SỬ DỤNG NẸP TỔ HỢP CÁC BON - ĐIỀU TRỊ GÃY THÂN XƯƠNG CÁNH TAY

Chia sẻ: A A | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

81
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'sử dụng nẹp tổ hợp các bon - điều trị gãy thân xương cánh tay', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SỬ DỤNG NẸP TỔ HỢP CÁC BON - ĐIỀU TRỊ GÃY THÂN XƯƠNG CÁNH TAY

SÖÛ DUÏNG NEÏP TOÅ HÔÏP CAÙC-BON (C3) ÑIEÀU TRÒ GAÕY THAÂN XÖÔNG CAÙNH TAY Nguyeãn Anh Tuaán (1), Nguyeãn Quang Long (2) TOÙM TAÉT Taïi Vieät Nam, töø naêm 1992 ñeán nay, qua nhieàu giai ñoaïn khaùc nhau, neïp toå hôïp cacbon (THCB) ñaõ vaø ñang ñöôïc nghieân cöùu trong ñieàu trò gaõy xöông döôùi nhieàu hình thöùc vaø xöông gaõy khaùc nhau. Nghieân cöùu cuûa chuùng toâi khaûo saùt ñaùnh giaù khaû naêng öùng duïng neïp THCB C3 trong ñieàu trò gaõy thaân xöông caùnh tay vaø caúng tay. Töø thaùng 05/2001 ñeán thaùng 01/2003, taïi beänh vieän Chôï Raãy, 45 beänh nhaân gaõy xöông caùnh tay goàm: 46 xöông caùnh tay ñaõ ñöôïc moå duøng neïp THCB . Vôùi thôøi gian theo doõi trung bình TTB =12,15 thaùng, 34 beänh nhaân theo doõi ñöôïc (35 xöông gaõy) coù 34 lieàn xöông toát, 1 tröôøng hôïp chaäm lieàn xöông. Ña soá laø can xöông thì II. Vôùi keát quaû böôùc ñaàu nhö treân, so saùnh vôùi caùc phöông phaùp ñieàu trò khaùc (neïp kim loaïi), chuùng toâi nhaän thaáy neïp THCB C3 coù trieån voïng toát trong ñieàu trò gaõy thaân xöông caùnh tay vôùi caùc öu ñieåm: reû tieàn, saûn xuaát taïi Vieät Nam, cho keát quaû lieàn xöông toát...caàn tieáp tuïc nghieân cöùu öùng duïng. SUMMARY Using composite carbon plate (C3) to treat fractures of shaft of humerus. Nguyen Anh Tuan, Nguyen Quang Long In Viet Nam, since 1992 until now, composite carbon plate (CCP) had been used to treat long bone fractures with several stages in some difference ways. This research aims to estimate the value of CCP (C3) in treatment fractures of the shaft of humerus. From May 2001 to Jan 2003, at Cho Ray Hospital, 45 patients with 46 humeri fractures were been treated by CCP (C3). With the Mean time of the follow up 12,5 month, we get the result: 35 fractures heal in good function (11 lost of follow up) with 1 of 35 in delay union. Most of healing are in indirect healing. With this result, in comparison with another methode (classical plate), we think CCP (C3) has good prospect in treatment fractures of the shaft of humerus. CCP (C3) also has many advantages: cheap, produce in Viet Nam, get good result in treatment fractures...We need to search more for clinical use. MÔÛ ÑAÀU Taïi Vieät Nam, töø khoaûng giöõa nhöõng