I. Phần mở đầu<br />
<br />
1. Lý do chọn đề tài<br />
<br />
Cấp tiểu học là cấp học nền móng của ngành giáo dục, tạo đà cho các cấp <br />
học sau này, các em được cung cấp những kiến thức c ơ bản. Phương pháp giáo dục <br />
tiểu học phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù <br />
hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn <br />
luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại <br />
niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh. (Theo Điều 24 Luật Giáo dục 1998). <br />
<br />
Nền công nghệ hiện đại đã và đang phát triển nhiều hình thức học ngoài lớp <br />
học truyền thống như: học trực tuy ến, h ọc qua bài giảng điện tử, học từ xa, ….Bài <br />
giảng điện tử ra đời cũng là một bước ngoặt lớn cho nền giáo dục nước ta, các em <br />
học sinh có thể học môn học nào đó mà mình chưa hiểu thông qua bài giảng điện <br />
tử, phụ huynh cũng có thể hướng dẫn con em mình qua bài giảng đó. Học sinh có <br />
thể vừa học vừa tương tác với bài giảng qua các câu hỏi, bài tập khách quan để <br />
củng cố, khắc sâu kiến thức hơn. Tuy nhiên, bài giảng điện tử hay lớp học trực <br />
tuyến cũng không thể thay thế được phương pháp học truyền thống, bài giảng <br />
không thể lột tả hết được những nội dung mà giáo viên cần truyền đạt tới các em, <br />
hình thức lớp học truyền thống được sinh động hơn nhờ những bài giảng được giáo <br />
viên thiết kế bằng phần mềm trình chiếu PowerPoint. Nhờ đó giáo viên ở các <br />
trường tiểu học đã tích cực đổi mới phương pháp dạy học với sự trợ giúp của công <br />
nghệ thông tin, thiết kế bài giảng điện tử trên phần mềm Powerpoint để phục vụ <br />
<br />
1<br />
việc giảng dạy. Trong bài giảng điện tử, trò chơi học tập lại rất cần thiết, vì trò <br />
chơi học tập là một hoạt động nhằm giúp các em hứng thú trong học tập, kích thích <br />
tư duy sáng tạo để mở rộng hiểu biết của các em. Đồng thời, là phương pháp, <br />
phương tiện rèn luyện kĩ năng, tính mạnh dạng tự tin để hòa nhập với tập thể và <br />
củng cố vững chắc kiến thức. Trò chơi học tập được thiết kế trên Powerpoint với <br />
những hiệu ứng sinh động sẽ tăng sự hưng phấn, khả năng chú ý, kĩ năng quan sát, tư <br />
duy của các em, giờ học sẽ thoả mái, các em vừa học mà chơi, chơi mà học.<br />
<br />
Từ đó bài giảng của giáo viên cũng được đa dạng hóa hơn, thay vì ngày xưa, <br />
giáo viên soạn giảng bằng tay, bằng máy nhưng hình thức giảng dạy vẫn là bảng <br />
và phấn, ngày nay nhờ sự tiến bộ của khoa học kĩ thuật, nhiều thiết bị mới ra đời <br />
và thiết bị luôn hỗ trợ cho bài giảng trình chiếu đó là máy chiếu và ti vi kết nối <br />
cổng HDMI, thông qua bài giảng PowerPoint, giáo viên có thể truyền đạt cho học <br />
sinh những kiến thức sâu rộng hơn nhờ những tư liệu đã chuẩn bị sẵn, lời giảng <br />
kèm theo với bài giảng giúp học sinh có thể khắc sâu kiến thức hơn mà trong các <br />
hình thức học khác không có được.<br />
<br />
Cụ thể ở trường tiểu học Lê Hồng Phong, giáo viên đã sử dụng phần mềm <br />
Powerpoint để thiết kế bài giảng nhưng rất đơn điệu, thiếu trò chơi học tập. Có <br />
những bài cũng có trò chơi nhưng chưa phát huy hết tính năng của phần mềm này. <br />
Nhiều giáo viên cho rằng: thiết kế trò chơi trên Powerpoint mất thời gian, phức tạp <br />
nhất là thời gian suy nghĩ các câu hỏi, hình thức tổ chức trò chơi….Như vậy, giờ học <br />
sẽ không mang lại hiệu quả cao, các em cảm thấy mệt mỏi, tẻ nhạt.<br />
<br />
Nhưng tôi nhận thấy: trò chơi học tập được thiết kế trên Powerpoint với nhiều <br />
tranh ảnh đẹp, nhiều màu sắc…thu hút các em vào bài học, bài giảng điện tử của <br />
giáo viên hấp dẫn, sinh động hơn, giờ học đạt hiệu quả cao. Hay nói cách khác, trò <br />
chơi học tập trên Powerpoint là món ăn tinh thần bỗ dưỡng, hấp dần và lí thú đối với <br />
học sinh. Chính vì lí do trên, tôi quyết định chọn đề tài “Bộ trò chơi vui học các <br />
<br />
2<br />
môn học bằng phần mềm PowerPoint” để nghiên cứu, nhằm giúp học sinh bớt <br />
căng thẳng, phát huy tính tích cực, sôi nổi và đạt hiệu quả cao sau mỗi giờ học.<br />
<br />
Tùy theo từng bài học, giáo viên có thể tổ chức cho các em củng cố kiến thức <br />
vừa học, trò chơi được thiết kế với nhiều hình thức khác nhau giúp cho học sinh <br />
hứng thú hơn khi chơi. Mỗi bài học hay môn học có một hình thức chơi khác nhau, <br />
làm cho học sinh hào hứng hơn, kích thích trí tò mò của học sinh qua mỗi bài học, <br />
giúp các em học tiến bộ hơn.<br />
<br />
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br />
<br />
Nghiên cứu phương pháp thiết kế các trò chơi học tập trên phần mềm <br />
Powerpoint.<br />
<br />
Giới thiệu một số trò chơi học tập được thiết kế trên phần mềm Powerpoint giúp <br />
các em học tốt, vui vẻ và thoải mái trong giờ học.<br />
<br />
Tìm hiểu thực trạng, tìm ra nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong thiết kế trò chơi <br />
học tập trên phần mềm Powerpoint của giáo viên trường tiểu học Lê Hồng Phong. Đưa <br />
ra một số trò chơi học tập được thiết kế trên Powerpoint.<br />
<br />
3. Đối tượng nghiên cứu<br />
<br />
Khách thể: Các trò chơi học tập các môn học và hoạt động giáo dục ở khối tiểu <br />
học.<br />
<br />
Đối tượng: Thiết kế các trò chơi học tập trên phần mềm Powerpoint.<br />
<br />
4. Giới hạn của đề tài<br />
<br />
Thiết kế trò chơi học tập các môn học và hoạt động giáo dục,… để giảng dạy <br />
tại Trường tiểu học Lê Hồng Phong, xã Eana, huyện Krông ana, tỉnh Đăk Lăk.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
3<br />
Bài tiểu luận chỉ lột tả được một số trò chơi trong bộ trò chơi vì quá trình thiết kế <br />
bộ trò chơi khá dài. Các trò chơi điển hình như là: trò chơi ô chữ, chiếc nón kì diệu, ô cửa bí <br />
mật.<br />
<br />
Chưa áp dụng đưa các trò chơi từ sách giáo khoa vào thiết kế trong phần mềm <br />
PowerPoint.<br />
