Sổ tay kiến thức thương mại điện tử

Chia sẻ: Nguyen Hoang | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

196
lượt xem 90
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Xin giới thiệu đến quý vị cuốn sổ tay kiến thức Marketing qua mạng và thương mại điện tử gồm nhiều bài viết lần lượt đề cập đền những phần kiến thức cốt lõi nhất của Markketing và thương mại điện tử

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sổ tay kiến thức thương mại điện tử

CÔNG TY TNHH THƯƠNG M I I N T V.E.C a ch : 82-84 Calmette, P.202, Qu n 1, Tp.HCM Tel: (08)-9143941 - Fax: (08)-8295063 Email: info@vecvn.com www.vecvn.com, www.vnmarketplace.net, www.toiyeudulich.com S TAY KI N TH C THƯƠNG M I I N T Biên so n b i: DƯƠNG T DUNG dung@vecvn.com Th c sĩ Qu n tr Kinh doanh Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) M CL C L i ng Ph n 1: H i – áp 1.1. Internet giúp ư c gì cho vi c marketing? 1.2. Website là gì, t i sao c n có website? 1.3. Doanh nghi p nào nên có website? 1.4. T i sao website ho t ng không hi u qu ? 1.5. Làm th nào tìm khách hàng qu c t ? 1.6. Làm th nào marketing qua m ng trong nư c? 1.7. Có ph i TM T là ph i thanh toán qua m ng? 1.8. Có t n kém l m không khi áp d ng TM T? 1.9. Tôi ph i làm gì u tư cho TM T có hi u qu ? Ph n 2: Ki n th c chung v Marketing qua m ng 2.1. nh nghĩa marketing qua m ng (e-marketing) 2.2. T i sao ph i chú tr ng marketing qua m ng? 2.3. e-marketing cho website 2.4. e-marketing cho s n ph m 2.5. Các chi n lư c e-marketing ph bi n 2.6. Chi n lư c e-marketing hay, hi u qu 2.7. Nguyên t c c n nh khi th c hi n e-marketing 2.8. Nh ng i u c n lưu ý khi th c hi n e-marketing 2.9. M t s a ch website v e-marketing Ph n 3: Ki n th c chung v Thương m i i n t 3.1. nh nghĩa Thương m i i n t 3.2. TM T và l i ích cho Doanh nghi p 3.3. TM T h tr DNVN như th nào? 3.4. TM T - nh ng i u c n lưu ý 3.5. Các bư c tri n khai TM T cho DNVN 3.6. Làm th nào thành công trong TM T? 3.7. N i l c DNVN c n có trong TM T 3.8. Ki n th c chung v k thu t trong TM T 3.9. M t s website i n hình v TM T VN S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 1
L I NG Xin gi i thi u n quý v quy n S tay Ki n th c Marketing qua m ng (e-marketing) và Thương M i i n T g m nhi u bài vi t l n lư t c p n nh ng ph n ki n th c c t lõi nh t c a Marketing qua m ng và Thương M i i n T , nh m trang b ki n th c cơ b n nh t v lĩnh v c này cho i tư ng c gi là các doanh nhân c a các DN v a và nh ho c b t kỳ ai quan tâm n Marketing qua m ng và Thương M i i n T . Nh ng bài vi t này do Chuyên viên Thương m i i n t c a công ty V.E.C biên so n v i mong mu n h tr nh n th c c a DN trong ti n trình h i nh p qu c t thông qua vi c tri n khai và khai thác l i ích t thương m i i n t và marketing qua m ng nâng cao kh năng c nh tranh c a DN. Thưa các b n, vào th i i m u năm 2005, Vi t Nam ang n l c mong mu n gia nh p T ch c Thương M i Qu c T (WTO), ang khuy n khích u tư nư c ngoài vào Vi t Nam, ang y m nh xúc ti n xu t kh u r t nhi u m t hàng v.v… Ch hơn m t năm n a thôi là Vi t Nam ã chính th c gia nh p AFTA và hàng rào thu quan s h u như không còn b o h cho hàng hóa Vi t Nam trư c hàng hóa nh p kh u t các nư c ASEAN ư c n a. Xu hư ng Toàn c u hóa ngày càng tr nên rõ ràng hơn Vi t Nam: hàng hóa ư c nh p v i thu su t r t th p, các rào c n thu quan và b o h kinh t ngày càng gi m, các doanh nghi p, t p oàn nư c ngoài có m t Vi t Nam ngày càng nhi u… Do ó, ây là th i i m quan tr ng i v i các DN v a và nh Vi t Nam bu c ph i tìm cách kinh doanh hi u qu hơn có th c nh tranh, t n t i và phát tri n. May m n thay, Thương M i i n T có th là m t công c r t t t giúp các DN v a và nh c a Vi t Nam vươn ra th trư ng th gi i tìm l i ra cho mình. Hy v ng quy n S tay Ki n th c Marketing qua m ng và Thương M i i n T này s giúp quý v t tin và quy t tâm hơn tri n khai Thương M i i n T và Marketing qua m ng m t cách có hi u qu . M i th c m c hay ph n h i thông tin, vui lòng liên h V.E.C (www.vecvn.com, tmdt@vecvn.com). Trân tr ng, Dương T Dung V.E.C Co., Ltd. PH N 1: H I - ÁP 1.1. Internet giúp ư c gì cho vi c marketing? c tính c a Internet là không gi i h n v trí a lý, không gian, th i gian, n i dung thông tin, có th ti p c n r t nhi u ngư i vào b t kỳ lúc nào v i chi phí r t th p… Do ó, Internet th t s là m t kênh marketing m i, hi u qu cho m t s lo i hình DN, nhât là các DN có th trư ng nư c ngoài. 1.2. Website là gì, t i sao c n có website? Website là m t a ch g m m t hay nhi u trang web trưng bày thông tin, hình nh v m t hay nh ng ch nào ó, có d ng a ch www.abc.com, www.abc.com.vn, www.xyz.net, www.abc.com.xyz... i v i DN thì website ư c dùng trưng bày thông tin, hình nh v DN, v s n ph m, d ch v ... nh m t o i u ki n cho các i tư ng quan tâm có th tìm hi u thông tin v DN và s n ph m/d ch v c a DN m t cách ti n l i nh t - t b t kỳ nơi nào và b t kỳ lúc nào. Bên c nh ó, website còn giúp DN tương tác v i khách hàng hay khách hàng ti m S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 2
năng m t cách ti n l i thông qua m ng Internet. Và DN ti t ki m ư c r t nhi u chi phí liên l c như g i bưu i n, i n tho i, fax ư ng dài và qu c t . T i sao doanh nghi p nên có website? Không ph i DN nào cũng nên có website. Bên dư i là m t s lo i DN nên có website: • DN có ho c tìm ki m khách hàng nư c ngoài • DN c n cung c p thông tin chi ti t, thông tin mang tính c p nh t cho khách hàng nh ng a bàn r ng l n • DN c n thư ng xuyên gi i thi u mình, s n ph m, d ch v n v i các i tư ng khách hàng trong m t hay nhi u a bàn r ng l n V i nh ng DN như trên thì website s giúp: • Cung c p thông tin nhanh chóng, mang tính c p nh t ph c v t t các i tư ng khách hàng • Kh i lư ng thông tin cung c p không h n ch như qu ng cáo trên báo ài • Qu ng bá th trư ng toàn c u (báo chí VN không giúp ư c i u này) • Thông tin luôn s n có trên website và có th ư c xem b t kỳ lúc nào, tìm ki m d dàng • Ti t ki m chi phí qu ng cáo (giá xây d ng và duy trì m t website r hơn nhi u so v i chi phí qu ng cáo trên báo ài, n i dung l i không gi i h n) • Thông tin d dàng ư c thay i mà không ph i in l i như brochure, catalogue, danh thi p... • Tương tác v i i tư ng khách hàng (h tr , tư v n, t hàng...) • Ti t ki m chi phí thuê m t b ng (siêu th i n t ), nhân s (nhân viên ph c v ) • Làm tăng tính chuyên nghi p c a DN (th i i k thu t s mà trên danh thi p c a DN không có a ch website thì ch c là DN nh ) • Rút ng n kho ng cách gi a DN nh và DN l n (trên website - n u làm chuyên nghi p – thì không ai bi t ây là DN l n hay nh vì TM T có tính ch t “không bi t m t nhau, không thăm vi ng th c s ”) • và m t s l i ích khác 1.3. Doanh nghi p nào nên có website? Không ph i DN nào cũng nên có website. Bên dư i là m t s lo i DN nên có website: • DN có ho c tìm ki m khách hàng nư c ngoài: DN s n xu t hàng hóa xu t kh u nh t nh ph