| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br />
<br />
Söï quan taâm cuûa cha meï ñeán vò thaønh nieân<br />
vaø quan heä tình duïc tröôùc hoân nhaân cuûa<br />
vò thaønh nieân<br />
Buøi Thò Tuù Quyeân (*); Traàn Höõu Bích (*);<br />
Leâ Minh Thi (*); Nguyeãn Thanh Nga (*)<br />
<br />
Nghieân cöùu söû duïng phieáu phoûng vaán ñònh löôïng cho 2.252 cha meï vò thaønh nieân löùa tuoåi 13 - 19 vôùi<br />
muïc tieâu: 1) Moâ taû söï quan taâm giöõa cha meï vôùi vò thaønh nieân taïi Chí Linh- Haûi Döông; 2) Xaùc ñònh<br />
moái lieân quan giöõa söï quan taâm cuûa cha meï vôùi quan heä tình duïc tröôùc hoân nhaân cuûa vò thaønh nieân<br />
(VTN). Caùc taùc giaû ñaõ keát noái thoâng tin veà söï quan taâm cuûa cha meï vôùi caùc thoâng tin veà quan heä tình<br />
duïc tröôùc hoân nhaân (QHTDTHN) cuûa VTN coù trong nghieân cöùu toång theå veà söùc khoûe VTN ôû<br />
CHILILAB. Caùc kyõ thuaät phaân tích moâ taû, phaân tích moái lieân quan hai bieán, phaân tích nhaân toá, hoài<br />
qui ña bieán ñaõ ñöôïc söû duïng. Keát quaû cho thaáy phaàn lôùn cha meï ôû CHILILAB coù quan taâm ñeán VTN.<br />
Keát quaû: Tyû leä cha meï quan taâm ñeán VTN cao ôû caû 4 khía caïnh. Söï quan taâm cuûa cha meï, ñaëc bieät laø<br />
quan taâm ñeán baïn beø, taâm traïng vaø VTN ñi ñaâu, laøm gì chính laø yeáu toá baûo veä VTN tröôùc haønh vi<br />
QHTDTHN. Khuyeán nghò: Caùc baäc cha meï caàn quan taâm ñeán ñeán VTN ñeå giaûm thieåu khaû naêng VTN<br />
coù QHTDTHN. Caùc nhaø nghieân cöùu vaø toå chöùc xaõ hoäi neân coù hoaït ñoäng nhaèm taêng cöôøng söï quan<br />
taâm cuûa cha meï vôùi VTN.<br />
Töø khoùa: Vò thaønh nieân, quan heä tình duïc tröôùc hoân nhaân, söï quan taâm cuûa cha meï, CHILILAB,<br />
Vieät Nam<br />
<br />
Parental care and premarital sexual<br />
intercourse among adolescents in Chililab<br />
Bui Thi Tu Quyen (*); Tran Huu Bich (*); Le Minh Thi (*); Nguyen Thanh Nga (*)<br />
<br />
A household survey was conducted with 2,252 parents of adolescents aged between 13-19 with the<br />
following objectives: 1) To describe the parental care for their adolescents 2) To determine the<br />
relationship between the parental care and premarital sexual intercourse among adolescents. Data<br />
about parental care was linked with socio-economic data from DSS-CHILILAB. It also was linked<br />
with premarital sexual intercourse data from the overall study of adolescents 2010 (AH1-round 2).<br />
The factor analysis and multivariate logistics regression model were used for analyzing the data.<br />
Results: The proportion of parents who care for their adolescents was high in all 4 aspects. Parent's<br />
care, especially caring about adolescent's peers, emotion…was the protective factors for premarital<br />
sexual intercourse. Recommendations: Parent needs to care for their adolescents in order to minimize<br />
20<br />
<br />
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 2.2012, Soá 23 (23)<br />
<br />
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br />
<br />
the rate of adolescent having premarital sexual intercourse. The researchers and civil society should<br />
work to enhance the parental care for adolescents.<br />
Key words: Adolescent, premarital sexual intercourse, Parental care, CHILILAB<br />
<br />
Taùc giaû:<br />
(*)<br />
<br />
- Ths. Buøi Thò Tuù Quyeân: Phoù tröôûng boä moân Dòch teã - Thoáng keâ tröôøng Ñaïi hoïc Y teá coâng coäng.<br />
Email: btq@hsph.edu.vn. Ñieän thoaïi: 04 62732013<br />