<br />
5. Phương pháp nghiên cứu<br />
<br />
5.a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận<br />
<br />
Phương pháp dạy các môn học ở tiểu học chủ yếu là sử dụng phương pháp <br />
trực quan sinh động để ứng dụng thực hành cho các em, vì vậy khi thực hiện chương <br />
trình trò chơi này tôi đã tham khảo các loại sách giáo khoa tiểu học sau: Toán, Tiếng <br />
Việt, Tự nhiên Xã hội, Lịch sử, Địa lý, Khoa học, Tiếng Anh, Tin học.<br />
<br />
5.b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn<br />
<br />
Phương pháp quan sát: Kiểm tra việc học tập của học sinh (bài cũ, bài mới)<br />
<br />
Phương pháp điều tra: (Phỏng vấn học sinh khối 3,4, 5). <br />
<br />
Phương pháp khảo nghiệm thăm lớp, dự giờ. Kiểm tra chất lượng sau giờ học.<br />
<br />
5.c. Phương pháp thống kê toán học<br />
<br />
II. Phần nội dung<br />
<br />
1. Cơ sở lý luận <br />
<br />
Các khái niệm có liên quan<br />
<br />
1.a. Trò chơi học tập là gì?<br />
<br />
Trò chơi học tập là trò chơi có nội dung gắn với hoạt động học tập của học sinh.<br />
<br />
1.b. Phần mềm Powerpoint là gì?<br />
<br />
4<br />
Microsoft Powerpoint là một phần mềm ứng dụng quan trọng của Microsoft <br />
Office để tạo ra bản trình bày minh hoạ (presentation); nó là một phần mềm mạnh, <br />
linh hoạt và dễ học. <br />
<br />
Powerpoint giúp bạn không những chỉ tạo ra các màn trình chiếu trên máy tính <br />
phục vụ việc thiết kế bài giảng mà còn tạo ra nhiều sản phẩm khác như: các slides cho <br />
phim đèn chiếu; các tờ giới thiệu cho khán giả; các phác thảo hoặc chú giải. Bạn cũng có <br />
thể sử dụng Powerpoint thiết kế các mẫu chủ yếu cho một báo cáo của cơ quan; các <br />
trang tiêu đề, biểu đồ, bảng kê, các ảnh chụp và hình ảnh được quyét vào máy tính <br />
nhưng sở trường của chương trình là gia tăng các chất liệu cho việc trình diễn có minh <br />
hoạ.<br />
<br />
1.c. Tác dụng của trò chơi học tập<br />
<br />
Làm thay đổi hình thức, không khí học tập trong lớp được thoải mái và dễ chịu <br />
hơn.<br />
<br />
Làm cho quá trình học tập trở thành một hình thức “học mà chơi, chơi mà học” <br />
hấp dẫn; học sinh thấy hứng thú hơn, cởi mở hơn; tiếp thu tự giác và tích cực hơn.<br />
<br />
Học sinh được củng cố và hệ thống hóa kiến thức, kĩ năng.<br />
<br />
1.d. Các loại trò chơi học tập<br />
<br />
<br />
d.1.d.1. Trò chơi học tập bắt buộc trong sách giáo khoa<br />
<br />
Nhận biết các vật xung quanh, Đi chợ giúp mẹ, Ai gọi tên các bộ phận cơ thể nhanh <br />
nhất, Tập sắp xếp, trang trí góc học tập của bạn, Ai nhanh, ai đúng<br />
<br />
d.1.d.2. Các trò chơi học tập trong phần mềm PowerPoint<br />
<br />
Trò chơi ô chữ, chiếc nón kì diệu, quay bánh xe số, ô cửa bí mật, con số bí mật, nhìn <br />
hình đoán chữ, thỏ ăn cà rốt, ….<br />
<br />
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu<br />
5<br />
Trường tiểu học Lê Hồng Phong nằm trên địa bàn xã Eana, được xây dựng từ <br />
năm 1982, hiện tại trường có 3 phân hiệu, được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, <br />
các phòng học được cải tiến nhiều, đã đầu tư trang thiết bị phục vụ việc giảng dạy <br />
và công tác của cán bộ, viên chức của trường. Trường đã có 2 máy chiếu di động, 2 <br />
máy chiếu cố định và mua sắm nhiều trang tiết bị nghe nhìn: tranh ảnh, máy <br />
catset....Tuy nhiên, nhìn chung điều kiện cơ sở vật chất của trường vẫn chưa đáp <br />
ứng được nhu cầu thực tế của xã hội ngày nay.<br />
<br />
Là một giáo viên giảng dạy bộ môn Tin học tại trường tiểu học Lê Hồng <br />
Phong, bản thân tôi ngoài việc giảng dạy theo chuyên môn ở cấp tiểu học thì việc <br />
tìm tòi thiết kế bộ trò chơi áp dụng cho các môn học là cần thiết, vừa để nâng cao <br />
trình độ chuyên môn, tiếp cận với công nghệ hiện đại, vừa tích lũy, trau dồi kiến <br />
thức để giúp các giáo viên khác trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng <br />
dạy.<br />
<br />
Thực hiện việc đổi mới phương pháp giảng dạy, nhiều giáo viên, đặc biệt là <br />
các giáo viên trẻ đã không ngừng tìm tòi, tích lũy kinh nghiệm, sáng tạo ra những ý <br />
tưởng hay, để có thể tạo ra một giờ giảng sinh động, ấn tượng và đạt được mục <br />
tiêu của bài học cần chuyển tải đến người học. Trước yêu cầu ngày càng nâng cao <br />
hơn nữa chất lượng bài giảng với phương châm rút ngắn khoảng cách giữa người <br />
dạy và người học bằng những hoạt động, sản phẩm cụ thể trong dạy học. Chúng <br />
ta vẫn thường đưa ra phương châm hay khẩu hiệu: “tạo ra một gi ờ học dân chủ”, <br />
hay “tạo ra một giờ học thân thiện” và bằng cách này hay cách khác, phương pháp <br />
truyền thống hay hiện đại, đôi khi chúng ta vẫn loay hoay để có một giờ giảng tốt <br />
nhất, thân thiện và dân chủ nhất. Theo điều tra thì 100% học sinh đều thích học <br />
những giờ học có tổ chức trò chơi và các em cảm thấy rất vui. Chất lượng dạy học <br />
được nâng cao khi có sự hỗ trợ của công nghệ thông tin. Theo đó, phương pháp sử <br />
dụng “trò chơi học tập” có thể được hiểu đó là một phương thức, cách thức truyền <br />
<br />
6<br />
tải một thông điệp, một nội dung cụ thể nào đó đến người nghe thông qua hình <br />
thức trò chơi – chơi mà học, từ đó ý nghĩa của nội dung bài học được truyền tải <br />
đến người nghe một cách nhẹ nhàng, nhưng đầy sâu sắc và dễ hiểu. <br />
<br />
Về kĩ thuật sử dụng phần mềm Powerpoint: Mức độ thành thạo của giáo viên <br />
như sau: Không thành thạo 71%, thành thạo 29%, rất thành thạo 0%. Trong quá trình <br />
soạn giảng giáo viên luôn gặp khó khăn trong tạo trang Slide mà có thể truyền tải nội <br />
dung kiến thức cho học sinh. Hyperlink cũng như Trigger, giáo viên dễ lẫn lộn, nhất là <br />
trong thao tác Trigger, liên kết các hiệu ứng với nhau trong cùng Slide với nhau, giáo <br />
viên mất rất nhiều thời gian và thường xảy ra tình trạng “râu ông nọ cắm cằm bà kia” <br />