i có website có th chào hàng cho i tư ng khách hàng t nư c ngoài • DN c n cung c p thông tin chi ti t, thông tin mang tính c p nh t cho khách hàng nh ng a bàn r ng l n: ví d như báo chí, ài truy n hình, công ty d ch v tư v n, a c, vi c làm... • DN c n thư ng xuyên gi i thi u mình, s n ph m, d ch v n v i các i tư ng khách hàng trong m t hay nhi u a bàn r ng l n: các công ty s n xu t hàng tiêu dùng trong nư c, các ơn v kinh doanh gi i trí (phim, băng ĩa...), ăn u ng, thư giãn (gi i thi u khung c nh quán, th c ơn...) • Ngoài ra, các DN có ti ng tăm trong ngành thì cũng r t nên có website kh ng nh tính chuyên nghi p và tiên phong c a mình. • Dĩ nhiên, các DN ho t ng trong lĩnh v c CNTT thì ch c ch n ph i có website, vì ây là “lãnh a” c a h , n u không có website thì có v “mâu thu n” v kh năng. DN c a b n có n m trong nh ng DN c n có website hay không? N u không, có th ây chưa ph i là lúc b n nghĩ n vi c xây d ng website mà b n có th thong th ch i khi nào th c S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 3
s có nhu c u. Dĩ nhiên n u b n mu n th hi n s chuyên nghi p b ng cách ph i có m t website th t n tư ng, b n hoàn toàn có th t ư c i u mong mu n ó v i vài tri u ng. N u DN c a b n n m trong nhóm nên có website mà hi n chưa có website thì b n nên xây d ng cho DN mình m t website càng nhanh càng t t. 1.4. T i sao website ho t ng không hi u qu ? a s các DN có website u than phi n r ng website c a h không mang l i hi u qu cho vi c kinh doanh. ó là m t th c tr ng chung cho các DN v a và nh VN. Nguyên nhân cũng r t ơn gi n như sau: Website xây xong r i thì “b b quên”, không marketing website Ví d như m t s n ph m m i c a DN ư c s n xu t ra r i không có m t ho t ng marketing nào qu ng bá s n ph m ó thì li u th trư ng có bi t n s n ph m ó hay không? Do v y, sau khi có website r i, DN ph i chú tr ng marketing cho website c a mình, c marketing trên m ng và marketing truy n th ng (như in a ch website lên danh thi p, bao g m a ch website trong các m u qu ng cáo, bao bì, tài li u giao d ch c a DN). Marketing website trên m ng thì có nhi u cách, b n có th c trong ph n hư ng d n marketing qua m ng. Vi c marketing này (c trên m ng và theo cách truy n th ng) nh m m c ích làm cho m i ngư i bi t n và có th tìm n website c a DN. N i dung nghèo nàn, không c p nh t, thi t k không chuyên nghi p, ch c năng không ti n l i N u làm t t vi c marketing, có nhi u ngư i truy c p nhưng ph n n i dung, hình th c, ch c năng website l i nghèo nàn, không chuyên nghi p thì s khó có kh năng ngư i ta quay l i xem l n th hai. Hơn n a, nguy cơ b i tư ng khách hàng ánh giá th p m c chuyên nghi p c a DN n u website c a DN không ư c chăm sóc k lư ng làm cho DN b m t nhi u cơ h i bán hàng. N u website c a b n không mang l i hi u qu kinh doanh như b n mong mu n, b n có th nh V.E.C ki m tra, tư v n cho b n cách th c c i ti n khai thác t t hơn website c a DN c a b n. 1.5. Làm th nào tìm khách hàng qu c t ? N u DN b n s n xu t hàng hóa xu t kh u, vi c tìm u ra th trư ng qu c t là m t nhi m v s ng còn c a DN. Ph n này hư ng d n b n vài cách th c thông d ng và hi u qu giúp b n qu ng bá s n ph m c a mình cho các i tác qu c t và tìm ki m khách hàng ti m năng m i qu c gia. 1. B n hãy tham gia trưng bày s n ph m trên các sàn giao d ch qu c t như: • www.vnmarketplace.net: b n nên làm m t e-catalogue trưng bày s n ph m c a mình cho m i i tư ng quan tâm (thư ng là các nhà nh p kh u qu c t ), b n cũng nên ăng các m u rao bán trên website này (tham kh o www.vnmarketplace.net/ec/minhhai). • www.alibaba.com • www.ec21.com Trên các sàn giao d ch này, b n không ch c n trưng bày hình nh, thông tin v s n ph m mà b n còn ph i nên thư ng xuyên ăng các m u rao bán (selling trade lead) và tr l i l i các m u tìm mua hàng i v i m t hàng b n ang bán. Cách th c này r t h u hi u. Tuy nhiên, b n ph i có v n ti ng Anh kha khá và k năng duy t web. 2. B n nên t ti p th mình v i các nhà nh p kh u m t hàng b n ang bán. B n có th mua danh sách thông tin v các nhà nh p kh u (tên công ty, a ch , tel/fax, email, website...) r i t g i email chào hàng, gi i thi u website h vào tham kh o hàng hóa, giá S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 4
c ... V.E.C có th cung c p cho b n danh sách các nhà nh p kh u các ngành ngh hàng hóa trên toàn th gi i. 3. N u b n có website, b n ph i ăng ký website v i các b tìm ki m (search engines), danh b website (web directory), trao i link v i các website khác, n u có ngân sách cho marketing, b n nên t banner trên các website n i ti ng nơi mà i tư ng khách hàng c a b n hay lui t i. Tuy nhiên, tìm ra khách hàng ti m năng qu c t không khó b ng bi n h thành khách hàng. Vi c này òi h i nhi u y u t : hàng hóa c a b n, giá c , ch t lư ng d ch v (t c ph c v , tính chuyên nghi p c a thông i p liên h qua l i v i khách hàng...). 1.6. Làm th nào marketing qua m ng trong nư c? i v i DN có th trư ng trong nư c, hi n nay s ngư i VN truy c p Internet ã lên n kho ng 5.5 tri u ngư i (tháng 10/2004), ch y u là gi i tr và CBCNV, con s này tăng g n như g p ôi m i năm. Do ó, nh ng DN cung c p s n ph m hay d ch v dành cho gi i tr , CBCNV thì marketing trên m ng là m t công c h u ích và ngày càng chi m tr ng s quan tr ng hơn. marketing qua m ng cho th trư ng trong nư c, DN có th th c hi n các vi c sau: • Thi t k website th t hi u qu , cung c p y ch c năng, thông tin, ti n ích dành cho i tư ng ngư i xem • Sau ó lên m ng ăng th t nhi u rao v t trên các website rao v t, ăng thư ng xuyên m i tu n • N u có ngân sách dành cho marketing, t banner trên các website n i ti ng khác như www.vnexpress.net, www.tintucvietnam.com, www.saigontre.com... ngư i xem chú ý n banner c a DN và t ó click vào vào xem website c a DN • Chú tr ng t i ưu hóa website xu t hi n th h ng cao trong k t qu tìm ki m c a Google v i t khóa ch n trư c. Lưu ý, VN, hơn 90% ngư i truy c p Internet dùng Google tìm ki m thông tin. • Hình th c g i email marketing và khuy n khích thành viên gi i thi u website này cho b n bè 1.7. Có ph i TM T là ph i thanh toán qua m ng? a s DN nghĩ r ng TM T là ph i có thanh toán qua m ng. i u này không úng. TM T có nhi u m c . VN, chúng ta có th chưa t ư c m c thanh toán qua m ng, nhưng không có nghĩa là chúng ta không t n d ng ư c TM T ph c v cho vi c kinh doanh c a DN. i v i tình hình chung VN hi n nay, DN nên tích c c t n d ng TM T cho vi c marketing và tìm ki m khách hàng qua m ng. làm i u này không khó l m, cũng không có nhi u r i ro kèm theo như trong thanh toán qua m ng. Tuy nhiên khai thác t t TM T ph c v cho vi c marketing qua m ng, DN c n ph i kiên trì và bi t cách marketing úng, hi u qu . V.E.C hân h nh ư c tư v n cho DN v a và nh v cách th c marketing qua m ng sao cho hi u qu nh t. 1.8. Có t n kém l m không khi áp d ng TM T? Th t ra chi phí tri n khai TM T dao ng r t l n, tùy thu c vào mô hình kinh doanh c a DN. Ph n này xin gi i thi u ư c lư ng sơ b chi phí tri n khai và duy trì TM T c a m t vài mô hình TM T như sau: S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 5
