SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1. Đặt vấn đề:
Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học có một vị trí vô cùng quan trọng trong việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung học cơ sở.
Vào đầu mỗi năm học, ở cùng một trường, cùng một khối lớp, chất lượng học tập của học sinh tương đương nhau. Nhưng tại sao đến cuối năm, chất lượng học tập, nề nếp, kết quả tham gia các phong trào của học sinh lớp này lại vượt trội hẳn so với các lớp khác.
Một số gia đình thiếu sự quan tâm, các em lười học, gia đình dắt các em đi theo khi kinh tế gặp khó khăn phải di chuyển chỗ ở,.. đạo đức của một số em cá biệt chưa tốt là do gia đình phó thác cho nhà trường và giáo viên chủ nhiệm, không quan tâm đến con em mình.
Với những lo toan ấy khiến tôi mạnh dạn chọn viết đề tài: “Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5” nhằm giúp cho tôi tự tin hơn, vững vàng hơn khi làm công tác chủ nhiệm lớp 5/4 năm học 2018-2019. Góp phần nâng cao hiệu quả đào tạo của trường Tiểu học Huỳnh Văn Đảnh nói riêng và huyện Tân Trụ nói chung.
2. Mục đích đề tài:
- Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc kết thành kinh nghiệm của bản thân.
- Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công trong công tác chủ nhiệm lớp.
- Nhận được những lời góp ý, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường, từ các bạn đồng nghiệp, để tôi phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh, khắc phục những thiếu sót cho hoàn thiện hơn.
- Giáo viên chủ nhiệm với tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm với học sinh của mình giúp cho các em trở nên chăm ngoan, mạnh dạn, tự tin hơn. Học sinh biết tự học ở trường cũng như ở nhà, tích cực tham gia các hoạt động học tập (bạn năng khiếu giúp đỡ bạn chưa hoàn thành, học nhóm,...), giúp các em không những tiến bộ về học tâp mà có phẩm chất đạo đức tốt, biết quan tâm, lễ phép với mọi người, một số biện pháp giáo dục đạo đức nhằm nâng cao chất lượng đạo đức cho học sinh. Việc tìm hiểu và đánh giá chất lượng đạo đức học sinh nhằm giúp giáo viên nắm được tình hình đạo đức của lớp mình, trường mình, nhìn nhận được thái độ, ý thức của học sinh, hiểu được yếu tố và nguyên nhân nào đã tác động đến đạo đức của các em để làm tốt công tác chủ nhiệm.
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 1 -
- Tăng cường giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh thông qua các môn học, hoạt động giáo dục và xây dựng quy tắc ứng xử văn hóa,... để các em luôn cảm
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
thấy “mỗi ngày đến trường là một ngày vui” và trở thành con ngoan trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ.
3. Lịch sử đề tài:
Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, tôi luôn nghiên cứu tìm tòi ở thực tế, sách vở và học hỏi kinh nghiệm ở các bạn đồng nghiệp. Trong năm học 2018- 2019, tôi quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5” để áp dụng vào công tác chủ nhiệm của mình nhằm giúp bản thân đạt danh hiệu “ Giáo viên chủ nhiệm giỏi”.
4. Phạm vi đề tài:
Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi không đề ra hết tất cả các biện pháp, nội dung công tác chủ nhiệm mà chỉ hướng vào một số biện pháp như: Xây dựng nề nếp lớp học; “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”; Giáo dục đạo đức học sinh; phối hợp với các lực lượng gia đình và xã hội tham gia giáo dục học sinh nhằm góp phần nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm đối với học sinh lớp 5/4 trường Tiểu học Huỳnh Văn Đảnh.
II. NỘI DUNG CÔNG VIỆC ĐÃ LÀM
1. Thực trạng đề tài:
* Thuận lợi:
- Được sự quan tâm và tạo điều kiện của Ban giám hiệu về chuyên môn, cơ
sở vật chất đầy đủ phục vụ cho việc dạy và học.
- Được sự giúp đỡ của bạn đồng nghiệp về kinh nghiệm, cùng với sự nổ lực
của bản thân, và sự phấn đấu vươn lên của học sinh.
* Khó khăn:
- Phụ huynh học sinh: Một số gia đình có hoàn cảnh khó khăn, cha mẹ vì quá bận rộn với công việc để kiếm tiền sinh sống không có điều kiện chăm sóc con. Có những gia đình cha mẹ bị cuốn theo tiền tài danh vọng mà quên đi trách nhiệm giáo dục con cái. Cha mẹ không hòa thuận làm cho các em cảm thấy bị thiếu thốn tình yêu thương, dễ nghe lời rủ rê của những người tiêu cực. Bên cạnh đó có một số phụ huynh quá nuông chiều con mình, con muốn gì được việc ấy, không biết việc đó như thế nào miễn con vui là được. Chính sự thiếu quan tâm giáo dục của phụ huynh mà đạo đức của các em bị giảm sút.
- Học sinh: Một vài học sinh chưa hòa mình với các bạn, các em ít tham gia
hoạt động Đội và sinh hoạt tập thể nên cũng ảnh hưởng đến nền nếp trong lớp.
- Giáo viên: Còn một vài trường hợp giáo viên chưa hiểu hết tâm lí học sinh
nhất là khi có trường hợp các em lười học, học sinh cá biệt.
- Đôi khi sự kết hợp giữa nhà trường và gia đình chưa chặt chẽ, có lúc giáo
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 2 -
viên chưa uốn nắn kịp thời những biểu hiện lệch lạc về hành vi của các em.
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
Vào đầu năm học 2018 - 2019, lớp tôi có tổng số 35 học sinh. Trong đó có 2 em học sinh cá biệt, chọc ghẹo các bạn trong lớp gây ồn ào, mất trật tự trong giờ học,.. sau khi nắm bắt tình hình thực tế và qua thông tin của giáo viên chủ nhiệm năm học trước, tôi nhận thấy phần lớn học sinh ngoan, chăm học, biết đoàn kết giúp đỡ bạn bè, vài học sinh khác còn hạn chế một số mặt. Qua hai tuần làm công tác chủ nhiệm lớp tôi đánh giá kết quả rèn luyện của các em như sau:
Tự phục vụ tự quản: Các em biết tự chăm sóc tốt bản thân, chuẩn bị tốt các đồ dùng học tập, hoàn thành công việc được giao, đúng thời gian. Bên cạnh đó còn vài em chưa hoàn thành nhiệm vụ này.
Hợp tác với bạn: Một số em có kĩ năng giao tiếp, sẵn sàng giúp đỡ bạn, tự giác hoàn thành công việc được nhóm giao đúng hẹn. Tuy nhiên có vài em cá biệt không hợp tác.
Phong trào thi đua: Chăm học chăm làm,..đa số các em tự giác tham gia các công việc ở lớp, ở trường,...hoàn thành công việc được giao; sẵn sàng giúp đỡ các bạn, nhưng có vài em vẫn không thực hiện những công việc được giao
Ở lớp chủ nhiệm, các em đã có nhiều thay đổi về nhận thức, về tâm sinh lí, tình cảm và cả các mối quan hệ xã hội. Các em rất dễ bị lôi kéo, dụ dỗ,…Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng sống giáo dục đạo đức, để tự tin trong học tập, trong cuộc sống.
