intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực

Chia sẻ: Trần Thị Tan | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:31

34
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu đề tài "Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực" là góp phần rèn luyện tính sáng tạo cho các em học sinh. Đồng thời giúp các em tiếp cận tri thức một cách hiệu quả nhất.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực

  1. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. MỤC LỤC   Trang 1. MỞ ĐẦU.................................................................................................02     1.1. Lý do chọn đề tài..................................................................................02 1.2. Mục đích nghiên cứu............................................................................03 1.3. Đối tượng nghiên cứu..........................................................................04 1.4. Nhiệm vụ nghiên cứu..........................................................................04 1.5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu..............................................................05 2. NỘI DUNG.............................................................................................06 2. 1. Cơ sở lý luận của vấn đề: .................................................................06 2.2. Thực trạng của vấn đề:.......................................................................07 2.2.1. Thuận lợi:..........................................................................................07 2.2.2. Khó khăn: ..........................................................................................10 2.2.3.   Phân   tích   thực   trạng   việc   tổ   chức   giờ   dạy   trên   lớp   của   giáo  ……….10 2.2.4. Các mặt hạn chế……………………………………………………11 2.3. Các biện pháp cải tiến giờ dạy của giáo viên ......................................12  2.3.1. Phương pháp dạy học nhóm:.............................................................12 2.3.2. Kỹ thuật "Động não" ........................................................................12 2.3.3. Kĩ thuật “Học theo góc”....................................................................13 2.3.4. Kĩ thuật “Khăn trải bàn”……………………………………………13 2.3.5. Kĩ thuật “Các mảnh ghép”................................................................15 2.3.6. Sử dụng bản đồ tư duy.....................................................................16 2.3.7. Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề:..........................................17 2.4. Kết quả đạt được:...............................................................................21 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...............................................................22   Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­1 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  2. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. 3.1. Kết luận:………………………………………………………………22 3.2. Kiến nghị:………………………………………..……………………22 3.2.1. Đối với phòng giáo dục: ……………………………………………22 3.2.2. Đối với ban giám hiệu………………………………………….…...23 3.2.3. Đối với giáo viên:…………………………………………………...23 1. MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài  Nhằm thực hiện đào tạo bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo và cán bộ  quản   lý cơ sở giáo dục bảo đảm chuẩn hóa về chuyên môn nghiệp vụ nhằm đáp  ứng yêu cầu đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ  thông góp  phần thực hiện đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo. Tháng 10   năm 2016 tôi được tham gia lớp bồi dưỡng thường xuyên dành cho cán bộ  quản lý giáo dục, từ  đó tôi càng nhận thức được rằng để  xây dựng ngôi   trường   tôi   đang   công   tác   là   trường   THCS   thị   trấn   Đăk   Mâm   trở   thành  thương hiệu nơi đào tạo học sinh chất lượng cao và là nơi đáng tin cậy để  phụ  huynh chọn lựa nơi học tập cho con em mình. Là một nhà quản lý