BỘ TƯ PHÁP
TÀI LIỆU
BỒI DƯỠNG CHUYÊN SÂU NGHIỆP VỤ KIỂM TRA,
RÀ SOÁT CÁC VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT,
SOẠN THẢO VĂN BẢN HÀNH CHÍNH, PHỔ BIẾN GIÁO DỤC
PHÁP LUẬT VÀ HÒA GIẢI CƠ SỞ CHO CÔNG CHỨC
TƯ PHÁP – HỘ TỊCH XÃ
(Ban hành kèm theo Quyết định số 2723/QĐ-BTP ngày 05 tháng 11 năm
2018 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp về việc ban hành Tài liệu bồi dưỡng chuyên
sâu nghiệp vụ kiểm tra, rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, soạn thảo
văn bản hành chính, phổ biến giáo dục pháp luật và hòa giải cơ sở
cho công chức Tư pháp – Hộ tịch xã)
HÀ NỘI - 2018
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
QPPL : Quy phạm pháp luật
PBGDPL : Phổ biến giáo dục pháp luật
Luật BHVBQPPL năm 2015 : Luật ban hành văn bản quy phạm pháp
luật năm 2015
Luật BCĐBQH và ĐBHĐND
năm 2015
: Luật bầu cửa đại biểu Quốc hội và đại
biểu Hội đồng nhân dân năm 2015
Nghị định số 110/2004/NĐ-CP : Nghị định số 110/2004/NĐ-CP ngày
08/4/2004 của Chính phủ về công tác văn thư
Nghị định số 09/2010/NĐ-CP : Nghị định số 09/2010/NĐ-CP ngày
08/02/2010 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung
một số điều của Nghị định số
110/2004/NĐ-CP ngày 08/4/2004 về công
tác văn thư
Nghị định số 16/2013/NĐ-CP : Nghị định số 16/2013/NĐ-CP ngày
06/02/2013 của Chính phủ về rà soát, hệ
thống hóa văn bản quy phạm pháp luật
Nghị định số 48/2013/NĐ-CP : Nghị định số 48/2013/NĐ-CP ngày
14/5/2013 của Chính phủ về sửa đổi, bổ
sung một số Điều của các nghị định liên
quan đến kiểm soát thủ tục hành chính
Nghị định số 15/2014/NĐ-CP : Nghị định số 15/2014/NĐ-CP về hướng
dẫn chi tiết một số điều và biện pháp thi
hành Luật Hòa giải ở cơ sở
Nghị định số 34/2016/NĐ-CP : Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày
14/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết
một số Điều và biện pháp thi hành Luật ban
hành văn bản quy phạm pháp luật
Quyết định số 06/2010/QĐ-TTg : Quyết định số 06/2010/QĐ-TTg ngày
25/01/2010 của Thủ tướng Chính phủ về
việc xây dựng, quản lý, khai thác tủ sách
pháp luật
Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg : Quyết định số 09/2015/QĐ-TTg ngày
25/3/2015 của Thủ tướng Chính phủ ban
hành Quy chế thực hiện cơ chế một cửa, cơ
chế một cửa liên thông tại cơ quan hành
chính Nhà nước ở địa phương
Thông tư số 01/2011/TT-BNV : Thông tư số 01/2011/TT-BNV ngày
19/01/2011 của Bộ Nội vụ hướng dẫn thể
thức và kỹ thuật trình bày văn bản hành
chính
Thông tư số 09/2013/TT-BTP : Thông tư số 09/2013/TT-BTP ngày
15/6/2013 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết
thi hành Nghị định số 16/2003/NĐ-CP ngày
06/02/2013 của Chính phủ về rà soát, hệ
thống hóa văn bản quy phạm pháp luật
MỤC LỤC
CHUYÊN ĐỀ 1: NGHIỆP VỤ TỰ KIỂM TRA, RÀ SOÁT
CÁC VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT DO HỘI ĐỒNG
NHÂN DÂN VÀ UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ BAN HÀNH .................................... 1
I. TỰ KIỂM TRA VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT DO
HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN, UỶ BAN NHÂN DÂN XÃ BAN HÀNH ...................... 1
1. Đối tượng, nguyên tắc, trách nhiệm tự kiểm tra văn bản
QPPL; nội dung kiểm tra, các hình thức xử lý văn bản trái pháp luật ..................... 2
2. Nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, người ban hành văn
bản được kiểm tra ................................................................................................. 7
3. Những hành vi vi phạm pháp luật; xử lý trách nhiệm; công
tác báo cáo ............................................................................................................. 9
4. Quy trình tự kiểm tra văn bản QPPL................................................... 12
II. RÀ SOÁT, TỔNG RÀ SOÁT HỆ THỐNG VĂN BẢN
QUY PHẠM PHÁP LUẬT DO HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN, UBND
XÃ BAN HÀNH .................................................................................................... 20
1. Một số vấn đề chung về rà soát văn bản QPPL ................................... 20
2. Rà soát văn bản QPPL ......................................................................... 24
3. Tổng rà soát hệ thống văn bản, rà soát văn bản theo
chuyên đề, lĩnh vực, địa bàn ............................................................................... 38
CHUYÊN ĐỀ 2: KỸ NĂNG SOẠN THẢO MỘT SỐ VĂN BẢN
