5
A. MỤC ĐÍCH, SỰ CẦN THIẾT
Trong thời đại bùng nổ thông tin như hiện nay và do yêu cầu phát triển xã hội. Cần
phải đào tạo ra những con người vừa tri thức vừa có năng lực tự hành động, năng lực cộng
tác làm việc, năng động, sáng tạo. Để đạt mục tiêu đó thì đòi hỏi cần phải đổi mới phương
pháp dạy và học. Đối với giáo viên cần tổ chức các phương pháp dạy phù hợp để truyền đạt
kiến thức một cách đầy đủ và hiệu quả. Hơn thế nữa phải dạy cho các em các kĩ năng sống
từ những kiến thức đó. Đối với học sinh cũng cần thay đổi cách học và cách ghi của mình
để tiếp thu và nhớ lâu, một lượng kiến thức ngày càng tăng một cách tự lực và sáng tạo.
Qua quá trình nghiên cứu các phương pháp dạy học tích cực tôi rất tâm đắc với việc
sử dụng sơ đồ tư duy trong dạy học vì những ưu việt của nó: Sơ đồ tư duy còn gọi là bản đồ
tư duy hay lược đồ tư duy do giáo sư Tony Buzan trong quá trình nghiên cứu qui luật hoạt
động của não bộ đã phát minh ra: là hình thức ghi chép nhằm tìm tòi, đào sâu, mở rộng một
ý tưởng, tóm tắt ý chính của một nội dung, hệ thống hóa một chủ đề bằng cách kết hợp việc
sử dụng hình ảnh, đường nét, màu sắc, chữ viết.
Làm thế nào để giảm 80% thời gian học nhưng vẫn nhớ và hiểu bài nhiều hơn?
Đó là một vấn đề khó khăn với số đông học sinh và cả giáo viên. Hiện tượng thường
thấy hiện nay là học sinh có quá nhiều áp lực trong học tập và thi cử, trong số các yếu tố gây ra
áp lực đó là số lượng bài học lớn, bài học dài, việc học cần nhiều thời gian.
Sau các năm dạy học tôi nhận thấy có một nguyên nhân gây ra tình trạng trên là đa
số học sinh ghi chép bài theo kiểu truyền thống. Ghi chú theo kiểu truyền thống là ghi chú
thành từng câu, từ trái sang phải tuần tự hết dòng này đến dòng khác. Phương pháp ghi chú
này có bốn bất lợi:
- Các nội dung trọng tâm bị chìm khuất.
- Khó nhớ nội dung.
- Lãng phí thời gian.
- Không kích thích não sáng tạo.
Việc thường xuyên ghi chú không hiệu quả sẽ gây ra một số hậu quả:
- Mất khả năng tập trung.
- Đánh mất niềm đam mê học tập vốn có ở học sinh.
- Chán học.
Vì thế phương pháp dạy và học theo sơ đồ tư duy là một phương pháp có hiệu quả tỷ
lệ thuận với công sức học tập.
Trong thời gian và phạm vi giới hạn, tôi mong muốn biện pháp thể hiện rõ một số
cách tạo sơ đồ tư duy trong giờ dạy Hóa học để có hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi cho việc
giảng dạy bộ môn Hóa học trong nhà trường THPT. Cũng qua biện pháp
B. PHẠM VI TRIỂN KHAI THỰC HIỆN
Biện pháp được thực hiện ở hai lớp 12C5 và 12C10 được tổ chuyên môn phân công
giảng dạy năm học 2022-2023. Tôi mong rằng với tác dụng tích cực của những giải pháp sẽ
được triển khai rộng rãi với quy mô trong toàn trường THPT Thành Phố Điện Biên Phủ và
có thể mở rộng thực hiện ở các đơn vị khác.
