Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

Phßng gd-®t thÞ x· Cao B»ng Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

Tr­êng THCS Ngäc Xu©n §éc lËp – Tù do – H¹nh phóc

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó

cho häc sinh häc m«n h×nh häc

líp 8

Ng­êi thùc hiÖn: §inh ThÞ Ph­¬ng Th¶o

1

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

Th¸ng 05 n¨m 2009

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

I. §Æt vÊn ®Ò.

1. Môc ®Ých, yªu cÇu.

NghÞ quyÕt 4 cña BCH TW §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam khãa VII( 1-1993) §·

kh¼ng ®Þnh r»ng “Gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu”. §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn

thø VIII mét lÇn n÷a kh¼ng ®Þnh “Cïng víi khoa häc c«ng nghÖ, gi¸o dôc ®µo t¹o

lµ quèc s¸ch hµng ®Çu nh»m n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o nh©n lùc, båi d­ìng nh©n

tµi”. §iÒu ®ã thÓ hiÖn tÇm quan träng cña viÖc ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ ®èi víi ®Êt n­íc.

§Çu t­ cho gi¸o dôc lµ ®Çu t­ cho sù ph¸t triÓn. ChÝnh v× thÕ trong nh÷ng n¨m qua

gi¸o dôc ®· cã nh÷ng b­íc c¶i c¸ch , ®æi míi liªn tôc. Thùc hiÖn nghÞ quyÕt 40

Quèc héi khãa X, Bé gi¸o dôc ®µo t¹o ®· chñ tr­¬ng ®æi míi ch­¬ng tr×nh SGK ë

c¸c tr­êng phæ th«ng . Ch­¬ng tr×nh míi dùa trªn quan ®iÓm lÊy häc sinh lµm trung

t©m, gi¸o viªn ®ãng vai trß h­íng dÈn, tæ chóc ho¹t ®éng d¹y häc. §Ó lµm tèt ®iÒu

®ã ng­êi gi¸o viªn nãi chung vµ gi¸o viªn d¹y To¸n nãi riªng ph¶i h×nh thµnh cho

häc sinh ph­¬ng ph¸p häc tËp phï hîp ®Ó n¾m v÷ng kiÕn thøc .

§Þnh h­íng ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc hiÖn nay ®· x¸c ®Þnh “ph­¬ng

ph¸p d¹y häc To¸n trong nhµ tr­êng c¸c cÊp ph¶i ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c

chñ ®éng cña ng­êi häc, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc tù häc, trau dåi c¸c

phÈm chÊt linh ho¹t , ®éc lËp s¸ng t¹o cña t­ duy”.B¾t nguån tõ ®Þnh h­íng ®ã gi¸o

viªn cÇn ph¶i häc hái nghiªn cøu, t×m tßi vµ ¸p dông nh÷ng ph­¬ng ph¸p d¹y häc

sao cho phï hîp víi tõng vïng miÒn, tõng ®èi t­îng häc sinh, tõng kiÓu bµi lµm

cho hiÖu qu¶ giê häc ®¹t cao nhÊt .ChÝnh v× vËy t«i chän vµ nghiªn cøu s¸ng kiÕn

kinh nghiÖm ‘‘Mét sè gi¶i ph¸p t¹o høng thó cho häc sinh häc ph©n m«n h×nh

häc líp 8’’ nh»m gióp n©ng cao hiÖu qu¶ häc tËp cho c¸c em häc sinh.

2. Thùc tr¹ng ban ®Çu.

a)ThuËn lîi.

§­îc sù chØ ®¹o cña Ban gi¸m hiÖu nhµ tr­êng trong c¸c ho¹t ®éng ®Æc biÖt trong

häat ®éng chuyªn m«n, lu«n t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn phÊn ®Êu, häc tËp vµ 2 Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8 nghiªn cøu, ph¸t huy c¸c ph­¬ng ph¸p d¹y häc ®æi míi s¸ng t¹o nhÊt. c¸c cÊp uû

§¶ng chÝnh quyÒn, c¸c bËc phô huynh, ®Æc biÖt Héi khuyÕn häc x· ®· quan t©m

®éng viªn kÞp thêi ®èi víi nhµ tr­êng vµ c¸c em häc sinh.

- C¬ së vËt chÊt nhµ tr­êng kh¸ ®Çy ®ñ, ®©y lµ thuËn lîi lín nhÊt ®Ó gi¸o viªn ¸p

dông c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y míi gióp häc sinh høng thó häc tËp.

b) Khã kh¨n. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt thuËn lîi còng cã nh÷ng khã kh¨n nh­: n¨ng

lùc t­ duy ®éc lËp s¸ng t¹o cña c¸c em häc sinh ch­a chñ ®éng

3. Gi¶i ph¸p ®· sö dông.

Lµ mét gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y vµ t×m hiÓu thùc tiÔn t¹i tr­êng THCS