2. Nội dung cần giải quyết:
Từ thực trạng trên, để hoàn thành tốt nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm tôi tập trung vào thực hiện các vấn đề sau:
2.1. Xây dựng nề nếp lớp học.
2.2. Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.
2.3. Giáo dục đạo đức học sinh nói chung và giáo dục học sinh cá biệt nói riêng.
2.4 Phối hợp các lực lượng gia đình và xã hội tham gia giáo dục học sinh.
III. BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT:
1. Những vấn đề chung:
+ Bản thân:
Công tác chủ nhiệm là nhiệm vụ rất quan trọng và phải đối mặt với muôn vàn khó khăn và thách thức. Để làm tốt công tác này, trước tiên phải chấp hành tốt chủ trương, đường lối, định hướng đổi mới và các nội dung chỉ đạo của ngành, địa phương liên quan đến công tác chủ nhiệm lớp, làm đủ các loại hồ sơ theo quy định, nghiên cứu và nắm vững các tình huống ứng xử sư phạm.
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 3 -
+ Đối với Ban giám hiệu, đồng nghiệp, phụ huynh và học sinh:
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
. Đối với Ban giám hiêu và đồng nghiệp: Giáo viên chủ nhiệm chấp hành tốt kế hoạch, có trách nhiệm truyền đạt tất cả yêu cầu, kế hoạch giáo dục của nhà trường tới tập thể bằng sự thuyết phục, cảm hóa, bằng sự gương mẫu của mình.
. Đối với phụ huynh và học sinh: Quan hệ tốt với phụ huynh trong và ngoài nhà trường. Phải gần gũi, thương yêu, thân thiện để các em cảm nhận cô giáo như mẹ hiền, tuyệt đối không để xảy ra bạo lực học đường, giúp các em có sụ tiến bộ về mọi mặt.
1. Biện pháp cụ thể:
- Xây dựng nề nếp lớp học.
- Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.
- Giáo dục đạo đức học sinh nói chung và giáo dục học sinh cá biệt nói riêng.
- Phối hợp các lực lượng gia đình và xã hội tham gia giáo dục học sinh.
2.1. Xây dựng nề nếp lớp học:
a) Nắm thông tin về học sinh.
Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh.
GIỚI THIỆU BẢN THÂN
1. Họ và Tên:……………………………………………………………..
2. Là con thứ……trong gia đình.
3. Hoàn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo)............................................
4. Kết quả học tập năm lớp 4........................
5. Môn học yêu thích:..................................................................................
6. Môn học cảm thấy khó:...........................................................................
7. Góc học tập ở nhà: (Có, không)..............................................................
8. Những người bạn thân nhất trong lớp:....................................................
....................................................................................................................
9. Sở thích:..................................................................................................
10. Địa chỉ gia đình: Số nhà..........ấp.....................................................
Số điện thoại của gia đình:.................................................................
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 4 -
Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh để ghi vào Sổ Chủ nhiệm và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một phần về học
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
sinh của mình. Điều đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh.
* Kết quả rèn luyện của học sinh đầu năm học 2018 - 2019:
Tự phục vụ KẾT QUẢ RÈN LUYỆN Chăm học, Tự học, giải Tự tin, trung
tự quản, hợp quyết vấn đề chăm làm thực, đoàn kết
tác với bạn Giai đoạn
Tổng số học sinh
Mức đạt được Mức đạt được Mức đạt được Mức đạt được
Chưa
Chưa
Tốt Đạt
Tốt Đạt
Tốt Đạt
Tốt Đạt
Chưa đạt
Chưa đạt
đạt
đạt
ĐẦU NĂM
29 2 35 30 3 3 3 30 4 1 30 2 3
Qua điều tra, tôi nhận thấy học sinh của lớp là một tập thể thiếu niên, nhi đồng sôi nổi, hiếu động, có nhiều mặt tốt cần phát huy nhưng cũng không hiếm mặt hạn chế cần được khắc phục, nhất là tình trạng một số học sinh chưa đạt về một số mặt như tụ phục vụ tự quản; hợp tác; chăm học chăm làm; tự giải quyết vấn đề trong hoc tập; lao động.
b) Tổ chức bầu cán bộ lớp (Hội đồng tự quản):
Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban tự quản lớp là một công việc rất quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp mới. Tôi muốn tạo dựng và rèn luyện cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và ý thức trách nhiệm đối với tập thể, nên tôi tổ chức cho các em ứng cử và bầu cử để chọn lựa Ban tự quản của lớp. Tiến trình bầu chọn được diễn ra như sau:
- Trước hết, tôi phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm của từng người.
- Tôi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Sau đó chọn 5 học sinh tiêu biểu để cả lớp bầu chọn.
- Tổ chức cho học sinh bỏ phiếu. Công bố kết quả.
- 3 học sinh đạt số phiếu cao nhất sẽ được bốc thăm để nhận “chức vụ” của mình.
Khi các em được bỏ phiếu, được thể hiện quyền “dân chủ” của mình, tôi thấy các em rất vui, rất hào hứng và 3 em được bầu chọn cũng cảm thấy tự hào.
c) Phân công nhiệm vụ cụ thể:
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 5 -
Sau khi đã bầu chọn được Ban tự quản của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho từng em như sau:
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
* Nhiệm vụ của lớp trưởng (Chủ tịch hội đồng tự quản):
- Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp.
- Điều khiển các bạn xếp hàng ra vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng tập thể dục.
- Giữ trật tự lớp khi giáo viên có việc phải ra khỏi lớp, chuyển tiết học, và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần.
- Đề nghị với giáo viên tuyên dương, nhắc nhở cá nhân hoặc tập thể.
* Nhiệm vụ của lớp phó học tập (Phó chủ tịch hội đồng tự quản):
- Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn chưa hoàn thành học bài, làm bài.
- Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi giáo viên yêu cầu.
- Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết học.
- Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học.
* Nhiệm vụ của lớp phó lao động:
- Phân công, theo dõi kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm kiểm tra tất cả đèn, quạt, cửa trước khi ra về.
- Phân công các bạn tưới cây trong lớp, chăm sóc cây trồng trong bồn hoa của lớp.
- Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp tổ chức.
- Phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học tập giữ trật tự lớp.
Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho các em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ thể, rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra lớp trưởng và hai lớp phó phải đoàn kết, hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung.
Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, các em báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được khả năng quản lí lớp của từng em. Cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban cán sự lớp 1 lần để tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục.
2.2. Xây dựng “ Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”.
“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an toàn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”.
- 6 -
Đây là phong trào thi đua nhằm phát triển toàn diện các mối quan hệ cách ứng xử, kĩ năng sống,... của các em học sinh trong nhà trường rất quan trọng. Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
Xây dựng văn hóa học đường sẽ góp phần tích cực trong việc xây dựng “ trường học thân thiện, học sinh tích cực” góp phần củng cố giá trị đạo đức cho học sinh và hoàn thành chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2000 - 2020.
Mục tiêu xây dựng văn hóa học đường và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh: Giúp cho học sinh biết được tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa học dường; biết cách tổ chức và giáo dục thực hành kĩ năng sống.
