M C L CỤ Ụ
M c l cụ ụ 1
Danh m c các t vi t t t, kí hi uụ ừ ế ắ ệ 2
1. L i gi i thi u ờ ớ ệ 3
2. Tên sáng ki nế3
3. Tác gi sáng ki nả ế 3
4. Ch đu t t o ra sáng ki nủ ầ ư ạ ế 3
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki nự ụ ế 3
6 Ngày áp d ng sáng ki n l n đuụ ế ầ ầ 3
7. Mô t n i dung sáng ki nả ộ ế 4
7.1 Lí lu n v vi c s d ng bài t p trong d y h c hóa h c tr ng ph thôngậ ề ệ ử ụ ậ ạ ọ ọ ở ườ ổ 4
7.2. V trí ph n amin trong ch ng trình Hóa h c 12ị ầ ươ ọ 4
7.3 N i dung ki n th c c a ph n aminộ ế ứ ủ ầ 5
7.4 H th ng bài t p Aminệ ố ậ 9
7.5 Kh năng áp d ng sáng ki nả ụ ế 37
8 Nh ng thông tin c n b o m tữ ầ ả ậ 37
9Đi u ki n c n thi t đ áp d ng sáng ki nề ệ ầ ế ể ụ ế 37
10 Đánh giá l i ích thu đc do áp d ng sáng ki nợ ượ ụ ế 37
10.1 Đánh giá l i ích thu đc ho c d ki n có th thu đc do áp d ng sáng ki n theo ý ki nợ ượ ặ ự ế ể ượ ụ ế ế
c a tác giủ ả 37
10.2 Đánh giá l i ích thu đc ho c d ki n có th thu đc do áp d ng sáng ki n theo ý ki nợ ượ ặ ự ế ể ượ ụ ế ế
c a t ch c, cá nhânủ ổ ứ 38
11 Danh sách nh ng cá nhân đã tham gia áp d ng sáng ki nữ ụ ế 39
Tài li u tham kh oệ ả 40
1
DANH M C CÁC T VI T T T VÀ KÍ HI U Ụ Ừ Ế Ắ Ệ
BTHH Bài t p hóa h cậ ọ
CTPT Công th c phân tứ ử
ĐpĐng phânồ
HS H c sinhọ
NXB Nhà xu t b nấ ả
PTPƯPh ng trình ph n ngươ ả ứ
THPT Trung h c ph thôngọ ổ
A Ph ng án tr l i đúngươ ả ờ
2
PH N I. M ĐUẦ Ở Ầ
1. L I GI I THI UỜ Ớ Ệ
Trong s nghi p đi m i toàn di n c a đt n c, đi m i n n giáo d c và đàoự ệ ổ ớ ệ ủ ấ ướ ổ ớ ề ụ
t o là m t trong nh ng tr ng tâm c a s phát tri n. Trong đó con ng i, là y u tạ ộ ữ ọ ủ ự ể ườ ế ố
quy t đnh s phát tri n c a đt n c.ế ị ự ể ủ ấ ướ Trong c ng lĩnh xây d ng đt n c trongươ ự ấ ướ
th i k quá đ lên ch nghĩa xã h i đã kh ng đnh : ờ ỳ ộ ủ ộ ẳ ị “Giáo d c và đào t o có sụ ạ ứ
m nh nâng cao dân trí, phát tri n ngu n nhân l c, b i d ng nhân tài, góp ph nệ ể ồ ự ồ ưỡ ầ
quan tr ng phát tri n đt n c, xây d ng n n văn hoá và con ng i Vi t Nam’’.ọ ể ấ ướ ự ề ườ ệ