naêm 90 cuûa theá kyû tröôùc, neïp toå hôïp caùc-bon (THCB) cuõng ñaõ ñöôïc nghieân cöùu öùng duïng trong ñieàu trò gaõy xöông theo töøng böôùc thaän troïng (töø thöïc nghieäm treân thoû ñeán öùng duïng treân ngöôøi, ñinh noäi tuûy keát hôïp vôùi neïp, neïp ñôn thuaàn...), vôùi caùc loaïi vaät lieäu Cacbon ngaøy caøng toát hôn. Haàu heát caùc nghieân cöùu öùng duïng neïp THCB ñieàu trò gaõy xöông cho ñeán thôøi ñieåm naêm 2000 ñeàu ñöôïc tieán haønh nghieân cöùu treân ñieàu trò gaõy thaân xöông ñuøi vaø xöông chaøy, phöông phaùp baát ñoäng phoå bieán laø phoái hôïp neïp THCB vaø ñinh noäi tuûy. Caùc keát quaû nghieân cöùu laâm saøng cho thaáy neïp vaät lieäu toå hôïp Cacbon noùi chung coù moâ ñun ñaøn hoài gaàn gioáng xöông ñaõ cho baát ñoäng lieàn xöông gaõy toát, an
toaøn tuy nhieân cuõng boäc loä moät soá ñieåm yeáu cuûa neïp THCB laø roøn, deã gaõy caáp tính. Caùch baát ñoäng phoái hôïp neïp THCB vôùi ñinh noäi tuûy cuõng chæ laø giaûi phaùp tình theá, trong giai ñoaïn thaêm doø. Nhö vaäy, vieäc tieáp tuïc nghieân cöùu trieån khai öùng duïng neïp THCB cho ñieàu trò caùc gaõy xöông chi treân, phöông phaùp baát ñoäng duøng neïp THCB ñôn thuaàn khoâng duøng ñinh noäi tuûy laø caàn thieát nhaèm xaùc ñònh hieäu quaû cuûa neïp THCB trong ñieàu trò gaõy xöông vôùi phaùc ñoà thích hôïp. Vaät lieäu THCB môùi C3 laø maãu nghieân cöùu môùi nhaát cuûa vieän NCÖDCN, ñöôïc saûn xuaát taïi Vieät Nam. Loaïi vaät lieäu môùi naøy coù moâ ñun ñaøn hoài raát gaàn vôùi moâ ñun ñaøn hoài cuûa xöông nhöng cuõng coù ñoä beàn cô hoïc cao hôn loaïi C1, C2. Muïc ñích cuûa nghieân cöùu naøy nhaèm khaûo saùt, ñaùnh giaù khaû naêng öùng duïng ñieàu trò gaõy thaân xöông caùnh tay (do chaán thöông treân ngöôøi tröôûng thaønh) cuûa neïp THCB C3, vôùi phöông phaùp baát ñoäng xöông gaõy ñôn thuaàn khoâng duøng ñinh noäi tuûy keøm theo (neïp moät mình). ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU Ñoái töôïng nghieân cöùu: Beänh nhaân tröôûng thaønh, töø 15 tuoåi trôû leân, gaõy kín thaân xöông caùnh tay do chaán thöông. Nhaäp beänh vieän Chôï Raãy trong khoaûng thôøi gian töø thaùng 05/2001 ñeán thaùng 01/2003. Côõ maãu toái thieåu 30 beänh nhaân. Vaät lieäu: Neïp T.H.C.B. cheá taïo töø vaät lieäu C3 do Vieän Nghieân Cöùu Öùng Duïng Coâng Ngheä (boä Khoa Hoïc Coâng Ngheä Vieät Nam) cung caáp. Maãu neïp söû duïng cho gaõy thaân caùnh tay-Taïm goïi laø neïp C3. Ñaây laø loaïi neïp trung tính khoâng duøng duïng cuï neùn eùp (Hình). Caùc vít coá ñònh laø vít kim loaïi ñöôøng kính 3,5mm. Kích thöôùc neïp: 150 x 13 x 4 mm. Phöông phaùp nghieân cöùu: Tieàn