NGäc Xu©n t«i thÊy cßn nhiÒu häc sinh ch­a n¾m v÷ng ®­îc kiÕn thøc c¬ b¶n cña

ph©n m«n H×nh häc, chÊt l­îng bé m«n vÉn cßn thÊp, c¸c bµi kiÓm tra, bµi thi cßn

ch­a ®¹t yªu cÇu. B»ng thùc tiÔn trong gi¶ng d¹y vµ t×m hiÓu ®· cã nh÷ng ý kiÕn

nh­: ph©n m«n h×nh häc khã tiÕp thu, l­îng kiÕn thøc trong giê häc cßn nhiÒu mµ

l¹i kh« khan, kh«ng hÊp dÉn(cid:0) §iÒu ®ã n·y sinh trong t«i nh÷ng tr¨n trë: Lµ lµm

thÕ nµo ®Ó n©ng cao chÊt l­îng bé m«n? Lµm thÕ nµo ®Ó häc sinh høng thó, say mª

trong khi häc? Cã biÖn ph¸p g× ®Ó t¹o høng thó say mª t×m tßi s¸ng t¹o, vËn dông

nh÷ng g× ®· häc vµo thùc tiÔn?…

Qua ®iÒu tra vÒ møc ®é høng thó häc m«n H×nh häc cña líp 8B ®Çu n¨m cho

thÊy kÕt qu¶:

Sè HS cã høng thó Sè HS kh«ng cã høng thó Tæng sè HS SL % SL %

15 42.86% 20 57.14% 35

KÕt qu¶ kh¶o s¸t chÊt l­îng ®Çu n¨m m«n H×nh häc ch­a cao nh­ mong

muèn.

giái kh¸ Trung b×nh TSHS SL % SL % SL %

3

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

6 17.1 17 48.6 12 34.3 35

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò.

1. C¬ së lý luËn .

Nãi ®Õn d¹y häc lµ mét c«ng viÖc võa mang tÝnh khoa häc võa mang tÝnh

nghÖ thuËt. Do ®ã ®ßi hái ng­êi gi¸o viªn cÇn cã n¨ng lùc s­ ph¹m v÷ng vµng,

ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y phï hîp theo h­íng tÝch cùc gióp häc sinh chñ ®éng trong

viÖc chiÕm lÜnh kiÕn thøc . ViÖc t¹o cho häc sinh niÒm høng thó trong häc tËp ph©n

m«n H×nh häc hoµn toµn phô thuéc vµo n¨ng lùc s­ ph¹m cña gi¸o viªn . Ngoµi

viÖc lªn líp ng­êi gi¸o viªn ph¶i kh«ng ngõng häc hái,t×m tßi tµi liÖu cã liªn quan

®Ó lµm sao cã thÓ truyÒn thô cho häc sinh mét c¸ch nhÑ nhµng, dÓ hiÓu, phï hîp

víi kh¶ n¨ng tiÕp thu cña tõng ®èi t­îng häc sinh.

H­íng ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc To¸n hiÖn nay ë tr­êng THCS lµ tÝch

cùc hãa ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh, kh¬i dËy vµ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng tù häc,

nh»m h×nh thµnh cho häc sinh t­ duy tÝch cùc, ®éc lËp, s¸ng t¹o, n©ng cao n¨ng lùc

ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, rÌn luyÖn kû n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo thù tiÔn:

t¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m ®em l¹i niÒm vui, høng thó häc tËp cho häc sinh. §Æc biÖt lµ

trong n¨m häc nµy toµn ngµnh gi¸o dôc ®ang ra søc thùc hiÖn cuéc vËn ®éng “X©y

dùng tr­êng häc th©n thiÖn, häc sinh tÝch cùc ” th× viÖc t¹o høng thó häc tËp cho

häc sinh còng chÝnh lµ t¹o cho c¸c em cã niÒm tin trong häc tËp, kh¬i dËy trong c¸c

em ý thøc “mçi ngµy ®Õn tr­êng lµ mét niÒm vui”

2. Gi¶ thuyÕt

Trong tr­êng THCS m«n To¸n ®­îc coi lµ m«n khoa häc lu«n ®­îc chó

träng nhÊt vµ còng lµ m«n cã nhiÒu kh¸i niÖm trõu t­îng. §Æc biÖt ph¶i kh¼ng ®inh

lµ ph©n m«n h×nh häc cã nhiÒu kh¸i niÖm trõu t­îng nhÊt, bëi khi thùc hiÖn c¸c bµi

lµm ®èi víi h×nh vÏ l¹i ph¶i “ më réng” c¸c yÕu tè nh­ : vÏ thªm ®­êng phô ®Ó

chøng minh, ®iÓm, ®­êng th¼ng hay suy luËn… kiÕn thøc trong bµi tËp phong phó

rÊt nhiÒu so víi néi dung lý thuyÕt míi häc. Bªn c¹nh ®ã yªu cÇu bµi häc l¹i cao

4

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

ph¶i suy diÔn chÆt chÏ l«gic.

