SKKN: Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS

 Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br />        PHÒNG GD& ĐT KRÔNG ANA<br /> TRƯỜNG THCS BUÔN TRẤP<br /> *****<br />  <br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                            <br /> <br /> <br /> <br />                                       <br /> <br />  <br /> <br /> TÊN ĐỀ TÀI:<br /> <br />   KINH NGHIỆM SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP SO <br />                        <br /> SÁNH TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ CẤP THCS<br />                            Họ và tên: Trương Thị Lan Anh.<br />                            Đơn vị công tác: Trường THCS Buôn Trấp<br />                            Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm<br />      Họ và tên: Trươ<br />                                         Môn: L ử. ị Lan Anh<br /> ng Th<br /> ịch s<br /> Chức danh: Giáo viên<br />        Trình độ chuyên môn cao nhất:  Đại học sư phạm<br />                    Chuyên ngành đào tạo: Lịch sử<br /> <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  1<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> <br /> <br /> Krông Ana, tháng 03/2017<br />       <br />   I.Phần mở đầu<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br /> Chủ Tịch Hồ chí Minh đã khẳng định:                     <br /> <br />                                        “Dân ta phải biết sử ta<br /> <br />                                   Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam”  <br /> <br /> Hai câu thơ trên có phương pháp luận và giá trị sư phạm mật thiết với nhau <br /> trong dạy học Lịch sử: “biết” và “tường” (tức là hiểu sâu sắc). Đó là hai bậc của  <br /> quá trình nhận thức Lịch sử  mà từ  trước đến nay nhiều người đã đồng nhất.  <br /> Nhưng trên thực tế vẫn còn nhiều giáo viên quan niệm và thực hiện một cách sai <br /> lầm trong việc  “thu gom”  cách học tập Lịch sử  của học sinh trong phạm vi  <br /> “biết” và “nhớ”.<br /> <br /> Trong xã hội hiện nay có rất nhiều người, trong đó có cả học sinh và thậm  <br /> chí cả  giáo viên dạy Lịch sử  đều cho rằng môn Lịch sử  là môn khó học, khô <br /> khan, là môn phụ…. nên không cần làm bài tập mà chỉ  cần đặt câu hỏi để  học <br /> sinh ghi nhớ  kiến thức, niên đại, nhân vật Lịch sử  hay giải thích sự  kiện, khái  <br /> niệm…<br /> <br />  Vì vậy để nâng cao chất lượng bộ môn và tạo ra hứng thú học tập cho học  <br /> sinh khi học tập lịch sử   ở  trường THCS, người giáo viên lịch sử  có rất nhiều <br /> phương pháp truyền đạt khác nhau. Nhưng dạy học Lịch sử  bằng phương pháp <br /> so sánh là một nhân tố tạo nên tính hấp dẫn cho rất nhiều giờ học Lịch sử. Bởi  <br /> vì nhận thức sự vật thông qua việc so sánh với sự vật khác là điều cần phải tiến  <br /> hành. Trong học tập Lịch sử, so sánh cũng có vai trò quan trọng đối với nhận <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  2<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> thức của học sinh, cũng là phương pháp tốt gây hứng thú học tập. Chính vì vậy  <br /> sau nhiều năm giảng dạy Lịch sử bản thân tôi đã rút ra một số   “ Kinh nghiệm <br /> về phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS” <br /> <br /> 2.Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.<br /> Khẳng định vai trò của phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử  ở cấp  <br /> THCS.<br /> <br />  Tìm nội dung so sánh từ  đó định hướng phương pháp so sánh và cách sử <br /> dụng phương pháp so sánh có hiệu quả nhằm khắc sâu, nâng cao kiến thức môn <br /> Lịch sử ở cấp THCS.  <br /> <br /> 3.Đối tượng nghiên cứu<br /> <br /> Phương pháp so sánh trong dạy học lịch sử cấp THCS<br /> <br /> 4.Giới hạn của đề tài.<br /> <br /> Do hạn chế về thời gian và khả năng nghiên cứu nên việc nghiên cứu đề tài <br /> chỉ tập trung vào việc đưa ra một số kinh nghiệm sử phương pháp so sánh nhằm <br /> tạo hứng thú cho học sinh khi học tập môn Lịch sử ở cấp THCS <br /> <br /> Học sinh khối 6, 7, 8, 9 trường THCS Buôn Trấp năm học 2015­2016.<br /> <br /> 5.Phương pháp nghiên cứu.<br /> <br /> a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận<br /> <br /> ­ Phương pháp phân tích ­ tổng hợp tài liệu<br /> <br /> ­ Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.<br /> <br /> b. Nhom ph<br /> ́ ương pháp nghiên cứu thực tiễn<br /> <br /> ­ Phương pháp điều tra<br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  3<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> ­ Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục<br /> <br /> ­ Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động<br /> <br /> ­ Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.<br /> <br /> c. Phương pháp thống kê toán học<br /> <br /> II.Phần nội dung<br /> 1. Cơ sở lý luận:<br /> Trong dạy học Lịch sử  nói riêng dạy học nói chung đều nhằm cung cấp <br /> kiến thức, hình thanh th<br /> ̀ ế giới quan khoa học cho học sinh. Điều này giúp các em  <br /> hiểu được sự  phát triển hợp quy luật tự  nhiên và xã hội, vân d<br /> ̣ ụng sáng tạo <br /> những hiểu biết vào thực tiên.