SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƢỜNG THPT DIỄN CHÂU 2
--------------------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài :
VẬN DỤNG MỘT SỐ PHƢƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC
TÍCH CỰC VÀO DẠY HỌC CÔNG NGHỆ 11, 12 NHẰM PHÁT
TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH
LĨNH VỰC: VẬT LÝ
Giáo viên : Hoàng Lê Hạnh
Tổ : Tự Nhiên
Nhóm : Vật lý - Công nghệ
Số điện thoại : 0982.560.964
Năm học : 2021 -2022
Nghệ An - 2022
MỤC LỤC
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ.......................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................. 2
3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu............................................................................. 2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 2
5. Tính mới, đóng góp của đề tài ............................................................................... 2
PHẦN 2: NỘI DUNG .............................................................................................. 3
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA PHƢƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY
HỌC TÍCH CỰC ....................................................................................................... 3
1. Cơ sở lý luận ......................................................................................................... 3
1.1. Lý luận chung về phƣơng pháp dạy học tích cực .............................................. 3
1.2. Kĩ thuật dạy học tích cực.................................................................................... 3
2.Cơ sở thực tiễn ....................................................................................................... 4
2.1. Đối với giáo viên ................................................................................................ 4
2.2. Đối với học sinh ................................................................................................. 4
II. TÌM HIỂU MỘT SỐ PHƢƠNG PHÁP, KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC
TRONG DẠY HỌC CÔNG NGHỆ 11, 12 .............................................................. 5
1. Một số phƣơng pháp dạy học tích cực .................................................................. 5
1.1. Thảo luận nhóm .................................................................................................. 5
1.2. Phƣơng pháp dạy học giải quyết vấn đề ............................................................ 6
1.3. Phƣơng pháp dạy học hợp tác ............................................................................ 7
1.4. Phƣơng pháp dạy học trực quan ......................................................................... 8
1.5. Phƣơng pháp dựa trên dự án .............................................................................. 8
1.6. Phƣơng pháp dạy học thực hành ........................................................................ 9
1.7. Phƣơng pháp dạy học theo định hƣớng STEM ................................................ 11
2. Một số kĩ thuật dạy học tích cực ......................................................................... 12
2.1. Kĩ thuật khăn trải bàn ....................................................................................... 12
2.2. Kĩ thuật chia sẻ cặp đôi .................................................................................... 13
2.3. Kĩ thuật sơ đồ tƣ duy ........................................................................................ 14
2.4. Kĩ thuật phòng tranh ......................................................................................... 14
2.5. Kĩ thuật mảnh ghép .......................................................................................... 15
2.6. Kĩ thuật động não, công não ............................................................................ 16
III. VẬN DỤNG MỘT SỐ PHƢƠNG PHÁP, KĨ THUẬT TÍCH CỰC VÀO DẠY
HỌC CÔNG NGHỆ 11, 12 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC HỌC SINH ..... 16
1.Vận dụng một số phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học tích cực trong hoạt động khởi
động ......................................................................................................................... 16
2. Vận dụng một số phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học tích cực trong hoạt động hình
thành kiến thức mới ................................................................................................. 21
3. Vận dụng một số phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học tích cực trong hoạt động luyện
tập, vận dụng ........................................................................................................... 27
4. Một số kế hoạch bài dạy minh họa...................................................................... 28
5. Thực nghiệm sƣ phạm ......................................................................................... 47
5.1. Mục đích thực nghiệm...................................................................................... 47
5.2. Đối tƣợng thực nghiệm .................................................................................... 47
5.3. Thời gian thực nghiệm ..................................................................................... 47
5.4. Bài học kinh nghiệm rút ra từ quá trình thực nghiệm. ..................................... 47
5.5. Kết quả thực nghiệm ........................................................................................ 48
5.6. Một số hình ảnh thực nghiệm ........................................................................... 49
PHẦN III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ ................................................................. 49
1. Kết luận ............................................................................................................... 49
2. Kiến nghị- Đề xuất .............................................................................................. 50
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 51
1
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Một trong những điểm mới và cũng là xu thế chung của chƣơng trình giáo dục
phổ thông nhiều nƣớc trên thế giới từ đầu thế kỉ XXI đến nay là chuyển từ dạy học
cung cấp nội dung sang dạy học định hƣớng phát triển năng lực ngƣời học.