( Phụ huynh cùng học sinh trong tiết đọc thư viện)
Phát huy truyền thống nhà trường để đẩy mạnh việc xây dựng văn hóa học đường, giáo dục kĩ năng sống cho học sinh góp phần củng cố vững chắc phong trào thi đua “ trường học thân thiện- học sinh tích cực” và xây dựng hệ thống các giá trị của nhà trường, nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.
Muốn xây dựng phong trào “ trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở mỗi trường đạt hiệu quả thì giáo viên chủ nhiệm phải tích cực “ xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Có nhiều “lớp học thân thiện, học sinh tích cực” thì mới có “trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Công việc “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” được tôi tiến hành từng bước như sau:
a)Trang trí lớp học xanh - sạch - đẹp.
Phía trước các lớp học, giáo viên cùng với học sinh trồng cây cảnh, trên vách tường có dây trầu bà, phía ngoài hành lang của lớp treo một số chậu nhỏ trồng dây trầu bà, dây đôla, hoa lan… Các loại cây trồng được các em chăm sóc hàng ngày. Lớp học chan hòa cùng sắc màu thiên nhiên sẽ làm giảm đi sự căng thẳng, mệt mỏi trong học tập của học sinh.
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 7 -
Tôi yêu cầu các em làm vệ sinh lớp học sạch sẽ hàng ngày trước giờ học, sắp xếp bàn ghế thẳng lối, thẳng hàng. Góc y tế, góc thư viện, đồ dùng học tập phải được sắp xếp ngăn nắp, gọn gàng. Tôi phân công hội đồng tự quản phụ trách kiểm
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
tra việc thực hiện của các tổ. Ngoài ra, tôi khuyến khích hướng dẫn các em trang trí những hình ảnh thân thiện với lứa tuổi, phù hợp và mang tính giáo dục cao.
- Trồng cây trong lớp bằng cách: Trồng cây trầu bà vào lọ hoa, đổ nước vào rồi treo của sổ. Cây trầu bà có thể sống bằng nước và rất ưa rợp mát, lại không có lá úa rụng nhiều nên rất sạch. Chỉ cần thay nước thường xuyên sạch sẽ cây sẽ sống và rất tốt.
- Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Phần trang trí lớp, tôi giao trực tiếp cho từng nhóm: mỗi nhóm phải sưu tầm tranh ảnh liên quan đến các môn học và chọn 5 bài vẽ đẹp nhất để trưng bày. Tranh, ảnh các em sưu tầm được dán vào góc học tập.
Hằng ngày, tôi nhắc nhở các em thực hiện theo nhiệm vụ của người học sinh và yêu cầu “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”. Khi có học sinh chưa hoàn thành nhiệm vụ, tôi yêu cầu em đó đọc lại các nhiệm vụ của người học sinh và nêu rõ nhiệm vụ nào mình chưa làm được để sửa chữa, khắc phục. Nhờ vậy, các em mới tự giác thực hiện, số lượng học sinh vi phạm nội qui của nhà trường, của lớp ngày càng giảm dần.
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 8 -
Đối với bồn hoa của lớp, mỗi nhóm sẽ chăm sóc một tuần. Qui định bồn hoa phải sạch cỏ, đất không khô trắng, không có cành gãy và lá khô. Công việc kiểm tra, nhắc nhở là của Chủ tịch hội đồng tự quản (cán bộ lớp).
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
( Bồn hoa lớp 5/4 năm học: 2018-2019)
* Tóm lại: Phong trào lớp em sạch, đẹp đã rèn luyện tinh thần tập thể cho học sinh. Các em cùng nhau xây dựng lớp học gọn gàng, sạch đẹp như chính ngôi nhà của mình.
b) Xây dựng mối quan hệ thầy - trò và bạn bè trong lớp:
* Xây dựng mối quan hệ thầy – trò.
Trước đây, quan hệ thầy - trò là quan hệ chịu ơn - ban ơn; bề trên - kẻ dưới; giảng giải - ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân công - hợp tác. Thầy thiết kế - trò thi công. Thầy làm mẫu, giao việc- trò làm theo mẫu của thầy. Mỗi lời thầy nói ra phải là một “lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi yêu cầu tôi đưa ra, học trò phải thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học sinh phải cố gắng làm cho đúng. Nếu chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng từ việc làm, nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt. Quan hệ cơ bản nhất của tôi và học sinh là quan hệ hợp tác làm việc: tôi giao việc - học sinh làm; tôi hướng dẫn - học sinh thực hiện.
- Khi học sinh nào làm bài chưa chính xác, tôi yêu cầu học sinh đó phải làm lại. Tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay tại lớp.
- Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn tôn trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa chữa.
Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, có những em học chưa hoàn thành có hôm không học bài, không làm bài nhưng lỗi không phải hoàn toàn là do các em.
Ví dụ: em Nguyễn Thị Mỹ Hân ngày thứ tư tuần 17 em không thuộc bài và
làm bài. Lí do: đám tang bà.
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 9 -
Nhưng cũng có em không học bài làm bài là do những điều kiện khách quan. Gia đình của các em đâu phải lúc nào cũng đầm ấm, hạnh phúc; đâu phải em nào cũng may mắn được bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi bước chân đến trường. Và
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
có biết bao nhiêu người bố người mẹ phải lo làm thuê, làm mướn kiếm sống hoặc vì ăn chơi cờ bạc hay ốm đau bệnh hoạn,...nên không ngó ngàng gì đến việc học của con cái. Những sóng gió đó đã tác động đến tâm hồn trẻ thơ, cản trở việc học tập của các em. Nếu như giáo viên không biết được những nguyên nhân đó thì rất bất lợi cho quan hệ thầy - trò sau này. Vì vậy, đứng trước một học sinh không học bài, làm bài, tôi bình tĩnh chờ đến hết buổi học gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên nhân.
- Bên cạnh đó, là giáo viên chủ nhiệm phải xây dựng và rèn luyện cho mình một phong cách mẫu mực, một kỹ năng sư phạm vững vàng. Cụ thể:
+ Biết lắng nghe: Luôn luôn giữ mối quan hệ gần gũi, thân thiết với học sinh, đặc biệt là với học sinh chưa ngoan, hãy khuyến khích các em nói ra những điều mình nghĩ bằng nhiều cách khác nhau. Luôn “Lắng nghe và thấu hiểu” là điều mà các học sinh chưa ngoan rất cần ở giáo viên chủ nhiệm.
+ Biết quan tâm: Tôi quan tâm bằng cách trò chuyện, hỏi thăm hoàn cảnh gia đình học sinh, về bạn bè thân thích của các em, giáo viên sẽ biết được sở thích, cá tính cũng như thái độ, sự lễ phép của các em đối với người lớn. Yêu cầu, khuyến khích các học sinh khác quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ bạn mình, không nên xem thường hay cô lập các bạn chưa ngoan đó. Với sự hỗ trợ của cán bộ lớp, giáo viên chủ nhiệm luôn theo dõi và nắm bắt được những biểu hiện hàng ngày của học sinh chưa ngoan, tránh được sự kết luận về vấn đề nào đó thiếu chính xác làm tổn thương đến tâm lý và tình cảm của các em.