Đi v i môn Hóa h c là m t môn khoa h c v a lí thuy t v a th c nghi m,ố ớ ọ ộ ọ ừ ế ừ ự ệ
n u HS đc h c t p k t h p ch t ch gi a lí thuy t và th c hành thì HS s nhanhế ượ ọ ậ ế ợ ặ ẽ ữ ế ự ẽ
chóng hi u bài h n, h c sâu h n và gi h c s h p d n sinh đng h n. Trong quáể ơ ọ ơ ờ ọ ẽ ấ ẫ ộ ơ
trình nghiên c u và tìm hi u c s lí lu n v ph ng pháp d y h c và th c ti nứ ể ơ ở ậ ề ươ ạ ọ ứ ễ
d y h c tôi nh n th y bài t p hóa h c có ý nghĩa r t quan tr ng. Vi c s d ng bàiạ ọ ậ ấ ậ ọ ấ ọ ệ ử ụ
t p h p lý trong d y h c s góp ph n rèn luy n t duy, năng cao năng l c nh nậ ợ ạ ọ ẽ ầ ệ ư ự ậ
th c , phát hi n và b i d ng h c sinh gi i.ứ ệ ồ ưỡ ọ ỏ
Trong quá trình d y h c và ôn thi THPT Qu c gia, tôi nh n th y vi c gi iạ ọ ố ậ ấ ệ ả
các bài t p v amin hoc sinh con găp kho khăn. H ậ ề ' ' th ng bài t p trong sách giáoệ ố ậ
khoa đ c p còn ít, bài t p trong các sách tham kh o và m t s trang Web thi u tínhề ậ ậ ả ộ ố ế
h th ng và ch a phân lo i m t cách c th , d ng bài ch a th t sát v i ch ngệ ố ư ạ ộ ụ ể ạ ư ậ ớ ươ
trình ôn thi THPT Qu c gia ốvê amin.
Đ giúp giáo viên thu n l i h n trong quá trình d y h c h ng đn vi c d yể ậ ợ ơ ạ ọ ướ ế ệ ạ
h c phù h p v i đi t ng, đng th i giúp h c sinh có thêm tài li u t h c có hi uọ ợ ớ ố ượ ồ ờ ọ ệ ự ọ ệ
qu tôi đã l a ch n đ tài: ả ự ọ ề
“ Xây d ng, tuy n ch n và phân lo i h th ng bài t p Amin, Hóa h cự ể ọ ạ ệ ố ậ ọ
12’’
2. TÊN SÁNG KI N: Ế
“ Xây d ng, tuy n ch n và phân lo i h th ng bài t p Amin, Hóa h cự ể ọ ạ ệ ố ậ ọ
12’’
3. TÁC GI SÁNG KI NẢ Ế
H và tênọ: Nguy n Tu n Anhễ ấ
Đa ch tác gi sáng ki n:ị ỉ ả ế Tr ng THPT Nguy n Th Giang, Vĩnh T ng, Vĩnhườ ễ ị ườ
Phúc
S đi n tho i: 0979092665 ố ệ ạ gmail: tuananhvtvp@gmail.com.
4. CH ĐU T SÁNG KI NỦ Ầ Ư Ế
H và tênọ: Nguy n Tu n Anhễ ấ
3
Đa ch tác gi sáng ki n:ị ỉ ả ế Tr ng THPT Nguy n Th Giang, Vĩnh T ng, Vĩnhườ ễ ị ườ
Phúc
S đi n tho i: 0979092665 ố ệ ạ gmail: tuananhvtvp@gmail.com.
