PH N M T: ĐT V N ĐẦ Ộ Ặ Ấ Ề
1. Lý do ch n đ tàiọ ề
Có m t nhà văn t ng nói “ộ ừ Văn là ng i. H c văn là đ h c làm ng i. Làmườ ọ ể ọ ườ
ng i h n muôn loài ch có c m xúc, bi t yêu th ng cái đp, ghét chê cáiườ ơ ở ỗ ả ế ươ ẹ
x u, c m thông chia s , bi t r i l tr c n i đau, bi t c i trong cu cấ ả ẻ ế ơ ệ ướ ỗ ế ườ ộ
s ng…”.ố
Nh ng làm th nào đ h c sinh có th c m đc nh ng cái hay, cái đpư ế ể ọ ể ả ượ ữ ẹ
c a môn Ng văn trong b i c nh xã h i hi n đi ngày nay? Đó là đi u mà cácủ ữ ố ả ộ ệ ạ ề
th y cô giáo d y văn luôn trăn tr . Tai cac nha tr ng con co nhiêu hoc sinh ch a ầ ạ ở ươ ư
thich h c môn Ng văn, th m chí có nh ng em b h ng ki n th c, h c đ điọ ữ ậ ữ ị ổ ế ứ ọ ể ố
phó khi ki m tra, thi c . Nh m kh c ph c tình tr ng đó g n đây các tr ng đãể ử ằ ắ ụ ạ ầ ườ
bàn nhi u đn v n đ đi m i ph ng pháp d y h c. M i quan tâm c a nh ngề ế ấ ề ổ ớ ươ ạ ọ ố ủ ữ
giáo viên tr c ti p gi ng d y môn Ng văn là làm th nào đ phát huy tính chự ế ả ạ ữ ế ể ủ
đng và sáng t o c a h c sinh, kh i g i ni m say mê, t o h ng thú cho h c sinhộ ạ ủ ọ ơ ợ ề ạ ứ ọ
trong tình hình hi n nay. Đ gi i quy t v n đ trên thay vì d y theo ph ngệ ể ả ế ấ ề ạ ươ
pháp cũ thì chúng ta nên ph i h p linh ho t nhi u ph ng pháp và tùy vào đcố ợ ạ ề ươ ặ
tr ng c a t ng tác ph m đ t ch c m t ti t h c hi u qu . Vì ư ủ ừ ẩ ể ổ ứ ộ ế ọ ệ ả th , đi ngũ giáoế ộ
viên đã không ng ng tìm tòi nh ng hình th c, ph ng pháp d y h c m i nhăm mucừ ữ ứ ươ ạ ọ ớ
đich đa văn hoc đên gân v i cac em hoc sinh, tao h ng thu cho cac em trong qua ư ơ ư
trinh cam thu tac phâm. M t trong nh ng ph ng pháp đi m i hình th c d y h c " " ộ ữ ươ ổ ớ ứ ạ ọ
là ph ng pháp sân kh u hóa tác ph m văn h c. ươ ấ ẩ ọ
Sân kh u hóa tác ph m văn h c là m t hình th c sáng t o v ph ng phápấ ẩ ọ ộ ứ ạ ề ươ
h c văn trên gh nhà tr ng t c p Ti u h c cho đn Trung hoc phô thôngọ ế ườ ừ ấ ể ọ ế "
(THPT) đã đc áp d ng t nhi u năm nay. Đây là m t hình th c m i trongượ ụ ừ ề ộ ứ ớ
th c hi n đnh h ng d y h c phát tri n năng l c h c sinh. Thông qua hình th cự ệ ị ướ ạ ọ ể ự ọ ứ
sân kh u hóa đã đa nh ng tác ph m văn h c, trích đo n văn h c đn g n v iấ ư ữ ẩ ọ ạ ọ ế ầ ớ
các em h c sinh, giúp các em có th đng sáng t o v i nhà văn và t o ra sân ch iọ ể ồ ạ ớ ạ ơ
