SKKN: Đưa môn cờ vua vào thay thế các tiết Thể dục khi trời mưa trong trường Tiểu học

                                                         MỤC LỤC<br />       Nội dung                                                                                                 Trang<br /> <br />  I. Phần mở đầu : ………..................................................................... 03<br /> 1. Lý do chọn đề tài:.............................................................................. 03<br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài::......................................................... 05<br /> 3. Đối tượng nghiên cứu:....................................................................... 05<br /> 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu………………………………………. 06<br /> 5. Phương pháp nghiên cứu:................................................................... 06<br /> II.Phần nội dung :……………………………………………………. 07<br /> 1. Cơ sở lí luận::...................................................................................... 07<br /> 2. Thực trạng:.......................................................................................... 08<br /> 2.1. Thuận lợi ­ Khó khăn:...................................................................... 08<br /> 2.2. Thành công ­ hạn chế:.......................................................................<br /> 08<br /> 2.3. Mặt mạnh – mặt yếu:........................................................................<br /> 09<br /> 2.4. Các nguyên nhân, yếu tố tác động:...................................................<br /> 09<br /> 2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra:....<br /> 09<br /> 3. Biện pháp thực hiện::.......................................................................... 10<br /> 3.1. Mục tiêu của biện pháp:................................................................... 10<br /> 3.2. Nội dung và hình thức thực hiện biện pháp:………………………<br /> 10<br /> 3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp:.........................................................<br /> 14<br /> 3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp:..................................................... 14<br /> 3.5. Kết quả khảo nghiệm:......................................................................<br /> 14<br /> 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm:...................................................<br /> 16<br /> 1<br /> III.Phần kết luận ­ Kiến nghị:..............................................................<br /> 17<br /> 1. Kết luận: :............................................................................................ 17<br /> 2. Kiến nghị:............................................................................................ 17<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> CÁC CHỮ VIẾT TẮT<br /> <br />     XHCN Xã Hội Chủ Nghĩa<br /> <br />     TDTT Thể Dục Thể Thao<br /> <br />     GDTC Giáo Dục Thể Chất<br /> <br />   HKPĐ Hội Khỏe Phù Đổng<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 2<br />  ĐỀ TÀI<br /> ĐƯA MÔN CỜ VUA VÀO THAY THẾ CÁC TIẾT THỂ DỤC <br /> KHI TRỜI MƯA TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC<br /> <br /> I . PHẦN MỞ ĐẦU<br />        1.  Lý do chọn đề tài<br />          Giáo dục thể  chất trong trường học là một bộ  phận quan trọng của nền <br /> giáo dục nước ta. Góp phần giáo dục toàn diện con người mới XHCN về “ Đức  <br /> – Trí – Thể ­ Mĩ – Lao động”. Từ  xa xưa, con người đã coi tập luyện TDTT là <br /> biện pháp tích cực, hiệu quả  đối với việc tăng cường sức khoẻ  và giúp con  <br /> người ý thức hơn về cái đẹp, cái đáng quý của bản thân mình. Đó là vẻ đẹp của  <br /> sức mạnh, vẻ  đẹp của một tinh thần minh mẫn trong một cơ thể cường tráng, <br /> tạo niềm tin cho chúng ta bước vào cuộc sống hiện hữu và tương lai phía trước.<br />        Muốn được như vậy chúng ta phải làm gì? Phải chăng chỉ có TDTT mới làm  <br /> được như  vậy? Đó là câu hỏi trong hàng ngàn câu hỏi đang chờ  chúng ta giải  <br /> đáp.Thật vậy, chỉ có TDTT mới làm được điều đó.