i v i DN ơn gi n ch mu n có website trưng bày thông tin, cho t hàng qua m ng... Chi phí tri n khai Chi phí duy trì hàng tháng - Xây d ng - Chi phí hosting + domain: 100.000 – 200.000 ng website: t 3 – 7 - Chi phí truy c p Internet: n u thuê ADSL, kho ng 500.000 tri u ng ng/tháng - Chi phí marketing cho website (thuê d ch v tr n gói): 100.000 – 200.000 ng i v i DN kinh doanh “nghiêng” nhi u v trên m ng v i nh ng website ph c t p, ông ngư i vào xem Chi phí tri n khai Chi phí duy trì hàng tháng - Xây d ng - Chi phí hosting + domain: kho ng 500.000 – 1.000.000 ng website: t 10 - 20 - Chi phí truy c p Internet: n u thuê ADSL, kho ng 1.000.000 tri u ng ng/tháng - Chi phí marketing cho website: tùy theo ngân sách, có th vài tri u n vài ch c tri u m i tháng Như v y, chi phí làm website và chi phí duy trì website là không cao. N u DN mu n t p trung làm marketing qua m ng t t thì ph i u tư chi phí cho e-marketing và nhân s . Khi DN quy t nh xây d ng website cho mình, thì nh t thi t cũng ph i có gi i pháp marketing và khai thác l i ích mang l i t website. 1.9. Tôi ph i làm gì u tư cho TM T có hi u qu ? u tư cho TM T có hi u qu , DN c n ghi nh m t s v n sau: • Marketing: marketing là chìa khóa chính cho s thành công trong TM T. marketing t t, DN có th ph i u tư nhân l c am hi u v marketing truy n th ng và marketing qua m ng. Ho c ti t ki m hơn, DN có th thuê d ch v marketing qua m ng tr n gói. • Ch t lư ng website: DN ph i u tư vào n i dung c a website b ng cách chăm sóc n i dung thư ng xuyên, c p nh t thông tin... vi c này có th có m t nhân viên ng ra m nhi m ho c n u DN không có nhi u n i dung m i m t cách thư ng xuyên thì công vi c này có th giao cho b ph n kinh doanh kiêm nhi m, không phát sinh thêm chi phí nhân s . • Ch t lư ng d ch v h tr khách hàng: i u này quan tr ng. Vi c h tr khách hàng qua m ng m t cách chuyên nghi p góp ph n r t l n vào s thành công c a DN trong TM T. DN c n có ít nh t m t nhân viên ph trách vi c gi i áp th c m c c a khách hàng ti m năng m t cách chuyên nghi p và nhanh chóng. • Chi n lư c kinh doanh: n u DN ch n hình th c kinh doanh “nghiêng” nhi u v tr c tuy n thì ph i có i ngũ kinh doanh gi i v chi n lư c kinh doanh trên m ng, am hi u các ho t ng kinh doanh, marketing trên m ng... • Nhân s chuyên môn v TM T: tương t như ph n Chi n lư c kinh doanh, n u DN kinh doanh tr c tuy n thì nh t nh ph i có nh ng nhân s chuyên môn v TM T như k thu t, marketing qua m ng, ph c v khách hàng qua m ng, n i dung, nghiên c u th trư ng online v.v... S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 6
PH N 2: KI N TH C CHUNG V MARKETING QUA M NG 2.1 nh nghĩa marketing qua m ng Marketing qua m ng (hay e-marketing, Internet marketing) là vi c th c hi n các ho t ng qu ng bá m t thông i p n v i nhóm i tư ng qu ng bá d a trên các công c email, Internet, WWW. Thông qua email, DN có th g i thông i p qu ng bá n các nhóm i tư ng qu ng bá. Thông qua WWW, DN có th xây d ng website trưng bày y thông tin r i sau ó t p trung qu ng bá a ch website này cho th t nhi u ngư i bi t n (quan tr ng nh t là th t nhi u ngư i trong nhóm i tư ng mà DN mu n chuy n t i thông i p qu ng bá nh ) vào xem nh ng n i dung trưng bày trên website c a DN. Ho c thông qua website c a các ơn v khác, DN cũng có th ăng t i nh ng m u rao v t, c n mua - c n bán... nh m tìm ki m i tư ng quan tâm. Cũng thông qua WWW, DN có th tìm ki m thông tin v các i tác ti m năng ch ng liên h chào hàng. 2.2. T i sao ph i chú tr ng marketing qua m ng? DN nào cũng c n ph i chú tr ng marketing. Trong TM T cũng th . B n có bi t hi n nay (tháng 11 năm 2004) trên m ng Internet có hơn 40 tri u website v i hơn 8 t trang web. N u m t ngư i m i ngày tìm ki m ra và xem 10 website m i thì ph i m t 4 tri u ngày (12.000 năm) m i c qua h t s website có trên th gi i, ó là chưa k ư c tính m i tháng có kho ng 1.000.000 website m i ra i, và dĩ nhiên, s website “ch t” trong tháng v n không ít. Theo th ng kê, hơn 80% ngư i duy t web tìm ra các website thông qua vi c tìm ki m trên các b tìm ki m, ph bi n nh t là www.google.com, www.yahoo.com và www.msn.com. Vì th , marketing website c a b n, i u quan tr ng là website c a b n ph i ư c li t kê th h ng Top 30 c a k t qu tìm ki m c a các b tìm ki m chính (như google, yahoo…) v i m t s t khóa ch n trư c. Th c hi n i u này không d và h u như t t c các ngư i ch c a các website u c g ng t ư c i u này. B n có th nh d ch v marketing và t i ưu hóa website (website optimization) giúp b n t ư c i u này. Ngoài ra, b n ph i tìm cách cho a ch website c a b n ư c gi i thi u càng nhi u trên m ng càng t t, thông qua vi c ăng rao v t, li t kê trên các danh b website và trao i link v i các website khác. 2.3. e-marketing cho website marketing cho website, b n c n áp d ng c 2 hình th c: marketing truy n th ng (như in a ch trên các tài li u sales…) và marketing qua m ng (hay chính là e-marketing). e-marketing cho website c a b n, b n ph i làm các vi c sau: • ăng ký a ch website, lĩnh v c c a website v i m t vài b tìm ki m chính như www.google.com (t i www.google.com/addurl.html), www.yahoo.com… Lưu ý, nhi u d ch v h a s giúp b n ăng ký a ch website v i hàng nghìn, ch c nghìn b tìm ki m, song th c ch t i u này không c n thi t, vì ngư i xem ch t p trung tìm ki m website b ng m t vài b tìm ki m n i ti ng nh t mà thôi. • ăng ký a ch website v i các danh b website như www.dmoz.org, www.google.com, www.vietnamwebsites.net… vì s ngư i tìm ki m website thông qua các danh b này cũng nhi u. ây có th là cách tìm ki m website thông d ng th hai, ng sau cách dùng b tìm ki m. • Trao i link v i các website khác, càng nhi u càng t t. • N u có ngân sách, b n nên cho t banner qu ng bá website trên các website khác n i ti ng hơn, nơi có ông i tư ng b n mu n gi i thi u website c a mình. Lưu ý, ví d b n mu n S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 7
