: µ 0,938 × 10 −3 B 1,5 = 0,938 × 10 −3 H / m ; µ r = µ= = = = 746 4π × 10 −7 µ0 H 1600 Nhaän xeùt : (1) Khi loõi theùp laù laøm vieäc vôùi töø caûm 1,2T, noù seõ daãn töø gaáp 1591 laàn khoâng khí; nghóa laø vôùi cuøng soá voøng daây vaø doøng ñieän cuûa cuoän kích töø, töø thoâng trong maïch töø coù loõi theùp lôùn gaáp 1591 laàn khi khoâng coù loõi theùp. _______________________________________________________________________________ Trang 8
  10. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 (2) Töø caûm caøng taêng thì µr caøng giaûm : loõi theùp daãn töø caøng keùm (bò baûo hoaø töø). Vaäy khaùc vôùi ñieän trôû R cuûa maïch ñieän, töø trôû ℜ cuûa maïch töø thay ñoåi khaù nhieàu theo B, töùc theo töø thoâng Φ. VÍ DUÏ 0.2 : Maïch töø hình 0.4(a) laø moät loõi theùp ñuùc. Ngöôøi ta quaán cuoän kích töø coù W voøng leân loõi töø. Tính doøng kích töø I ñeå taïo ra töø thoâng Φ = 560µWb trong loõi. Tieát dieän loõi S=4cm2. Soá voøng W = 550. lt I I ° ° W voøng W voøng 12cm l o = 1mm ° ° 20cm (a) (b) Hình 0.4 – (a) Maïch töø cuûa Ví duï 0.2; (b) Maïch töø cuûa Ví duï 0.3 GIAÛI Φ 560 × 10 −6 Töø caûm trong loõi töø : B = = = 1,4T 4 × 10 − 4 S Tra ñöôøng cong töø hoùa cuûa theùp ñuùc : H = 2100At/m. Chieàu daøi ñöôøng söùc trung bình : l = 20 + 12 + 20 + 12 = 64cm Suy ra söùc töø ñoäng : F = W I = H. l = 2100 × 0,64 =1344At Suy ra doøng kích töø : I = F/W = 1344/500 = 2,44A VÍ DUÏ 0.3 Loõi theùp cuûa ví duï 0.2 coù moät khe khoâng khí daøy 1mm. Tính doøng kích töø môùi ñeå taïo ra cuõng töø thoâng Φ nhö cuõ. Nhaän xeùt gì ? GIAÛI Theo ñònh luaät baûo toaøn töø thoâng, töø thoâng trong theùp baèng trong khoâng khí Φt=Φo. Suy ra Bt = Bo = 1,4T nhö cuõ. * Trong theùp :Ht = 2100At/m nhö cuõ. Vaäy söùc töø ñoäng (töø aùp) ñeå ñaåy töø thoâng Φ Ft = Ht = 2100 × 63,9 × 10-2 = 1342At qua phaàn theùp laø : B B0 * Trong khoâng khí : H 0 = 0 = = 795800B O = 1114082At / m µ 0 4π × 10 −7 Vaäy söùc töø ñoäng ñeå ñaåy töø thoâng Φ ñi qua khe khoâng khí laø : F0 = H0. l 0 = 1.114.082 × 10-3 = 1114 Söùc töø ñoäng toång maø cuoän kích töø caàn taïo ra : F = W.I = Ht lt + Ho l o = 1342 +1114 = 2456At Suy ra doøng kích töø : I = F/N = 2456/550 = 4,46 _______________________________________________________________________________ Trang 9