cöùu. Caùc beänh nhaân hoäi ñuû tieâu chuaån trong tieâu chuaån maãu ñöôïc chuùng toâi löïa choïn duøng neïp C3 ñôn thuaàn (khoâng duøng keøm ñinh noäi tuûy) ñeå keát hôïp xöông. Phöông phaùp phaãu thuaät: Ñöôøng moå: chuùng toâi duøng ñöôøng moå sau hay tröôùc ngoaøi. Caùc tröôøng hôïp coù keøm lieät thaàn kinh quay, chuùng toâi thöôøng löïa choïn ñöôøng moå sau, vôùi ñöôøng naøy coù theå boäc loä, thaùm saùt thaàn kinh quay moät ñoaïn khaù daøi. Vò trí ñaët neïp vaø nguyeân taéc ñaët neïp: caùc gaõy 1/3 giöõa vaø döôùi, chuùng toâi thöôøng ñaët neïp ôû maët sau xöông caùnh tay. Vôùi caùc gaõy 1/3 treân, chuùng toâi ñaët neïp ôû phía tröôùc ngoaøi xöông caùnh tay. Nguyeân taéc ñaët neïp: neïp ñöôïc coá ñònh vaøo xöông baèng 3 vít 3,5mm ôû moãi beân ñöôøng gaõy (6 voû xöông). Traùnh söû duïng kyõ thuaät vít neùn eùp caùc maët gaõy (Lag-screw) vì trieät tieâu di ñoäng ñaøn hoài. Chæ duøng neïp T.H.C.B. C3 ñôn thuaàn ñeå baát ñoäng xöông gaõy, khoâng duøng ñinh noäi tuûy (neïp cacbon moät mình). Saên soùc haäu phaãu: Sau moå söû duïng caùc loaïi thuoác giaûm ñau, khaùng sinh, choáng phuø neà... nhö caùc cuoäc moå thoâng thöôøng. Ñoái vôùi caùc gaõy, khi ñöôïc ñaùnh giaù coá ñònh chöa thaät vöõng: gaõy nhieàu maûnh, coá ñònh khoâng ñuû 6 voû xöông moãi beân...chuùng toâi ñaët theâm neïp phuï trôï (neïp tre hay neïp boät) trong 3-4 tuaàn ñaàu. Giöõ baêng thun eùp lieân tuïc trong 3-4 tuaàn. Beänh nhaân ñöôïc khuyeán khích taäp vaän
ñoäng chuû ñoäng sôùm khoâng gaây ñau nhö vôùi caùc tröôøng hôïp phaãu thuaät gaõy caùnh tay thoâng thöôøng. Thu thaäp soá lieäu: Beänh nhaân ñöôïc chuïp phim X-Quang tröôùc moå vaø kieåm tra sau moå qua hai bình dieän thaúng vaø nghieâng, ghi nhaän caùc bieán chöùng (neáu coù). Sau ñoù beänh nhaân ñöôïc heïn taùi khaùm sau moãi 4 tuaàn. Khi taùi khaùm beänh nhaân ñöôïc ñaùnh giaù veà cô naêng, chuïp X-Quang hai bình dieän thaúng vaø nghieâng, theo doõi veà dieãn tieán vaø hình thöùc lieàn xöông theo caùc tieâu chuaån döôùi ñaây: • Laâm saøng keát hôïp nhieàu yeáu toá: khoâng ñau oå gaõy xöông, khoâng cöû ñoäng baát thöôøng, vaän ñoäng chi bình thöôøng, söû duïng chi bình thöôøng trong sinh hoaït vaø lao ñoäng. • X-Quang: ñaùnh giaù treân phim X-Quang ôû hai bình dieän thaúng vaø nghieâng. Lieàn xöông tröïc tieáp: thoâng loøng tuûy, caùc voû xöông bieåu hieän söï lieân tuïc. Lieàn xöông giaùn tieáp: can xöông dö ñoàng nhaát baéc caàu noái lieân tuïc caùc ñoaïn gaõy treân ít nhaát moät bình dieän, thoâng loøng tuûy, coù theå maát khe gaõy (thöôøng treã) hay coøn khe gaõy. Keát quaû ñieàu trò ñöôïc ñaùnh giaù theo