SỰ LƯU HÀNH SALMONELLA TRÊN ĐÀN VỊT CV-SUPER M NUÔI TẠI TRẠI VỊT GIỐNG VIGOVA

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

60
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vịt là loài thủy cầm có tính thích nghi cao với các điều kiện sinh thái, thích hợp cho việc chăn thả ở những nơi có nguồn nước để tìm kiếm thủy động vật và thóc lúa rơi vãi sau thu họach. Những năm gần đây, chăn nuôi vịt phát triển mạnh với việc nhập giống vịt CV Super-M từ Anh Quốc nuôi tại Trại Vịt giống VIGOVA thuộc Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao Tiến bộ Kỹ thuật Chăn nuôi TP.Hồ Chí Minh. Hình thức chăn nuôi ở Trại là phương thức chăn nuôi bán công nghiệp, nuôi nhốt, có sân chơi và...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SỰ LƯU HÀNH SALMONELLA TRÊN ĐÀN VỊT CV-SUPER M NUÔI TẠI TRẠI VỊT GIỐNG VIGOVA

NGUYỄN NGỌC HUÂN –Sự luu hành Salmonella ... SỰ LƯU HÀNH SALMONELLA TRÊN ĐÀN VỊT CV-SUPER M NUÔI TẠI TRẠI VỊT GIỐNG VIGOVA Nguyễn Ngọc Huân 1*, Trần Xuân Hạnh 2 và Tô Thị Phấn 2 Trung tâm Nghiên cứu và chuyển giao tiến bộ kỹ thuật chăn nuôi 85/841 Nguyễn Văn Nghi - Phường 7- Quận Gò Vấp - Tp Hồ Chí Minh 2 Trung tâm Nghiên cứu Thú y – Cty NAVETCO * Tác giả liên hệ: Nguyễn Ngọc Huân Tel: (08) 8.942.474 / 0913.710.423; Fax: (08) 8.958.864; Email: nguyenngochuan@hotmail.com ABSTRACT Circulation of Salmonella in CV- Super M kept in Vigova duck breeding farm The study was carried out in Vigova duck breeding Farm from Feb., 2003 to Dec., 2004 in 3 types (duckling, replacement and layer) of Vigova VC-Super M ducks, in 2 seasons of the year (dry and rainy) with 2 regimes o f disinfection (once a month and twice a week). The results showed that (i) there were 3 serovar of Salmonella: Salmoella là S. typhimurium, senftenberg, S. Amsterdam; (ii) infection with Salmonella in ducks was 8.8% and had a decreased tendency from duckling replacement layer. (iii), there were significant differences of infection (%) with Salmonella in ducks between dry (3.95) and rainy (12.96) season and between regimes of disinfection: twice a week (2.70) and once a month (12.46); (iv) Salmonella was sensitive (100%) to Amoxilline and Norfloxacine. Keywords: Duckling, replacement ducks, layer ducks, infection rate, Salmonella, resistant, sensitive. ĐẶT VẤN ĐỀ Vịt là loài thủy cầm có tính thích nghi cao với các điều kiện sinh thái, thích hợp cho việc chăn thả ở những nơi có ngu ồn nước để tìm kiếm thủy động vật và thóc lúa rơi vãi sau thu họach. Những năm gần đây, chăn nuôi vịt phát triển mạnh với việc nhập giống vịt CV Super-M từ Anh Quốc nuôi tại Trại Vịt giống VIGOVA thuộc Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao Tiến bộ Kỹ thuật Chăn nuôi TP.Hồ Chí Minh. Hình thức chăn nuôi ở Trại là phương thức chăn nuôi bán công nghiệp, nuôi nhốt, có sân chơi và ao tắm. Đây là d òng vịt có năng suất thịt cao, qua nhiều năm chúng tỏ đ ã thích nghi với điều kiện nước ta, rất được người dân ưa chuộng. Hiện nay, hình thành hệ thống nuôi giữ và chuyển giao con giống ra sản xuất theo sơ đồ hình tháp gồm Trại Vịt giống VIGOVA, các trang trại tư nhân nuôi giống bố mẹ và nông hộ nuôi thương phẩm. Tuy nhiên, điều kiện nuôi vịt cần có nước là môi trường rất thuận lợi cho việc phát triển bệnh do vi khu ẩn gây ra, trong đó Salmonella có vai trò quan trọng về dịch tễ, là một hạn chế đáng kể trong việc phát triển mạnh giống gia cầm này. Hầu hết các sản phẩm chăn nuôi vịt đều bị vấy nhiễm Salmonella ở các mức độ khác nhau. Thiệt hại do bệnh này gây ra bao gồm vịt bị b ệnh, tỷ lệ vịt con chết và lọai thải cao, vịt chậm lớn, tiêu tốn thức ăn nhiều, sức đề kháng b ệnh giảm, ảnh hưởng đến chất lượng con giống, tỷ lệ ấp nở thấp. Đặc biệt, trong số các chủng Salmonella thì S. enterica I là chủng gây bệnh thương hàn nguy hiểm ở người. Có nhiều tác giả trong và ngoài nước nghiên cứu về Salmonella và b ệnh do vi khuẩn này gây ra ở vịt (Liu và cs, (1985); Barrow và cs (1999); UK. Govement, (2003); Tsai và cs (2005). Trần Xuân Hạnh và cs (1999), nghiên cứu quy trình phát hiện nhanh chủng Salmonella (Trần Linh Thước, 2005), hiện tư ợng đ ề kháng thuốc kháng sinh của các chủng Salmonella bê, nghé 1
V IỆN CHĂN NUÔI - Tạp chí Khoa học Công nghệ Chăn nuôi - Số 14-Tháng 10-2008 (Nguyễn Văn Sửu và cs, (2005) ở trâu, bò, lợn (Phùng Quốc Chưởng, 2005). Tuy nhiên, nghiên cứu xác định tình hình nhiễm khuẩn d o các chủng Salmonella gây ra, tỷ lệ mang trùng, sự lưu hành các serovar trên vịt, trong môi trường chăn nuôi, theo lứa tuổi vịt, theo mùa vụ (mùa khô và mùa mưa) trong điều kiện trại vịt giống ở nước ta là hết sức quan trọng, chưa đ ược nghiên cứu. Nghiên cứu sự đề kháng và độ mẫn cảm với một số kháng sinh phổ biến hiện nay của Salmonella phân lập từ vịt, có ý nghĩa thực tế đối với sản xuất. Kết quả nghiên cứu trong điều kiện như vậy sẽ là cơ sở quan trọng để xây dựng quy trình phòng b ệnh tổng hợp cho vịt. Để đáp ứng các yêu cầu trên đồng thời phù hợp với Dự án “Nghiên cứu chọn lọc tạo dòng và đánh giá một số tổ hợp lai các giống vịt hướng thịt có năng suất và chất lượng cao”, chúng tôi tiến hành đ ề tài “Xác đ ịnh lưu hành Salmonella trên đàn vịt CV- SuperM nuôi tại trại vịt g iống VIGOVA” VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Vật liệu nghiên cứu Trên phân vịt, vịt con, trứng sát lò ấp (trứng chết tắc), mẫu nước ao, nước giếng uống. Thu thập mẫu Mẫu phân: Lấy phân tươi, lấy ngẫu nhiên, mỗi đ àn vịt lấy 10%: Sử dụng Tampon hấp tiệt trùng lấy phân lỗ huyệt vịt, cho vào lọ penicilline có môi trường nuôi cấy đem về phòng thí nghiệm bảo quản tủ mát xét nghiệm trong vòng 3 ngày; Vịt con lọai, vịt con chết, trứng ung sát, đem về phòng thí nghiệm nguyên con, nguyên quả. Mẫu nước: Theo kỹ thuật lấy mẫu nước ao, nước giếng, mỗi mẫu lấy 1 lít. Địa điểm và thời gian nghiên cứu Nghiên cứu được tiến hành tại Trại Vịt giống VIGOVA số 94/1056 Dương Quảng Hàm, p hường 17, quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh từ tháng 2 đến tháng 12/2003 và Trại Vịt giống VIGOVA mở