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

- Trong ph©n m«n §¹i sè c¸c d¹ng bµi tËp th­êng cã c¸ch lµm rÊt râ rµng,

ch¼ng h¹n nh­: khi chia ®a thøc mét biÕn ®· s¾p xÕp, gi¶i ph­¬ng tr×nh chøa Èn ë

mÉu thøc, gi¶i bµi to¸n b»ng c¸ch lËp ph­¬ng tr×nh th× s¸ch ®­a ra c¸c b­íc gi¶i rÊt

cô thÓ, cßn víi ph©n m«n H×nh häc th× lÝ thuyÕt Ýt l¹i trõu t­îng, Ýt ®­a ra c¸c h­íng

®i nªn häc sinh rÊt khã ®Ó cã thÓ ®Þnh h­íng c¸ch lµm. H¬n n÷a sù chªnh lÖch gi÷a

kiÕn thøc vµ l­îng bµi tËp víi thêi gian luyÖn tËp cho häc sinh l¹i qu¸ lín. Do ®ã,

rÊt khã kh¨n trong viÖc chän bµi tËp cho häc sinh lµm ë nhµ, chän bµi ®Ó h­íng dÈn

trªn líp sao cho ®Çy ®ñ kiÕn thøc c¬ b¶n mµ s¸ch yªu cÇu.

- Häc sinh khã kh¨n trong viÖc lËp luËn, suy diÔn l«gic ®· t¹o nªn th¸i ®é

miÔn c­ìng, ch¸n n¶n cña c¸c em. Tõ ®ã, nhiÒu em kh«ng n¨m ®­îc kiÕn thøc c¬

b¶n, lµm bµi tËp vÒ nhµ chØ ®Ó ®èi phã, lóng tóng trong viÖc chän vµ sö dông dông

cô ®Ó vÏ h×nh, kh«ng biÕt vÏ h×nh b¾t ®Çu tõ ®©u… §iÒu nµy cho thÊy mçi gi¸o viªn

ph¶i bá nhiÒu c«ng søc ®Ó nghiªn cøu, chän läc cho m×nh c¸ch so¹n gi¶ng tèt nhÊt

®Ó t¹o høng thó cho häc sinh trong bµi gi¶ng.

3. Qu¸ tr×nh thö nghiÖm s¸ng kiÕn.

Trªn c¬ së ®ã, t«i nghÜ gi¸o viªn cÇn ph¶i x©y dùng ®­îc cho häc sinh mét

sù høng thó, kÝch thÝch tÝnh tß mß, tù gi¸c t×m hiÓu vÒ m«n häc. B»ng kinh nghiÖm

hiÓu biÕt vµ t×m hiÓu qua nhiÒu th«ng tin t«i cã mét sè gi¶i ph¸p nh­ sau:

BiÖn ph¸p 1: T¹o høng thó, sù hÊp dÉn cho häc sinh khi t×m hiÓu vÒ

kiÕn thøc míi.

- Víi häc sinh THCS ë løa tuæi c¸c em rÊt hiÕu ®éng, thÝch tß mß, kh¸m ph¸

vµ muèn ®­îc mäi ng­êi c«ng nhËn n¨ng lùc cña m×nh, kh«ng thÝch bÞ ¸p ®Æt, phª

b×nh. §iÒu nµy cho thÊy khi truyÒn thô kiÕn thøc cho häc sinh gi¸o viªn ph¶i lùa

chän nh÷ng ph­¬ng ph¸p phï hîp, nhÑ nhµng, kÝch thÝch ®­îc tÝnh tß m× cña c¸c

em ®Ó xuÊt hiÖn nhu cÇu kh¸m ph¸, tõ ®ã c¸c em cã t©m lý ®Ó chinh phôc kiÕn

thøc.

- Nh­ vËy, ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó t¹o høng thó cho häc sinh trong giê häc? Râ

rµng ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, gi¸o viªn ph¶i ®Çu t­ thËt kü cho tiÕt d¹y cña m×nh.

5

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

Riªng t«i, khi d¹y tiÕt h×nh, th­êng chän cho m×nh mét ph­¬ng ph¸p t¹o t×nh huèng

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8 tõ nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn nh­: §­a ra mét h×nh huèng trong thùc tÕ hoÆc kÓ mét

c©u chuyÖn… cã liªn quan mËt thiÕt ®Õn to¸n häc. Tõ ®ã, häc sinh tham gia tiÕt

häc tÝch cùc, hµo høng h¬n, c¸c em kh«ng cßn c¶m gi¸c bÞ gß Ðp, c¨ng th¼ng vµ

ch¸n n¶n n÷a, ®ång thêi c¸c em sÏ nhËn thøc ®­îc tÝnh thùc tiÔn cña bé m«n.

Ch¼ng h¹n:

Khi d¹y bµi “§­êng trung b×nh cña tam gi¸c” t«i ®­a ra vÊn ®Ó lµm thÕ nµo

®Ó gi¸n tiÕp ®o kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm B, C ë hai bªn bê ao.

. C

B .