để  làm được điều đó tôi thiết nghĩ phải có đội  ngũ GV giỏi về   chuyên môn   sử  dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, mạnh dạn đổi mới cách dạy   và cách học   và qua quá trình thực hiện tôi thấy chất lượng đào tạo của   trường tôi đã được nâng lên rõ rệt. Cụ thể tôi xin trình bày một số phương  pháp và kỹ thuật giảng dạy trường tôi áp dụng như sau: Thế  giới đang bước sang giai đoạn phát triển mới trong đó thông tin  và tri thức trở  thành đầu vào của hệ  thống sản xuất thì công tác giáo dục   phải quan tâm đến việc truyền thụ  những kiến thức khoa học với những  phương pháp dạy học tích cực kết hợp những công nghệ  mới, tạo ra con     Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­2 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  3. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. người phát triển toàn diện.  Mục đích cuối cùng của giáo dục là đào tạo  những con người hữu ích cho xã hội, phải có kiến thức kỹ  năng sáng tạo  phù hợp với kỷ nguyên phát triển hội nhập, nhưng đồng thời cũng phải có  ý thức dân tộc phục vụ  cống hiến cho xã hội và phải có sức khoẻ  để  lao  động. Cả ba yêu cầu đào tạo này là một quá trình công phu lâu dài từ  một   đứa trẻ  mới sinh cho đến tuổi trưởng thành. Hiện nay, nền giáo dục Việt  Nam chỉ lo đào tạo cái thầy biết hoặc trường muốn dạy chứ không đào tạo  cái xã hội cần.  Trong những năm gần đây phong trào “Xây dựng trường học thân  thiện, học sinh tích cực” đã đi vào chiều sâu và một trong những nội dung  được quan tâm nhiều nhất chính là “Dạy và học có hiệu quả, phù hợp với   đặc điểm lứa tuổi của học sinh ở mỗi địa phương, giúp các em  tự tin trong   học tập  Như chúng ta đã biết điều đặc biệt quan trọng   trong việc đổi mới  phương pháp dạy học chính là rèn luyện, bồi dưỡng khả  năng tự học, tự  chiếm lĩnh tri thức của chính học sinh. Đó là công việc cần thiết được chú   trọng qua từng tiết học, qua từng bài học và qua những hoạt động dạy do  người giáo viên tổ  chức để  học sinh tự  tìm ra kiến thức một cách chủ  động, sáng tạo, thoải mái trong hoạt động học. Việc dạy phải thực sự gắn  bó với việc học; việc  dạy có hiệu quả  nhất thiết phải được đánh giá từ  việc  học có hiệu quả.  Quan điểm này thường được gọi là quan niệm về  “Giáo dục lấy học sinh làm trung tâm”  hoặc  “Giáo dục hướng về  người  học”. Dạy ­ học được hiểu là quá trình tương tác giữa dạy của thầy và học   của trò, theo hướng tích cực hóa người học, người học là chủ  thể  của quá  trình; trong khi đó, người dạy là người hỗ  trợ, hướng dẫn, tạo điều kiện   cho người học phát huy nội lực, là tác nhân của quá trình; đó là quan điểm   sư  phạm tích cực. Giờ  dạy ngoài việc cung cấp cho học sinh những kiến     Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­3 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  4. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. thức cơ  bản còn rèn dạy các em nhân cách qua tinh thần, thái độ  học tập,   tác động đến tư tưởng, tình cảm, đem lại niềm vui và sự hứng thú cho học   sinh vì vậy việc vận dụng đổi mới phương pháp và ứng dụng các kỹ thuật  dạy học tich cực là vô cùng cần thiết. Để đạt được yêu cầu này , từ khi cải  cách giáo dục, thay sách giáo khoa ..., chúng ta đã đổi mới nội dung giáo   dục Trung học cơ sở: Thực hiện giảm tải, tăng tính thực hành, tính thực tế,  đảm bảo tính vừa sức…Từ  mục đích của đổi mới phương pháp dạy học  hiện nay ,Với kinh nghiệm có được và xuất phát từ  thực tiển áp dụng các  phương pháp , kỹ  thuật dạy học tích cực của giáo viên trường THCS thị  trấn Đăk Mâm, tôi xin trao đổi về việc áp dụng phương pháp dạy học tích  cực nhằm giúp học sinh phát huy tính chủ  động tích cực sáng tạo trong   giờ học. