T ch c trò ch i h c t p trong gi d y ơ Đ o đ c l p 1, 2, 3
Ti u h c Đ c
SÁNG KI N KINH NGHI M
T CH C TRÒ CH I H C T P TRONG GI Ơ
D Y Đ O Đ C L P 1, 2, 3
1
T ch c trò ch i h c t p trong gi d y ơ Đ o đ c l p 1, 2, 3
Ti u h c Đ c Lý
T ch c trò ch i h c t p ơ trong gi d y Đ o đ c l p 1, 2, 3
A - Đ t v n đ
Giáo d c đ o đ c là m t m t giáo d c mà xã h i c n ph i quan tâm. Trong công cu c đ i
m i hi n nay khi y u t con ng i đ c đ c bi t coi tr ng thì ti m năng trí tu cùng v i s c ế
m nh tinh th n và đ o đ c c a con ng i càng đ c đ cao và phát huy m nh m trong m i lĩnh
v c xã h i. Vi c nâng cao ch t l ng hi u qu c a gi d y môn h c đ o đ c trong tr ng Ti u
h c là trách nhi m và là vi c làm vô cùng c n thi t c a m i ng i giáo viên. V i đ c đi m tâm ế
sinh lý h c sinh Ti u h c thì giáo d c đ o đ c cho tr không th nào là thuy t gi ng hay, ế
nh i nhét các bài h c đ o đ c mà c n ph i s d ng nhi u ph ng pháp. M t trong nh ng ơ
ph ng pháp đ t hi u qu cao trong ti t h c đ o đ c là ph ng pháp t ch c trò ch i cho h cơ ế ơ ơ
sinh.
I - C s lý lu nơ
Trò ch i là ho t đ ng r t quen thu c g n gũi v i con ng i. B t c ai trong cu c đ i cũngơ
t ng tham gia các trò ch i. Cũng nh lao đ ng, h c t p, trò ch i là m t lo i hình ho t đ ng ơ ơ
s ng c a con ng i. Trò ch i có ch a đ ng ch đ , n i dung nh t đ nh, có nh ng quy ch nh t ơ ế
đ nh mà ng i ch i ph i tuân th . Trò ch i v a mang tính ch t vui ch i, gi i trí song đ ng th i ơ ơ ơ
l i có ý nghĩa giáo d ng và giáo d c l n lao đ i v i con ng i. Trò ch i có ý nghĩa đ c bi t đ i ơ
v i l a tu i tr em. Trò ch i t o t t c nh ng đi u ki n đ tr em th hi n nhu c u t nhiên ơ
v ho t đ ng, t o ra tr em nh ng rung đ ng th c t và quan tr ng cho cu c s ng. Trong ế
khi ch i, tr em ph n ánh hi n th c xung quanh, đ ng th i th hi n thái đ nh t đ nh đ i v iơ
môi tr ng . Đ iv i tr em, ch i có ơ
nghĩa là ho t đ ng, là kh i d y trong mình nh ng c m giác và c m , là c g ng đ th c hi n ơ ơ
nh ng c m đó là c m giác, tri giác và ph n ánh m t cách sáng t o th gi i vào trong t ng ơ ế
t ng c a mình. Đúng nh AM- Go- r - ki đã nh n xét "Trò ch i là con đ ng đ tr em nh n ơ ơ
th c th gi i, là n i chúng đang s ng và là cái chúng nh n th y c n ph i thay đ i " ế ơ
2
T ch c trò ch i h c t p trong gi d y ơ Đ o đ c l p 1, 2, 3
Ti u h c Đ c Lý
Cùng v i h c ch i là nhu c u không th thi u đ c c a h c sinh Ti u h c, dù không còn là ơ ế
ho t đ ng ch đ o song vui ch i v n gi m t vai trò r t quan tr ng trong ho t đ ng s ng c a ơ
tr , v n có m t ý nghĩa l n lao v i tr . Lý lu n và th c ti n đã ch ng t r ng: N u bi t t ế ế
ch c cho tr vui ch i m t cách h p lý, đúng đ n thì đ u mang l i hi u qu giáo d c. Qua trò ơ
ch i các em không nh ng đ c phát tri n v m t trí tu , th ch t, th m m mà còn đ c hìnhơ ơ
thành nhi u ph m ch t và hành vi đ o đ c. Chính vì v y t ch c trò ch i đ c s d ng nh là ơ
m t ph ng pháp quan tr ng đ giáo d c hành vi đ o đ c cho h c sinh. ơ
* Ho t đ ng trò ch i thúc đ y tr em: ơ
- Nh n th c hi n th c.
