Sử dụng GnRH đồng vận thay thế hCG trong khởi động trưởng thành noãn ở các chu kỳ kích thích buồng trứng bằng phác đồ GnRH đối vận

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> SỬ DỤNG GnRH ĐỒNG VẬN THAY THẾ hCG TRONG KHỞI ĐỘNG<br /> TRƯỞNG THÀNH NOÃN Ở CÁC CHU KỲ KÍCH THÍCH BUỒNG TRỨNG<br /> BẰNG PHÁC ĐỒ GnRH ĐỐI VẬN<br /> Giang Huỳnh Như *, Vương Thị Ngọc Lan **<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả của sử dụng GnRH đồng vận thay hCG cho những bệnh nhân có nguy cơ cao<br /> HCQKBT để khởi động trưởng thành noãn ở những chu kỳ sử dụng phác đồ GnRH đối vận<br /> Phương pháp: Đây là nghiên cứu báo cáo loạt ca. Các bệnh nhân được KTBT bằng phác đồ GnRH đối vận.<br /> Vào ngày hCG, những bệnh nhân có > 20 nang >/=15mm và nồng độ E2 > 10000pg/mL được dùng 0,2mg<br /> triptorelin thay cho hCG để kích thích trưởng thành noãn. Chọc hút noãn tiến hành 36 tiếng sau triptorelin.<br /> Chuyển phôi tiến hành 48 tiếng sau chọc hút noãn. Hỗ trợ giai đoạn hoàng thể với progesterone ngả âm đạo và<br /> tiêm bắp, estradiol uống từ ngày chọc hút noãn.<br /> Kết quả: Có 33 bệnh nhân tham gia vào nghiên cứu. Số trứng chọc hút được là 20,27 ± 6,56. Tất cả bệnh<br /> nhân đều được chuyển phôi tươi. Tỉ lệ làm tổ là 18,61%. Tỉ lệ thai lâm sàng và sẩy thai lần lượt là 45,5% (15/33)<br /> và 6,06% (2/33). Không có bệnh nhân nào có HCQKBT.<br /> Kết luận: Sử dụng GnRH đồng vận để kích thích trưởng thành noãn trong phác đồ GnRH đối vận an toàn<br /> và hiệu quả trong dự phòng HCQKBT mà không ảnh hưởng đến kết quả TTTON.<br /> Từ khóa: GnRH đồng vận, GnRH đối vận, hội chứng quá kích buồng trứng<br /> <br /> ABSTRACT<br /> USE OF GnRH AGONIST INSTEAD OF hCG IN TRIGGERING FINAL OOCYTE MATURATION IN<br /> GnRH ANTAGONIST PROTOCOL<br /> Giang Huynh Nhu, Vuong Thi Ngoc Lan<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 16 - Supplement of No 1 - 2012: 175 - 179<br /> Objective: To investigate the efficacy of GnRH agonist instead of hCG in triggering final oocyte maturation<br /> in GnRH antagonist protocol in patients at high risk of ovarian hyperstimulation.<br /> Methods: This was a case series study which was conducted on 33 IVF patients at high risk of OHSS.<br /> Ovarian stimulation was performed with GnRH antagonist protocol. On day of hCG, patients who had > 20<br /> follicles >/= 15mm and E2 concentration > 10000 pg/mL received 0.2 mg triptorelin instead of hCG for triggering<br /> final oocyte maturation. Oocyte retrieval was performed 36 hours after triptorelin administration. Embryo<br /> transfer (ET) was performed 48 hours after oocyte retrieval. Luteal phase was supported with vaginal and<br /> intramuscular progesterone, oral estradiol from the day of oocyte retrieval.<br /> Results: There were 33 cycles in 33 patients recruited in the study. The number of oocytes retrieved was<br /> 20.27 ± 6.56. Fresh embryo transfer was done for all the patients in the study. The implantation rate was 18.61%.