  11. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 Nhaän xeùt : (1) Söï hieän dieän cuûa khe khoâng khí khieán ta phaûi taêng söùc töø ñoäng leân gaàn gaáp ñoâi (maëc duø khe hôû raát heïp) ñeå ta taïo ra töø thoâng nhö cuõ. Vaäy phaûi giaûm toái ña khe khoâng khí trong maïch töø. (2) Ñeå taïo ra töø caûm B0 trong moät khe khoâng khí daøy l 0, phaàn söùc töø ñoäng caàn coù ñöôïc tính theo coâng thöùc deã nhôù :F0 = H0 l0 ≈ 800.000B0 l 0 0.3.2. Baøi toaùn ngöôïc : bieát F, tìm Φ. Theo ví duï 0.1, neáu maïch töø coù vaät lieäu töø thì ñoä töø thaåm µ phuï thuoäc Φ neân töø trôû ℜ cuõng phuï thuoäc Φ. Vì chöa bieát Φ neân chöa bieát ℜ. Phöông trình 0.10 trôû thaønh : m ∑ ℜ (φ ).Φ = F (aån Φ) j j =1 Ñaây laø phöông trình phi tuyeán. Coù theå giaûi nhö sau : töï yù cho giaù trò Φ. Suy ra F baèng baøi toaùn thuaän ôû treân. Thay ñoåi Φ vaø veõ haøm F = f(Φ). Tìm hoaønh ñoä giao ñieåm vôùi F cho trong baøi toaùn (phöông phaùp doø). 0.4. CAÙC VAÄT LIEÄU CHEÁ TAÏO MAÙY ÑIEÄN 0.4.1. Vaät lieäu daãn ñieän Duøng chuû yeáu laø ñoàng (Cu) vaø nhoâm (Al) vì chuùng coù ñieän trôû beù, choáng aên moøn toát. Tuøy theo yeâu caàu veà caùch ñieän vaø ñoä beàn cô hoïc ngöôøi ta coøn duøng hôïp kim cuûa ñoàng vaø nhoâm. Coù choã coøn duøng caû theùp ñeå taêng söùc beàn cô hoïc vaø giaûm kim loaïi maøu nhö vaønh tröôït. 0.4.2 Vaät lieäu daãn töø ÔÛ ñoaïn maïch töø coù töø thoâng bieán ñoåi vôùi taàn soá 50Hz hoaëc 60Hz, ngöôøi ta duøng theùp laù daøy 0,35÷0,5mm coù pha theâm 2÷5% Si ñeå giaûm toån hao töø treã vaø doøng xoaùy. Theùp laù ñöôïc cheá taïo baèng phöông phaùp caùn noùng hoaëc caùn nguoäi. Phöông phaùp caùn nguoäi cho ñoä töø thaåm cao hôn vaø toån hao vaø toån hao loõi (töø treã, doøng xoaùy) thaáp hôn. ÔÛ ñoaïn maïch töø coù töø thoâng khoâng ñoåi (khoâng bò toån hao töø treã vaø doøng xoaùy), ngöôøi ta duøng theùp ñuùc, theùp reøn. 0.4.3. Vaät lieäu caùch ñieän Vaät lieäu caùch ñieän ñeå caùch ly caùc phaàn daãn ñieän vaø khoâng daãn ñieän, hoaëc caùc phaàn daãn ñieän vôùi nhau. Yeâu caàu cuûa chuùng laø khaû naêng caùch ñieän cao, chòu nhieät toát, khoâng bò aåm vaø coù ñoä beàn cô. Caùch ñieän boïc daây daãn caøng chòu nhieät cao thì nhieät ñoä cho pheùp cuûa daây daãn caøng lôùn vaø daây caøng mang ñöôïc doøng ñieän lôùn. _______________________________________________________________________________ Trang 10
