Stata 12 và thực hành kinh tế

Chia sẻ: Lê Duy Khánh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:212

Thêm vào BST

Báo xấu

46
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Ebook Thực hành kinh tế lượng với Stata 12" gồm 10 chương với các nội dung giới thiệu stata; mô hình hồi quy tuyến tính đơn; dự báo, sự phù hợp của ước lượng và mô hình hồi quy; mô hình hồi quy bội; phương sai của sai số thay đổi; đa cộng tuyến (Multicollinearity); tự tương quan (Autocorrelation); tổng quan về dữ liệu chuỗi thời gian (Time Series); mô hình vecm và var đối với dữ liệu chuỗi thời gian; dữ liệu bảng (Panel Data).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Stata 12 và thực hành kinh tế

THỰC HÀNH KINH TẾ LƯỢNG VỚI STATA 12 LÊ DUY KHÁNH Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam
Chương 1. Giới thiệu Stata Lời nói đầu Bạn đọc thân mến, Cuốn sách bạn đang xem ban đầu chỉ là một cuốn sổ tay, được lưu hành nội bộ trong một nhóm nhỏ chúng tôi, những người có cùng sở thích về ứng dụng Stata trong giải quyết các vấn đề của thống kê, kinh tế lượng phục vụ cho mục đích nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, sự động viên của đồng nghiệp và nhu cầu chia sẻ đã đưa cuốn sổ tay đến với đông đảo người đọc hơn. Cuốn sách này được biên soạn dựa trên cuốn Using Stata For Principles Of Econometrics, ấn bản số 3 của các tác giả R. Carter Hill, William E. Griffiths and Guay C. Lim (2008) vốn được viết cho việc sử dụng Stata 8, chứ không phải Stata 12. Tác giả đã cải biên để cuốn sách phù hợp với Stata 12, và sẽ tiếp tục cải biên để phù hợp với phiên bản Stata mới nhất. Bạn đọc sẽ tìm thấy trong cuốn sách này những nội dung cần thiết, được chắt lọc cho đối tượng người dùng là sinh viên các trường cao đẳng, đại học, nhưng cũng phù hợp với sinh viên cao học và nghiên cứu sinh. Những người có nhu cầu nghiên cứu về thống kê, kinh tế lượng. Các nhà nghiên cứu cũng sẽ tìm được những thông tin, kiến thức và kỹ năng cần thiết cho việc học tập, nghiên cứu của mình. Cuốn sách đặc biệt thích hợp cho những người có nhu cầu và khả năng tự nghiên cứu. Tuy vậy, những kỹ năng xử lý thống kê, kinh tế lượng trên Stata 12 được đề cập trong cuốn sách này vẫn ở mức cơ bản mà một người làm nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực kinh tế đều phải biết. Vì vậy, cuốn sách sẽ tiếp tục được cập nhật những nội dung chuyên sâu hơn trong thời gian tới. Cuốn sách được hoàn thành với sự tài trợ của nhãn hàng Tấm lót và Ga chống thấm VIETMAT (vietmat.vn). Vì vậy, tác giả xin gửi lời tri ân đến nhãn hàng này và những bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ để cuốn sách đến được với bạn đọc một cách miễn phí. Mọi thiếu sót của cuốn sách và mọi vấn đề liên quan đều thuộc trách nhiệm của tác giả. Góp ý xin gửi về email: kerry.samheevn@gmail.com. Tác giả Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 7/2019 LÊ DUY KHÁNH Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 2
Chương 1. Giới thiệu Stata Chương 1. GIỚI THIỆU STATA 1.1 Giới thiệu Tập đoàn Stata Stata là một phần mềm được sử dụng phổ biến trong khoa học thống kê và kinh tế lượng. Đây là phần mềm có bản quyền và được nắm giữ bởi tập đoàn Stata (StataCorp LP). StataCorp LP được sáng lập bởi William (Bill) Gould, hiện nắm giữ vị trí chủ tịch. Ông là đồng sáng lập và phục vụ với tư cách phó chủ tịch của Computing Resource Center vào năm 1982. Năm 1990, Bill Gould trở thành chủ tịch của Computing Resource Center, và năm 1993 Computing Resource Center đổi tên thành StataCorp LP. StataCorp LP có trụ sở tại 4905 Lakeway Drive College Station, Texas 77845-4512 Mỹ, và có mạng lưới phân phối phần mềm Stata trên phạm vi toàn cầu. Tuy vậy, StataCorp LP chưa có đại lý tại Việt Nam nên nếu người dùng tại Việt Nam muốn mua phần mềm có bản quyền, Stata sẽ phân phối trực tiếp từ trụ sở chính đến địa chỉ của khách hàng. Stata có thể sử dụng trên các hệ điều hành Windows, Mac OS X, Unix, hay Linux. StataCorp LP còn có tạp chí Stata Journal, được phát hành hàng quý, công bố những nghiên cứu về thống kê, phân tích số liệu, phương pháp giảng dạy, và sử dụng hiệu quả ngôn ngữ Stata. Đây là tạp chí khoa học chuyên ngành thống kê rất có uy tín trên thế giới. Hiện nay, theo Journal Citation Reports of the ISI Web of Knowledge mới nhất thì Stata Journal xếp thứ 4 trong nhóm tạp chí về các phương pháp toán học khoa học xã hội (Social Sciences Mathematical Methods) xét về chỉ số ảnh hưởng (impact factor) trong vòng 5 năm, chỉ sau Structural Equation Modeling, Econometrica, và The Review of Economics and Statistics. Bên cạnh đó, Stata Press, một bộ phận của StataCorp LP là đơn vị chuyên phát hành sách, sổ tay hướng dẫn, các bài báo khoa học về phần mềm Stata và về các chủ đề thống kê nói chung cho các nhà nghiên cứu chuyên nghiệp ở tất cả các ngành. 1.2 Khởi động và kết thúc phiên làm việc Stata Trong tài liệu này, Stata phiên bản 12 (icon là ) được sử dụng để xử lý đối với toàn bộ các nội dung. Số liệu để minh họa cho các nội dung thực hành các bạn có thể tải theo đường dẫn: vietmat.vn > tin tức > Dữ liệu phục vụ sách “Thực hành kinh tế lượng với Stata 12”. Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam
Chương 1. Giới thiệu Stata 1.2.1 Khởi động Stata Người dùng có thể khởi động Stata theo nhiều cách. - Cách 1. Nhấp double chuột trái vào icon Stata 12 trên desktop của máy tính hoặc nhấp chuột trái vào icon Stata 12 trên Taskbar. - Cách 2. Vào Start > All programs > Stata 12 - Cách 3. Chọn một tệp tin Stata bất kỳ, nhấp double chuột trái để mở. Trường hợp này thì khi Stata khởi động, tệp dữ liệu này cũng được mở đồng thời, và trở thành dữ liệu hiện hành của phiên làm việc. Trong khi sử dụng cách 1 và 2 thì chỉ Stata khởi động mà chưa có tệp dữ liệu nào được mở. Sau khi khởi động, các cửa sổ quan trọng của Stata 12 bao gồm: - Cửa sổ lệnh (command), tức cửa sổ để gõ lệnh: đây là cửa sổ để người dùng gõ các lệnh khi xử lý thống kê hay kinh tế lượng. - Cửa sổ kết quả (results): kết quả xử lý các lệnh do người dùng nhập vào ở cửa sổ lệnh sẽ được hiển thị ở cửa sổ này. Đây là cửa sổ trung tâm, và là cửa sổ lớn nhất của Stata. - Cửa sổ xem lại (review): nằm ở góc trái của màn hình. Cửa sổ này hiển thị những lệnh mà người dùng đã gõ vào cửa sổ lệnh bất kể lệnh đó đúng hay sai. Khi người dùng cần sử dụng lại bất kỳ một lệnh nào đã được thực hiện trước đó, có thể nhấp chuột vào lệnh đó ở cửa sổ này, lệnh đó sẽ được hiển thị lại ở cửa sổ lệnh để người dùng sử dụng hoặc chỉnh sửa mà không cần phải gõ lại. - Cửa sổ biến (variables): nằm ở góc phải, phía trên của