<br />        Nhà triết học Hy Lạp cổ đại Arix­Tor có nói “ Không gì huỷ hoại thân thể  <br /> bằng sự thiếu vận động kéo dài”. Vì vậy, tập luyện TDTT cũng như nhu cầu ăn <br /> uống để tồn tại và phát triển là nhu cầu thiết yếu của con người.<br /> <br /> <br /> <br /> 3<br />        Nhận thức được điều đó Đảng và nhà nước ta luôn xác định sức khoẻ của  <br /> con người là vốn quý của xã hội, là tài sản vô giá của dân tộc. Lúc sinh thời Bác <br /> Hồ  đã nói “Dân giàu thì nước mạnh, mỗi một người dân yếu ớt tức là làm cho  <br /> cả nước yếu ớt một phần, mỗi một người dân mạnh khoẻ góp phần làm cho cả  <br /> nước mạnh khoẻ”. Những năm qua Đảng chỉ  đạo ngành văn hóa TDTT phải  <br /> thực hiện việc đưa TDTT về cơ sở là nhiệm vụ hàng đầu, trong đó phải nói tới <br /> cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện TDTT theo gương Bác Hồ vĩ đại”. Ngày nay <br /> trong giai đoạn đất nước ngày một phát triển, từng bước tiếp cận nền văn minh <br /> của châu lục và thế  giới thì vai trò của thế  hệ  trẻ  ngày càng được khẳng định,  <br /> họ chính là chủ nhân tương lai của cả nước sau này, trong đó lực lượng học sinh  <br /> , sinh viên là nòng cốt.     Do đó, TDTT trong trường học là bộ phận quan trọng  <br /> của TDTT xã hội, thực hiện chức năng GDTC cho thế hệ trẻ vốn có kĩ năng, kĩ <br /> xảo vận động cơ  bản, tăng cường khả  năng làm việc của hệ  hô hấp, hệ  tim <br /> mạch, hệ vận động, đồng thời chuẩn bị thể lực cho các em vào cuộc sống mới. <br /> Luật giáo dục được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ  nghĩa Việt Nam khoá  <br /> XI, kỳ  họp thứ  7 thông qua ngày 14/06/2005 quy định “Mục tiêu của giáo dục  <br /> phổ  thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về  đạo đức, trí tuệ, thể  chất,  <br /> thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và  <br /> sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng  <br /> tư  cách và trách nhiệm công dân chuẩn bị cho học sinh tiếp tụchọc lên hoặc đi  <br /> vào cuộc sống lao động tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.<br />        Bởi vậy, ngày nay Bộ Giáo dục và Đào tạo không ngừng cải tiến, nâng cao  <br /> chất lượng giáo dục thể chất và bồi dưỡng năng khiếu thể thao trong nhà trường <br /> như  các cuộc thi Học sinh giỏi TDTT và HKPĐ.  Ở  các cuộc thi này thường tổ <br /> chức các môn như: Điền kinh, đẩy gậy, bóng đá, bóng chuyền, cầu lông, đá  <br /> cầu… Trong đó có các môn không có trong chương trình giảng dạy như cờ vua, <br /> <br /> <br /> 4<br /> đẩy gậy, kéo co vì vậy giáo viên thể  dục cần có những kế  hoạch giảng dạy  <br /> riêng để phát hiện học sinh có năng khiếu để tiếp tục bồi dưỡng .<br />        Đối với môn Cờ Vua phát triển sau nhiều môn thể thao khác nhưng tốc độ <br /> phát triển khá nhanh. Cho đến nay ở hầu hết các tỉnh thành và nhiều ngành đã có  <br /> phong trào Cờ Vua khá rộng rãi .<br />        Đến nay, Cờ Vua là một trong các môn thể  thao mũi nhọn của nước ta và <br /> đang được đầu tư, quan tâm phát triển để  phục vụ cho mục tiêu chiến lược mà <br /> ngành TDTT đã đề  ra. Sự  thành công của các đấu thủ  Cờ  Vua Việt Nam trên  <br /> trường quốc tế  trong những năm gần đây đã chứng minh và khẳng định quan <br /> điểm đúng đắn đó.<br />         Cờ Vua là môn thể  thao có đặc trưng là ít đòi hỏi cao về  tố  chất thể lực,  <br /> song lại có yêu cầu cao về sự thông minh, mưu trí, óc sáng tạo ở người chơi. Vì <br /> vậy, Cờ  Vua phù hợp với con người và có điều kiện phát triển  ở  Việt Nam.  <br /> Chơi Cờ Vua không đòi hỏi dụng cụ, sân bãi phức tạp. hình thức tập phong phú, <br /> đa dạng.<br />        Chơi Cờ Vua có tác dụng phát triển tư duy logic, luyện trí thông minh, giáo <br /> dục những phẩm chất tốt đẹp như: tính tổ  chức kỷ  luật, kiên cường, bình tĩnh, <br /> óc sáng tạo, biết phân tích, tổng hợp tình hình một cách khách quan và khoa  <br /> học.......<br />        Chơi Cờ Vua, chính là góp phần xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa,  <br /> nâng cao đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân. Thực hiện việc trao đổi văn  <br /> hoá TDTT với các nước trên thế  giới. Chơi Cờ  là môn thể  thao giải trí tao nhã,  <br /> tạo ra cảm giác sảng khoái của sự  sáng tạo và mưu trí, bởi có sự  biến hoá kỳ <br /> diệu trong mỗi nước cờ, mỗi thế biến.