  12. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 Phaàn lôùn chaát caùch ñieän trong maùy ñieän ôû theå raén, goàm coù : - Chaát höõu cô thieân nhieân : giaáy, vaûi. - Chaát voâ cô : amiant, mica, sôïi thuûy tinh. - Caùc chaát toång hôïp. - Caùc loaïi men sôn caùch ñieän. Chaát caùch ñieän toát nhaát laø mica, song töông ñoái ñaét neân chæ duøng trong caùc maùy ñieän coù ñieän aùp cao. Thoâng thöôøng duøng caùc vaät lieäu coù sôïi nhö giaáy, vaûi, sôïi v.v… chuùng coù ñoä beàn cô toát, meàm, reû nhöng daãn nhieät keùm, deã bò aåm, caùch ñieän keùm. Vì vaäy chuùng phaûi ñöôïc taåm saáy ñeå caùch ñieän toát hôn. Tuøy theo tính chòu nhieät, caùc vaät lieäu caùch ñieän ñöôïc chia thaønh caùc caáp sau : Caáp Y : Nhieät ñoä giôùi haïn cho pheùp 90°C, laøm baèng vaät lieäu sôïi xen lu loâ hay luïa, goã, caùc toâng khoâng taåm hay khoâng queùt sôn. Caáp A : Nhieät ñoä giôùi haïn cho pheùp 105°C, laøm baèng vaät lieäu caùch ñieän caáp Y coù taåm sôn caùch ñieän. Caáp E : Nhieät ñoä giôùi haïn cho pheùp 120°C, laøm baèng caùc sôïi polyme. Caáp B : Nhieät ñoä giôùi haïn cho pheùp 130°C, laøm baèng caùc saûn phaåm mica, amiant, sôïi thuûy tinh. Caáp F : Nhieät ñoä giôùi haïn cho pheùp 155°C, laøm baèng vaät lieäu caáp B duøng keát hôïp vôùi caùc chaát taåm saáy töông öùng. Caáp H : Nhieät ñoä giôùi haïn cho pheùp 180°C, laøm baèng vaät lieäu mica khoâng chaát ñoän hoaëc baèng vaät lieäu voâ cô, vaûi thuûy tinh taåm sôn. Caáp C : Nhieät ñoä giôùi haïn cho pheùp treân 180°C, laøm baèng vaät lieäu goám mica, goám thuûy tinh, thaïch anh duøng keát hôïp vôùi caùc chaát voâ cô. Caáp caùch ñieän Y A E B F H C t° cao nhaát cho pheùp (°C) 90 105 120 130 155 180 >180 Neáu nhieät ñoä cuûa maùy vöôït quaù nhieät ñoä cho pheùp 10% thì tuoåi thoï cuûa maùy giaûm ñi 1/2 laàn, do ñoù khoâng ñöôïc cho maùy laøm vieäc quaù taûi trong thôøi gian daøi. 0.4.4. Vaät lieäu keát caáu Vaät lieäu keát caáu ñeå cheá taïo caùc chi tieát chòu löïc cô hoïc nhö truïc, oå truïc, voû maùy, naép maùy; thöôøng laø gang, theùp laù, theùp reøn, kim loaïi maøu, chaát deûo… _______________________________________________________________________________ Trang 11
  13. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 0.4.5. Toån hao, phaùt noùng vaø laøm maùt maùy ñieän Khi maùy ñieän laøm vieäc, coù caùc phaàn coâng suaát bò maát trong maùy, goïi laø toån hao, goàm caùc loaïi sau : - Toån hao theùp : do doøng xoaùy vaø töø treã trong loõi theùp khi coù töø thoâng xoay chieàu chaïy qua. - Toån hao ñoàng : do doøng ñieän chaïy qua ñieän trôû daây quaán. - Toån hao ma saùt : do söï tieáp xuùc tröôït giöõa truïc quay vaø baïc ñaïn, giöõa choåi than vaø vaønh tröôït… Nhieät naêng sinh ra do toån hao seõ laøm noùng maùy ñieän. Neáu ñoä taêng nhieät cuûa maùy vöôït quaù ñoä taêng nhieät cho pheùp, phaûi tìm caùch taûn nhieät ra moâi tröôøng xung quanh: duøng caùnh taûn nhieät, heä thoáng quaït gioù, hoaëc heä thoáng löu daãn chaát loûng hoaëc khí ñeå laøm maùt maùy ñieän. 