liên kết không tương ứng nên khi trình chiếu kích vào đối tượng cái cần không xuất <br />
hiện, cái chưa cần xuất hiện. Thiết kế trò chơi, một trong những hoạt động thu hút và <br />
khá hấp dẫn đối với học sinh. Một số giáo viên trẻ tiếp thu khá tốt và biết thiết kế bài <br />
giảng điện tử bằng phần mềm Microsoft Power Point 2003. Trong khi đó, hiện nay <br />
nền công nghệ phát triển, Microsoft đã nâng cấp bộ Office từ 2003 đến 2007, 2010, <br />
2013 và còn cao hơn nữa là bộ WPS – office. Nhưng một số kĩ năng đòi hỏi tính kĩ <br />
thuật cao hơn chẳng hạn như: Thiết kế trò chơi ô chữ hấp dẫn, khoa học; lật hình, thỏ <br />
ăn cà rốt…trong Microsoft PowerPoint 2003 thì giáo viên chưa có điều kiện để nghiên <br />
cứu. Theo điều tra, khi thiết kế trò chơi học tập trên phần mềm Powerpoint, giáo viên <br />
thường gặp những khó khăn: Liên kết trong cùng một Slide (Timing/Trigger) 60%, nội <br />
dung trò chơi 70%, đồng hồ thời gian đếm ngược 76%. Nhiều giáo viên rất lúng túng <br />
trong việc sử dụng phần mềm soạn giảng nên việc sử dụng phần mềm trình chiếu <br />
trong giảng dạy còn gặp nhiều khó khăn<br />
<br />
Về các loại trò chơi và hình thức tổ chức chơi trò chơi: Khi giảng dạy giáo viên <br />
chỉ tổ chức một số trò chơi bắt buộc theo trong sách giáo khoa nhưng cũng rất đơn <br />
điệu. Trong giáo án điện tử, trò chơi tự bản thân giáo viên thiết kế rất ít, không có <br />
điều kiện sử dụng, ngại sử dụng vì việc bắt máy chiếu đối với giáo viên mất nhiều <br />
<br />
7<br />
thời gian, ảnh hưởng đến các tiết học khác. Giáo án điện tử của các giáo viên chỉ sử <br />
dụng khi dạy theo chuyên đề, có giáo viên về dự giờ, trong những tiết thao giảng. <br />
Trong giáo án điện tử, giáo viên chưa khai thác hết tính khả dụng của nó, trò chơi <br />
giáo viên thiết kế chủ yếu là chiếu trang ảnh và hỏi học sinh về nội dung bức tranh ( <br />
trò chơi nhìn hình đoán chữ đơn giản). Vì vậy, đối với việc thiết kế trò chơi giáo <br />
viên gặp không ít khó khăn. <br />
<br />
Khó khăn thứ nhất: lựa chọn từ hàng ngang, hàng dọc thích hợp; câu hỏi phù <br />
hợp và sát nội dung bài học. <br />
<br />
Khó khăn thứ hai: Cách tương tác giữa các Slide (Hyperlink), tương tác trong <br />
cùng Slide (Timing/Trigger). Hình thức chơi chủ yếu là chia đội (đội A và đội B) dẫn <br />
đến sự nhàm chán chỉ vì nó quá quen thuộc, không gay hứng thú cho học sinh khi <br />
chơi. Trò chơi hay sử dụng nhất đó là trò chơi tiếp sức, ai nhanh ai đúng. Một số giáo <br />
viên cho rằng: thiết kế trò chơi ô chữ đối với các môn học là vất vả vì nội dung bài <br />
học không nhiều, khả năng tư duy của học sinh vẫn chưa cao và không quen với loại <br />
trò chơi này, tạo từ khóa ô hàng dọc, từ ô hàng ngang và bao nhiêu ô là đủ và câu hỏi <br />
cho từng từ khóa thật sự rất khó.<br />
<br />
Mặt khác, một số môn học như Tự nhiên và xã hội, Tin học, khoa học, … giáo <br />
viên và phụ huynh ít quan tâm vì họ cho rằng đây là môn học phụ. Trong khi đó, mỗi <br />
tuần các em chỉ học một tiết, tổng cộng 35 tiết trong một năm. Vì thế mà giáo viên ít <br />
quan tâm và đầu tư tiết dạy, dẫn đến tình trạng học sinh nào thích học thì học tốt, <br />
học sinh nào không thích học thì học cho biết và đánh giá cuối năm vẫn hoàn thành <br />
đều. So với môn Toán và Tiếng Việt thì các môn phụ các em ít hứng thú.<br />
<br />
2.a. Nguyên nhân tồn tại<br />
<br />
a.1. Nguyên nhân khách quan<br />
<br />
<br />
<br />
8<br />
Do nhà trường chưa có đầy đủ trang thiết bị cho giáo viên giảng dạy, điều <br />
kiện phòng học chưa được đồng đều. Ở hai phân hiệu cơ sở vật chất còn sơ xài. <br />
Con em ở trường chủ yếu là con nhà nông, nên trường không thể có nguồn xã hội <br />
hoá. So với trường bạn trong huyện, trường tiểu học Lê Hồng Phong vẫn còn thiếu <br />
nhiều về cơ sở vật chất và thiết bị máy móc. Giáo viên tiểu học chủ yếu là giáo viên <br />
trung niên, sinh sống ở khu vực lân cận, không có điều kiện nhiều để tiếp cận với <br />
công nghệ thông tin, trong khi đó công nghệ thông tin ngày càng phát triển.<br />
<br />
a.2. Nguyên nhân chủ quan<br />
<br />
Đa số giáo viên chưa có điều kiện trang bị cho mình một chiếc máy tính xách <br />
tay, có một số giáo viên lớn tuổi tiếp cận với công nghệ thông tin chậm. Nhìn chung, <br />
là do kĩ thuật sử dụng phần mềm Powerpoint còn hạn chế, trong việc thiết kế trò <br />
chơi giáo viên gặp nhiều khó khăn về Trigger và Hyperlink, cách thiết kế trò chơi <br />
chưa có sự sáng tạo. Giáo viên không đầu tư sâu vào bài giảng của mình. Học sinh <br />
không hứng thú với môn học vì đa số các em được tiếp cận với công nghệ thông tin <br />
thường xuyên (điện thoại, máy tính) nhưng khi lên lớp học các em học tập một cách <br />
gò bó, khô khan (sách giáo khoa, bảng lớp) nên không hứng thú trong giờ học.<br />
<br />
3. Nội dung và hình thức của giải pháp<br />
<br />
3.a. Mục tiêu của giải pháp<br />
<br />
Bộ trò chơi vui học tập gồm các hình thức trò chơi khác nhau trong từng <br />
môn học mang lại hứng thú cho các em học sinh sau mỗi giờ học, kích thích trí óc tìm <br />
tòi, học hỏi của các em.<br />
<br />
Truyền cho giáo viên cảm hứng để soạn bài giảng bằng phần mềm <br />
PowerPoint giúp cho tiết học sinh động hơn, học sinh hứng thú hơn trong các môn <br />
học.<br />
<br />
<br />
<br />
9<br />
Bản thân tôi luôn tìm tòi, sáng tạo thiết kế ra nhiều hình thức trò chơi khác <br />
giúp cho các giáo viên và học sinh trong mỗi tiết học được sôi nổi hơn. Hạn chế <br />
thấp nhất những khó khăn mà giáo viên và học sinh đang gặp phải, tạo động lực <br />
thúc đẩy trong công tác giảng dạy. <br />
<br />
3.b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp<br />
<br />
b.1. Xây dựng kế hoạch <br />
<br />
Người lập kế hoạch phải xác định đúng vị trí tầm quan trọng của việc <br />
xây dựng kế hoạch thiết kế, phải rõ ràng mạch lạc, trình lên lãnh đạo nhà trường <br />