<br />        Trong quá trình công tác của mình, tôi nhận thấy ở địa phương thời tiết chỉ <br /> có 2 mùa: mùa mưa và mùa nắng. Vào mùa mưa chúng tôi không thể  thực hiện <br /> các tiết dạy ngoài trời do Trường chưa có phòng đa chức năng cho học sinh tập,  <br /> 5<br /> mỗi khi trời mưa chúng tôi thường cho các em ngồi trong lớp chơi một số  trò  <br /> chơi đơn giản, hoặc tập một số động tác thể dục cơ bản làm cho học sinh không  <br /> có hứng thú học tập. Nhận thấy đây là thời điểm thích hợp để  tôi đưa môn Cờ <br /> Vua vào giảng dạy. Nên nay tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài. “Đưa môn cờ vua  <br /> vào thay thế  các tiết thể  dục khi trời mưa trong trường Tiểu học”.   Đây là <br /> kinh nghiệm về  việc xây dựng kế  hoạch, cách thức tổ  chức giảng dạy môn cờ <br /> vua ở các tiết thể dục khi trời mưa tại trường. <br />         2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài:<br />         Việc nghiên cứu đề tài sẽ giúp giáo viên xây dựng được kế hoạch dạy khoa  <br /> học, hợp lý, có hiệu quả để  thay thế  các nội dung ở môn Thể dục khi gặp thời  <br /> tiết mưa. Để  từ  đó tạo được hứng thú học tập của học sinh đối với bộ  môn,  <br /> phát hiện, bồi dưỡng học sinh có năng khiếu.<br />         3. Đối tượng nghiên cứu:<br />         * Đối tượng: Là các tiết thể dục ở các khối 2, 3, 4, 5 của trường Tiểu học  <br /> Ea Bông khi vào mùa mưa, học sinh không thể tham gia ngoài trời.<br />        <br /> <br /> <br />         4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:<br />          Việc xây dựng kế  hoạch này phụ  thuộc vào thời tiết nên nội dung giảng <br /> dạy chưa đi sâu, chỉ  mang tính chất truyền thụ  những điều cơ  bản về  môn cờ <br /> vua cho học sinh. Vì vậy trong quá trình huấn luyện học sinh năng khiếu sẽ cần  <br /> phải có kế hoạch giảng dạy cụ thể hơn, nhiều nội dung hơn.<br />         5. Phương pháp nghiên cứu:<br />           Đây là những phương pháp mà giáo viên dùng để  nghiên cứu đề  tài, xây <br /> dựng đề tài thành công chứ không phải là phương pháp giảng dạy. Phương pháp  <br /> giảng dạy ta sẽ nói trong phần nội dung đề tài.<br /> 6<br />          Các nguyên tắc về  phương pháp là hạt nhân cơ  bản trong việc lựa chọn  <br /> những phương pháp để ứng dụng vào quá trình giảng dạy, truyền thụ kiến thức  <br /> cho đối tượng giáo dục. Nó được xây dựng trên cơ sở của các quy luật về tâm lý  <br /> giáo dục nói chung. Qua nghiên cứu và kiểm nghiệm, thấy rằng cần thiết phải  <br /> tuân thủ các nguyên tắc mang tính lý luận, bao gồm các nguyên tắc: Nguyên tắc  <br /> thống nhất giữa giảng dạy Cờ vua và giáo dục toàn diện, nguyên tắc hệ  thống,  <br /> nguyên tắc vừa sức, nguyên tắc trực quan, nguyên tắc bền vững kiến thức và <br /> ứng dụng thực tiễn. Trong quá trình giảng dạy Cờ  Vua thường hay sử  dụng 3 <br /> nhóm   phương   pháp   giảng   dạy   chính:  Nhóm   phương   pháp   giảng   dạy;   Nhóm <br /> phương pháp thực hiện nghiệp vụ  sư  phạm; Nhóm phương pháp thực tập sư <br /> phạm. Trong đó nhóm phương pháp thực hiện nghiệp vụ sư phạm được coi là có <br /> hiệu quả nhất.<br />              *  Phương pháp dùng lời hay phương pháp mô tả  bằng lời bao gồm: Kể <br /> chuyện, miêu tả, giải thích, giảng bài, trò chuyện...<br />        * Phương pháp trưng bày bao gồm: Biểu bảng, biểu đồ, kế hoạch, áp phích,  <br /> bàn cờ<br /> treo.<br />        * Phương pháp tham quan: Tổ chức tham quan các giải thi đấu, tổ chức tham <br /> quan<br /> theo các chủ đề.<br />        * Phương pháp đọc và tham khảo tài liệu.<br />         * Phương pháp luyện tập: Giải các thế  cờ  theo chủ  đề  đã được chọn lựa <br /> riêng nhằm tạo ra những kỹ năng, kỹ xảo chuyên môn.<br />         * Phương pháp trò chơi: Chơi với bạn cùng nhóm những thế  cờ  đang học <br /> hoặc trích đoạn của ván đấu, thi giải cờ thế.<br />         * Phương pháp thi đấu: Thi đấu với bạn cùng nhóm, thi đấu nhiều bàn cùng  <br /> lúc thi đấu hạn chế thời gian.