Sáng tác, Tối tác… vô cùng sôi động!

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:43

Thêm vào BST

Báo xấu

48
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhật ký Trại sáng tác – workshop “Dưới mái Nhà Sàn” Chỉ còn hơn hai ngày nữa là kết thúc workshop (tạm gọi là trại sáng tác) “Dưới mái Nhà Sàn” và gần 70 nghệ sĩ đến từ 15 nước trên thế giới (các khu vực ASEAN, Á, Âu, Mỹ) sẽ đưa ra những tác phẩm hoàn thiện của họ với công chúng Hà Nội. Tôi có một tường thuật bằng ảnh ngắn, chỉ để vui vui về chuyện bếp núc sáng tác của các nghệ sĩ trong một số ngày tôi được hân hạnh có mặt ở đây… Đúng...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng tác, Tối tác… vô cùng sôi động!

Sáng tác, Tối tác… vô cùng sôi động! Nhật ký Trại sáng tác – workshop “Dưới mái Nhà Sàn” Chỉ còn hơn hai ngày nữa là kết thúc workshop (tạm gọi là trại sáng tác) “Dưới mái Nhà Sàn” và gần 70 nghệ sĩ đến từ 15 nước trên thế giới (các khu vực ASEAN, Á, Âu, Mỹ) sẽ đưa ra những tác phẩm hoàn thiện của họ với công chúng Hà Nội. Tôi có một tường thuật bằng ảnh ngắn, chỉ để vui vui về chuyện bếp núc sáng tác của các nghệ sĩ trong một số ngày tôi được hân hạnh có mặt ở đây… Đúng 5h30 chiều 26 tháng 10, tất cả số tác phẩm dưới đây sẽ được bày trong lễ khai mạc tại Trường Đại học Văn hóa Hà Nội, 418 La Thành, Đống Đa, Hà Nội. Trân trọng kính mời khán giả đến thưởng lãm! *
Đua chính trị thì có hơn thiệt sống chết, đua kinh tế thì có lỗ lãi, đua thể thao thì có… huy chương và bầm dập. Xét vậy, chẳng có cuộc đua nào lành mạnh hơn… đua nghệ thuật, vì cái còn lại là tác phẩm cho người xem được hưởng, mà chẳng ai phải sứt đầu mẻ tai gì. Tôi nghĩ vậy khi thích thú đi lượn qua hết các khu nhà ở và sáng tác của các nghệ sĩ ở trại “Đất Mường 2”. Gọi tên workshop này là Dưới mái Nhà Sàn thật chẳng khác gì gọi tên đàn ông… là Nam, đàn bà là Nữ. Vì tất cả mọi việc xảy ra là dưới mái nhà sàn thật. Về cách làm nghệ thuật kiểu workshop, thì hình như nghệ sĩ ta thời trước ít quen làm việc như vậy. Họ quen sáng tác ở xưởng, một mình rồi đem tranh đi bày. Chỉ trong vòng hơn chục năm gần đây, giao lưu, hợp lưu văn hóa càng ngày càng nhiều, một số họa sĩ trung niên tháo vát, một số họa sĩ trẻ năng động và hoạt khẩu mới hay đi “trại sáng tác quốc tế” ở nhiều khu vực trên thế giới. Kiểu trại sáng tác quốc tế này cũng có nhiều thể thức khác nhau, từ vài ngày cho đến vài tháng ăn dầm nằm dề. Có lẽ là vui vẻ và hầu hết trên tinh thần hữu nghị, hiểu biết thêm về thế giới khác vừa giống ta vừa khác biệt qua những con người cụ thể, cá tính điển hình của thế giới đó, điều đó mang lại những cảm thức thực là nhân văn. Như một nghệ sĩ nói vui là: “Đi để biết thế giới này rộng lớn, ta thật là một hạt cát, chẳng là gì/ Đi để cũng biết thêm là tuy thế giới này quá rộng lớn, ta thật là rất rất nhỏ bé như hạt bụi, nhưng…bố mày éo sợ!” Về mặt sáng tác hội họa, thực ra nếu có điều kiện như một số nơi, thì mỗi (hoặc vài ba họa sĩ) có một xưởng vẽ riêng, vì như tôi nói trong bài ‘Võ lâm đại hội’ xứ Mường… năm ngoái thì “dễ hiểu thôi, vẽ là một