- Hình thành nh ng nh n th c nh t đ nh v hành vi
- Ti p nh n nh ng quy t c và quy lu t c a sinh ho t xã h i.ế
- Hình thành năng l c quan sát và đánh giá có phê phán nh ng c ch c a ng i khác cũng nh
đ t n n móng cho nh ng ni m tin và thói quan đ o đ c cùng v i các d ng bài h c đ o đ c
trong ch ng trình giáo d c ti u h c m i l p 1, 2, 3 thì vi c t ch c trò ch i trong các giơ ơ
h c s có tác d ng to l n trong vi c giúp h c sinh hình thành các bi u t ng, chu n m c đ o
đ c cũng nh rèn luy n k năng th hi n hành vi đ o đ c cho các em.
II - C s th c ti nơ
D y h c là m t ngh sáng t o, nh t là trong môn h c Đ o đ c, môn h c cung c p cho h c
sinh nh ng chu n m c v đ o đ c. Môn h c có tác d ng to l n trong vi c hình thành nhân
cách cho h c sinh. V y mà vi c d y h c môn Đ o đ c tr ng chúng tôi hi n nay còn ph n
nào coi nh , c ng nh c. Trong gi h c giáo viên ch y u s d ng ph ng pháp thuy t trình, ế ơ ế
gi ng gi i. Hình th c t ch c d y h c trong các ho t đ ng còn đ n đi u. Sau gi h c, h c ơ
sinh không bi t v n d ng ki n th c đã h c vào th c t . Ch ng h n h c sinh v a đ c h c bàiế ế ế
gi tr t t v sinh n i công c ng song l i r t n ào m t tr t t , nhi u h c sinh làm vi c riêng ơ
trong gi h c hay là còn v t rác b a bãi trong sân tr ng. H c sinh v a đ c h c bài l phép
vâng l i th y cô giáo nhng ra kh i l p ch chào h i cô giáo d y mình. Ho c là h c sinh không
bi t c m n, xin l i khi đ c giúp đ hay làm đi u gì không ph i v i b n bè, th y cô, ng iế ơ
khác v.v..R ng h n n a hi n nay ngoài xã h i m t b ph n thanh thi u niên đang có nhi u ơ ế
bi u hi n xu ng c p v đ o đ c, t n n ăn c p, c b c, nghi n hút v.v....ngày m t nhi u.
Đâu đó v n còn hi n t ng h c sinh đánh th y cô giáo. Đây cũng là đi u mà nh ng ng i làm
3
T ch c trò ch i h c t p trong gi d y ơ Đ o đ c l p 1, 2, 3
Ti u h c Đ c Lý
công tác giáo d c ph i suy nghĩ.
T năm h c 2002 – 2003 B GD - ĐT đã tri n khai ch ng trình GDTH m i trên ph m vi c ơ
n c. Song song v i vi c c i ti n n i dung ch ng trình thì vi c đ i m i ph ng pháp d y h c đã ế ơ ơ
và đang đ c các c p các ngành quan tâm. Trong nh ng năm g n đây đã có nhi u đ t h c t p,
sinh ho t chuyên môn, h i th o, thao gi ng c p tr ng, c p huy n, c p t nh đ giáo viên cùng
v i nhà chuyên môn trao đ i v đ i m i ph ng pháp d y h c. M t trong nh ng ph ng pháp t ơ ơ
ch c d y h c theo xu h ng m i là ph ng pháp t ch c trò ch i h c t p. Không ai có th ph ơ ơ
nh n đ c m t tích c c mà vi c t ch c trò ch i h c t p mang l i. Tuy nhiên th c tr ng c a ơ
vi c t ch c trò ch i vào trong nh ng ti t d y đ o đ c c a tr ng tôi cũng nh nh ng tr ng ơ ế
khác còn nhi u b t c p. Nhi u giáo viên không th y h t đ c tác d ng c a ph ng pháp t ch c ế ơ
trò ch i còn xem nh và r t ng i s d ng ph ng pháp này. nh ng ti t h c đ c thanh tra, thaoơ ơ ế
gi ng hay h i gi ng thì t ch c lôi thôi, lu m thu m , mang n ng tính hình th c. Giáo viên
h t s c lúng túng không bi t t ch c vào lúc nào, cách th c t ch c ra sao. H c sinh ng ngế ế
ngùng, b ng không nghiêm túc khi th hi n nên d n đ n sau trò ch i không mang l i hi u ế ơ
qu giáo d c cao. T t c nh ng đi u trên do đâu? Tôi nghĩ th nh t do đi u ki n c s v t ơ
ch t tr ng l p, bàn gh , trang thi t b ph c v cho gi ng d y còn quá nhi u thi u th n. ế ế ế
m t s gi h c giáo viên mu n t ch c trò ch i thì không có đi u ki n. Th hai là do trình đ , ơ
năng l c, chuyên môn c a đ i ngũ giáo viên còn nhi u h n ch cha đáp ng v i nhu c u c i ế