<br /> The clinical pregnancy and miscarriage rates were 45.5% (15/33), and 6.06% (2/33), respectively. None of the<br /> <br /> * Đơn vị Hỗ trợ sinh sản – IVFAS – Bệnh viện đa khoa An Sinh<br /> ** Bộ môn Phụ Sản – Khoa Y – Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: Ths. Bs. Giang Huỳnh Như<br /> ĐT: 0121323172<br /> Email: giangnhu80@yahoo.com<br /> <br /> 176<br /> <br /> Chuyên Đề Sức khỏe Sinh sản và Bà Mẹ - Trẻ em<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> patients in the study developed any form of OHSS.<br /> Conclusions: The use of GnRH agonist for triggering final oocyte maturation in the GnRH antagonist<br /> ovarian hyperstimulation protocol could be a safe and effective method for OHSS prevention without affecting the<br /> reproductive outcomes.<br /> Keywords: GnRH agonist, GnRH antagonist, ovarian hyperstimulation syndrome.<br /> chuyển phôi trữ trong chu kỳ kế tiếp(2). Để hạn<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> chế việc phải trữ phôi toàn bộ và nâng cao tỉ lệ<br /> Hội chứng quá kích buồng trứng (HCQKBT)<br /> có thai, một số phác đồ hỗ trợ giai đoạn hoàng<br /> là biến chứng nghiêm trọng trong kích thích<br /> thể đã và đang được nghiên cứu nhằm đem lại tỉ<br /> buồng trứng (KTBT) làm thụ tinh trong ống<br /> lệ có thai tương đương so với gây trưởng thành<br /> nghiệm (TTTON). Khoảng 5 – 10% các chu kỳ<br /> noãn bằng hCG.<br /> TTTON có HCQKBT, trong đó những trường<br /> Chúng tôi tiến hành nghiên cứu sử dụng<br /> hợp nặng cần nhập viện chiếm 2 – 3%. Human<br /> GnRH đồng vận thay hCG khởi động trưởng<br /> chorionic gonadotropin (hCG) đã được chứng<br /> thành noãn ở những chu kỳ KTBT bằng GnRH<br /> minh là tác nhân quan trọng trong cơ chế bệnh<br /> đối vận có nguy cơ cao QKBT nhằm đánh giá<br /> sinh của HCQKBT. Trong TTTON, hCG thường<br /> hiệu quả dự phòng QKBT cũng như tỉ lệ có thai<br /> được sử dụng thay thế LH nội sinh để kích thích<br /> trên những chu kỳ chuyển phôi tươi.<br /> sự trưởng thành noãn và tạo điều kiện cho thủ<br /> Mục tiêu nghiên cứu<br /> thuật chọc hút noãn. Do đó, một trong những<br /> biện pháp tránh QKBT là không sử dụng hCG,<br /> Đánh giá hiệu quả của sử dụng GnRH đồng<br /> hoặc (1) hủy chu kỳ điều trị hoặc (2) kích thích<br /> vận thay hCG cho những bệnh nhân có nguy cơ<br /> tạo đỉnh LH nội sinh gây trưởng thành noãn.<br /> cao HCQKBT để khởi động trưởng thành noãn<br /> ở những chu kỳ sử dụng phác đồ GnRH đối<br /> Nghiên cứu cho thấy nguy cơ HCQKBT có<br /> vận.<br /> thể được loại trừ hoàn toàn trong phác đồ<br /> GnRH đối vận bằng cách sử dụng GnRH đồng<br /> vận để tạo đỉnh LH nội sinh thay cho hCG(6).<br /> Trong phác đồ GnRH này, GnRH đối vận gây<br /> tác động ức chế đỉnh LH nội sinh bằng cách<br /> cạnh tranh với thụ thể của GnRH nội sinh ở<br /> tuyến yên. Sự gắn kết GnRH đối vận vào thụ thể<br /> ở tuyến yên có đặc tính gắn kết nhanh và giải<br /> phóng thụ thể cũng nhanh mà không gây điều<br /> hòa giảm thụ thể. Tận dụng đặc điểm này,<br /> GnRH đồng vận được sử dụng trong chu kỳ<br /> dùng phác đồ GnRH đối vận để kích thích tạo<br /> đỉnh LH nội sinh gây trưởng thành noãn. Tuy<br /> nhiên, do thời gian bán hủy của LH nội sinh<br /> ngắn, làm giảm đáng kể lượng gonadotrophins<br /> phóng thích từ tuyến yên, từ đó làm giảm hoạt<br /> động của hoàng thể và tiêu hủy hoàng thể sớm.