ĐI H C QU C GIA HÀ N IẠ Ọ Ố Ộ
TR NG ĐI H C KINH TƯỜ Ạ Ọ Ế
TR N NG C S NẦ Ọ Ơ
TÁC ĐNG C A THAY ĐI T L KÝ QU T I Ộ Ủ Ổ Ỷ Ệ Ỹ Ớ
TH TR NG T NG LAI HÀNG HÓA TRÊN TH GI IỊ ƯỜ ƯƠ Ế Ớ
Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã s : 8340201ố
TÓM T T Đ ÁN TH C SĨ NGÀNH TÀI CHÍNH NGÂN HÀNGẮ Ề Ạ
CH NG TRÌNH ĐNH H NG NG D NGƯƠ Ị ƯỚ Ứ Ụ
CÁN B H NG D N: PGS.TS. Nguy n Th NhungỘ ƯỚ Ẫ ễ ị
Hà N i – 2024ộ
CH NG 1. GI I THI UƯƠ Ớ Ệ
1.1. Tính c p thi t c a nghiên c uấ ế ủ ứ
Th tr ng t ng lai hàng hóa là m t thành ph n quan tr ng trong h th ng tàiị ườ ươ ộ ầ ọ ệ ố
chính toàn c u, t o đi u ki n thu n l i cho vi c giao d ch nhi u lo i hàng hóa, baoầ ạ ề ệ ậ ợ ệ ị ề ạ
g m các m t hàng nông s n (lúa mì, ngô, đu t ng…), năng l ng (d u thô, khí tồ ặ ả ậ ươ ượ ầ ự
nhiên…), và kim lo i (đng, k m, b c, vàng…). Th tr ng t ng lai hàng hóa ph cạ ồ ẽ ạ ị ườ ươ ụ
v hai m c đích chính: cung c p bi n pháp phòng ng a r i ro, cho phép nhà s n xu tụ ụ ấ ệ ừ ủ ả ấ
qu n lý r i ro v giá nguyên li u và cung c p c ch đ xác đnh giá hàng hóa.ả ủ ề ệ ấ ơ ế ể ị
M t trong nh ng đc đi m quan tr ng làm n n t ng cho s n đnh và hi u quộ ữ ặ ể ọ ề ả ự ổ ị ệ ả
c a th tr ng t ng lai hàng hóa là yêu c u v ký qu . Ký qu v c b n là kho nủ ị ườ ươ ầ ề ỹ ỹ ề ơ ả ả
ti n g i mà các nhà giao d ch ph i duy trì v i các nhà môi gi i ho c trung tâm thanhề ử ị ả ớ ớ ặ
toán bù tr c a h đ trang tr i các kho n l ti m n đi v i các v th c a h . Cácừ ủ ọ ể ả ả ỗ ề ẩ ố ớ ị ế ủ ọ
yêu c u này ho t đng nh m t kho n đm tài chính, đm b o r ng các nhà giao d chầ ạ ộ ư ộ ả ệ ả ả ằ ị
có đ v n đ th c hi n nghĩa v c a mình, do đó gi m r i ro v n . T l ký qu choủ ố ể ự ệ ụ ủ ả ủ ỡ ợ ỷ ệ ỹ
m i h p đng th ng dao đng t 5% đn 10%, tùy vào đc đi m c a lo i hàng hóaỗ ợ ồ ườ ộ ừ ế ặ ể ủ ạ
đó. M c ký qu yêu c u này có th đc các sàn giao d ch ho c c quan qu n lý đi uứ ỹ ầ ể ượ ị ặ ơ ả ề
ch nh d a trên các đi u ki n th tr ng, r i ro đc nh n th y và bi n đng l ch s .ỉ ự ề ệ ị ườ ủ ượ ậ ấ ế ộ ị ử
Đcặ bi t, sệau khi đo lu t Dodd – Frank đc thông qua vào năm 2010, ký qu cònạ ậ ượ ỹ
đc s d ng nh m t công c chính sách đ đi u ti t th tr ng, gi m các v th đuượ ử ụ ư ộ ụ ể ề ế ị ườ ả ị ế ầ
c trên các lo i hàng hóaơ ạ
Tác đng c a thay đi t l ký qu lên th tr ng hàng hóa t ng lai là ch độ ủ ổ ỷ ệ ỹ ị ườ ươ ủ ề
đc quan tâm và chú tr ng. Nh ng thay đi trong yêu c u v t l ký qu có th cóượ ọ ữ ổ ầ ề ỷ ệ ỹ ể
tác đng sâu s c đn hành vi c a nh ng ng i tham gia th tr ng, nh h ng đnộ ắ ế ủ ữ ườ ị ườ ả ưở ế
kh i l ng giao d ch, m c đ thanh kho n và tính bi n đng chung c a th tr ng.ố ượ ị ứ ộ ả ế ộ ủ ị ườ
Theo Fishe và c ng s (1990) và Ma và c ng s (1993), vi c tăng yêu c u v t l kýộ ự ộ ự ệ ầ ề ỷ ệ