màn hình. Cửa sổ này sẽ hiển thị tất cả các biến của dữ liệu hiện hành. Tuy nhiên, các biến chỉ hiển thị tên mà thôi. - Cửa sổ thông tin chi tiết của biến và dữ liệu (properties): cửa sổ này nằm phía dưới cửa sổ biến, bao gồm hai cửa sổ nhỏ hơn: cửa sổ thông tin chi tiết của biến (variables) và cửa thông tin chi tiết của dữ liệu (data). o Cửa sổ thông tin chi tiết của biến hiển thị các thông tin về biến như: tên (name), nhãn (label), loại dữ liệu của biến (type), format của biến (format), giá trị của nhãn (value label) và ghi chú (notes). o Cửa sổ thông tin chi tiết của dữ liệu hiển thị các thông tin về dữ liệu như: tên của tệp dữ liệu (filename), đường dẫn đến tệp dữ liệu (full path), nhãn (label), ghi chú (notes), tổng số lượng biến của dữ liệu (variables), tổng số quan sát của dữ liệu (observations), kích thước của dữ liệu (size) và bộ nhớ (memory). - Đường dẫn (path) đến thư mục làm việc (directory): góc trái dưới của giao diện Stata hiển thị đường dẫn đến thư mục, nơi mà các kết quả của phiên làm việc sẽ Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 4
Chương 1. Giới thiệu Stata được lưu lại. Người dùng có thể thay đổi đường dẫn này nhằm lưu các kết quả làm việc tại thư mục mong muốn. 1.2.2 Kết thúc phiên làm việc Khi muốn kết thúc phiên làm việc, người dùng có thể đóng Stata bằng một trong ba cách: - Cách 1. Ở cửa sổ lệnh, gõ lệnh exit và nhấn Enter. - Cách 2. Vào File trên thanh menu, chọn exit. - Cách 3. Nhấn tổ hợp phím tắt Alt + F4 1.3 Mở một tệp tin (file) Stata 1.3.1 Mở một file Stata đang có trên máy tính của bạn Có nhiều cách để mở một file Stata cho phiên làm việc. Trước tiên, hãy để ý đường dẫn (path) đến nơi chứa các file cần mở của phiên làm việc. Cách 1. Bạn thay đổi thư mục làm việc bằng lệnh cd "tên thư mục", sau đó gõ lệnh use tên file (file có trong thư mục cần mở). Ví dụ, file có tên là solieu đang được lưu tại thư mục data trên ổ đĩa E của máy tính. Để mở file Stata này, hãy tuần tự thực hiện các bước sau: Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 5
Chương 1. Giới thiệu Stata Bước 1: gõ lệnh cd “e:data”. Lệnh cd là viết tắt của change directory, nghĩa là thay đổi thư mục làm việc1. Sau lệnh này thì đường dẫn mới đã xuất hiện ở góc trái, phía dưới của giao diện Stata. Bước 2: gõ lệnh use solieu, khi đó tệp tin solieu sẽ được mở. Các biến (variables) của tệp tin đã xuất hiện ở góc phải của giao diện. Cách 2. Tại thanh menu, vào biểu tượng open, tìm đến tệp tin cần mở và nhấp double chuột trái (cách này giống với cách mở một file word/excel mà chúng ta vẫn thực hiện mỗi ngày). Khi mở tệp tin theo cách này, tại cửa sổ kết quả xuất hiện dòng kết quả sau: use "E:\data\solieu.dta", clear. Điều này cho thấy cách làm này thực tế cũng là dùng lệnh use như cách 1. Chữ clear ở đây hàm ý rằng tất cả các dữ liệu đang có trong bộ nhớ của Stata đã bị xóa. 1 Lệnh cd có thể dùng để chuyển đến thư mục con, trở về thư mục cha, trở về thư mục gốc, hay có thể đến bất kỳ thư mục nào. Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 6