Stewart vaø Hundley caûi bieân. Khoâng ñau. Raát toát Vaän ñoäng vai vaø khuyûu bình thöôøng. XQ thaúng truïc Khoâng ñau. Cöùng khôùp vai hoaëc khuyûu döôùi 200 . Toát Gaäp goùc döôùi 100 . Ñau khi gaéng söùc. Cöùng khôùp vai vaø khuyûu giöõa 200 vaø 400 . Trung bình Gaäp goùc hôn 100. Ñau thöôøng xuyeân. Xaáu Khôùp giaû hay lieät quay do thaày thuoác gaây ra. Cöùng khôùp vai hoaëc khuyûu hôn 400 . KEÁT QUAÛ Soá lieäu: Toång soá beänh nhaân trong nghieân cöùu ñaõ moå theo tieâu chuaån löïa choïn ñònh tröôùc: 45 beänh nhaân (35 nam, 10 nöõ ), 1 beänh nhaân gaõy 2 caùnh tay. Phaân boá tuoåi gaõy caùnh tay: 15-20 21-25 26-30 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55 56-60 >60 9 12 8 4 4 2 1 1 4 Nguyeân nhaân tai naïn: TNGT TNLÑ TNSH TN.Khaùc Coäng Gaõy caùnh tay 35 7 2 1 45 Vò trí gaõy caùnh tay: 2001 2002 Coäng 1/3 treân 4 5 9 (19,57%)
1/3 giöõa 11 18 29 (63,04%) 1/3 döôùi 4 4 8 (17,39%) Coäng 19 27 46 Caùc bieán chöùng keøm theo gaõy caùnh tay: Lieät thaàn kinh quay 11 tröôøng hôïp: 01 ñöùt hoaøn toaøn, caùc tröôøng hôïp coøn laïi bò ñuïng daäp. 01 tröôøng hôïp lieät ñaùm roái caùnh tay: toån thöông reã. Keát quaû: Vôùi thôøi gian theo doõi ngaén nhaát laø 3 thaùng, daøi nhaát laø 27 thaùng. Toång soá beänh nhaân theo doõi ñöôïc: 34 beänh nhaân (1 tröôøng hôïp gaõy 2 caùnh tay). Soá xöông gaõy theo doõi ñöôïc laø: 35 Chuùng toâi coù thôøi gian theo doõi trung bình TTB =12,15 thaùng. Keát quaû lieàn xöông: Xöông Caùnh tay Lieàn xöông Ñuùng kyø 34 Khôùp giaû 0 Chaäm lieàn 1 Coäng 35 Thôøi gian lieàn xöông trung bình: 11,15 tuaàn. Hình thöùc lieàn xöông: Xöông Caùnh tay Can Thì I 9(25,71%) Thì II 26(74,29%) Coäng 35 Öôùc löôïng tyû leä lieàn xöông thì I: Aùp duïng coâng thöùc 1 tính öôùc löôïng tyû leä lieàn xöông thì I cuûa xöông caùnh tay ôû khoaûng tin caäy 95% laø: p q = p o ± 2 ( p o. q o )) : n q (Coâng thöùc 2) nct = 35; p0 = 0,257; q0 = 0,743 ta coù tyû leä lieàn xöông thì I cuûa xöông caùnh tay pct ôû khoaûng tin caäy 95% laø: pct = 0,257 ± 0,148; hay 25,7 ± 14,8 %. Nhö vaäy: Trong nghieân cöùu naøy, neïp töø vaät lieäu T.H.C.B. C3 duøng baát ñoäng xöông gaõy cho keát quaû chuû yeáu can thì II ôû caùnh tay. Ñaùnh giaù keát quaû ñieàu trò theo Stewart vaø Hundley cho gaõy xöông caùnh tay: Raát toát Toát Trung bình Xaáu coäng 32 3 0 0 35 Caùc tai bieán, bieán chöùng gaëp trong ñieàu trò: 1 tröôøng hôïp lieät thaàn kinh quay sau moå gaõy caùnh tay; Tröôøng hôïp naøy ñaõ phuïc hoài toát sau 4 tuaàn. • Nhieãm truøng: khoâng. • Tuït neïp vít: 1 tröôøng hôïp ( gaõy caùnh tay); ñaây cuõng laø tröôøng hôïp chaäm lieàn xöông.