<br /> Do đó, trong những nghiên cứu ban đầu về vấn<br /> đề này cho thấy gây trưởng thành noãn bằng<br /> GnRH đồng vận làm giảm tỉ lệ có thai và tăng tỉ<br /> lệ sẩy thai(3). Nhiều tác giả đã đề nghị trữ phôi<br /> toàn bộ trong những chu kỳ này và thực hiện<br /> <br /> Sản Phụ Khoa<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu: Báo cáo loạt ca<br /> Trong thời gian từ 4/2009 – 10/2010, chúng<br /> tôi đã sử dụng GnRH đồng vận để khởi động<br /> trưởng thành noãn cho 33 trường hợp TTTON<br /> được KTBT bằng phác đồ GnRH đối vận có<br /> nguy cơ cao HCQKBT.<br /> <br /> Tiêu chuẩn nhận bệnh<br /> Tất cả những bệnh nhân được KTBT để làm<br /> TTTON bằng phác đồ GnRH đối vận có > 20<br /> nang 15 mm và nồng độ E2 trên 10000 pg/ml<br /> vào ngày 9 của KTBT.<br /> <br /> Phương pháp tiến hành<br /> Bệnh nhân được KTBT bằng phác đồ GnRH<br /> đối vận. FSH được cho vào ngày 2 của vòng<br /> kinh. Liều FSH tái tổ hợp được chỉ định tùy theo<br /> tuổi, nồng độ FSH cơ bản, số nang noãn thứ cấp<br /> đầu chu kỳ và BMI. GnRH đối vận 0,25mg<br /> (Orgalutran 0,25mg) được cho vào ngày 6 của<br /> <br /> 177<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> kích thích buồng trứng. Bệnh nhân được chẩn<br /> đoán nguy cơ cao HCQKBT khi có > 20 nang<br /> 15mm và nồng độ E2 trên 10000 pg/ml vào ngày<br /> tiêm hCG được sử dụng GnRH đồng vận thay<br /> cho để gây trưởng thành noãn. Bệnh nhân được<br /> tiêm triptorelin 0,2mg (Diphereline 0,1mg) khi<br /> có  3 nang  17mm trên siêu âm. Liều tiêm<br /> triptorelin cách liều tiêm GnRH đối vận cuối<br /> cùng > 6 giờ. Bệnh nhân được chọc hút noãn 36<br /> giờ sau. Chuyển phôi được thực hiện vào 2 ngày<br /> sau chọc hút noãn.<br /> Để hỗ trợ giai đoạn hoàng thể, bệnh nhân<br /> được sử dụng 6mg estradiol/ngày (Progynova<br /> 2mg) phối hợp với progesterone bơm âm đạo<br /> (Crinone 8% gel) 2 ống/ngày kèm progesterone<br /> tiêm bắp 100 mg/ngày từ ngày chọc hút noãn.<br /> Thời gian sử dụng thuốc kéo dài 14 ngày sau<br /> chuyển phôi. Nếu bệnh nhân có thai (βhCG<br /> dương tính), bệnh nhân sẽ được tiếp tục sử<br /> dụng liều thuốc trên kéo dài đến khi thai 7 tuần.<br /> Thử thai được tiến hành 14 ngày sau chuyển<br /> phôi (định lượng beta hCG trong máu). Thai lâm<br /> sàng được chẩn đoán khi túi thai trong tử cung<br /> có phôi thai và hoạt động tim thai vào thời điểm<br /> 3 tuần sau thử thai.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Từ tháng 4/2009 đến tháng 10/2010 có 33<br /> trường hợp sử dụng phác đồ GnRH đối vận có<br /> nguy cơ cao HCQKBT được khởi động trưởng<br /> thành noãn bằng GnRH đồng vận. Đặc điểm<br /> bệnh nhân được mô tả trong bảng 1.<br /> Bảng 1: Đặc điểm bệnh nhân<br /> Tuổi trung bình<br /> FSH cơ bản<br /> BMI<br /> AFC<br /> Chỉ định TTTON<br /> PCOS<br /> Tai vòi<br /> Do nam<br /> Khác<br /> <br /> 178<br /> <br /> 33,76 ± 3,35<br /> 6,79 ± 2,32<br /> 20,54 ± 1,34<br /> 11,78 ± 2,54<br /> 14 (42,4%)<br /> 3 (9,1%)<br /> 14 (42,4%)<br /> 2 (6,1%)<br /> <br /> Bảng 2: Đặc điểm chu kỳ điều trị<br /> Thời gian KTBT<br /> Liều đầu FSH sử dụng<br /> Tổng liều FSH sử dụng<br /> Số nang noãn > 15mm<br /> Nồng độ E2<br /> Độ dày NMTC<br /> <br /> 12,73 ± 4,2<br /> 150 ± 73,95<br /> 1833,33 ± 708,26<br /> 23,67 ± 5,78<br /> 14286,42 ± 3412,54<br /> 12,78 ± 1,24<br /> <br /> Bảng 3: Kết quả điều trị<br /> Số noãn