<br /> ̃<br /> <br /> Dạy học Lịch sử là cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về quá <br /> trình phát triển của xã hội loại người từ nguồn gốc đến tất cả các mặt (kinh tế, <br /> chính trị, đấu tranh xã hội…). Quá khứ  của xã hội loài người là một hiện thực <br /> khách quan đã xảy ra từng tồn tại, vận động theo quy luật từ thấp đến cao, trải  <br /> qua những bước quanh co, khúc khuỷu (song lại phát phát triển không ngừng).  <br /> Do đó trong học tập Lịch sử học sinh không thể  “trực quan sinh động” được các <br /> sự kiện, hiện tượng, của qúa khứ.<br /> <br /> Lịch sử  là cái đã xảy ra, không tái hiện nguyên vẹn như  cũ nên trong quá  <br /> trình dạy học chúng ta không thể tái hiện lại quá khứ trong phòng thí nghiệm để <br /> học sinh trực tiếp quan sát.<br /> <br /> Nhận thức Lịch sử bao giờ cũng khó khăn và phức tạp so với nhận thức các <br /> khoa học khác, vì Lịch sử  chính là bản thân của cuộc sống, kết quả  hoạt động <br /> của con người nên khi học tập Lịch sử học sinh vừa là chủ thể nhận thức vừa là  <br /> khách thể nhận thức. Mặt khác nội dung chương trình bộ môn Lịch sử được cấu <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  4<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> tạo từ xa đến gần, từ quá khứ đến hiện tại, trong khi đó nhận thức của học sinh  <br /> lại từ gần đến xa, từ đơn giản đến phức tạp.<br /> <br /> Ngoài ra kiến thức Lịch sử không chỉ  có các biến cố, hiện tượng, các niên <br /> đại, địa danh, nhân vật lịch sử, mà còn bao gồm các khái niệm, các quy luật,  <br /> nguyên lý, bài học kinh nghiệm….<br /> <br /> Xuất   phát   từ   những   đặc   trưng   trên   của   bộ   môn   nên   việc   sử   dụng <br /> phương pháp so sánh có vai trò hết sức quan trọng và không thể thiếu trong dạy <br /> học Lịch sử.<br /> <br />           2.Thực trạng vấn đề nghiên cứu<br /> <br /> Lịch  sử   loài   người   phát   triển   từ   thấp  đến  cao   từ   chế   độ   cộng  sản  <br /> nguyên thuỷ đến chế độ xã hội chủ nghĩa và chủ nghĩa cộng sản. Muốn cho các <br /> em nhận thức  đựơc quá trình đi lên  ấy của loài người, giáo viên phải so sánh <br /> chế độ trước với chế độ sau để rút ra một cách khách quan bản chất của chế độ <br /> sau bao giờ cũng tiến bộ  hơn chế  độ  trước. Mặt khác sự  phát triển lịch sử  của  <br /> mỗi nước khác nhau có so sánh thì mới rút ra được vai trò tiên tiến của mỗi nước  <br /> đối với mỗi thời đại hay mỗi giai đoạn lịch sử. Đó là yêu cầu khoa học của việc  <br /> so sánh trong dạy học Lịch sử ở trường phổ thông.     <br /> <br />  Nhận thức của học sinh trung học cơ sở là nhận thức lý tính, mà nhận  <br /> thức lý tính là nhận thức sâu sắc làm nền tảng để hình thành tư  tưởng của mỗi  <br /> người. Nhận thức lý tính càng đúng đắn, chắc chắn thì tư tưởng càng vững vàng. <br /> Nhận thức tư tưởng có thể vững vàng thông qua so sánh các sự  việc khác nhau.  <br /> Làm như  vậy thì nhận thức mới khách quan, nhân sinh quan, thế  giới quan mới  <br /> đúng đắn. Mọi người đều biết tư  tưởng của con người được hình thành là một <br /> quá trình biện chứng có nhiều tác động qua lại của việc giáo dục xã hội, gia đình <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  5<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> và nhà trường. Trong giáo dục nhà trường bộ  môn Lịch sử  có vai trò đặc biệt  <br /> quan trọng vì vậy cần phải sử dụng tốt phương pháp so sánh. Đó là yêu cầu tư <br /> tưởng của việc so sánh trong dạy học Lịch sử.<br /> <br />      Trong dạy học nói chung, dạy học bằng phương pháp so sánh tạo điều <br /> kiện cho học sinh tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng mà sâu sắc nó giúp các em dễ rút <br /> ra cái hay cái đẹp của tự nhiên và xã hội để hình thành tư tưởng cao đẹp của con <br /> người mới xã hội chủ  nghĩa. Nhưng có lẽ  không một bộ  môn khoa học nào lại <br /> đòi hỏi người giáo viên phải so sánh nhiều như trong dạy học Lịch sử. Điều này <br /> cũng dễ  hiểu vì bản thân của Lịch sử  là một chuỗi dài của các sự  so sánh. Vì  <br /> vậy giảng dạy lịch sử  bằng phương pháp so sánh hoàn toàn phù hợp với bản  <br /> chất của bộ môn Lịch sử, nó cũng là yêu cầu khách quan của công tác giáo dục.<br /> <br />    Cuộc sống hiện tại sôi động, phong phú và phức tạp cần phải làm cho các  <br /> em biết lựa chọn giữa phải, trái, đúng và sai để  nhận thức và hành động, phải  <br /> giáo dục cho các em có ý thức thường trực về  sự  so sánh những điều đã học <br /> trong quá khứ với hiện tại, biết rút ra những bài học Lịch sử cho cuộc sống ngày  <br /> nay và đứng trên đỉnh cao sự phát triển Lịch sử ngày nay mà tìm hiểu quá khứ.<br /> <br /> 3.Nội dung và hình thức của giải pháp<br /> a. Mục tiêu của giải pháp<br /> Để đóng góp một phần nhỏ vào việc nâng cao chất lượng dạy học Lịch  <br /> sử ở cấp THCS, giải quyết tình hình học sinh không thích học Lịch sử, xem nhẹ <br /> môn Lịch sử, học một cách gượng ép, đối phó… tôi luôn đặt ra cho mình mục  <br /> tiêu hàng đầu là phải làm thế  nào để  học sinh thay đổi nhận thức về  môn Lịch  <br /> sử, thấy rằng môn Lịch sử  vẫn có cái hay riêng của nó, Lịch sử  vẫn còn nhiều <br /> điều khám phá, thú vị…<br /> <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  6<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> Để thực hiện mục tiêu đặt ra, tôi luôn chú trọng đến giải pháp mà theo tôi <br /> đây là giải pháp có tính căn bản, nền tảng nhất, là chìa khóa để  hướng tới nâng <br /> cao chất lượng dạy học, giáo viên ngoài việc chuẩn bị chu đáo về  nội dung lẫn <br /> đồ dùng dạy học, thì  sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cũng <br /> là một trong những phương pháp đặc trưng của bộ  môn nhằm giúp học sinh có <br /> hứng thú học tập, từ đó có thể khắc sâu và nâng cao kiến thức bộ môn.