10 tröôøng hôïp lieät thaàn kinh quay trong gaõy caùnh tay phuïc hoài sau moå 1-2 thaùng. 1 tröôøng hôïp ( ñöùt thaàn kinh ) moå chuyeån gaân ñaït keát quaû toát. BAØN LUAÄN Tyû leä lieàn xöông caùnh tay ñaït 35/35 (100%) vôùi chæ moät tröôøng hôïp chaäm lieàn xöông cuõng cho thaáy keát quaû raát ñaùng khích leä. Ñieåm laïi moät soá coâng trình nghieân cöùu veà ñieàu trò gaõy xöông caùnh tay gaàn ñaây: J. R. Chapman vaø coäng söï, taùc giaû so saùnh 2 phöông phaùp ñieàu trò gaõy thaân xöông caùnh tay baèng ñinh noäi tuûy (38 beänh nhaân) vaø neïp vít (46 beänh nhaân), trong ñoù tyû leä khôùp giaû cuûa moãi phöông phaùp laàn löôït laø 5% (2/38) vaø 7% (3/46). Ñau khôùp vai sau ñoùng ñinh noäi tuûy chieám 16%(6/38), lieät thaàn kinh quay sau moå chieám tyû leä laàn löôït ôû 5% (2/38) vaø 2% (1/46). Mc Cormack vaø coäng söï, cuõng trong nghieân cöùu so saùnh giöõa ñieàu trò gaõy thaân xöông caùnh tay baèng ñinh noäi tuûy (21 beänh nhaân) vaø neïp neùn eùp (23 beänh nhaân). Phöông phaùp ñinh noäi tuûy coù lieät thaàn kinh quay sau moå laø 3/21 beänh nhaân. Khôùp giaû töông öùng vôùi töøng phöông phaùp laø 2/21 vaø 1/23 beänh nhaân. Thôøi gian lieàn xöông bình thöôøng cuûa xöông caùnh tay coù theå keùo daøi ñeán 4 thaùng. Tuy nhieân thôøi gian lieàn xöông bình thöôøng thöôøng phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá: gaõy hôû hay gaõy kín, ñöôøng gaõy, phöông phaùp ñieàu trò.... Sarmiento baùo caùo keát quaû ñieàu trò baûo toàn 620 beänh nhaân vôùi neïp chöùc naêng coù thôøi gian boû neïp (lieàn xöông) trung bình laø 11,5 tuaàn, vôùi chi tieát cuï theå caùc nhoùm nhö sau: 465 gaõy kín coù thôøi gian lieàn xöông trung bình 9,5 tuaàn; 155 gaõy hôû coù thôøi gian lieàn xöông trung bình 14 tuaàn. Bell vaø coäng söï 1985 baùo caùo 39 tröôøng hôïp ñieàu trò gaõy caùnh tay baèng neïp vít vôùi 34 tröôøng hôïp theo doõi ñöôïc coù thôøi gian lieàn xöông trung bình laø 19 tuaàn. Dabezies vaø coäng söï, baùo caùo 44 tröôøng hôïp ñieàu trò gaõy xöông caùnh tay baèng neïp vít, coù 43 tröôøng hôïp (97%) lieàn xöông trung bình ôû 12 tuaàn. Nhö vaäy, thôøi gian lieàn xöông trung bình trong nhoùm gaõy caùnh tay cuûa chuùng toâi laø 11,15 tuaàn cuõng naèm trong giôùi haïn lieàn xöông caùnh tay bình thöôøng vôùi nhieàu phöông phaùp ñieàu trò khaùc nhau. So saùnh veà thôøi gian lieàn xöông naøy chæ coù tính chaát tham khaûo vì caùc nghieân