hoạt động cô đơn và phải có không gian riêng, làm chỗ đông người nói ra nói vào như ruồi khó mà bình lặng nội tâm để vẽ hay được”. Thế nhưng với tính chất “dân chủ nhà sàn”, “dân chủ gầm sàn” đã được “định nghĩa” năm ngoái, thì đời sống trên Mường là vậy, các nghệ sĩ từ ta đến Tây, Tàu, Đông Nam Á đều vui vẻ được sống trên nhà sàn và dân chủ sáng tác… dưới gầm sàn bên cạnh nhau. Thực là khi đang sáng tác (viết lách, vẽ vời) có người khác đến dòm lom lom mình thì rất là không khoái. Thế nhưng ở đây thế giới đại đồng “dân chủ gầm sàn”, mọi người đều thế cả nên cũng chẳng sao. Tôi lạm quyền làm phóng viên, đi chụp ảnh lung tung, ngó các họa sĩ “giở ngón, ra chiêu” mà thấy rất thú vị, chợt nghĩ “ông mà là Picasso thì chết với ông”. Chẳng là nghe đâu hình như có chuyện các họa sĩ ở đồi Mông–mác thời đó ai cũng sợ Pi đến thăm xưởng. Vì họa sĩ nào sau khi được Pi (thời ấy là Thời kỳ lam của ông thì phải, và ông cũng chưa nổi tiếng lắm) ghé thăm thì họa sĩ nào có “chiêu” hay, vài tháng sau sẽ thấy nó biến thành “chiêu” của Pi, mà lại còn làm hay hơn, đáo để hơn. Họa sĩ đầu tiên nghĩ ra những ngón đó chỉ còn nước khóc… tiếng Mán, có khi lại còn bị bảo là “cóp”của Pi cũng nên. Chính Pi sau này cũng có một câu nổi tiếng, đưa ra ngoài bìa sách hẳn hoi. Dịch đại ý là: “Những gì thiên hạ (nhân loại) bỏ quên (hay đánh rơi). Thì tôi thuổng lấy” (chữ “thuổng” là dịch chính xác từ chữ “steal” đấy nhé). Tất nhiên câu này có thể hiểu theo ý tử tế khác là: Tôi lớn vì tôi được đứng trên vai những người khổng lồ, xây dựng việc của riêng tôi trên những thành quả đã có của nhân loại, chẳng hạn vậy. Nhưng nói mồm thì Pi chỉ nói đúng có thế, và tôi cũng hiểu nghĩa đen sì thế thôi, cho đơn giản!
Nào bây giờ xem ảnh: I. Chuyện hội họa Hai họa sĩ người Âu đang vẽ “dưới mái nhà sàn”
Và họ đang vẽ gì đây? Hãy thử chơi trò đặt tên tranh cho những gì nhìn thấy. Tôi thấy bác họa sĩ đầu hói, tóc trắng này đang phác thảo một cái lá khoai thì phải (bức đặt dưới đất).
Nữ họa sĩ này đang rắc cát lên tranh, có một chiếc laptop nhỏ đặt để nhìn. À, hóa ra chị đang sáng tác lại một bức tranh đã có của mình chứ không nhìn ra hiện thực xung quanh.
Còn đây chắc là một bức đã vẽ xong, bằng chất liệu mực đổ loang và cát khô. Lúc chụp ảnh thì tôi chưa nhìn ra hình gì, lúc về xem lại ảnh thì thấy đó là một chiếc áo váy dài, được vẽ theo phương pháp đổ loang không dùng bút nét. Cũng vui nhỉ?