Khi d¹y bµi “§èi xøng trôc” vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt lµ lµm thÕ nµo ®Ó c¾t ®­îc

mét ch÷ H nhanh nh­ tê giÊy h×nh ch÷ nhËt.

H

Khi d¹y bµi “H×nh thoi” t«i hái v× sao c¸c thanh s¾t ë cöa xÕp l¹i dÔ dµng ®Çy

vµo, kÐo ra ®­îc.

Khi d¹y bµi “DiÖn tÝch h×nh thang” ®Ó häc sinh nhí c«ng thøc t«i cho häc

sinh ghi nhí theo c¸c c©u nãi vÇn “§¸y lín, ®¸y bÐ ta mang céng vµo, råi ®em

nh©n víi chiÒu cao, chia ®«i lÊy n÷a thÕ nµo còng ra”.

- Mçi kiÓu bµi ®Òu cã mét ®Æc thï riªng vµ ph­¬ng ph¸p dïng h×nh ¶nh trùc

quan rÊt thÝch hîp ®èi víi h×nh häc: m« h×nh, vËt thËt, tranh vÏ… lµ yÕu tè kh«ng

thÓ thiÕu khi vµo tiÕt d¹y. Ngoµi ra gi¸o viªn nªn t×m tßi nh÷ng vËt thËt trong thùc

tÕ ®Ó t¹o sù míi l¹ vµ thó vÞ cho häc sinh, nh­ d¹y bµi ®­êng th¼ng song song c¸ch

®Òu t«i chØ cho häc sinh h×nh ¶nh c¸c song cöa sæ, c¸c thanh rui mÌn ë m¸i nhµ,

d¹y bµi diÖn tÝch ®a gi¸c t«i yªu cÇu häc sinh vÒ nhµ xem diÖn tÝch m¶nh v­ên nhµ

m×nh mÊy m2 …

VËn dông c¸ch lµm ®ã líp häc rÊt vui vÎ, häc sinh tham gia x©y dùng bµi

6

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

tÝch cùc, ®ång thêi c¸c em sÏ nhí vµ vËn dông lµm bµi tËp nhanh h¬n vµ l©u h¬n.

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

- Trong mçi tiÕt d¹y t«i chñ ®éng ph©n ®Þnh ®èi t­îng häc sinh theo 3 cÊp:

kh¸ giái, trung b×nh, yÕu kÐm ®Ó giao nhiÖm vô phï hîp víi tõng ®èi t­îng tõ ®ã

l«i cuèn tÊt c¶ c¸c em cïng tham gia vµo x©y dùng bµi häc. C©u hái cña gi¸o viªn

còng cÇn ph¶i gîi më, dÓ hiÓu ®Ó kÝch thÝch sù suy nghÜ cña c¸c em.

VÝ dô: Khi x©y dùng §inh lý Ta-lÐt trong bµi “§Þnh lý Ta-lÐt trong tam

gi¸c”.

Gi¸o viªn treo b¶ng phô ?3

A

B’

C’

B

C

Gîi ý: V× c¸c ®­êng kÎ ngang lµ c¸c ®­êng

th¼ng song song c¸ch ®Òu nªn c¸c ®o¹n liªn tiÕp trªn AB

b»ng nhau, c¸c ®o¹n liªn tiÕp trªn AC còng b»ng nhau.

Gi¶ sö lÊy m lµm ®¬n vÞ mét ®o¹n ch¾n trªn

AB, n lµm ®¬n vÞ mét ®o¹n ch¾n trªn AC.

?;

?

Hái häc sinh kÐm ®o¹n AB’ mÊy ®¬n vÞ?

'AB AB

'AC AC

;

tõ ®ã so Hái häc sinh yÕu tØ sè ;

'AB AB

'AC AC

s¸nh hai tØ sè

Gäi häc sinh trung b×nh sã ¸nh hai tr­êng hîp

cßn l¹i so s¸nh hia tr­êng hîp cßn l¹i.

Yªu cÇu häc sinh kh¸ ph¸t biÓu thµnh ®Þnh lý tõ bµi to¸n trªn.

Gäi häc sinh giái nªu GT, KT.

Lµm nh­ vËy trong mét tiÕt häc t«i huy ®éng hÕt ®èi t­îng häc sinh vµo x©y

7

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

dùng bµi häc.

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

BiÖn ph¸p 2: T¹o høng thó, hÊp dÉn cho häc sinh trong nh÷ng tiÕt «n

tËp.

- M«n H×nh häc sau mçi phÇn hoÆc ch­¬ng gi¸o viªn ph¶i hÖ thèng ho¸ kiÕn

thøc träng t©m, ®Ó t¹o høng thó cho häc sinh b»ng c¸ch t¹o ra nh÷ng c¸ch ch¬i: HÖ

thèng kiÕn thøc b»ng s¬ ®å hoÆc b¶ng råi yªu cÇu häc sinh ®iÒn vµo nh÷ng chç

trèng. ViÖc lµm nµy gióp häc sinh nhËn thÊy sù liªn quan gi÷a c¸c phÇn ®· häc. Tõ

®ã c¸c em kh¾c s©u kiÕn thøc vµ nhí l©u h¬n.