+ Có uy tín với học sinh và đồng nghiệp về chuyên môn và phẩm chất đạo đức, tác phong sinh hoạt: Giáo viên cần có tầm hiểu biết rộng rãi, ngoài việc giảng dạy tốt, còn phải giải đáp được vấn đề học sinh đang quan tâm, thắc mắc thì ảnh hưởng và uy tín của giáo viên sẽ tác động mạnh đến việc giáo dục đạo đức học sinh. Mặt khác, uy tín về tư cách đạo đức của giáo viên có ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành ý thức và hành vi của học sinh. Do đó, tôi cần rèn luyện, phấn đấu trở thành tấm gương sáng để các em noi theo. Nếu được như vậy, chắc chắn rằng tầm ảnh hưởng của giáo viên chủ nhiệm rất lớn đối với các em học sinh.
+ Động viên và định hướng: Thông thường các học sinh chưa ngoan không định hướng được mình cần rèn luyện thế nào để giúp ích bản thân hoàn thành nhiệm vụ của người học sinh. Mặt khác, một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến học sinh chưa ngoan đều bắt đầu từ việc các em chưa hoàn thành về năng lực, dẫn đến bất mãn, chán học rồi bỏ mặt mọi việc. Chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm là người giúp học sinh biết định hướng và động viên, khích lệ các em trên tinh thần “Có công mài sắt có ngày nên kim”. Tôi tìm và tuyên dương những mặt tốt ở các em.
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 10 -
+ Là “Người bạn lớn”: Giáo viên chủ nhiệm hãy là “Người bạn lớn” của học sinh. Chính điều này làm cho học sinh chưa ngoan thấy mình không bị “bỏ rơi”, tình cảm thầy trò được hình thành, các em sẽ mạnh dạn bộc lộ những tâm sự, chia
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
sẻ niềm vui, nỗi buồn với giáo viên. Khi đó những lời động viên, những định hướng của giáo viên chủ nhiệm sẽ đạt hiệu quả cao.
+ Nghiêm khắc: Giáo viên chủ nhiệm tỏ ra nghiêm khắc với tất cả học sinh trong lớp, tôn trọng học sinh, xử lý mọi việc công bằng cho dù là cán bộ lớp hay học sinh chưa ngoan mắc phải khuyết điểm. Như thế học sinh chưa ngoan sẽ cảm thấy giáo viên chủ nhiệm không thiên vị, không “ghét bỏ” mình.
+ Vui tính: Ngoài những việc nêu trên, giáo viên chủ nhiệm cần phải có óc khôi hài, luôn vui vẻ với mọi người. Điều này giúp cho học sinh có cảm giác dễ gần với giáo viên, dễ sẻ chia tâm sự, mối quan hệ giữa thầy trò tránh được sự căng thẳng.
+ Đặt chữ “Tâm” lên hàng đầu: Người giáo viên được xem là “Kỹ sư tâm hồn”. Chính cái “Tâm” của người giáo viên chủ nhiệm sẽ giúp cho tôi có đủ kiên nhẫn để thực hiện hết trách nhiệm của mình, đó là năng lực để cảm hóa học sinh. Việc dùng nhân cách để giáo dục nhân cách chính là việc người thầy dùng nhân cách của mình để tác động vào học sinh, dạy học sinh bằng chính nhân cách của mình.
Có như vậy tôi mới tạo được lòng tin ở phụ huynh và học sinh cảm nhận được thầy cô giáo vừa là cha mẹ vừa là người bạn thân yêu của mình, các em mới dám bộc bạch những suy nghĩ, những việc làm bản thân. Từ đó, tôi gặp nhiều thuận lợi trong việc giáo dục đạo đức các em.
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 11 -
(Cô chủ nhiệm và học sinh)
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
* Xây dựng mối quan hệ bạn bè: (Học sinh - học sinh)
Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Nhưng trong thực tế, một lớp học thường xuất hiện nhiều nhóm học sinh, đặc biệt là những lớp cuối cấp. Các em chia bè phái, phân biệt lẫn nhau, hay nói xấu hoặc châm chọc nhau. Những em nữ thì hay hờn hay giận. Còn các em nam thì hăm he đánh nhau, trả thù nhau. Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Xây dựng được mối quan hệ bạn bè đoàn kết, gắn bó thì tôi sẽ xây dựng được nề nếp lớp học, tiến tới xây dựng môi trường học tập thân thiện. Từ môi trường học tập thân thiện đó, chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.
Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
- Mối quan hệ giữa học sinh với học sinh: Gọi bạn xưng tôi, mình, tớ,..Cùng nhau chia sẻ những khó khăn trong học tập cũng như trong cuộc sống. Cùng chung vui khi bạn đạt giải cao trong các phong trào, các hội thi.
- Trong mỗi tiết học tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên tiết học này các em ngồi chung nhóm với bạn này, tiết học khác ngồi chung nhóm bạn khác, lúc đầu có em không chịu, ngồi chung nhưng không hợp tác,...dẫn đến không hoàn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng đó tôi tuyên bố nhận xét, đánh giá kết quả của từng nhóm và lấy kết quả đó chung cho tất cả các thành viên của nhóm. Do đó những em năng khiếu phải tích cực giúp đỡ các bạn chưa hoàn thành nếu không kết quả không đạt sẽ bị ảnh hưởng đến mình
*Vídụ: Minh họa tiết kể chuyện:
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 12 -
( Hoạt động nhóm tiết Kể chuyện)
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
- Tôi khuyến khích học sinh tự viết ra những điều em chưa đồng ý về việc làm, cách cư xử của một bạn nào đó trong lớp chứ không nói xấu, không xa lánh bạn. Căn cứ vào những điều các em viết ra, nếu là những điều tốt thì tôi đọc cho cả lớp nghe rồi tuyên dương ngay trước lớp. Còn những điều các em phê bình thì tôi phải điều tra rõ đúng hay sai. Sau đó mới góp ý riêng với những học sinh bị bạn phê bình, yêu cầu các em phải xin lỗi bạn và phải sửa chữa.
- Khi có mâu thuẫn giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp không để kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đuôi. Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hòa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại.
- Học sinh giúp đỡ lẫn nhau trong học tập: Đầu năm học, tôi thỏa thuận với cả lớp nếu trong lớp mình có bạn nào đau ốm nằm viện, người thân mất,...các em sẽ thay nhau chép bài cho bạn. Khi bạn trở lại lớp học các bạn năng khiếu sẽ giúp đỡ bạn đó thêm những gì bạn chưa hiểu, khi bạn chưa hỏi thầy cô, để các bạn theo kịp chương trình.
- Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của tuổi học trò, tôi tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học trong giờ ra chơi hoặc cuối buổi học. Những em có ngày sinh trùng vào ngày thứ bảy, chủ nhật thì sẽ được tổ chức vào sáng thứ hai. Hình thức tổ chức do các em trong hội đồng tự quản quyết định. Nhưng chủ yếu chỉ là múa hát, là những lời chúc tốt đẹp.
c) Xây dựng mối quan hệ giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh học sinh:
Trong cuộc họp đầu năm,nhằm trân trọng phụ huynh trước khi họp; giáo viên chuẩn bị trang trí bảng “Nhiệt liệt chào mừng phụ huynh đến dự họp phụ huynh học sinh lần 1- lớp 5/4 năm học 2018- 2019”. Theo từng lần họp, qua từng giai đoạn mà giáo viên chủ nhiệm trang trí khác nhau, tạo thêm không khí vui vẻ, nhằm tạo mối quan hệ giữa giáo viên và phụ huynh thêm gắn bó hơn.Giáo viên chuẩn bị nội dung cho từng cuộc họp để trao đổi với phụ huynh. Bên cạnh yêu cầu các bậc phụ huynh phối kết hợp cùng nhà trường trong việc giáo dục các em, giáo viên chủ nhiệm đã vận động phụ huynh cùng chung tay với giáo viên trong việc xây dựng lớp học xanh - sạch - đẹp - an toàn. Việc làm này được phụ huynh hưởng ứng tích cực bằng những hành động cụ thể: Phụ huynh đã tự nguyện hỗ trợ kinh phí để trang trí lớp học, hỗ trợ cây xanh, cây cảnh để trồng làm đẹp cho lớp học.
