1
PHẦNI:MỞĐẦU
Mụctiêucănbản,cốtlõicủachươngtrìnhgiáodụcphổthônggiúp
ngườihọclàmchủkiếnthứcphổthông;biếtvậndụnghiệuquảkiếnthức
vàođờisốngvàtựhọcsuốtđời;cóđịnhhướnglựachọnnghềnghiệpphù
hợp;biếtxâydựngvàpháttriểnhàihòacácmốiquanhệxãhội;cócátính,
nhâncáchvàđờisốngtâmhồnphongphú;nhờđócóđượccuộcsốngcóý
nghĩavàđónggóptíchcựcvàosựpháttriểncủađấtnướcvànhânloại.
Bêncạnhđóchươngtrìnhgiáodụctrunghọcphổthôngcòngiúpcho
học sinh tiếp tục pháttriển những phẩm chất, năng lực cần thiết đối với
người lao động, ý thức và nhân cách công dân, khả năng lựa chọn nghề
nghiệpphùhợpvớinănglựcvàsởthích,điềukiệnvàhoàncảnhcủabản
thânđểtiếptụchọclên,họcnghềhoặcthamgiavàocuộcsốnglaođộng;khả
năng thích ứng với những đổithay trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách
mạngcôngnghiệpmới.
Từthựctếđó,nhiệmvụcấpbáchđặtralàphảiđổimớiphươngpháp
dạyhọc.Trongdạyhọchoáhọc,cóthểnângcaochấtlượngdạyhọcvàphát
triển năng lực nhận thức của học sinh bằng nhiều biện pháp và phương
phápkhácnhau,trongđóchohọcsinhthamgiahoạtđộngtrảinghiệmsáng
tạolàmộtgiảiphápcầnthiếtđểđổimớiphươngphápdạyvàhọchóahọc
giúphọcsinhgắnlýthuyếtvớithựctiễn,vậndụngkiếnthứctíchhợpliên
mônvàogiảiquyếtnhiệmvụhọctập.
Hoạtđộngtrảinghiệmsángtạolàhoạtđộnggiáodụctrongđócánhân
họcsinhđượctrảinghiệm,thamgiatrựctiếpvàocáctìnhhuốngtronghọc
tậpvàtrongthựctiễn,quađóhìnhthànhvàpháttriểnnhữngphẩmchất,tư
tưởng,ýchí,tìnhcảm,giátrị,kỹnăngsốngvànhữngnănglựcchungcầncó
trong xã hội hiệnđại
Nộidunghoạtđộngtrảinghiệmsángtạolànhữngkiếnthứcthựctiễngắn
bó với đời sống, địa phương, cộng đồng, đất nước, mang tính tổng hợp
nhiềulĩnhvựcgiáodục,nhiềumônhọc;dễvậndụngvàothựctế;đượcthiết
2
kếthànhcácchủđiểmmangtínhmở,khôngyêucầumốiliênhệchặtchẽ
giữa các chủ điểm.
Hình thức tổ chức củahoạt động trải nghiệm sáng tạo rấtđa dạng, phong
phú,mềmdẻo,linhhoạt,mởvềkhônggian,thờigian,quymô,đốitượngvà
sốlượng...phùhợpđặcđiểmpháttriểntâmsinhlýnhưsởthích,hứngthú,
nănglực,thiênhướngvàkinhnghiệmcủacánhânhọcsinh...
Xuấtpháttừnhữnglýdotrênchúngtôiđãxâydựngsángkiến"Phát
triển năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào giải quyết tình huống
thựctiễntrongbài:Sựănmònkimloại–Hóahọc12-Bancơbảnthông
quahoạtđộngtrảinghiệmsángtạo".
1.Ýnghĩađốivớilĩnhvựcdạyhọc:
Hiệnnay,mộtbộphậnkhôngnhỏhọcsinhcódấuhiệuchánhọc,lười
học.Điềunàykhôngchỉxảyraởmộtmônhọcmàxảyraởnhiềumônhọc.