Chương 1. Giới thiệu Stata Cách 3. Như đã giới thiệu trong phần khởi động Stata, có thể chọn một file Stata bất kỳ đang có máy tính, nhấp double chuột trái để mở. 1.3.2 Mở một file Stata đang có trên Internet Đây là một tính năng đặc biệt của Stata. Giả sử bạn có một file theo định dạng Stata, đang lưu tại địa chỉ http://www.stata-press.com/data/r13/auto, bạn muốn tải file dữ liệu này về máy để thực hành, chỉ cần gõ use http://www.stata-press.com/data/r13/auto vào cửa sổ command, file này sẽ được mở giống như mở một file Stata có sẵn trên máy tính. 1.4 Cửa sổ các biến Cửa sổ biến ở Stata 12 hiển thị như sau: Cửa sổ biến ở góc phải phía trên hiển thị 2 nội dung, bao gồm tên của biến (variable) và nhãn của biến (label). Ở hình trên, các biến chỉ bao gồm tên mà chưa có nhãn. Vì tên biến thường viết ngắn gọn, không có khoảng trắng nên thường khó hiểu được chính xác nội dung, do đó nhãn là cách giải thích cụ thể biến đó là biến gì. Có thể thêm nhãn cho các biến bằng các cách sau: Cách 1. Dùng lệnh label variable tên biến "nhãn của biến". Ví dụ, muốn đặt nhãn cho biến roa là tỷ lệ sinh lời trên tài sản, hãy gõ vào cửa sổ command lệnh label variable roa "ty le sinh loi tren tai san". Có thể thay variable bằng var, tức chỉ cần gõ lệnh label var tên biến "nhãn của biến" là đủ. Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 7
Chương 1. Giới thiệu Stata Cách 2. Dùng menu: Data > Data utilities > Label utilities > Label variable. Cách này có thể dùng để thêm hoặc bỏ nhãn của các biến. Cửa sổ sau sẽ hiện ra, bạn có thể chọn Attach a label to a variable để thêm nhãn cho biến hoặc Remove a label from a variable để bỏ nhãn của biến. Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 8
Chương 1. Giới thiệu Stata Sau đó chọn biến cần thêm nhãn hoặc bỏ nhãn. Nếu chọn thêm nhãn thì gõ nhãn của biến vào ô New variable lable: (may be up to 80 characters). Nhãn của biến có thể dài đến 80 ký tự. Nếu chọn bỏ nhãn thì ô New variable lable: (may be up to 80 characters) sẽ không hiển thị. Sau đó nhấn OK. Lưu ý: có thể đặt nhãn cho cả tệp tin trong trường hợp có nhiều tệp tin khác nhau để tránh nhầm lẫn. Khi đó, gõ label data "nhãn của tệp tin đang sử dụng". Ví dụ, Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 9
Chương 1. Giới thiệu Stata chúng ta đang thao tác trên tệp tin solieu, hãy đặt nhãn cho tệp tin này là du lieu ngan hang. Khi đó, gõ label data “du lieu ngan hang”. Cũng có thể dùng menu để quản lý một cách toàn diện các thông tin liên quan đến tất cả các biến như thêm nhãn, bỏ nhãn, thay đổi loại dữ liệu (type)... bằng cách sau: Trên thanh menu, vào Data > Variable Manager, giao diện sau sẽ hiện ra: Nếu cần thay đổi thông tin liên quan đến biến nào, hãy nhấp chuột vào biến đó, khi đó bên phía phải, phần Variable Properties (được đóng khung) cho phép thay đổi các thông tin liên quan đến biến. Sau khi thay đổi hãy nhấn Apply. Bỏ thay đổi hãy nhấn Reset. 1.5 Xem mô tả dữ liệu Để xem mô tả của toàn bộ hoặc một biến nào đó của file dữ liệu hiện hành, tại cửa sổ command gõ: describe hoặc des Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 10