qu có th ngăn c n giao d ch đu c b ng cách tăng chi phí gia nh p, d n đn gi mỹ ể ả ị ầ ơ ằ ậ ẫ ế ả
thanh kho n và có kh năng gi m bi n đng. Ng c l i, vi c gi m t l ký qu có thả ả ả ế ộ ượ ạ ệ ả ỷ ệ ỹ ể
thu hút nhi u ho t đng đu c h n, tăng thanh kho n th tr ng nh ng cũng làmề ạ ộ ầ ơ ơ ả ị ườ ư
tăng kh năng bi n đng cao h n và r i ro h th ng.ả ế ộ ơ ủ ệ ố Tuy nhiên, các bài nghiên c uứ
ch xem xét chúng trên môi tr ng đc l p. Adrangi và Chatrath (1999) và Chatrathỉ ườ ộ ậ
và c ng s (2001) nh n th y r ng vi c thay đi t l ký qu nh h ng đn c chộ ự ậ ấ ằ ệ ổ ỷ ệ ỹ ả ưở ế ơ ế
phòng v r i ro ba th tr ng (vàng, b c và ngô). Bênệ ủ ở ị ườ ạ c nh đó, các nghiên c u vạ ứ ề
nh h ng c a t l ký qu t i bi n đng giá đa ra các k t qu không đng nh t.ả ưở ủ ỷ ệ ỹ ớ ế ộ ư ế ả ồ ấ
Theo đó, có nh ng nghiên c u ch ra r ng thay đi t l ký qu ữ ứ ỉ ằ ổ ỷ ệ ỹ ác đng tiêu c cộ ự
m nh m c a thay đi ký qu đi v i s bi n đng trong các giai đo n ph khác nhauạ ẽ ủ ổ ỹ ố ớ ự ế ộ ạ ụ
nh nghiên c u c a ư ứ ủ Ma và c ng s (1993)ộ ự đi v i th tr ng b c, trong khi đó m t số ớ ị ườ ạ ộ ố
tác gi nh ả ư Hardouvelis và Kim (1995), Hardouvelis và Kim (1996) và Chatrath và
c ng s (2001) tìmộ ự th y ấm i liên h tích c c đáng k gi a l i nhu n và bi n đng điố ệ ự ể ữ ợ ậ ế ộ ố
v i h p đng t ng lai kim lo i, Adrangi và Chatrath (1999) đi v i đu t ng vàớ ợ ồ ươ ạ ố ớ ậ ươ
ngô.
Do đó, h c viên đã th c hi n đ án có tên g i “TÁC ĐNG C A THAY ĐIọ ự ệ ề ọ Ộ Ủ Ổ
T L KÝ QU T I TH TR NG T NG LAI HÀNG HÓA TRÊN THỶ Ệ Ỹ Ớ Ị ƯỜ ƯƠ Ế
GI I”. ỚĐ án cóề m c đích đánhụ giá tác đng c a ộ ủ thay đi v t l ký qu lên thổ ề ỷ ệ ỹ ị
tr ng hàng hóa t ng lai. B ng cách ki m tra d li u l ch s trên nhi u lo i hàngườ ươ ằ ể ữ ệ ị ử ề ạ
hóa khác nhau (bao g m ồngô, đu t ng, khô đu t ng, d u đu t ng, lúa mì,ậ ươ ậ ươ ầ ậ ươ
cacao, cà phê, bông, đng, d u thô WTI, khí t nhiên, vàng và b c)ườ ầ ự ạ và s d ng môử ụ
hình khác bi t kép, đ án đãệ ề ch ra r ngỉ ằ : thay đi t l ký qu có tác đng cùng chi uổ ỷ ệ ỹ ộ ề
v i t su t sinh l i c a th tr ng t ng lai hàng hóa; tác đng c a thay đi ký quớ ỷ ấ ợ ủ ị ườ ươ ộ ủ ổ ỹ
đn c ch chuy n giao r i ro gi a các nhà đu c và nhà phòng v là không rõ ràng;ế ơ ế ể ủ ữ ầ ơ ệ
thay đi t l ký qu có tác đng thu n chi u v i s bi n đng c a th tr ng, t c làổ ỷ ệ ỹ ộ ậ ề ớ ự ế ộ ủ ị ườ ứ
khi ký qu tăng, s n đnh c a th tr ng b suy gi m.ỹ ự ổ ị ủ ị ườ ị ả Bên c nh đó, nghiên c u cũngạ ứ
đ xu t m t s khuy n ngh dành cho các nhà t o l p th tr ng, các nhà ho ch đnhề ấ ộ ố ế ị ạ ậ ị ườ ạ ị
chính sách trong vi c thi t k ệ ế ế các yêu c u v t l ký quầ ề ỷ ệ ỹ, góp ph n ầđm b o thảảị
tr ng ho t đng hi u quườ ạ ộ ệ ả.