Đâylàđiềurấtđánglongạiđốivớinềngiáodụcnóichung,giáodụctrung
họcphổthôngnóiriêng.Mộttrongnhữngnguyênnhâncủahiệntượngtrên
làdonộidungvàphươngphápdạyhọctruyềnthốngkhôngcònphùhợp,
khôngtínhđếnsựkhácnhaucủahọcsinhvềtưchất,thiênhướng,trìnhđộ
pháttriển,điềukiệntựnhiên.Họcsinhítđượcvậndụngkiếnthứcđãhọc
vàothựctiễn,thấymônhọccònnặngnềvềlýthuyết,nặngvềhọcđểthichứ
khôngphảihọcđểvậndụng,đểphụcvụđờisốngsaunày.
Mụcđíchcủasángkiếnlàđưakiếnthứcbộmônhóahọctrởnêngần
gũithiếtthựcvớiđờisống,họcsinhcóthểvậndụngngaynhữnghiểubiết
đượchọctrênlớpvàothựctếởđịaphươnghoặcngaytrongchínhgiađình
mình từ đó chủ động, hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động trải
nghiệm.Giáoviênđổimớiphươngphápchỉlàngườitổchứcđiềukhiểnhọc
sinhhọctập,họcsinhtrởthànhchủthểcủaquátrìnhnhậnthức.
2.Ýnghĩađốivớithựctiễnđờisống:
3
Hoạtđộngtrảinghiệmsángtạo"làcầunối”đểhọcsinh"họcqualàm"
trongthựctiễn,từđómớigiúpchokiếnthức"biến"thànhnănglực.
Từviệcthamgiahoạtđộngtrảinghiệmsángtạo,cácemsẽđượcvận
dụngkiếnthứcđượchọcởtrongtrường,quađóhọcsinhđượcmởrộng,
tìmtòi,sángtạohơntrongkiếnthức.Thôngquahoạtđộngtrảinghiệm,cho
dùnộidunghoạtđộngliênquanđếnkiếnthứccủamônhọcnàothìhọcsinh
đềuphảithựchiệnbằnghànhđộng;phảitìmhiểu,sửdụngcácsảnphẩm,
côngcụvàthiếtbịtrongthựctế;phảinghe,nói,viết,làm;phảigiaotiếp,hợp
tácvớibạnbè,thầycôvànhữngngườixungquanhđểhoànthànhnhiệmvụ.
Dovậyhoạt độngtrảinghiệmsángtạocóvaitròquyếtđịnhđốivớiviệc
hìnhthànhvàpháttriểnnănglực,phẩmchấtcủahọcsinh.
Việcthamgiahoạtđộngtrảinghiệmsángtạogiúpcácemhọcsinhcó
tâmlýthoảimáivàtiếpthukiếnthứcmộtcáchchủđộngthúcđẩykếtquả
họctậpbộmônvàgópphầntạonênmộtthếhệtrẻtíchcựcnăngđộngsáng
tạo,hiểurõvềnănglựccủabảnthânđểcóđộnglựcphấnđấutrongcuộc
sốngsaunày.
4
PHẦNII:NỘIDUNGSÁNGKIẾN
II.1.Giảiphápcũthườnglàm.
Trongnhữngnămhọctrước:
Việcchuẩnbịbàihọcchỉmangtínhmộtchiều,chủyếulàtừphíagiáo
viên:giáoviênsoạngiáoán,xâydựnghệthốngcâuhỏivấnđápxoayquanh
vấnđềănmònkimloại,họcsinhđọcsáchgiáokhoa.
Phươngphápgiảngdạy:khilênlớpgiáoviênthườngsửdụngphương
pháp truyền thống để truyền đạt tri thức cho học sinh: sử dụng phương
phápthuyếttrình,đàmthoạigợimở,nghiêncứu.
Phươngpháp kiểmtrađánhgiá:kiểm trađánhgiá đượcmột phần
kiếnthứchọcsinh,chưađánhgiáđượccácnănglựckháccủahọcsinhnhư
nănglựchợptác,nănglựcgiảiquyếtvấnđề...