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Mục đích nghiên cứu đề  tài này là góp phần rèn luyện tính sáng tạo  cho các em học sinh. Đồng thời giúp các em tiếp cận tri thức một cách hiệu   quả nhất. Đã qua 5 năm Bộ  GD & ĐT triển khai và ban hành hướng dẫn thực  hiện chuẩn kiến thức, kỹ  năng trong chương trình giáo dục phổ  thông các  môn học và đưa ra một số  kỹ  thuật dạy học tích cực. Nhìn chung các giờ  học giáo viên đã chuyển tải kiến thức, học sinh tiếp thu bài học khá sinh  động.Tuy nhiên việc vận dụng các kỹ  thuật dạy học tích cực vào các môn  học trong nhà trường vẫn còn nhiều bất cập, nó phụ  thuộc khá nhiều vào  các yếu tố như cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, trình độ, thói quen học tập   của học sinh...  THCS thị trấn Đăk Mâm là trường THCS nằm ngay trung tâm thị trấn,   trường được thành lập tháng 12­ 4­2012, trải qua gần 15 năm xây dựng và    Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­4 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  5. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. trưởng thành, trường là cái nôi tạo nguồn cán bộ  quản lý giáo dục cho   huyện nhà. Nhiều năm liền trường  là đơn vị giáo dục xuất sắc nhận cờ thi  đua của tỉnh, nhà trường  đã đạt chuẩn Quốc gia giai đoạn 2, Với đội ngũ  giáo viên đã đạt chuẩn và trên chuẩn luôn năng động sáng tạo, mạnh dạn   sử dụng các phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực, thường xuyên trao   đổi kinh nghiệm lẫn nhau qua dự  giờ, thao giảng , hội giảng, hội thi giáo  viên dạy giỏi các cấp….     1.3. Đối tượng nghiên cứu. Áp dụng phương pháp dạy học tích cực nhằm giúp học sinh phát huy   tính tích cực  sáng tạo trong giờ học  ở chương trình giảng dạy bậc THCS.  1.4. Phương pháp nghiên cứu. Để  nghiên cứu  đề  tài này tôi sử  dụng phối hợp các phương pháp  nghiên cứu sau: + Các phương pháp nghiên cứu lí thuyết: Đọc sách và tài liệu tham   khảo có liên quan đến đề  tài, để  khái quát những vấn đề, làm cơ  sở  cho  vệc nghiên cứu thực tiễn. + Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn: + Phương pháp quan sát sư  phạm: Quan sát theo dõi học sinh hoạt  động trong tất cả các giờ đọc ­ hiểu tác phẩm văn học. + Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Thực nghiệm những biện pháp  nhằm rèn luyện tính chủ  động, sáng tạo cho học sinh trong thời gian một   học kì và so sánh kết quả  thực nghiệm với kết quả  thực trạng ban đầu   chưa thực nghiệm, để đánh giá kết quả của thực nghiệm có thành công hay   không.   Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­5 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  6. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. + Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Phương pháp này sử  dụng trong mỗi tiết học thông qua kết quả  của việc áp dụng PPDH tích   cực.  + Phương pháp trò truyện: Trong quá trình dạy học tôi thường xuyên  trò truyện gần gũi với học sinh, trong giờ học hay ngoài giờ học, nhằm tạo   cho học sinh tính tự tin, bạo dạn. Để  thăm dò mức độ  biểu hiện của từng   học sinh, từ  đó lập kế  hoạch hướng dẫn rèn luyện cho phù hợp với từng  đối tượng học sinh. 1.5. Giới hạn phạm nghiên cứu. Đề tài được áp dụng đối với hoạt động dạy và học tại trường THCS  TT Đăk Mâm – huyện Krông Nô – Tỉnh Đăk Nông trong năm học 2013 –  2014 và năm học 2014 – 2015.    Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­6 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  7. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. 2. NỘI DUNG 2. 1. Cơ sở lý luận của vấn đề:  Luật giáo dục của nước CHXHCNVN trong điều 4 (yêu cầu về  nội  dung phương pháp giáo dục) cũng chỉ rõ: “Phương pháp giáo dục phải phát  huy tính tích cực tự  giác, chủ  động, tư  duy, sáng tạo  ở  người học, bồi  dưỡng năng lực tự học, lòng say mê học tập và ý chí vươn lên” (Luật Giáo  dục ­ trang 9 ­ 1998) Đổi mới phương pháp dạy học là cải tiến những hình thức và cách  thức làm việc kém hiệu quả  của GV và HS, sử  dụng những hình thức và  cách thức hiệu quả hơn nhằm nâng cao chất lượng dạy học, phát huy tính  tích cực, tự lực và sáng tạo, phát triển năng lực của học sinh. Cốt lõi của việc đổi mới PPDH ở trường THCS là hướng tới giúp học  sinh học tập tích cực, chủ  động, sáng tạo, từ  bỏ  thói quen học tập thụ  động, ghi nhớ máy móc.  