b ích cho các em h c sinh, làm cho nh ng ti t h c văn thú v , h p d n h n r tổ ọ ữ ế ọ ị ấ ẫ ơ ấ
nhi u. B i thê, nhi u tác ph m văn h c trong n c và n c ngoài đã đc đaề ơ" ề ẩ ọ ướ ướ ượ ư
lên sân kh u m t cách linh ho t, sinh đng, m i m . ấ ộ ạ ộ ớ ẻ
M t khác qua th c t d y h c Ng văn c p THPT, tôi nh n th y ph nặ ự ế ạ ọ ữ ở ấ ậ ấ ầ
văn h c n c ngoài ch a th c s đc đu t , giáo viên và h c sinh còn dànhọ ướ ư ự ự ượ ầ ư ọ
th i l ng ít. Đc bi t trong ch ng trình Ng văn l p 11 h c k 1 có tríchờ ượ ặ ệ ươ ữ ớ ọ ỳ
đo n “ Tình yêu và thù h n” (Trích: Rô-mê - ô và Giu-li- ét – U.S ch- xpia) làạ ậ ế
m t trích đo n hay, có nhi u ý nghĩa nh ng l i khó ti p nh n đi v i h c sinh.ộ ạ ề ư ạ ế ậ ố ớ ọ
H c sinh th ng ch ti p nh n n i dung qua ngôn ng , qua các l i tho i đcọ ườ ỉ ế ậ ộ ữ ờ ạ ượ
trích trong sách giáo khoa. H c sinh ch a hi u h t đc nh ng thông đi p màọ ư ể ế ượ ữ ệ
nhà vi t k ch g i g m, ch a liên h đc tác ph m văn h c v i th c t cu cế ị ử ắ ư ệ ượ ẩ ọ ớ ự ế ộ
s ng. ố
1
T th c t đó tôi nh n th y c n đi m i hình th c d y h c, thay vì các emừ ự ế ậ ấ ầ ổ ớ ứ ạ ọ
ti p nh n văn b n theo cách truy n th ng, tôi cho các em đc đóng vai hóa thânế ậ ả ề ố ượ
vào nhân v t, đóng vai MC đê dân dăt câu chuyên, đóng vai chuyên gia...g i ậ " ọ
chung là mô hình sân kh u hóa tác ph m văn h c. Qua hình th c d y h c đó cácấ ẩ ọ ứ ạ ọ
em v a tham gia tr i nghi m, v a phát huy năng l c giao ti p, năng l c h p tác,ừ ả ệ ừ ự ế ự ợ
năng l c s d ng ngôn ng c a b n thân, đng th i rút ra nhi u bài h c có ýự ử ụ ữ ủ ả ồ ờ ề ọ
nghĩa sâu s c.ắ
Trong ph m vi đ tài này tôi xin chia s ph ng pháp đi m i d y h cạ ề ẻ ươ ổ ớ ạ ọ
b ng hình th c ằ ứ s d ng mô hình sân kh u hóa trong d y h c trích đo nử ụ ấ ạ ọ ạ
“Tình yêu và thù h n” (Trích: Rô-mê - ô và Giu-li- ét - U.S ch- xpia) trongậ ế
ch ng trinh Ng văn l p 11. ươ ư ơ
2. M c đích nghiên c uụ ứ
- Đi v i giáo viên: Chia s v i đng nghi p v kinh nghi m khi d y h cố ớ ẻ ớ ồ ệ ề ệ ạ ọ
trích đo n “Tình yêu và thù h n” (Trích: Rô-mê - ô và Giu-li- ét - U.S ch- xpia).ạ ậ ế
- Đi v i h c sinh: T o s h ng thú và phát huy đc năng l c khi tìmố ớ ọ ạ ự ứ ượ ự
hi u trích đo n “Tình yêu và thù h n” (Trích: Rô-mê - ô và Giu-li- ét - U.S ch-ể ạ ậ ế
xpia). T đó rút ra đc nhi u bài h c sâu s c trong tình yêu – m t v n đ c nừ ượ ề ọ ắ ộ ấ ề ầ
