So sánh CNTB và CNXH trong giai đoạn hiện nay - 3

Chia sẻ: Cao Tt | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

155
lượt xem 24
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việc thay thế ấy, theo quan điểm của các ông, không thể tiến hành ngay một lúc, mà phải là một quá trình lâu dài. Tuy nhiên lúc đó các ông vẫn chưa chỉ ra mô hình cụ thể về chế độ công hữu. Sau đó, khi vận dụng một cách sáng tạo tư tưởng của C.Mac và Ăngghen vào điều kiện cụ thể của nước Nga, V.I.Lenin cũng khẳng định con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội đối với các nước lạc hậu chưa qua tư bản phải trải qua nhiều khâu trung gian, nhiều bước quá độ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: So sánh CNTB và CNXH trong giai đoạn hiện nay - 3

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com th ế chế độ chiếm h ữu tư nhân tư bản chủ nghĩa bằng chế độ công h ữu. Việc thay th ế ấy, theo quan đ iểm của các ông, không thể tiến hành ngay mộ t lúc, mà phải là một quá trình lâu dài. Tuy nhiên lúc đó các ông vẫn ch ưa chỉ ra mô hình cụ thể về ch ế độ công hữu. Sau đó, khi vận dụng một cách sáng tạo tư tưởng của C.Mac và Ăng- ghen vào đ iều kiện cụ thể củ a nước Nga, V.I.Lenin cũng khẳng định con đ ườn g tiến lên chủ n gh ĩa xã hộ i đố i với các nư ớc lạc hậu chưa qua tư bản phải trải qua nhiều khâu trung gian, nhiều b ước quá độ khác nhau. Ông đa cực lự c phê phán những tư tưởng nóng vội muốn xác lập ngay ch ế độ công hữu, khi mà những thành phần kinh tế khác vẫn còn nhiều khả n ăng góp phần làm cho sản xu ất phát triển. Chúng ta phải thừa nh ận một trong nhữ ng sai lầm cơ bản mà chúng ta đa vấp phải là xoá bỏ quá sớm quan h ệ sản xuất tư bản chủ n ghĩa khi nền kinh tế xã hội chủ n ghĩa củ a chúng ta còn chưa đủ sứ c th ay thế. Điều đó ảnh hưởng không tố t đến sự phát triển của lực lượng sản xu ất và đa làm mất một kh ả năng tạo ra sản phẩm dồi dào cho xa hội. Cũng vậy, chúng ta xoá sạch tiểu thương khi hệ thống thương nghiệp quố c doanh và hợp tác xa mua bán của ta chưa làm nổ i vai trò “người nội trợ cho xa hội ” gây nhiều khó khăn ách tắc cho lưu thông hàng hoá và không đáp ứng nhu cầu thiết yếu cho nhân dân. * Việt Nam chuyển đổi sang cơ chế kinh tế mới. Trước tình hình trên, đ ại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI đã đặt ra vấn đề cấp thiết là phải tiến hành công cuộc đổi m ới kinh tế: "phải kết hợp chặt chẽ n gay từ đ ầu đổi m ới kinh tế với đổi m ới chính trị, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm, đồng th ời từng bước đổ i mới chính trị" [V.I.Lenin Toàn tập, tập 2]. Chính nhờ đường lối đổ i mới và lự a chọn các bước đ i thích hợp mà nước ta đ a từng bư ớc thoát khỏ i khủng hoảng kinh tế và đ ứng vững trước sự sụp đổ của h ệ 13