Chương 1. Giới thiệu Stata . des Contains data from solieu.dta obs: 156 dulieu vars: 13 15 Dec 2015 01:06 size: 9,516 storage display value variable name type format label variable label bank str15 %15s ngan hang roa float %8.0g ty le sinh loi tren tong tai san year int %ty nam depositgrowth float %8.0g tang truong tien gui loan_asset float %8.0g du no tren tong tai san liqui_asset float %8.0g tai san thanh khoan tren tong tai san loss_loan float %8.0g du phong rui ro tren tong tai san cost_asset float %8.0g chi phi tren tong tai san equity_asset float %8.0g von tren tong tai san inflation float %8.0g lam phat foreignowner float %8.0g so huu cua nuoc ngoai bnk float %9.0g group(bank) nim float %8.0g ty le lai can bien Với lệnh này, có thể xem tên biến (variable name), loại dữ liệu (type), format của biến, giá trị của nhãn (value label) và nhãn của biến (variable label). Bên cạnh đó một số thông tin khác có thể xem như số quan sát (obs, ở đây là 156 quan sát), số lượng biến (vars, ở đây là 13) hay kích thước của file dữ liệu (size, ở đây là 9,516 KB), tên của file dữ liệu (file dữ liệu đang sử dụng có tên dulieu) và thời gian thực hiện lệnh (15/12/2015, lúc 01:06 phút). Để xem mô tả thống kê các giá trị tối đa (max), tối thiểu (min), trung bình (mean), độ lệch chuẩn (std. Dev) và số quan sát của tất cả các biến đang có, gõ summarize vào cửa sổ command và nhấn Enter kết quả như sau: . summarize Variable Obs Mean Std. Dev. Min Max bank 0 roa 156 0 0 0 0 year 156 2010.5 1.713325 2008 2013 depositgro~h 156 .4505222 .8364263 -.808699 8.68105 loan_asset 156 .5045899 .1524628 .156097 .944218 liqui_asset 156 .2512515 .111836 .033777 .640126 loss_loan 156 .0136215 .0064162 .0019344 .0378056 cost_asset 156 .0855018 .0245697 .024384 .14508 equity_asset 156 .1213026 .0852926 .042556 .614083 inflation 156 .1152267 .0566027 .06036 .19891 foreignowner 156 .0821819 .1094145 0 .3 bnk 156 13.5 7.524155 1 26 nim 156 .0281628 .0144204 -.003794 .096073 Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 11
Chương 1. Giới thiệu Stata Nếu chỉ cần xem mô tả thống kê của một biến hay nhiều biến cụ thể nào đó, gõ summarize [tên các biến đó]. Ví dụ, chỉ xem mô tả thống kê của biến inflation trong dữ liệu hiện có. kết quả: . summarize inflation Variable Obs Mean Std. Dev. Min Max inflation 156 .1152267 .0566027 .06036 .19891 Nếu dùng menu, hãy thực hiện theo thứ tự sau: Statistics > Summaries, tables, and tests > Summary and descriptive statistics > Summary statistics. Hộp trên sẽ xuất hiện. Nếu trường variables để trống thì Stata sẽ thực hiện thống kê tóm tắt đối với tất cả các biến. Có thể chọn một/nhiều biến ở ô này. Phần Options, nếu Standard display được chọn thì thống kê tóm tắt của biến sẽ bao gồm số quan sát (obs), trung bình (mean), độ lệch chuẩn (Std. Dev), giá trị lớn nhất (max) và giá trị nhỏ nhất (min). Người dùng có thể lựa chọn các Options khác để có thêm các thông tin thống kê tóm tắt của các biến. Sau khi lựa chọn, nhấn OK, kết quả sẽ được hiển thị ở cửa sổ kết quả. Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 12
Chương 1. Giới thiệu Stata 1.6 Hệ thống hỗ trợ của Stata Đây là hệ thống hỗ trợ người dùng cực kỳ hữu hiệu của Stata. Với cách vận hành chủ yếu dựa trên câu lệnh (command) và hệ thống menu phức tạp, gần như người dùng nào cũng sẽ phải sử dụng hệ thống này của Stata. Hiện Stata có thể hỗ trợ người dùng ở nhiều khía cạnh. 1.6.1 Hỗ trợ chung (contents) Stata chia sự hỗ trợ thành các chủ đề khác nhau. Vì là những chủ đề chung nên nội dung chi tiết trong các chủ đề này là rất rộng. Nếu có thời gian, người dùng nên tìm hiểu nội dung chi tiết của từng chủ đề này, bằng cách thực hiện theo trình tự Help > Contents tại menu. Khi đó, hộp thoại như bên dưới sẽ hiện ra. Bạn thấy danh sách các chủ đề được liệt kê, là các mục có chữ màu xanh, nhấp chuột vào các chủ đề này sẽ có những nội dung chi tiết hơn cho bạn tham khảo. Tuy nhiên, vì nội dung các chủ đề này rộng nên ít được sử dụng mà người dùng thường sử dụng các hỗ trợ khác của Stata. 