0.4.6. Caùc böôùc khaûo saùt maùy ñieän Vieäc khaûo saùt maùy ñieän ñöôïc tieán haønh theo caùc böôùc sau : (1) Khaûo saùt caùc hieän töôïng vaät lyù xaûy ra trong maùy ñieän. (2) Töø caùc ñònh luaät vaät lyù, vieát heä phöông trình toaùn hoïc moâ taû söï laøm vieäc cuûa maùy ñieän (moâ hình toaùn hoïc). (3) Töø moâ hình toaùn hoïc, thaønh laäp maïch töông ñöông cuûa maùy ñieän. (4) Töø maïch töông ñöông, khaûo saùt caùc ñaëc tính laøm vieäc cuûa maùy. CAÂU HOÛI OÂN TAÄP 1. Caùc boä phaän cô baûn cuûa maùy ñieän laø gì ? 2. Giaûi thích öùng duïng cuûa ñònh luaät caûm öùng ñieän töø vaø löïc ñieän töø trong maùy ñieän. 3. Giaûi thích nguyeân lyù thuaän nghòch cuûa maùy ñieän. 4. Caùc vaät lieäu chính cheá taïo maùy ñieän. BAØI TAÄP 0.1 Maïch töø treân hình H.B.0.1 laø moät hình xuyeán coù ñöôøng kính trong Dt, ñöôøng kính ngoaøi Dn vaø ñöôøng kính Dl. Daây quaán kích töø coù ñöôøng W voøng, mang doøng ñieän I. Neáu Dt = 4cm, Dl = 0,5cm; loõi khoâng khí vaø W=1000. Haõy tính I ñeå taïo ra töø thoâng Φ=0,8µWb trong loõi. (ÑS : I = 4,758A) _______________________________________________________________________________ Trang 12
  14. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 I l ° S W voøng Dn Dt Dl ° Hình B.0.1 0.2 Treân hình B.0.1, cho W = 1000, loõi khoâng khí coù Dn = 7cm, Dt = 5cm. Doøng kích töø I=5A. Tính maät ñoä töø thoâng beân trong loõi. (ÑS : B0 = 33,4T) 0.3 Loõi maïch töø treân hình B.0.1 laøm baèng saét ñuùc coù Dt = 4cm, Dn = 6cm. Neáu muoán taïo ra töø thoâng 0,059mWb trong loõi baèng moät cuoän kích töø 1000 voøng thì doøng kích töø I phaûi baèng bao nhieâu ? (ÑS : I = 0,659A) 0.4 Ngöôøi ta caét moät khe hôû khoâng khí daøy 1mm trong maïch töø cuûa Hình 0.4. Hoûi baây giôø phaûi caàn doøng ñieän bao nhieâu ñeå taïo ra cuøng maät ñoä töø thoâng 1,5T nhö cuõ? (ÑS : I = 16,15A) 0.5 Moät cuoän daây 200 voøng ñöôïc quaán leân hình xuyeán cuûa Hình B.0.1. Hình xuyeán baèng theùp ñuùc vaø coù moät khe hôû khoâng khí 1,5mm. Dt = 13cm vaø Dl = 1,5cm. Khi cho doøng 2A chaïy qua cuoän daây, haõy tính maät ñoä töø thoâng trong khe hôû khoâng khí. 0.6 Moät maïch töø baèng theùp ñuùc coù tieát dieän 2cm2 vaø chieàu daøi trung bình 12cm. Coù hai khe hôû khoâng khí, moãi khe roäng 0,2mm. Tính soá ampe voøng caàn coù ñeå taïo ra moät töø thoâng baèng 50µWb trong khe khoâng khí. (ÑS : F = 81,2At) 0.7 Treân hình B.0.7, chieàu daøi phaàn theùp Theùp laù laù=15cm; phaàn theùp ñuùc = 35cm, khe khoâng khí 1 =1,2mm. Tính söùc töø ñoäng caàn coù ñeå taïo ra moät 2 töø thoâng = 1,3×10-3 trong khe khoâng khí, bieát Theùp ñuùc 1,2mm tieát dieän loõi = 10cm2. 2 (ÑS : F = 1886 At) Hình B.0.7 _______________________________________________________________________________ Trang 13