Được sự chỉ đạo của Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm đã chủ động phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục học sinh về ý thức bảo vệ môi trường, chấp hành nội qui trường học để đảm bảo an toàn trong học tập, vui chơi.
d) Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh.
- 13 -
Sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi bổ ích là nhu cầu, là sở thích của hầu hết học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”, kiến thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với các em. Các hoạt động sinh hoạt tập thể và Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tôi có thể tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi sinh hoạt tập thể.
* Ví dụ: Hái hoa dân chủ trong tiết giáo dục ngoài giờ lên lớp, tiết đạo đức,...
Ngoài ra còn tham gia tất cả các phong trào do trường, khối, lớp tổ chức.
Tập thể lớp 5/4 tham gia các phong trào từ đầu năm học đến nay đạt kết
quả như sau:
- Tết trung thu: làm lồng đèn trung thu đạt giải nhất.
( Hội thi dán lồng đèn)
- Chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam: Đạt giải nhất hội thi cắm hoa.
Thi cắm hoa chào mừng ngày 20/11
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 14 -
- Hội thi an toàn giao thông: đạt giải nhất cấp huyện, đạt giải nhì cấp tỉnh.
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
( Thi an toàn giao thông)
- Hội thi kể chuyện về biển đảo: cấp trường đạt giải nhất.
( Học sinh thi kể chuyện)
- Hội thi viết chữ đẹp:
+ Cấp trường: đạt 1 giải nhất; 1 giải ba.
+ Cấp huyện: 1 giải ba
- Giao lưu tin học trẻ: đạt giải ba cấp tỉnh( cá nhân)
- Giao lưu học sinh năng khiếu: đạt 1 giải ba cấp huyện
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 15 -
*Ví dụ: Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi trong buổi học chính khóa:
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
Giữa 2 tiết học, tôi thường tổ chức cho các em múa hát tập thể, biểu diễn văn nghệ, hát dân ca, diễn hài,...
Trong các tiết Khoa học, Lịch sử, Địa lí, tôi tổ chức cho các em chơi các trò chơi như: làm phóng viên; sắm vai xử lí các tình huống và đóng vai trong môn Đạo đức. Thông qua các hoạt động này, các em còn được hình thành cho mình đạo đức tốt, rèn luyện nhiều kĩ năng sống cần thiết cho bản thân.
Căn cứ vào phiếu điều tra đầu năm, tôi nắm được khả năng của từng em nên tôi để các em tự phân công vai diễn, khi cần thiết thì giáo viên sẽ giúp đỡ, hoặc giao việc phù hợp với từng em, khuyến khích động viên các em tự tin bộc lộ năng khiếu của mình. Nhờ vậy, các tiết học chính khóa trở nên sôi nổi, các em rất hào hứng tham gia. Thông qua các hoạt động vui chơi, các em được “làm”, “được trải nghiệm” như trong cuộc sống thực, điều đó sẽ giúp các em lĩnh hội kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống một cách nhẹ nhàng, nhưng lại hiệu quả.
*Ví dụ: Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp:
- Tổ chức cho học sinh ôn luyện kiến thức bằng các trò chơi như: Rung chuông vàng, Hái hoa dân chủ, Thi tìm hiểu về An toàn giao thông... nên gây được sự thích thú, hào hứng cho học sinh mỗi lần tham gia.
Ảnh minh họa: Tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp
- Tổ chức các buổi họp lớp, làm đồ dùng học tập, vẽ tranh chào mừng các
ngày lễ lớn.
* Ví dụ: Vẽ tranh chủ đề biển đảo “ Chào mừng ngày thành lập Quân
đội nhân dân Việt Nam 22-12”
- 16 -
- Tổ chức cho học sinh xem phim tài liệu kỉ niệm các sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước như: Kỉ niệm ngày thành lập Đảng, Cách mạng tháng Tám, Kỉ niệm Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
ngày Quốc khánh, ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, ngày giải phóng miền Nam,...
Học sinh viếng nghĩa trang liệt sĩ nhân ngày 22/12
* Ví dụ: - Tổ chức cho các em hát văn nghệ “ Mừng Đảng, mừng Xuân”
Văn nghệ mừng Đảng, mừng xuân
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 17 -
- Tổ chức cho các em tìm hiểu kiến thức lịch sử, văn hóa quê hương ở huyện Tân Trụ: Miễu Ông Bần Quỳ, Chợ ông Huyện, Đám lá tối trời,...
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
(Học sinhcùng Thầy cô viếng đền thờ Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực)
- Hướng dẫn các em làm bình hoa, cắt gấp hoa để trang trí góc học tập và làm một số đồ chơi đơn giản để trưng bày hoặc để tặng người thân bạn bè.
* Ví dụ: Làm thiệp chúc mừng thầy cô nhân ngày nhà giáo Việt Nam 20-
11; ngày Quốc tế Phụ Nữ 8-3.
Hướng dẫn các em làm việc theo nhóm. Các em cùng làm, cùng góp, giúp đỡ
nhau làm việc.
Nhờ thường xuyên tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và các trò chơi dân gian cho cả lớp, các em trở nên tự tin, năng động và sáng tạo.
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 18 -
(Hoc sinh chơi trò chơi dân gian)
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
2.3. Giáo dục đạo đức học sinh nói chung và giáo dục học sinh cá biệt nói
riêng.
Giáo viên chủ nhiệm là người quản lí, giáo dục toàn diện học sinh một lớp. Để làm tốt công việc đó người giáo viên chủ nhiệm phải nắm bắt được đặc điểm tình hình lớp thật cụ thể, sâu sắc qua việc tìm hiểu về học sinh lớp mình qua nhiều kênh thông tin. Trong quá trình giáo dục, người giáo viên chủ nhiệm cần phối kết hợp, lên hệ thường xuyên với phụ huynh học sinh, với giáo viên bộ môn, đi sâu đi sát lớp chủ nhiệm, để giáo dục đạo đức cho học sinh nói chung và giáo dục học sinh cá biệt nói riêng. Với những học sinh có ý thức học tập,đạo đức tốt thì công việc của người giáo viên chủ nhiệm sẽ nhẹ nhàng, còn đối với những học sinh chưa ngoan, những học sinh cá biệt đòi hỏi người giáo viên phải mất nhiều thời gian công sức hơn cho công tác chủ nhiệm. Là một giáo viên từng làm công tác chủ nhiệm tôi giúp đỡ 2 học sinh cá biệt trong lớp như sau:
1/ Em: Nguyễn Trọng Nghĩa (cha bị tai nạn giao thông chết)
2/ Em Phạm Tuấn Phong (cha bệnh hiểm nghèo chết)
Ở độ tuổi tiểu học, các em vẫn chưa hình thành được nhân cách của mình, các
em chỉ là những học sinh chưa ngoan và cần được giáo dục.