Luật Giáo dục,  điều 24.2, đã ghi: "Phương pháp giáo dục phổ  thông  phải phát huy tính tích cực, tự  giác, chủ  động, sáng tạo của học sinh; phù  hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự  học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình  cảm, đem lại niềmvui, hứng thú học tập cho học * Đặc trưng của các phương pháp dạy học tích cực. a. Dạy và học thông qua tổ chức các hoạt động học tập của học sinh. Trong phương pháp dạy học tích cực, người học ­ đối tượng của hoạt   động "dạy", đồng thời là chủ thể của hoạt động "học" ­ được cuốn hút vào    Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­7 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  8. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. các hoạt động học tập do giáo viên tổ chức và chỉ đạo, thông qua đó tự lực   khám phá những  điều mình chưa rõ chứ  không phải thụ   động tiếp thu   những tri thức đã được giáo viên sắp đặt. Được đặt vào những tình huống   của đời sống thực tế, người học trực tiếp quan sát, thảo luận, làm thí   nghiệm, giải quyết vấn đề  đặt ra theo cách suy nghĩ của mình, từ  đó nắm   được kiến thức kĩ năng mới, vừa nắm được phương pháp "làm ra" kiến  thức, kĩ năng đó, không rập theo những khuôn mâu sẵn có, được bộc lộ và  phát huy tiềm năng   sáng tạo. Dạy theo cách này thì giáo viên không chỉ  giản đơn truyền đạt tri thức mà còn hướng dẫn hành động. Chương trình  dạy học phải giúp cho từng học sinh biết hành động và tích cực tham gia  các chương trình hành động của cộng đồng. b. Dạy và học chú trọng rèn luyện phương pháp tự học. Phương pháp tích cực xem việc rèn luyện phương pháp học tập cho  học sinh không chỉ là một biện pháp nâng cao hiệu quả  dạy học mà còn là  một mục tiêu dạy học. Trong xã hội hiện đại đang biến đổi nhanh ­ với sự bùng nổ thông tin,   khoa học, kĩ thuật, công nghệ  phát triển như  vũ bão ­ thì không thể  nhồi   nhét vào đầu óc học sinh khối lượng kiến thức ngày càng nhiều. Phải quan  tâm dạy cho học sinh phương pháp học ngay từ  bậc Tiểu học và càng lên  bậc học cao hơn càng phải được chú trọng 2.2. Thực trạng của vấn đề: ­ Trong các bộ môn ở trường phổ thông trung học nhiều năm nay thực  tế đã có nhiều đổi mới đáng kể nhưng vẫn còn có hiện tượng học sinh học   theo kiểu cũ: đọc thuộc, sao chép, nói lại ý sách vở thầy cô mà không hoặc   ít có sự sáng tạo khi tiếp xúc tác phẩm văn chương.   Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­8 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  9. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. ­ Hiện tượng ít tập trung suy nghĩ, ít tìm tòi  ở  học sinh phải được   khắc phục dần qua những giờ dạy của giáo viên ở trên lớp và cách học của  học sinh. ­ Thị  trường sách hiện nay: Sách in  ấn nhiều, giảng giải cụ  thể  tác   phẩm, học sinh mua về  chép lại một cách máy móc mà không suy nghĩ,   sáng tạo do đó dẫn đến tình trạng mù kiến thức. 2.2.1. Thuận lợi: Tây Nguyên –Xứ sở của cà phê Việt Nam (chiếm hơn 80% sản lượng   cà phê của cả nước). những năm gần đây  giá cà phê tăng cao và tương đối  ổn định, đời sống của người dân Tây Nguyên nói chung và nhân dân thị trấn  Đăk Mâm nói riêng đã được cải thiên rõ rệt, nhu cầu học tập cũng được  cộng đồng quan tâm. thị  trấn Đăk Mâm có khoảng dưới một vạn dân chủ  yếu làm rẫy, làm ruộng sống rải rác trên địa bàn 14 tổ dân phố, bon, buôn.  Trường THCS thị trấn Đăk Mâm là trường THCS duy nhất nằm ngay trung   tâm thị  trấn, trường  được thành lập tháng 4­2012, trải gần 15 năm xây   dựng và trưởng thành, trường là cái nôi tạo nguồn cán bộ quản lý giáo dục   cho huyện nhà. Nhiều năm liền trường là đơn vị  giáo dục xuất sắc, lá cờ  đầu trong phong trào thi đua Hai tốt.  Trường đạt chuẩn Quốc gia của ngành vào năm 2012. + Nhà trường có đủ  cơ  cấu về  bộ  máy tổ  chức cán bộ  với đội ngũ   giáo viên khá mạnh có đạo đức tốt và chuyên môn vững vàng, có tinh thần  ham học hỏi.  + Năng lực, tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, giáo viên , nhân  viên ngày càng được nâng cao, tập thể GV nhà trường đồng lòng quyết tâm   xây dựng trường đi lên.   Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­9 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  10. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. + Sự  phối hợp giữa các lực lượng và ngoài nhà trường đã đồng bộ  hơn nhất là sự  quan tâm của chính quyền địa phương và hội cha mẹ  học   sinh . + Nhà trường được sự  quan tâm của các cấp  ủy Đảng , chính quyền   địa phương , ngành GD&ĐT tạo mọi điều kiện thuận lợi . + Được sự quan tâm chỉ  đạo của Sở GD&ĐT đã tạo nhiều điều kiện  cho trường như: đầu tư  xây dưng cơ  sở  vật chất phòng học , thiết bị  dạy   học nên cảnh quan nhà  trường ngày càng khang trang hơn . Tổ chức cơ cấu đội ngũ giáo viên:  ­ Số CBGV có 49 Đ/c – Cán bộ quản lý : 04 đ/c , trong đó : Ban Giám  hiệu: 03 đ/c; Tổng phụ  trách: 01; GV đứng lớp : 40 đ/c . Nhân viên hành   chính: 04( 01 hợp đồng ); Nữ  : 38 đ/c; Nam 11 đ/c, Đảng viên: 13 đ/c; Đại  học : 33 đ/c ; Cao đẳng : 16 đ/c . * Đội ngũ giáo viên năm học 2015­2016:     Chia ra Tổn Số  Trình độ chuyên môn Số  GV thâm  GV  Gv  Tổ CM g  Gv giỏi TT niên trên  biên  ĐH CĐ giỏi GV Tỉnh 10 năm chế Huyện 1 Toán ­ Tin 07 06 05 05 04 04 02 2 Ngữ Văn 07 07 07 04 04 05 02 3 Tiếng Anh  05 05 04 02 03 04 03 4 KHTN 07 06 06 03 03 04 04 5 KHXH 05 04 04 04 04 04 03 6 Năng khiếu  07 07 05 02 03 05 04 ­ Đội ngũ giáo viên của nhà trường 100 % giáo viên đạt chuẩn và trên  chuẩn. Bên cạnh giáo viên dạy lâu năm có bề dày kinh nghiệm, nhà trường  còn có đông đảo đội ngũ giáo viên trẻ nhiệt tình năng động ham học hỏi, số  giáo viên dạy giỏi các cấp chiếm tỉ lệ cao.    Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­10 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  11. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. * Tình hình học sinh năm học 2015­2016:  + Tổng số học sinh toàn trưòng 650 HS biên chế 19 lớp  Trong đó : Tuyển sinh vào lớp 6 : 147/125 đạt 117,6 %  Nữ  Khối Số lớp Số học sinh Số HS  nữ Dân tộc Dtộc Khối 6 05 146 69 24 13 Khối 7 04 171 88 19 14 Kkối 8 05 154 91 17 12 Khối 9 05 179 91 15 09 Tổng 19 650 339 75 48   ­ Chất lượng  đại trà: Kết quả  hai mặt giáo dục ­ Năm học: 2015   ­2016 Học lực ( 650 hs) Hạnh kiểm  ( 650 hs) Giỏi Khá TB Yếu Kém Tốt Khá TB Yếu 102 290 240 18 0 587 57 06 0 15,7 % 44,6% 36,9% 2,8% 0 90,3% 8,8% 0,9%      * Xây dựng cơ sở vật chất trường học, thiết bị dạy học:  ­ Cơ sơ vật chất của trường khá khang trang, đảm bảo điều kiện dạy  và  học, tuy nhiên một số thiết bị cũng đã xuống cấp. ­ Nhà trường đang xây dựng kế hoạch làm bờ kè tường rào bao quanh ­ Cơ sở vật chất : có 24 phòng học; 06 phòng bộ môn; SGK tương đối   đầy đủ, đáp ứng nhu cầu dạy và học.  2.2.2. Khó khăn:  +  Trường có nhiều giáo viên trẻ, mới ra trường kinh nghiệm giảng   dạy chưa nhiều, việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy cũng còn hạn chế.   Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­11 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  12. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. + Một số học sinh chưa có ý thức học tập, chây lười, phụ huynh chưa   quan tâm đúng mức đến việc học tập của con em mình, ít có điều kiện  chăm sóc con cái, còn nhiều học sinh yếu kém. 2.2.3. Phân tích thực trạng việc tổ chức giờ dạy trên lớp của giáo  viên ở trường THCS thị trấn Đăk Mâm. Giáo viên  nhận thấy đổi mới phương pháp dạy học  là rất cần thiết,  áp dụng những phương pháp dạy học tích cực trong nhà trường (chủ yếu là  tạo tình huống có vấn đề trong dạy học). Những khó khăn về điều kiện cơ  sở vật chất là khó khăn cơ bản trong đổi mới phương pháp dạy học. Theo   quan sát của giáo viên, đa số học sinh tích cực hưởng ứng đổi mới phương  pháp dạy học . Kết quả cho thấy, thuyết trình và sử  dụng sách giáo khoa, tài liệu là   nhóm phương pháp được sử  dụng nhiều nhất. Ít được sử  dụng nhất là   nhóm   phương   pháp   dạy   học   trực   quan,   một   số   giáo   viên   ít   sử   dụng  phương pháp này trong bài giảng của mình. Nguyên nhân là do sự hạn chế  về   các   phương   tiện   dạy   học   hiện   đại   như   máy   chiếu,   dụng   cụ   thí  nghiệm, các phần mềm dạy học...