1.6.2 Hỗ trợ theo từ khóa (keywords) Tại menu thực hiện theo trình tự: Help > Search… Khi đó hộp thoại sau sẽ xuất hiện, bạn hãy gõ nội dung cần tìm thông tin vào ô Keywords. Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 13
Chương 1. Giới thiệu Stata Hộp thoại này có 3 lựa chọn tìm kiếm. Lựa chọn đầu tiên Search documentation and FQAs sẽ cho các kết quả là các tệp tin hỗ trợ chính thức được Stata chấp nhận (official help files), các câu hỏi thường gặp liên quan đến nội dung bạn đang tìm kiếm (FQAs - Frequently Asked Questions), các ví dụ (examples) hoặc thông tin lấy từ các bản tin kỹ thuật của Stata (STBs – Stata Technical Bulletins). Lựa chọn thứ hai, Search net resources, sẽ cho kết quả là nguồn web từ Stata và các nguồn khác liên quan đến nội dung mà người dùng đang cần tìm kiếm (nguồn từ Stata Journal và Stata Technical Bulletins sẽ được liệt kê trước). Lựa chọn cuối cùng, Search all, sẽ cho kết quả là kết hợp của cả hai lựa chọn trên. 1.6.3 Hỗ trợ tìm câu lệnh (command) Đây là một trong những nội dung hỗ trợ thường được người dùng Stata sử dụng nhất. Khi bạn đang cần thực hiện một lệnh nào đó nhưng không nhớ chính xác cấu trúc của câu lệnh, hãy thực hiện theo trình tự: Help Stata > command, sau đó gõ từ khóa của câu lệnh bạn đang cần vào ô sau: Chẳng hạn, gõ từ summarize, kết quả sẽ thực sự hữu ích khi người dùng được cung cấp cấu trúc câu lệnh, giải thích cụ thể cách sử dụng, các options đi kèm câu lệnh và đặt biệt là các ví dụ để người dùng thực hành. Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 14
Chương 1. Giới thiệu Stata Hỗ trợ tìm câu lệnh có thể được thực hiện ở cửa sổ command bởi câu lệnh: help [từ khóa của câu lệnh]. Ví dụ: Kết quả tương tự như thực hiện theo trình tự tại thanh menu: Help Stata > Command. 1.7 Câu lệnh trong Stata Hầu hết người dùng Stata đều sử dụng câu lệnh để thực hiện các thủ tục thống kê hơn là sử dụng các thẻ trên thanh menu. Do đó, để bảo đảm thực hiện đúng câu lệnh, đòi hỏi người dùng phải nắm vững cấu trúc của câu lệnh trong Stata. Các câu lệnh trong Stata thường dễ hiểu và dễ thực hiện, tuy nhiên có phân biệt giữa chữ thường và chữ hoa (tức Y và y là khác nhau). Một câu lệnh trong Stata thường có cấu trúc tổng quát như sau: command [varlist] [if] [in] [weight] [, options] Trong đó command là phần bắt buộc, trong khi trong các dấu ngoặc vuông [] là các lựa chọn mà người dùng có thể sử dụng. command: là nội dung bắt buộc phải có trong một câu lệnh của Stata. Đây thường là những động từ (tất nhiên không phải luôn luôn như vậy). Câu lệnh Stata thường có thể viết tắt mà không cần phải viết đầy đủ. Ví dụ, thay vì gõ đầy đủ regress (lệnh dùng để hồi quy, sẽ đề cập chi tiết ở các phần sau) thì có thể chỉ cần sử dụng lệnh reg. Để biết được câu lệnh có thể viết tắt như thế nào, trong kết quả tìm kiếm của Stata command (giới thiệu ở phần 1.6.3 - Hỗ trợ tìm câu lệnh), phần gạch dưới trong cú pháp (Syntax) chính là phần có thể dùng để viết tắt của câu lệnh đó. Hình trên là kết quả hỗ trợ khi gõ từ khóa summarize vào Stata command trong phần Help ở thanh menu. Minh họa cho thấy có thể viết tắt lệnh summarize là su. Lưu ý rằng Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 15