rộng (Trại Vịt giống Bình Dương) xã An Tây, huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương từ 6/2003 đến 9/2004 Phương pháp nghiên cứu Thiết kế khảo sát: Như Bảng 1 Yếu tố khảo sát: Lo ại mẫu là trứng sát của các lò ấp, vịt con, phân vịt; Mùa vụ: mùa mưa và mùa khô; Yếu tố vệ sinh: vệ sinh tốt và vệ sinh chưa tốt. Gh i chú và giải thích: Trại vịt giống VIGOVA tại Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh thành lập năm 1988, cho đến cuối năm 2003 thì ngừng họat động nuôi vịt do thực hiện quyết định di dời các cơ sở chăn nuôi ra khỏi thành phố Hồ Chí Minh. Tại đây áp dụng chế độ phun thuốc sát trùng 1 lần/tháng bằng Lindores-30 và formalin. Qua nhiều năm, mức độ ô nhiễm tại đây tăng dần, ít nhiều ảnh hưởng đến sự nhiễm khuẩn ở vịt. Trước khi dịch cúm gia cầm xẩy ra ở nước ta, Trại đã chủ động di dời đến địa điểm mới tại Bến cát, Bình Dương. Tại đây, Trại áp dụng lịch p hun phòng tẩy uế 2 lần/tuần bằng thuốc sát trùng BKA và Benkocide đều của Cty Thuốc Thú y T.W (Cty NAVETCO), điều kiện vệ sinh duy trì khá tốt, cộng với trại mới xây dựng sự ô nhiễm chưa tích tụ nhiều. Cho nên, sự khác biệt lớn nhất giữa 2 trại chính là điều kiện vệ sinh thú y. Cho nên chúng tôi sử dụng khái niệm Yếu tố vệ sinh và chia 2 cấp độ là vệ sinh tốt và vệ sinh mức bình thường để tiện so sánh. 2
NGUYỄN NGỌC HUÂN –Sự luu hành Salmonella ... Nội dung nghiên cứu Chỉ tiêu theo dõi: Xác định tỷ lệ nhiễm Salmonella ở mẫu xét nghiệm (phân vịt, vịt con, trứng sát lò ấp, nước ao, nước giếng); Phân lập định danh vi khuẩn thu đ ược; Làm kháng sinh đ ồ. Tỷ lệ nhiễm Salmonella trong các mẫu xét nghiệm là tỷ số phần trăm (%) số mẫu d ương tính trên tổng mẫu xét nghiệm. Bảng 1. Thiết kế khảo sát mẫu xét nghiệm Điều kiện vệ sinh Lo ại mẫu Số lượng mẫu Mùa Không P-VD Khô 24 Có P-VD Khô 15 Có P-VD Khô 10 Mưa Không P-VD 32 Mưa Không P-VD 27 Mưa Có P-VD 21 Mưa Không P-HB 20 Mưa Không P-HB 22 Mưa Có P-HB 15 Không P-HB Khô 21 Có P-HB Khô 20 Có P-HB Khô 15 Mưa Không P-VC 22 Mưa Không P-VC 17 Mưa Có P-VC 15 Có P-VC Khô 21 Không P-VC Khô 18 Có P-VC Khô 17 Mưa Không TS 25 Mưa Không TS 25 Mưa Có TS 7 Không TS Khô 27 Không TS Khô 11 Có TS Khô 10 Mưa Không VC 10 Mưa Không VC 6 Mưa Có VC 6 Có VC Khô 5 Có VC Khô 8 Không VC Khô 6 Tổng cộng - - 498 Ghi chú các chữ viết tắt P-VD: Phân vịt đẻ; P-HB: Phân vịt hậu bị; P-VC: Phân v ịt con; TS: Trứng sát; VC: Vịt con; Có và không là 2 cấp độ vệ sinh ; Dry và Raining là mùa khô và mùa mưa. 3
V IỆN CHĂN NUÔI - Tạp chí Khoa học Công nghệ Chăn nuôi - Số 14-Tháng 10-2008 Phương pháp nghiên cứu Phân lập định danh vi khuẩn trong mẫu xét nghiệm: Phân lập theo sơ đồ của Edward P.R., Ewing W.H. có tham khảo phương pháp của Murray C.J., Barton M., Carter M.E. và Chengappa M.M., Sử dụng phương pháp diệt pha của Verma J.C., Định danh vi khuẩn với các kháng huyết thanh chuẩn và phản ứng sinh hóa đặc trưng theo sơ đồ của Kauffmann-White. Kháng sinh đồ:Bằng phương pháp khuếch tán trên thạch có đĩa kháng sinh; giấy kháng sinh đồ của Hãng Sanofi. Xử lý số liệu Số liệu về tỷ lệ nhiễm Salmonella được chuyển đổi sang arcsine (tỷ lệ nhiễm +1) và xử lý b ằng phần mềm SAS theo mô hình. GLM. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN Tỷ lệ nhiễm Salmonella trên mẫu xét nghiệm Xét nghiệm tổng cộng 498 mẫu, bao gồm 110 mẫu phân vịt con, 113 mẫu phân vịt hậu bị, 129 mẫu phân vịt đẻ, 105 mẫu trứng sát lò ấp, 41 mẫu vịt con, 2 mẫu nước ao nuôi vịt và 2 mẫu nước giếng, kết quả như sau. Tỷ lệ nhiễm Salmonella ở các mẫu xét nghiệm ở Bảng 2. Bảng 2. Tỷ lệ nhiễm Salmonella trên mẫu xét nghiệm Loại mẫu Số mẫu XN Số (+) Tỷ lệ (%) TT Phân vịt con 1 110 12 10,91 Phân vịt hậu bị 2 113 4 3,54 Phân vịt đẻ 3 129 6 4,65 Trứng sát 4 105 17 16,19 Vịt con 5 41 5 12,19 Nước giếng 6 2 0 0 Nước ao 7 2 0 0 Tổng cộng 498 44 8,83 Kết quả Bảng 2 cho thấy, t ỷ lệ phân lập Salmonella ở các mẫu xét nghiệm tại Trại Vịt giống VIGOVA theo phương thức nuôi nhốt thấp hơn so với kết quả của Trần Xuân Hạnh và cs (1999) đã nghiên cứu tại Long An, Đồng Tháp và TP.Hồ Chí Minh thì vịt nuôi chăn thả ngoài đồng có t ỷ lệ (%) phát hiện nhiễm S almonella ở mẫu phân vịt đẻ, phân vịt con, trứng chết p hôi lần lượt tương ứng là 8,8; 24,7 và 31,3%. Sự khác biệt này có lẽ là do điều kiện và p hương thức chăn nuôi khác nhau nên kết quả nhiễm khác nhau . Tỷ lệ này trong các nghiên cứu ở nước ngoài cũng tương tự như của chúng tôi. Chẳng hạn, 4,6% số vịt kiểm tra và 20% số trại vịt ở Đài Loan bị nhiễm Salmonella (Tsai HJ và Hsiang PH, 2001); tỷ lệ nhiễm Salmonella ở ngan, vịt tại Anh Quốc dao động từ 1,5% (năm 2001) đ ến 10,5% (năm 2003) (Nguồn DEFRA1, Anh Quốc) Tỷ lệ nhiễm Salmonella ở các lọai mẫu xét nghiệm 4
NGUYỄN NGỌC HUÂN –Sự luu hành Salmonella ... Kết quả phân tích (tính theo arcsine của tỷ lệ nhiễm) theo mô hình GLM cho kết quả Bảng 3 Bảng 3. So sánh tỷ lệ nhiễm Salmonella ở các loại mẫu xét nghiệm n Mean Mean SD P (%) (Arcsine) (Arcsine) Loại mẫu 4,65(a) 1.3281(a) 129 0,045 0,006 Phân vịt đẻ 3,54(a) 1.3999(a) 113 0,045 Phân vịt HB 10,91(b) 1.1569 (b) 110 0,044 Phân vịt con 16,19(b) 1.1501 (b) 105 0,044 Trứng sát 12,19(b) 1.1243 (b) 41 0,044 Vịt con Các giá trị có cùng chữ cái (trong cùng cột) thì không khác nhau (P=0,006) Kết quả Bảng 3 cho thấy, t ỷ lệ nhiễm Salmonella ở các lọai mẫu khác nhau thì khác nhau (P=0,006 ). Tỷ lệ nhiễm (%) cao nhất là ở trứng sát lò ấp, giảm dần ở vịt con, phân vịt con, p hân vịt đ ẻ, phân vịt hậu bị tương ứ ng là 16,19; 12,19; 10,05; 4,65 và 3,54. Nhận thấy có 2 nhóm mẫu xét nghiệm: nhóm (1) gồm mẫu phân vịt con, vịt con và trứng sát lò ấp và nhóm (2) gồm phân vịt đẻ và phân vịt hậu bị. Tỷ lệ nhiễm (%) Salmonella các lọai mẫu trong cùng nhóm là tương đương (P=0,006); tuy nhiên, giữa 2 nhóm thì khác nhau (P=0,006). Kết quả này phù hợp với nghiên cứu của Trần Xuân Hạnh và cs (1999), cho rằng, Salmonella tìm thấy ở trứng chết phôi là cao nhất, sau đến ở phân vịt con, rồi đến ở phân vịt đẻ. So sánh t ỷ lệ nhiễm Salmonella, có thể nhận xét, vịt con nhiễm Salmonella cao