1.2. M c tiêu nghiên c uụ ứ
M c tiêu c a đ đ án nghiên c u s tác đng c a vi c thay đi t l ký quụ ủ ề ề ứ ự ộ ủ ệ ổ ỷ ệ ỹ
đn th tr ng t ng lai hàng hóa. Cế ị ườ ươ ụ th , th tr ng t ng lai hàng hoá đc nhìn ể ị ườ ươ ượ ở
03 góc đ, bao g m: (i) ộ ồ T su t sinh l i c a th tr ng t ng lai hàng hóaỷ ấ ợ ủ ị ườ ươ ; (ii) C chơ ế
chuy n giao r i ro c a th tr ng t ng lai hàng hóa thông qua hành vi c a nhà đuể ủ ủ ị ườ ươ ủ ầ
c và nhà phòng v giá. Vi c phân tích này bao g m phân tích tác đng c a vi c thayơ ệ ệ ồ ộ ủ ệ
đi t l ký qu đn s l ng v th m c a nhà đu c và nhà phòng v giáổ ỷ ệ ỹ ế ố ượ ị ế ở ủ ầ ơ ệ ; (iii) Sự
n đnh c a th tr ng t ng lai hàng hóa. Sauổ ị ủ ị ườ ươ đó, trên c s k t qu nghiên c u, đơ ở ế ả ứ ề
án s đ xu t các khuy n ngh dành cho các nhà ho ch đnh chính sách trong vi cẽ ề ấ ế ị ạ ị ệ
thi t k ế ế các yêu c u v t l ký quầ ề ỷ ệ ỹ, góp ph n ầđm b o th tr ng ho t đng hi u quả ả ị ườ ạ ộ ệ ả.
1.3. Câu h i nghiên c uỏ ứ
-Vi c thay đi t l ký qu nhệ ổ ỷ ệ ỹ ả h ng đn ưở ế t su t sinh l i c a th tr ng t ngỷ ấ ợ ủ ị ườ ươ
lai hàng hóa nh th nào?ư ế
-Vi c thay đi t l ký qu nh h ng đn c ch chuy n giao r i ro c a thệ ổ ỷ ệ ỹ ả ưở ế ơ ế ể ủ ủ ị
tr ng t ng lai hàng hóa nh th nào?ườ ươ ư ế
-Vi c thay đi t l ký qu nh h ng đn s n đnh c a th tr ng t ng laiệ ổ ỷ ệ ỹ ả ưở ế ự ổ ị ủ ị ườ ươ
hàng hóa nh th nào?ư ế
-C n có các khuy n ngh gì dành cho các nhà ho ch đnh chính sách trong vi cầ ế ị ạ ị ệ
thi t k ế ế các yêu c u v t l ký quầ ề ỷ ệ ỹ, góp ph n ầđm b o th tr ng ho t đng hi uả ả ị ườ ạ ộ ệ
quả?
1.4. Đi t ng và ph m vi nghiên c uố ượ ạ ứ
1.4.1. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
Đi t ng nghiên c u là t l ký qu và tác đng c a thay đi t l ký qu t iố ượ ứ ỷ ệ ỹ ộ ủ ổ ỷ ệ ỹ ớ
th tr ng t ng lai hàng hóaị ườ ươ ( 03 khía c nh, bao g m: (i) T su t sinh l i; (ii) ở ạ ồ ỷ ấ ờ Cơ
ch chuy n giao r i roế ể ủ ; (iii) S n đnh c a th tr ngự ổ ị ủ ị ườ ).
1.4.2. Ph m vi nghiên c uạ ứ
-Ph m vi n i dungạ ộ : Nghiên c u đánh giá ứtác đng c a thay đi t l kýộ ủ ổ ỷ ệ
qu t i th tr ng t ng lai hàng hóaỹ ớ ị ườ ươ bao g m các thồ ị
tr ngườ nông s n, nguyên li u công nghi p, kim lo i vàả ệ ệ ạ
năng l ng.ượ
-Ph m vi không gianạ: g m 13 h p đng t ng lai hàng hóa bao g m: ngô, đuồ ợ ồ ươ ồ ậ
t ng, khô đu t ng, d u đu t ng, lúa mì, cacao, càươ ậ ươ ầ ậ ươ
phê, bông, đng, d u thô WTI, khí t nhiên, vàng, b cườ ầ ự ạ
đc niêm y t t i các sàn giao d ch c a S giao d chượ ế ạ ị ủ ở ị
Chicago (CME) và S giao d ch liên l c đa (ICE)ở ị ụ ị .
-Ph m vi th i gianạ ờ : T 2018-2023ừ
1.5. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