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com thống xa hội chủ n gh ĩa th ế giới. Công cuộc đổi mới đề ra cho chúng ta nhiệm vụ phải xem xét lại phương thức và con đường đưa đất nước ta tiến lên. Sai lầm của ta là đa đẩy nhiều mặt củ a quan hệ sản xuất lên quá cao, tách rời tình trạng còn thấp kém của lực lượng sản xuất làm cho hai nhân tố n ày mâu thu ẫn với nhau dẫn đến kìm ham sự phát triển của sản xu ất xa hội. Đại hội Đảng lần thứ VI đa nhận ra sai lầm và cũng đ a th ấy rằng việc cải tạo quan hệ sản xu ất xa hộ i là cần thiết nhưng không thể tiến hành một cách chủ quan nóng vội như trước đ ây, ngh ĩa là ph ải cải tạo và củng cố quan hệ sản xuất nhưng gắn liền với sự phát triển củ a lự c lư ợng sản xuất. Đại hộ i VII của Đảng cũng chỉ rõ:"...phù hợp với sự phát triển củ a lực lượng sản xu ất, thiết lập từng bư ớc quan h ệ sản xuất xa hội chủ nghĩa từ th ấp đến cao với sự đa dạng về hình thức sở hữu. Phát triển n ền kinh tế h àng hoá nhiều thành phần theo đ ịnh hướng xa hộ i chủ nghĩa, vận hành theo cơ chế thị trư ờng có sự quản lý của Nhà nước" [Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời k ỳ q uá độ lên chủ ngh ĩa xa hội_ Nhà xuất bản Sự th ật_ Hà Nội_ năm 1991_trang 9-10] Cải tạo và củng cố quan hệ sản xuất nh ưng bao giờ cũng phải gắn liền với sự phát triển của lực lượng sản xuất, và được đảm b ảo b ằng sự phát triển của lực lượng sản xuất. Đó là đ iều kiện cơ bản cho cuộc cách mạng quan hệ sản xuất phát triển vững chắc. Với trình độ của m ình lực lượng sản xuất yêu cầu phải có nhữ ng quan hệ sản xu ất phù hợp với nó mới có th ể bộc lộ hết khả n ăng của mình và m ới có khả n ăng phát triển nhanh chóng. Tương ứng với mỗi trình độ lự c lượng sản xu ất đòi hỏ i mộ t quan h ệ sản xuất, một thành ph ần kinh tế nhất định như Ph.Ăng-ghen viết :"...giai cấp Tư sản không th ể b iến những tư liệu sản xuất có tính chất hạn ch ế ấy thành những lực lượng sản xuất m ạnh mẽ được nếu không biến những tư liệu sản xuất của cá nhân thành những tư liệu sản xuất có tính chất xa hội, mà chỉ một số 14
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com đông người cùng làm mới có thể sư dụng được" [Ph.Ang-ghen Chống đuy rinh_ nhà xuất b ản Sự thật_ Hà Nội_ n ăm 1971_trang 455]. Kết hợp từng ưu thế riêng củ a từng thành phần kinh tế thông qua phân cônglao động x• hội là con đường hiệu qu ả nhất để phát triển lực lượng sản xuất, qua đ ây ta cũng thấy rõ vấn đ ề cơ bản là làm th ế n ào để quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất, trình độ phát triển của lực lượng sản xu ất. Việc phát triển kinh tế hàng hoá nhiều thành phần ở nước ta luôn luôn được tiến hành đồng thời với việc không ngừng đổi m ới và hoàn thiện cơ chế quản lý kinh tế nhằm bảo đ ảm cho sư phát triển đ ó không xa rời đ ịnh hướng xa hội chủ n ghĩa. Hiện nay các thành phần kinh tế của ta đ ang vận động theo cơ ch ế thị trường với sự điều tiết quản lý củ a Nhà nư ớc theo định hướng xa hộ i chủ n ghĩa. Nhà nước quản lý th ị trường bằng pháp lu ật, bằng cơ chế chính sách ,và các đòn b ẩy kinh tế đ ể phát triển sản xu ất phụ c vụ mọi nhu cầu của xa hội. “Xây dựng chủ nghĩa xa hội, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa, tạo ra sự biến đổi về chất củ a xa hội trên tất cả các lĩnh vực là sự nghiệp rất khó khăn, phứ c tạp, cho nên phhải trải qua một thời k ỳ q uá độ lâu dài với nhiều ch ặng đ ường, nhiều hình thức tổ chức kinh tế , xa hội có tính chất quá độ ” [Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quố