HÀNH CHÍNH THÔNG DỤNG CỦA ỦY BAN NHÂN DÂN XÃ ........................... 41
I. KHÁI QUÁT VỀ VĂN BẢN HÀNH CHÍNH VÀ VAI
TRÒ CỦA CÔNG CHỨC TƯ PHÁP – HỘ TỊCH TRONG CÔNG
TÁC SOẠN THẢO VĂN BẢN ............................................................................ 41
1. Văn bản hành chính thông dụng .......................................................... 42
2. Phân biệt văn bản hành chính với các văn bản chuyên
môn kỹ thuật và văn bản quy phạm pháp luật .................................................... 43
3. Vai trò của công chức Tư pháp – Hộ tịch trong công tác
soạn thảo văn bản ............................................................................................... 44
II. MỘT SỐ YÊU CẦU VỀ SOẠN THẢO VĂN BẢN
HÀNH CHÍNH ...................................................................................................... 45
1. Yêu cầu chung về nội dung văn bản ................................................... 45
2. Yêu cầu về ngôn ngữ văn bản ............................................................. 48
III. VỀ BỐ CỤC CỦA MỘT SỐ VĂN BẢN THÔNG DỤNG.................... 50
1. Thông báo ............................................................................................ 50
2. Công văn ............................................................................................. 52
3. Báo cáo ................................................................................................ 54
4. Tờ trình ................................................................................................ 56
IV. MỘT SỐ HƯỚNG DẪN SOẠN THẢO VĂN BẢN
HÀNH CHÍNH ....................................................................................................... 57
1. Yêu cầu chung về soạn thảo thể thức, kỹ thuật trình bày
văn bản................................................................................................................ 58
2. Một số yêu cầu cụ thể về soạn thảo thể thức và kỹ thuật
trình bày văn bản ................................................................................................ 59
CHUYÊN ĐỀ 3: NGHIỆP VỤ PHỔ BIẾN GIÁO DỤC
PHÁP LUẬT VÀ KỸ NĂNG PHỔ BIẾN GIÁO DỤC PHÁP
LUẬT THÔNG QUA GIẢI QUYẾT MỘT SỐ TÌNH HUỐNG
ĐIỂN HÌNH TRONG THỰC TIỄN ...................................................................... 73
I. PHỔ BIẾN PHÁP LUẬT TRỰC TIẾP .................................................. 73
1. Phương thức tổ chức phổ biến pháp luật trực tiếp ................................... 73
2. Kỹ năng phổ biến pháp luật trực tiếp .................................................. 74
3. Các bước tiến hành một buổi phổ biến pháp luật trực tiếp ................. 77
4. Sử dụng phương tiện hỗ trợ trong phổ biến pháp luật
trực tiếp ............................................................................................................... 82
II. PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT THÔNG QUA
QUẢN LÝ, KHAI THÁC TỦ SÁCH PHÁP LUẬT, CÂU LẠC BỘ
PHÁP LUẬT.......................................................................................................... 83
1. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua quản lý, khai
thác tủ sách pháp luật ......................................................................................... 83
2. Phổ biến, giáo dục pháp luật thông qua Câu lạc bộ pháp luật .................. 94
III. THI TÌM HIỂU PHÁP LUẬT ............................................................ 100
1. Các hình thức tổ chức thi tìm hiểu pháp luật .................................... 100
2. Đối tượng tuyên truyền, phổ biến trong thi tìm hiểu pháp luật................. 104
3. Hướng dẫn các bước tổ chức cuộc thi tìm hiểu pháp luật ................. 105
IV. NGHIỆP VỤ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
THÔNG QUA MẠNG LƯỚI LOA TRUYỀN THANH CƠ SỞ ....................... 113
1. Các công việc cần tiến hành để thực hiện chương trình
phát thanh pháp luật trên mạng lưới truyền thanh cơ sở .................................. 113
2. Kinh nghiệm phối hợp giữa cán bộ tư pháp và cán bộ
văn hóa – thông tin xã, phường, thị trấn trong việc nâng cao hiệu
quả tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật qua hệ thống
truyền thanh cơ sở ............................................................................................ 118
V. NGHIỆP VỤ PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT
THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG HÒA GIẢI Ở CƠ SỞ, TRỢ GIÚP