t banner qu ng cáo trên website A, b n nên xem xét i tư ng ngư i xem ch y u c a website A có ph i là i tư ng b n mu n m i vào xem website c a b n hay không. • ăng rao v t gi i thi u website c a b n trên các website rao v t khác, ho c gi i thi u website c a b n trong các di n àn nơi t p trung nhi u i tư ng b n tìm ki m. 2.4. e-marketing cho s n ph m qu ng bá s n ph m c a mình ra th trư ng qu c t , b n c n làm các vi c sau: • Có m t nơi trưng bày s n ph m trên m ng Internet: có th là website, nhưng n u ch là website, b n ph i m t nhi u công s c qu ng bá website trên th trư ng qu c t - vi c này r t khó và òi h i nhi u công s c, chi phí… Ho c b n nên xây d ng e-catalogue trên các sàn giao d ch qu c t , như là www.vnmarketplace.net (xem www.minhlong.vnmarketplace.net) như th b n ã t n d ng ư c lư ng khách vào xem c a các sàn giao d ch này. • Ngoài ra, b n cũng ph i ch u khó ăng t i thông tin gi i thi u mình, hàng hóa c a mình (tuy nhiên, không ăng ư c nhi u hàng hóa n u không tr phí thông qua th tín d ng) trên các sàn giao d ch như www.alibaba.com, www.ec21.com, www.indiamart.com… Và cũng trên các sàn giao d ch này, b n nên c ph n Trade Leads (Tìm mua – Tìm bán) xem có ai mu n mua m t hàng mình ang s n xu t không? • M t cách n a là b n t gi i thi u mình v i các nhà nh p kh u qu c t thông qua vi c mua danh sách a ch liên h c a các nhà nh p kh u trên th gi i v ngành hàng c a mình, t ó b n s email/fax cho h nh ng thông i p t gi i thi u v mình, v hàng hóa c a mình, nh m thu hút s chú ý c a h . V.E.C có cung c p danh sách các nhà nh p kh u các ngành hàng trên toàn th gi i cho DNVN. 2.5. Các chi n lư c e-marketing ph bi n • Email marketing: g i email n các i tư ng khách hàng, tuy nhiên, nên tránh làm phi n ngư i nh n b ng cách g i liên t c và không cho h ch c năng t ch i nh n (spam) • Trao i link v i các website khác (trao i thư ng là mi n phí) • Tr ti n ư c t banner ho c link trên các website khác • T i ưu hóa website ư c li t kê trên Top 10, Top 20, Top 30… c a các k t qu tìm ki m c a b tìm ki m (ch y u là www.google.com, www.yahoo.com) v i m t s t khóa ã ch n. • Cung c p nh ng thông tin, ch c năng b ích thu hút ngư i c và gi h quay l i c thư ng xuyên • ăng ký li t kê trong càng nhi u danh b website (website directory) càng t t 2.6. Chi n lư c e-marketing hay, hi u qu • Chi n lư c lan truy n (virus marketing): t c t n d ng ngư i xem marketing cho nh ng ngư i khác. Ví d Yahoo, Hotmail cho m i ngư i dùng email mi n phí, nhưng trong thông i p email, h t ng kèm theo m t câu qu ng cáo cu i email. N u b n dùng Yahoo và g i email cho m t ngư i khác chưa dùng email, h s t nhiên bi t n Yahoo. Hình th c g i e-card cũng thu c lo i này. Khi b n g i m t e-card t www.123greetings.com n m t ngư i b n, ngư i này cũng nh ó mà bi t ư c website này. • Cho nh ng ch c năng ti n ích mà ch nh ng thành viên c a website m i dùng ư c v i nhau: ví d Yahoo Instant Message (Yahoo Chat) ch cho phép nh ng ngư i có ăng ký ID v i Yahoo m i có th chat v i nhau, t ó, nh ng ai mu n s d ng ti n ich YIM u ph i ăng ký tài kho n v i Yahoo. S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 8
• Quy n l i cho ngư i gi i thi u: m t s website khác tr ti n cho nh ng ai gi i thi u ngư i m i vào website c a mình, ho c s cho quy n l i theo d ng marketing a c p (multi-level marketing) t c là ngư i gi i thi u s hư ng quy n l i theo % nh ng gì mà ngư i ư c gi i thi u ki m ư c. • Tr ti n cho click: m t s website có chính sách hoa h ng cho ngư i gi i thi u, t c là các website khác có th li t kê link n website ng ý tr ti n này nh n ư c ti n m i khi gi i thi u ư c ngư i click sang. 2.7. Nguyên t c c n nh khi th c hi n e-marketing • N i dung thông i p: n i dung thông i p ph i ư c trau chu t v câu ch , hình nh sao cho thu hút ngư i c, g i tính tò mò c a ngư i c, và cung c p y thông tin hư ng d n ngư i c bi t mình ph i làm gì sau ó. • Tính chuyên nghi p: tính chuyên nghi p ư c th hi n qua nhi u cách, ví d như n u b n g i email marketing thì nh t thi t ph i có ch c năng t ch i nh n ti p dành cho ngư i không quan tâm, n u có ngư i quan tâm email h i thông tin thì b n ph i tr l i nhanh nh t có th , cung c p câu tr l i tr n v n, rõ ràng nh t… • T n su t: t n su t marketing qua m ng tùy thu c vào t ng hành ng c th , nói tóm t t, n u g i email marketing thì không nên g i “d y” quá (t c th i gian gi a 2 l n g i ng n quá, ch 1-2 ngày), còn các vi c ăng rao v t, tìm ki m i tác, ăng ký li t kê trên danh b website, trao i link… thì ph i làm r t thư ng xuyên m i tu n 2 - 3 l n. • Chi phí: có nh ng cách e-marketing t n r t nhi u ti n như t banner (song, hi u qu chưa ch c là t t trong trư ng h p s ngư i vào xem website ó không b n tâm n banner c a b n), cũng có nh ng cách e-marketing òi h i s kiên trì, công s c, k thu t và th i gian là ch y u. Cho nên, không ph i chi nhi u ti n là marketing hi u qu . • Hi u qu : khi b n có chi n d ch e-marketing b ng m t hình th c nào, b n nên theo dõi k t qu . Marketing qua m ng r t d th y k t qu ngay sau ó. B n ph i theo dõi nghiên c u ghi nh n k t qu c a t ng hành ng marketing có chi n lư c marketing sâu sát hơn, hi u qu hơn. 2.8. Nh ng i u c n lưu ý khi th c hi n e-marketing Có m t s i u quan tr ng b n ph i lưu ý khi th c hi n e-marketing, b i vì n u b n sơ ý m c sai l m thì công s c e-marketing b n b ra xem như “công dã tràng”. • B n ng bao gi g i thông i p marketing qua email n ngư i khác khi n i dung, thi t k c a thông i p chưa ư c p, n tư ng, chuyên nghi p, nh t là khi còn l i chính t , l i ng pháp… • B n ph i cho ngư i nh n email quy n l a ch n có nh n ti p hay không, không nên làm ngư i nh n “ghét cay ghét ng” công ty c a b n khi h b t n công “bom thư” b i b n. • B n ph i cân nh c k nên u tư chi phí cho e-marketing như th nào hi u qu cao nh t (ví d t banner website nào) • Và vi c e-marketing là vi c c n làm thư ng xuyên, b n ph i trang b cho mình ki n th c v Internet, ti ng Anh, và m t s k năng marketing qua m ng. B n có th h c các k năng này qua vi c c các bài vi t hư ng d n ti ng Anh và Vi t trên các website (ti ng Anh thì nhi u hơn, phong phú hơn, chuyên sâu hơn). 2.9. M t s a ch website v e-marketing N u b n mu n nghiên c u th c hi n e-marketing t t, m t vài a ch website bên dư i có th giúp b n: • www.vnmarketplace.net: b n có th t banner, xây d ng e-catalogue trên website này xúc ti n xu t kh u hàng hóa • www.vecvn.com: cung c p d ch v tư v n, th c hi n e-marketing theo nhu c u, th c t c a DN b n S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 9
• http://www.internetmarketinginfo.com/promote.html: cung c p các bài vi t v các cách th c e-marketing cho b n, b ng ti ng Anh • http://www.akamarketing.com/internet-marketing-articles.html: tương t như trên, b n có th nâng cao ki n th c c a mình v e-marketing sau khi ch u khó c nhi u bài vi t v lĩnh v c này • http://www.powerhomebiz.com/ECommerce/internetmarketing.htm • http://onlinebusiness.about.com/od/marketing/ PH N 3: KI N TH C CHUNG V TM T 3.1. nh nghĩa Thương m i i n t Thương m i i n t (e-commerce) ch vi c th c hi n nh ng giao d ch thương m i d a trên các công c i n t (electronic) mà c th là m ng Internet và WWW (World Wide Web - t c nh ng trang web hay website). Ví d : vi c trưng bày hình nh hàng hóa, thông tin v DN trên website cũng là m t ph n c a TM T, hay liên l c v i khách hàng qua email, tìm ki m khách hàng thông qua vi c tìm ki m thông tin trên m ng Internet v.v... Có nhi u c p th c hi n TM T. c p cơ b n, DN có th ch m i có website trưng bày thông tin, hình nh, tìm ki m khách hàng qua m ng, liên h v i khách hàng