c lần thứ IX_ nhà xuất b ản Chính Trị Quố c Gia_ Hà Nộ i_ n ăm 2001_ trang 85]. *Những ưu điểm và hạn chế trong cơ chế kinh tế m ới. Về ưu điểm: Trong cơ ché kinh tế mới, sự cạnh tranh diễn ra mạnh mẽ. Do đó tính n ăng động sáng tạo đ ươc phát huy, người lao động đ a không còn tính ỷ lại vào nhà nước như trong cơ ché tập trung quan liêu bao cấp không biết chủ động tìm việc và tăng thu nhập. Đối với các doanh nghiệp bước đầu đổ i mới phân ph ối lợi nhuận, thực hiện cơ 15
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com chế giá tiêu thụ sản phẩm theo quan h ệ cung cầu trên thị trường và hoạt động kinh doanh có hiệu quả. Nhờ đó nền kinh tế nư ớc ta đa đạt đư ợc những thành tựu quan trọng: “Tổng sản ph ẩm trong nước (GDP) sau 10 năm tăng h ơn gấp đô i ( 2,07 lần). tích lu ỹ nộ i bộ của nền kinh tế từ mứ c không đáng kể, đến năm 2000 đa đ ạt 27% GDP. Từ tình trạng hàng hoá khan hiếm nghiêm trọng, nay sản xuất đa đ áp ứng được các nhu cầu thiết yếu của nhân dân và n ền kinh tế, tăng xuất khẩu và có d ự trữ. Kết cấu hạ tầng kinh tế, xa hộ i phát triển nhanh. Cơ cấu kinh tế có bước chuyển d ịch tích cự c Trong GDP, tỷ trọng nông nghiệp từ 38,7% giảm xuống 24,3%, công n ghiệp và xây dựng từ 22,7% tăng lên 36,6%, dịch vụ từ 38,6% tăng lên 39,1% [Văn kiện Đại hộ i đại biểu toàn quốc lần thứ IX_ nhà xu ất bản Chính Trị Quốc Gia_ Hà Nộ i_ n ăm 2001_ trang 149 -150]. Mặt hạn chế: Bên cạnh nh ững ưu điểm trên không th ể không nh ắc đến m ột số hạn chế vẫn còn tồn tại. Đó là việc chuyển sang cơ chế thị trường còn có nhiều mặt thiếu nhất quán đ ặc biệt trong tài chính tiền tệ, quản lý còn lỏng lẻo, đội ngũ cán bộ chư a theo kịp với yêu cầu củ a thị trường mới, vai trò của Nhà nước trong quản lý hoạt động đời sống kinh tế x hội còn yếu. Trong lĩnh vực kinh doanh, nhà nư ớc chư a tạo được động lự c khuyến khích nâng cao n ăng suất. Người lao động ch ưa có động lực thường xuyên và ch ưa cảm th ấy có sự gắn bó đối với sản xuất kinh doanh và quá trình phát triển của doanh nghiệp. Tình trạng lạm dụng kinh doanh còn nhiều, thị trường vốn còn chậm phát triển, l i suất ch ưa phù hợp với kinh tế th ị trường dẫn đến h ạn ch ế đ ầu tư. “Kinh tế vĩ mô còn những yếu tố thiếu vững ch ắc. Hệ thống tài chính, ngân hàng, kế ho ạch đổ i mới chậm, ch ất lư ợng hoạt động hạn ch ế; môi trường đầu tư, kinh 16
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com doanh còn nhiều vư ớng m ắc, chưa tạo điều kiện và hỗ trợ tốt cho các thành phần kinh tế phát triển sản xuất, kinh doanh” [Văn kiện Đại hội đ ại biểu toàn quố c lần thứ IX_ nhà xuất b ản Chính Trị Quố c Gia_ Hà Nộ i_ n ăm 2001_ trang154]. b) Việc vận dụng nguyên lý quan h ệ sản xu ất phù hợp với tính chất, trình độ phát triển của lực lượng sản xuất ở nước ta tập trung giải quyết các vấn đ ề sau: * Phát triển lực lượng sản xu ất: Về công nghiệp hoá, hiện đ ại hoá nhằm phát triển tư liệu sản xuất: Chúng ta đều biết rằng, từ trư ớc đến nay, công nghiệp hoá - hiện đại hoá là khuynh hướng phát triển tất yếu của các nước. Đối với nước ta, từ mộ t nền kinh tế tiểu nông muốn thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, nhanh