Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1
MỤC LỤC
PHẦN THỨ NHẤT – ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................... 1
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI ................................................................................................. 1
II. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU ....................................................................................... 1
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU .................................................................................... 1
IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ......................................................................................... 1
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................................. 2
VI .MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ...................................................................................... 2
PHẦN THỨ HAI – GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ .............................................................. 3
I. VÍ TRÍ, NHIỆM VỤ, Ý NGHĨA CỦA VIỆC DẠY ĐỌC .......................................... 3
1.Ví trí của việc dạy đọc .................................................................................................. 3
2.Nhiệm vụ của việc dạy đọc : ........................................................................................ 3
3.Ý nghĩa của việc dạy đọc .............................................................................................. 3
II. CƠ SỞ CỦA VIỆC DẠY ĐỌC Ở TIỂU HỌC .......................................................... 4
1. NỘI DUNG DẠY HỌC MÔN TẬP ĐỌC LỚP 1 ...................................................... 4
1.1. Kỹ năng: ................................................................................................................... 4
1.2 . Kiến thức : ............................................................................................................... 4
1. 3. Ngữ điệu : ................................................................................................................ 4
2.CƠ SỞ LÍ LUẬN .......................................................................................................... 5
III.THỰC TRẠNG RÈN KĨ NĂNG ĐỌC TRONG GIỜ TẬP ĐỌC ............................ 5
IV. MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG ĐỌC CHO HỌC SINH ............................. 6
1. Chuẩn bị cho việc đọc ................................................................................................. 6
2. Rèn phát âm cho học sinh ............................................................................................ 7
3. Luyện đọc đúng ........................................................................................................... 8
4. Luyện đọc lưu loát (trôi chảy) ..................................................................................... 9
V.VẬN DỤNG LINH HOẠT PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY
HỌC TRONG PHÂN MÔN TẬP ĐỌC ....................................................................... 10
5.1.
Phương pháp trực quan………………………………………………………………..10
5.2. Phương pháp đàm thoại : ........................................................................................ 13
5.3.Phương pháp luyện tập ..................................................................................... 14
VI. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ....................................... 22
PHẦN THỨ III- KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................... 24
I.KẾT LUẬN ................................................................................................................. 24
II. KIẾN NGHỊ .............................................................................................................. 24
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 25
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1
1/24
PHẦN THỨ NHẤT – ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Môn Tiếng Việt ở trường tiểu học có nhiệm vụ vô cùng quan trọng đó là
hình thành 4 kĩ năng: Nghe - nói - đọc - viết. Tập đọc là một phân môn của
chương trình Tiếng Việt bậc tiểu học. Đây là phân môn có vị trí đặc biệt quan
trọng trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển kĩ năng
đọc cho học sinh. Đọc trở thành một đòi hỏi cơ bản đầu tiên đối với mỗi người
đi học. Nếu không có kĩ năng đọc thì học sinh không thể học các môn học khác,
không thể tiếp thu nền văn minh của nhân loại .Vì vậy việc dạy đọc cho học sinh
có ý nghĩa to lớn. Dạy đọc tức là giúp các em chiếm lĩnh một công cụ sức bén để
giao tiếp, tư duy và học tập.
Tập đọc là phân môn chủ yếu rèn cho học sinh kĩ năng đọc từ mức nhận
biết để đọc đúng, rõ ràng đến mức cao hơn là đọc lưu loát, biết ngắt nghỉ lên
xuống giọng và thể hiện thái độ tình cảm qua bài đọc. Có nghĩa là thông qua
việc rèn đọc sẽ giúp cho học sinh hiểu được nội dung bài.
Bên cạnh nhiệm vụ rèn kĩ năng đọc, giáo dục lòng yêu sách, phân môn tập
đọc còn có nhiệm vụ làm giàu kiến thức ngôn ngữ, đời sống và kiến thức văn
học cho học sinh. Dạy đọc không chỉ giáo dục tư tưởng đạo đức mà còn giáo
dục tính cách, thẩm mĩ cho học sinh.
Trong khi đó ở trường tiểu học, việc dạy tập đọc, bên cạnh những thành
công còn có nhiều hạn chế. Một số học sinh chưa đọc được như mong muốn.