  15. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 CHÖÔNG 1 MAÙY BIEÁN AÙP 1.1 KHAÙI NIEÄM CHUNG 1.1.1 Ñònh nghóa Maùy bieán aùp laø moät thieát bò töø tónh, laøm vieäc theo nguyeân lyù caûm öùng ñieän töø, duøng ñeå bieán ñoåi moät heä thoáng doøng ñieän xoay chieàu ôû ñieän aùp naøy (U1, I1, f) thaønh moät heä thoáng doøng ñieän xoay chieàu ôû ñieän aùp khaùc(U2, I2, f), vôùi taàn soá khoâng thay ñoåi. Ñaàu vaøo cuûa maùy bieán aùp noái vôùi nguoàn ñieän goïi laø sô caáp (chæ soá 1). Ñaàu ra noái vôùi taûi goïi laø thöù caáp (chæ soá 2). 1.1.2 Caùc ñaïi löôïng ñònh möùc Caùc ñaïi löôïng ñònh möùc cuûa maùy bieán aùp do nhaø saûn xuaát qui ñònh sao cho maùy coù khaû naêng laøm vieäc laâu daøi vaø toát nhaát. Ba ñaïi löôïng ñònh möùc cô baûn laø : a) Ñieän aùp ñònh möùc : - Ñieän aùp sô caáp ñònh möùc U1ñm (V,KV): laø ñieän aùp qui ñònh cho daây quaán sô caáp. - Ñieän aùp thöù caáp ñònh möùc U2ñm (V,KV): laø ñieän aùp ño ñöôïc giöõa caùc cöïc cuûa daây quaán thöù caáp khi daây quaán thöù caáp hôû maïch (chöa ñaáu taûi) vaø ñieän aùp ñaët vaøo daây quaán sô caáp laø ñònh möùc. Vôùi : • Maùy bieán aùp 1 pha : ñieän aùp ñònh möùc laø ñieän aùp pha. • Maùy bieán aùp 3 pha : ñieän aùp ñònh möùc laø ñieän aùp daây. b) Doøng ñieän ñònh möùc : Doøng ñieän ñònh möùc sô caáp I1ñm vaø thöù caáp I2ñm laø doøng ñieän ñaõ qui ñònh cho moãi daây quaán, öùng vôùi coâng suaát ñònh möùc vaø ñieän aùp ñònh möùc. Vôùi maùy 3 pha, doøng ñieän ñònh möùc laø doøng ñieän daây. Ñôn vò doøng ñieän ghi treân maùy thöôøng laø A. c) Coâng suaát ñònh möùc : laø coâng suaát bieåu kieán ñònh möùc Sñm. Ñôn vò laø VA, KVA. Ta coù : - Maùy moät pha : Sñm = U2ñm I2ñm = U1ñm I1ñm (1.1) - Maùy ba pha : Sñm = (1.2) 3 U2ñm I2ñm = 3 U1ñm I1ñm _______________________________________________________________________________ Trang 14