chóng đạt tới trình độ củ a một nước phát triển tất yếu phải đẩy m ạnh sự nghiệp công nghiệp hoá như là một cuộ c cách m ang toàn diện và sâu sắc. Đại hội lần th ứ IX của Đảng cũng khẳng đ ịnh: “Chiến lược phát triển kinh tế – xã hộ i 10 năm đầu của thế kỷ XXI: Chiến lược đ ẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đ ại hoá theo đ ịnh hướng x hội chủ ngh ĩa, xây dự ng nền tảng đ ể đến n ăm 2020 nước ta cơ bản trở thành một n ước công nghiệp.” [Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần th ứ IX_ nhà xuất b ản Chính Trị Quốc Gia_ Hà Nội_ năm 2001_ trang 148]. Quá trình công nghiệp hoá, hiện đ ại hoá đòi hỏi phải được triển khai toàn diện và đồng bộ trong mọi lĩnh vực kinh tế, đặc biệt là quá trình công nghiệp hoá, hiện đ ại hoá nông nghiệp và nông thôn. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước phải bảo đ ảm xây dựng n ền kinh tế độc lập tự chủ, trước hết là độ c lập tự chủ về đường lối, chính sách, đồng th ời có tiềm lực kinh tế đủ m ạnh, có cơ cấu kinh tế hợp lý, có sức cạnh tranh, có năng lự c nội sinh về khoa học và công ngh ệ... Xây dựng nền kinh tế 17
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - http://www.simpopdf.com độc lập tự chủ đ i đôi với chủ động hội nhập kinh tế quốc tế, kết h ợp nội lực với n goại lực thành nguồn lự c tổng hợp để phát triển đất n ước. Về nâng cao, mở rộng hệ thống giáo dục đào tạo nhằm phát triển người lao động: Nh ận th ức sâu sắc về tầm quan trọng củ a yếu tố con ngư ời trong lực lượng sản xuất, Đại hộ i Đảng IX đa nh ận đ ịnh: “Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự n ghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, là đ iều kiện đ ể phát huy nguồn lực con người- yếu tố cơ bản để phát triển xa hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững.” [Văn kiện Đại hộ i đại biểu toàn quốc lần thứ IX_ nhà xuất bản Chính Trị Quốc Gia_ Hà Nội_ năm 2001_ trang 108] đồng thời cũng đư a ra mụ c tiêu “Giáo dụ c và đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là quố c sách hàng đầu”. Điều đó đa cho th ấy việc phát huy nhân tố con người là vấn đ ề đ ang rất được coi trọng hiện nay. Chúng ta chủ trương tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới nội dung, phương pháp d ạy và học, h ệ thống trường lớp và hệ thống qu ản lý giáo dục, thự c hiện “chuẩn hoá, hiện đ ại hoá , xa hội hoá”. Chăm lo phát triển giáo dục m ầm non, m ở rộng hệ thố ng nhà trẻ, mẫu giáo. Củng cố thành tựu xoá mù chữ và phổ cập giáo dục tiểu học. Đẩy nhanh tiến độ phổ cập giáo dục trung học cơ sở, tạo điều kiện cho những đ ịa phương có khả n ăng hoàn thành sớm việc phổ cập giáo dục bậc trung học, phát triển đa dạng các loại hình trường phổ thông trung học, trung họ c chuyên nghiệp và dạy nghề đồng thời mở rộng h ợp lý quy mô giáo dục đ ại học. * Xây dựng và hoàn thiện quan h ệ sản xuất: quan hệ sản xuất mới theo đ ịnh hướng xa hội chủ nghĩa: xây d ựng nền kinh tế nhiều thành phần. Trong thời k ỳ q uá độ đi lên chủ nghĩa xa hộ i, nền kinh tế nước ta không còn là nền kinh tế tư bản, nhưng cũng chưa hoàn toàn là nền kinh tế xa hội chủ ngh ĩa. Bởi vậy 18