1
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
SỬ DỤNG PHIM TÀI LIỆU NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
HỌC SINH TRONG DẠY HỌCCHƯƠNG IV LỊCH SỬ VIỆT NAM
TỪ NĂM 1954 ĐẾN NĂM 1975 - LỚP 12 THPT
Lĩnh vực nghiên cứu : Lịch sử
2021- 2022
2
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT NGHI LỘC 4
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
SỬ DỤNG PHIM TÀI LIỆU NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
HỌC SINH TRONG DẠY HỌCCHƯƠNG IV LỊCH SỬ VIỆT NAM
TỪ NĂM 1954 ĐẾN NĂM 1975 - LỚP 12 THPT
Người thực hiện : Nguyễn Thị Hải
Tổ : Khoa học xã hội
Nhóm : Lịch sử
Lĩnh vực nghiên cứu : Lịch sử
Số điện thoại : 0989 208 958
Năm học : 2021- 2022
3
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CNTT
:
Công nghệ thông
tin
ĐC
:
Đối chứng
DHLS
:
Dạy học lịch sử
GV
:
Giáo viên
HS
:
Học sinh
LS
:
Lịch sử
PT
:
Phổ thông
PTL
:
Phim tài liệu
THPT
:
Trung học phổ
thông
TN
:
Thực nghiệm
4
MỤC LỤC
PHẦN I. PHẦN MỞ ĐẦU………………………….………………………………6
1. Lý do chọn đề tài. .............................................................................................. 6
2. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................... 7
3. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................ 7
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................................ 7
5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 7
6. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 7
7. Đóng góp mới của đề tài ................................................................................... 8
PHẦN II. NỘI DUNG .............................................................................................. 9
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN .............................................................. 9
1.Cơ sở lý luận ...................................................................................................... 9
1.1. Khái niệm và các loại phim tài liệu ................................................................ 9
1.1.1. Khái niệm “Phim Tài liệu” .......................................................................... 9
1.1.2. Các loại phim tài liệu .................................................................................. 9
1.2. Khái niệm về phát triển năng lực của học sinh trong dạy học lịch sử ............. 10
1.2.1. Khái niệm “năng lực” và “phát triển năng lực” ........................................ 10
1.2.2. Các năng lực chung cần hình thành cho học sinh ..................................... 11
1.2.3. Các năng lực cần hình thành và phát triển cho học sinh trong dạy học
lịch sử ở trường THPT ....................................................................................... 11
1.3. Cơ sở nhận thức vai trò của việc sử dụng phim tài liệu nhằm phát triển
năng lực học sinh trong dạy học lịch sử ở trường THPT .................................... 12
1.3.1. Xuất phát từ nguyên tắc đảm bảo tính trực quan trong dạy học ............... 12
1.3.2. Xuất phát từ mục tiêu, đặc trưng của môn Lịch sử ................................... 13
1.3.3. Xuất phát từ yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học lịch sử nhằm phát
triển năng lực học sinh ........................................................................................ 14
2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................................ 15
II. XÁC ĐỊNH CÁC ĐOẠN PHIM TÀI LIỆU CẦN SỬ DỤNG THEO HƯỚNG PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG IV “VIỆT NAM TỪ
NĂM 1954 ĐẾN NĂM 1975”- LỚP 12 THPT ............................................................. 17
2.1. Khái quát nội dung chương IV “Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975” ... 17
2.2. Xác định nội dung cơ bản của chương IV “Việt Nam từ năm 1954 đến năm
1975” cần được sử dụng phim tài liệu theo hướng phát triển năng lực học sinh ...... 18
5
2.3. Sưu tầm và biên tập các đoạn phim tài liệu phục vụ dạy học chương
IV“Lịch sử Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975” theo hướng phát triển năng
lực học sinh ......................................................................................................... 25
2.3.1. Yêu cầu của việc sưu tầm và biên tập các đoạn phim tài liệu .................. 25
2.3.2. Minh họa việc sưu tầm và biên tập các đoạn phim tài liệu ....................... 26
III. PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG CÁC ĐOẠN PHIM TÀI LIỆU THEO HƯỚNG PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG IV “VIỆT NAM TỪ
NĂM 1954 ĐẾN NĂM 1975”- LỚP 12 THPT ............................................................. 27
3.1. Yêu cầu sử dụng phim tài liệu nhằm phát triển năng lực học sinh trong
dạy học lịch sử ở trường THPT ........................................................................... 27
3.2. Biện pháp sử dụng phim tài liệu nhằm phát triển năng lực học sinh trong
dạy học chương IV “ Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975”-lớp 12 THPT ....... 29
3.2.1. Sử dụng phim tài liệu kết hợp với câu hỏi nêu vấn đề .............................. 29
3.2.2. Sử dụng phim tài liệu kết hợp với bản đồ ................................................. 30
3.2.3. Sử dụng phim tài liệu kết hợp với hình ảnh lịch sử .................................. 32
3.2.4. Hướng dẫn học sinh tự biên tập video clip về một chủ đề hay sự kiện
lịch sử từ các ảnh tư liệu ..................................................................................... 34
3.2.5. Sử dụng phim tài liệu kết hợp với ứng dụng công nghệ thông tin trong
việc tổ chức trò chơi lịch sử ................................................................................ 36
IV. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ............................................................................... 39
4.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ................................................................... 39
4.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm ................................................................... 39
4.3. Đối tượng thực nghiệm ................................................................................ 39
4.4. Địa bàn thực nghiệm:Trường THPT sở tại . ................................................ 40
4.5. Phương pháp thực nghiệm ........................................................................... 40
4.6. Kết quả thực nghiệm .................................................................................... 40
4.7. Phân tích kết quả thực nghiệm .................................................................... 41
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................. 42
1. Kết luận. .......................................................................................................... 42
2. Kiến nghị, đề xuất ........................................................................................... 42
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 44
PHỤ LỤC .............................................................. Error! Bookmark not defined.