PhÇn thø nhÊt : Më ®Çu
I - Lý do chän ®Ò tµi:
T nhiên và Xã h i là môn h c cung c p cho h c sinh nh ng hi u bi tự ộ ọ ấ ọ ữ ể ế
c b n ban đu v các s v t, s ki n trong t nhiên, xã h i v i m i quanơ ả ầ ề ự ậ ự ệ ự ộ ớ ố
h trong đi s ng th c t c a con ng i. Trong ch ng trình Ti u h c, cùngệ ờ ố ự ế ủ ườ ươ ể ọ
v i Toán, Ti ng vi t, T nhiên và Xã h i trang b cho h c sinh nh ng ki nớ ế ệ ự ộ ị ọ ữ ế
th c c b n c a b c h c, góp ph n b i d ng ph m ch t, nhân cách toànứ ơ ả ủ ậ ọ ầ ồ ưỡ ẩ ấ
di n c a con ng i.ệ ủ ườ
Đ đáp ng yêu c u phát tri n c a n n giáo d c n c nhà, ch ng trìnhể ứ ầ ể ủ ề ụ ướ ươ
giáo d c b c Ti u h c đã th c hi n đi m i sách giáo khoa và n i dungụ ậ ể ọ ự ệ ổ ớ ộ
ch ng trình d y Các l p, các môn h c nói chung và môn T nhiên và Xãươ ạ ở ớ ọ ự
h i nói riêng. Ch ng trình đc xây d ng theo quan đi m tích h p. Quanộ ươ ượ ự ể ợ
đi m này hoàn toàn phù h p v i quy lu t nh n th c c a con ng i, t tr cể ợ ớ ậ ậ ứ ủ ườ ừ ự
quan sinh đng đn t duy tr u t ng.ộ ế ư ừ ượ
Th c hi n t t m c tiêu đi m i môn T nhiên và Xã h i, ng i giáoự ệ ố ụ ổ ớ ự ộ ườ
viên ph i th c hi n đi m i v ph ng pháp d y h c sao cho h c sinh làả ự ệ ổ ớ ề ươ ạ ọ ọ
ng i ch đng, n m b t ki n th c c a môn h c m t cách tích c c, sángườ ủ ộ ắ ắ ế ứ ủ ọ ộ ự
t o góp ph n hình thành ph ng pháp và nhu c u t h c, t phát hi n, tạ ầ ươ ầ ự ọ ự ệ ự
gi i quy t các tình hu ng có v n đ đt ra trong bài h c. T đó chi m lĩnhả ế ố ấ ề ặ ọ ừ ế
n i dung m i c a bài h c, môn h c.ộ ớ ủ ọ ọ
Nh m đáp ng yêu c u n i dung sách giáo khoa và đi m i ph ng phápằ ứ ầ ộ ổ ớ ươ
d y h c, đ tìm ra nh ng bi n pháp t t nh t góp ph n vào vi c nâng caoạ ọ ể ữ ệ ố ấ ầ ệ
ch t l ng d y h c. Tôi đã nghiên c u và th c hi n đ tài: “Ch đo điấ ượ ạ ọ ứ ự ệ ề ỉ ạ ổ
m i ph ng pháp d y h c môn T nhiên và Xã h i”. Nh ng vì th i gian cóớ ươ ạ ọ ự ộ ư ờ
h n nên tôi m i ch t p trung nghiên c u và ch đo th c hi n trong ph m viạ ớ ỉ ậ ứ ỉ ạ ự ệ ạ
kh i l p 3.ố ớ
1
II- M c đích, nhi m v nghiên c u:ụ ệ ụ ứ
- Xác đnh c s lí lu n.ị ơ ở ậ
- Đi u tra, kh o sát th c tr ng.ề ả ự ạ
- Đ xu t kinh nghi m ề ấ ệ chØ ®¹o ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc m«n TNXH
khèi líp 3.
III- Ph m vi và đi t ng nghiên c u:ạ ố ượ ứ
- Giáo viên và h c sinh l p 3 tr ng Ti u h c Đnh Tân, năm h c 2010-ọ ớ ườ ể ọ ị ọ
2011.
- Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách thi t k TNXH l p 3 và các tài li uế ế ớ ệ
b i d ng giáo viên, các chuyên đ giáo d c Ti u h c...ồ ưỡ ề ụ ể ọ
IV- Th i gian nghiên c u:ờ ứ
Trong vòng 7 tháng t tháng 10 đn tháng 4 năm h c 2010-2011.ừ ế ọ
V- Các ph ng pháp nghiên c u:ươ ứ
Ph ng pháp nghiên c u tài li u;ươ ứ ệ
Ph ng pháp th c nghi m; ươ ự ệ
Ph ng pháp phân tích t ng h p;ươ ổ ợ
Ph ng pháp th ng kê so sánh;ươ ố
Ph ng pháp t ng h p đút k t rút kinh nghi m.ươ ổ ợ ế ệ
PH N TH HAI: N I DUNGẦ Ứ Ộ
I- C s lý lu nơ ở ậ .