Ch¼ng h¹n: PhÇn “Tø gi¸c” gi¸o viªn chuÈn bÞ s¬ ®å vÒ mèi liªn hÖ cña c¸c

tø gi¸c trªn b¶ng phô kÕt hîp víi c¸c hiÖu øng tr×nh chiÕu trªn gi¸o ¸n ®iÖn tö thay

Tø gi¸c

H×nh thang

Thang vu«ng

Thang c©n

H×nh b×nh hµnh

Ch÷ nhËt

H thoi

H vu«ng

®æi theo tõng h×nh cho c¸c em tr¶ lêi ®Þnh nghÜa, tÝnh chÊt, dÊu hiÖu nhËn biÕt:

- Tuy nhiªn, sù høng thó häc ph©n m«n h×nh häc kh«ng chØ ®­îc t¹o ra trong

tiÕt häc mµ cßn ph¶i kÝch thÝch cho häc sinh trong thêi gian häc ë nhµ. ChÝnh v×

vËy, ®èi víi gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y cã thÓ phèi hîp víi nh÷ng gi¸o viªn d¹y

trong cïng ph©n m«n ë c¸c khèi líp tæ chøc nh÷ng chuyªn ®Ò t×m ra nh÷ng c¸ch

8

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

gi¶i nhanh, ng¾n gän cho mét bµi to¸n hoÆc s¸ng t¹o ra nh÷ng thiÕt bÞ, m« h×nh øng

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8 dông cña h×nh häc… Nh÷ng t×nh huèng ph¸t huy ®­îc kh¶ n¨ng t­ duy, s¸ng t¹o,

gióp c¸c em tin t­ëng vµ yªu thÝch m«n häc.

BiÖn ph¸p 3: T¹o høng thó cho häc sinh khi ¸p dông kiÕn thøc vµo thùc

tiÔn.

H«n H×nh häc lµ ph©n m«n g¾n liÒn víi thùc tÕ cuéc sèng, v× vËy trong qu¸

tr×nh d¹y häc gi¸o viªn cÇn cho häc sinh liªn hÖ kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ, sö

dông c¸c kiÕn thøc h×nh häc vµo c¸c c«ng viÖc th­êng ngµy. §iÒu nµy lµm cho häc

sinh khái ph¶i trõu t­îng khi häc lý thuyÕt vµ c¸c em cã thÓ nhí kiÕn thøc l©u h¬n.

VÝ dô: Khi häc ch­¬ng Tø gi¸c gi¸o viªn h­íng dÉn cho häc sinh c¾t thÕ nµo

®Ó ®­îc chÝnh x¸c c¸c h×nh: h×nh thanh c©n th× ph¶i gÊp mét lÇn tê giÊy c¾t hai ®¸y

song song tr­íc råi c¾t hai c¹nh hai bªn b»ng nhau; c¾t h×nh thoi th× ph¶i gÊp hai

lÇn tê giÊy råi c¾t c¹nh cña nã v× h×nh thoi cã hai ®­êng chÐo lµ trôc ®èi xøng vµ

bèn c¹nh b»ng nhau.

- Häc xong ch­¬ng II “DiÖn tÝch ®a gi¸c” gi¸o viªn tæ chøc mét buæi thùc

hµnh chia líp thµnh 4 tæ mçi tæ ®o mét khu vùc cña khu«n viªn tr­êng sau ®ã tæng

hîp l¹i ®Ó biÕt ®­îc diÖn tÝch cña khu«n viªn tr­êng.

BiÖn ph¸p 4: T¹o høng thó cho häc sinh khi gi¶i bµi tËp.

- Häc sinh th­êng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n khi gi¶i bµi tËp h×nh häc v× nã cã

tÝnh chÆt chÏ, l«gic vµ trõu t­îng nªn gi¸o viªn cÇn cho häc sinh ph©n tÝch kü bµi

to¸n theo h­íng ®i lªn hoÆc ®i xuèng vµ cho c¸c em nh¾c l¹i kiÕn thøc cò cã liªn

quan ®Õn bµi to¸n.

VÝ dô: Khi h­íng dÉn häc sinh gi¶i bµi tËp 54 trang 96 SGK t«i ph©n tÝch

theo s¬ ®å:

y

B, C ®èi xøng nhau qua O

E

C

A

B, O, C th¼ng hµng vµ OB = OC

4

3

2 1

x

O

K

¤1 + ¤2 + ¤3 + ¤3 = 1800 vµ OB = OC = OA

B

9

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

¤2 + ¤2 = 900, OAB c©n, OAC c©n. - Khi gi¶i bµi tËp gi¸o viªn cho häc sinh ho¹t ®éng theo nhãm tõ 4 ®Õn 6

ng­êi, tuú yªu cÇu cña bµi to¸n, c¸c nhãm ®­îc ph©n chia ngÉu nhiªn hoÆc chñ

®Þnh, ®­îc giao cïng mét nhiÖm vô hoÆc nh÷ng nhiÖm vô kh¸c nhau. Nhãm tù bÇu

nhãn tr­ëng nÕu thÊy cÇn, trong nhãm ph©n c«ng mçi ng­êi mét viÖc, mçi thµnh

viªn ®Òu ph¶i lµm viÖc tÝch cùc, gióp ®ì nhau gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trong kh«ng khÝ thi

®ua víi c¸c nhãm kh¸c. Nhãm cö ra mét ng­êi ®¹i diÖn tr×nh bµy tr­íc líp.