  16. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 1.1.3 Coâng duïng cuûa maùy bieán aùp • Maùy bieán aùp duøng ñeå taêng ñieän aùp töø maùy phaùt ñieän leân ñöôøng daây taûi ñieän ñi xa, vaø giaûm ñieän aùp ôû cuoái ñöôøng daây ñeå cung caáp cho taûi. Ví d : töø ñöôøng daây trung theá 15KV - 35KV sang möùc haï theá 400V duøng cho caùc hoä tieâu thuï. Taïi caùc nhaø maùy ñieän, maùy bieán aùp duøng ñeå chuyeån ñieän theá möùc trung theá töø maùy phaùt ñieän (10-50KV) sang möùc cao theá (110KV ñeán 500KV) cho ñöôøng daây cao theá. • Các máy bi n th có công su t nh hơn, máy bi n áp ( n áp) dùng n nh i n á p trong nhà, hay các c c bi n th , c c x c, ... dùng cho các thi t b i n v i hi u i n th nh (230 V sang 24 V, 12 V, 3 V, ...). • Ngoaøi ra maùy bieán aùp coøn ñöôïc söû duïng trong caùc thieát bò loø nung (maùy bieán aùp loø), trong haøn ñieän (maùy bieán aùp haøn), ño löôøng hoaëc laøm nguoàn ñieän cho caùc thieát bò ñieän, ñieän töû. 1.2 CAÁU TAÏO MAÙY BIEÁN AÙP Maùy bieán aùp coù hai boä phaän chính : loõi theùp vaø daây quaán. 1.2.1 Loõi theùp maùy bieán aùp Loõi theùp duøng ñeå daãn töø thoâng, thöôøng laøm baèng theùp laù, vaø goàm hai phaàn: truï ñeå ñaët daây quaán vaø goâng ñeå kheùp kín maïch töø giöõa caùc truï. Goâng Truï Goâng Truï Haï aùp Cao aùp Cao aùp Haï aùp Hình 1.1 – Maïch töø cuûa maùy bieán aùp 1 pha : (a) Loaïi truï; (b) Loaïi boïc Loõi theùp coù hai daïng chính : a) Loaïi truï : (Hình 1.1a) goàm hai cuoän daây naèm treân hai truï cuûa loõi theùp chöõ nhaät. Loaïi naøy coù khuyeát ñieåm laø töø taûn giöõa hai cuoän quaù lôùn neân maùy bò suït aùp nhieàu. b) Loaïi boïc : (Hình 1.1b) goàm hai cuoän daây ñoàng taâm, cuoän haï aùp naèm trong (saùt loõi theùp), cuoän cao aùp naèm ngoaøi ñeå deã caùch ñieän. _______________________________________________________________________________ Trang 15
  17. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 Loõi theùp laøm baèng theùp silic (97% saét vaø 3% silic). Silic laøm giaûm toån hao töø treã; nhöng laøm theùp doøn, khoù daäp. Maët laù theùp ñöôïc phuû moät lôùp caùch ñieän moûng ñeå caùch ñieän caùc laù theùp vôùi nhau. Trong loaïi truï, loõi theùp ñöôïc gheùp töø caùc laù theùp chöõ U vaø chöõ I; coøn trong loaïi boïc; laø chöõ E vaø chöõ I. 1.2.2 Daây quaán maùy bieán aùp Daây quaán maùy bieán aùp thöôøng baèng ñoàng hoaëc nhoâm, tieát dieän troøn hay chöõ nhaät; beân ngoaøi daây daãn coù boïc caùch ñieän. Daây quaán goàm nhieàu voøng daây vaø loàng vaøo truï loõi theùp. Giöõa caùc voøng daây, giöõa caùc daây quaán vaø giöõa daây quaán vôùi loõi theùp ñeàu coù caùch ñieän. Daây quaán coù daïng vuoâng, chöõ nhaät hoaëc troøn. Maùy bieán aùp coâng suaát nhoû thöôøng laøm maùt baèng khoâng khí. Maùy lôùn ñöôïc ñaët trong thuøng daàu, voû thuøng coù caùnh taûn nhieät. Ngoaøi