qua email mà thôi. C p cao hơn thì DN ã có th th c hi n m t s giao d ch trên m ng như cho khách hàng t hàng th ng t trên m ng, qu n lý thông tin khách hàng, ơn hàng b ng cơ s d li u t ng trên m ng, có th x lý thanh toán qua m ng b ng th tín d ng v.v... i v i tình hình Vi t Nam hi n nay thì TM T giúp r t nhi u cho vi c marketing và tìm ki m khách hàng qua m ng, c biêt là các DN s n xu t hàng hóa xu t kh u. Các DN Vi t Nam không nên nghĩ r ng ph i có thanh toán qua m ng m i là TM T. 3.2. TM T và l i ích cho Doanh nghi p TM T nên ư c xem là m t công c h tr thương m i truy n th ng trong b i c nh Vi t Nam hi n nay. Th t v y, Vi t Nam hi n nay chưa có ơn v kinh doanh nào hoàn toàn “ o”, có nghĩa là các ho t ng kinh doanh hoàn toàn d a trên m ng Internet. Các lý do bên dư i s giúp b n nh n ra nh ng l i ích mà TM T s mang l i cho DN c a b n: • Qu ng bá thông tin và ti p th cho m t th trư ng toàn c u v i chi phí c c th p: ch v i vài ch c ô-la M m i tháng, b n ã có th ưa thông tin qu ng cáo c a b n n v i vài trăm tri u ngư i xem t các nơi trên th gi i. ây là i u mà ch có TM T làm ư c cho DN. V i website c a mình, b n có th qu ng cáo thông tin 24 gi m i ngày, 7 ngày m i tu n, và lư ng c gi c a b n là hàng trăm tri u ngư i t m i nơi trên th gi i. Chi phí cho website c a b n m i tháng ư c tính (kinh t nh t) là: 5 ô-la M chi phí lưu tr tr c tuy n (hosting), 10-20 ô-la M tr cho chi phí qu ng cáo. Dĩ nhiên, ây ch là chi phí t i thi u cho website c a b n. N u b n có kh năng tài chính, b n có th chi nhi u hơn cho qu ng cáo mong t hi u qu t t hơn. • D ch v t t hơn cho khách hàng: v i TM T, b n có th cung c p catalogue, brochure, thông tin, b ng báo giá cho i tư ng khách hàng m t cách c c kỳ nhanh chóng, b n có th t o i u ki n cho khách hàng mua hàng tr c ti p t trên m ng v.v… Nói tóm l i, TM T mang l i cho b n các công c làm hài lòng khách hàng, b i trong th i i ngày nay, y u t th i gian th c s là vàng b c, không ai có kiên nh n ph i ch i thông tin trong vài ngày. Hơn n a, ngày nay ch t lư ng d ch v và thái , t c ph c v là nh ng y u t r t quan tr ng trong vi c tìm và gi khách hàng. S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 10
• Tăng doanh thu: v i TM T, i tư ng khách hàng c a b n gi ây ã không còn b gi i h n v m t a lý, hay th i gian làm vi c. B n không ch có th bán hàng cho cư dân trong thành ph c a b n, mà b n còn có th bán hàng trong toàn b VN ho c các nư c khác. B n không ng i ch khách hàng t tìm n v i b n mà b n ang tích c c và ch ng i tìm khách hàng cho mình. Vì th , ch c ch n r ng s lư ng khách hàng c a b n s tăng lên áng k d n n doanh thu nh y v t. Tuy nhiên, cũng xin nh c l i v i b n r ng ch t lư ng và giá c s n ph m hay d ch v c a b n ph i t t, n u không, TM T cũng không giúp gì ư c cho b n. • Gi m chi phí ho t ng: v i TM T, b n không ph i t n kém nhi u cho vi c thuê c a hàng, m t b ng, ông o nhân viên ph c v , b n cũng không c n ph i u tư nhi u cho kho ch a... Ch c n kho ng 10 tri u ng xây d ng m t website bán hàng qua m ng, sau ó chi phí v n hành website m i tháng không quá m t tri u ng. N u website c a b n ch là trưng bày thông tin, hình nh s n ph m, b n ti t ki m ư c chi phí in n brochure, catalogue và c chi phí g i bưu i n nh ng n ph m này. Và c bi t n u DN b n làm hàng xu t kh u, b n có th ng i nhà và tìm ki m khách hàng qua m ng, không c n ph i t n kém nhi u cho nh ng chuy n ích thân “xu t ngo i”. • L i th c nh tranh: vi c kinh doanh trên m ng là m t “sân chơi” cho s sáng t o, nơi ây, b n tha h áp d ng nh ng ý tư ng hay nh t, m i nh t v d ch v h tr , chi n lư c ti p th v.v… Và m t khi t t c các i th c nh tranh c a b n u áp d ng TM T, thì ph n th ng s thu c v ai sáng t o hay nh t t o ra nét c trưng cho DN, s n ph m, d ch v c a mình có th thu hút và gi ư c khách hàng. Tóm l i, TM T th c s là m t cơ h i cho các DN Vi t Nam. B n ng nghĩ r ng hãy còn quá s m nói n TM T. Nh ng ngư i chi n th ng thư ng là nh ng ngư i i tiên phong, hơn n a, các DN cũng ã b t u quan tâm nhi u n TM T, do ó, giành l y ưu th , b n ph i nhanh tay hành ng ngay. N u b n không hi u rõ mình ph i làm gì, b n có th liên l c v i chúng tôi qua V.E.C, chúng tôi hân h nh ư c tư v n mi n phí cho b n nh ng i u b n nên làm. 3.3. TM T h tr DNVN như th nào? Hi n nay, TM T có th h tr các DNVN nhi u hay ít tùy thu c vào t ng lo i hình kinh doanh, c th như sau: • i v i doanh nghi p s n xu t hàng hóa xu t kh u: TM T là công c r t t t h tr DN trong vi c marketing s n ph m ra th trư ng qu c t và ch ng tìm ki m khách hàng, giao d ch qua m ng. V i Internet, DN có th ch ng tìm ki m khách hàng trên kh p th gi i. V i WWW (website c a mình), DN có th trưng bày, chuy n t i thông tin, hình nh s n ph m cho m i i tư ng quan tâm, m i lúc, m i nơi. DN không c n b n tâm n thanh toán qua m ng, vì ch y u TM T hi n nay giúp DN tìm ki m khách hàng và marketing s n ph m. Khi có ơn hàng, DN có th áp d ng nh ng phương th c thanh toán thông thư ng dành cho xu t kh u. • i v i DN s n xu t hàng hóa tiêu dùng cho th trư ng trong nư c: TM T (ch y u là website, marketing website, marketing s n ph m qua m ng, tương tác v i i tư ng ngư i tiêu dùng qua m ng...) không t i c n thi t như i v i DN s n xu t hàng hóa xu t kh u. Tuy nhiên, DN cũng nên t n d ng TM T như là m t công c marketing r t t t cho hình nh công ty, s n ph m m i, khuy n mãi, kh o sát ý ki n ngư i tiêu dùng v.v... thông qua m ng Internet. Hi n nay, tính n cu i năm 2004, có kho ng g n 6 tri u ngư i Vi t Nam truy c p Internet, chi m kho ng 7,5% dân s . Con s này ư c tính tăng g p ôi m i năm. • i v i DN d ch v cho cá nhân: i v i các DN như ăn u ng, gi i trí, khu vui chơi, du l ch v.v... thì r t c n có m t website cung c p y thông tin n tư ng nh t, thu hút nh t S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 11
v các d ch v c a mình và qu ng bá t t website này t o n tư ng v i ngư i tiêu dùng nh m kích c u. (Xem www.toiyeudulich.com) • Các DN khác: các nư c phát tri n, m i công ty h u như u có website – có th xem là show-room (phòng trưng bày) cho công ty. Các DNVN n u c m th y i tư ng khách hàng c a mình có th tìm th y mình, hay tìm th y thông tin h u ích mà không c n ph i có trong tay brochure c a công ty thì có th xây d ng cho mình m t website. Chi phí xây d ng website hi n nay dao ng t 1-2 tri u ng tr lên. Sau khi ã có website, DN nên in a ch website c a mình lên các tài li u c a công ty như danh thi p, qu ng cáo, bao bì... 3.4. TM T - nh ng i u c n lưu ý B n ng nghĩ r ng TM T là li u thu c tr bá b nh cho DN hay là thang thu c trư ng sinh b t t cho DN v.v… ng ý r ng TM T mang l i cho DN r t nhi u l i ích và cơ h i, song, b n nên c h t ph n này có th tránh kh i nh ng quan ni m sai l m v TM T ho c nh ng c m b y trong TM T. • Không có khuôn m u cho mô hình TM T: không có cách t t nh t áp d ng TM T cho t t c các DN. B n