hơn so với vịt đẻ và vịt hậu bị. Vì vậy, cần tăng cường các biện pháp phòng b ệnh thương hàn ở vịt, nhất là vịt con Tỷ lệ nhiễm theo mùa vụ (Ảnh hưởng yếu tố mùa vụ đến tỷ lệ nhiễm Salmonella ở vịt) Bảng 4. Tỷ lệ nhiễm Salmonella theo mùa trong năm Lọai mẫu Mùa n (+) Mean Mean SD (%) (Arcsine) (Arcsine) Phân vịt đẻ Khô 49 1 2,04 Phân vịt đẻ Mưa 80 5 6,25 Phân vịt hậu bị Khô 57 3 5,26 Phân vịt hậu bị Mưa 56 1 1,78 Phân v ịt con Khô 54 9 16,67 Phân v ịt con Mưa 56 3 5,36 Trứng sát lò ấp Khô 57 14 24,56 Trứng sát lò ấp Mưa 48 3 6,25 Vịt con Khô 22 4 18,18 Vịt con Mưa 19 1 5,26 3,95(a) 1,35 0,028 Chung Khô 228 9 12,96(b) 1,11 0,028 Mưa Chung 270 35 Các gíá trị có cùng chữ cái thì không khác nhau (P
V IỆN CHĂN NUÔI - Tạp chí Khoa học Công nghệ Chăn nuôi - Số 14-Tháng 10-2008 Qua Bảng 4 ta thấy, mùa mưa (mưa nhiều, nền chuồng ẩm ướt) làm t ỷ lệ nhiễm Salmonella ở vịt (12,96%) cao hơn (P
NGUYỄN NGỌC HUÂN –Sự luu hành Salmonella ... Như vậy, phần lớn kháng sinh lựa chọn làm kháng sinh đ ồ (là những kháng sinh thô ng dụng hiện nay) vẫn còn có hiệu quả đối với S almonella : cao nhất là Amoxilline và Norfloxacine (100% trường hợp), giảm dần theo thứ tự từ Bactrim, Gentamycine, Ampicilline, Neomycine, Kanamycine, Colistine, Tetracycline, Streptomycine. Bảng 7. Kết qủa kiểm tra kháng sinh đồ đối với Salmonella Kết quả (%) n =17 TT Kháng sinh Nhậy cảm Kháng thu ốc Trung bình 1 Ampicilline 88,23 5,88 5,88 2 Amoxilline 100,0 - - 3 Streptomycine 47,06 35,29 17,65 4 Kanamycine 70,59 17,65 11,76 5 Neomycine 82,35 11,76 5,88 6 Gentamycine 88,23 5,88 5,88 7 Tetracycline 47,06 35,29 17,65 8 Colistine 64,71 23,53 11,76 9 Bactrim 94,12 5,88 - 10 Norfloxacine 100 - - Ở đ ây, Tetracycline và Streptomycine là thuốc phòng trị khá thông dụng từ trước (từ thập niên 60-70 thế kỷ trước) cho đến nay, vì thế hiệu quả thấp. Khảo sát sự kháng thuốc cho kết quả đ áng lo ngại: ngoại trừ Amoxilline và Norfloxacine là những thuốc mới sử dụng gần đây, còn lại các kháng sinh thử nghiệm (Bảng 7 ) đều bị Salmonella đề kháng ở mức độ khác nhau (từ 5,88 - 17,65% trường hợp). Đối chiếu với kết quả nghiên cứu của Tsai và cs (2001) thấy rằng, cũng có sự kháng thuốc ở các chủng Salmonella tại Đài Loan: Vi khu ẩn này đ ều đ ã đề kháng với amoxicillin, florfenicol, flumequine, josamicin/trimethoprim, nalidixic acid, nitrofurantoin, norfloxacin, o floxacin, polymyxin B, sulfamethoxazole/trimethoprim and tetracycline cũng được tìm thấy trong campylobacter isolates. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHI Kết luận Tỷ lệ nhiễm bình quân chung Salmonella trong m ẫu xét nghiệm ở vịt CV- Super M nuôi nhốt trong điều kiện trại giống là 8,88% (dao động từ 3,54 đến 16,19%); Tỷ lệ nhiễm Salmonella khác nhau ở các loại mẫu xét nghiệm: cao nhất là ở trứng sát 16,19%, giảm dần theo thứ tự ở: vịt con, phân vịt con, phân vịt đẻ, phân vịt hậu bị với tỷ lệ nhiễm (%) tương ứ ng là 12,19; 10,91; 4,65; 3,54. Nếu so sánh tỷ lệ này ở mẫu phân vịt thì tăng dần từ vịt hậu bị, vịt