CH trung bình<br /> Số noãn trưởng thành<br /> Số phôi<br /> Số phôi tốt<br /> Số phôi chuyển<br /> Số phôi trữ<br /> Thai lâm sàng<br /> Sẩy thai<br /> Tỉ lệ làm tổ<br /> HCQKBT<br /> <br /> 20,27 ± 6,56<br /> 16,67 ± 6,63<br /> 12,09 ± 5,93<br /> 7,52 ± 4,98<br /> 3,91 ± 0,77<br /> 5,82 ± 4,43<br /> 45,45% (15/33)<br /> 6,06% (2/33)<br /> 18,61%<br /> 0%<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Nghiên cứu này cho thấy sử dụng GnRH<br /> đồng vận để kích thích trưởng thành noãn trong<br /> phác đồ GnRH đối vận ở những bệnh nhân có<br /> nguy cơ cao HCQKBT làm giảm nguy cơ<br /> HCQKBT ở những bệnh nhân này. Hơn thế nữa,<br /> phác đồ này không làm ảnh hưởng lên tỉ lệ làm<br /> tổ và thai lâm sàng nếu như bệnh nhân được hỗ<br /> trợ giai đoạn hoàng thể và giai đoạn sớm của<br /> thai kỳ phù hợp.<br /> Cho đến hiện tại, có nhiều biện pháp đã<br /> được áp dụng để dự phòng HCQKBT, nhưng<br /> chưa biện pháp nào có thể hạn chế hoàn toàn<br /> biến chứng này. Bản thân phác đồ GnRH đối<br /> vận cũng làm giảm nguy cơ HCQKBT, nhưng<br /> cũng không thể loại bỏ được hội chứng này. Ưu<br /> điểm lớn nhất của phác đồ GnRH đối vận là có<br /> thể sử dụng GnRH đồng vận để kích thích<br /> trưởng thành noãn thay cho hCG - điều kiện đủ<br /> để gây nên HCQKBT - do tác dụng cạnh tranh<br /> ức chế của phác đồ này vẫn cho phép GnRH<br /> đồng vận tác dụng lên tuyến yên gây ra đỉnh<br /> LH và FSH. Mặc dù trên lý thuyết, sử dụng<br /> GnRH đồng vận để kích thích trưởng thành<br /> noãn không thể giúp dự phòng HCQKBT muộn,<br /> trong nghiên cứu của chúng tôi cũng như các<br /> tác giả khác không ghi nhận được trường hợp<br /> HCQKBT nào khi sử dụng phác đồ này(0, 5).<br /> <br /> Chuyên Đề Sức khỏe Sinh sản và Bà Mẹ - Trẻ em<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> Thông thường, khi dùng GnRH để kích<br /> thích sự trưởng thành noãn, GnRH đồng vận<br /> được sử dụng 12 giờ sau lần tiêm cuối cùng của<br /> GnRH đối vận(1). Nồng độ LH và FSH lần lượt<br /> bắt đầu tăng 4 và 12 giờ sau khi sử dụng GnRH<br /> đồng vận. Mặc dù vậy, đỉnh LH của GnRH<br /> đồng vận khác với đỉnh LH trong chu kỳ tự<br /> nhiên. Đỉnh LH trong chu kỳ tự nhiên gồm có 3<br /> pha, kéo dài trong 48 giờ trong khi đỉnh LH của<br /> GnRH đồng vận chỉ gồm 2 pha, kéo dài trong<br /> 24-36 giờ(4). Những giả thuyết ban đầu cho là với<br /> thời gian hoạt động ngắn của LH nội sinh có thể<br /> sẽ làm giảm chất lượng của noãn và sự phát<br /> triển của phôi. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu cho<br /> thấy tỉ lệ noãn MII thu được, tỉ lệ thụ tinh, chất<br /> lượng phôi đều như nhau giữa 2 nhóm(3). Trong<br /> nghiên cứu của chúng tôi, do những đặc thù<br /> riêng nên bệnh nhân thường tiêm thuốc KTBT<br /> vào buổi chiều, và GnRH đồng vận được sử<br /> dụng vào buổi tối, sao cho khoảng cách giữa lần<br /> tiêm thuốc KTBT sau cùng và lần tiêm GnRH<br /> đồng vận cách nhau > 6 giờ. Tuy nhiên, kết quả<br /> nghiên cứu cũng rất khả quan về số noãn thu<br /> được, số noãn MII, tỉ lệ thụ tinh và số phôi tốt.