Chương 1. Giới thiệu Stata các ký tự được gạch dưới là các ký tự tối thiểu để Stata hiểu đúng về một lệnh nào đó, vì vậy người dùng có thể dùng nhiều hơn các ký tự này mà Stata vẫn hiểu đúng về một lệnh cần thực hiện. Chẳng hạn, người dùng có thể gõ sum, summ, summa, summar, summari, summariz để thực hiện lệnh summarize. varlist: thường đi kèm theo sau command. Yêu cầu lệnh của Stata chỉ áp dụng đối với các biến có trong danh sách này (varlist = variables list: danh sách các biến). Trường hợp không đi kèm varlist thì lệnh sẽ được thực hiện với tất cả các biến đang có. if và in: là điều kiện đặt ra khi thực hiện câu lệnh của Stata, hướng lệnh của Stata chỉ áp dụng đối với những tập hợp con. If được sử dụng cho loại điều kiện logic, còn in được sử dụng cho dải (range) cụ thể các quan sát nào đó, chẳng hạn như 1/5 nghĩa là chỉ xem xét đối với 5 quan sát đầu tiên mà thôi2. weight: một số lệnh Stata cho phép sử dụng các trọng số, khi mà một số quan sát trong mẫu có trọng số khác với các quan sát khác. Gõ help weights ở cửa sổ command để xem 4 loại trọng số được sử dụng trong Stata 12. options: các lựa chọn của câu lệnh Stata được sử dụng ở đây. Hầu hết các lệnh của Stata có phần lựa chọn này, nó được đặt sau dấu phẩy (,). Ngoài ra, cấu trúc một câu lệnh Stata có thể thêm thành phần by groupname ở đầu. by groupname: đặt ở đầu câu lệnh, cách với command bằng dấu hai chấm (:). Lệnh này sử dụng khi người dùng cần lặp lại lệnh đó với từng nhóm (group) có trong dữ liệu quan sát và trình bày kết quả riêng biệt đối với từng nhóm khác nhau. Thành phần này thường áp dụng với dữ liệu bảng (panel data). Ví dụ: file dữ liệu các bạn đang sử dụng có 26 ngân hàng khác nhau, mỗi ngân hàng được đặt thành một nhóm, có tên nhóm là bnk. Bạn muốn thực hiện lệnh summarize với biến nim cho từng nhóm ngân hàng khác nhau. Tại cửa sổ command hãy gõ: by bnk: su nim, kết quả như sau: 2 Gõ help numlist ở cửa sổ command để xem thêm về nghĩa của cách giới hạn bằng số này. Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 16
Chương 1. Giới thiệu Stata . by bnk: su nim -> bnk = 1 Variable Obs Mean Std. Dev. Min Max nim 6 .03015 .009478 .02007 .045065 -> bnk = 2 Variable Obs Mean Std. Dev. Min Max nim 6 .0252843 .007626 .016682 .038971 -> bnk = 3 Lưu ý là kết quả này sẽ kéo dài đến ngân hàng thứ 26. Bạn có thể thử với nhiều biến cùng một lúc chẳng hạn như nim, depositgrowth, loan_asset, liqui_asset…. Nếu không dùng cấu trúc này, mà chỉ gõ: su nim thì kết quả sẽ như sau: . su nim Variable Obs Mean Std. Dev. Min Max nim 156 .0281628 .0144204 -.003794 .096073 Đây là kết quả tính chung cho tất cả các nhóm mà không phân biệt từng nhóm (ở đây là các bnk). Vậy, cấu trúc của câu lệnh Stata thông thường là: [by groupname]: command [varlist] [if] [in] [weight] [, options] Minh họa kết quả của một số câu lệnh: a. by bnk: su nim if bnk==2 . by bnk: su nim if bnk==2 -> bnk = 1 Variable Obs Mean Std. Dev. Min Max nim 0 -> bnk = 2 Variable Obs Mean Std. Dev. Min Max nim 6 .0252843 .007626 .016682 .038971 -> bnk = 3 Variable Obs Mean Std. Dev. Min Max nim 0 b. su nim in 1/5 . su nim in 1/5 Variable Obs Mean Std. Dev. Min Max nim 5 .0318144 .0095663 .02007 .045065 Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 17
