SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIẢI PHƯƠNG TRÌNH
VÀ BẤT PHƯƠNG TRÌNH MÔN ĐẠI SỐ 8
Lĩnh vực : Toán 8
Cấp học : Trung học cơ sở
NĂM HỌC 2017- 2018
MÃ SKKN:
Một số phương pháp giải phương trình và bất phương trình môn Đại số 8
1/2
7
MỤC LỤC
PHẦN I: MỞ ĐẦU Trang 2
1/ Lí do chọn đề tài Trang 2
2/ Mục đích nghiên cứu Trang 2
3/ Nhiệm vụ nghiên cứu Trang 2
4/ Pham vi và đối tượng nghiên cứu Trang 3
5/ Phương pháp nghiên cứu Trang 3
PHẦN II: NỘI DUNG Trang 4
CHƯƠNG I: Cơ sở lý luận và thực tiễn Trang 4
1/ Cơ sở lý luận Trang 4
2/ Cơ sở thực tiễn Trang 5
CHƯƠNG II: Các biện pháp Trang 6
1/ Những giải pháp mới của đề tài. Trang 6
2/ Các phương trình thường gặp Trang 6
3/ Các dạng bất phương trình thường gặp Trang 16
PHẦN III: KẾT LUẬN Trang 25
Tài lệu tham khảo Trang 27
Một số phương pháp giải phương trình và bất phương trình môn Đại số 8
2/2
7
P
PH
HẦ
ẦN
N
I
I
:
:
M
MỞ
Ở
Đ
ĐẦ
ẦU
U
1. Lý do chọn đề tài:
Bộ môn Toán học được coi là một trong những môn chủ lực nhất, nó được
vận dụng và phục vụ rộng rãi trong đời sống hằng ngày của chúng ta. Bởi trước
hết Toán học hình thành ở các em học sinh tính chính xác, hệ thống, khoa học,
logic và tư duy cao,… do đó nếu chất lượng dạy và học tốn ở trường THCS
được nâng cao thì có nghĩa là các em học sinh tiếp cận với nền tri thức khoa học
hiện đại, có ý nghĩa giàu tính nhân văn của nhân loại.
Đổi mới chương trình, tăng cường sử dụng thiết bị dạy học, ứng dụng công
nghệ thông tin trong dạy học, đổi mới phương pháp dạy học toán hiện nay ở
trường THCS đã và đang làm tích cực hoạt động tư duy học tập của học sinh,
khơi dậy và phát triển khả năng tự học, tự tìm tòi, tự sáng tạo, … nhằm nâng cao
năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề, rèn luyện và hình thành kỹ năng vận
dụng kiến thức một cách khoa học, hợp lý, sáng tạo vào thực tế cuộc sống.
Trong chương trình Đại số lớp 8, thì dạng bài tập về giải phương trình và
bất phương trình là nội dung quan trọng, là trọng tâm của chương trình đại số
lớp 8, việc áp dụng của dạng toán này rất phong phú, đa dạng và phức tạp. Vì
vậy để giúp học sinh nắm được khái niệm về phương trình và bất phương trình,
giải thành thạo các dạng toán là yêu cầu hết sức cần thiết đối với người giáo
viên. Qua thực tế giảng dạy nhiều năm, cũng như qua việc theo dõi kết quả bài
kiểm tra, bài thi của học sinh lớp 8 (các lớp đang giảng dạy), thì việc giải
phương trình và bất phương trình là không quá khó, nhưng vẫn còn nhiều học
sinh mắc phải các sai lầm không đáng có, giải phương trình và bất phương trình
còn nhiều sai sót, rập khuôn máy móc hoặc chưa làm được, do chưa nắm vững
chắc các cách giải, vận dụng kỹ năng biến đổi chưa linh hoạt vào từng dạng toán
về phương trình và bất phương trình.
Nhằm đáp ứng yêu cầu về đổi mới phương pháp giảng dạy, giúp học sinh
tháo gỡ và giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong học tập đồng thời nâng
cao chất lượng bộ môn toán nên bản thân đã chọn đề tài:
“Một số phương pháp giải phương trình và bất phương trình ”.
2. Mục đích nghiên cứu:
Rèn kỹ năng giải phương trình và bất phương trình cho học sinh lớp 8
3 . Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu nội dung dạy học về phương trình và bất phương trình bậc nhất
ở trường THCS
Một số phương pháp giải phương trình và bất phương trình môn Đại số 8
3/2
7
- Tìm hiểu mạch kiến thức về phương trình và bất phương trình mà các em
đã được học
- Điều tra về thực trạng học toán ở trường THCS
4. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
- Đề tài nghiên cứu trong phạm vi học sinh lớp 8 trường THCS năm học
2017 - 2018.