VÝ dô: Trong giê luyÖn tËp cuèi ch­¬ng “Tø gi¸c” gi¸o viªn ®­a ra bµi tËp

89, trang 111 SGK. Gi¸o viªn chia líp thµnh 4 nhãm theo 4 tr×nh ®é yÕu kÐm, trung

b×nh, kh¸, giái. Ph©n c«ng nhiÖm vô nhãm yÕu kÐm lµm c©u a), nhãm trung b×nh

lµm c©u b), nhãm kh¸ lµm c©u c), nhãm giái lµm c©u d). Sau ®ã gi¸o viªn gäi bÊt

kú mét ®¹i diÖn nµo cña nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶.

- §èi víi ph©n m«n h×nh häc viÖc chän läc vµ ph©n lo¹i bµi tËp lµ rÊt quan

träng, v× vËy gi¸o viªn cã thÓ chia bµi tËp ra lµm nhiÒu d¹ng: bµi tËp c¬ b¶n ¸p dông

ngay c«ng thøc, ®Þnh nghÜa, ®Þnh lý võa häc gióp häc sinh cã niÒm tin vµ kh¾c s©u

kiÕn thøc; d¹ng bµi tËp thùc tÕ cho thÊy tÝnh thùc tiÔn cña to¸n häc; d¹ng bµi tËp

suy luËn tæng hîp ®ßi hái häc sinh ph¶i t×m tßi, suy nghÜ, høng thó kh¸m ph¸…

nh»m cñng cè l¹i kiÕn thøc cña phÇn häc hay ch­¬ng ®ã.

- Khi lµm ®­îc ®iÒu nµy nã thuËn lîi rÊt nhiÒu khi giao vµ h­íng dÉn bµi tËo

vÒ nhµ cho c¸c em, tõ ®ã c¸c em cã thÓ lµm nh÷ng bµi tËp t­¬ng tù.

BiÖn ph¸p 5: T¹o høng thó cho häc sinh khi vÏ h×nh.

- Häc ph©n m«n H×nh häc th× mét yÕu tè rÊt quan träng lµ häc sinh ph¶i biÕt

vÏ h×nh. ThÕ nh­ng vÏ ra sao? YÕu tè nµo tr­íc? YÕu tè nµo sau? Ký hiÖu nh­ thÕ

nµo? Khi vÏ th× cÇn dông cô g×?... §iÒu nµy häc sinh cÇn cã mét qu¸ tr×nh rÌn luyÖn

l©u dµi d­íi sù chØ dÉn cña gi¸o viªn ngay tõ khi c¸c em lµm quen kiÕn thøc míi.

- Khi vÏ h×nh cÇn x¸c ®Þnh cho häc sinh võa ®äc võa vÏ, cÇn bæ sung c¸c yÕu

10

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

tè phô vµ biÕt biÓu diÔn c¸c ng«n ng÷ sang ký hiÖu h×nh häc.

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

- §Ó thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu ®ã gi¸o viªn ph¶i lùa chän c¸ch vÏ ®Ó h­íng dÉn

häc sinh vÏ h×nh. Cô thÓ:

+ RÌn cho häc sinh cã thãi quen ký hiÖu trªn h×nh vÏ c¸c tr­êng hîp: §iÓm,

c¸c ®o¹n th¼ng b»ng nhau, c¸c gãc b»ng nhau, c¸c tr­êng hîp vu«ng gãc, bæ sung

c¸c yÕu tè phô trªn h×nh…

+ H­íng dÉn häc sinh c¸ch sö dông c¸c dông cô:

£ke: VÏ gãc vu«ng, hai ®­êng th¼ng song song…

Compa: VÏ ®­êng trßn, h×nh trßn, hai ®o¹n th¼ng b»ng nhau, …

Th­íc th¼ng: VÏ ®­êng th¼ng…

- Mét yÕu tè g©y nhiÒu høng thó nhÊt khi häc h×nh häc ®ã lµ sö dông phÊn

mµu khi tr×nh bµy h×nh vÏ trªn b¶ng gi¸o viªn nªn sö dông phÊn mµu hîp lý ë c¸c

®iÓm ®Æc biÖt, ®­êng ®Æc biÖt gióp häc sinh dÔ ph¸t hiÖn kiÕn thøc tõ h×nh vÏ.

- ë mét sè tiÕt gi¸o viªn nªn sö dông phÇn mÒm PowerPoint tr×nh chiÕu c¸c

b­íc vÏ h×nh cho häc sinh quan s¸t.