Chương 1. Giới thiệu Stata c. su nim in 1/5, detail . su nim in 1/5, detail ty le lai can bien Percentiles Smallest 1% .02007 .02007 5% .02007 .026001 10% .02007 .031791 Obs 5 25% .026001 .036145 Sum of Wgt. 5 50% .031791 Mean .0318144 Largest Std. Dev. .0095663 75% .036145 .026001 90% .045065 .031791 Variance .0000915 95% .045065 .036145 Skewness .1888004 99% .045065 .045065 Kurtosis 1.915922 1.8 Lưu kết quả làm việc Stata có nhiều lựa chọn để đưa kết quả sang văn bản Microsoft Word. Ở cửa sổ kết quả, muốn sao chép nội dung nào, hãy bôi đen phần đó và click chuột phải. Có bốn lựa chọn để sao chép và dán kết quả (Copy, Copy Table, Copy Table as HTML, và Copy as Picture) như hình sau: Nếu chọn Copy, sau đó dán vào văn bản Microsoft Word thì để giữ được định dạng kết quả giống như khi hiển thị ở cửa sổ Stata, hãy chọn font Courier New, size 8-9. Một cách khác thường được sử dụng là Copy as Picture, với cách này thì kết quả khi dán vào văn bản Microsoft Word là một file ảnh, nên bạn không thể chỉnh sửa được. Hãy chọn hai cách sao chép và dán còn lại để có thêm trải nghiệm. Người sử dụng Stata thường mở thêm một file để lưu các kết quả mà mình thực hiện được trong suốt quá trình thao tác. File này sẽ lưu lại toàn bộ các kết quả mà bạn đã thực hiện khi thao tác trên Stata ở phiên làm việc hiện hành mà không phân biệt đó là kết quả Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 18
Chương 1. Giới thiệu Stata gì, đúng hay sai và có phù hợp với nhu cầu sử dụng hay không. Để tạo file này, bạn thực hiện như sau: Cách 1. Dùng menu: Nhấn chuột trái vào icon Log Begin/Close/Suspend/Resume. Một file log (một dạng file nhật ký) sẽ tự động được tạo ra. Bạn cần lưu file này lại với phần mở rộng là .smcl. Cách 2. Dùng câu lệnh: log using tên file cần tạo. Giả sử bạn đang cần tạo ra một file log để ghi lại kết quả thực hành lấy tên ketqua1.smcl, ở cửa sổ command gõ: log using ketqua1. File ketqua1.smcl sẽ được tạo ở thư mục hiện hành. Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 19
Chương 1. Giới thiệu Stata Kể từ thời điểm này, tất cả các thao tác trên Stata sẽ lưu kết quả lại ở file log này. Khi bạn cần xem lại kết quả đã thực hiện, hãy mở file này lên. Giả sử sau khi tạo file log có tên là ketqua.smcl trong thư mục data ở ổ đĩa E, thực hiện lệnh: su nim in 1/5, detail. Hình sau minh họa khi mở file ketqua.smcl. Như vậy, file log lưu lại kết quả vừa thực hiện, gồm câu lệnh và kết quả của câu lệnh đó. Có thể sao chép kết quả từ file này để dán vào văn bản Microsoft Word, lưu ý nên sử dụng font Courier New để giữ được định dạng như định dạng ở file ketqua.smcl. Vì file có đuôi .smcl là một file theo định dạng của Stata nên không thể mở bằng các loại phần mềm khác. Tuy nhiên, có thể chuyển định dạng của file này thành các kiểu định dạng có đuôi .doc (word), .txt (Notepad), .log (Notepad) để có thể mở bằng các phần mềm tương ứng. Để chuyển các định dạng đó, hãy thực hiện theo các cách sau: Cách 1. Dùng menu: File > Log > Translate, hộp thoại sau sẽ xuất hiện: Vietmat.vn – Tấm lót và Ga chống thấm số 1 Việt Nam 20