ph i d a trên c tính c a DN, s n ph m và d ch v c a mình t o ra m t mô hình TM T phù h p cho riêng mình. Và c n nh m t i u quan tr ng là: chìa khóa thành công trong TM T c a b n n m c m t “t o nét c trưng cho riêng mình” (differentiation). • C nh tranh kh c li t: chi phí tri n khai TM T là r t th p nên h u như ai cũng có th áp d ng TM T, d n n c nh tranh gay g t trong lĩnh v c này. Vì th , thành công, b n ph i bi t cách u tư: r t quan tâm n marketing qua m ng, ti n ích và ch t lư ng ph c v khách hàng, t o nét c trưng cho riêng mình. Làm t t 3 y u t này, b n s thành công. i v i DN v a và nh Vi t Nam, r t khó có th th c hi n 3 i u trên b ng ngu n l c c a công ty (chi phí thuê ngư i có chuyên môn, có t m nhìn chi n lư c s r t cao), và cũng không có hi u qu kinh t n u DN mu n t mình th c hi n 3 y u t trên. Cách hay nh t và kinh t , hi u qu nh t là nh m t công ty d ch v xúc ti n TM T làm i u này cho b n v i m t chi phí r t h p lý. • T c i m i nhanh: CNTT là m t lĩnh v c mà s l c h u công ngh di n ra r t nhanh. TM T là m t lo i hình kinh doanh d a trên s phát tri n c a CNTT, do ó, t c im i cũng di n ra r t nhanh, òi h i DN tham gia TM T ph i luôn luôn i m i: i m i công ngh , i m i phương th c kinh doanh, i m i tư duy, i m i cung cách qu n lý v.v…N u b n ch m ch p trong vi c i m i này, b n ph i xem l i v kh năng thành công c a mình khi áp d ng TM T. 3.5. Các bư c tri n khai TM T cho DNVN Các DN v a và nh VN mu n áp d ng TM T vào kinh doanh c n tham kh o 5 bư c sau, trong ó, ba bư c u r t c n thi t, hai bư c sau tùy ch n, ph thu c vào nhu c u th c t c a DN và c a khách hàng c a DN. Các bư c ó là: 1. Hi n di n trên m ng: có m t website gi i thi u thông tin, hình nh, hàng hóa, d ch v ... 2. Qu ng bá website (e-marketing) 3. H tr khách hàng qua m ng 4. Thanh toán qua m ng: không nh t thi t ph i th c hi n, n u không th c s có nhu c u, hi n nay ch có nhu c u n u DN bán l hàng hóa ra nư c ngoài. 5. i m i phương th c kinh doanh: dành cho DN “nghiêng” nhi u hơn v nh ng mô hình kinh doanh trên m ng Bư c 1: Hi n di n trên m ng – Có m t website trên m ng Bư c u tiên tham gia TM T là ph i xây d ng m t website cho DN c a mình. Tùy theo c tính riêng c a m i DN, website này có th t r t ơn gi n như là m t vài trang web tĩnh (t c thông tin trên trang web này không thư ng xuyên thay i) n ph c t p g m các cơ s S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 12
d li u và các trang web ng (t c thông tin trên trang web này thư ng xuyên thay i) cho phép tương tác v i ngư i s d ng. N u b n ch mu n qu ng cáo thông tin trên web c a b n, b n có th xây d ng vài trang, bao g m: trang ch , trang gi i thi u v DN, trang gi i thi u v s n ph m hay d ch v , và nên có ít nh t m t a ch email ngư i quan tâm có th liên h b n d dàng. Sau ây là các bư c có ư c m t website cho DN c a b n: • Mua tên mi n (domain): có th như www.tendoanhnghiep.com hay www.tendoanhnghiep.com.vn, hay www.xyz.com/tendoanhnghiep (cách th 3 s r hơn v chi phí và ư c l i th v d ch v qu ng bá website, có nghĩa là www.xyz.com ã h tr b n trong vi c qu ng bá website c a b n). Khi mua tên mi n, có kh năng tên b n ch n ã b mua, nên b n ho c ph i ch n tên khác, ho c ph i thương lư ng mua l i tên b n thích v i giá cao. Thông thư ng tên mi n d ng www.abc.com s có giá kho ng 10 ô-la M /năm. B n có th mua tr c ti p trên m ng, song b n ph i có th tín d ng tr ti n, ho c b n nh d ch v thi t k web mua tên mi n cho b n. M t website nh t nh ph i có tên mi n. • Mua d ch v lưu tr tr c tuy n (hosting): b n ph i tr ti n cho d ch v lưu tr nh ng trang web c a b n trên m t máy ch nào ó m b o r ng ngư i ta có th t i trang web c a b n v máy tính c a h c vào b t kỳ lúc nào. V i nhu c u c a DN v a và nh , b n có th ch ph i tr vài ô-la M m i tháng cho d ch v này. N u website c a b n ph c t p hơn, s lư ng file và cơ s d li u “n ng” hơn, b n có th ph i tr vài ch c ô-la M m i tháng cho d ch v hosting này. website ho t ng, nh t thi t b n ph i thuê hosting. • Vi t n i dung cho các trang web: b n có th t mình vi t n i dung cho các trang web c a b n, ho c b n có th cung c p các thông tin, hình nh cho ơn v thi t k web h vi t n i dung cho b n b ng ti ng Vi t, ti ng Anh hay các ngôn ng khác. Lưu ý, n i dung cũng r t quan tr ng trong vi c thu hút và gi khách hàng. N i dung ph i ư c vi t ng n g n, y thông tin c n thi t, cách hành văn ph i chu n m c, c bi t là không ư c sai văn ph m hay có l i chính t . Hình nh ph i rõ nét. M t trang web có n i dung vi t c u th v i nhi u l i ánh máy, c u trúc không ng b s gây n tư ng x u cho ngư i c và gây ph n tác d ng cho DN c a b n. • Thi t k web: sau khi có n i dung, b n ph i nh i ngũ thi t k web h làm thành nh ng trang web cho b n. ây là chi phí phát sinh m t l n, có th vài ch c n vài trăm ô-la M , tùy theo ph c t p c a h th ng web c a b n. Lưu ý, không nên dùng nhi u hình nh ng trên web c a b n vì như th s làm ch m t c t i xu ng máy tính c a ngư i xem, d n n h b i vì không kiên nh n ch i. Lý tư ng nh t là m i trang web c a b n không n ng hơn 50KB. • B o trì web và c p nh t thông tin: qua các bư c trên là b n ã có m t website cho DN c a b n r i y! Tuy nhiên, công vi c không d ng ây. B n ph i quan tâm n vi c c p nh t thông tin và b o trì web c a b n. B o trì bao g m: thay i nh trong thi t k và trình bày, tăng thêm n i dung, lo i b nh ng n i dung ã không còn phù h p n a v.v… T t c u nh m m c ích t o ra s m i m tránh gây cho khách hàng s nhàm chán. Bư c 2: Qu ng bá website trên m ng Có ư c website cho DN c a b n r i, bây gi là lúc b n ph i quan tâm n vi c làm sao m i ngư i bi t ư c a ch website c a b n? Vào th i i m cu i năm 2004, có kho ng hơn 40 tri u website t n t i trên m ng Internet v i hơn 8 t trang web (s li u m i nh t c a Google vào u tháng 11 năm 2004). N u b n không chú tr ng marketing cho website c a mình thì nó s nhanh chóng chìm sâu trong hơn 8 t trang web này. Theo m t th ng kê, hi n ư c tính m i tháng có g n m t tri u website m i ra i trên toàn th gi i. S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 13