để duyệt kế hoạch. Có kế hoạch cụ thể về việc tập huấn cho các giáo viên làm <br />
quen với phần mềm PowerPoint 2007 giúp cho hoạt động của nhà trường tiến <br />
hành đầy đủ, kịp thời. Để hoàn thành bản kế hoạch tôi thực hiện các bước như <br />
sau.<br />
<br />
b.3. Xác định các giai đoạn xây dựng kế hoạch<br />
<br />
b.3.1. Tiền kế hoạch<br />
Đây là giai đoạn chuẩn bị cho xây dựng kế hoạch cần phải tiến hành các <br />
bước sau:<br />
<br />
Thiết lập ban xây dựng kế hoạch <br />
<br />
Thu thập các thông tin cần thiết để phục vụ cho việc xây dựng kế hoạch.<br />
<br />
b.3.2. Dự báo, chấn đoán<br />
Đây cũng là giai đoạn chuẩn bị cho xây dựng kế hoạch, ở giai đoạn này gồm <br />
các công việc sau:<br />
<br />
Phân tích, đánh giá bài dạy của các môn học, tùy theo từng môn học mà thiết <br />
kế các trò chơi phù hợp với đặc thù môn học đó, tùy theo chương, bài dạy mà thiết <br />
kế các trò chơi mang tính tổng hợp hay mang tính củng cố hoặc dẫn dắt vào bài mới.<br />
<br />
10<br />
Phân tích tình hình, môi trường xã hội để xây dựng những trò chơi theo chủ đề, <br />
chủ điềm.<br />
<br />
Ví dụ: thiết kế trò chơi cho môn hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo <br />
chủ đề chủ điểm như: 22/12; 08/03; 27/07;…<br />
<br />
Trên cơ sở đó dự đoán chiều hướng phát triển về cách thiết kế theo từng môn <br />
học<br />
<br />
b.3.3. Xây dựng kế hoạch sơ bộ<br />
Đây là giai đoạn hết sức quan trọng vì đây là tiền đề của bản kế hoạch chính <br />
thức, giai đoạn này gồm các bước sau:<br />
<br />
Xây dựng hệ thống mục tiêu, chỉ tiêu theo từng thời điểm cụ thể<br />
<br />
Xây dựng các điều kiện cần thiết cho kế hoạch như: nhân lực, phương tiện, <br />
thiết bị.<br />
<br />
Dự thảo các phương án, đề án của kế hoạch.<br />
<br />
4. Xây dựng kế hoạch chính thức<br />
<br />
Trên cơ sở kế hoạch sơ bộ xây dựng kế hoạch chính thức có thể chọn một <br />
trong các phương án hoặc tổng hợp các phương án đã dự định.<br />
<br />
Phân tích thời gian thực hiện<br />
<br />
Phân công giáo viên hỗ trợ thực hiện<br />
<br />
Xác định căn cứ: Căn cứ vào tình hình cụ thể của nhà trường, cơ sở vật chất, <br />
trang thiết bị để chỉ định giáo viên dạy mẫu ở các tiết học thí điểm có sự phối kết <br />
hợp giữa tiết học truyền thống với bài giảng có hỗ trợ bộ trò chơi.<br />
<br />
Giải pháp thực hiện: Căn cứ vào nhiệm vụ cụ thể để đề ra các giải pháp xây <br />
dựng kế hoạch. Trong tháng 7 và tháng 8 tiến hành thu thập và xử lý thông tin cần <br />
<br />
11<br />
thiết phục vụ cho việc xây dựng kế hoạch. Báo cáo số lượng lớp học, môn học cần <br />
tham gia học máy chiếu, giáo viên đăng kí học máy chiếu cho lớp mình để phân chia <br />
thời khóa biểu cho phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của trường<br />
<br />
+ Tình hình học sinh<br />
<br />
Đa số các em hứng thú với tiết học sinh động từ máy chiếu nên việc đăng kí <br />
tham gia học tiết học này đối với các em là cần thiết để khám phá thế giới xung <br />
quanh qua màn ảnh nhỏ, xem lại các tư liệu về những sự kiện lịch sử, những thí <br />
nghiệm từ các môn khoa học, điều kì thú từ thiên nhiên sẽ kích thích trí óc của các <br />
em. Và từ đó giáo viên sẽ dễ dàng liên hệ với thực tế cho các em về kĩ năng sống, <br />
bảo vệ môi trường, an toàn giao thông, vệ sinh thân thể,…. <br />
<br />
* Việc xây dựng kế hoạch là cơ sở, là định hướng để chỉ đạo giáo viên thực hiện <br />
theo quy trình, vì vậy trong quá trình thực hiện có nhiều thuận lợi và mang lại hiệu <br />
quả cao. <br />
<br />
b.2. Triển khai kế hoạch<br />
<br />
Cùng với các tổ khối trưởng, các giáo viên có trình độ công nghệ thông tin và <br />
chuyên môn nhà trường cùng xây dựng kế hoạch thiết kế các trò chơi phục vụ cho <br />
các môn học và tiết học.<br />
<br />
Trao đổi phác thảo các trò chơi để quyết định thiết kế. Tổ chức sinh hoạt chuyên <br />
môn để bổ sung hoàn thiện kế hoạch thiết kế.<br />
<br />
* Việc triển khai kế hoạch bước đầu đã giúp cho giáo viên hình dung ra được <br />
phương pháp dạy áp dụng công nghệ thông tin vào dạy học, giúp cho tiết học được <br />
sôi nổi và đạt hiệu quả cao hơn.<br />
<br />
b.3. Các bước tiến hành <br />
<br />
<br />
<br />
12<br />
Giáo viên cần hiểu rõ: Trò chơi học tập là một hình thức tổ chức dạy học hấp <br />
dẫn học sinh. Trò chơi học tập phải có 2 đặc điểm cơ bản sau: Đặc điểm thứ nhất, <br />
mục tiêu và nội dung trò chơi phục vụ cho kiến thức và kĩ năng trọng tâm của bài <br />
học, hoặc chính là nội dung của bài học. Đặc điểm thứ hai, trò chơi học tập phải <br />
mang đầy đủ tính chất của một trò chơi: có luật chơi, cách chơi, gây hứng thú và sự <br />
thi đua giữa các em, các nhóm. Tổ chức trò chơi học tập tốt, vừa phát huy được sự <br />
nhanh trí, sáng tạo, vừa rèn luyện tính tự lập và tinh thần tập thể của các em.<br />
<br />
Khi tổ chức trò chơi, giáo viên không nên lạm dụng hoạt động làm cho học sinh <br />
dễ nhàm chán. Các trò chơi phải dễ thực hiện đa dạng hình thức chơi, phù hợp với <br />
đặc điểm tâm, sinh lí của học sinh cũng như điều kiện của trường, lớp và phải thu hút <br />
được tất cả học sinh tham gia. Giáo viên không nên chú trọng đến chuyện thắng thua, <br />
chống biểu hiện cay cú, hơn thua, xích mích, thù hằn lẫn nhau giữa học sinh. Trò chơi <br />
được tổ chức không tốn nhiều thời gian, sức lực của học sinh. Giáo viên cần khuyến <br />
khích học sinh hoạt động tập thể, đề cao tinh thần đoàn kết, cộng tác, trao đổi, học <br />
hỏi cùng tiến bộ; hướng dẫn học sinh thảo luận ngắn gọn sau mỗi trò chơi để nắm <br />
nội dung của bài học. Là một giáo viên dạy bộ môn Tin học, thuận lợi của tôi là được <br />
dạy ở cấp tiểu học nên tôi có điều kiện để tìm tòi, thiết kế, và xâu chuỗi lại một hệ <br />
thống trò chơi các môn học để phục vụ cho các giáo viên trong trường. Với bộ trò chơi <br />