- Đề tài có ý tưởng phong phú, đa dạng, nên bản thân chỉ nghiên cứu qua ba
dạng phương trình “phương trình đưa về dạng ax + b = 0, phương trình tích,
phương trình chứa ẩn ở mẫu, bất phương trình bậc nhất một ẩn” trong chương
trình toán 8 hiện hành.
5. Phương pháp nghiên cứu:
- Nghiên cứu qua tài liệu: SGK, SGV, SBT toán 8, tài liệu có liên quan.
- Nghiên cứu qua thực tế giải bài tập của học sinh.
- Nghiên cứu qua theo dõi các bài kiểm tra.
- Nghiên cứu qua thực tế giảng dạy, học tập của từng đối tượng học sinh.
- Phương pháp mà tôi sử dụng để nghiên cứu chủ yếu đó là phương pháp
thực nghiệm sư phạm
Một số phương pháp giải phương trình và bất phương trình môn Đại số 8
4/2
7
P
PH
HẦ
ẦN
N
I
II
I:
: N
NỘ
ỘI
I
D
DU
UN
NG
G
Chương 1 : Cơ sở lý luận và thực tiễn
1.Cơ sở lý luận
Với sự phát triển mạnh mẽ nền kinh tế tri thức khoa học hiện đại, bùng nổ
công nghệ thông tin, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và
quản lý giáo dục, toàn cầu hóa như hiện nay, đã và đang tạo điều kiện thuận lợi
cho nền giáo dục và đào tạo của nước ta trước những thời cơ và thách thức mới.
Để hòa nhập tiến độ phát triển mạnh mẽ đó thì giáo dục và đào tạo trước hết và
luôn luôn đảm nhận vai trò hết sức quan trọng trong việc “đào tạo nhân lực,
nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân tài” mà Đảng, Nhà nước đã đề ra, đó là “đổi
mới giáo dục phổ thông theo Nghị quyết số
40/2000/QH10 của Quốc hội”. Hiện nay ngành Giáo dục tích cực xây dựng
nhiều chương trình hành động, đa dạng hóa các loại hình học tập, trong đó việc
đẩy mạnh sử dụng công nghệ hiện đại trong dạy học và quản lý là một trong
những biện pháp của quá trình đổi mới giáo dục theo hướng tích cực phù hợp
với xu thế hiện nay.
Để đáp ứng được mục tiêu giáo dục một cách toàn diện cho học sinh, con
đường duy nhất là nâng cao có hiệu quả chất lượng học tập của học sinh ngay từ
nhà trường phổ thông. Muốn vậy trước hết giáo viên là người định hướng và
giúp đỡ học sinh của mình lĩnh hội kiến thức một cách chủ động, rèn luyện tính
tự học, tính cần cù, siêng năng, chịu khó, … tạo điều kiện khơi dạy lòng ham
học, yêu thích bộ môn, phát huy tư duy sáng tạo của học sinh, thì môn toán là
môn học đáp ứng đầy đủ những yêu cầu đó.
Học Toán không phải chỉ là học như sách giáo khoa, không chỉ làm những
bài tập hoặc những cách giải do Thầy, Cô đưa ra mà là quá trình nghiên cứu đào
sâu suy nghĩ, tìm tòi vấn đề, khai thác tổng quát vấn đề và rút ra được những
cách giải hay, những điều gì bổ ích. Do đó dạng toán giải phương trình và bất
phương trình của môn đại số 8 đáp ứng yêu đầy đủ yêu cầu này, là nền tảng, làm
cơ sở để các em học tiếp các chương trình sau này, như giải bất phương trình,
chương trình lớp 9 sau này, … Tuy nhiên, vì lý do sư phạm và khả năng nhận
thức của học sinh đại trà nên đề tài chỉ đề cập đến một số dạng toán và các
phương pháp giải thông qua các ví dụ cụ thể.
Vấn đề đặt ra là làm thế nào để học sinh giải được các dạng phương trìnhvà
bất phương trình một cách nhanh chóng và chính xác. Để thực hiện tốt điều này,
đòi hỏi giáo viên cần xây dựng cho học sinh những kỹ năng như quan sát, nhận
xét, đánh giá, đặc biệt là kỹ năng phân tích đa thức thành nhân tử, kỹ năng giải