ti n n i dung cũng nh ph ng pháp gi ng d y.ế ơ
Đ nhi t tình, ý th c trách nhi m cũng nh nh n th c rõ ràng là c n ph i th c s đ i m i
ph ng pháp gi ng d y cha cao . Nguyên nhân th ba là v phía h c sinh đ c đi m tr ng chúngơ
tôi theo đi u tra c b n đ u năm h c có t i h n 90% s h c sinh có b m làm ngh nông ơ ơ
nghi p. Các em ít có đi u ki n ti p xúc v i truy n tranh nh, sách báo. Do đi u ki n s ng, ế
môi tr ng gia đình mà s hi u bi t c a các em v th gi i xung quanh còn nhi u h n ch . Các ế ế ế
em còn r t rè, ng ng ngùng không t tin trong giao ti p. Đây là đi m khác bi t l n so v i tr ế
em thành ph . Bên c nh vi c kh c ph c khó khăn v đi u ki n c s v t ch t, trang thi t b ơ ế
d y h c, tôi luôn quan tâm g n gũi b i d ng t t ng tình c m v n s ng cho h c sinh, đ ng th i
t h c h i, trau d i ki n th c, trình đ chuyên môn nghi p v s ph m qua b n bè, đ ng ế
nghi p, qua sách báo tìm tòi ra nh ng h ng đi m i đ gi ng d y t t các môn h c nói chung và
môn Đ o đ c nói riêng
4
T ch c trò ch i h c t p trong gi d y ơ Đ o đ c l p 1, 2, 3
Ti u h c Đ c Lý
III - Quá trình nghiên c u
V i nh ng suy nghĩ trăn tr tôi m nh d n áp d ng kinh nghi m c a b n thân vào gi ng
d y môn Đ o đ c các l p do tôi ch nhi m năm h c 2003-2004 th c nghi m t i l p 1. Năm
h c 2004-2005, th c nghi m t i l p 2. Năm h c 2005 - 2006 th c nghi m t i l p 3, tôi th y đã
nhi u k t qu kh quan. H c sinh n m ch c đ c ki n th c đã h c bi t v n d ng t t vào ế ế ế
th c t cu c s ng. Trong khuôn kh h n h p c a bài vi t này tôi xin đ c trình bày m t s kinh ế ế
nghi m "T ch c trò ch i h c t p trong gi d y Đ o đ c các l p 1, 2, 3". ơ
B - Gi i quy t v n đ . ế
I/ Nh ng n i dung đ c p trong sáng ki n kinh nghi m ế
Chúng ta đã bi t k t qu cu i cùng c a m i gi h c đ o đ c h c sinh ph i có đ c nh ngế ế
hi u bi t ban đ u v m t s chu n m c hành vi đ o đ c pháp lu t phù h p v i l a tu i. ế
T đó t ng b c hình thành cho h c sinh k năng nh n xét, đánh giá đ i v i quan ni m hành vi
vi c làm có liên quan đ n các chu n m c đ o đ c đã h c. B c đ u hình thành thái đ có trách ế
nhi m v i l i nói, vi c làm c a b n thân, t tin vào b n thân. Trong các gi đ o đ c ngoài các
ph ng pháp đ c trng c a môn h c nh ph ng pháp đ ng não, th o lu n nhóm, đóng vai v.v... tôiơ ơ
th ng chú tr ng đ n ph ng pháp t ch c trò ch i h c t p cho h c sinh. M c đích t ch c trò ế ơ ơ
ch i th kh i đ ng, gi i thi u bài; th h c sinh tìm hi u, phát hi n n i dung bàiơ
h c; th đ rèn luy n k năng ng x cho h c sinh; th kh c sâu, c ng c ki n ế
th c cho h c sinh. Tuy nhiên đ vi c t ch c cho h c sinh ch i đ t hi u qu giáo d c cao thì ơ
không ph i là vi c làm d th c hi n. i vi t này tôi xin đ c đ c p t i ba v n đ c b n: ế ơ
1) Ch đ ng kh c ph c khó khăn v c s v t ch t, trang thi t b d y h c. ơ ế
2) Kh c ph c nh ng khó khăn t phía h c sinh.
3) Kh c ph c nh ng khó khăn t phía giáo viên.
II/ Bi n pháp th c hi n
1) Kh c ph c khó khăn v c s v t ch t, trang thi t b d y h c. ơ ế
Đi u ki n v c s v t ch t trang thi t b d y h c là y u t quan tr ng, nótác d ng ph ơ ế ế
tr đ c l c cho ng i giáo viên khi ti n hành t ch c trò ch i h c t p môn Đ o đ c. vùng ế ơ
nông thôn chúng ta hi n nay đi u ki n v c s v t ch t, trang thi t b d y h c h t s c thi u ơ ế ế ế
th n. Làm th nào đ kh c ph c tình tr ng trên, đây câu h i luôn trăn tr đ i v i m i giáo ế
viên tr c ti p đ ng l p. Tôi nghĩ ngoài vi c đ ngh Ban giám hi u, h i cha m h c sinh ế
5