Năng lực đọc còn nhiều hạn chế. Nhiều em chưa nắm chắc công cụ hữu hiệu để
lĩnh hội tri thức, chứa đựng trong văn bản. Bản thân giáo viên đôi lúc còn lúng
túng khi dạy tập đọc: Cần đọc bài này giọng như thế nào, làm thế nào để chữa
lỗi phát âm cho học sinh, dạy thế nào để các em hiểu được văn bản? ...Đó là
những điều trăn trở của tôi khi dạy giờ tập đọc . Chính vì lẽ đó tôi đã chọn đề tài
sáng kiến kinh nghiệm : “Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1”
II. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
Thời gian nghiên cứu từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 3 năm 2017.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Học sinh lớp 1, trường Tiểu học .
IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1.
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1
2/24
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
*Nghiên cứu lí luận: Đọc phân tích các tài liệu dạy học: Sách giáo khoa,
sách giáo viên, sách tham khảo, tạp chí Thế giới trong ta, hướng dẫn chuẩn kiến
thức kĩ năng các môn học ở tiểu học lớp 1.
*Nghiên cứu thực tiễn:
-Khảo sát thực tế dạy tập đọc ở lớp mình dạy
-Dạy thực nghiệm
-Kiểm tra đánh giá
VI .MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Khi nghiên cứu đề tài này, với mục đích nhằm nâng cao chất lượng dạy và
học của giáo viên - học sinh trong giờ tập đọc, tôi tìm ra phương pháp và các hình
thức tổ chức dạy học phù hợp giúp học sinh học tập tốt hơn. Qua đó từng bước
nâng cao năng lực đọc đúng, đọc hay cho học sinh.
+ Đọc đúng : Học sinh đọc đúng các phụ âm đầu, vần, thanh đọc đúng
tiếng từ, câu, đoạn văn, bài văn, bài thơ.
+ Đọc hay: Học sinh phải biết ngắt nghỉ đúng sau các dấu phẩy, dấu chấm,
dấu hỏi chấm, dấu chấm cảm. Khi đọc các em biết lên giọng, hạ giọng ở những
câu văn, câu thơ, nhấn giọng các từ ngữ chỉ màu sắc, âm thanh …cao hơn nữa là
đọc phân vai thể hiện đúng giọng đọc của từng nhân vật.
+ Học sinh hiểu được nội dung văn bản và thể loại (thơ, văn xuôi) từ đó
học sinh có thái độ, tình cảm đúng trong cuộc sống.
+ Thông qua việc dạy học giúp các em tiếp cận và nắm bắt các môn học,
hiểu các văn bản, tiếp thu và chiếm lĩnh tri thức, tự tin khi giao tiếp nhằm góp
phần hình thành nhân cách con người Việt Nam hiện đại, phát triển toàn diện về
mọi mặt đức - trí - thể - mĩ cho học sinh.
.
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1
3/24
PHẦN THỨ HAI – GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
CHƯƠNG I : NHIỆM VỤ CỦA VIỆC DẠY ĐỌC
I. VÍ TRÍ, NHIỆM VỤ, Ý NGHĨA CỦA VIỆC DẠY ĐỌC
1.Ví trí của việc dạy đọc :
Môn Tiếng Việt có nhiệm vụ hoàn thành năng lực hoạt động ngôn ngữ
cho học sinh. Năng lực hoạt động ngôn ngữ được thể hiện trong bốn dạng hoạt
động, tương ứng với chúng là bốn kĩ năng nghe – nói – đọc – viết. Đọc là một
hoạt động ngôn ngữ, là quá trình chuyển dạng thức chữ sang lời nói có âm
thanh và thông hiểu nó (ứng với hình thức đọc thành tiếng ) là quá trình trực tiếp
từ hình thức chữ viết thành các đơn vị không có âm thanh (ứng với đọc thầm).