Với Việt Nam đây là yêu cầu mang tính đột phá của công cuộc đổi mới căn
bản, toàn diện. Giáo dục phổ thông nƣớc ta đang thực hiện bƣớc chuyển từ chƣơng
trình giáo dục tiếp cận nội dung sang tiếp cận năng lực của ngƣời học, từ chỗ quan
tâm đến việc học sinh học đƣợc cái gì đến chỗ quan tâm học sinh vận dụng những
kiến thức đã biết và hiểu vào thực hành, liên hệ và ứng dụng vào các tình huống
của đời sống. Để đảm bảo đƣợc điều đó, nhất định phải chuyển từ phƣơng pháp
dạy học theo lối “truyền thụ một chiều” sang dạy cách học, cách vận dụng kiến
thức, rèn luyện kỹ năng, hình thành năng lực và phẩm chất cho học sinh nhằm
nâng cao chất lƣợng của các hoạt động dạy học.
Việc đổi mới phƣơng pháp dạy học, kĩ thuật dạy học hiện nay nhằm theo
hƣớng phát huy tính tích cực và chủ động sáng tạo của học sinh, khuyến khích các
em suy nghĩ nhiều hơn, làm việc nhiều hơn. Dạy học phát triển năng lực vẫn coi
trọng nội dung kiến thức tuy nhiên chỉ mình nội dung kiến thức chƣa đủ; cần thay
đổi cách dạy và cách học theo hƣớng học sinh chủ động tham gia kiến tạo nội dung
kiến thức, vận dụng tri thức vào trong cuộc sống và hình thành phƣơng pháp tự học
suốt đời. Đồng thời phải tác động đến tâm tƣ tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú
học tập cho học sinh. Muốn vậy ngƣời giáo viên phải linh hoạt trong việc tổ chức
các hoạt động dạy học, sử dụng tích hợp các phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học tích
cực, đem lại hiệu quả dạy học cao nhất nhằm tạo khả năng nhận biết và giải quyết
vấn đề cho học sinh; vận dụng tri thức trong giải quyết các tình huống cuộc sống
và thực tiễn.
Trong chƣơng trình trung học phổ thông, môn Công nghệ công nghiệp là bộ
môn khoa học trang bị cho học sinh hệ thống kiến thức cốt lõi về hiểu biết kĩ thuật,
công nghệ. Nó vừa mang tính lý thuyết vừa mang tính thực tiễn
Với mong muốn hƣớng tới phát triển năng lực, phẩm chất của học sinh; để
có đƣợc giờ dạy Công nghệ công nghiệp đạt hiệu quả hơn, ngƣời giáo viên cần
phải thay đổi phƣơng pháp dạy học; giúp cho học sinh có những hiểu biết, kĩ năng
cốt lõi về kĩ thuật, công nghệ; những tri thức và kĩ năng lựa chọn nghề nghiệp cho
bản thân thì giáo viên phải thƣờng xuyên đổi mới phƣơng pháp dạy học và các
hình thức tổ chức các hoạt động dạy học.
Thấy đƣợc sự cần thiết khi dạy học, tôi tiến hành thực hiện đề tài “Vận dụng
một số phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực vào dạy học Công nghệ 11, 12
nhằm phát triển năng lực học sinh”, nhằm nâng cao chất lƣợng dạy và học môn
2
Công Nghệ công nghiệp, đáp ứng đƣợc mục tiêu đổi mới phƣơng pháp dạy học
hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Đề tài nhằm vận dụng một số phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học tích cực để nâng
cao chất lƣợng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục học sinh: Hình thành và phát triển
một số phẩm chất và năng lực cho học sinh trong quá trình dạy học.
3. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
Các phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học tích cực phù hợp với từng nội dung bài
học ở chƣơng trình Công nghệ 11,12.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu về vận dụng một số phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học tích cực vào
dạy học môn Công nghệ 11,12.
5. Tính mới, đóng góp của đề tài
- Đề tài này có thể chƣa ai đề cập đến hoặc đã đề cập tới nhƣng chƣa đầy đủ.
- Đề tài xây dựng cho giáo viên kĩ năng vận dụng một số phƣơng pháp, kĩ
thuật dạy học tích cực sao cho phù hợp với nội dung bài học, đối tƣợng học sinh,
điều kiện dạy học góp phần phát huy năng lực tƣ duy sáng tạo, trí tƣởng tƣợng cho
học sinh, đem đến cho các em niềm yêu thích môn Công nghệ công nghiệp.
- Khai thác có hiệu quả phƣơng pháp, kĩ thuật dạy học tích cực trong tiến
trình dạy học, góp phần làm phong phú thêm phƣơng pháp tổ chức các hoạt động
dạy học môn Công nghệ công nghiệp.
- Thúc đẩy giáo dục STEM.
- Nhằm phát triển phẩm chất, năng lực vận dụng tri thức trong giải quyết các
tình huống cuộc sống và thực tiễn.
- Mục tiêu cuối cùng là tạo năng lực cần có để sống tốt hơn, làm việc hiệu quả
hơn, đáp ứng đƣợc những yêu cầu của xã hội đang thay đổi từng ngày.