<br /> <br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp<br /> Với những lí do, thực trạng và mục tiêu đã nêu tôi cũng mạnh dạn đưa ra <br /> <br /> “ Kinh nghiệm về phương pháp so sánh trong dạy học lịch sử cấp THCS” <br /> <br />     * Sự chuẩn bị của giáo viên<br />       Đối với việc dạy học nói chung, dạy học lịch sử nói riêng việc chuẩn bị của <br /> giáo viên là vô cùng cần thiết. Ngoài việc xác định mục tiêu bài học, đồ  dùng <br /> dạy học có liên quan đến bài dạy, giáo viên còn phải dự  kiến cho bài dạy, dạy  <br /> mục nào, chuẩn bị đồ dùng dạy học gì, kiến thức cho mục đó ra sao…. Đối với <br /> những bài cần so sánh thì giáo viên phải xác định nội dung cần so sánh, thời  <br /> điểm so sánh, cách so sánh như  thế  nào cho phù hợp với bài dạy. Khi áp dụng  <br /> phương pháp so sánh giáo viên phải chú ý đến thời gian phân bố  đều cho tiết <br /> học, tuyệt đối không tham kiến thức dẫn đến sa đà.<br /> <br />      * Cách tiến hành<br /> <br />      So sánh trong dạy học Lịch sử trước hết là so sánh những sự kiện chứa đựng <br /> trong một bài Lịch sử, so sánh bài trước với bài sau, chương trước với chương  <br /> sau thậm chí có những nội dung cách xa nhau nhưng vẫn có quan hệ  chặt chẽ <br /> với nhau. Những vấn đề  đưa ra so sánh có khi cùng một phạm trù và bản chất  <br /> như sự cải tiến công cụ sản xuất ( đồ đồng và đồ sắt). <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  7<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br />      Nội dung so sánh cũng có khi khác nhau về bản chất như khi dạy bài 24 Lịch  <br /> sử  8 “ Cuộc kháng chiến từ  năm 1858­1873” ta so sánh tinh thần yêu nước của <br /> nhân dân chống thực dân Pháp xâm lược cuối thế kỷ  XIX với thái độ  ươn hèn, <br /> bạc nhược  đầu hàng của nhà Nguyễn khi kẻ thù đến cướp nước. Qua sự  kiện <br /> khi Pháp đánh chiếm thành Gia Định, triều Nguyễn với quân đông,vũ khí và <br /> lương thực nhiều nhưng lại chống cự  yếu  ớt rồi nhanh chóng đầu hàng. Trái  <br /> ngược hẳn với thái độ và hành động của triều đình, nhân dân ta đã tự động đứng <br /> lên chống Pháp khiến cho chúng không giám đóng  ở  trong thành mà phải rút <br /> xuống đóng trên sông Sài Gòn.<br /> <br />         Như vậy giáo viên đã sử dụng phương pháp so sánh để giúp học sinh thấy <br /> được tinh thần yêu nước của nhân dân Nam Bộ  khi Pháp đến xâm lược, đồng  <br /> thời các em cũng hiểu rõ thái độ và hành động của nhà Nguyễn đã không tập hợp  <br /> nhân dân để cùng đánh giặc bảo vệ độc lập chủ quyền của dân tộc.<br /> <br />          Hoặc khi dạy bài “ Nước Mĩ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới” giáo viên  <br /> cho học sinh quan sát hình ảnh trong xã  hội Mĩ sau đó yêu cầu so sánh để rút ra <br /> nhận xét về tình hình của xã hội Mĩ. <br /> <br /> <br /> <br /> <br />             <br />                                                Hình ảnh xã hội Mỹ                                       <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  8<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br />             Qua so sánh học sinh sẽ nhận thấy rằng nước Mĩ giàu có nhưng nhân dân  <br /> lao động có cuộc sống rất khổ cực, phải chui rúc trong những ngôi nhà ổ  chuột, <br /> lán trại tạm bợ   ở  ngoại ô thành phố, không có điều kiện tối thiểu để  sống.  <br /> Trong khi đó giai cấp tư  sản Mĩ lại có cuộc sống giàu sang sung sướng trong  <br /> những ngôi nhà cao ốc và đi những chiếc xe hơi sang trọng . Từ đó học sinh sẽ <br /> kết luận đây là hai hình  ảnh tương phản trái ngược nhau trong xã hội Mĩ đồng <br /> thời hình thành cho các em ý thức căm ghét giai cấp tư sản đã khiến cho những <br /> người dân lao động phải sống cực khổ.<br /> <br />            Cũng có khi nội dung so sánh là những vấn đề của các chế độ khác nhau,  <br /> của các giai cấp khác nhau, thậm chí đối lập nhau. Qua so sánh học sinh sẽ nhận <br /> thức đựơc bản chất của vấn đề. Vấn đề so sánh trong một bài, một quá trình có  <br /> nhiều, rất phong phú và đa dạng, giáo viên phải biết lựa chọn những nội dung  <br /> chủ yếu nhất, thích hợp nhất để đạt được kết quả cao nhất.<br /> <br />            Giáo viên Lịch sử phải so sánh, chứng minh cho học sinh thấy rằng loài  <br /> người đã trải qua 5 chế  độ: Nguyên thủy, Chiếm hữu nô lệ, Phong kiến, Chủ <br /> nghĩa tư  bản, Xã hội chủ  nghĩa nhưng trong các chế  độ  xã hội đó Xã hội chủ <br /> nghĩa là chế  độ   ưu việt nhất. Muốn chứng minh chân lý  ấy, cần phải dựa vào <br /> câu nói nổi tiếng của Lê ­nin để  so sánh năng suất lao động, vì “ Suy cho cùng <br /> chế độ này có hơn chế độ kia hay không là ở chỗ chế độ này có tạo ra năng suất  <br /> lao động cao hơn chế  độ  kia hay không”.  