BỘ TƯ PHÁP
CHƯƠNG TRÌNH PHÁT
TRIỂN LIÊN HỢP QUỐC
(Tài liệu dành cho người làm công tác xây dựng chính
sách, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật)
Hà Nội năm 2022
LIÊN MINH CHÂU ÂU
TÀI LIỆU TẬP HUẤN KỸ NĂNG LẤY Ý KIẾN CHÍNH SÁCH, DỰ THẢO VBQPPL, PHẢN BIỆN XÃ HỘI THÚC ĐẨY SỰ THAM GIA CỦA NHÓM YẾU THẾ
2
ột nhà nước pháp quyền đòi hỏi phải có một hệ thống pháp luật đồng
bộ, hoàn thiện và minh bạch, trong đó sự tham gia của các cơ quan, tổ chức, cá
nhân đóng vai trò quan trọng thúc đẩy hoàn thiện hệ thống pháp luật. Cơ quan, tổ
chức, cá nhân tham gia vào quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật
bằng nhiều hình thức khác nhau như tham gia ý kiến vào quá trình xây dựng văn
bản quy phạm pháp luật, giám sát, phản biện xã hội trong xây dựng và thi hành
pháp luật. Sự tham gia của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong xây dựng chính
sách, pháp luật giúp tránh được bệnh chủ quan, duy ý chí, áp đặt từ một phía của
cơ quan quản lý nhà nước. Văn bản quy phạm pháp luật được ban hành phù hợp
với tâm tư, nguyện vọng, lợi ích của đa số quần chúng nhân dân thì sẽ dễ dàng đi
vào cuộc sống.
Để nâng cao chất lượng văn bản
quy phạm pháp luật, ngày 11/12/2020,
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ
thị số 43/CT-TTg về nâng cao chất
lượng công tác xây dựng, hoàn thiện
hệ thống pháp luật yêu cầu bộ, ngành,
địa phương cần đổi mới các phương
pháp, hình thức lấy ý kiến các cơ quan,
tổ chức; chú trọng việc lấy ý kiến các
chuyên gia, nhà khoa học, nhất là ý
kiến của đối tượng chịu sự tác động
trực tiếp của văn bản. Nghiêm túc tiếp
thu, giải trình đầy đủ, thực chất các ý
kiến góp ý để bảo đảm tính khả thi.
Phát huy hơn nữa sự tham gia góp ý
của Nhân dân; huy động trí tuệ của
chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý;
tăng cường sự giám sát, phản biện của
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ
chức xã hội, phương tiện thông tin đại
chúng trong quá trình xây dựng, thẩm
định, kiểm tra VBQPPL.
TÀI LIỆU TẬP HUẤN KỸ NĂNG LẤY Ý KIẾN CHÍNH SÁCH, DỰ THẢO VBQPPL, PHẢN BIỆN XÃ HỘI THÚC ĐẨY SỰ THAM GIA CỦA NHÓM YẾU THẾ
3
Được sự hỗ trợ của chương trình tăng cường pháp luật và tư pháp tại Việt
Nam (EU JULE), Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật, Bộ Tư pháp và
Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) xây dựng “Tài liệu tập huấn về kỹ
năng, phương pháp lấy ý kiến, phản biện xã hội trong xây dựng chính sách, dự thảo
văn bản quy phạm pháp luật thúc đẩy sự tham gia của các nhóm yếu thế” nhằm
trang bị kiến thức, kỹ năng, phương pháp lấy ý kiến chính sách, dự thảo văn bản
quy phạm pháp luật, phản biện xã hội cho người làm công tác xây dựng pháp luật ở
bộ, ngành, địa phương, cán bộ pháp chế của Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ
chức thành viên. Tài liệu đặc biệt chú trọng đến các kỹ năng, phương pháp lấy ý
kiến nhóm đối tượng yếu thế như phụ nữ, người dân tộc thiểu số, người tàn tật,
người cao tuổi…
Đối với các cơ quan chưa thực hiện lấy ý kiến chính sách, dự thảo văn bản
quy phạm pháp luật, hướng dẫn này sẽ là một tài liệu tham khảo hữu ích để sử dụng
các phương pháp và kỹ năng vào quy trình lấy ý kiến để bảo đảm hiệu quả trong việc
lấy ý kiến. Đối với những cơ quan, tổ chức đã thực hiện lấy ý kiến trước đây, tài liệu
này sẽ cung cấp thông tin hữu ích giúp cải tiến các phương pháp, hình thức lấy ý
kiến chính sách, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.
Do thời gian hạn chế nên tài liệu không tránh khỏi những thiếu sót. Nhóm tác
giả mong muốn nhận được ý kiến góp ý của người làm công tác xây dựng pháp luật,
các chuyên gia, nhà khoa học để tài liệu ngày càng hoàn thiện hơn.
Trân trọng cảm ơn!
Nhóm chuyên gia
Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật, Bộ Tư Pháp.
TÀI LIỆU TẬP HUẤN KỸ NĂNG LẤY Ý KIẾN CHÍNH SÁCH, DỰ THẢO VBQPPL, PHẢN BIỆN XÃ HỘI THÚC ĐẨY SỰ THAM GIA CỦA NHÓM YẾU THẾ
4
HỖ TRỢ CHUYÊN MÔN
Tài liệu này là sản phẩm thuộc chương trình “Tăng cường pháp luật và tư pháp
tại Việt Nam (EUJULE)” do Liên minh Châu Âu tài trợ, với đóng góp tài chính
từ UNDP và UNICEF. Chương trình do hai cơ quan này của Liên hợp quốc phối
hợp với Bộ Tư pháp Việt Nam thực hiện.
NHÓM CHUYÊN GIA
1. Tiến sỹ Đoàn Thị Tố Uyên, Chủ nhiệm
khoa hành chính nhà nước, Trường Đại học
Luật Hà Nội - Trưởng nhóm.
2. Thạc sỹ, Ngô Linh Ngọc - Giảng viên
khoa hành chính nhà nước, Trường Đại học
Luật Hà Nội - Chuyên gia
3. Giáo sư Ajay Kumar Pandey, Đại học
Luật Jindal Global, Ấn độ - Chuyên gia
quốc tế của UNDP
Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp
luật, Bộ Tư pháp
TÀI LIỆU TẬP HUẤN KỸ NĂNG LẤY Ý KIẾN CHÍNH SÁCH, DỰ THẢO VBQPPL, PHẢN BIỆN XÃ HỘI THÚC ĐẨY SỰ THAM GIA CỦA NHÓM YẾU THẾ
5
TỪ VÀ CỤM TỪ
VIẾT TẮT
Mặt trận tổ quốc
Việt Nam
MTTQVN
Luật Ban hành văn bản quy
phạm pháp luật
Luật
BHVBQPPL
Văn bản quy phạm pháp luật
VBQPPL
Ủy ban nhân dân
UBND
Hội đồng nhân dân
HĐND
Tòa án nhân dân tối cao
TANDTC
Viện Kiểm sát nhân dân tối cao
VKSNDTC
Phòng Thương mại và Công
nghiệp Việt Nam
VCCI
"Dân chúng biết giải quyết nhiều vấn đề một cách giản đơn, mau chóng, đầy đủ mà
những người tài giỏi, những đoàn thể to lớn nghĩ mãi không ra".
“Dễ mười lần không dân cũng chịu. Khó trăm lần dân liệu cũng xong” (HCM)