“Không có thầy giỏi, tất sẽ  không có  trò thông”, thực tế, do giáo viên được tiếp nhận từ  nhiều nguồn đào tạo   khác nhau vì vậy, trình độ, năng lực sư phạm của một bộ phận giáo viên có   ảnh hưởng đến việc đổi mới PPDH. Những giáo viên có năng lực chuyên  môn, có kinh nghiệm thường là lớn tuổi nên hạn chế  về sức khỏe và việc  sử dụng công nghệ thông tin. Một số giáo viên còn nhiều bất cập trong các  kỹ  năng phân tích, lựa chọn kiến thức cơ  bản và trọng tâm. Các kỹ  năng  xác định lựa chọn và sử dụng PPDH bộ môn, kỹ năng hướng dẫn cách thức  cho học sinh học tập, kỹ năng đánh giá kết quả học tập của học sinh theo   hướng đổi mới... Những yếu tố  ấy đã tạo sức ỳ, thói quen cố  hữu rất lớn,     Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­12 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  13. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. rất sâu đậm và là lực cản trong quá trình đổi mới PPDH của người thầy.   Lại nữa, đối tượng học sinh không đồng đều trên mọi phương diện cũng  như  ý thức và mục đích học tập khác nhau nên có  ảnh hưởng không nhỏ  đến việc đổi mới phương pháp dạy học.  Việc kiểm tra, đánh giá kết quả  tiếp thu của học sinh hiện nay vẫn   chủ yếu nhằm vào tái hiện và học thuộc, tham về trình bày kiến thức chưa   chú ý đến phát hiện, khích lệ tính sáng tạo trong cách làm bài của học sinh   Hệ thống giải đáp, ôn tập chẳng qua chỉ là sự nhồi nhét về kiến thức để thi  cử chứ chưa dạy cho học viên phương pháp và cách làm bài, cách hệ thống  hóa kiến thức. Cho nên để  có điểm cao học sinh làm bài theo kiến thức  thầy cô dạy và như vậy đã triệt tiêu tính sáng tạo, độc lập tự chủ về kiến  thức. 2.2.4. Các mặt hạn chế  Bên cạnh những kết quả  đạt được, tuy nhiên trong thực tê hiên nay ́ ̣   chất lượng, hiêu qua viêc day hoc vân con la môt vân đê cân phai tiêp t ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ̃ ̀ ̀ ̣ ́ ̀ ̀ ̉ ́ ục   đầu tư  tìm giải pháp để  nâng cao chất lượng dạy và học. Tôi xin đưa ra  ̣ ̀ ̉ ̉ ̉ môt vai nguyên nhân đê tham khao, trao đôi: ­ Trươc hêt vê phia Giáo viên ́ ́ ̀ ́ : Giao viên tuy có nhi ́ ều cố  gắng trong  việc vận dụng phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực hóa các hoạt   động của học sinh, nhưng giáo viên chỉ có thể áp dụng được đôi v ́ ới một số  bài, một số tiết và một số  bộ  phận học sinh. Nguyên nhân một phần là do  sĩ số học sinh đông trong một lớp, một phần do một số giáo viên còn ít chịu  khó đầu tư  vào các tiết dạy, chưa quan tâm tìm tòi những phương pháp   giảng dạy phù hợp với từng đối tượng học sinh nên chât l ́ ượng, hiêu qua ̣ ̉  ̣ ̣ ̉ ̣ day hoc cua bô môn chưa thât s ̣ ự  như  mong muôn. Qua thanh, ki ́ ểm tra cho   thấy co r ́ ất nhiều tiêt hoc h ́ ̣ ọc sinh còn thụ  động, giờ  học ít sinh động    Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­13 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  14. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. ̣ ̣ ̣ ̣ ́ ực chi m .Nhiêu hoat đông day hoc tich c ̀ ̉ ơi đ ́ ược sử dung, ch ̣ ưa được đâu t ̀ ư,   ̉ ̣ ́ chuân bi đung mức va triên khai đung qui trinh nên ch ̀ ̉ ́ ̀ ưa đat hiêu qua cao. Có ̣ ̣ ̉   nhiều GV trẻ song các thầy, cô còn thiếu kinh nghiệm giảng dạy.  ­ Về phía học sinh:  Chương trình, sách giáo khoa còn nặng, có nhiều bài quá sức học  sinh. Vì vậy, để  truyền tải hết nội dung sách giáo khoa theo phân phối  chương   trình,   giáo   viên   không   thể   đi   sâu   giảng   kỹ.   Thêm   nưa, ̃   do   môi  trường ở nông thôn hoc sinh không co điêu kiên đê ren luyên các ky năng. ̣ ́ ̀ ̣ ̉ ̀ ̣ ̃ 2.3. Các biện pháp cải tiến giờ  dạy của giáo viên trường THCS   thị trấn Đăk Mâm    2.3.1. Phương pháp dạy học nhóm: Dạy học nhóm còn được gọi bằng những tên khác nhau như: Dạy học  hợp tác, dạy học theo nhóm nhỏ, trong đó HS của một lớp học được chia  thành các nhóm nhỏ, trong khoảng thời gian giới hạn, mỗi nhóm tự  lực   hoàn thành các nhiệm vụ học tập trên cơ sở phân công và hợp tác làm việc.   