quan tâm l a tu i h c sinh.ở ứ ổ ọ
3. Nhi m v nghiên c u ệ ụ ứ
3.1. Nghiên c u c s lí lu n và c s th c ti n c a đ tài.ứ ơ ở ậ ơ ở ự ễ ủ ề
3.2. Đ xu t hình th c sân kh u hóa khi d y h c trích đo n “Tình yêu vàề ấ ứ ấ ạ ọ ạ
thù h n” (Trích: Rô-mê - ô và Giu-li- ét - U.S ch- xpia).ậ ế
3.3. Ti n hành th c nghi m s ph m đ xem xét kh năng ng d ng c aế ự ệ ư ạ ể ả ứ ụ ủ
đ tài.ề
4. Ph m vi nghiên c uạ ứ
Đ tài tìm hi u, đ xu t các hình th c t ch c sân kh u hóa khi d y h cề ể ề ấ ứ ổ ứ ấ ạ ọ
trích đo n “Tình yêu và thù h n” (Trích: Rô-mê - ô và Giu-li- ét - U.S ch- xpia)ạ ậ ế
cho giáo viên gi ng d y môn Ng Văn và h c sinh l p 11 t i các tr ng THPTả ạ ữ ọ ớ ạ ườ
trên đa bàn huy n Đô L ng.ị ệ ươ
5. Đi t ng nghiên c u ố ượ ứ
Mô hình sân kh u hóa d y h c trích đo n “Tình yêu và thù h n” (Trích: Rô-ấ ạ ọ ạ ậ
mê - ô và Giu-li- ét - U.S ch- xpia).ế
6. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
Đ đt t i m c đích nghiên c u, trong quá trình th c hi n tôi s d ng cácể ạ ớ ụ ứ ự ệ ử ụ
nhóm ph ng pháp sau:ươ
- Các ph ng pháp nghiên c u lí thuy t:ươ ứ ế phân tích, t ng h p, so sánh- điổ ợ ố
chi u, suy lu n...ế ậ
2
- Ph ng pháp nghiên c u th c ti nươ ứ ự ễ : ph ng pháp đi u tra kh o sát,ươ ề ả
ph ng pháp th c nghi m s ph m, ph ng pháp th ng kê.ươ ự ệ ư ạ ươ ố
D a trên c s thu th p nh ng s li u qua d gi các gi đc hi u vănự ơ ở ậ ữ ố ệ ự ờ ờ ọ ể
b n trên l p, chúng tôi đi sâu phân tích đ làm c s nghiên c u và t ch c d yả ớ ể ơ ở ứ ổ ứ ạ
đc - hi u văn b n h ng t i vi c b i d ng đo đc, ph m ch t và hoànọ ể ả ướ ớ ệ ồ ưỡ ạ ứ ẩ ấ
thi n nhân cách cho h c sinh. Đng th i, ti n hành so sánh các tài li u, các k tệ ọ ồ ờ ế ệ ế
qu nghiên c u đ th y đc đ tin c y, s bi n đi... Sau đó áp d ngả ứ ể ấ ượ ộ ậ ự ế ổ ụ
ph ng pháp t ng h p đ có nh ng nh n đnh, đánh giá và lu n đi m phù h pươ ổ ợ ể ữ ậ ị ậ ể ợ
v i nh ng k t qu nghiên c u đã đt đc.ớ ữ ế ả ứ ạ ượ
7. Đóng góp m i c a đ tài ớ ủ ề
- Tính m i c a đ tài: Mô hình sân kh u hóa khi d y trích đo n “Tình yêuớ ủ ề ấ ạ ạ
và thù h n” (Trích: Rô-mê - ô và Giu-li- ét - U.S ch- xpia):ậ ế
+ Giúp h c sinh phát huy đc năng l c di n xu t đóng vai, phát huy đcọ ượ ự ễ ấ ượ
s tr ng đi m m nh c a b n thân trong quá trình giao ti p;ở ườ ể ạ ủ ả ế