Ở  nước ta chế  độ  XHCN cũng hơn <br /> hẳn chế  độ  thực dân nửa phong kiến trước kia bởi năng suất lao động, của cải  <br /> làm ra ngày càng nhiều, đời sống của người dân càng ngày càng được nâng cao.<br /> <br />           Ví dụ: Số lượng lương thực năm 1964 ở miền Bắc XHCN đã vượt xa số <br /> luợng lương thực năm 1939.<br /> <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  9<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> Năm 1939 1964<br /> Sản lượng 2.407.000 tấn 6.075.000 tấn<br /> <br />      Năng suất của chế độ XHCN đã vượt hẳn năng suất của chế độ thực dân <br /> nửa phong kiến hơn 152 %.<br /> <br />     Về  mặt giáo dục XHCN cũng đã hoàn toàn hơn hẳn chế  độ  thực dân nửa <br /> phong kiến. Trước cách mạng tháng Tám năm 1945, 95% dân ta mù chữ đến năm <br /> 1964­1965 miền Bắc đã có khoảng 2.600.000 học sinh phổ  thông, hơn 27.000 <br /> sinh viên đại học, cao đẳng, cứ 3 người dân thì có một người đi học. Vì thế  mà  <br /> Hồ Chủ Tịch đã nói:  “ Trong mười năm qua miền Bắc đã tiến những bước dài  <br /> chưa từng thấy trong lịch sử  dân tộc, đất nước, xã hội và con người đều đổi <br /> mới”.    <br /> <br />            Mặt khác qua so sánh các chế độ xã hội với nhau học sinh sẽ nhận thức  <br /> được một nguyên lý là chế độ xã hội ra đời sau bao giờ cũng tiến bộ hơn chế độ <br /> xã hội trước. Điều đó đã trở thành quy luật phát triển của xã hội loài người. Tuy <br /> nhiên khi dạy bài: “Những cuộc cách mạng tư sản đầu tiên”  ở lớp 8 khi nói đến  <br /> sự  ra đời của nền sản xuất tư  bản chủ  nghĩa với sự  hình thành hai giai cấp tư <br /> sản và vô sản giáo viên cũng nên so sánh điểm giống nhau của chế độ  xã hội tư <br /> bản chủ nghĩa với xã hội phong kiến, cả hai chế độ  xã hội này đều có giai cấp <br /> bóc lột và giai cấp bị bóc lột, nhưng thủ đoạn và hình thức bóc lột của giai cấp <br /> tư  sản tinh vi và xảo quyệt( bóc lột sức lao động)  hơn so với giai cấp địa chủ <br /> phong kiến( địa tô).                                                                                           <br /> <br />            Một nội dung nữa chúng ta có thể  so sánh trong dạy học Lịch sử  là xác <br /> định vai trò quần chúng và cá nhân trong Lịch sử. Quần chúng là người sáng tạo  <br /> ra Lịch sử, nhưng sự  thực lịch sử  ấy chỉ được giai cấp công nhân và chủ  nghĩa  <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  10<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> Mác Lê­nin thừa nhận. Ở nước ta vai trò sáng tạo của quần chúng lao động, đặc  <br /> biệt là của nông dân đã được lãnh tụ  Nguyễn Ái Quốc lần đầu tiên nhìn thấy <br /> vào năm 1924 khi Người đưa ra đề nghị Quốc tế Cộng sản tăng cường lãnh đạo  <br /> tổ  chức nông dân với khẩu hiệu nổi tiếng “ Tất cả ruộng đất về  tay nông dân”  <br /> tại đại hội lần thứ V của Quốc tế Cộng Sản.<br /> <br />           Chẳng hạn khi dạy bài “ Phong trào cách mạng trong những năm 1930­<br /> 1935” Giáo viên so sánh phong trào đấu tranh của nông dân Nghệ  ­ Tĩnh với <br /> phong trào đấu tranh của nông dân cuối thế kỷ XIX ­ đầu thế kỷ XX để học sinh  <br /> hiểu rằng từ khi Đảng ra đời nông dân đã một lòng đi theo Đảng làm lên cao trào <br /> cách mạng 1930­1931 mạnh mẽ  và quyết liệt chưa từng có. Đây là một bước  <br /> nhảy vọt của quần chúng  nên phong trào thực sự là một cuộc tập dượt lần thứ <br /> nhất chuẩn bị  cho cách mạng tháng Tám năm 1945. Đến cách mạng tháng Tám <br /> năm 1945 quần chúng cách mạng đã thực sự tham gia ngày hội của mình với một <br /> khí thế triều dâng, thác đổ. Như vậy ta đã so sánh rồi chứng minh cho học sinh  <br /> thấy toàn dân Việt Nam đã vùng dậy làm chủ cuộc đời mình, họ chính là người  <br /> làm nên Lịch sử, vai trò của quần chúng đã được chứng minh cụ thể, rõ ràng làm  <br /> cho học sinh thêm tin yêu quần chúng và sẵn sàng phục vụ quần chúng nhân dân.<br /> <br />      So sánh, chứng minh vai  trò của quần chúng, người sáng tạo ra Lịch sử, giáo <br /> viên cũng không thể không so sánh và chứng minh sự lãnh đạo đúng đắn tài tình <br /> tuyệt vời của Đảng và Hồ Chủ tịch. Trong thời gian qua đường lối của Đảng và <br /> Hồ Chủ Tịch bao giờ cũng là ngọn hải đăng soi đường cho phong trào cách mạng  <br /> của ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Đảng ra đời ( 3/2/1930) chấm dứt <br /> thời kỳ khủng hoảng về đường lối lãnh đạo, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác <br /> Hồ  dân tộc ta đã giành được độc lập( 2/9/1945) nước Việt Nam dân chủ  cộng  <br /> hoà ra đời.<br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  11<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br />     Đảng ta đứng đầu là Chủ  tịch Hồ  Chi Minh đã tài giỏi đưa con thuyền <br /> cách mạng Việt Nam vượt mọi thác ghềnh trong những ngày khó khăn của chính <br /> quyền non trẻ nhưng với đường lối kháng chiến “ toàn dân, toàn diện, trường kỳ <br /> kháng chiến, tự  lực cánh sinh” chúng ta đã làm nên chiến thắng lịch sử  Điện  <br /> Biên Phủ  chấn  động  địa cầu. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ  cứu  nước  <br /> Đảng ta và Chủ Tịch Hồ Chí Minh cũng đã đánh Mĩ với lời kêu gọi vang dậy núi <br /> sông: “ Chiến tranh có thể kéo dài 5 năm, 10 năm, 20 năm hoặc lâu hơn nữa, Hà  <br /> Nôi, Hải Phòng và nhiều thành phố  khác có thể  bị  tàn phá, song nhân dân Việt  <br /> Nam quyết không sợ! Không có gì quí hơn độc lập tự do.”