VÝ dô: VÏ h×nh thoi lµ tø gi¸c cã bèn c¹nh b»ng nhau. Do vËy khi t«i yªu cÇu

nªu c¸ch vÏ h×nh thoi th× häc sinh ®· ph¸t hiÖn cã thÓ dïng compa ®Ó vÏ b«n cung

trßn cã b¸n kÝnh b»ng nhau, giao ®iÓm cña bèn cung trßn ®ã chÝnh lµ bèn ®Ønh cña

h×nh thoi. T«i ®· chuÈn bÞ c¸c b­íc dùng h×nh thoi vµ ®Æt toµn bé phÇn dùng h×nh ë

chÕ ®é tù ®éng (Automatic) cø 1 gi©y th× hiÖn 1 ®èi t­îng:

B

R

A

C

D

- LÊy hai ®iÓm A, C bÊt kú

- VÏ cung trßn t©m A b¸n kÝnh R vµ cung trßn t©m C cã cïng b¸n kÝnh.

11

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

- Hai cung trßn trªn c¾t nhau t¹i hai ®iÓm B vµ D.

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

- KÎ c¸c ®o¹n th¼ng AB, BC, CD, DA ta ®­îc h×nh thoi ABCD.

Häc sinh võa quan s¸t võa l¾ng nghe gi¸o viªn giíi thiÖu lÇn l­ît tõng b­íc

dùng h×nh thoi, tõ ®ã cã thÓ vÏ l¹i dùa vµo vë cña m×nh kh«ng mÊy khã kh¨n.

Tãm l¹i, c¸c bµi tËp ®Òu yªu cÇu häc sinh vÏ h×nh, nªn khi vÏ c¸c em ph¶i

®äc kü bµi, ®äc ®Õn ®©u vÏ ®Õn ®ã, vÏ râ rµng vµ dïng ®óng dông cô vÏ, tõ ®ã häc

sinh tr¶ lêi yªu cÇu ®Ò bµi. §Æc biÖt ph¶i h×nh thµnh cho häc sinh thãi quen ph©n

tÝch kü ®Ò bµi, ®Þnh h­íng vÏ vµ dù ®o¸n c¸c tr­êng hîp x¶y ra, kh«ng nªn vÏh×nh

®Æc biÖt, ®iÓm ®Æc biÖt.

Ch¼ng h¹n:

+ Cho tam gi¸c ABC th× vÏ kh«ng nªn vÏ c©n, vu«ng hay ®Òu.

+ Cho M lµ ®iÓm n»m gi÷a AB th× kh«ng nªn lÊy t¹i trung ®iÓm cña AB.

4. HiÖu qu¶ míi.

Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y häc n¨m häc 2008 - 2009 võa qua khi ¸p dông

kinh nghiÖm cña m×nh ®Ó so¹n gi¶ng vµ vËn dông vµo thùc tÕ th× t«i thÊy cã sù thay

®æi:

- Häc sinh ®· cã nh÷ng th¸i ®é häc tËp tÝch cùc, thÝch thó h¬n trong tiÕt häc,

chñ ®éng nªu lªn nh÷ng th¾c m¾c, khã kh¨n vÒ bé m«n víi gi¸o viªn, c¸c em

h­ëng øng rÊt nhiÖt t×nh. Bªn c¹nh ®ã nh÷ng bµi tËp giao vÒ nhµ ®· ®­îc c¸c em

lµm mét c¸ch nghiªm tóc, tù gi¸c häc bµi vµ n¾m ®­îc c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n sau khi

häc xong mçi bµi.

- PhÇn lín chÊt l­îng c¸c bµi kiÓm tra ®· ®­îc n©ng lªn, c¸c em ®Òu vÏ h×nh

®óng, x¸c ®Þnh h­íng ®i bµi to¸n, sè häc sinh minh chøng l«gic vµ chÆt chÏ ®­îc

t¨ng.

- Tõ nh÷ng bµi häc ®a sè c¸c em ®Òu vËn dông vµo thùc tiÔn tõ nh÷ng kiÕn

thøc ®· häc: §o ®¹c, c¾t h×nh, x¸c ®Þnh tÝnh ®èi xøng cña vËt thÓ, …

Cuèi n¨m häc ®iÒu tra møc ®é høng thó häc m«n H×nh häc líp 8B kÕt qu¶

12

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

lµ:

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

Sè HS cã høng thó Sè HS kh«ng cã høng thó TS SL % SL %

35 27 77.1 8 22.9

So víi ®Çu häc kú I sè häc sinh høng thó häc ph©n m«n H×nh häc t¨ng

34.3%.