Ưuđiểm:Giáoviêntruyềnđạtđượcđầyđủkiếnthứcvàphươngpháp
giảibàitậpchohọcsinh,phátvấntìmtòinghiêncứubướcđầutạo niềm
hứngthúchohọcsinh,pháthuyđượcmộtphầntínhtíchcựccủahọcsinh,
Nhược điểm: đôi khi còn gây rasựnhàm chán với họcsinh,họcsinh
khôngmấyhứngthúvớibàigiảngvìcòncảmgiáckiếnthứctrongbàixarời
thực tiễn cuộcsống, giáo viên lúng túng khi phải lựa chọn phương pháp
giảngdạychophùhợp.
II.2.Giảiphápmớicảitiến.
1.Tínhmớicủagiảipháp.
a)Vềviệcchuẩnbịbàihọc:
-Giáoviênphảixâydựngđượchệthốngcâuhỏitheotừngnộidungbàihọc
đểhướngdẫnhọcsinhcácnhómthựchiệnnhiệmvụhọctập;gợiývềthí
nghiệmkiểmchứngsựănmònkimloạimàhọcsinhcóthểtựthựchiệnở
nhà.Chuẩnbịcácphiếuhọctậpđểhọcsinhthảoluậntạilớp;giáoánphải
được thiết kế theo hướng mở để phù hợp với nội dung báo cáo của các
nhóm.
-Họcsinhtheonhómtựgiác,tíchcực,chủđộngnhậnnhiệmvụtừphíagiáo
viên (tìm hiểuvề thực trạng ăn mònkim loại ở địa phương nơi em sinh
5
sống);phâncôngcụthểnhiệmvụchocácthànhviêntrongnhóm,sửdụng
các phương tiện như điện thoại, máy quay video, giấy, bút...để thực hiện
nhiệmvụhọctập.
b)Vềcáchoạtđộngdạyvàhọc.
-Giáoviênchỉđóngvaitròlàngườiđiềukhiểncáchoạtđộnghọccủahọc
sinh,giúphọcsinhchuẩnhóakiếnthứcvừalĩnhhội.
-Họcsinh tựchiếm lĩnhkiếnthứcthôngqua việctìmhiểuthựctrạng ăn
mònkimloạiởđịaphương,báocáonhữngnộidungđãtìmhiểuđượcvà
chínhxáchóakiếnthứcđódướisựhướngdẫncủagiáoviên.
c)Vềphươngphápkiểmtrađánhgiá.
-Cóthểkiểmtrađánhgiáhọcsinhthôngquaviệcchuẩnbịbàibáocáo(nội
dungcóđầyđủsâusắc,phongphúkhông?,hìnhthứccóđẹpkhông?).
Ngoàira,việcchiahọcsinhtheotừngnhómnhỏtìmhiểunộidungbàihọc
thông qua hoạt động trải nghiệm sáng tạo còn giúp cho việc hình thành
nhữngnănglựcphẩmchấtcầnthiếtchohọcsinhbaogồm:
Nănglựctựhọc:làkhảnăngxácđịnhđượcnhiệmvụhọctậpmộtcáchtự
giác,chủđộng;tựđặtđượcmụctiêuhọctập;tựđánhgiávàđiềuchỉnhkếhoạch
họctậphìnhthànhcáchhọctậpriêngcủabảnthân;tựnhậnravàđiềuchỉnh
nhữngsaisóthạnchếcủabảnthântrongquátrìnhhọctập;chủđộngtìmkiếm
sựhỗtrợkhigặpkhókhăntronghọctập.
Nănglựcgiảiquyếtvấnđề:làkhả năng phântíchđược tìnhhuống
tronghọctập,trongcuộcsốngvànêuđượctìnhhuốngcóvấnđề.Thuthập
vàlàmrõcácthôngtincóliênquanđếnvấnđề;đềxuấtvàphântíchđược
mộtsốgiảiphápgiảiquyếtvấnđề,lựachọngiảiphápphùhợpnhấtvàthực
hiệngiảiphápđó.
Nănglựcsángtạo:làkhảnăngxemxétsựvậthiệntượngvớinhững
gócnhìnkhácnhau,hìnhthànhkếtnốicácýtưởng;nêuđượcnhiềuýtưởng