SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
----------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC MÔ HÌNH HÓA TOÁN HỌC
CHO HỌC SINH THÔNG QUA THIẾT KẾ MỘT SỐ
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VÀ KHAI THÁC ỨNG DỤNG
CHỦ ĐỀ HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC
CHƯƠNG III HÌNH HỌC 10
(BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC VỚI CUỘC SỐNG)
LĨNH VỰC: TOÁN HỌC
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN TRƯỜNG TỘ HƯNG NGUYÊN
----------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC MÔ HÌNH HÓA TOÁN HỌC
CHO HỌC SINH THÔNG QUA THIẾT KẾ MỘT SỐ
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VÀ KHAI THÁC ỨNG DỤNG
CHỦ ĐỀ HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC
CHƯƠNG III HÌNH HỌC 10
(BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC VỚI CUỘC SỐNG)
LĨNH VỰC: TOÁN HỌC
Tác giả: Nguyễn Văn Hậu
Tổ chuyên môn: Toán - Tin
Năm thực hiện: 2023 - 2024
Số điện thoại: 0814271188
NGHỆ AN - 2024
MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI ...................................................................................... 1
II. TÍNH MỚI, ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI .......................................................... 2
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ........................................................................... 2
IV. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ......................................................................... 3
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................... 3
VI. CẤU TRÚC CỦA ĐỀ TÀI .............................................................................. 3
PHẦN II. NỘI DUNG ............................................................................................. 4
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN .............................................................................................. 4
1. Khái niệm mô hình hoá toán học ................................................................... 4
1.1. Mô hình và mô hình hoá .......................................................................... 4
1.2. Mô hình hình hoá toán học ...................................................................... 4
2. Dạy học mô hình hoá toán học và dạy học bằng mô hình hoá toán học ........ 4
3. Quy trình mô hình hoá trong dạy học Toán ................................................... 5
4. Năng lực mô hình hoá toán học ..................................................................... 5
4.1. Năng lực ................................................................................................... 5
4.2. Năng lực toán học .................................................................................... 6
4.3. Năng lực mô hình học toán học ............................................................... 6
4.3.1. Năng lực mô hình học toán học ......................................................... 6
4.3.2. Yêu cầu cần đạt của năng lực mô hình học toán học ........................ 7
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN ......................................................................................... 8
1. Kết quả khảo sát ............................................................................................. 8
2. Bài toán mô hình hoá trong chương trình Toán trung học phổ thông ........... 8
3. Thực trạng các bài toán thực tiễn phần hệ thức lượng trong tam giác
trong chương trình hiện hành và trong các đề thi .............................................. 9
4. Thực trạng giảng dạy của giáo viên ............................................................... 9
5. Thực trạng học tập của học sinh ................................................................... 10
III. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN ................................................... 10
1. Tìm hiểu quan hệ giữa khai thác ứng dụng hệ thức lượng trong tam
giác với phát triển năng lực mô hình hoá ......................................................... 10
2. Thiết kế một số hoạt động dạy học chủ đề hệ thức lượng trong tam giác
góp phần phát triển năng lực mô hình hóa cho học sinh .................................. 11
2.1. Thiết kế hoạt động khởi động bằng các tình huống có vấn đề .............. 11
2.2. Thiết kế hoạt động khởi động bằng phương pháp trò chơi.................... 12
3. Mô hình hoá một số bài toán trong hình học 10 ứng dụng trong thực
tiễn liên quan đến hệ thức lượng trong tam giác để phát triển năng lực mô
hình hoá cho học sinh ....................................................................................... 14
3.1. Hệ thống các kiến thức về chủ đề hệ thức lượng trong tam giác .......... 14
3.2. Các bước thiết lập mô hình hoá các bài toán liên quan đến hệ thức
lượng trong tam giác ..................................................................................... 16
3.3. Khai thác một số bài toán thực tiễn ứng dụng mô hình các hệ thức
lương trong tam giác ..................................................................................... 17
4. Thiết kế và tổ chức dạy học thực hành trải nghiệm đo chiều cao cây
trong sân Trường trung học phổ thông Nguyễn Trường Tộ - Hưng
Nguyên ............................................................................................................. 25
4.1. Quy trình thiết kế, tổ chức hoạt động thực hành trải nghiệm trong
dạy học chủ đề “Hệ thức lượng trong tam giác” - Toán học 10 ................... 25
4.2. Thiết kế và tổ chức dạy học thực hành trải nghiệm đo chiều cao
cây, khoảng cách tại Trường trung học phổ thông Nguyễn Trường Tộ -
Hưng Nguyên ................................................................................................ 25
4.3. Một số hình ảnh của hoạt động trải nghiệm chủ đề hệ thức
lượng trong tam giác ................................................................................... 27
4.3.1. Một số hình ảnh thiết kế dụng dụ đo của học sinh lớp 10 A1
Trường THPT Nguyễn Trường Tộ Hưng Nguyên .................................... 27
4.4.1. Mục tiêu ........................................................................................... 30
4.4.2. Chuẩn bị ........................................................................................... 30
4.4.3. Tổ chức cho học sinh báo cáo và đánh giá kết quả thực nghiệm .... 31
4.4.4. Thiết kế mẫu đánh giá ..................................................................... 31
4.4.5. Một số hình ảnh báo cáo kết quả thực nghiệm của học sinh lớp
10 A1 Trường THPT Nguyễn Trường Tộ - Hưng Nguyên ....................... 33
5. Thực nghiệm sư phạm .................................................................................. 36
5.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ............................................................ 36
5.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm ............................................................ 36
5.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ...................................................... 36
5.3.1. Thời gian, đối tượng, địa bàn thực nghiệm ..................................... 36
5.3.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm ...................................................... 36
5.3.3. Nội dung kiểm tra đánh giá ............................................................. 37
5.4. Đánh giá về kết quả thực nghiệm .......................................................... 37
5.4.1. Một số nhận xét chung .................................................................... 37
5.4.2. Phân tích định tính ........................................................................... 38
5.4.3. Phân tích định lượng........................................................................ 39
6. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất ................... 41
6.1. Mục đích khảo sát .................................................................................. 41
6.2. Nội dung và phương pháp khảo sát ....................................................... 41
6.2.1. Nội dung khảo sát ............................................................................ 41
6.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá ........................................ 41
6.3. Đối tượng khảo sát ................................................................................. 42
6.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp
đã đề xuất ...................................................................................................... 42
6.4.1. Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất ........................................ 42
6.4.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất ............................................ 43
PHẦN III. KẾT LUẬN ......................................................................................... 46
I. KẾT LUẬN ...................................................................................................... 46
II. NHỮNG KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT .................................................................. 46
1. Đối với nhà trường ....................................................................................... 46
2. Đối với giáo viên .......................................................................................... 47
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 48
PHỤ LỤC