<br /> <br />       Đại thắng mùa xuân 1975 đã đưa Việt Nam đến đỉnh vinh quang của sự <br /> nghiệp giải phóng dân tộc, cả  nước thống nhất đã tiến thẳng lên chủ  nghĩa xã <br /> hội. So sánh những chủ  trương, đường lối của Đảng trong quá trình lãnh đạo  <br /> cách mạng với tất cả  những chiến thắng hào hùng của dân tộc ta mà Đảng là  <br /> người tổ chức và lãnh đạo với bất kỳ một tổ chức yêu nước nào và cách mạng <br /> nào trước khi có Đảng học sinh đều thấy rõ vai trò của Đảng là cả một pho lịch <br /> sử  bằng vàng và Hồ Chủ Tịch­ người sáng lập Đảng, lãnh tụ tối cao của Đảng <br /> hoàn toàn xứng đáng là một nhà cách mạng vĩ đại, nhà hiền triết, nhà tiên tri của  <br /> cách mạng Việt Nam và thế giới.<br /> <br />        So sánh trong dạy học Lịch sử góp phần quan trọng vào sự thắng lợi của bài <br /> giảng . Do đó khi so sánh trong dạy học Lịch sử giáo viên cần chú ý một số vấn <br /> đề sau đây:       <br /> <br /> Thứ  nhất các mặt so sánh càng cụ  thể  thì ý nghĩa khoa học của nó càng <br /> cao.<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  12<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br />     Ví dụ: Muốn chứng minh tinh thần yêu nước kiên cường của giai cấp <br /> công nhân Việt Nam hơn hẳn tinh thần yêu nước của giai cấp tư sản và tiểu tư <br /> sản trong phong trào giải phóng dân tộc dân chủ trước 1930 ở Lịch sử lớp 9 ta có <br /> thể so sánh<br /> <br /> Phong trào dân tộc dân chủ của tư  Phong trào công nhân<br /> sản và tiểu tư sản<br /> <br />   ­ Đấu tranh chấn hưng nội hoá, bài  ­ Bãi công, biểu tình.<br /> trừ ngoại hoá. ­ Đòi tăng lương giảm giờ làm( 1920­<br />   ­ Chống độc quyền chiếm cảng Sài  1929)<br /> Gòn. ­ Đấu tranh liên tục từ 1925­1930 làm <br />   ­   Đòi   thả   Phan   Bội   Châu,   để   tang  cơ sở cho việc thành lập Đảng.<br /> Phan Chu Trinh ­ Từ  đấu tranh kinh tế  chuyển sang <br /> ­ Các tầng lớp tư  sản và tiểu tư  sản   đấu tranh chính trị, tiến lên lập công <br /> khi được ít quyền lợi thì dễ thoả hiệp  hội và các tổ chức cộng sản.<br /> xa rời đấu tranh.<br /> <br />  Hoặc khi dạy bài 15 Lịch sử 8 “Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917”… <br /> giáo viên cũng có thể so sánh để học sinh thấy rõ tính chất của cách mạng tháng  <br /> Mười là một cuộc cách mạng vô sản thắng lợi đầu tiên trên thế  giới, nó đã làm  <br /> cục diện của thế giới phải thay đổi, thậm chí cả thế giới phải rung chuyển .<br /> <br /> Nội dung Cách mạng tháng Hai 1917 Cách mạng tháng Mười 1917<br /> <br />  Kết quả Đánh đổ  Nga hoàng Lật đổ  hoàn toàn chính phủ  tư <br /> sản lâm thời.<br /> <br /> Tính chất Cách   mạng   dân   chủ   tư   sản  Cách   mạng   vô   sản   thắng   lợi <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  13<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> <br /> kiểu mới lần thứ 2 ở Nga đầu tiên trên thế giới.<br /> <br /> Giai   cấp   lãnh  Vô sản Vô sản<br /> đạo<br /> <br />    Hay khi dạy bài 20 “ Cuộc vận động dân chủ trong những năm 1936­1939” <br /> Lich sử  9 giáo viên cũng có thể  cho học sinh so sánh đường lối lãnh đạo của  <br /> Đảng và hình thức đấu tranh trong giai 1936 ­1939 có gì khác với giai đoạn 1930­<br /> 1931?<br /> <br /> Nội dung 1930­1931 1936­1939<br /> <br /> Kẻ thù Đế quốc và địa chủ phong kiến Bọn phản động Pháp và tay sai <br /> không chịu thi hành chính sách <br /> của mặt trận nhân dân Pháp<br /> <br /> Nhiệm vụ Chống đế  quốc giành độc lập  Chống phát xít chống chiến <br /> tộc,   chống   phong   kiến   giành  tranh đòi tự do dân chủ, cơm <br /> ruộng đất cho dân cày áo hòa bình.<br /> <br /> Mặt trận Mặt trận nhân dân phản dế <br /> Đông Dương ( mặt trận dân <br /> chủ Đông Dương )<br /> <br /> Hình thức đấu  Bạo động vũ trang, bí mật bất  Hợp pháp nửa hợp pháp, công <br /> tranh hợp pháp khai nửa công khai<br /> <br /> Lực lượng  Công nhân , nông dân Công nhân , nông dân, công <br /> chức, học sinh, tiểu thương, <br /> tiểu chủ<br /> <br /> <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  14<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br />      Như  vậy sau khi so sánh những điểm khác nhau của hai phong trào cách <br /> mạng này các em sẽ nắm chắc nội dung kiến thức của mỗi bài và hiểu được vì <br /> sao đường lối lãnh đạo, hình thức đấu tranh của Đảng trong mỗi phong trào lại  <br /> khác nhau?<br /> <br />    Khi dạy Lịch sử lớp 9 bài 21 “ Việt Nam trong những năm 1939­1945” ta  <br /> có thể so sánh, phân tích  bản chất giả dối của thực dân Pháp cũng như phát xít  <br /> Nhật, học sinh sẽ thấy đựơc cả hai đều bóc lột nhân dân ta thậm tệ. Thế là giáo <br /> viên đã so sánh cái tiêu cực với tiêu cực để lên án cả Nhật và Pháp vạch trần bản  <br /> chất tham lam, dã man, sự lừa dối của Nhật về cái gọi là “ thịnh vượng chung” <br /> của châu Á. Để chứng minh chúng ta so sánh sự đầu tư vốn của Nhật và Pháp ở <br /> Đông Dương từ  1940­1943 Nhật đầu tư  111 triệu Phơ­ răng bằng 1/6 tổng số <br /> vốn của các công ty Pháp  ở  Đông Dương đầu tư  trong 60 năm nghĩa là 1 năm <br /> đầu tư  của Nhật bằng 4 năm đầu tư  của Pháp. Cái thuyết   “ Đại đông Á” và <br /> “khu vực thịnh vượng chung” là cái giả dối, lừa gạt, Pháp là lang sói thì Nhật là  <br /> hổ báo, không có gì là giúp đỡ, là đồng văn, đồng chủng đối với nhân dân ta.