KÕt qu¶ kh¶o s¸t häc kú I chÊt l­îng ph©n m«n H×nh häc thËt ®¸ng phÊn

khëi:

giái Kh¸ Trung b×nh TSHS SL % SL % SL %

35 12 34.3% 18 51.4% 5 14.3%

III. Bµi häc kinh nghiÖm.

1. S¸ng kiÕn cô thÓ.

Víi s¸ng kiÕn trªn , b¶n th©n t«i hy väng r»ng ®©y lµ gi¶i ph¸p ®Ó c¶i tiÕn

ph­¬ng ph¸p d¹y häc cã hiÖu qu¶.Gi¸o viªn vËn dông ph­¬ng ph¸p nµy vµo c¸c giê

d¹y häc chÝnh kho¸, c¸c buæi ngo¹i kho¸ ,....

2. Sö dông s¸ng kiÕn.

Thùc tiÔn d¹y häc trong thêi gian qua vµ viÖc ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p trªn vµo

qu¸ tr×nh d¹y häc m«n To¸n nãi chung vµ m«n H×nh häc nãi riªng t«i ®· rót ra mét

sè bµi häc c¬ b¶n.

Mét lµ: Mçi gi¸o viªn cÇn ph¶i th­êng xuyªn tù häc, tù båi d­ìng, rÌn luyÖn

®Ó kh«ng ngõng trau dåi vÒ kiÕn thøc kü n¨ng d¹y häc m«n H×nh häc.

Hai lµ: Th­êng xuyªn ®æi míi vÒ c¸ch so¹n, c¸ch gi¶ng, ®­a c¸c øng dông

c«ng nghÖ th«ng tin vµo d¹y häc, ®a d¹ng ho¸ c¸c ph­¬ng ph¸p vµ h×nh thøc tæ

chøc d¹y häc ®Ó l«i cuèn ®­îc häc sinh vµo qu¸ tr×nh häc tËp.

Ba lµ: CÇn quan t©m s©u s¸t ®Õn tõng ®èi t­îng häc sinh ®Æc biÖt lµ häc sinh

13

yÕu kÐm, gióp ®ì ©n cÇn, nhÑ nhµng t¹o niÒm tin, høng thó cho c¸c em vµo m«n

häc. Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

Bèn lµ: Trong qu¸ tr×nh d¹y gi¸o viªn ph¶i h­íng dÉn häc sinh vµo viÖc ph¸t

huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o, t¹o ra nh÷ng t×nh huèng cã vÊn ®Ò ®Ó häc

sinh th¶o luËn. Trong mçi tiÕt ph¶i t¹o ra ®­îc quan hÖ giao l­u ®a chiÒu gi÷a gi¸o

viªn – häc sinh, gi÷a c¸ nh©n, tæ chøc nhãm.

N¨m lµ: Gi¸o viªn cÇn m¹nh d¹n ®­a c¸c øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo

d¹y häc nh­ c¸c phÇn mÒm vÏ h×nh, c¸c lo¹i m¸y chiÕu ®a n¨ng, m¸y chiÕu h¾t, c¸c

hiÖu øng h×nh ¶nh ®Ó tiÕt häc thªm sinh ®éng.

3. KÕt luËn chung vµ kiÕn nghi.

Sau nghiªn cøu vµ triÓn khai vÊn ®Ò nµy b¶n th©n t«i nhËn thÊy: §Ó n©ng cao

høng thó cho häc sinh häc m«n H×nh häc 8 th× gi¸o viªn ph¶i t¹o høng thó cho häc

sinh th«ng qua t×m hiÓu kiÕn thøc míi, th«ng qua c¸c buæi thùc hµnh, th«ng qua

viÖc ph©n lo¹i bµi tËp, h­íng dÉn häc sinh gi¶i bµi tËp, qua viÖc vÏ h×nh… §ång

thêi ph¶i lu«n gÇn gòi, t×m hiÓu nh÷ng khã kh¨n, së thÝch cña häc sinh ®Ó tõ ®ã cã

nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp h¬n. Bªn c¹nh ®ã cÇn cã nh÷ng thêi l­îng phï hîp ¸p

dông kiÕn thøc h×nh häc vµo thùc tiÔn ®êi sèng vµ ®Ó häc sinh thÊy ®­îc tÝnh khoa

häc vµ gi¸ trÞ thùc tiÔn cña bé m«n.

Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho häc sinh häc m«n H×nh häc 8

mµ b¶n th©n t«i ®· nghiªn cøu, thùc hiÖn vµ ®· cã nhiÒu thay ®æi vÒ c¸ch häc cña

häc sinh. B¶n th©n t«i m¹nh d¹n ®­a ra trao ®æi víi ®ång nghiÖp ®Ó cïng ¸p dông

nh»m ®­a kÕt qu¶ d¹y häc m«n To¸n nãi chung vµ ph©n m«n H×nh häc nh»m n©ng

cao chÊt l­îng toµn diÖn.

X¸c nhËn cña nhµ tr­êng Ngµy 15 th¸ng 3 n¨m 2018.

Ng­êi viÕt.

14

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n

Ph¹m ThÞ HuÖ

Mét sè biÖn ph¸p t¹o høng thó cho HS häc m«n H×nh häc líp 8

15

Ng­êi thùc hiÖn: Ph¹m ThÞ HuÖ Tr­êng THCS Minh T©n