Kết quả  làm việc của nhóm sau đó được trình bày và đánh giá trước toàn   lớp. Dạy học nhóm nếu được tổ  chức tốt sẽ  phát huy được tính tích cực,   tính trách nhiệm; phát triển năng lực cộng tác làm việc và năng lực giao   tiếp của HS. ­ Phương pháp vấn đáp Vấn đáp là phương pháp trong đó GV đặt ra  câu hỏi để  HS trả  lời, qua đó HS lĩnh hội được nội dung bài học. Căn cứ  vào tính chất hoạt động nhận thức, người ta phân biệt các loại PP vấn đáp  là vấn đáp tái hiện, vấn đáp tìm tòi, vấn đáp giải thích ­ minh họa.   Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­14 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  15. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. ­ Vấn đáp tái hiện:   Yêu cầu HS nhớ  lại kiến thức đã biết hoặc tái   hiện nội dung miêu tả, nội dung sự kiện... trong bài học. Vấn đáp tái hiện   không được xem là PP có giá trị sư phạm cao bởi nó chỉ hướng người học   tới tư  duy bậc thấp. PP này đắc dụng khi giúp HS tái hiện tri thức tạo cơ  sở cho các hoạt động tư duy cấp cao sẽ diễn ra tiếp theo. 2.3.2. Kỹ thuật "Động não"  Động não là một kỹ  thuật nhằm huy động những tư  tưởng mới mẻ,  độc đáo về một chủ đề của các thành viên trong thảo luận nhóm. Các thành  viên được cổ vũ tham gia một cách tích cực, không hạn chế các ý tưởng. Quy tắc của động não : Không đánh giá và phê phán trong quá trình thu   thập ý tưởng của các thành viên; liên hệ với các ý tưởng đã được trình bày;  khuyến  khích  số  lượng  các   ý  tưởng;  cho  phép   sự   tưởng  tượng  và  liên   tưởng.  2.3.3. Kĩ thuật “Học theo góc” Thế nào là kĩ thuật học theo góc  Là hình thức tổ  chức hoạt động học tập theo đó học sinh thực  hiện  các nhiệm vụ khác nhau tại các vị trí cụ thể trong không gian lớp học. ­ Đa dạng về  nội dung và hình thức hoạt động nhằm  kích thích học   sinh tích cực học tập thông qua các hoạt động .  ­ Tăng cường sự tham gia , nâng cao hứng thú và cảm giác thoải mái ở  học sinh.  ­ Giúp học sinh học sâu và hiệu quả bền vững. ­ Tương tác mang tính cá nhân cao giữa thầy và trò. ­ Hạn chế học sinh phải chờ đợi.    Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­15 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  16. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. Cách tiến hành kĩ thuật “học theo góc” ­ Chia học sinh thành 4 nhóm sắp xếp  ở bốn góc cùng thực hiện một   nội dung và mục tiêu học tập nhưng theo phong cách học khác nhau và sử  dụng các phương tiện, đồ dùng học tập khác nhau . Làm Thí nghiệm Đọc tài liệu ( trải nghiệm ) ( phân tích ) Xem băng hình Áp dụng ( quan sát ) ( vận dụng )  2.3.4. Kĩ thuật “Khăn trải bàn” Thế nào là kĩ thuật “khăn trải bàn”? Là hình thức tổ chức hoạt động mang tính hợp tác kết hợp giữa hoạt   động cá nhân và hoạt động nhóm nhằm: ­ Kích thích, thúc đẩy sự tham gia tích cực ­ Tăng cường tính độc lập, trách nhiệm của cá nhân HS ­ Phát triển mô hình có sự tương tác giữa HS với HS Cách tiến hành kĩ thuật “Khăn trải bàn” ­ Hoạt động theo nhóm (4 người /nhóm)(có thể nhiều người hơn) ­ Mỗi người ngồi vào vị  trí như  hình vẽ  minh họa (xem sơ  đồ   ở  file   đính kèm) ­ Tập trung vào câu hỏi (hoặc chủ đề,…) ­ Viết vào ô mang số của bạn câu trả lời hoặc ý kiến của bạn (về chủ  đề...). Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng vài phút ­ Kết thúc thời gian làm việc cá nhân, các thành viên chia sẻ, thảo luận  và thống nhất các câu trả lời ­ Viết những ý kiến chung của cả nhóm vào ô giữa tấm khăn trải bàn   (giấy A0)   Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­16 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  17. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. Kĩ thuật “khăn phủ bàn” 1 Viết ý kiến cá nhân nhân Viết ý kiếncá Ý kiến chung của cả Viết ý kiếncá nhóm về chủ đề 4 2 nhân Viết ý kiến cá nhân 3 7 Ví dụ  sử  dụng kĩ thuật khăn phủ  bàn trong dạy học môn công  nghệ  Giặt Phơi Bảo quản trang phục Cất giữ Là Gương Trang trí nhà ở  Tranh ảnh bằng một số  đồ  Rèm cửa   vật Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­ Mành 17 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  18. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. 2.3.5. Kĩ thuật “Các mảnh ghép” Thế nào là kĩ thuật “Các mảnh ghép”? Là hình thức học tập hợp tác kết hợp giữa cá nhân, nhóm và liên kết  giữa các nhóm nhằm: ­ Giải quyết một nhiệm vụ phức hợp (có nhiều chủ đề) ­ Kích thích sự tham gia tích cực của HS:  ­ Nâng cao vai trò của cá nhân trong quá trình hợp tác (Không chỉ hoàn   thành nhiệm vụ   ở  Vòng 1 mà còn phải truyền đạt lại kết quả  vòng 1 và  hoàn thành nhiệm vụ ở Vòng 2). Kĩ thuật “Các mảnh ghép” Vòng 1 1 1 1 2 2 2 3 3 3 Vòng 2 1 2 3 1 2 3 1 2 3 10 ­ Cách tiến hành kĩ thuật “Các mảnh ghép”   Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­18 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  19. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. Vòng 1:  Hoạt động theo nhóm, mỗi nhóm được giao một nhiệm vụ  (Ví dụ : nhóm 1 : nhiệm vụ A; nhóm 2: nhiệm vụ B, nhóm 3: nhiệm vụ C,  …); Đảm bảo mỗi thành viên trong nhóm đều trả  lời được tất cả  các câu  hỏi trong nhiệm vụ   được giao, trình bày được kết quả  câu trả  lời của   nhóm. Vòng 2: Hình thành nhóm mới (1 người  từ nhóm 1, 1 người từ nhóm  2 và 1 người từ nhóm 3 …), sau khi chia sẻ thông tin vòng 1, nhiệm vụ mới   sẽ  được giao cho nhóm vừa thành lập để  giải quyết và trình bày kết quả  nhiệm vụ vòng 2.  2.3.6. Sử dụng bản đồ tư duy Bản đồ tư duy là phương pháp được đưa ra như là một phương tiện  mạnh để tận dụng khả năng ghi nhận hình ảnh của bộ não. Đây là cách để  ghi nhớ  chi tiết, để  tổng hợp, hay để  phân tích một vấn đề  ra thành một   dạng của lược đồ  phân nhánh. Khác với máy tính, ngoài khả  năng ghi nhớ  kiểu tuyến tính (ghi nhớ  theo 1 trình tự  nhất định chẳng hạn như  trình tự  biến cố  xuất hiện của 1 câu truyện) thì não bộ  còn có khả  năng liên lạc,   liên hệ  các dữ  kiện với nhau. Phương pháp này khai thác cả  hai khả  năng   này của bộ não. Đây là một kĩ thuật để nâng cao cách ghi chép. Bằng cách dùng giản  đồ ý, tổng thể của vấn đề được chỉ ra dưới dạng một hình trong đó các đối  tượng thì liên hệ  với nhau bằng các đường nối. Với cách thức đó, các dữ  liệu được ghi nhớ và nhìn nhận dễ dàng và nhanh chóng hơn. Ví dụ bản đồ tư duy trong dạy học môn công nghệ    Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­19 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
  20. SKKN: Nâng cao chất lượng giờ dạy qua phương pháp và kỹ thuật dạy học tích cực   ở trường THCS. 2.3.7. Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề: Dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề  là phương pháp dạy học  trong đó GV tạo ra những tình huống có vấn đề, điều khiển HS phát hiện   vấn đề, hoạt động tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo để giải quyết vấn  đề và thông qua đó chiếm lĩnh tri thức, rèn luyện kĩ năng và đạt được nhũng  mục đích học tập khác. Đặc trưng cơ  bản của dạy học phát hiện và giải  quyết vấn đề là “tình huống gợi vấn đề”. Tình   huống   có   vấn   đề   (tình  huống gợi vấn đề) là một tình huống gợi ra cho HS những khó khăn về lý   thuyết hay thực tiễn mà họ  thấy cần có khả  năng vượt qua, nhưng không  phải ngay tức khắc bằng một thực giải, mà phải trải qua quá trình tích cực   suy nghĩ, hoạt động để  biến đổi đối tượng hoạt động hoặc điều khiển  kiến thức sẵn có. Ví dụ 1: Dạy học bài Truyện Kiều – Văn 9 của Nguyễn Du. Để thấy được tài năng sử dụng ngôn ngữ của thi hào dân tộc Nguyễn   Du trong việc khắc họa cảnh ngộ, tâm trạng nhân vật Thúy Kiều ­ nhân  vật trong tác phẩm văn học trung đại, đối với HS THCS là việc không dễ.   Để tích cực hóa hoạt động học tập của HS, một GV đã sử dụng PP nêu và  giải quyết vấn đề  bằng cách đặt câu hỏi như  sau: Tả  chị  em Thuý Kiều,    Người thực hiện: Lương Thị Xuân Hương       ­20 ­          Trường THCS TT Đăk   Mâm
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0