Môn t nhiên xã h i là môn h c mang tính tích h p cao. Tính tích h p y ự ộ ọ ợ ợ ấ
đc th hi n 3 đi m sau:ượ ể ệ ở ể
+ Ch ng trình môn t nhiên xã h i xem xét T nhiên - Con ng i - Xã h i ươ ự ộ ự ườ ộ
trong m t th th ng nh t, có m i quan h qua l i và tác đng l n nhau.ộ ể ố ấ ố ệ ạ ộ ẫ
2
+Các ki n th c trong ch ng trình môn h c T nhiên và xã h i là k t qu ế ứ ươ ọ ự ộ ế ả
tích h p ki n th c c a nhi u ngành khoa h c nh : Sinh h c, V t lý, Hoá ợ ế ứ ủ ề ọ ư ọ ậ
h c, Dân s .ọ ố
+Ch ng trình môn hoc T nhiên và xã h i có c u trúc phù h p v i nh n ươ ự ộ ấ ợ ớ ậ
th c c a h c sinh.ứ ủ ọ
Ch ng trình môn h c T nhiên và xã h i có c u trúc đng tâm phát tri n ươ ọ ự ộ ấ ồ ể
qua các l p, cùng là m t ch đ d y h c nh ng l p 1,2,3 ki n th c trang ớ ộ ủ ề ạ ọ ư ở ớ ế ứ
b s gi n h n và đc nâng lên các c p.ị ơ ả ơ ượ ở ấ
T nhiên và xã h i là môn h c có th nói cung c p, trang b o cho h c sinh ự ộ ọ ể ấ ị ọ
nh ng ki n th c v T nhiên xã h i trong cu c s ng hàng ngày x y ra xung ữ ế ứ ề ự ộ ộ ố ả
quanh các em.Các em là ch th nh n th c, v y nên khi gi ng d y giáo viên ủ ể ậ ứ ậ ả ạ
c n tích c c đi m i ph ng pháp d y h c cho phù h p đc đi m nh n ầ ự ổ ớ ươ ạ ọ ợ ặ ể ậ
th c c a l a tu i h c sinh đ có nh ng ho t đng tích c c đn quá trình lĩnhứ ủ ứ ổ ọ ể ữ ạ ộ ự ế
h i tri th c c a tr . ng i giáo viên ph i th ng xuyên co bi n pháp tâm lí, ộ ứ ủ ẻ ườ ả ườ ệ
kích thích h c sinh h c t p nh : Khen ng i, tuyên d ng, đi m th ng, ọ ọ ậ ư ợ ươ ể ưở
...t o h ng thú cho h c sinh phát tri n ghi nh các bi u t ng khái ni m ạ ứ ọ ể ớ ể ượ ệ
ki n thúc đn t c 5 giác quan: Nghe, nhìn,s mó, ng i và n m. Vì th giáoế ế ừ ả ờ ử ế ế
viên c n thay đi hình th c t ch c ho t đng làm phong phú các ho t đng ầ ổ ứ ổ ứ ạ ộ ạ ộ
h c t p, tăng c ng ph ng pháp phát tri n kh năng quan sát tri giác c a ọ ậ ườ ươ ể ả ủ
h c sinh đ giúp các em ch đng ti p thu tri th c hi u bài nhanh, kh c sâu ọ ể ủ ộ ế ứ ể ắ
và nh lâu ki n th c bài h c.ớ ế ứ ọ
Tóm l i: Vi c thay đi các ph ng pháp d y h c cho phù h p v i n i ạ ệ ổ ươ ạ ọ ợ ớ ộ
dung ch ng trình và đáp ng yêu c u đi m i ph ng pháp d y h c, n i ươ ứ ầ ổ ớ ươ ạ ọ ộ
dung h c t p c a môn h c c n ph i đi song song v i quá trình tri giác, chú ý,ọ ậ ủ ọ ầ ả ớ
t duy c a h c sinh.ư ủ ọ
II. Th c tr ng.ự ạ
3
1- Th c tr ng vi c d y h c môn T nhiên và Xã h i Tr ng Ti u h cự ạ ệ ạ ọ ự ộ ở ườ ể ọ
Đnh Tân.ị
* Thu n l i:ậ ợ
+ Giáo viên
- V i ch ng trình thay sách giáo viên đc h ng d n cách xây d ng, thi tớ ươ ượ ướ ẫ ự ế
k bài h c theo h ng đi m i có chia t ng ho t đng c th , rõ ràng, cóế ọ ướ ổ ớ ừ ạ ộ ụ ể
ch d n các ph ng pháp theo t ng ch đ.ỉ ẫ ươ ừ ủ ề
- Giáo viên đc h c chuyên san, h c t p chuyên đ và b i d ng th ngượ ọ ọ ậ ề ồ ưỡ ườ
xuyên.