<br /> <br />       So sánh các mặt của sự kiện Lịch sử cụ thể  ấy làm cho các em quen dần  <br /> với phương pháp suy nghĩ, xem xét sự vật theo quan điểm toàn diện tránh được  <br /> sai lầm về nhận thức phiến diện mà sinh ra chủ  quan, hời hợt về nhận thức và <br /> tư tưởng.                                                 Điều kiện so sánh càng cụ thể, phong phú  <br /> thì giá trị giáo dục và giáo dưỡng càng cao vì bản thân sự  so sánh là cụ  thể nên  <br /> vấn đề giáo viên đưa ra so sánh cũng phải cụ thể và phong phú để học sinh tiếp <br /> thu nhanh chóng và húng thú. Số  liệu đưa ra so sánh phải là số  liệu chính xác, <br /> đầy đủ và chọn lọc để giúp các em nhận thức cụ thể bản chất sự kiện Lịch sử.<br /> <br />   Chẳng hạn khi dạy bài “Nước Mĩ giữa hai cuộc chiến tranh thế  giới <br /> 1918­1939” Lịch sử 8 giáo viên có thể đưa ra biểu đồ về sản lượng cộng nghiệp <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  15<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> và trữ lượng vàng của Mĩ và thế giới để  học sinh so sánh và rút ra nhận xét về <br /> nền kinh tế Mĩ sau chiến tranh thế giới thứ nhất phát triển mạnh mẽ, Mĩ đã trở <br /> thành trung tâm công nghiệp, tài chính của thế giới.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Thế Thế<br />       giới 48 giới<br /> 60<br />   <br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                   <br />     <br /> Sản lượng công  Trữ lượng vàng của <br /> nghiệp của Mĩ Mĩ<br />                                    <br />  Hoặc khi dạy bài 14 “ Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất” lớp 9 .  <br /> Các em được tìm hiểu Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai của Pháp có tính toàn <br /> diện nhưng ta lại đi sâu vào tìm hiểu trong lĩnh vực nông nghiệp, ta chỉ cần lấy <br /> diện tích cao su mà Pháp kinh doanh đủ nói lên tai hoạ của cuộc khai thác ấy đối  <br /> với nông dân Việt Nam.<br /> <br /> Thời gian 1918 1930<br /> Diện tích cao su 15.000 ha 120.000 ha<br />  Chỉ  trong vòng 12 năm diện tích cao su tăng 8 lần, biết bao ruộng đất bị <br /> cướp đoạt và bao nhiêu sinh mạng nông dân đã bón vào gốc cao su để mạng lại <br /> những món lời kếch sù cho tư  bản Pháp. Từ  đó giáo dục cho các em tinh thần <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  16<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> đấu tranh chống chính sách áp bức bóc lột của thực dân Pháp và bọn địa chủ <br /> phong kiến đã gây ra biết bao nỗi cực nhọc cho người nông dân Việt Nam trước <br /> cách mạng tháng Tám 1945. Từ đó giáo viên cũng có thể đưa ra hình ảnh người  <br /> nông dân Việt Nam điển hình mà học sinh đã được học trong tác phẩm “Tắt  <br /> đèn” của nhà văn Ngô Tất Tố. Qua đây chúng ta giáo dục cho các em tinh thần  <br /> cảm thông, chia sẻ với những người có hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống đặc  <br /> biệt là bồi đắp cho các em tinh thần yêu lao động, chống bất công trong xa hội. <br /> <br />      Thứ hai vấn đề  đưa ra so sánh cần được phân tích sâu sắc và biện chứng <br /> thì mới đi đến những nhận xét, kết luận chính xác khoa học.<br /> <br />      Ví dụ  khi dạy bài 27 “Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược  <br /> kết thúc ( 1953­1954)” của lớp 9. Giáo viên dùng câu nói của đồng chí Lê Duẩn  <br /> để nêu ý nghĩa lớn lao của chiến thắng chấn động địa cầu Điện Biên Phủ “như <br /> một Bạch Đằng, một Chi Lăng, một Đống Đa của thế  kỷ  XX.” Vì Điện Biên <br /> Phủ là một trận quyết chiến chiến lược kết thúc cuộc kháng chiến 9 năm chống <br /> thực dân Pháp xâm lược như  Bặch Đằng vùi chôn quân Nguyên, một Chi Lăng <br /> đánh bại quân Minh,  và một Đống Đa vùi xác quân Thanh ­ những kẻ thù truyền  <br /> kiếp phương Bắc đã liên tục xâm lược nước ta nhưng cũng liên tiếp thất bại <br /> nhục nhã .   <br /> <br /> Hay khi dạy Lịch sử 7 bài 20 “Nước Đại Việt thời Lê Sơ” tới mục 3 Luật  <br /> pháp giáo viên nêu vấn đề  yêu cầu học sinh so sánh điểm giống và khác nhau  <br /> giữa bộ luật Hồng Đức với các bộ luật đã học trong thời kỳ phong kiến. Sau khi  <br /> học sinh trình bày giáo viên nhận xét và chốt  điểm giống nhau:  Bảo vệ  quyền <br /> lợi của vua, hoàng tộc; bảo vệ quyền lợi của quan lại và giai cấp thống trị, địa <br /> chủ  phong kiến; khuyến khích phát triển sản xuất kinh tế; bảo vệ của công và <br /> tài sản của nhân dân. Khác nhau:  Bộ Quốc triều hình luật  xác nhận và bảo vệ <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  17<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> quyền tư  hữu tài sản, qui định cụ  thể  việc mua bán ruộng đất. Bộ  luật Hồng <br /> Đức có những điều luật về bảo vệ chủ quyền quốc gia, giữ gìn truyền thống tốt <br /> đẹp của dân tộc, bảo vệ  một số  quyền lợi của phụ  nữ.  Như  vậy qua so sánh <br /> giáo viên đã giúp các em thấy được bộ  luật Hồng Đức là bộ  luật tiến bộ  nhất  <br /> trong thời kì phong kiến Việt Nam.<br /> <br /> Khi dạy lớp 6 bài “ Xã hội nguyên thủy”  giáo viên cho học sinh so sánh <br /> điểm khác nhau giữa tổ chức xã hội, đặc điểm hình dáng của người tối cổ  với  <br /> người tinh khôn.