ra coøn coù söù ñeå noái caùc ñaàu daây ra ngoaøi, boä phaän ñieàu chænh ñieän aùp, rôle baûo veä… 1.3 NGUYEÂN LYÙ LAØM VIEÄC CUÛA MAÙY BIEÁN AÙP Ta haõy xeùt sô ñoà nguyeân lyù cuûa i1 i2 maùy bieán aùp moät pha hai daây quaán treân Φ hình 1.2, cuoän sô caáp coù W1 voøng daây, u2 Zt cuoän thöù caáp coù W2 voøng daây. Khi ta u1 Ψt2 Ψt1 ñaët ñieän aùp u1 vaøo cuoän daây sô caáp cuûa maùy bieán aùp ñang mang taûi Zt seõ coù doøng ñieän i1 chaïy treân daây quaán sô caáp vaø doøng ñieän i2 chaïy treân daây quaán thöù Hình 1.2 – Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa maùy bieán aùp caáp. Hai doøng ñieän naøy taïo ra söùc töø ñoäng i1W1 vaø i2W2 taïo ra töø thoâng chính chaïy trong maïch töø. Goïi Φ laø töø thoâng chính moùc voøng ñoàng thôøi caû 2 daây quaán. Ñieän aùp xoay chieàu laø moät haøm hình sin neân töø thoâng do noù sinh ra cuõng laø moät haøm hình sin : φ = Φm sinωt (1.3) Theo ñònh luaät caûm öùng ñieän töø, caùc söùc ñieän ñoäng caûm öùng e1 ,e2 sinh ra trong cuoän sô caáp vaø thöù caáp laø : dφ π π (1.4) = W1Φ mω sin(ωt − ) = 2 E1 sin(ωt − ) e1 = −W1 2 2 dt dφ π π (1.5) = W2 Φ mω sin(ωt − ) = 2 E2 sin(ωt − ) e2 = −W2 2 2 dt _______________________________________________________________________________ Trang 16
  18. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 W1Φ mω Trong ñoùù: E1 = (1.6) = 2πfW1Φ m = 4,44 fW1Φ m 2 W2 Φ mω (1.7) = 2πfW2 Φ m = 4,44 fW2 Φ m E2 = 2 laø caùc giaù trò hieäu duïng cuûa caùc söùc ñieän ñoäng daây quaán sô caáp vaø thöù caáp. E1 W1 Chia E1 cho E2 ta coù : k : heä soá bieán aùp hay tæ soá bieán aùp k= = E2 W2 Neáu boû qua suït aùp gaây ra do ñieän trôû daây quaán vaø töø thoâng taûn ra ngoaøi khoâng khí, coù theå coi gaàn ñuùng E1 ≈ U1 vaø E2 ≈ U2 U1 E1 W1 Ta coù : (1.8) ≈ = =k U 2 E2 W2 Vaäy ta thaáy daây quaán sô caáp vaø thöù caáp khoâng lieân heä tröïc tieáp vôùi nhau veà ñieän nhöng coù maïch töø, töø thoâng chính maø naêng löôïng ñaõ ñöôïc truyeàn töø daây quaán sô caáp sang thöù caáp. Neáu boû qua toån hao trong maùy bieán aùp thì coù theå coi gaàn ñuùng : U1 I 2 U1 I1 = U 2 I 2 hoaëc (1.9) = =k U 2 I1 Neáu maùy bieán aùp coù : W2 > W1 thì U2 > U1 , I2 < I1 : maùy bieán aùp taêng aùp. W2 < W1 thì U2 < U1, I2 > I1 : maùy bieán aùp giaûm aùp. VÍ DUÏ 1.1 : cuoän sô caáp 6600V cuûa moät maùy bieán aùp 50Hz coù 1320 voøng Tính: (1) töø thoâng cöïc ñaïi Φm trong loõi theùp (2) Tieát dieän loõi theùp neáu töø caûm cöïc ñaïi Bm = 1,4T (3) Soá voøng cuûa cuoän thöù caáp 400V _______________________________________________________________________________ Trang 17