- Cùng v i vi c đi m i ch ng trình l p 3, môn T nhiên và Xã h i làớ ệ ổ ớ ươ ở ớ ự ộ
m t môn h c đc thay đi nhi u v n i dung ch ng trình và c u trúc sáchộ ọ ượ ổ ề ề ộ ươ ấ
giáo khoa vì nó đc xây d ng theo h ng tích h p c môn giáo d c s cượ ự ướ ợ ả ụ ứ
kho tr c đây. N i dung ki n th c tích h p đã tránh đc s trùng l p vẻ ướ ộ ế ứ ợ ượ ự ặ ề
hình th c, gi m th i l ng h c t p c a h c sinh.ứ ả ờ ượ ọ ậ ủ ọ
+ H c sinh:ọ
H c sinh say mê h c h i, tìm tòi, tìm hi u th gi i t nhiên, xã h i và thọ ọ ỏ ể ế ớ ự ộ ế
gi i con ng i xung quanh các em v i nh ng câu h i nh : Vì sao l i th ?ớ ườ ớ ữ ỏ ư ạ ế
Đó là ai? Nh th nào? T i sao l i th ?...ư ế ạ ạ ế
* Khó khăn:
+ Giáo viên
- Trong Tr ng Ti u h c c a chúng ta hi n nay, m c dù th i gian bi u cũngườ ể ọ ủ ệ ặ ờ ể
nh phân l ng th i gian s ti t cho các môn h c r t rõ ràng nh ng mônư ượ ờ ố ế ọ ấ ư ở
T nhiên và Xã h i nhi u khi giáo viên v n coi là môn ph . B i vì kh iự ộ ề ẫ ụ ở ố
l ng ki n th c Toán, Ti ng vi t r t nhi u nên T nhiên và Xã h i b l nượ ế ứ ế ệ ấ ề ự ộ ị ấ
l t và c t gi m th i l ngướ ắ ả ờ ượ
4
- Giáo viên còn thi u kinh nghi m v i cách t ch c ho t đng tích c c choế ệ ớ ổ ứ ạ ộ ự
trò lĩnh h i ki n th c. Ho c có t ch c thì còn lúng túng, m t th i gian, cònộ ế ứ ặ ổ ứ ấ ờ
qua loa đi khái. ạ
- M t s giáo viên còn ch a coi tr ng thi t b d y h c c a môn h c ho cộ ố ư ọ ế ị ạ ọ ủ ọ ặ
còn ng i dùng, có chu n b nh ng thao tác còn v ng v , lúng túng. Do đóạ ẩ ị ư ụ ề
khi n các em không h ng thú v i môn h c, hi u qu gi h c không cao.ế ứ ớ ọ ệ ả ờ ọ
- S hi u bi t c a giáo viên còn h n ch , ít c p nh t thông tin v s phátự ể ế ủ ạ ế ậ ậ ề ự
tri n c a khoa h c k thu t.ể ủ ọ ỹ ậ
+ H c sinh: ọ
- V n còn b ng , r t rè ch a quen v i ho t đng m i ho c có em l i quáẫ ỡ ỡ ụ ư ớ ạ ộ ớ ặ ạ
ph n khích gây m t tr t t trong l p h c.ấ ấ ậ ự ớ ọ
- R t nhi u h c sinh ng i h c môn h c này.ấ ề ọ ạ ọ ọ
2- K t qu đi u tra.ế ả ề
T th c tr ng trên nên k t qu c a môn h c này bao gi cũng th p h nừ ự ạ ế ả ủ ọ ờ ấ ơ
các môn h c khác th m chí nhi u em ph i rèn luy n thêm trong hè. ọ ậ ề ả ệ
K t qu c th c a năm h c tr c đi v i l p 3 nh sau:ế ả ụ ể ủ ọ ướ ố ớ ớ ư
Cu i năm h c ố ọ
2009 - 2010
L p ( Sĩ s )ớ ố
X p lo iế ạ
3A
31
3B
32
3C
31
Toàn kh iố
94
Hoàn thành T tố
(A+)
4
12
2
6
2
6
8
9
Hoàn thành
(A)
27
88
30
94
29
94
86
91
Ch a hoàn thànhư
(B)
0 0 0 0
Trong khi đó ch t l ng h c sinh đt khá gi i các môn Toán, Ti ng vi tấ ượ ọ ạ ỏ ế ệ
bao gi cũng đt t 65% tr lên.ờ ạ ừ ở
5