+ T o s h ng thú khi ti p nh n m t văn b n n c ngoài t ng đi khó,ạ ự ứ ế ậ ộ ả ướ ươ ố
ngôn ng có ph n xa l v i h c sinh;ữ ầ ạ ớ ọ
+ Thông qua các ti t h c các em s rút ra đc bài h c và cách ng xế ọ ẽ ượ ọ ứ ử
trong tình yêu đc bi t là tình yêu l a tu i h c trò.ặ ệ ứ ổ ọ
- Nh ng đóng góp c a đ tài.ữ ủ ề
Thông qua n i dung bài vi t này tôi mu n đóng góp thêm v i các b n đngộ ế ố ớ ạ ồ
nghi p d y b môn Ng văn nói chung v đi m i PPDH nh m phát huy năngệ ạ ộ ữ ề ổ ớ ằ
l c h c sinh hi n nay. M t v n đ mà toàn xã h i đang quan tâm và đ c p đnự ọ ệ ộ ấ ề ộ ề ậ ế
r t nhi u trong công cu c đi m i giáo d c.ấ ề ộ ổ ớ ụ
8. K t c u c a đ tài :ế ấ ủ ề G m 3 ph nồ ầ
Ph n I : Đt v n đ ầ ặ ấ ề
Ph n II: N i dungầ ộ
Ph n III: K t lu n. ầ ế ậ
3
PH N HAI: N I DUNGẦ Ộ
I. C S LÝ LU N VÀ TH C TI NƠ Ở Ậ Ự Ễ
1. C s lý lu nơ ở ậ
1.1. T ng quan v hình th c sân kh u hóa tác ph m văn h cổ ề ứ ấ ẩ ọ
1.1.1. Khái ni m sân kh u hóaệ ấ
Khái ni m ệngh thu t di n xu t sân kh uệ ậ ễ ấ ấ hay ngh thu t trình di nệ ậ ễ , nghệ
thu t bi u di nậ ể ễ … đc dùng đ ch m t ngh thu t v n t n t i b ng ph ngượ ể ỉ ộ ệ ậ ố ồ ạ ằ ươ
th c “ứdi n”ễ trên sàn di n b i con ng i ễ ở ườ (peromance). Trong nghiên c u văn h cứ ọ
ngh thu t, cách ti p c n ệ ậ ế ậ peromance nghĩa là nghiên c u m t hành đng, m t sứ ộ ộ ộ ự
ki n, m t th lo i hay m t hình th c t m i góc đ đ th y đi t ng th c thi raệ ộ ể ạ ộ ứ ừ ọ ộ ể ấ ố ượ ự
sao? B ng cách th c nào? Trong b i c nh nào? Ai là ng i th c hi n? Ai làằ ứ ố ả ườ ự ệ
ng i tham gia? ườ
Sân kh u là ngh thu t mang tính t ng h p cao. Trong m t tác ph m sânấ ệ ậ ổ ợ ộ ẩ
kh u h i t giá tr văn h c, di n xu t, h i h a, âm nh c, múa…Nói m t cáchấ ộ ụ ị ọ ễ ấ ộ ọ ạ ộ
hình t ng thì sân kh u nh m t cái lò luy n h p kim, nguyên li u khác nhauượ ấ ư ộ ệ ợ ệ
song liên k t v i nhau b i m t s thu c tính c n.ế ớ ở ộ ố ộ ầ Ph ng pháp sân kh u hóaươ ấ là
nh ng ho t đng đi chúng (chính tr , văn hóa, giáo d c…) đc ti n hành theoữ ạ ộ ạ ị ụ ượ ế
nh ng đc tr ng c a ngh thu t sân kh u. Các n i dung sinh ho t đc chuy nữ ặ ư ủ ệ ậ ấ ộ ạ ượ ể
t i liên t c, ch t ch b ng ngh thu t dàn c nh và bi u di n.ả ụ ặ ẽ ằ ệ ậ ả ể ễ
Nghiên c u đ tài này, tôi đã tham kh o k l ng các lo i tài li u có liênứ ề ả ỹ ưỡ ạ ệ