Điều đầu tiên mà tôi giáo dục các học sinh cá biệt. Hằng ngày tôi thường nói chuyện với 2 em để tìm hiểu tâm tư nguyện vọng các em như thế nào? ( thích gì? Muốn làm gì?) để tìm ra biện pháp giáo dục các em.
- Quan tâm và gần gũi hơn với các em
Cái gì cũng có lý do của nó, không phải tự dưng khi sinh ra con người ta cũng đều không tốt cả. Và đối với trường hợp của 2 em học sinh cá biệt cũng vậy, vì nhiều yếu tố tác động nên khiến các em như thế. Tôi tìm hiểu nguyên nhân, và biết được 2 em mồ côi cha, không được cha bao bọc thương yêu như các bạn khác, 2 em dễ giận, tự ti với bản thân, chọc phá bạn tùy thích. Để thực hiện tốt điều này, tôi tìm cách tiếp cận cũng như quan tâm và gần gũi 2 em hơn, vì thấu hiểu về những chuyện mà các em gặp phải.
Tôi lắng nghe những tâm sự của các em và giữ kín những tâm sự đó để các em tin tưởng mà bộc bạch. Gần gũi, cảm thông chia sẻ với 2 em và trở thành người cô thật sự thân thiết của các em.
- Nhẹ nhàng phân tích những ưu, khuyết điểm: Những đúng, sai trong nhận thức và hành động của 2 em, giúp 2 em nhận ra lỗi lầm của mình và tạo cho các em cơ hội, thiện chí sửa chữa. kết quả sau giải đoạn giữa học kì 1 em Nghĩa và em Phong ngoan hơn, học tốt hơn.
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 19 -
- Nhìn nhận vấn đề theo chiều hướng tích cực: Tạo cho 2 em một lối thoát, một cơ hội để sửa chữa. Tin tưởng sự chuyển biến của 2 em. Trân trọng những tiến bộ của các em dù là nhỏ nhất vì đó là cả một sự nỗ lực, cố gắng rất lớn của các em. Mạnh dạn biểu dương 2 em trước tập thể lớp.
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
- Tôn trọng quyền lựa chọn, quyết định của hai em trong phạm vi cho phép: Cho phép các em tự giác thực hiện các việc làm của mình trong mọi hoạt động học, vui chơi,... Không áp đặt các em, thận trọng khi nói chuyện vì học sinh cá biệt rất nhạy cảm. kết quả 2 em lễ phép hơn, hợp tác tốt trong giờ học.
- Điềm tĩnh, biết tự kiềm chế: Vì học sinh các biệt là một sự “thử thách” rất lớn đối với đức tính điềm tĩnh, tự kìm chế của mỗi giáo viên chủ nhiệm. Tôi không nóng vội, quá khắt khe, đừng nhắc đi nhắc lại nhiều lần lỗi vi phạm của các em sẽ dễ dẫn đến sự chai lì. Kết quả 2 em không còn quậy phá các bạn trong lớp.
- Phối hợp chặt chẽ với gia đình: Điều quan trọng trong công tác chủ nhiệm là giáo viên cần phối hợp một cách chặt chẽ với phụ huynh học sinh trong quá trình giáo dục các em. khi tiếp xúc với phụ huynh học sinh cá biệt tôi được biết. Hai em học sinh cá biệt có hoàn cảnh sống đặc biệt, em Nghĩa sống với bà ngoại. Hằng ngày em đi học rất sớm vào lớp chọc phá mọi người, mẹ thì đi làm vài tháng mới về. Còn em Phong thì đi học phải tự đi, tự về, tự chơi, không ai quản lí, nhắc nhở, mẹ đi làm thuê xa sáng mẹ đi sớm chiều tối mới về. Cả hai em không được gia đình quan tâm, không ai quản lí, chăm sóc các em như những học sinh khác.
Vì vậy, khi tiếp xúc với phụ huynh, tôi đặt vị trí của mình vào trong suy nghĩ, tình cảm của cha mẹ các em để phân tích, lí giải thiệt hơn. Tôi cố gắng tìm hiểu những khó khăn của các bậc phụ huynh trong việc quản lí, cũng như dạy dỗ con em mình để cùng nhau tìm biện pháp giáo dục tốt nhất. Hằng ngày vào lớp tôi nhắc nhở thường xuyên, giáo dục các em mọi lúc mọi nơi. Kết quả các em đi học về biết làm việc phụ giúp gia đinh, không còn đi sớm về tối, không còn quậy phá mọi người xung quanh.
2.4 Hoạt động giữa giáo viên chủ nhiệm với các lực lương giáo dục khác:
Giáo viên chủ nhiệm kết hợp với Ban giám Hiệu, Thầy cô bộ môn, phụ huynh học sinh,... cũng như các cấp lãnh đạo để giáo dục học sinh ngày càng tốt hơn.
- Kết hợp giáo viên chuyên nắm được kết quả của các em trong học tập cũng
như trong các phong trào thi đua.
Ví dụ:
-Tham gia học kĩ năng sống; thi vẽ tranh; thi văn nghệ; phụ trách sao giỏi,..
Ví dụ: Tổ chức học sinh tập huấn kĩ năng sống ngày 15/3/2019 tại
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 20 -
trường do thầy Hưng trực tiếp dạy.
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
( Học sinh tập huấn hoạt động trải nghiệm kĩ năng sống)
- Quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm đối với BGH:
Mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm lớp với Ban giám hiệu và hội đồng
giáo dục nhà rất cần thiết để thực hiện những công việc sau:
Tiếp nhận chủ trương, kế hoạch và những định hướng cho từng hoạt động cụ
thể của Ban giám hiệu trong nhà trường.
Xây dựng kế hoạch và chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch cho phù hợp với tình hình của lớp chủ nhiệm. Báo cáo kế hoạch hoạt động chủ nhiệm lớp theo định kỳ (cuối học kỳ, cuối năm học) hoặc đột xuất nếu có nhằm: đánh giá, xếp loại học tập, rèn luyện đạo đức và các mặt hoạt động khác của từng học sinh lớp mình chủ nhiệm.
Đề đạt nguyện vọng chính đáng của học sinh lớp chủ nhiệm với Ban giám hiệu và hội đồng giáo dục nhà trường, đề xuất các phương án giải quyết với sự suy nghĩ thấu đáo, cẩn trọng.
Tôi nêu những ý kiến nguyện vọng của gia đình học sinh về sự đồng tình hay phản bác đối với những chủ trương, quy định của trường trong các mặt hoạt động giáo dục để cấp trên có sự xem xét, giải đáp hoặc sửa đổi cho phù hợp với thực tế.
* Quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm đối với Đồng nghiệp:
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 21 -
- Trong nhà trường các em được học tốt tất cả các môn theo qui định. Ngoài công tác chủ nhiệm, giáo viên chủ nhiệm còn phải phụ trách các bộ môn chuyên môn, vì thế việc phối hợp với giáo viên bộ môn là hết sức quan trọng và cần thiết.