<br /> 7<br />         * Phương pháp phân tích ván đấu và các thế cờ điển hình: Nghiên cứu các <br /> ván đấu của các đại kiện tướng, phân tích các ván đấu trong học tập, phân tích <br /> các tình thế điển hình trong khai cuộc, trung cuộc và tàn cuộc....<br />         II. PHẦN NỘI DUNG<br />         1. Cơ sở lý luận<br />          Cờ  vua không phải là một trò chơi may rủi; nó dựa thuần túy vào chiến <br /> thuật và chiến lược. Tuy thế, trò chơi này rất phức tạp đến mức thậm chí cả <br /> những người chơi hay nhất cũng không thể tính hết tất cả mọi phương án: mặc  <br /> dù chỉ có 64 ô và 32 quân cờ trên bàn cờ nhưng số lượng nước đi có thể được thì <br /> còn vượt cả số lượng các nguyên tử có trong vũ trụ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />         Cờ vua là một trong những trò chơi trí tuệ phổ biến nhất thế giới; nó được  <br /> nói đến không chỉ  như  là một trò chơi mà còn là nghệ  thuật, khoa học và thể <br /> thao. Cờ vua đôi khi được nhìn nhận như là trò chơi chiến tranh trừu tượng; cũng <br /> như là "các cuộc đấu trí tuệ", và việc chơi cờ vua được coi như  là một cách để <br /> rèn luyện tư  duy và bản lĩnh. Cờ  vua được chơi để  tiêu khiển cũng như  để  thi  <br /> đấu trong các câu lạc bộ cờ vua, các giải đấu, chơi trực tuyến và chơi theo cách <br /> gửi thư. Rất nhiều biến thể và các trò chơi tương tự như cờ vua được chơi trên <br /> 8<br /> toàn thế  giới. Vậy làm thế nào để  đưa bộ  môn này vào giảng dạy trong trường  <br /> Tiểu học?.<br />         2. Thực trạng<br />         2.1. Thuận lợi ­ Khó khăn<br />         Được sự quan tâm của các cấp chính quyền, Ban giám hiệu nhà trường  thì <br /> công tác giáo dục thể  chất  ở  trường tiểu học Eabông có những bước tiến đáng <br /> kể.<br />        Tuy nhiên qua thực tế tìm hiểu kế hoạch giảng dạy và học tập của trường,  <br /> tôi thấy rằng việc giảng dạy còn nhiều khó khăn, cơ  sở  vật chất, sân chơi, bãi <br /> tập, dụng cụ  còn nhiều thiếu thốn, chưa đảm bảo yêu cầu của tiết học, giáo  <br /> viên chỉ giảng, học sinh tiếp thu, vì là môn phụ  nên cha mẹ  học sinh chưa quan  <br /> tâm, thực sự  chưa chú ý đến việc học của con em mình, chưa hiểu rõ ý nghĩa <br /> của bộ môn cờ vua. Điều đó thật đáng buồn, cứ làm tôi phải trăn trở mãi để làm <br /> sao cho cha mẹ các em hiểu rõ về môn này và khuyến khích các em chơi.<br />        2.2. Thành công ­ hạn chế<br />         Bằng kinh nghiệm thực tiễn sau nhiều năm tổ  chức tập và rèn luyện cho  <br /> học sinh qua các buổi tập luyện tại trường đã mang lại những kết quả  thiết  <br /> thực. Nhiều thành viên tích cực, có năng khiếu của đội tuyển đã có những bước <br /> tiến rõ rệt. Nhiều HS yêu thích bộ môn là những em có năng khiếu thực sự. Các  <br /> em HS thi đua tập và rèn luyện và cũng đạt nhiều kết quả cao trong các lần tham  <br /> gia Hội thao. Mặt khác các hoạt động đó cũng đã phần nào giúp cho các em học <br /> sinh yếu, các em HS có hoàn cảnh khó khăn “vượt lên chính mình” để  học tập  <br /> tốt hơn.<br />         Trường Tiểu học Eabông là trường học ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt  <br /> khó khăn, đa số  cha mẹ  là người đồng bào dân tộc Êđê, sống bằng nghề  nông,  <br /> hoàn cảnh còn khó khăn nên điều kiện tiếp cận với những cái mới còn chậm  <br /> <br /> 9<br /> cũng như việc tìm hiểu khoa học vẫn còn hạn hẹp. Bên cạnh đó các bậc cha mẹ <br /> chưa hiểu hết lợi ích của bộ  môn cờ  vua nên không cho con em đi tham gia đội <br /> cờ vua của trường, đây cũng là một hạn chế rất lớn ảnh hưởng đến những thành <br /> tích của nhà trường.<br />         2.3. Mặt mạnh – Mặt yếu.<br />         Trong quá trình giảng dạy cho các em thì các em cảm thấy rất hứng thú, các<br /> em rất hăng hái tìm tòi học hỏi những điều chưa biết về bộ môn.<br />         Song bên cạnh đó vẫn còn một số khó khăn nhất định, vì điểm trường thuộc  <br /> vùng sâu vùng xa, vùng kinh tế  khó khăn học sinh chủ  yếu là dân tộc thiểu số <br /> chiếm 100%. Về phong tục tập quán còn nhiều hạn chế trình độ dân trí còn thấp <br /> nên ảnh hưởng không ít về vấn đề giáo dục cho học sinh.<br />         2.4. Các nguyên nhân, yếu tố tác động<br />         * Nguyên nhân thành công<br />         ­ Có kế hoạch chu đáo cho việc thực hiện đề tài.