- TS. Traàn Höõu Bích: Hieäu phoù phuï traùch nghieân cöùu khoa hoïc tröôøng Ñaïi hoïc Y teá coâng coäng.<br />
Giaùm ñoác cô sôû thöïc ñòa CHILILAB - Ñaïi hoïc Y teá coâng coäng; Email: thb@hsph.edu.vn.<br />
Ñieän thoaïi: 04 62662390<br />
- Ths. Leâ Minh Thi: Giaûng vieân boä moân Söùc khoûe sinh saûn- tröôøng Ñaïi hoïc Y teá coâng coäng.<br />
Email: lmt@hsph.edu.vn. Ñieän thoaïi: 04 62662330<br />
- Ths. Nguyeãn Thanh Nga: Giaûng vieân boä moân Daân soá - Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá coâng coäng.<br />
Email: ntn4@hsph.edu.vn. Ñieän thoaïi: 04 62662330<br />
<br />
1. Ñaët vaán ñeà<br />
Vôùi moãi con ngöôøi, gia ñình chieám moät vò trí raát<br />
quan troïng, gia ñình vaø caùc moái quan heä trong gia<br />
ñình aûnh höôûng raát nhieàu ñeán tính caùch cuõng nhö<br />
cuoäc soáng cuûa caùc caù nhaân sau naøy. Vò thaønh nieân<br />
laø moät löùa tuoåi ñaëc bieät coù nhieàu söï thay ñoåi veà taâm<br />
sinh lyù, tuoåi vò thaønh nieân (VTN) laø moät giai ñoaïn<br />
maø moãi caù nhaân ñeàu muoán thöû nghieäm vaø theå hieän<br />
nhöõng thaùi ñoä, haønh vi, vai troø môùi. Giai ñoaïn naøy<br />
ñoøi hoûi söï quan taâm cuûa cha meï ñeán VTN cuõng caàn<br />
coù söï thay ñoåi, cha meï khoâng nhöõng chæ quan taâm<br />
ñeán vieäc aên nguû, hoïc haønh cuûa VTN maø coøn caàn<br />
quan taâm ñeán taâm traïng hay baïn beø cuûa VTN. Nhieàu<br />
nghieân cöùu ñaõ cho thaáy cha meï ñoùng vai troø quan<br />
troïng trong cuoäc soáng cuûa VTN. Resnick vaø coäng söï<br />
[8] ñaõ chæ ra raèng neáu moái quan heä giöõa cha meï vaø<br />
con caùi toát thì VTN seõ ít coù nhöõng haønh vi nguy cô<br />
vôùi söùc khoûe cuõng nhö ít coù QHTD vaø mang thai ôû<br />
löùa tuoåi VTN. Nhöõng VTN caûm thaáy gaàn guõi, gaén<br />
boù vôùi cha meï vaø gia ñình cuõng thöôøng trì hoaõn vieäc<br />
quan heä tình duïc laàn ñaàu nhieàu hôn nhöõng VTN<br />
khaùc [8].<br />
Nghieân cöùu cuûa Christine vaø coäng söï [4] tieán<br />
haønh treân 976 hoïc sinh trung hoïc phoå thoâng<br />
Houston, Myõ ño löôøng moái lieân quan giöõa söï gaén keát<br />
vôùi gia ñình cuûa VTN vaø haønh vi tình duïc. Trong söï<br />
<br />
gaén keát taùc giaû cuõng ñeà caäp ñeán söï quan taâm nhö<br />
"Cha meï thöôøng khoâng quan taâm ñeán nhöõng gì toâi<br />
noùi hoaëc toâi laøm"… Keát quaû cho thaáy coù moái lieân<br />
quan giöõa söï keát noái noùi chung vaø söï quan taâm noùi<br />
rieâng cuûa cha meï vôùi VTN vaø QHTDTHN cuûa VTN.<br />
Trong nghieân cöùu doïc veà caùc haønh vi tình duïc nguy<br />
cô trong nhoùm VTN Canada vaø VTN Italia [5], caùc<br />
taùc giaû ño löôøng söï quan taâm ñeán VTN/TN cuûa cha<br />
meï döïa treân caâu hoûi vôùi thang ño Likert. Keát quaû<br />
cho thaáy cha meï coù söï quan taâm vaø giaùm saùt VTN<br />
thì VTN cuõng ít coù haønh vi tình duïc nguy cô hôn<br />
nhöõng VTN khaùc.<br />
CHILILAB ñöôïc xaây döïng thaønh ñieåm thöïc ñòa<br />
chính thöùc cuûa tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng töø<br />
naêm 2001, CHILILAB ñöôïc ñaët treân ñòa baøn huyeän<br />
Chí Linh, tænh Haûi Döông. Hieän taïi ôû CHILILAB,<br />
tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng ñaõ thaønh laäp moät heä<br />
thoáng giaùm saùt daân soá vôùi nhöõng voøng thu thaäp soá<br />
lieäu theo quí/ naêm ñeå theo doõi söï bieán ñoäng veà daân<br />
soá cuõng nhö moät soá thoâng tin veà kinh teá, xaõ hoäi cuûa<br />
Chí Linh. Döïa treân nghieân cöùu veà söï gaén keát cuûa cha<br />