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
- Phối hợp với các lực lượng khác như: bảo vệ, thư viện, y tế, đặc biệt là các tổ chức đoàn thể… để giáo dục học sinh. Giáo viên chủ nhiệm cần phản ánh nguyện vọng của học sinh, đề xuất yêu cầu và đề nghị các lực lượng này cùng phối hợp tác động tới học sinh, hỗ trợ các hoạt động của lớp khi cần thiết.
* Quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm đối với Phụ huynh, cha mẹ học sinh và
cộng đồng:
Tạo ra sự hỗ trợ lẫn nhau trong công tác giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm phải
thường xuyên liên lạc, trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của các em trong
nhà trường (qua số điện thoại). Với ý nghĩa đó, sự kết hợp giáo dục giữa giáo viên
chủ nhiệm với phụ huynh, cha mẹ học sinh được xem là nguyên lý cơ bản của nền
giáo dục. Tầm quan trọng của mỗi lực lượng cũng như mối quan hệ giữa ba lực
lượng này trong việc giáo dục học sinh thì ai cũng hiểu nhưng vẫn có khoảng cách
lớn giữa nói và làm. Vấn đề mấu chốt ở đây là làm thế nào? Ở việc kết hợp giáo dục
học sinh giữa nhà trường, gia đình, đã được thực hiện theo cơ chế “Phân công - Hợp
tác” bằng việc làm cụ thể, thiết thực của giáo viên, cha mẹ học sinh. Cụ thể là:
- Xác định rõ nhiệm vụ của lớp, gia đình dựa trên cơ sở vai trò, chức năng và
thế mạnh của mỗi bên. Nhà trường là cơ quan chuyên trách về giáo dục. Vì vậy,
giáo viên có nhiệm vụ thông báo kết quả học tập, rèn luyện của học sinh ở lớp,
thông báo chủ trương, kế hoạch công tác của lớp cho cha mẹ học sinh. Chủ động
thu hút cha mẹ học sinh tích cực tham gia công tác giáo dục. để đưa ra biện pháp
giáo dục phù hợp.
- Xây dựng quy định nếp sống hằng ngày ở nhà, nội quy ở trường, lớp, ở địa
phương của học sinh làm cơ sở cho việc thống nhất yêu cầu, nội dung giáo dục
cũng như việc đánh giá kết quả giáo dục. Nội dung của bản quy định bao gồm
các việc làm và các quan hệ hằng ngày của học sinh ở nhà, ở trường; Nội dung
của từng việc làm, yêu cầu cần đạt được khi thực hiện. Các việc làm đó được sắp
xếp theo một trật tự nhất định. Quy định này là do giáo viên chủ nhiệm cùng cha
mẹ học sinh xây dựng từ đầu năm học trong phiên họp cha mẹ học sinh đầu năm.
Những điều chỉnh cần thiết sẽ được hai bên thông báo kịp thời cho nhau trong
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 22 -
suốt năm học.
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
- Xác định những hình thức phối hợp nhằm đảm bảo mối quan hệ thường
xuyên giữa Nhà trường - Gia đình - Xã hội. Hình thức trao đổi trực tiếp được
thực hiện qua việc giáo viên đến thăm gia đình học sinh, các cuộc họp cha mẹ
học sinh, qua điện thoại. Những cuộc gặp gỡ, trao đổi trực tiếp nêu trên tạo được
mối quan hệ thân mật, hiểu biết lẫn nhau giữa giáo viên và cha mẹ học sinh, giúp
giáo viên hiểu rõ hoàn cảnh của từng học sinh. Từ đó đưa ra những lời khuyên
phù hợp cho gia đình. Hình thức trao đổi gián tiếp như thông qua sổ liên lạc, qua
đại diện hội cha mẹ học sinh hoặc đại diện cộng đồng dân cư nơi gia đình học
sinh cư trú. Trong các hình thức này, việc trao đổi qua sổ liên lạc có tính khả thi
hơn cả. Song, sổ liên lạc phải được sử dụng một cách thường xuyên khi cần chứ
không phải theo định kỳ hàng tháng. Đồng thời, cần cải tiến hoạt động của cha
mẹ học sinh. Hội cha mẹ học sinh phải thực sự trở thành lực lượng hỗ trợ đắc lực
cho việc phối hợp giáo dục giữa Nhà trường - Gia đình - Xã hội. Vì vậy, về mặt
tổ chức, bên cạnh Ban chấp hành Hội cha mẹ học sinh cần có tổ phụ huynh (của
lớp) theo địa bàn học sinh cư trú. Tổ trưởng phụ huynh sẽ hoạt động theo tư cách
là cầu nối trao đổi thông tin giữa nhà trường và gia đình.
Để các hoạt động nêu trên được thực hiện có hiệu quả góp phần tích cực trong
công việc giáo dục cho học sinh, giáo viên cần lưu ý: Phát huy vai trò, chức năng
của các tổ chức và cá nhân trong nhà trường trong đó giáo viên chủ nhiệm giữ vai
trò rất quan trọng. Phối hợp tốt các tổ chức đoàn thể ngoài nhà trường như: Hội cha
mẹ học sinh, các cấp chính quyền địa phương trong việc giáo dục cho các em.
Nếu nhà trường, gia đình, xã hội tác động đến học sinh theo cùng hướng trên
những quan điểm, nguyên tắc đúng đắn và thống nhất thì việc hình thành giáo dục
cho học sinh sẽ có hiệu quả. Nếu các yếu tố đó tác động lệch hướng thì sẽ vô hiệu
hóa, gây ảnh hưởng xấu đến giáo trẻ. Để có được sự thống nhất, tạo ra sự cộng
hưởng giữa nhà trường, gia đình, xã hội thì nhà trường phải trở thành trung tâm văn
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 23 -
hóa giáo dục, trở thành nơi chỉ đạo thống nhất tác động của các lực lượng giáo dục.
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
( Đại hội phụ huynh học sinh đầu năm)
3. Hồ sơ về công tác chủ nhiệm lớp:
- Sổ chủ nhiệm lớp, ghi rõ kế hoạch công tác chủ nhiệm hàng tháng.
- Các văn bản liên quan đến công tác chủ nhiệm. Biên bản họp phụ huynh.
- Sổ liên lạc với gia đình học sinh.
- Sổ theo dõi kết quả học tập của học sinh, để phối hợp với giáo viên dạy lớp lên kế hoạch phụ đạo học sinh chưa hoàn thành hoặc bồi dưỡng học sinh năng khiếu.
IV. KẾT QUẢ CHUYỂN BIẾN CỦA ĐỐI TƯỢNG.
Sáng kiến kinh nghiệm của tôi là những biện pháp tôi đã làm trong thời gian
làm chủ nhiệm lớp, Kết quả đạt được lại rất khả quan. Rõ ràng qua cách làm này, tôi
thấy kết quả học tập của học sinh ngày càng tiến bộ. Các em ngày càng chăm ngoan
hơn. Điều đó làm tôi rất vui mừng và vơi đi những vất vả, mệt nhọc. Tình cảm thầy
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 24 -
- trò, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện.