này, tôi chỉ cần hướng dẫn giáo viên dạy các môn học chỉ cần liên kết đường dẫn <br />
Hyperlink đến bộ trò chơi thì sau môn học nào giáo viên sẽ củng cố bài học cho học <br />
sinh bằng trò chơi của môn học đó, giúp học sinh dễ hiểu bài và ghi nhớ kiến thức <br />
một cách sâu sắc nhất. Để thiết kế trò chơi học tập hữu ích, giáo viên cần nắm rõ các <br />
vấn đề cơ bản sau:<br />
<br />
Cách xây dựng một trò chơi học tập<br />
<br />
Giáo viên có thể tổ chức bất kì hoạt động nào thành trò chơi học tập bằng cách <br />
vận dụng các nhân tố cơ bản sau:<br />
<br />
13<br />
Phải có tính thi đua giữa các cá nhân và các nhóm.<br />
<br />
Có quy định thưởng, phạt.<br />
<br />
Có cách chơi rõ ràng.<br />
<br />
Có cách tính điểm.<br />
<br />
Cách tiến hành tổ chức trò chơi học tập<br />
<br />
Bước 1: Nêu tên trò chơi<br />
<br />
Nêu tên trò chơi và giải thích ý nghĩa của trò chơi.<br />
<br />
Chia đội, đặt tên đội <br />
<br />
Bước 2: Phổ biến cách chơi, luật chơi<br />
<br />
Nêu rõ ràng cách chơi: Hiệu lệnh, phân biệt và cách thức làm việc của <br />
mỗi thành viên tham gia trò chơi.<br />
<br />
Nêu rõ cách cho điểm, đánh giá<br />
<br />
Bước 4: Tiến hành chơi <br />
<br />
Hô hiệu lệnh dứt khoát cho các nhóm đồng loạt tiến hành<br />
<br />
Giáo viên quan sát, điều chỉnh, giúp đỡ các thành viên về cách chơi.<br />
<br />
Chơi thử (đối với những trò chơi mới, lạ) nhằm giúp học sinh hiểu cách chơi.<br />
<br />
Chơi thật<br />
<br />
Bước 5: Tổng kết trò chơi<br />
<br />
Giáo viên kiểm tra kết quả, đánh giá cho điểm.<br />
<br />
Nên cho điểm theo yêu cầu: Đúng, nhanh (đẹp).<br />
<br />
Tính tổng điểm của từng nhóm và công bố kết quả.<br />
<br />
14<br />
Nhận xét thái độ của người tham gia chơi và rút kinh nghiệm.<br />
<br />
Thưởng, phạt (tuyên dương)<br />
<br />
Kết thúc: giáo viên hỏi xem học sinh đã học được những gì qua trò chơi <br />
hoặc giáo viên tổng kết lại những gì cần học được qua trò chơi.<br />
<br />
Hình thức tổ chức trò chơi học tập<br />
<br />
Vì trò chơi học tập phải thu hút đa số học sinh tham gia, mang tính thi đua, nội <br />
dung trò chơi gấn với nội dung bài học, giáo viên cần cho cả lớp cùng chơi. Thường <br />
thì giáo viên chia lớp thành 2 đội, đặt tên cho đội là A, B khi tổ chức trò chơi đóng <br />
vai, tiếp sức. Hình thức chơi tùy thuộc vào từng loại trò chơi, mục đích của trò chơi <br />
đó, điều kiện của lớp học, ta có thể tổ chức cho học sinh chơi theo nhiều hình thức <br />
khác nhau, nhưng hình thức chủ yếu vẫn là chia đội:<br />
<br />
Chia đội theo tổ:<br />
<br />
+ Mỗi tổ là một đội, đặt tên cho đội là dựa vào nội dung bài học<br />
<br />
Ví dụ: Bài “Cây hoa”, chia đội và đặt tên đội: Tổ một là đội hoa hồng, tổ 2 là <br />
đội hoa cúc, tổ 3 là đội hoa mai, tổ 4 là đội hoa loa kèn)<br />
<br />
+ Tổ 1 và 2 là một đội, tổ 3 và 4 là một đội.<br />
<br />
Chia đội theo giới tính: Đội Nam và đội Nữ, mỗi đội gồm 5 thành viên.<br />
<br />
b.4. Các kĩ thuật cơ bản khi sử dụng phần mềm Powerpoint.<br />
<br />
Hiện nay, có nhiều tài liệu trình bày về kĩ thuật sữ dụng Powerpoint, phổ biến <br />
nhất là PowerPoint 2007 và 2010. Giáo viên muốn có một bài giảng điện tử hay và trò <br />
chơi vui nhộn, lí thú, bổ ích thì cần phải nắm kĩ và sử dụng thành thạo các thao tác <br />
và kĩ thuật cơ bản sau:<br />
<br />
Thứ nhất: Khởi động chương trình Powerpoint, định dạng và tạo File mới.<br />
<br />
15<br />
Khởi động Powerpoint: Chọn Start >Program > Microsoft Powerpoint, hoặc <br />
có thể nhấp vào biểu tượng trên thanh Office bar hoặc trên màn hình Windows.<br />
Định dạng trang trình diễn: Một Slide được chia làm 3 vùng ứng với 3 phần: <br />
phần tiêu đề, phần thân và phần ghi chú. Việc định dạng được tiến hành bằng cách: <br />
chọn lệnh View >Master > Slide Master. Hộp thoại Master Slide View sẽ xuất hiện.<br />
<br />
+ Phần tiêu đề của Slide nằm ở khung to edit Master title style. Định dạng <br />
chung cho tất cả các tiêu đề của các slide bao gồm chọn kiểu chữ, cỡ chữ, khung <br />
viền, kích cõ màu sắc của khung tiêu đề.<br />
<br />
+ Phần thân của Slide nằm ở khung to edit Master text style. Định dạng chung <br />
cho tất cả phần thân của slide bao gồm chọn kiểu chữ, cỡ chữ, khung viền, kích cỡ, <br />
màu sắc của khung.<br />
<br />
+ Phần ghi chú nằm ở khung Footer Area dùng để đưa nội dung phần cuối <br />
trang vào các slide, tức chọn khung Footer Area, chọn kiểu chữ, cỡ chữ ở hộp thoại <br />
Font trên thanh Formating, sau đó nhập nội dung cần thiết.<br />
<br />
Lưu file mới: Chọn File > Save(Ctrl + S), hoặc vào biểu tượng Save trên <br />
thanh công cụ.<br />
<br />
Thứ hai: Nhập nội dung văn bản, đồ họa cho từng Slide<br />
<br />
Trước tiên cần dự kiến số Slide và nội dung cụ thể cho từng Slide. Có rất <br />
nhiều cách khác nhau để nhập nội dung văn bản vào Slide. Cách thuận lợi có được từ <br />
thanh Menu Drawing cuối màn hình, nhấn trỏ chuột vào ô hình chữ nhật. Sau đó, vẽ ô <br />
ở màn hình và đặt trỏ chuột phải, chọn mục Add text để nhập kí tự.<br />
<br />
Hiệu chỉnh định dạng kí tự: vào Format >Font, xuất hiện hộp thoại Font. <br />
Trong hộp thoại Font, có các mục tự chọn sau: Font (chọn các loại Font chữ), Font <br />
Style (dạng chữ), Size (cỡ chữ), Color (màu chữ), Underline (gạch dưới), Shadow <br />
<br />
<br />
16<br />
(tạo bóng mờ), Emboss (chữ nổi), SuperScript (chữ ở chỉ số trên), SubScript (chữ ở <br />
chỉ số dưới).<br />
<br />
Những định dạng chữ trên có thể dùng phím nóng hoặc dùng biểu tượng trên <br />
thanh công cụ Formatting.<br />
<br />
Tạo Bullets & Numbering (định dạng đầu dòng): Chọn Format > Bullets and <br />
Numbering, hộp thoại Format Bullets and Numbering xuất hiện. Chọn d ạng c ần thi ết <br />
tronng các ô mẫu, chọn màu trong khung Color, chọn kích cỡ trong khung Size. Để <br />
chọn các Bullets, kích vào Customize hoặc Picture.<br />
<br />