đẻ, vịt con; Tỷ lệ nhiễm Salmonella ở vịt CV- Super M có sự khác biệt giữa 2 mùa: mùa mưa tỷ lệ nhiễm (12,96%) cao hơn mùa khô (3,95%). Quy trình sát trùng ảnh hưởng đáng kể đến mức độ nhiễm Salmonella: sát trùng tiêu độc 2 lần/tuần và điều kiện vệ sinh thú y tốt, tỷ lệ nhiễm (2,70%) thấp hơn so với sát trùng tiêu độc 1 lần/tháng(12,46%). Phát hiện 3 chủng Serovar Salmoella là S. Typhimurium, Senftenberg, S. Amsterdam với tần suất (%) tương ứng là: 36,36 ; 27,27 và 18,18%. 7
V IỆN CHĂN NUÔI - Tạp chí Khoa học Công nghệ Chăn nuôi - Số 14-Tháng 10-2008 Kết quả kháng sinh đồ cho thấy, dùng Amoxilline và Norfloxacine có hiệu quả cao (100%) đối với các chủng Salmonella. Đề nghị Tăng cường hơn các biện pháp vệ sinh thú y, đặc biệt chế độ sát trùng tiêu độc 2lần/tuần, chăm sóc nuôi dưỡng ở vịt, trước hết tập trung chú ý ở vịt con là đ ối tượng mẫn cảm với Salmonella, mục đích phòng bệnh là chính, hạn chế tối đa việc sử dụng kháng sinh phòng tr ị b ệnh. Không sử dụng các kháng sinh đ ã b ị S almonella đề kháng. Tiếp tục nghiên cứu đặc tính sinh học các chủng Salmonella, nhất là đặc tính gây bệnh ở vịt, nghiên cứu hiệu lực các thuốc sát trù ng cũng như thay đ ổi thuốc sát trùng để xây dựng quy trình Thú y phòng bệnh hiệu quả ở vịt CV- Super M. TÀI LIỆU THAM KHẢO Barrow PA, Lovell MA, Murphy CK, Page K. (1999) Salmonella infection in a commercial line of ducks; experimental studies on virulence, intestinal colonization and immune protection. (Tài liệu Internet) Liu, F. (1985) Some aspects of duck disease research in Mainland China. In: Duck production (Science and world practice), ed.: Farrell, J.D. and Stapleton, P., Printed and Pub. By The Uni. Of New England, Armidale, pp. 135-145. Nguyễn Văn Sửu, Nguyễn Quang Tuyên, Trần Thị Hạnh (2005). Kết quả xác định một số đặc tính sinh hoá và yếu tố gây bệnh của vi khuẩn Salmonella spp. phân lập từ bê, nghé tiêu chảy tại một số tỉnh miền núi phía Bắc. Khoa học kỹ thuật Thú Y, 2005, 01, Tr. 33-40. Phùng Quốc Chướng (2005). Kết quả kiểm tra tính mẫn cảm với một số thuốc kháng sinh của vi khuẩn Salmonella phân lập được từ vật nuôi tại Đăk Lăk. Khoa học kỹ thuật Thú Y, 2005, 01, Tr. 47-53 Trần Xuân Hạnh và Tô Thị Phấn (1999). Kết quả bước đầu nghiên cứu tình hình nhiễm Salmonella trên vịt ở TP. Hồ Chí Minh và một số tỉnh lân cận. Trần Linh Thước, (2005). Nghiên cứu các vấn đề sinh học bằng kỹ thuật sinh học hiện đại. Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu cơ bản trong khoa học tự nhiên. Trường Đại học khoa học tự nhiên - Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh. Tsai HJ, Hsiang PH. (2005). The prevalence and antimicrobial susceptibilities of Sal monella and Campylobacter in ducks in Taiwan. Graduate Institute of Veterinary Medicine, National Taiwan University. Taipei, Taiwan. (tài liệu Internet) UK. Govement (2003). Salmonella in livestock production in Great Britain. http: www.defra.gov.uk/corporate/vla/science. *Người phản biện: TS. Nguyễn Thị Nga, TS. Bạch Mạnh Điều 8