Ch xin nh n m nh v i các b n r ng: hi n gi khâu marketing (qu ng bá hay ti p th ) website c a các DN Vi t Nam còn chưa ư c chú tr ng. Có r t nhi u website r t p, xây d ng r t công phu, r i sau khi ư c online (tr c tuy n), trong nhi u tháng nhi u năm li n ch có vài trăm hay vài nghìn ngư i vào xem. Như v y, hoàn toàn lãng phí chi phí và công s c xây d ng website. Vi c th c hi n marketing cho website c a b n òi h i công s c, s kiên trì và ki n th c. B n ph i dành khá nhi u th i gian trong ngày, trong tu n lên m ng marketing cho website c a mình. Nhưng không có nghĩa là n u b n có th i gian lên m ng marketing cho website c a mình thì b n s th c hi n marketing có hi u qu . Do ó, cách t t nh t dành cho DN v a và nh là giao công vi c này cho m t công ty e-marketing chuyên nghi p thì chi phí b n b ra s ít hơn so v i b n t marketing và hi u qu l i cao hơn. Tùy theo m c c a d ch v , b n có th ph i tr t vài ch c n vài trăm ô-la M m i tháng thuê d ch v marketing website cho b n. B n có th tham kh o nh ng bài vi t trong m c Marketing qua m ng hi u hơn v m t s cách th c e-marketing. Bư c 3: H tr khách hàng qua m ng Sau khi marketing ban u cho website c a b n (ban u có nghĩa là t ra quân marketing u tiên ngay sau khi xây d ng xong website, và vi c marketing này là m t vi c ph i th c hi n liên t c cho n khi b n không dùng website c a b n n a), b n ã có m t s ngư i quan tâm g i email h i v m t hàng, giá c hay b t kỳ v n nào. Không ph i i n lúc này mà b n ph i chu n b cho khâu h tr khách hàng t trư c. B n ph i chu n b s n các bi u m u báo giá, thông tin, nh ng file brochure qu ng cáo b t kỳ lúc nào khách hàng yêu c u là b n ph i có thông tin g i i m t cách nhanh nh t. Khách hàng s có n tư ng r t t t i v i b n n u như h v a g i email yêu c u thông tin cho b n và ch trong m t bu i hay m t ngày là h nh n ư c tr l i t b n v i y thông tin h c n? Và cũng nên lưu ý, trong email tr l i và trong các file g i i, b n ng t gây h i cho mình n u như b n cho phép các l i ánh máy, l i văn ph m t n t i. ng xem nh y u t này. Tóm l i, c tính c a TM T là ngư i mua và ngư i bán không bi t m t nhau, không thăm vi ng ư c nhau, nên nh ng y u t th hi n tính chuyên nghi p c a b n n m : t c áp ng yêu c u c a khách hàng (tr l i email, g i hàng…), tính th m m c a tài li u (brochure, catalogue), trình c a DN (th hi n qua cung cách vi t thư, trình văn hóa c a ngư i vi t…). M t khi ã có ngư i quan tâm n s n ph m, d ch v , website c a b n, thì b n ng nên b l cơ h i bi n h thành khách hàng th c s ! Bư c 4: Thanh toán qua m ng N u b n bán l hàng hóa ra nư c ngoài, ch c ch n b n ph i ch p nh n thanh toán qua m ng. N u b n bán s qua m ng, có th b n cũng chưa nên tri n khai x lý thanh toán qua m ng vì vi c thanh toán qua m ng còn r t nhi u r i ro kèm theo, và trong b t kỳ trư ng h p nào, thi t thòi v n thu c v ngư i bán – theo lu t chơi c a TM T trên th gi i. Ho c n u b n ch ơn thu n qu ng cáo thông tin trên m ng, b n có th không c n quan tâm n vi c thanh toán qua m ng. Mu n xây d ng ư c công c x lý thanh toán qua m ng, b n ph i qua các bư c sau: • Tìm m t i tác chuyên x lý thanh toán qua th tín d ng thuê h x lý m i thanh toán qua m ng cho mình. làm như th , b n c n ph i có th tín d ng tr ti n d ch v cho h . B n có th m tài kho n thanh toán ti n ô-la M ngân hàng h chuy n ti n v cho b n. Chi phí c a d ch v này ư c tính như sau: phí cài t ư c tính m t l n, vào kho ng 50 ô-la M , và chi phí tính trên m i ơn hàng (m t m c phí c nh, ví d 1 ô-la M c ng v i m t m c % d a trên giá tr ơn hàng, có th là 5-10%). B n có th tìm các i S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 14
tác như th trên m ng, song, b n ph i có ki n th c v Anh ng và v cách tìm ki m thông tin trên m ng. • B n ph i thuê i ngũ l p trình h xây d ng cơ s d li u ph c v cho vi c tính ti n t ng cho c a hàng tr c tuy n c a b n. Quan tr ng hơn, vi c l p trình này ph i phù h p v i nh ng giao th c, quy nh c a nhà cung c p d ch v x lý thanh toán qua th tín d ng nói trên thì h th ng m i ho t ng ư c. Ngoài ra, còn m t cách giúp b n có th bán hàng ra kh p th gi i mà không c n xây d ng nh ng h th ng ph c t p: b n ký g i hàng lên m t c a hàng tr c tuy n, h s bán hàng giúp b n và hư ng hoa h ng d a trên doanh thu. B n có th xem www.vnmarketplace.net là m t sàn giao d ch chuyên trưng bày và bán s n ph m Vi t Nam xu t kh u. Bư c 5: i m i phương th c kinh doanh Khi b n ã quy t tâm t n d ng th m nh c a Thương M i i n T , b n cũng ph i quy t tâm i m i có th thành công. i m i ây liên quan n: • i m i tư duy: m t s quan ni m c a th i i m i - th i i “e” và @ - mà b n c n ph i n m: t c ph c v , tính c trưng (differentiation) trong môi trư ng c nh tranh mãnh li t, toàn c u hóa (th trư ng m r ng và i th c nh tranh cũng m r ng). Tuy nhiên, nh ng quan ni m kinh doanh truy n th ng như ch t lư ng hàng hóa, giá c c nh tranh v n luôn luôn úng. B n ph i m b o r ng s n ph m và d ch v c a b n t t, giá c c nh tranh, uy tín trong kinh doanh thì TM T m i giúp b n m r ng th trư ng và tăng áng k doanh thu. N u s n ph m c a b n không t t, d ch v không t t, b n không gi uy tín thì TM T cũng s ch ng giúp gì ư c cho b n. • i m i cung cách kinh doanh: ngư i Vi t Nam có thói quen không tôn tr ng y u t th i gian, trong khi trong TM T y u t t c ph c v r t quan tr ng. Tôn tr ng l i h a cũng r t quan tr ng g y d ng và b o v uy tín c a DN. ng bao gi xem nh l i h a, n u b n h a m t i u gì dù nh , b n cũng ph i c g ng th c hi n l i h a (như th i gian giao hàng, ch t lư ng hàng giao, th i gian giao h sơ v.v…). N u trong trư ng h p b t kh kháng, b n không th th c hi n úng l i h a, hãy ch ng liên h v i i tác, nêu rõ lý do b n không th c hi n ư c l i h a và ngh m t gi i pháp m i. ng bao gi l ng l ng “nu t l i” và ch cho i tác ph i tìm cách liên h l i v i b n nghe l i gi i thích. Cu i cùng, ngư i ch DN cũng nên quan tâm n CNTT và TM T b i vì chúng tác ng r t l n lên n n kinh t toàn th gi i và lên cách th c kinh doanh. Là m t ơn v kinh doanh, b n không th ng ngoài l cu c chơi. B n không c n hi u rõ v k thu t, nhưng b n nên bi t nh ng khái ni m chung và bi t áp d ng nh ng cái có l i cho b n. 3.6. Làm th nào thành công trong TM T? Trong TM T, c nh tranh là r t mãnh li t và gay g t, ơn gi n là vì chi phí u tư không cao, h u như công ty nào cũng có th áp d ng TM T. Do ó, thành công trong TM T, b n c n có m t s i u ki n sau: • Có s n ph m và d ch v có ch t lư ng t t, giá c c nh tranh • T o ư c nét c trưng riêng cho website, d ch v , s n ph m c a b n • Ch p nh n thanh toán qua m ng n u b n bán l hàng hóa ra th gi i • Luôn r t quan tâm n marketing website c a b n • Luôn quan tâm n n i dung, trình bày, t c truy n t i trang web c a b n • Linh ng, áp ng m i yêu c u c a khách hàng m t cách nhanh chóng và chuyên nghi p N ub nh i 6 i u ki n trên, ch c ch n b n s áp d ng TM T thành công. Tuy nhiên, ngoài sáu y u t nói trên, b n còn ph i am hi u ôi chút v v n an toàn m ng có gi i pháp trong trư ng h p website c a b n b t n công do hacker phá hay do i th c nh tranh c nh tranh không lành m nh. S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 15