Canh đầu dòng ( Alignment): Chọn Format >Alignment xuất hiện các lựa <br />
chọn: Align left ( Ctrl + L) (canh đều trái), Center ( Ctrl + E) (canh giữa), Align Right <br />
(Ctrl + R) (canh đều phải), Justify (Ctrl + S) (canh đều hai bên).<br />
<br />
Thay đổi khoảng cách giữa các dòng (Line Spacing): Chọn Format>Line <br />
Spacing, xuất hiện hộp thoại Line Spacing, có các khung hiệu chính sau: Line Spacing <br />
(khoảng cách giữa các dòng), Before paragraph (khoảng cách phía trên đoạn văn bản), <br />
After paragraph (khoảng cách phía dưới đoạn văn bản).<br />
<br />
Sử dụng thanh công cụ Drawing để thực hiện đồ họa. Nếu thanh Drawing <br />
chưa xuất hiện, vào trình View > Toolbar > Drawing để làm xuất hiện công cụ đồ <br />
họa. Cũng có thể sử dụng các hình mẫu trong AutoShapes. <br />
<br />
Thứ ba: Chọn dạng màu nền phần trình diễn.<br />
<br />
Chọn mẫu cho Template: Chọn Format > Slide > Designs, xu ất hiện h ộp <br />
thoại Apply a Designs Template, chọn các màu nền thích hợp.<br />
<br />
Chọn màu cho Template: Chọn Format > Slide Color Schem, Chọ màu thích <br />
hợp. Nếu muốn chọn các màu khác, vào nút Change Color để mở bảng màu tự chọn. <br />
<br />
<br />
<br />
17<br />
Sau khi chọn màu xong, vào nút Apply để đổi màu cho các Slide hiện hành, hoặc vào <br />
nút Apply to All để đổi màu tất cả các Slide trong tệp tin.<br />
<br />
Chọn màu nền cho Template: vào Format > Background, xuất hiện hộp thoại <br />
Background. Trong hộp thoại này có hai lựa chọn More Color và Fill Effects.<br />
<br />
Thứ tư: Chèn hình ảnh, đồ họa, âm thanh, video clip vào Slide<br />
<br />
Chèn ảnh ClipArt: Chọn Insert > Picture > ClipArt, xuất hiện c ửa sổ <br />
ClipArt, chọn hình muốn chèn.<br />
<br />
Chèn tập tin ảnh: Chọn Insert > Picture > From File, xuất hi ện c ửa s ổ From <br />
File. Trong cửa sổ này, muốn chèn hình ảnh ở thư mục nào, thì mở thư mục đó ra, <br />
chọn các File ảnh thích hợp (có dạng *.bmp, *.jpgb, *.tif, *.efm, *.wmf).<br />
<br />
Chèn sơ đồ tổ chức (Organization Chart): <br />
<br />
Chọn Insert > Picture > Organization Chart, chọn các mẫu sơ đồ thích hợp.<br />
<br />
Chèn phim ảnh và âm thanh: Chọn Insert > Movie and Sound. Trong trình đơn <br />
này có các mục sau:<br />
<br />
+ Movie from Gallery: chèn phim từ thư viện của chương trình Microsoft <br />
Office. Drag chuột vào phím muốn chèn từ thư viện phim vào Slide cần chèn.<br />
<br />
+ Movie from File: chèn tập tin dạng *.avi tự chọn.<br />
<br />
+ Sound from Gallery: chèn âm thanh từ thư viện của chương trình Microsoft Office.<br />
<br />
+ Sound from File: chèn tập tin âm thanh tự chọn.<br />
<br />
+ Play Cd Audio Track: chèn âm thanh từ đĩa Audio CD (phải đưa đĩa vào ổ đĩa <br />
CD – ROM).<br />
<br />
+ Record Sound: ghi âm.<br />
<br />
<br />
18<br />
Thứ năm: Sử dụng các hiệu ứng trong PowerPoint để hoàn thiện nội dung và <br />
hình thức của một bài giảng:<br />
<br />
Xác lập hiệu ứng động cho đối tượng: chọn đối tượng cần thiết lập hiwwuj <br />
ứng, sau đó chọn Slide Show Custom Animation (có thể nhấp phải chuột tại đói <br />
tượng và chọn Custom Animation). Trong cửa sổ Custom Animation, chọn trong h ộp <br />
Add Effects một Effects nào đó thích hợp, sau đó chọn cách biểu thị từng chữ hay <br />
từng câu trong phần Introduce text.<br />
<br />
Muốn thay đổi thứ tự xuất hiện của đối tượng nào, chọn đối tượng đó và nút <br />
Move để thay đổi vị trí thứ tự.<br />
<br />
Thiết lập thời gain bắt đầu thực hiện: sau khi đã sắp đặt đúng vị trí thứ tự, <br />
chọn từng đối tượng và thiết lập thời gian bắt đầu thực hiện hiệu ứng bên khung <br />
Start Animation, có hai chọn lựa:<br />
<br />
+ On Mouse: khu chuột tại vị trí bất kì trên màn hình, hiệu ứng sẽ bắt đầu <br />
được thực hiện. Đối với một bài giảng điện tử nên chọn chế độ này để chủ động <br />
được trong quá trình thực hiện tiết dạy.<br />
<br />
+ Automaticaly: tự động thực hiện hiệu ứng sau thời gian ấn định (sau hiệu <br />
ứng trước). Nếu thời gian bằng 00:00, thì hiệu ứng sẽ thực hiện ngay sau khi hiệu <br />
ứng trước thực hiện xong.<br />
<br />
Định thời gian trình diễn: Chọn Menu Slide Show > Slide Transition, xuất <br />
hiện hộp thoại Slide Transition, định thời gian vào ô seconds, nhấn vào nút Apply nếu <br />
định thời gian cho Slide đó, nhấn nút Apply All để định thời gian cho tất cả các Slide.<br />
<br />
Thứ sáu: Thực hiện liên kết giữa các Slide, các File, Chương trình.<br />
<br />
Để thực hiện liên kết, cần chèn các nút điều khiển bằng cách: chọn Slide <br />
Show > Action Buttons (hoặc có thể vào Autoshapes > Action Buttons), sau đó chọn <br />
<br />
19<br />
loại button và drag trên màn hình để tạo button. Sau khi tạo button xong, xuất hiện <br />
cửa sổ Action Setting để thiết lập công dụng cho button.<br />
<br />
Trong Action Setting, có hai bảng lựa chọn để thiết lập biến cố.<br />
<br />
+ Mouse (biến cố chuột): nhấn chuột trên đối tượng thì lệnh sẽ được thực <br />
hiện.<br />
<br />
+ Mouse Over (đưa trỏ chuột đến): chỉ cần đưa trỏ chuột đến đối tượng để <br />
thực hiên lệnh.<br />
<br />
Trong khung Action on (Mouse Over), có các lệnh sau:<br />
<br />
+ Hyperlink to (liên kết đến): mở khung liên kết để lựa chọn lệnh Next Slide <br />
(đến trang sau), Previous Slide (về trang trước), First (về trang đầu), Last Slide (đến <br />
trang cuối), End Show (kết thúc trình diễn), Slide… (liên kết đến một Slide bất kì), <br />
Other Powerpoint Presentation (liên kết đến một file Powerpoint khác), Other File…<br />
(liên kết với một File của bất kì chương trình nào khác).<br />
<br />
+ Run Program (chạy chương trình khác): nhập đường dẫn và tệp tin chạy <br />
chương trình hoặc nút Browse để tìm tệp tin.<br />
<br />
+ Object Action (tùy chọn các loại đối tượng nào mà sẽ có các lệnh khác nhau).<br />
<br />
+ Play Sound (âm thanh): mở khung để chọn loại âm thanh.<br />