Dưới gầm sàn nhà Lang là khu sáng tác của các họa sĩ Indonesia. Nói chung nhìn tranh các họa sĩ Indo xem khá dễ hiểu, họ vẽ có hình, tạo không gian đồng hiện hoặc hơi siêu thực một tị. Dưới đây là một số bức đang vẽ dở dang của họ (lưu ý, tất cả ảnh tôi chụp trong bài là các bức vẽ đang dở dang).
Đầu tiên là bức vẽ đôi tình nhân “nude” cưỡi chim thần đầu người.
Nhìn kỹ thì thấy tình ghê, nhỉ! Đã có “tương tác” gái Mường với giai Indo. Nhìn cái chân của cặp này trông rất giống bộ móng guốc. Giai Mã Lai có vẻ hơi nhún nhường, nên thấp hơn gái Mường một đầu. Thật là thắm tình hữu nghị!
Còn đây chắc là “tương tác” giai Indonesia với “gái Kinh nhà quê” theo kiểu ngày xưa. Hình kiểu này là kiểu hình của “rối bóng” hay mặt nạ rất quen thuộc của nghệ thuật truyền thống Indo. Tình hữu nghị vẫn đang được lan tỏa…
Nhân dân Việt và dân Indonesia cùng hữu nghị và cùng yêu chuộng hòa bình như nhau, nên chúng ta dành những đòn trừng phạt, tra tấn, đâm chọc vào con quỷ chiến tranh… là phải. Đáng kiếp! “Makelove – Not war” là khẩu hiệu mãi mãi hay ho của John Lennon và Yoko Ono!
Họa sĩ này “chơi” hai bức cùng lúc. Bức đen trắng bên phải, rất nhiều mặt, nhiều mông và chữ đề trên giữa tranh là Revolution. Sợ chưa! Chắc là anh đang muốn làm cách mạng nghệ thuật bằng những phương tiện…?
Cách mạng xong rồi, không hiểu tiếp theo là gì. Nhưng ta đã thấy hoa hồng hiện ra. Một bông hồng họa sĩ treo ngay trên tranh để làm mẫu và… nó đã héo. Nhưng bông hồng sơn dầu thì sẽ tươi lâu hơn nhiều. Bức tranh này làm tôi nhớ đến họa sĩ Vũ Đức Trung treo áo của mình lên vẽ ở “Đất Mường I” năm ngoái. Treo áo thì không sợ áo… héo! Chúc mừng Trung đã có sự “tương ngộ” với đồng nghiệp Malaysia, dù nghìn trùng xa cách.
Còn đây chắc là đức “Phật” chủng Anh-đô-nê-diêng, trông hết sức từ bi và… ngộ nghĩnh!
Đây là khu tạm gọi là khu C, nơi chủ nhân xây một ngôi “chùa sàn”. Dưới gầm sàn đức Phật từ bi là một cuộc hội ngộ làm việc giữa các họa sĩ Việt Nam, Nga, Malaysia, Úc, Rumani… Họa sĩ người Âu đang tư duy trước bức tranh tôi tạm gọi là “Tây đen đánh nhau trong đêm”… Bức này của một họa sĩ hình như Malaysia thì phải, trông xa nhìn như vẽ một đống ruột, nhưng nhìn lại gần thì hóa ra có đầu một con chó… nhưng có sừng dê. Chắc là một con vật truyền thuyết?
Chân dung với bươm bướm của một nữ họa sĩ Malay khác. Các bạn cứ để ý xem, phụ nữ rất thích vẽ bươm bướm lên tranh mình…
Một họa sĩ Đông Nam Á khác đang lấy ngay mấy pho tượng dưới gầm sàn làm mẫu vẽ. Tiện quá vì tượng thì không… ngọ nguậy!
Một bức khác đặt trên giá chắc cũng của một họa sĩ Asean. Bị rắn độc đớp và dao phay bửa sọ, tôi đoán đây là hình phạt dành cho… báo chí và phê bình nghệ thuật chăng? ‘Ai bảo mày dám chê con tao xấu”!
Bức này liệu có thể gọi là “Khỏa thân lăn lê bò toài giữa rừng núi Hòa Bình” được không? Đó là một sáng tác đầy cảm xúc của một nữ họa sĩ Việt Nam nói tiếng miền Trung. Nhìn cách chị vẽ núi đồi kìa, gợi cảm làm sao…