<br /> Đồng tình với các tác giả khác, nghiên cứu<br /> của chúng tôi góp phần khẳng định về khả năng<br /> của GnRH đồng vận để kích thích trưởng thành<br /> noãn sau cùng. Mặc dù vậy, đã có những quan<br /> ngại về sự yếu kém của đỉnh nội tiết tạo ra bởi<br /> GnRH đồng vận làm ảnh hưởng lên giai đoạn<br /> hoàng thể, từ đó, ảnh hưởng lên kết quả<br /> TTTON. Những nghiên cứu lâm sàng ngẫu<br /> nhiên có nhóm chứng đầu tiên cho thấy tỉ lệ có<br /> thai ở chu kỳ chuyển phôi tươi trong nhóm khởi<br /> động trưởng thành noãn bằng GnRH đồng vận<br /> thấp hơn nhiều so với sử dụng hCG(3, 7). Một số<br /> tác giả đề nghị nên trữ phôi toàn bộ và thực hiện<br /> chuyển phôi trữ lạnh ở những chu kỳ sau(2) dù<br /> thực tế lâm sàng cho thấy giải pháp này không<br /> thuận tiện cho bệnh nhân và góp phần làm tăng<br /> chi phí điều trị.<br /> Những thử nghiệm lâm sàng đầu tiên cho<br /> thấy tỉ lệ có thai thấp khi hỗ trợ giai đoạn hoàng<br /> thể tương tự những phác đồ hỗ trợ hoàng thể<br /> cho bệnh nhân xin trứng và chuyển phôi trữ(3, 7).<br /> <br /> Sản Phụ Khoa<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Tuy nhiên, không thể xem những trường hợp<br /> khởi động bằng GnRH đồng vận giống chuyển<br /> phôi trữ hay xin trứng. Giai đoạn sớm của pha<br /> hoàng thể ở bệnh nhân xin trứng cũng như<br /> chuyển phôi trữ nồng độ steroid sinh lý vẫn có<br /> giống như trong những chu kỳ tự nhiên. Ngược<br /> lại, nồng độ steroid ở giai đoạn hoàng thể trong<br /> những chu kỳ kích thích tăng cao sẽ phản hồi<br /> âm lên trục hạ đồ – tuyến yên – buồng trứng,<br /> giảm đáng kể sự tiết LH ảnh hưởng lên chức<br /> năng hoàng thể và nội mạc tử cung(5,8). Trong<br /> nghiên cứu của Humaidan và Kolibianakis, tác<br /> giả chỉ sử dụng progesterone đặt âm đạo và<br /> estradiol uống từ ngày chọc hút trứng cho đến<br /> ngày thử thai(3). Cho đến hiện tại, đường dùng<br /> hiệu quả nhất của cả progesterone và estradiol<br /> vẫn còn nhiều tranh cãi. Sử dụng progesterone<br /> tiêm bắp và estradiol dán qua da được ưa<br /> chuộng hơn trong phác đồ sử dụng GnRH đồng<br /> vận để kích thích trưởng thành noãn do pha<br /> hoàng thể trong trường hợp này bị khiếm<br /> khuyết và sử dụng estradiol dán qua da tránh<br /> được sự chuyển hóa của thuốc tại gan. Nghiên<br /> cứu của Engmann sử dụng phối hợp estradiol<br /> dán qua da và progesterone tiêm bắp<br /> 75mg/ngày trong pha hoàng thể ở 30 bệnh nhân<br /> nguy cơ QKBT ghi nhận không có trường hợp<br /> QKBT nào và tỉ lệ thai lâm sàng cao(1). Do đó, hỗ<br /> trợ giai đoạn hoàng thể đóng vai trò quan trọng<br /> quyết định sự thành công trong chu kỳ phôi<br /> tươi. Trong nghiên cứu này, do điều kiện thời<br /> tiết Việt Nam nóng và ẩm, không thuận lợi cho<br /> dùng estradiol dán, để hỗ trợ giai đoạn hoàng<br /> thể, chúng tôi sử dụng estradiol đường uống<br /> liều cao kết hợp với progesterone tiêm bắp<br /> 100mg/ngày. Chúng tôi thực hiện chuyển phôi<br /> tươi cả 33 trường hợp và cho thấy tỉ lệ có thai<br /> lâm sàng tương đối khả quan 45,45% (15/33) và<br /> không có trường hợp nào sẩy thai trước 12 tuần.<br /> Với kết quả bước đầu đạt được, tại trung<br /> tâm chúng tôi, phác đồ này đang được áp dụng<br /> cho tất cả các trường hợp xin – cho noãn để làm<br /> giảm nguy cơ HCQKBT cho người cho noãn<br /> đồng thời tránh được những ảnh hưởng bất lợi<br /> <br /> 179<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 16 * Phụ bản của Số 1 * 2012<br /> <br /> (nếu có) của loại phác đồ này lên kết quả có thai<br /> của người xin noãn.