<br />
Đối với một bài giảng, vấn đề liên kết giữa các Slide là rất cần thiết. Khi tiến <br />
hành liên kết đến các Slide cần chú ý trở về lại trang mà đã được liên kết với nó, <br />
tránh hiện tượng xuất hiện các trang liên kết nhầm lẫn khi tiến hành giảng dạy trên <br />
lớp.<br />
<br />
Thứ bảy: Chạy thử chương trình và sửa chữa<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
20<br />
Sau khi hoàn tất việc thiết kế, chọn nút Slide Show nằm ở phía trái thanh công <br />
cụ, phía trên màn hình để trình diễn tài liệu đã thiết kế. Kiểm tra lại hình ảnh, việc <br />
liên kết giữa các Slide.<br />
<br />
Trình diễn PowerPoint có tác dụng tốt (vì một số nghiên cứu chỉ ra rằng 83% <br />
lượng thông tin tiếp thu được thông thị giác), nhưng không phải là vạn năng, không <br />
thay thế cho lời giảng của giáo viên được. Do vậy, cần sử dụng PowerPoint kết hợp <br />
với giảng giải, trình bày, đặt câu hỏi.. hướng dẫn cụ thể của giáo viên. Đồng thời, <br />
trong bài dạy học, không nhất thiết sử dụng PowerPiont từ đầu giờ đến cuối giờ. <br />
Các hoạt động của hoc sinh với Powerpoint như cá nhân, nhóm nhỏ, nhóm cặp đôi, <br />
trò chơi học tập cũng cần sử dụng một cách linh hoạ<br />
<br />
b.5. Thiết kế bộ trò chơi cụ thể: <br />
<br />
Tùy theo ý tưởng của mỗi người mà thiết kế trò chơi khác nhau. Bậc tiểu học <br />
các em với phương châm “học mà chơi, chơi mà học” nên tôi thiết kế Slide nền cho <br />
bộ trò chơi theo hình thức khu vườn, trong vườn có hai bông hoa, mỗi bông 5 cánh <br />
tượng trưng cho 10 môn học.<br />
<br />
Giáo viên sau khi soạn giảng bằng phần mềm trình chiếu sẽ được hướng dẫn <br />
kết nối đến với đường dẫn của bộ trò chơi Hyperlink để lấy liên kết trò chơi. Khi <br />
vào tiết học hoặc sau khi dạy xong bài, ôn tập chương thì giáo viên sẽ sử dụng kí <br />
hiệu đường dẫn để lấy trò chơi thích hợp với môn học của mình bằng cách nhấp <br />
chuột chọn cánh hoa môn học trong bông hoa > chọn khối lớp dạy > chọn bài dạy <br />
để thực hiện trò chơi tương ứng.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
21<br />
Vườn trò chơi các môn học<br />
<br />
Khi chọn một môn học nào đó, đường link sẽ dẫn ta đến danh sách môn học <br />
của các khối lớp, ta nhấp chuột chọn khối lớp mình dạy, xuất hiện tên bài dạy của <br />
môn học đó, ta chọn tên bài dạy để đến với trò chơi của bài học.<br />
<br />
Vì bộ trò chơi đang trong quá trình hoàn thiện nên tôi chỉ làm một số bài học <br />
tiêu biểu đại diện cho từng môn học, nên sẽ bị hạn chế ở phần danh sách bài học và <br />
trò chơi tương ứng.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
22<br />
Danh sách các khối lớp<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Danh sách một số bài học<br />
<br />
b.6. Đề xuất một số trò chơi học tập được thiết kế trên Powerpoint<br />
<br />
<br />
<br />
23<br />
Trò chơi ô chữ: Dùng để khởi động đầu giờ học, kiểm tra bài cũ sau khi học <br />
xong một chương, một phần hay củng cố các kiến thức, ôn tập. Kích thích hứng thú <br />
học tập, huy động tất cả mọi đối tượng học sinh cùng tham gia.<br />
<br />
Ví dụ: Môn Lịch sử lớp 4. Bai 17<br />
̀ Nha Hâu Lê va viêc tô ch<br />
̀ ̣ ̀ ̣ ̉ ức quan li đât<br />
̉ ́ ́ <br />
nươć<br />
<br />
5.3.1. Mục tiêu<br />
<br />
Hệ thống hóa các kiến thức đã học về xá hội. Rèn kĩ năng tư duy, khả năng <br />
phán đoán, tạo cơ hội cho học sinh nội dung cơ bản trong các bài học. <br />
<br />
5.3.2. Cách thiết kế<br />
<br />
Bước 1: Xác định Tạo khung chữ:<br />
<br />
Đầu tiên chúng ta tạo khung cho ô chữ. Đếm hàng ngang và hàng dọc xem bao <br />
nhiêu ô, ô chữ hàng dọc cần tìm nằm ở vị trí nào sao tương ứng với chữ cái ô hàng <br />
ngang. Ta kích chuột Insert trên thanh công cụ > Table hộp Insert Table xuất hiện, <br />
chọn số lượng ô hàng ngang, hàng dọc chọn 1. Sau đó, chọn màu cho khung, kích <br />
chuột vào khung dùng lệnh Ctrl + C + V với số lần tương ứng v ới s ố l ượng ô hàng <br />
ngang và sắp xếp chúng theo hàng dọc. <br />
<br />
Ví dụ: Để tạo một ô chữ gồm 11 cột và 1 hàng ta vào <br />
Insert/Table<br />
<br />
Chọn số cột 10 cột, số dòng 1 dòng trong cửa sổ <br />
Insert Table <br />
<br />
Chỉnh sửa lại thành hàng gồm những hình vuông nhỏ và đổ màu lên, copy/ <br />
paste và sắp xếp sao cho phù hợp, ta sẽ được khung chữ như hình. Tiếp tục nhấn <br />
phím Shift và kích chuột tất cả các ô hàng ngang và copy/paste 1lần, chồng lên khung <br />
chữ đã tạo trước đó (các hàng ngang trùng nhau), cho màu lên các ô hàng ngang, riêng <br />
24<br />
ô hàng dọc tô khác màu, khung chữ sẽ như hình. Khi làm xong ô hàng ngang nào thì <br />
hiệu ứng xuất hiện và Trigger với từng ô số tương ứng (ô hàng ngang thứ nhất liên <br />
kết với ô số 1). Tiếp tục copy một lần nửa 11 ô hàng ngang (tạo màu khác với ô hàng <br />
ở 2 lần trước), câu trả lời ô hàng số 1 thì liên kết với ngôi sao ở hàng ngang số 1 như <br />
hình dưới.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Bước 2: Tạo nội dung<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
25<br />
Sau khi hình thành khung xong, chúng ta tạo nội dung từng ô chữ. Ta sẽ dùng <br />
công cụ WordArt thể hiện nội dung. Canh chỉnh kích cỡ WordArt cho nằm vào ô <br />
cho đẹp mắt, hiệu ứng xuất hiện và trigger với mặt cười tương ứng với ô hàng <br />
ngang sẽ chứa nó ( BÚTCHÌ Trigger với ô mặt cười số 1). Chú ý: Nếu các ô chữ cái <br />
không thẳng hàng ta dùng phím Ctrl kết hợp với phím ← , ↑, →, ↓ để chỉnh sang trái, <br />
lên, sang phải, xuống cho đẹp mắt. Để ô hàng ngang ở hình c và nội dung của ô hàng <br />
ngang đó xuất hiện cùng lúc khi vào ô mặt cười đã cùng liên kết, ta làm như sau: Ví <br />
dụ: ô hàng ngang số 1. Trước tiên, làm hiệu ứng cho nội dung ô hàng ngang giống ô <br />
hàng ngang chứa nó. Sau đó, Timing/Trigger với mặt cười số 1, kích vào dấu mũi <br />