quan đn v n đ: sách báo, t p chí, các công trình nghiên c u c a các tác giế ấ ề ạ ứ ủ ả
trong và ngoài n c…ướ Trên th c t đã có r t nhi u các tài li u, các công trìnhự ế ấ ề ệ
nghiên c u, các bài vi t v vi c đi m i d y h c môn Ng Văn trong nhàứ ế ề ệ ổ ớ ạ ọ ữ
tr ng. Tuy nhiên, v i vi c đa mô hình sân kh u hóa tác ph m văn h c trongườ ớ ệ ư ấ ẩ ọ
nhà tr ng THPT nh m tăng hi u qu d y h c Văn thì ch a th c s có m tườ ằ ệ ả ạ ọ ư ự ự ộ
công trình nào nghiên c u m t cách công phu, k càng làm c s pháp lý đ cácứ ộ ỹ ơ ở ể
giáo viên d y Ng văn tham kh o, ti p nh n và ng d ng vào th c ti n gi ngạ ữ ả ế ậ ứ ụ ự ễ ả
d y c a mình dù trên th c t cũng đã có không ít tr ng áp d ng hình th c nàyạ ủ ự ế ườ ụ ứ
(v i ý th c t phát).ớ ứ ự
Th c hi n sáng ki n kinh nghi m này tôi d aự ệ ế ệ ự trên c s n m v ng cácơ ở ắ ữ
yêu c u c a vi c d y - h c Ng văn trong nhà tr ng THPT; các m c tiêu c nầ ủ ệ ạ ọ ữ ườ ụ ầ
đt c a tác ph m Văn h c in trong ch ng trình sách giáo khoa hi n hành.ạ ủ ẩ ọ ươ ệ
1.1.2. S khac nhau gi a mô hinh day hoc truyên thông va mô hinh sân ư ư
khâu hoa
- Theo mô hình l p h c truy n th ng:ớ ọ ề ố
l p h c truy n th ng, h c sinh đn l p, ng i nghe gi ng, phân tích, trỞ ớ ọ ề ố ọ ế ớ ồ ả ả
l i và ghi chép. Giáo viên t ch c các ho t đng h c t p nh ng ki n th c chờ ổ ứ ạ ộ ọ ậ ư ế ứ ủ
4
y u ch đc h c gói g n trong sach giao khoa. Các em ti p xúc v i nhân v t và ế ỉ ượ ọ ọ ế ớ ậ
l i tho i trên trang sách, vi c m r ng liên h v i th c ti n còn r t h n ch . ờ ạ ệ ở ộ ệ ớ ự ễ ấ ạ ế
- Theo mô hình sân kh u hóa:ấ
Theo mô hình này h c sinh đc ọ ượ h c t p theo t ng nhóm, chu n b m tọ ậ ừ ẩ ị ộ
cách k l ng đ “hóa thân” vào nhân v t trong các tác ph m thu c ch ngỹ ưỡ ể ậ ẩ ộ ươ
trình gi ng d y. Ph ng pháp này giúp h c sinh ch đng ti p c n văn b n,ả ạ ươ ọ ủ ộ ế ậ ả
thâm nh p vào th gi i c a tác ph m đ c m nh n v các nhân v t và chi ti tậ ế ớ ủ ẩ ể ả ậ ề ậ ế
trong tác ph m sau đó tái hi n trên sân kh u l p h c. Ngoài ra h c sinh cònẩ ệ ấ ớ ọ ọ
đc t mình sáng t o trong cách di n xu t làm sao đ di n t đc sâu s cượ ự ạ ễ ấ ể ễ ả ượ ắ
tính cách, n i tâm c a nhân v t mình đóng vai. V i nh ng h c sinh không thamộ ủ ậ ớ ữ ọ
gia di n xu t cũng c n đc văn b n th t kĩ và c m nh n v nhân v t trong tácễ ấ ầ ọ ả ậ ả ậ ề ậ