<br /> <br /> 3.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Sử dụng GnRH đồng vận thay hCG khởi<br /> động trưởng thành noãn trong chu kỳ GnRH<br /> đối vận là một giải pháp an toàn, hiệu quả tránh<br /> QKBT ở những chu kỳ có nguy cơ cao QKBT.<br /> Hỗ trợ hoàng thể bằng cách tăng liều steroid<br /> ngoại sinh có thể giúp duy trì tỉ lệ thành công<br /> trên những chu kỳ phôi tươi.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> 6.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> 180<br /> <br /> Engmann L, DiLuigi A, Schmidt D, Nulsen J, Maier D, Benadiva<br /> C (2008). The use of gonadotropin-releasing hormone (GnRH)<br /> agonist to induce oocyte maturation after cotreatment with<br /> GnRH antagonist in high-risk patients undergoing in vitro<br /> fertilization prevents the risk of ovarian hyperstimulation<br /> syndrome: a prospective randomised controlled study. Fertility<br /> and Sterility, 89:84–91.<br /> Griesinger G, Von Otte S, Schroer A, Ludwig AK, Diedrich K,<br /> Al-Hasani S,<br /> Schultze-Mosgau A<br /> (2007). Elective<br /> cryopreservation of all pronuclear oocytes after GnRH agonist<br /> triggering of final oocyte maturation in patients at risk of<br /> developing OHSS: a prospective observational proof-of-concept<br /> study. Human Reproduction, 22:1348–1352.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> Humaidan P, Ejdrup Bredkjær H, Bungum L, Bungum M,<br /> Grøndahl ML, Westergaard LG, Yding Andersen C (2005).<br /> GnRH agonist (Buserelin) or hCG for ovulation induction in<br /> GnRH antagonist IVF/ICSI cycles: a prospective randomised<br /> study. Human Reproduction, 20:1213–1220.<br /> Humaidan P, Papanikolaou E.G, and Tarlatzis B.C (2009).<br /> GnRHa to trigger final oocyte maturation: a time to reconsider.<br /> Human Reproduction, 24: 2389–2394.<br /> Humaidan P, Bredkjær HE, Westergaard LG, Andersen CY<br /> (2010). 1,500 IU human chorionic gonadotropin administered at<br /> oocyte retrieval rescues the luteal phase when gonadotropinreleasing hormone agonist is used forovulation induction: a<br /> prospective, randomized controlled study. Fertility and Sterility,<br /> 93: 847-854.<br /> Itskovitz J, Boldes R, Levron J, Erlik Y, Kahana L, Brandes JM<br /> (1991). Induction of preovulatory luteinizing hormone surge and<br /> prevention of ovarian hyperstimulation syndrome by<br /> gonadotropin-releasing hormone agonist. Fertility and Sterility,<br /> 56:213–220.<br /> Kolibianakis EM, Schultze-Mosgau A, Schroer A, Van<br /> Steirteghem A, Devroey P, Diedrich K, Griesinger G (2005). A<br /> lower ongoing pregnancy rate can be expected when GnRH<br /> agonist is used for triggering final oocyte maturation instead of<br /> hCG in patients undergoing IVF with GnRH antagonist. Human<br /> Reproduction, 20:2887–2892.<br /> Tavaniotou A, Devroey P (2006). Luteal hormonal profile of<br /> oocyte donors stimulated with a GnRH antagonist compared<br /> with natural cycles. Reprod Biomed Online, 3:326–330.<br /> <br /> Chuyên Đề Sức khỏe Sinh sản và Bà Mẹ - Trẻ em<br /> <br />