<br />         ­ Có sự quan tâm của lãnh đạo nhà trường và sự giúp đỡ của đồng nghiệp.<br />        * Nguyên nhân hạn chế<br />         ­ Bản thân còn thiếu kinh nghiệm với cách thức tổ chức hoạt động tích cực <br /> cho học sinh lĩnh hội kiến thức.<br />         ­ Trang thiết bị và đồ dùng dạy học còn thiếu.<br />          ­ Các em đến trường muộn nên có một số  em đi học không đúng độ  tuổi <br /> dẫn đến tự ti, mặc cảm và xấu hổ nên chưa tích cực tham gia tập luyện môn cờ <br /> vua cùng bạn bè. <br />         2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề thực trạng mà đề tài đã đặt ra<br />          ­ Qua thực nghiệm nghiên cứu và vận dụng vào chương trình giảng dạy,  <br /> những thành công và hạn chế  khi áp dụng đề  tài đã và chưa đạt được trên, tôi <br /> thiết nghĩ làm sao để  nền kinh tế  ngày một phát triển đi lên, làm sao để  dân trí  <br /> dân tộc ngày càng cao để  những thế  hệ  con em học sinh học tập ngày càng tốt  <br /> hơn đó là một vấn để nan giải mà toàn Đảng, toàn dân, toàn xã hội đang cùng nỗ <br /> 10<br /> lực, cố gắng, trong đó vai trò của  ngành giáo dục là vô cùng  quan trọng nhằm  <br /> giúp   các   em   hoàn   thi ệ n   mình,   không   nh ữ ng   v ề   trí   tu ệ   mà   c ả   v ề   th ể <br /> ch ấ t, x ứ ng đáng là nh ữ ng ch ủ  nhân t ươ ng lai c ủ a đ ấ t n ướ c.<br />         ­ Để đạt được nh ữ ng v ấ n đ ề  đ ặ t ra , trước hết đất nước ta phải có một <br /> cơ chế mở cửa quan tâm đầu tư hơn vào vùng sâu vùng xa, vùng dân tộc ít người  <br /> về kinh tế về văn hóa xã hội để nông thôn thành thị có sự cân bằng hóa.<br />         ­ Có chính sách tuyên truyền sâu rộng có hiệu quả  đến mọi người dân để <br /> nhân dân tin tưởng vào đường lối chính sách của Đảng và pháp luật của nhà  <br /> nước.<br />         3. Giải pháp, biện pháp<br />         3.1. Mục tiêu của biện pháp<br />         ­ Việc xây dựng kế hoạch giảng dạy này nhằm mục đích giới thiệu<br />         ­ Nhằm tạo hứng thú học tập của học sinh đối với bộ môn này.<br />         ­ Nhằm truyền thụ những kiến thức cơ bản, nh ững chiến thu ật, v ề môn cờ <br /> vua.<br />         ­ Qua đó sẽ phát hiện những học sinh có năng khiếu để tiếp tục bồi dưỡng,  <br /> huấn luyện để đi thi đấu ở các giải như HKPĐ các cấp.<br />         3.2. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp<br />         * Nội dung kế hoạch dạy:  Trong giảng dạy Cờ Vua có 3 nội dung tổ chức  <br /> cơ bản: giờ học, giờ tập luyện và giờ tự nghiên cứu.<br />         +  Giờ học là quá trình truyền thụ một lượng kiến thức nào đó về Cờ Vua  <br /> và sự tiếp nhận lượng kiến thức đó của học sinh.<br />          +   Giờ  tập luyện là nhằm hình thành và củng cố   những kỹ  năng kỹ  xảo <br /> thông qua việc ứng dụng những kiến thức đã thu được vào tình huống cờ cụ thể <br /> hoặc thực tế  ván đấu. Tôi thường đưa ra các bài tập cho các em tự  tập luyện,  <br /> suy nghĩ, ghi ra giấy những nước đi của mình, ngoài những nước đi như vậy có  <br /> <br /> 11<br /> nước đi nào phù hợp nữa không, ... Các bài tập tôi đưa ra ví thường là về  trung <br /> cuộc và tàn cuộc, khi đưa bài tập tôi yêu cầu các em đưa ra tối đa những nước có  <br /> thể thực hiện được.<br />         + Giờ tự nghiên cứu là học sinh phải thực hiện những nhiệm vụ mà giáo <br /> viên đề ra theo chủ đề cụ thể như: Nghiên cứu lý thuyết khai cuộc,  chiến lược  <br /> và chiến thuật trong Cờ Vua.... Ngoài việc đạt được các mục đích của giáo viên, <br /> thì học sinh sẽ  nâng cao được năng lực tự  nghiên cứu ­ một yêu cầu không thể <br /> thiếu được trong quá trình học tập và giảng dạy.<br />         * Trình tự giảng dạy trong Cờ Vua<br />   Để  xác định trình tự  giảng dạy trong Cờ  Vua, cần phải căn cứ  vào mục <br /> đích, yêu cầu, nhiệm vụ, thời gian và đối tượng giảng dạy mà đưa ra nội dung <br /> cho phù hợp. Thông thường, nội dung giảng dạy trong Cờ  Vua được sắp xếp  <br /> theo trình tự như sau:<br /> 1. Bàn cờ, quân cờ: Cấu tạo bàn cờ, vị trí ban đầu của các quân cờ, những <br /> chỉ dẫn để sắp xếp một bàn cờ đúng luật....