chọn Start With Previous. Đồng hồ đém ngược thời gian 10 giây có thể tạo tương tự <br />
như trò chơi trên.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
26<br />
Bước 3: Tạo các ô câu hỏi<br />
<br />
( Câu 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8) để học sinh lựa chọn bất kì khi tham gia chơi, học <br />
sinh chọn câu nào thì nội dung câu hỏi đó hiện lên và trả lời thì chỉ kích vào ô hàng <br />
ngang đó (ở bước 2), câu trả lời hàng dọc Tigger với hình mặt cười, khi giáo viên <br />
kích vào đó đáp án sẽ hiện ra. Các ô này , ta cũng sẽ dùng công cụ WordArt để thể <br />
hiện chúng. Sau khi chọn xong ta rê chuột vào hiệu ứng ở cửa sổ Custom <br />
Animation để nhớ tên hiệu ứng. Ở đây ô số 1 và Câu 1 tương tác với nhau, để khi <br />
kích ô số 1 thì câu hỏi số 1 xuất hiện . Tao hiệu ứng để khi click vào nút 1 thì nội <br />
dung câu hỏi 1 hiện ra. Cửa sổ Fade hiện ra. thẻ Effect ta có thể chọn âm thanh cho <br />
ô đối tượng ô chữ (hoặc không). Sau khi hoàn thành hiệu ứng cho dòng câu 1, ta tiếp <br />
tục thực hiện các hiệu ứng cho các dòng còn lại tương tự như ở trên(cách thức <br />
Hyperlink và Trigger tương tự như hai trò chơi trên).<br />
<br />
27<br />
Nội dung câu hỏi ở ô hàng ngang:<br />
<br />
Hàng ngang số 1: (Gồm 11 chữ cái) Đây là một trong các chức quan bị triều đình <br />
bãi bỏ? <br />
<br />
Hàng ngang số 2: ( Gồm 6 chữ cái) Cơ cấu tổ chức quản lí đất nước dưới thời <br />
Hậu Lê như thế nào?<br />
<br />
Hàng ngang số 3: ( Gồm 12 chữ cái) Đây là một trong ba chức quan bị bãi bỏ?<br />
<br />
Hàng ngang số 4: ( Gồm 7 chữ cái) Đây là bản đồ đầu tiên của nước ta?<br />
<br />
Hàng ngang số 5: ( Gồm 6 chữ cái) Điền vào chỗ trống “….Hồng Đức bảo vệ chủ <br />
quyền của dân tộc và trật tự xã hội?<br />
<br />
Hàng ngang số 6: ( Gồm 3 chữ cái) Ai là người trực tiếp tổng chỉ huy quân đội?<br />
<br />
Hàng ngang số 7:( Gồm 9 chữ cái) Lê Lợi lên ngôi vua đóng đô ở đâu? <br />
<br />
Hàng ngang số 8: (Gồm 11 chữ cái) Cơ cấu tổ chức quản lí đất nước đạt tới đỉnh <br />
cao nhất vào đời vua nào?<br />
<br />
Cách tổ chức chơi<br />
<br />
Bước 1: Giới thiệu tên trò chơi<br />
<br />
̀ ơi gôm 8 ô ch<br />
Tro ch ̀ ư hang ngang va 1 t<br />
̃ ̀ ̀ ư hang doc. Chia l<br />
̀ ̀ ̣ ớp làm 2 đội AB, môi đôi<br />
̃ ̣ <br />
̀ ượt chon ô ch<br />
lân l ̣ ư hang ngang. <br />
̃ ̀<br />
<br />
Bước 2 : Nêu cách chơi<br />
<br />
Trên màn hình có ô hàng ô chữ, các ô chữ này liên quan đến ô chữ hàng dọc. <br />
Các đội thi đua tìm ô hàng dọc bí ẩn này.<br />
<br />
́ ̉ ơi đung ghi đ<br />
Trong vong 10 giây nêu tra l<br />
̀ ̀ ́ ược 10 điêm, nêu tra l<br />
̉ ́ ̉ ơi sai đôi con lai gianh<br />
̀ ̣ ̀ ̣ ̀ <br />
̀ ̉ ơi. Đôi nao ghi đ<br />
quyên tra l ̀ ̣ ̀ ược nhiêu điêm h<br />
̀ ̉ ơn se gianh chiên thăng<br />
̃ ̀ ́ ́<br />
<br />
<br />
28<br />
Để tìm được đáp án ở ô hàng dọc, các đội tham gia trả lời các câu hỏi gợi ý. <br />
Mỗi hàng ô chữ ứng với một câu hỏi, mỗi đội lựa chọn câu hỏi để trả lời, thời gian <br />
suy nghỉ là 10 giây. Nếu trả lời đúng thì sẽ ghi được 10 điểm cho đội của mình và các <br />
ô chữ sẽ hiện lên đáp án, nếu trả lời sai thì đội bạn sẽ được quyền trả lời (trả lời <br />
đúng chỉ được 10 điểm). Nếu không có đội nào trả lời đúng thì ô chữ không được lật <br />
lên. Sau khi trả lời 1 số câu các em có quyền ra tín hiệu trả lời ô hàng dọc (giơ cờ <br />
đỏ). Nếu trả lời đúng đội em sẽ được 30 điêm<br />
̉ , nêu tra l<br />
́ ̉ ơi sai tro ch<br />
̀ ̀ ơi se tiêp tuc cho đên<br />
̃ ́ ̣ ́ <br />
́ ́ ừ hang ngang. <br />
khi tim ra hêt cac t<br />
̀ ̀ Sau khi kết thúc trò chơi đội nào trả lời được ô hàng <br />
dọc thì đội đó thắng cuộc, không có đội nào trả lời ô hàng dọc thì đội cao điểm hơn <br />
sẽ là đội thắng cuộc. <br />
<br />
Bước 3: Chơi thử: Tiến hành chơi.<br />
<br />
Bước 4: Tổng kết trò chơi<br />
<br />
Kết thúc trò chơi, nhận xét, tuyên dương đội thắng cuộc.<br />
<br />
* Với trò chơi ô chữ này ta có thể thiết kế một lần và dùng cho các môn học <br />
khác nhau, bằng cách ta thay đổi giao diện, nội dung câu hỏi trò chơi, ....Ttrong một <br />
môn học có thể có nhiều loại trò chơi khác nhau để tạo thêm hứng thú cho học sinh <br />
trong giờ học.<br />
<br />
Trò chơi chiếc nón kì diệu ( hướng dẫn làm khung trò chơi chưa có nội <br />
dung câu hỏi)<br />
<br />
Giao diện trò chơi gồm mặt tròn được chia thành các phần bằng nhau, mỗi <br />
phần là một hình quạt tròn có ghi số từ 1đến 10. Mỗi lần nhấp chuột vào ô stsart có <br />
mũi tên làm cho mặt tròn xoay và dừng lại, kim chỉ vào ô số nào thì học sinh được <br />
chọn một câu hỏi (hoặc câu trả lời). Nếu trả lời đúng với đáp án học sinh đó được <br />
nhân số điểm tương ứng và được tiếp tục lượt quay, Nếu trả lời sai mất lượt. Kết <br />
thúc trò chơi ai nhiều điểm hơn là thắng cuộc.<br />
<br />
29<br />
Làm vòng quay: <br />
<br />
+ Vẽ thiết kế bảng vòng quay<br />
<br />
+ Kim quay: Bạn làm vòng tròn; một mũi tên, rồi Group chúng lại. Trước khi <br />
group, chọn vòng tròn: No fill; No line (No Outline)<br />
<br />
<br />
<br />
Bảng vòng quay và kim quay<br />
<br />
Làm Hiệu ứng: <br />
<br />
+ Chọn bảng điểm: Nhóm Emphasis à Spin, Chọn <br />
Clockwise: Quay cùng chiều kim đồng hồ.<br />
<br />
+ Tương tự làm cho kim quay: nếu muốn quay ngược chọn CounterClockwise<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Tạo các Textbox gõ nội <br />
dung hướng dẫn và câu hỏi, các Textbox nhỏ có dữ kiện đáp án, textbox xung quanh <br />
làm từ gợi ý<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
30<br />
Số thứ tự các câu hỏi từ 1 đến 10 để lựa chọn.<br />
<br />
Bảng Timing, Click vào Triggers, chọn Start on click of : Oval (77): 1 ; Tiếp tục <br />
làm Triggers tương tự cho 11 số còn lại.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Như vậy mỗi đội chơi sẽ chọn vào một ô mà đội mình thống nhất chọn.<br />
<br />
* Mỗi hình thức trò chơi khác nhau