3.7. N i l c DNVN c n có trong TM T DNVN mu n áp d ng, khai thác TM T ph c v vi c kinh doanh c a mình t t thì c n chu n b n i l c v m t s phương di n sau: • N u DN s n xu t hàng hóa xu t kh u, dùng TM T marketing mình và tìm ki m khách hàng qu c t thì nh t thi t ph i có nhân s gi i ti ng Anh, có nhân s bi t marketing qua m ng vì ây là m t vi c làm thư ng xuyên. Vi c marketing qua m ng như th nào hi u qu , V.E.C có th cung c p cho b n d ch v hu n luy n marketing và tìm ki m khách hàng qua m ng trang b ki n th c, cách th c marketing và tìm ki m khách hàng qua m ng cho DN. • N u DN mu n dùng TM T marketing, t o hình nh chuyên nghi p trong m t ngư i tiêu dùng thì có th giao vi c này cho m t công ty chuyên v marketing qua m ng th c hi n. V.E.C chuyên v marketing qua m ng, m b o s cung c p d ch v hi u qu nh t cho DN. • Ngoài ra, n u DN “nghiêng” nhi u v kinh doanh thông qua m ng thì òi h i n i l c càng cao hơn, ngoài kh năng marketing qua m ng, còn ph i có kh năng k thu t và kh năng chi n lư c (kinh doanh) có th m b o thành công. Dĩ nhiên, n u kinh doanh có tính qu c t thì ph i có nhân s gi i v ti ng Anh. 3.8. Ki n th c chung v k thu t trong TM T Ph n này gi i thích m t s thu t ng cũng như khía c nh k thu t m t cách cơ b n nh t, d hi u nh t các doanh nhân - n u không am hi u v k thu t – có th d dàng hi u ư c và th y r ng TM T không có gì là xa l hay khó hi u. • Website: là m t a ch g m m t hay nhi u trang web trưng bày thông tin, hình nh v m t hay nh ng ch nào ó, có d ng a ch www.abc.com, www.abc.com.vn, www.xyz.net, www.abc.com.xyz, ... • Trang web: t c là m t trang web trong m t website nào ó, có d ng www.abc.com/xyz.html hay tương t . Có th hi u i khái r ng website gi ng như m t cu n sách g m nhi u trang sách. M i trang web tương t m t trang sách trong cu n sách ó. • Tên mi n (domain): tên mi n chính là a ch website, website b t bu c ph i có tên mi n. Tên mi n có nhi u d ng www.abc.com hay www.abc.net hay www.abc.com.vn... Có nh ng website không mua tên mi n riêng mà dùng tên mi n con (sub-domain) d ng www.abc.com/xyz. D ng tên mi n con như v y không ph i t n ti n mua mà trên nguyên t c là website “m ” (t c www.abc.com) có th “m ” vài trăm, nghìn tên mi n con như th . Chi phí tr cho m t tên mi n d ng www.abc.com khi mua trên m ng là kho ng 10 ô-la M /năm. • D ch v lưu tr (hosting): mu n nh ng trang web ư c hi n lên khi ngư i ta truy c p nó thì chúng ph i ư c lưu tr trên m t máy tính (máy ch - server) mà lúc nào cũng ho t ng và k t n i v i m ng Internet. N u máy tính này có s c b t t trong m t th i i m nào ó thì lúc ó không ai truy c p ư c nh ng website lưu tr trên máy tính ó. Tùy theo nhu c u mà DN có th ch n mua hosting v i dung lư ng 10MB (t c ch a ư c t i a 10MB d li u), 20MB, 50MB, 100MB hay nhi u hơn. Giá hosting hi n nay cũng r t th p, ch t vài ch c nghìn n m t hai trăm nghìn ng m i tháng. • Hacker/Hacking: hacker là nh ng ngư i thích nghiên c u v b o m t trên Internet và “th c t p” b ng cách i “ ánh phá” nh ng website nào sơ h v b o m t. Nói chung, không m t website nào trên th gi i mà dám tuyên b b o m t tuy t i. Hacker có th cư p tên mi n c a website, có th thay i n i dung c a website, có th t n công t (các l nh yêu c u server ho t ng) làm cho website b “tê li t” trong m t kho ng th i gian. Nh ng vi c này DN nên h i nhà cung c p d ch v hosting c a mình xem h có chính sách ph c h i như th nào. S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 16
3.9. M t s website i n hình v TM T VN Trong ph n này s gi i thi u n b n c m t s website i n hình Vi t Nam và trên th gi i b n c tham kh o. 1. Xúc ti n xu t kh u: • www.vnmarketplace.net: chuyên xúc ti n xu t kh u cho hàng hóa VN. Doanh nghi p có hàng hóa xu t kh u nên l p m t e-catalogue (tương t như www.vnmarketplace.net/ec/minhhai) gi i thi u hàng hóa c a mình và t n d ng lư ng khách (các nhà nh p kh u qu c t ) s n có c a website này. • www.alibaba.com & www.ec21.com: là hai website d ng “sàn giao d ch” nơi t o i u ki n cho ngư i mua và ngư i bán ( u là DN) g p nhau. DNVN có th t ăng ký tham gia các sàn giao d ch này, v i i u ki n ph i bi t ti ng Anh. • www.vnemart.com.vn: c ng TM T c a Chính ph nh m gi i thi u hàng hóa xu t kh u VN. 2. Du l ch: • www.toiyeudulich.com: nơi cung c p cho các b n nh ng thông tin b ích, hình nh p v m i mi n du l ch trên t nư c. B n cũng có th tìm hi u v các nư c khác ( i du l ch o) trên website này. Các DN du l ch cũng có th t o trang web con t website này ch ng qu ng bá mình v i du khách. • www.vietnamtourism.com: ây là website c a T ng c c Du l ch, có khá nhi u thông tin h p d n v các a i m du l ch VN. • www.lonelyplanet.com: m t website du l ch qu c t v i r t nhi u thông tin du l ch thú v cho b n khám phá, tuy nhiên, b n c n bi t ti ng Anh. 3. Tin t c: • www.vnexpress.net • www.tintucvietnam.com • www.vnn.vn • http://www.vneconomy.com.vn/: Th i báo Kinh t VN 4. Mua s m – Tiêu dùng: • www.thegioimobi.com: các thông tin a d ng v TD • www.vietnamshops.com: bán r t nhi u m t hàng • http://vdcsieuthi.vnn.vn/: siêu th c a VDC 5. Khác: • http://www.dddn.com.vn/: di n àn DN v i nhi u thông tin b ích cho doanh nhân • http://www.luatgiapham.com/: di n àn pháp lu t • http://www.danhbawebsite.com/: danh b website b n c có th tìm ki m website theo ch Chúc b n tìm ư c nhi u thông tin b ích t các website này. S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 17
GI I THI U V.E.C V.E.C là công ty chuyên nghi p v Thương m i i n t và e-marketing v i s m nh mang l i nh ng gi i pháp Thương m i i n t và e-marketing hi u qu nh t cho DNVN, c bi t là DN v a và nh t n d ng e-marketing xúc ti n xu t kh u và các DN s n xu t, d ch v trong nư c t n d ng m ng Internet marketing, tương tác v i ngư i tiêu dùng Vi t Nam. V i i ngũ chuyên môn tr , năng ng, sáng t o, có kinh nghi m, ư c ào t o bài b n trong và ngoài nư c, V.E.C luôn hư ng n và tôn tr ng nh ng giá tr sau: • Ch t lư ng d ch v và ph c v là y u t hàng u • Linh ng, sáng t o luôn mang l i gi i pháp t t nh t cho khách hàng • Uy tín, trung th c, nhi t tình ph c v • Chi phí kinh t , h p lý nh m ph c v t t nh t DN v a và nh nâng cao kh năng c nh tranh c a DN N u b n là DN s n xu t hàng xu t kh u, hãy vào xem website Xúc ti n xu t kh u c a V.E.C t i www.vnmarketplace.net và hãy tham gia xây d ng e-catalogue gi i thi u hàng hóa c a b n cho các nhà nh p kh u trên th gi i bi t n. N u b n là DN s n xu t hay d ch v hư ng n khách hàng là ngư i tiêu dùng trong nư c, hãy V.E.C mang l i cho b n nh ng gi i pháp marketing qua m ng m t cách hi u qu nh t. Tham gia li t kê hay qu ng cáo trên website www.toiyeudulich.com là m t cách hi u qu và kinh t kích c u khách hàng và mang khách hàng n cho b n! N u b n mu n tìm hi u nhi u hơn v Marketing qua m ng & Thương m i i n t cũng như xem V.E.C có th h tr b n như th nào, hãy vào xem www.vecvn.com. Trân tr ng c m ơn b n ã c quy n S tay Ki n th c Marketing qua m ng và Thương m i i n t này! R t hân h nh ư c nh n s óng góp ý ki n c a các b n cũng như gi i áp m i th c m c c a các b n v lĩnh v c này! Dương T Dung dung@vecvn.com V.E.C Tháng 01 năm 2005. Ghi chú: b n có quy n s d ng l i thông tin trong quy n e-book này v i i u ki n ghi rõ ngu n “Dương T Dung, Công ty V.E.C, www.vecvn.com” S tay Ki n th c Thưng m i i n t , biên so n b i Dưng T Dung Công ty TM T V.E.C (www.vecvn.com) 18