cöùu khoâng söû duïng tieâu chuaån lieàn xöông gioáng nhau. Lieät thaàn kinh quay sau moå laø bieán chöùng thöôøng gaëp trong moå keát hôïp xöông caùnh tay. Tyû leä lieät sau moå nhìn chung tuøy taùc giaû vaø phöông phaùp ( ñoùng kín ñinh noäi tuûy döôøng nhö cao hôn neïp vít ), tuy nhieân haàu heát ñeàu töï phuï hoài sau moå trong khoaûng 4-6 tuaàn [45], [51], [74]...Chuùng toâi coù 1 tröôøng hôïp lieät thaàn kinh quay sau moå, beänh nhaân naøy sau ñoù phuïc hoài hoaøn toaøn ôû thôøi ñieåm 4 tuaàn, nhö vaäy bieán chöùng naøy cuõng naèm trong nhöõng bieán chöùng thöôøng gaëp trong phaãu thuaät xöông caùnh tay, khoâng coù baèng chöùng ñeå noùi raèng bieán chöùng naøy laø aûnh höôûng cuûa neïp hay vaät lieäu THCB gaây ra. Chaäm lieàn xöông: ñaây laø tröôøng hôïp gaõy 1/3 döôùi caùnh tay coù maûnh thöù 3 (B2 theo AO), khi moå chæ coá ñònh ñöôïc 5 voû xöông ôû ñoaïn gaàn. Sau moå chuùng toâi coù cho beänh nhaân mang neïp tre phuï trôï, khi veà nhaø beänh nhaân ñaõ töï yù boû neïp phuï trôï vaø laøm vieäc naëng sôùm, khi taùi khaùm sau 6 tuaàn coù daáu hieäu neïp tuït vít, chuùng toâi ñaõ cho tieáp tuïc mang neïp tre vaø xöông gaõy ñaõ lieàn kyø II sau 7 thaùng. Qua tröôøng hôïp naøy, chuùng toâi thaáy caàn phaûi coù söï thoâng tin, giaûi thích roõ veà phöông phaùp ñieàu trò cho beänh nhaân vaø gia ñình ñeå phoái hôïp ñieàu trò. vaø giaùm
saùt chaët cheõ trong ñieàu trò cho beänh nhaân. Tyû leä chaäm lieàn xöông laø 2,8% (1/35) cuõng laø tyû leä chaáp nhaän ñöôïc so vôùi nhieàu phöông phaùp vaø caùc taùc giaû khaùc nhau . Toùm laïi trong nghieân cöùu naøy, neïp THCB C3 ñieàu trò gaõy kín thaân xöông caùnh tay ñaõ mang laïi keát quaû lieàn xöông toát. Tyû leä lieàn xöông cao, thôøi gian lieàn xöông naèm trong giôùi haïn bình thöôøng cuûa lieàn xöông caùnh tay vôùi nhöõng phöông phaùp vaø taùc giaû khaùc nhau. Caùc tai bieán vaø bieán chöùng gaëp trong ñieàu trò cuõng ôû trong giôùi haïn chaáp nhaän ñöôïc. KEÁT LUAÄN Qua nghieân cöùu naøy chuùng toâi nhaän thaáy: neïp THCB C3 ñôn thuaàn (hay moät mình, khoâng duøng keøm ñinh noäi tuûy) duøng baát ñoäng caùc gaõy thaân xöông caùnh tay coù theå cho keát quaû toát, ñaït tyû leä lieàn xöông cao. Khi söû duïng ñuùng phaùc ñoà ñieàu trò: baát ñoäng ñuùng phöông phaùp vôùi toái thieåu 6 voû xöông gaõy moãi beân, neïp C3 coù theå duøng baát ñoäng gaõy thaân xöông caùnh tay, khoâng caàn ñinh noäi