meï vôùi VTN chuùng toâi tieán haønh phaân tích naøy vôùi<br />
muïc tieâu: 1) Moâ taû söï quan taâm giöõa cha meï vôùi<br />
VTN taïi Chí Linh - Haûi Döông; 2) Xaùc ñònh moái lieân<br />
quan giöõa söï quan taâm cuûa cha meï vôùi quan heä tình<br />
duïc tröôùc hoân nhaân cuûa VTN.<br />
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 2.2012, Soá 23 (23)<br />
<br />
21<br />
<br />
| TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU |<br />
<br />
2. Phöông phaùp nghieân cöùu<br />
Nghieân cöùu söû duïng thieát keá caét ngang coù phaân<br />
tích vôùi ñoái töôïng nghieân cöùu laø cha hoaëc meï VTN<br />
vaø VTN tuoåi töø 13 - 19 taïi CHILILAB. Soá lieäu ñöôïc<br />
thu thaäp thoâng qua phoûng vaán tröïc tieáp ngöôøi cha<br />
hoaëc ngöôøi meï cuûa VTN veà söï quan taâm ñeán VTN.<br />
Thoâng tin veà haønh vi QHTDTHN cuûa VTN ñöôïc thu<br />
thaäp thoâng qua maãu phieáu töï ñieàn cuûa VTN.<br />
Toång soá cha meï VTN trong phaân tích laø 2.252<br />
ngöôøi ñöôïc choïn baèng phöông phaùp ngaãu nhieân ñôn<br />
döïa treân khung maãu laø danh saùch VTN ñaõ tham gia<br />
nghieân cöùu Yeáu toá nguy cô/ yeáu toá baûo veä VTN<br />
naêm 2009. Danh saùch ñoái töôïng phoûng vaán ñöôïc<br />
nhoùm nghieân cöùu laäp saün tröôùc khi tieán haønh ñieàu<br />
tra thöïc ñòa. Ñieàu tra vieân cuûa CHILILAB tieán haønh<br />
phoûng vaán caùc ñoái töôïng coù trong danh saùch.<br />
Bieán soá nghieân cöùu<br />
Nhoùm bieán ñaëc ñieåm daân soá hoïc<br />
Nhoùm bieán veà ñaëc ñieåm daân soá hoïc cuûa hoä gia<br />
ñình bao goàm tình traïng kinh teá hoä, caùc ñaëc ñieåm veà<br />
nhaân khaåu hoïc cuûa ñoái töôïng nghieân cöùu ñöôïc laáy<br />
töø soá lieäu ñieàu tra daân soá hoïc naêm 2009 cuûa<br />
CHILILAB. Tình traïng kinh teá hoä gia ñình ñöôïc tính<br />
toaùn giaùn tieáp döïa treân taøi saûn, vaät duïng coá ñònh cuûa<br />
hoä gia ñình vaø ñöôïc phaân thaønh 5 nhoùm vôùi tyû leä<br />
baèng nhau (Q1 ñeán Q5), trong ñoù phaân loaïi Q1 laø<br />
nhoùm Ngheøo nhaát, nhoùm Q2 laø nhoùm caän ngheøo; Q3<br />
laø nhoùm kinh teá trung bình; Q4 laø nhoùm coù kinh teá<br />
khaù giaû vaø Q5 laø nhoùm giaøu nhaát.<br />
Bieán ñoäc laäp-Söï quan taâm cuûa cha meï ñeán VTN<br />
Söï quan taâm laø vieäc cha meï bieát, ñeå yù ñeán caùc<br />
hoaït ñoäng, taâm traïng cuûa VTN. Trong nghieân cöùu<br />
naøy, söï quan taâm cuûa cha meï ñöôïc phaân thaønh 4<br />
nhoùm döïa treân phaân tích nhaân toá:<br />
- Quan taâm ñeán vieäc hoïc vaø hoaït ñoäng ôû tröôøng<br />
- Quan taâm ñeán baïn beø cuûa VTN<br />
- Quan taâm ñeán taâm traïng cuûa VTN<br />
- Quan taâm VTN ñi ñaâu, laøm gì<br />
Caùc khía caïnh cuï theå cuûa töøng nhaân toá veà söï<br />
quan taâm ñöôïc chia thaønh hai giaù trò: Coù vaø Khoâng.<br />
Ví duï: Cha meï coù quan taâm ñeán vieäc hoïc ôû tröôøng<br />
cuûa VTN vaø Cha meï khoâng quan taâm ñeán vieäc hoïc<br />
ôû tröôøng cuûa VTN. Söï phaân ñoái töôïng vaøo caùc nhoùm<br />
döïa treân söï toång hôïp cuûa caùc caâu hoûi ñôn leû naèm<br />
trong caùc khía caïnh ñöôïc ñaùnh giaù. Cuï theå nhö sau:<br />
- Caùc caâu traû lôøi Khoâng bieát/ khoâng traû lôøi (ñieåm<br />
22<br />
<br />
Taïp chí Y teá Coâng coäng, 2.2012, Soá 23 (23)<br />
<br />
3 trong thang ñieåm Likert 5 möùc ñoä) ñöôïc boû ra<br />
ngoaøi, khoâng ñöa vaøo toång hôïp.<br />
- Caùc ñoái töôïng ñöôïc ñaùnh giaù laø "Coù quan taâm"<br />
khi coù ≥ 50% caùc caâu traû lôøi coù möùc ñieåm 4 hoaëc 5<br />
(Ñoàng yù hoaëc Raát ñoàng yù). Caùc tröôøng hôïp coù