<br /> 2. Các nhân tố trên bàn cờ: Tên gọi ô cờ, hàng ngang, cột dọc, đường chéo, <br /> trung tâm, trung tâm mở rộng, cột mở ....<br /> 3. Luật di chuyển quân, các hình thức ăn quân: Xe, Hậu, Tượng, Mã, Vua, <br /> Tốt, các nước đi đặc biệt....<br />         4. Kết thúc ván cờ: Thường bắt đầu từ nước chiếu Vua, cách chống đỡ khi  <br /> Vua bị<br /> chiếu, các tình huống thắng và hoà cờ....<br />         5. Các thuật ngữ trong Cờ vua : Cần phải giới thiệu các khái niệm, các thuật <br /> ngữ  mang tính đặc thù như: Chiếu vĩnh viễn, mát, pát, temp, chiến thuật, chiến  <br /> lược….<br /> <br /> <br /> <br /> 12<br />  6. Ký hiệu và cách ghi chép trong Cờ vua: Các ký hiệu thông dụng, cách ghi <br /> chép biên bản ngắn gọn và đầy đủ ....<br /> 7. Giá trị tương đối của các quân: Ở đây cần đưa ra các khái niệm hy sinh  <br /> hay thí quân, các vấn đề về đổi quân  trong các giai đoạn ván đấu.<br />         8. Cấu trúc ván cờ: Giới thiệu cho người học nắm được các giai đoạn của <br /> ván cờ: Khai cuộc, trung cuộc, tàn cuộc.<br /> 9. Tàn cuộc: Là vấn đề  then chốt trong quá trình giảng dạy Cờ  Vua. Cần  <br /> phải bắt đầu  giảng dạy từ tàn cuộc kỹ  thuật đến tàn cuộc chiến thuật ­ chiến <br /> lược. Với tàn cuộc chiến thuật ­ chiến lược thì bắt đầu bằng tàn cuộc Tốt sau <br /> đó đến tàn cuộc Hậu, Xe, Tượng, Mã ....<br /> 10. Khai cuộc: Giảng dạy khái niệm, các nguyên tắc khai cuộc, một số sai <br /> lầm trong khai cuộc, một số dạng thức khai cuộc cơ bản: Tây Ban Nha, Gambit <br /> Hậu ....<br /> 11. Trung cuộc: Khái niệm trung cuộc, tuỳ vào trình độ VĐV mà đưa ra các <br /> mức độ  khác nhau về  tình thế  điển hình trong giai đoạn này, các nhân tố  chiến  <br /> thuật trong Cờ Vua, đòn phối hợp ....<br /> 12. Phân tích đánh giá và lập kế hoạch : Cách thức đánh giá và phân tích thế <br /> cờ, ưu thế và sử dụng ưu thế trong Cờ Vua, những nhân tố trong thế trận ....<br /> 13. Phương pháp tính toán trong Cờ  Vua: Phương pháp và các nguyên tắc <br /> tính toán trong Cờ Vua, các dạng thức tính toán ....<br />          14. Chiến lược trong Cờ Vua : Các nguyên tắc của chiến lược, các thành <br /> phần      của chiến lược, chiến lược trong các giai đoạn của ván đấu ...<br /> 15. Vấn đề tâm lý ­ sinh lý và thể lực trong hoạt động thi đấu Cờ Vua: Cần <br /> đưa ra các hiểu biết chung về  những thay đổi các chỉ  số  tâm lý ­ sinh lý trong <br /> hoạt động tập luyện và thi đấu Cờ Vua. Vấn đề thể lực cho VĐV Cờ Vua ....<br /> <br /> <br /> <br /> 13<br />  16. Các phương tiện bổ  trợ  trong tập luyện Cờ  Vua:   Giới thiệu về  Cờ <br /> tướng, Cờ  vây, Cờ  nhảy và các  ứng dụng của tin học trong giảng dạy và tập  <br /> luyện Cờ Vua.<br />          * Kế hoạch giảng dạy Cờ Vua<br />         Các bước lập kế hoạch giảng dạy Cờ Vua được thực hiện theo trình tự sau:<br />         ­ Bước 1: Xác định đối tượng và thời gian.<br />         ­ Bước 2:  Xác định mục đích: Khi thực hiện xong chương trình sẽ đạt được  <br /> một trình độ nào đó.<br />         ­ Bước 3 : Xác định yêu cầu: Đến một mức độ  nào đó về  các mặt mà đối <br /> tượng<br /> của kế hoạch chịu tác động, chi phối và phải hoàn thành.<br /> ­ Bước 4: Xây dựng nội dung: Liệt kê các công việc cần phải thực hiện.<br /> ­ Bước 5: Xác định những yêu cầu về  cơ  sở  vật chất, dự trù kinh phí cho <br /> việc thực hiện kế hoạch.<br /> ­ Bước 6: Xây dựng chương trình: Là quá trình phân bố  chi tiết nội dung  <br /> công việc theo thời gian với các phương tiện, biện pháp và phương pháp đủ đảm <br /> bảo thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu và yêu cầu đã định.<br />         Trong quá trình giảng dạy bản thân tôi đã áp dụng kế hoạch trên vào giảng <br /> dạy thay thế  những tiết thể  dục khi trời mưa, hoặc vào những lúc thời gian <br /> rảnh. Vào đầu năm học kì I năm học 2015­2016. Trong quá trình giảng dạy tôi  <br /> thấy các  các em rất thích, tỏ  ra chăm chú, hăng say học tập, tìm tòi, phát huy  <br /> những kiến thức mình học tập, chỉ mới học những tiết đầu các em đã nắm được <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 14<br /> những kiến thức cơ bản về môn cờ vua.