  19. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 GIAÛI (1) Ta coù : E1 = 4,44fW1Φm ≈ U1 = 6600V 6600 U1 Φm = = = 0,0225Wb 4,44 fW1 4,44 × 50 × 1320 Φ m 0.0225 (2) Tieát dieän loõi theùp: = 161 cm 2 S= = 1,4 Bm (3) Soá voøng cuoän thöù caáp 1320.400 U1 W1 WU Ta coù : U2 = 400V maø = 80 voøng ⇒ W2 = 1 2 = = 6600 U 2 W2 U1 1.4 CAÙC PHÖÔNG TRÌNH CUÛA MAÙY BIEÁN AÙP Coù 2 nguyeân nhaân gaây ra suït aùp trong caùc daây quaán ñoù laø: - Suït aùp do caùc ñieän trôû sô caáp R1 vaø thöù caáp R2 - Suït aùp do töø thoâng taûn : töùc laø töø thoâng khoâng chaïy qua loõi theùp maø chaïy taûn ra trong khoâng khí, vaät lieäu caùch ñieän… coù ñoä töø thaåm raát nhoû, töø trôû lôùn do ñoù töø thoâng taûn nhoû hôn raát nhieàu so vôùi töø thoâng chính. Töø thoâng taûn chæ moùc voøng rieâng reû vôùi moãi daây quaán. Töø thoâng taûn moùc voøng sô caáp kyù hieäu ψt1 do doøng sô caáp i1 gaây ra, töø thoâng taûn moùc vaøo voøng thöù caáp ψt2 do doøng thöù caáp i2 gaây ra. Töø thoâng taûn ñöôïc ñaëc tröng baèng ñieän caûm taûn. Ñieän caûm taûn sô caáp L1 vaø thöù caáp L2 laàn löôït laø : ψ t1 ψ t2 (1.10) L1 = ; L2 = i1 i2 1.4.1 Phöông trình ñieän aùp sô caáp Xeùt maïch sô caáp goàm nguoàn u1, söùc ñieän ñoäng e1, ñieän trôû r1 vaø ñieän caûm taûn L1. Choïn chieàu e1 thích hôïp vaø aùp duïng ñònh luaät Kirchoff II ta coù phöông trình ñieän aùp daïng giaù trò töùc thôøi : di1 (1.11) u1 = e1 + r1i1 + L1 dt Chuyeån sang daïng phöùc : . . . . . . (1.12) U 1 = E 1 + r1 I 1 + jx1 I 1 = E 1 + Z1 I 1 _______________________________________________________________________________ Trang 18
  20. Baøi giaûng moân hoïc : Maùy Ñieän 1 vôùi Z1 = r1 + jx1 laø toång trôû phöùc cuûa daây quaán sô caáp x1 = ωL1 ñieän khaùng taûn sô caáp 1.4.2. Phöông trình ñieän aùp thöù caáp Xeùt maïch thöù caáp goàm söùc ñieän ñoäng e2, ñieän aùp u2, ñieän trôû r2 vaø ñieän caûm taûn L2. Choïn chieàu e2 thích hôïp vaø aùp duïng ñònh luaät Kirchoff II : di1 (1.13) u1 = e1 + r1i1 + L1 dt . . . . . . Chuyeån sang daïng phöùc : U 2 = E 2 − r2 I 2 − jx2 I 2 = E 2 − Z 2 I 2 (1.14) Trong ñoù: Z 2 = r2 + jx2 : toång trôû phöùc cuûa daây quaán thöù caáp x2 = ωL2 : ñieän khaùng taûn thöù caáp . . Maët khaùc ta coù : U 2 = I 2 Z t vôùi Zt : toång trôû taûi (1.15) 1.4.3. Phöông trình söùc töø ñoäng . . . Trong phöông trình ñieän aùp sô caáp, U 1 = E 1 + Z 1 I 1 thöôøng thì Z1I1
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
10=>1