5. LĨNH V C ÁP D NG SÁNG KI NỰ Ụ Ế
- D y và h c n i dung amin, ôn thi THPT qu c gia, b i d ng HS gi iạ ọ ộ ố ồ ưỡ ỏ
6. NGÀY SÁNG KI N ĐC ÁP D NG L N ĐU HO C ÁP D NG THẾ ƯỢ Ụ Ầ Ầ Ặ Ụ Ử
Ngày 25/ 11/ 2017
PH N II. N I DUNG SÁNG KI NẦ Ộ Ế
7. MÔ T B N CH T C A SÁNG KI NẢ Ả Ấ Ủ Ế
7.1. LÝ LU N V S D NG BÀI T P HÓA H C TRONG D Y H C Ậ Ề Ử Ụ Ậ Ọ Ạ Ọ
TR NG PH THÔNGỞ ƯỜ Ổ
a. Đc tr ng c a vi c d y h c thông qua bài t p hóa h cặ ư ủ ệ ạ ọ ậ ọ
- BTHH th hi n đc nh ng đc tr ng ki n th c c a b môn.ể ệ ượ ữ ặ ư ế ứ ủ ộ
- Các hình th c d y h c đu có th s d ng bài t p hóa h c làm ph ng ti n.ứ ạ ọ ề ể ử ụ ậ ọ ươ ệ
- BTHH th hi n đc s đa d ng v các hình th c h c t p.ể ệ ượ ự ạ ề ứ ọ ậ
- D y h c thông qua BTHH giúp ng i d y và ng i h c di n đt đc t t cạ ọ ườ ạ ườ ọ ễ ạ ượ ấ ả
nh ng ph ng pháp t duy nh phân tích, t ng h p, so sánh, khái quát hóa…ữ ươ ư ư ổ ợ
- Bài t p v a là m c đích v a là n i dung l i v a là ph ng pháp d y h c hi uậ ừ ụ ừ ộ ạ ừ ươ ạ ọ ệ
qu , bài t p cung c p cho h c sinh ki n th c, con đng giành ki n th c.ả ậ ấ ọ ế ứ ườ ế ứ
- BTHH giúp h c sinh hi u sâu h n các khái ni m, đnh lu t đã h c, rèn luy n ngôn ngọ ể ơ ệ ị ậ ọ ệ ữ
hóa h c cho h c sinh, là ph ng ti n đ c ng c , ôn t p, h th ng hóa ki n th c t tọ ọ ươ ệ ể ủ ố ậ ệ ố ế ứ ố
nh t, qua vi c gi i bài t p hóa h c giúp h c sinh rèn luy n nh ng đc tính t t c a b nấ ệ ả ậ ọ ọ ệ ữ ứ ố ủ ả
thân nh tính kiên nh n, chính xác, khoa h c, linh ho t, sáng t o…ư ẫ ọ ạ ạ
b. S d ng bài t p hóa h c đ tích c c hóa ng i h cử ụ ậ ọ ể ự ườ ọ
- Khi s d ng BTHH, ng i h c ph i v n d ng t t c các kĩ năng đ gi i quy tử ụ ườ ọ ả ậ ụ ấ ả ể ả ế
qua đó góp ph n nâng cao năng l c nh n th c, năng l c t duy. ầ ự ậ ứ ự ư
- V i hình th c s d ng khi h c t p nhà giúp h c sinh nâng cao tính ch đng,ớ ứ ử ụ ọ ậ ở ọ ủ ộ
kh năng t h c…đó là c s đ tích c c hóa ng i h c.ả ự ọ ơ ở ể ự ườ ọ
- B o đm nguyên t c “H c đi đôi v i hành” qua đó ng i h c có thói quen v nả ả ắ ọ ớ ườ ọ ậ
d ng ki n th c vào đi s ng t đó có thái đ yêu thích môn h c đó cũng là m tụ ế ứ ờ ố ừ ộ ọ ộ
nguyên nhân làm ng i h c tích c c.ườ ọ ự
- Thông th ng BTHH đc s d ng d i d ng giao nhi m v h c t p cho h cườ ượ ử ụ ướ ạ ệ ụ ọ ậ ọ
sinh, qua đó rèn cho h c sinh tính t giác.ọ ự
4
- S d ng BTHH th ng không b l thu c vào m t kho ng th i gian h c t pử ụ ườ ị ệ ộ ộ ả ờ ọ ậ