<br /> <br /> <br /> Một số hình ảnh hoạt động môn cờ vua<br />         3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp      <br />         Vì thời tiết mỗi năm khác nhau nên kế  hoạch cũng mang tinh chất tương  <br /> đối, giáo viên cần phải linh động trong tổ chức giảng dạy cho học sinh.<br />         Để thực hiện được các nội dung trên yêu cầu giáo viên phải nắm chắc về <br /> bộ  môn cờ  vua, lí thuyết, thực hành, phương  pháp...., yên tĩnh, dụng cụ  tập  <br /> luyện được trang bị tương đối đầy đủ, các em học sinh đam mê môn cờ vua...<br />   3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp<br />   Đề tài này có hai biện pháp nổi bật : xây <br /> dựng   kế   hoạch   và   phương   pháp,   cách <br /> thức giảng dạy.<br />   Việc xây dựng kế  hoạch cụ  thể, khoa <br /> học mang tính chất cô đọng sẽ  là cơ  sở <br /> để  chúng ta hình thành phương pháp, cách thức, thời lượng giảng dạy cho phù  <br /> hợp vì vậy việc xây dựng kế hoạch là yêu cầu cần thiết quan trọng trong đề tài <br /> này. Khi có kế hoạch giảng dạy thì giáo viên sẽ  phải nghiên cứu phương pháp, <br /> cách thức giảng dạy thích hợp để  hoàn thành kế  hoạch đặt ra.Việc áp dụng <br /> những phương pháp, cách thức giảng dạy sẽ là con đường đúng đắn để chúng ta  <br /> hoàn thành kế hoạch dạy học. Qua đó sẽ thu được những kết quả cao trong dạy  <br /> học,…<br />         Giữa các biện pháp phải có sự gắn bó chặt chẽ, liên kết với nhau trong toàn  <br /> bộ quá trình học tập, rèn luyện, không ngừng nâng cao học hỏi, hiểu biết về nội  <br /> dung mình tìm hiểu, cố  gắng tìm tòi những bài tập, những nước đi mới hay và <br /> phù hợp...<br /> <br /> 15<br />         3.5. Kết quả khảo nghiệm<br />         Việc xây dựng được kế hoạch để đưa môn cờ vua vào thay thế các tiết dạy  <br /> học thể  dục khi trời mưa trong trường Tiểu học giúp tôi có được biện pháp  <br /> giảng dạy hiệu quả  khi vào mùa mưa  ở  địa phương, tránh tình trạng chán nản,  <br /> mệt mỏi mất hứng thú học khi ngồi trong lớp không thể  tham gia vận động khi  <br /> trời mưa. <br />        Tôi tiến hành một cuộc khảo sát học sinh học sinh trường Tiểu học EaBông  <br /> trước và sau khảo sát.<br />      *Tổng số 252 học sinh của 4 khối 2,3,4,5 khi tham gia khảo sát trước khi áp <br /> dụng “Đưa môn cờ vua vào thay thế các tiết thể dục khi trời mưa trong trường  <br /> Tiểu Học”.  <br /> Mức độ  Tổng   số   hs   khảo  Tỷ lệ %<br /> sát (n = 252)<br /> Chưa tham chơi được        212 84,1%<br /> Đã tham gia chơi được         43 15,9 %<br />        Trong quá trình giảng dạy tôi cho các em tham gia các hoạt động học và thực <br /> hành về  cờ  vua thì các em rất thích, tỏ  ra chăm chú, hăng say học tập, tìm tòi, <br /> phát huy những kiến thức mình học tập, tìm hiểu. Hiện nay các em không những  <br /> học tập, tìm tòi trên lớp mà còn phát huy được những lúc tự học ở nhà. Phần đa  <br /> các em đều yêu thích bộ  môn này, so với đầu năm học thì tỉ lệ các em yêu thích <br /> môn học này tăng lên đáng kể. Tuy tỉ lệ  học sinh ham thích và tìm hiểu môn cờ <br /> vua có tăng nhưng tỉ lệ  các em tham gia thi đấu ở  các giải lại đang còn thấp so  <br /> với mặt bằng chung ở các trường.       <br />          Nhờ việc giảng dạy này tôi đã phát hiện và lựa chọn được một số em có  <br /> năng khiếu cũng như  một số  em có sở  thích và niềm đam mê đối với môn cờ <br /> vua. Để  tiếp tục luyện tập và bồi dưỡng các em để  tham gia đi thi HKPĐ do <br /> phòng Giáo Dục huyện Krông Ana tổ chức năm học 2015­ 2016.<br /> 16<br />        4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm<br />         Sau quá trình đưa môn cờ vua vào tiết học tôi thấy các em ham thích học tập  <br /> môn học thể  dục hơn, kết quả khả quan hơn tôi nghĩ. Khi đưa môn học này áp <br /> dụng cho các em thì tôi chỉ  nghĩ một phần để  thay đổi không khí lớp học, một  <br /> phần cho các em làm quen dần dần nhưng đến thời điểm này trường tôi đã có 1 <br /> em đi tham gia dự  thi Hội Khỏe Phù Đổng môn cờ  vua và đã lọt vào trận cuối <br /> cùng. Có thể kết quả đạt được chưa cao nhưng đó cũng là những động lực cho <br /> tôi cố gắng phát triển bộ môn này trong nhà trường cũng như trong học sinh.