tuûy phuï trôï (duøng neïp C3 ñôn thuaàn hay moät mình). Tuy nhieân vôùi soá löôïng chöa nhieàu, chuùng toâi thaáy sau moå neân söû duïng neïp phuï trôï 3-4 tuaàn. Nghieân cöùu chöa phaùt hieän tröôøng hôïp naøo gaõy neïp trong caùc tröôøng hôïp theo doõi ñöôïc. Neïp töø vaät lieäu THCB C3 coù nhieàu öu theá trong ñieàu trò gaõy thaân xöông caùnh tay: reû tieàn, cheá taïo taïi Vieät Nam, hôïp sinh hoïc, cho keát quaû lieàn xöông toát, khoâng caûn quang... caàn tieáp tuïc nghieân cöùu vaø theo doõi laâu daøi caùc phaûn öùng, aûnh höôûng cuûa vaät lieäu vôùi cô theå con ngöôøi. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Nguyeãn Quang Long vaø coäng söï (1998): Neïp toå hôïp caùc bon ñieàu trò caùc gaõy thaân xöông 1. daøi, Y HOÏC thaønh phoá Hoà Chí Minh, 2 (3), tr. 1 – 11. Nguyeãn Quang Long vaø coäng söï (2000): Kinh nghieäm 5 naêm ñieàu trò gaõy thaân xöông daøi 2. baèng neïp carbon (1995-1992), tìm hieåu tính naêng Nguyeãn Quang Long vaø coäng söï (2002): Nghieân cöùu toå hôïp caùc bon ñieàu trò gaõy thaân 3. xöông daøi naêm 2000, Y HOÏC thaønh phoá Hoà Chí Minh, 6 (1), tr. 30 – 34. Nguyeãn Anh Tuaán, Nguyeãn Quang Long (2000): nhaân moät tröôøng hôïp söû duïng neïp toå 4. hôïp caùc-bon ñieàu trò gaõy xöông caúng tay, Hình thaùi hoïc, 10 (4), tr. 98 – 100. Nguyeãn Anh Tuaán, Nguyeãn Quang Long, Tröông Quan Tuaán (2001): Ñieàu trò gaõy 5. xöông chi treân baèng neïp toå hôïp caùc-bon, Y HOÏC thaønh phoá Hoà Chí Minh, 5 (phuï baûn soá 4), tr. 111 – 114. Nguyeãn Anh Tuaán, Nguyeãn Quang Long (2003): Ñieàu trò gaõy xöông chi treân baèng neïp toå 6. hôïp caùc-bon, Y HOÏC thaønh phoá Hoà Chí Minh, 7 (1), tr. 6 – 9. M. J. Bell and Coll. (1985): The results of plating humeral shaft fractures in patient with 7. multiple injuries: the Sunnybrook experience, J. Bone Joint Surg. (Br.), 67B, pp 293 – 296. J. R. Chapman, B. M. Henley, J. Angel, P. J. Benca (2000): Randomized prospective 8. study of humeral shaft fracture fixation intramedullary nails versus plates, J. Orthop Trauma, 14 (3), pp 407 – 415. E. J. Dabezie and Coll. (1992): Plate fixation of the humeral shaft for acute fractures, 9. with and without radial nerve injuries, J. Orthopaedic Trauma, 6(1), pp 10 – 13.
10. Augusto Sarmiento, James P. Waddell, Loren L. Latta (2001): Diaphyseal Humeral Fractures: Treatment Options, J Bone Joint Surg (Am), 83-A (10), pp 1566 – 1579.