ho c m t không gian h c t p nào đó nên giúp cho h c sinh linh đng h n trong h cặ ộ ọ ậ ọ ộ ơ ọ
t p.ậ
c. S d ng bài t p hóa h c nh m phát hi n và b i d ng h c sinh gi i hóaử ụ ậ ọ ằ ệ ồ ưỡ ọ ỏ
h cọ
- H th ng BTHH v i s đa d ng c a các d ng bài t p s giúp h c sinh ệ ố ớ ự ạ ủ ạ ậ ẽ ọ n mắ
v ng ki n th c, k năng m t cách đy đ. ữ ế ứ ỹ ộ ầ ủ
- D i cùng m t n i dung ki n th c, BTHH có th di n đt theo nhi u cách khácướ ộ ộ ế ứ ể ễ ạ ề
nhau, l i gi i c a bài t p theo nhi u h ng, v i nh ng h c sinh có năng l c t duy thìờ ả ủ ậ ề ướ ớ ữ ọ ự ư
BTHH là tài li u quan tr ng đ đo đc năng l c t duy, v i m t bài t p nh ng cóệ ọ ể ượ ự ư ớ ộ ậ ư
nhi u cách gi i khác nhau s đánh giá đc năng l c t duy c a HS, t đó phát hi n vàề ả ẽ ượ ự ư ủ ừ ệ
b i d ng đc HS tr thành HSG.ồ ưỡ ượ ở
7.2. V TRÍ PH N AMIN- TRONG CH NG TRÌNH HÓA H C 12 Ị Ầ ƯƠ Ọ
Ch ng Amin – Aminoaxit- Protein là m t ch ng có n i dung ki n th cươ ộ ươ ộ ế ứ
t ng đi khó và nhi u n i dung r t g n gũi v i đi s ng.Trong ch ng thi THPTươ ố ề ộ ấ ầ ớ ờ ố ươ
Qu c gia s l ng câu h i thu c n i dung ki n th c c a ch ng là khá nhi u, đcố ố ượ ỏ ộ ộ ế ứ ủ ươ ề ặ
bi t có nhi u câu h i khó thu c ph n peptit. Trong các n i dung ki n th c đó, ph nệ ề ỏ ộ ầ ộ ế ứ ầ
Amin là ki n th c m i làm nhi m v k t n i ph n Axit cacboxylic v i ph n Aminoế ứ ớ ệ ụ ế ố ầ ớ ầ
axit và Protein.
Khi h c t t ki n th c n i dung Amin s giúp h c sinh giúp các em h c sinhọ ố ế ứ ộ ẽ ọ ọ
m r ng ki n th c, thúc đy kh năng t duy, t o đi u ki n đ giúp các em có thở ộ ế ứ ẩ ả ư ạ ề ệ ể ể
t h c các n i dung khác c a ch ng Amin- Aminoaxit- Protein.ự ọ ộ ủ ươ
7.3. N I DUNG KI N TH C PH N AMINỘ Ế Ứ Ầ
N i dung 1. Khái ni m , phân lo i , đng phân và danh phápộ ệ ạ ồ
a. Khái ni mệ
Ví d : ụ
CH3- NH2 CH3- NH- C2H5 (CH3)3N C6H5NH2
KN: Khi thay th m t hay nhi u nguyên t hiđro trong phân t NHế ộ ề ử ử 3 b ng m t hayằ ộ
nhi u g c hiđrocacbon ta đc amin.ề ố ượ
b. Phân lo iạ
- Theo đc đi m c u t o g c hiđrocacbon.ặ ể ấ ạ ố
Trong ch ng trình ph thông, ch y u ch xét dãy đng đng c a amin no, đnươ ổ ủ ế ỉ ồ ẳ ủ ơ
ch c, m ch h ứ ạ ở
+ Amin no, đn ch c, m ch h : Cơ ứ ạ ở nH2n+3N hay CnH2n+1NH2 (n 1) ho c R-NHặ2.
+ Amin no, đa ch c: CứnH2n+2+mNm (n 1, m≥2).
+Amin th m xét trong dãy đng đng c a anilin: Cơ ồ ẳ ủ nH2n−7NH2 (n 6).
5