Đọc không chỉ là công việc giải quyết một bộ mật mã gồm hai phần chữ viết và
phát âm nghĩa là nó không phải là sự đánh vần lên thành tiếng theo đúng các kí
tự chữ viết mà đọc còn là một quá trính nhận thức để có khả năng thông hiểu
những gì đọc được. Nếu không biết đọc thì con người không tiếp thu được nền
văn minh của loài người, không thể sống được cuộc sống bình thường, có hạnh
phúc trong một xã hội hiện đại. Biết đọc, con người đã nâng khả năng nhận biết
lên nhiều lần. Khi đọc được con người mới tư duy và nhận biết mối quan hệ tự
nhiên, xã hội, cuộc sống. Biết đọc con người nắm được phương tiện văn hóa cơ
bản giúp họ giao tiếp với thế giới xung quanh với người khác, thông hiểu tư
tưởng tình cảm của người khác. Đặc biệt khi đọc tác phẩm văn chương con
người không chỉ thức tỉnh về nhận thức mà còn rung động tình cảm, nẩy nở
những ước mơ tốt đẹp được khơi dậy năng lực hành động, sức sáng tạo cũng
như được bồi dưỡng tâm hồn. Kĩ năng đọc là sự khởi đầu giúp học sinh chiếm
lĩnh công cụ mới để sử dụng trong học tập và trong giao tiếp. Kĩ năng đọc có vị
trí vô cùng quan trọng không thể thiếu trong chương trình môn Tiếng Việt ở bậc
tiểu học.
2.Nhiệm vụ của việc dạy đọc :
Tập đọc là phân môn thực hành vì vậy nhiệm vụ của nó là hình thành kĩ
năng đọc cho học sinh. Dạy đọc giáo dục lòng ham đọc sách cho học sinh để
giúp cho các em thấy được đấy chính là con đường dặc biệt để tạo cho mình một
cuộc sống trí tuệ phát triển. Tập đọc góp phần làm giàu vốn kiến thức ngôn ngữ,
bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu cái thiện, cái đẹp, dạy cho các em biết suy nghĩ
một cách lôgic cũng như có hình ảnh.
3.Ý nghĩa của việc dạy đọc :
Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 1
4/24
Việc dạy đọc có ý nghĩa rất to lớn ở Tiểu học đặc biệt là ở lớp. Nó trở
thành một đòi hỏi cơ bản đầu tiên của người đi học. Đọc giúp trẻ chiếm lĩnh
được ngôn ngữ dùng trong giao tiếp và học tập. Nó tạo điều kiện để học sinh có
khả năng tự học và tinh thần học tập cả đời. Nó là một khả năng tự học không
thể thiếu được của con người thời đại văn minh. Đọc một cách có ý thức cũng sẽ
tác động tới trình độ ngôn ngữ cũng như tư duy của người học.
II. CƠ SỞ CỦA VIỆC DẠY ĐỌC Ở TIỂU HỌC
1. NỘI DUNG DẠY HỌC MÔN TẬP ĐỌC LỚP 1
1.1. Kỹ năng:
* Nghe :
- Nhận biết sự khác nhau giữa các âm, các thanh và kết hợp của chúng,
nhận biết về sự thay đổi về độ cao, ngắt nghỉ hơi.
- Nghe hiểu câu kể, câu hỏi đơn giản.
- Nghe hiểu lời hướng dẫn hoặc yêu cầu.
- Nghe hiểu một câu chuyện ngắn có nội dung thích hợp với học sinh lớp1.
* Nói :
- Nói đủ to, rõ ràng, thành câu.
- Biết đặt và trả lời câu hỏi lựa chọn về đối tượng.
- Biết chào hỏi , chia tay trong gia đình trường học.
- Kể lại câu chuyện đơn giản đã đọc, đã nghe.
* Đọc :
- Đọc thành tiếng: Biết cách cầm sách đọc đúng tư thế. Đọc đúng và trơn
tiếng: đọc liền từ, đọc cụm từ và câu, tập ngắt, nghỉ hơi đúng chỗ.
- Đọc hiểu: hiểu các từ ngữ thông thường, hiểu được ý diễn đạt trong câu
đã đọc ( độ dài câu khoảng 10 tiếng )
- Học thuộc lòng một số bài thơ trong SGK.
1.2. Kiến thức :
- Học sinh học thêm 200 đến 300 từ ngữ (kể cả thành ngữ và tục ngữ )
- Ghi nhớ các nghi thức lời nói.
- Làm quen với các dạng bài văn vần, văn xuôi .
1.3. Ngữ điệu :
Giai điệu sau học chữ là những câu, những đoạn văn nói về thiên nhiên,
gia đình, trường học, thiếu nhi. Ngữ điệu diễn đạt trong sáng, dễ hiểu có tác
dụng giáo dục giá trị nhân văn và bước đầu cung cấp cho học sinh những hiểu
biết về cuộc sống.
