1
PHẦN I. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn sáng kiến
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học
theo hướng hiện đại, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến
thức, kĩ năng của người học, khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ
máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để
người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng phát triển năng lực”.
Trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 môn Giáo dục quốc phòng và an
ninh cũng chỉ ra, quan điểm đầu tiên về xây dựng chương trình là đảm bảo phát triển
phẩm chất và năng lực cho học sinh. “Một mặt, chương trình căn cứ vào các yêu
cầu cần đạt về phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi làm cơ sở và điểm xuất phát
để lựa chọn các nội dung giáo dục, mặt khác, chương trình hình thành và phát triển
các phẩm chất chủ yếu và năng lực cốt lõi cho học sinh thông qua việc hướng dẫn
học sinh tiếp thu và vận dụng nội dung giáo dục của môn học vào thực tiễn.”
Do đó, việc đổi mới dạy học, ứng dụng đa dạng, linh hoạt các phương pháp
và kĩ thuật dạy học tích cực trong giáo dục nói chung và dạy học môn Giáo dục
quốc phòng và an ninh ở trường trung học phổ thông nói riêng là yêu cầu cấp thiết.
Hiện nay, dù giáo dục đã có nhiều đổi mới nhưng vẫn còn tình trạng giáo
viên sử dụng phương pháp dạy học truyền thống, chủ yếu là thuyết trình, giảng
giải, đọc chép một cách thụ động, chậm cải tiến, ít áp dụng phương pháp, kĩ thuật
dạy học tích cực nên hiệu quả bài học chưa cao, chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới
theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Đối với môn Giáo dục quốc phòng
và an ninh, một môn học khá nặng về cả kiến thức lý thuyết và thực hành, nếu
không đổi mới, linh hoạt trong dạy học sẽ dễ gây ra sự quá tải, nặng nề cho học
sinh, tiết học nhàm chán, hiệu quả không cao.
Đặc biệt đối với những phần kiến thức dài và các mục lặp đi lặp lại như
phần: Một số quy định về trật tự, an toàn giao thông (bài 4 sách Cánh diều), học
sinh phải tìm hiểu lần lượt 3 loại hình giao thông với các thông tin: Khái niệm, quy
tắc chung, một số hành vi bị cấm, trách nhiệm của hành khách, chủ phương tiện,
học sinh dễ nảy sinh cảm giác uể oải, thiếu sôi nổi, hứng thú. Thậm chí, nhiều em
sau khi học xong vẫn chưa nắm được hết nội dung kiến thức, bị nhầm lẫn giữa các
quy định của các loại hình giao thông. Ở bài học này, tôi đã thực hiện nhiều
phương pháp dạy học tích cực như phương pháp dạy học nhóm tiến hành trên lớp,
sử dụng kĩ thuật động não,…tuy nhiên kết quả đạt được chưa thực sự hiệu quả, do
đó tôi lên ý tưởng về phương pháp dạy học kết hợp giữa phương pháp dạy học
nhóm và kĩ thuật phòng tranh trong 2 tiết của bài 4. Đồng thời, nắm bắt nhu cầu
của học sinh, tôi nhận thấy rằng:
Học sinh sẵn sàng tham gia các nhiệm vụ học tập, học sinh muốn được phát
triển năng lực giao tiếp và hợp tác trong tiết học tùy vào mức độ. Điều đó chứng