ph m đ đi chi u v i hình nh nhân v t đc tái hi n trên sân kh u l p h cẩ ể ố ế ớ ả ậ ượ ệ ấ ớ ọ
và đa ra nh n xét c a mình. T đó, các ti t h c ngo i khóa theo hình th c sânư ậ ủ ừ ế ọ ạ ứ
kh u đã th c s t o đc h ng thú cho đi đa s h c sinh đ các em h c t p cóấ ự ự ạ ượ ứ ạ ố ọ ể ọ ậ
hi u qu . Ph ng pháp h c này cũng góp ph n xây d ng các b n h c sinhệ ả ươ ọ ầ ự ở ạ ọ
thói quen đc sách đ hi u tác ph m nhi u h n. Đng th i, ngoài vi c đcọ ề ể ẩ ề ơ ồ ờ ệ ượ
“hóa thân” vào nhân v t các em còn phát huy đc kh năng làm MC d n d tậ ượ ả ẫ ắ
ch ng trình, tham gia hùng bi n, đc đóng vai “chuyên gia” chia s v i b nươ ệ ượ ẻ ớ ạ
bè nh ng v n đ thi t th c trong cu c s ng. ữ ấ ề ế ự ộ ố
1.2. Tác d ng c a mô hình sân kh u hóaụ ủ ấ
Th nh t: T o ra môi tr ng h c t p m iứ ấ ạ ườ ọ ậ ớ
Vi c d y h c theo mô hình sân kh u hóa s làm thay đi thói quen h c t pệ ạ ọ ấ ẽ ổ ọ ậ
truy n th ng, tránh s nhàm chán khô khan. H c v i mô hình này các em s cóề ố ự ọ ớ ẽ
c h i th hi n mình, c h i đc tr i nghi m, c h i đc giao l u chia s vàơ ộ ể ệ ơ ộ ượ ả ệ ơ ộ ượ ư ẻ
tích lũy thêm ki n th c cho b n thân. Mô hình này s t o ra môi tr ng m i choế ứ ả ẽ ạ ườ ớ
các em di n xu t, nh p vai đng th i g n văn b n văn h c v i th c ti n cu cễ ấ ậ ồ ờ ắ ả ọ ớ ự ễ ộ
s ng. Các em không ch đóng vai trong không gian l p h c, mà có th ch nố ỉ ớ ọ ể ọ
nhi u không gian khác nhau nh sân tr ng, th vi n, gia đình...mi n là phù h pề ư ườ ư ệ ễ ợ
v i b i c nh. ớ ố ả
Th hai:T o c h i đi m i ph ng pháp và hình th c d y h cứ ạ ơ ộ ổ ớ ươ ứ ạ ọ
- Chuy n t ch ng i h c ch chi m lĩnh đc m t lo i ki n th c (đnể ừ ỗ ườ ọ ỉ ế ượ ộ ạ ế ứ ơ
ngành) sang vi c tích h p nhi u lo i ki n th c (đa ngành, đa lĩnh v c).ệ ợ ề ạ ế ứ ự
- Chuy n t ho t đng cá nhân nghe, vi t, đc sang hình th c đi tho iể ừ ạ ộ ế ọ ứ ố ạ
cùng t ng tác v i nhau, hùng bi n, tranh lu n.ươ ớ ệ ậ
Đi m i ph ng pháp d y và h c v a là m c tiêu, v a là yêu c u c a vi cổ ớ ươ ạ ọ ừ ụ ừ ầ ủ ệ
áp d ng mô hình sân kh u hóa các tác ph m văn h c vào d y h c hi n nay; d yụ ấ ẩ ọ ạ ọ ệ ạ
h c theo hình th c đóng vai, tranh lu n và trình bày, nêu v n đ và gi i quy t,ọ ứ ậ ấ ề ả ế
d y h c theo h ng phát tri n năng l c h c sinh ... càng ngày s càng chi m uạ ọ ướ ể ự ọ ẽ ế ư
5