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
* Kết quả rèn luyện của học sinh đến giai đoạn cuối học kì II: KẾT QUẢ RÈN LUYỆN Chăm học, Tự học, giải Tự phục vụ Tự tin, trung
tự quản, hợp quyết vấn đề chăm làm thực, đoàn kết
tác với bạn Giai đoạn
Tổng số học sinh
Mức đạt được Mức đạt được Mức đạt được Mức đạt được
Chưa
Chưa
Tốt Đạt
Tốt Đạt
Tốt Đạt
Tốt Đạt
Chưa đạt
Chưa đạt
đạt
đạt
ĐẦU NĂM
CUỐI HỌC
29 35 30 3 3 3 30 4 1 30 2 3 2
KÌ I
CUỐI HỌC
KÌ II
35 31 3 1 30 4 1 33 1 1 32 2 1
34 0 1 35 33 2 0 34 1 0 34 1 0
Qua bảng số liệu: Đến cuối học kì II học sinh có tiến bộ rõ rệt qua từng giai đoạn
- Học sinh đến trường đúng giờ, luôn đảm bảo an toàn cả trong giờ học lẫn giờ chơi, có ý thức tự phục vụ, tự quản. Ăn mặc sạch sẽ, gọn gàng. Có đầy đủ đồ dùng học tập.
- Tự học, tích cực tự giác hoàn thành tốt công việc được giao.
- Các em cá biệt đầu năm trở nên ngoan hiền hơn. Tự giác tham gia tốt công
việc ở lớp, ở trường.
- Đồ dùng dạy học và bàn ghế của lớp trong năm qua luôn được bảo quản
tốt, không có tình trạng hư hao, mất mát.
- 100% học sinh lớp đều tích cực tham gia các buổi sinh hoạt tập thể. Đoàn
kết yêu thương giúp đỡ lẫn nhau. Kính trọng thầy cô và người lớn.
- Hội đồng tự quản làm việc tự tin hơn. Các em biết tự học.
V. KẾT LUẬN:
- 25 -
Thực tế, công tác chủ nhiệm ở tiểu học rất quan trọng, nếu làm tốt, nó sẽ hỗ trợ rất nhiều cho thầy cô trong việc giảng dạy, giáo dục học sinh. Giáo viên tiểu học thường có thời gian gần gũi các em rất nhiều, một số trường hợp thầy cô tiếp xúc với học sinh còn nhiều hơn cha mẹ. Vì vậy, thầy cô chủ nhiệm không chỉ là người dạy chữ mà còn dạy học sinh nhiều điều tốt đẹp khác và cũng là người hiểu được tâm tư, tình cảm của trẻ nhiều nhất. Làm tốt công tác chủ nhiệm, giáo viên có thể ngăn chặn được học sinh bỏ học, chán học, học sinh trầm uất vì gia đình, học sinh Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
bỏ nhà đi hoang, giải quyết bất đồng bằng bạo lực… đồng thời phát huy được những năng khiếu tiềm ẩn ở các em, từ đó các em cũng thích đi học và thích học hơn.
Thầy cô chủ nhiệm không chỉ là người dạy chữ mà còn dạy học sinh nhiều điều
tốt đẹp khác và cũng là người hiểu được tâm tư, tình cảm của các em nhiều nhất.
Để làm tốt công tác chủ nhiệm, việc đầu tiên khi nhận lớp, tôi phải nắm được thông tin cá nhân từng em. Lưu ý các trường hợp học sinh mồ côi, cha mẹ ly hôn, cha mẹ làm ăn xa (hoặc lý do khác) phải ở với người thân, gia đình quá khó khăn về kinh tế, bản thân các em bị bệnh mãn tính, bệnh phải điều trị dài hạn… Kế tiếp là các em được phụ huynh quá cưng chiều, các em học yếu, các em thường nghịch phá chọc ghẹo bạn bè. Các trường hợp này thường nảy sinh nhiều vấn đề trong năm học, bởi ở tuổi tiểu học, các em rất nhạy cảm, hành động theo bản năng, dễ bi quan trước những điều không tốt đẹp từ gia đình hay từ bạn bè trường lớp…. Từ những thông tin này, tôi gần gũi trò chuyện tiếp xúc các em nhiều hơn, tạo cho các em sự thân thiết, tin tưởng để có thể dễ dàng bộc lộ tâm tư tình cảm, điều mong muốn của chính mình khi cần thiết. Qua đó, tôi hiểu các em hơn và kịp thời ngăn chặn những suy nghĩ nông cạn, sai lầm, các hành vi không hay… hướng các em vào điều tốt đẹp, lạc quan hơn.
Quan hệ mật thiết với phụ huynh học sinh cũng là điều hết sức quan trọng trong công tác chủ nhiệm. Đừng đợi đến các kì họp phụ huynh hay khi các em vi phạm nội quy trường lớp mới mời phụ huynh lên để trao đổi. Tôi có thể thăm hỏi chuyện gia đình, trao đổi cách dạy dỗ con em khi có dịp gặp mặt nhau như lúc phụ huynh đưa đón con em. Làm cho cuộc trao đổi thân mật giữa phụ huynh và người giáo dục trẻ em được đào tạo bài bản ở trường sư phạm. Cả hai bên đều học hỏi, trao đổi kinh nghiệm cho nhau. Làm được như thế, chắc chắn các giáo viên sẽ được sự tin yêu ở phụ huynh và họ sẵn sàng hỗ trợ cho giáo viên trong mọi hoạt động học tập, sinh hoạt mà giáo viên đề ra, cũng như dễ dàng cung cấp mọi thông tin về trẻ ở gia đình.
Ngoài ra, công tác chủ nhiệm còn phải làm cho lớp học đoàn kết, yêu thương nhau, luôn quan tâm gắn bó với nhau. Để tạo được một lớp học như thế, người giáo viên cần phải tạo điều kiện cho học sinh thể hiện sự quan tâm của mỗi thành viên trong lớp.
Có thể nói để vừa phải đảm bảo tốt việc truyền thụ kiến thức văn hóa ở nhiều môn học cho học sinh, vừa phải làm tốt công tác chủ nhiệm, đó là việc không dễ dàng nhưng “Chính sự quan tâm, lòng yêu thương và sự chia sẻ của người thầy đã giúp những đứa trẻ phát huy hết khả năng của chúng”. Mong rằng các thầy cô giáo tiểu học đừng quên điều đó.
VI. PHẠM VI ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG:
Với đề tài này có thể áp dụng cho tất cả các giáo viên làm công tác chủ nhiệm
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 26 -
lớp ở trường Huỳnh văn Đảnh nói riêng huyện Tân Trụ nói chung.
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
Tài liệu tham khảo
1. TH39 - Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh tiểu học qua các môn học
(21/3/2016)
2. TH7 - Xây dựng môi trường học tập thân thiện (21/3/2016)
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 27 -
3. TH1 - Một số vấn đề về tâm lý học dạy học ở tiểu học (21/3/2016)
SKKN: Một số biện pháp giúp giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5.
MỤC LỤC
I. Lí do chọn đề tài Trang 1 - 2
II. Nội dung công việc đã làm Trang 2 - 3
III. Biện pháp giải quyết Trang 3 - 24
IV.Kết quả chuyển biến đối tượng Trang 24- 25
IV. Kết luận Trang 25- 26
Giáo viên: Bùi Thị Thủ Lĩnh
- 28 -
V. Phạm vi đối tượng áp dụng Trang 26