<br />        *Tổng số 252 học sinh của 4 khối 2,3,4,5 khi tham gia khảo sát sau khi áp  <br /> dụng“Đưa môn cờ  vua vào thay thế các tiết thể dục khi trời mưa trong trường  <br /> Tiểu Học”.<br /> 17<br />  Mức độ  Tổng   số   hs   khảo  Tỷ lệ %<br /> sát (n = 252)<br /> Chưa tham chơi được              55  21,8%<br /> Đã tham gia chơi được             197  78,2%<br /> <br /> <br />          III. PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ<br />          1. Kết luận<br />         Trên đây là một số nội dung mà tôi đã đưa vào các tiết thể dục khi trời mưa  <br /> cho học sinh trường tôi. Qua phần thực nghiệm tôi nhận thấy rằng: không phải  <br /> các em không có khả năng mà do chúng ta chưa quan tâm đúng mức tới mọi mặt  <br /> của các em. Vì vậy, cần có sự  quan tâm nhiều hơn về  mọi mặt, tạo điều kiện <br /> cho các em được tiếp xúc với bộ môn<br />         2. Kiến nghị<br />         Do đặc thù lứa tuổi các em còn nhỏ, cần chú trọng vào phần rèn kiến thức  <br /> cho các em, nhưng  ở  lứa tuổi này các em học hỏi rất nhanh, nên tôi hi vọng sẽ <br /> sớm triển khai chương trình học cờ vua vào chương trình chính khoá để  các em  <br /> có cơ  hội học tập nhiều hơn, cha mẹ  quan tâm, đầu tư  nhiều hơn cho con em  <br /> mình.<br />         Các cơ quan ban ngành cần quan tâm tạo điều kiện về xây dựng CSVC đáp  <br /> ứng đủ phòng học, phòng chức năng, sân chơi bãi tập cho nhà trường.<br />         Đề  tài của tôi tuy đã hoàn thành nhưng không thể  tránh khỏi những thiếu <br /> sót, kính mong Lãnh đạo cùng các đồng nghiệp nhận xét góp ý để đề tài của tôi  <br /> hoàn thiện hơn. <br /> Tôi xin chân thành cảm ơn.<br />                                                               Ea Bông, Ngày 10 tháng 02 năm 2016<br />                              Người thực hiện<br /> <br /> <br /> 18<br />                                                                         Dương Đình Nguyên<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> <br /> 1. Nguyễn Đăng Khương (1995) ,”Cờ vua cho trẻ em 1, 2”, Nxb Trẻ<br /> <br /> 2. Bill Hartson “Nhân văn biên dịch” (2002) ,“Tự học chơi cờ vua “, Nxb : <br /> <br /> Thanh niên.<br /> <br /> 3. B.Extrin , người dịch Phùng Duy Quang (1991) ,“Lý thuyết và thực hành  <br /> <br /> Cờ Vua“ ,Nxb : Thể dục thể thao.<br /> <br /> 4. Đàm Quốc Chính – Đặng Văn Dũng – Nguyễn Hồng Dương (1999) <br /> <br /> “Giáo trình cờ vua“,Nxb : Thể dục thể thao.<br /> <br /> 5. UBTDTT (2007),  “Luật cờ vua” ,Nxb: Thể dục thể thao.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 19<br />  NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM CẤP TRƯỜNG.<br /> ...........................................................................................................................<br /> ............................................................................................................................<br /> ...........................................................................................................................<br /> ............................................................................................................................<br /> Xếp loại :.............................. Điểm:...........................<br /> Chủ tịch Hội đồng<br /> <br /> <br /> <br /> <br />   <br />  NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM CẤP HUYỆN.<br /> ............................................................................................................................<br /> ...........................................................................................................................<br /> ............................................................................................................................<br /> ............................................................................................................................<br /> ............................................................................................................................<br /> Xếp loại :.............................. Điểm:...........................<br />                                             Chủ tịch Hội đồng<br /> <br /> 20<br /> 21<br />