<br /> <br /> Đặc điểm Người tối cổ Người tinh khôn<br /> <br /> Tổ chức xã hội Sống thành từng bầy trong các  Sống thành thị tộc gồm vài <br /> hang động, săn bắt, hái lượm,  chục gai đình có cùng <br /> công cụ bằng đá, tìm ra lửa huyết thống, biết trồng <br /> trọt chăn nuôi, làm đồ trang <br /> sức<br /> Đặc   điểm   hình  Dáng hơi đi còng lao về  phía  Dáng   thẳng,   trán   cao, <br /> dáng trước, trán thấp và bợt ra phía  không   còn   lớp   lông   trên <br /> sau,   u   mày   nổi   cao,   cơ   thể  người, mặt phẳng, bàn tay <br /> nhiều   lông   ngắn,   thể   tích   sọ  nhỏ, khéo léo, thể  tích sọ <br /> não từ 850Cm3 đến 1100cm3 não lớn 150cm<br /> <br />  Sauk hi so sánh các em sẽ nhận thấy  tổ chức xã hội cũng như  đặc điểm <br /> hình dáng của người tinh không có nhiều điểm tiến bộ và thay đổi so với người  <br /> tối cổ , có được điều đó là nhờ quá trình lao động của người nguyên thủy.<br /> <br /> Thứ ba hình thức so sánh phong, sinh động, thích hợp tạo điều kiện tốt cho  <br /> nhận thức khoa học và tư tưởng của học sinh. Bởi cuộc sống và sự thật Lịch sử <br /> vô cùng phong phú và sinh động nên muốn cho học sinh nhận thức được bản <br /> chất của Lịch sử  giáo viên cần nhiều hình thức để  so sánh, tránh so sánh đơn  <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  18<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> điệu, ít gây hứng thú cho học sinh. So sánh Lịch sử có thể dùng hình tượng để cụ <br /> thể  hoá như  sau 9 năm kháng chiến chống Pháp xâm lược thắng lợi nhân ngày <br /> vui   của   nhân   thủ   đô   chào   đón   Đảng,   chính   phủ   và   Hồ   Chủ   Tịch   về   Hà <br /> Nội( 10/10/1954) Người đã nói:<br /> <br />                             Xưa: Ta là rừng núi đêm tối<br />                             Nay: Ta là đồng bằng, biển cả và ban ngày           <br />      Sự  so sánh cụ  thể, thuyết phục cao là việc sử  dụng bảng thống kê với <br /> những số liệu điển hình cho từng vấn đề cụ thể, từng giai đoạn tiêu biểu. Cách <br /> so sánh này vừa có tính khoa học vừa có tính tư tưởng cao.<br /> <br />    Ví dụ  khi dạy Lịch sử  8 bài “ Chiến tranh thế  giới thứ hai( 1939­1945)”  <br /> giáo viên đưa ra bảng số liệu sự thiệt hại về người và của mà cuộc chiến tranh <br /> thế giới thứ hai gây ra để học sinh so sánh với hậu quả của cuộc chiến tranh thế <br /> giới thứ nhất.<br /> <br /> Nội dung Số người  Số người bị  Số tiền chi phí cho <br /> chết thương chiến tranh<br />  Chiến tranh thế  giới thứ  10 triệu 20 triệu 85 tỷ USD<br /> nhất<br />  Chiến tranh thế giới thứ  60 triệu 90 triệu 850 tỷ USD<br /> hai<br />      Nhìn vào bảng số liệu trên chắc chắn các em sẽ  nhận xét được hậu quả <br /> tàn khốc mà cuộc chiến tranh thế giới thứ hai gây ra cho nhân loại bằng tất cả <br /> các cuộc chiến tranh của 1000 năm trước đó cộng lại. Từ  đó giáo dục cho học  <br /> sinh thái độ  căm ghét chiến tranh, yêu chuộng hoà bình. Chống lại những âm <br /> mưu diễn biến hòa bình của kẻ thù.<br /> <br />     Thứ  tư chọn thời điểm so sánh đúng cũng là điều cần chú ý để  nâng cao  <br /> chất lượng giáo dục. <br /> <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  19<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br />     Thời điểm so sánh phải được giáo viên đưa ra cụ  thể  trong giáo án, phải  <br /> tiến hành đúng lúc, không quá sớm khi chưa hình thành khái niệm Lịch sử, cũng  <br /> không quá muộn khi đã trình bày cụ  thể  và đầy đủ  các yếu tố, các điều kiện <br /> Lịch sử. Phương pháp so sánh có thể tiến hành ở bất kỳ chỗ nào phần nào trong <br /> bài giảng nhưng nơi so sánh, thời điểm so sánh có tác dụng tốt nhất về giáo dục <br /> là so sánh vào lúc nhận xét, đánh giá, chứng minh và kết luận.<br /> <br />     Ví dụ: Khi dạy bài “Công xã Pa­ ri 1871” ở lớp 8, khi dạy tới cách tổ chức bộ <br /> máy của Hội đồng công xã và những biện pháp của công xã lúc đó giáo viên đặt  <br /> câu hỏi: Bộ  máy nhà nước công xã Pa­ri có gì khác so với bộ  máy nhà nước tư <br /> sản mà các em đã học? Học sinh trả lời giáo viên chuẩn kiến thức và khảng định <br /> rằng Công xã Pa­ri là nhà nước kiểu mới ­ nhà nước nhà nước của dân do dân và <br /> vì dân.<br /> <br /> Thứ  năm là thầy trò cùng so sánh, cùng nâng cao chất lượng học tập.  <br /> So sánh trong dạy học Lịch sử đòi hỏi thầy trò cùng làm việc, cùng suy nghĩ với <br /> phương châm thầy định hướng, trò chủ  đạo, chủ  động, sáng tạo. Muốn so sánh  <br /> tốt thì phải có tư liệu lịch sử, phải có các yêu tố và điều kiện để  so sánh. Muốn  <br /> có tư liệu thì học sinh phải học, phải đọc, phải ghi nhớ các sự kiện và diễn đạt  <br /> lại.    <br /> <br />   Ví dụ  khi dạy bài “ Hoàn thành giải phóng miền Nam thống nhất đất  <br /> nước 1973­1975”<br /> <br />       Giáo viên muốn chứng minh đại thắng mùa xuân 1975 là chiến thắng vĩ <br /> đại nhất trong Lịch sử trường kỳ đánh giặc giữ nước của dân tộc ta thầy nêu câu <br /> hỏi: Các em hãy lấy số quân thù bị tiêu diệt từ xưa đến nay trong các cuộc kháng <br /> chiến chống ngoại xâm để chứng minh đại thắng mùa xuân 1975 là vĩ đại nhất?  <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  20<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> Học sinh sẽ trả lời: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên ta  <br /> tiêu diệt 85 vạn tên;  trong khởi nghĩa Lam Sơn ta diệt 20 vạn quân Minh, Trong  <br /> dịp tết kỉ  Dậu 1789   Quang Trung đã đại phá 29 vạn quân Thanh, Trong cuộc <br /> kháng chiến chống Pháp ta đã diệt 60 vạn quân Pháp và trong đại thắng mùa <br /> xuân 1975 ta tiêu diệt 110 vạn quân Mĩ ­ Nguỵ.<br /> <br /> Khi dạy bài 7 lớp 7 “ Những nét chung về xã hội phong kiến”  giáo viên <br /> lập bảng thống kê và yêu cầu các nhóm so sánh.<br /> <br /> Nội dung XHPK phương Đông XHPK phương Tây<br /> <br />  Cơ sở kinh tế  Nông nghiệp + Chăn nuôi + TCN. Nông nghiệp + Chăn nuôi + TCN.<br />  Bó hẹp trong công xã nông thôn Đóng kín trong lãnh địa PK.<br /> <br />  Cơ cấu giai   Địa chủ , tá điền Lãnh chúa, nông nô.<br /> cấp<br /> <br />  Thể chế nhà   Quân chủ chuyên chế Quân chủ chuyên chế<br /> nước<br /> <br /> Qua bảng so sánh sẽ  giúp các em hiểu rõ hơn về cơ  sở kinh tế, cơ cấu <br /> giai cấp và thể  chế  nhà nước của xã hội phong kiến Phương Đông và xã hội <br /> phong kiến phương Tây có những điểm giống và khác nhau.<br /> <br /> c.Kết quả khảo nghiệm, giá trị  khoa học của vấn đề  nghiên cứu, phạm vi <br /> và hiệu quả ứng dụng <br /> <br />                  Đối tượng áp dụng: Học sinh một số  lớp thuộc khối 6, 7, 8, 9 trường  <br /> THCS Buôn Trấp. <br /> <br />  Thời gian: Năm học 2015 – 2016.<br /> <br />  Kết quả khảo nghiệm cụ thể như sau:<br /> <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  21<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> <br /> XẾP LOẠI HỌC LỰC MÔN LỊCH SỬ<br /> <br /> GIỎI KHÁ TB YẾU KÉM<br /> Tổng <br /> Lớp<br /> số hs TS  Tỷ  TS  Tỷ lệ  TS  Tỷ lệ  TS  Tỷ  TS  Tỷ <br /> HS lệ % HS % HS % HS lệ % HS lệ %<br /> <br /> 6 A1 35 10 28.6 15 42.9 9 25.7 1 2.8 0<br /> <br /> <br /> 6A3 38 15 39.5 18 47.4 5 13.1 0 0<br /> <br /> <br /> 7A1 44 20 45.6 16 36.3 6 13.6 2 4.5 0<br /> <br /> <br /> 7A2 43 12 27.9 19 44.2 9 20.9 3 7 0<br /> <br /> <br /> 8A3 38 16 42.1 18 47.4 4 10.5 0 0<br /> <br /> <br /> 8A1 41 9 22 12 29.2 16 39.0 4 9.8 0<br /> <br /> <br /> 9A6 38 13 34.2 14 36.9 8 21.0 3 7.9 0<br /> <br /> <br /> 9A7 38 12 31.6 17 44.8 9 32.6 0 0<br /> <br /> <br />  Như vây qua nhiều năm dạy Lịch sử có sử dụng phương pháp so sánh tôi  <br /> thấy đem lại kết quả  nhận thức cao về  mặt khoa học. Làm cho học sinh phấn  <br /> khởi theo dõi hưng phấn tiếp thu bài, biết được sự  phát triển của Lịch sử  loài <br /> người và của dân tộc là đi lên theo qui luật, thời đại sau bao giờ  cũng tiến bộ <br /> hơn thời đại trước, so sánh làm cho việc học tập Lịch sử không khô khan, cứng  <br /> nhắc, biến những khái niệm, những sự  kiện và cả  những niên đại khó nhớ  trở <br /> nên phong phú, nhiều màu, nhiều vẻ và còn rất trữ tình, các em mải mê theo dõi,  <br /> hứng thú tiếp thu. Bởi vậy trong năm học 2015­2016 vừa qua chất lượng bộ môn <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  22<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br /> Lịch sử của trường THCS Buôn Trấp rất khả quan, tỷ lệ học sinh yếu kém của <br /> bộ  đã giảm đáng kể  so với những năm học trước. Học sinh của trường tôi đã <br /> quan tâm nhiêu đến bộ môn mà trước đây các em cho rằng đó là môn phụ và rất <br /> khó học, khó nhớ. <br /> <br />  Dạy Lịch sử có sử  dụng phương pháp so sánh đem lại kết quả  giáo dục <br /> tư  tưởng rất cao. So sánh trong dạy học Lịch sử  đã giúp cho các em hiểu được <br /> quá khứ, hiểu được hiện tại và tin ở tương lai. Qua so sánh các em đã thấy được <br /> sự  đi lên của xã hội loài người, của dân tộc một cách hợp qui luật, từ  đó tư <br /> tưởng duy vật biện chứng và duy vật lịch sử  được hình thành, lòng yêu nước,  <br /> niềm tự  hào dân tộc được củng cố, các em càng tin tưởng vào sự  nghiệp cách <br /> mạng đúng đắn của nước ta trong giai đoạn hiện nay.<br /> <br /> III. Phần kết luận, kiến nghị<br /> 1. Kết luận<br />        So sánh trong dạy học Lịch sử có ý nghĩa to lớn, bởi vì trong dạy học Lịch <br /> sử bao giờ cũng phải thực hiện phương châm gắn quá khứ với hiện tại, học với <br /> hành, lý thuyết gắn với thực tiễn, quá khứ gắn với hiện tại. Thực chất là so sánh  <br /> xưa với nay lấy cái cũ để  biết cái mới nên dạy Lịch sử  không phải là dạy cái <br /> hôm qua mà chính là để  dạy cái hôm nay, biết cái hôm nay phấn đấu cho hôm <br /> nay và cho ngày mai. Bằng cách so sánh trong khi học tập các em luôn luôn biết <br /> liên hệ  với hiện tại, có trách nhiệm với hiện tại và mai sau, học truyền thống <br /> anh hùng của tổ tiên và cha anh trong công cuộc giữ nước để rồi các em sẽ  đối  <br /> chiếu với trách nhiệm hiện tại là bảo vệ, xây dựng Tổ  Quốc xã hội chủ  nghĩa <br /> đó là nhiệm vụ mà sau này khi rời ghế nhà trường các em phải làm. <br /> <br /> 2.Kiến nghị<br /> <br /> <br />                                        Trương Thị Lan Anh  – THCS Buôn Trấp  23<br />   Kinh nghiệm sử dụng phương pháp so sánh trong dạy học Lịch sử cấp THCS <br /> ======================================================================<br /> <br />  Nhà trường cần mua thêm một số tư liệu, tài liệu, sách bài tập cơ  bản và  <br /> nâng cao có liên quan đến môn Lịch sử ở cấp THCS.<br /> <br /> Tổ chức cho học sinh thực hành ng