intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tài liệu hướng dẫn Phương pháp khuyến nông

Chia sẻ: Tra Sua Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:49

Thêm vào BST
Báo xấu
478
lượt xem 202
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

I : MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG TRONG KHUYẾN NÔNG Phương pháp khuyến nông là cuốn sách được sử dụng để hướng dẫn giảng dạy cho cán bộ nông thôn trong chương trình dự án phát triển nông thôn của 2 tỉnh Cao Bằng - Bắc Cạn

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu hướng dẫn Phương pháp khuyến nông

  1. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM Bé N«ng nghiÖp & PTNT ViÖt Nam Céng ®ång chung Ch©u ¢u Dù ¸N PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N CAO B»NG - B¾C K¹N Tµi liÖu h−íng dÉn ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng Cao b»ng-2004 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 1
  2. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM Chñ biªn TrÇn V¨n KhÈn Ng« Xu©n Hoµng T¸c gi¶ NguyÔn Xu©n Tr¹ch Ph¹m ThÞ §µo Ng« Xu©n Hoµng Biªn TËp Karin Voigt NguyÔn Sü Hµnh TriÖu §øc Ho¹t N«ng ThÞ Hµ 2 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n
  3. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM Bé N«ng nghiÖp & PTNT ViÖt Nam Céng ®ång chung Ch©u ¢u Dù ¸N PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N CAO B»NG - B¾C K¹N Tµi liÖu h−íng dÉn ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng Cao b»ng-2004 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 3
  4. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM Môc lôc Lêi giíi thiÖu ...............................................................................................................7 I. Mét sè vÊn ®Ò chung trong khuyÕn n«ng...........................................9 ii. Tæ chøc khuyÕn n«ng.....................................................................................13 iii. C¸n bé khuyÕn n«ng ......................................................................................16 iv. §èi t−îng cña khuyÕn n«ng .....................................................................23 v. C¸c Ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng ...............................................................27 vi. c¸c ph−¬ng ph¸p Ph©n tÝch t×nh huèng............................................50 vii. X¸c ®Þnh c¸c nhu cÇu khuyÕn n«ng....................................................57 viii. Ph¸t triÓn c¸c chñ ®Ò khuyÕn n«ng .................................................62 ix. LËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng .......................................................................66 x. §¸nh gi¸ khuyÕn n«ng...................................................................................71 4 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n
  5. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM CAO BANG - BAC kAN RURAL DEVELOPMENT PROJECT Ministry of Agriculture & Rural Development in partnership with the European Commission Training Manual Agricultural extension approaches Cao bAng-2004 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 5
  6. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM TABLE OF CONTENTS introduction..............................................................................................................7 I. general concerns in agricultural extension ...............................9 ii. ORGANIZATION OF AGRICULTURAL EXTENSION .......................................13 iii. AGRICULTIRAL EXTENSIONISTS......................................................................16 iv. TARGETS OF AGRICULTURAL EXTENSION..................................................23 v. AGRICULTURAL EXTENSION APPROACHES ................................................27 vi. ANALYSIS OF SITUATION ...................................................................................50 vii. NEED ASSESSMENT FOR AGRICULTURAL EXTENSION .........................57 viii. DEVELOPMENT OF AGRICULTURAL EXTENSION TOPICS ....................62 ix. AGRICULTURAL EXTENSION PLANNING.......................................................66 x. AGRICULTURAL EXTENSION EVALUATION...................................................71 6 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n
  7. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM Lêi giíi thiÖu Ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng lµ tµi liÖu ®· ®−îc Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng - B¾c K¹n ¸p dông ®Ó gi¶ng d¹y cho c¸n bé khuyÕn n«ng c¸c cÊp tõ n¨m 2000 vµ ®· thu ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, ®−îc c¸c ®Þa ph−¬ng ®¸nh gi¸ cao. Tµi liÖu nµy nh»m n©ng cao n¨ng lùc cho c¸n bé khuyÕn n«ng c¸c cÊp tõ c¬ së (x· vµ th«n b¶n) ®Õn cÊp huyÖn vµ tØnh vÒ ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng cã sù tham gia cña ng−êi d©n, néi dung cña tµi liÖu nµy tËp trung giíi thiÖu chñ yÕu c¸c vÊn ®Ò sau: 1. Mét sè vÊn ®Ò chung vÒ khuyÕn n«ng vµ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng 2. Tæ chøc khuyÕn n«ng ë ViÖt Nam còng nh− vai trß chøc n¨ng cña tæ chøc khuyÕn n«ng hiÖn t¹i vµ trong t−¬ng lai. 3. C¸n bé khuyÕn n«ng vµ vai trß, nhiÖm vô cña c¸n bé khuyÕn n«ng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n. 4. §èi t−îng cña khuyÕn n«ng vµ c¸c ph−¬ng ph¸p cÇn sö dông ®Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c khuyÕn n«ng ë c¸c cÊp. 5. C¸ch x©y dùng kÕ ho¹ch, tæ chøc thùc hiÖn ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ë c¸c cÊp còng nh− ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c¸n bé khuyÕn n«ng. Tµi liÖu nµy ®−îc biªn so¹n dïng ®Ó ®µo t¹o vÒ ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng cã sù tham gia cña ng−êi d©n cho c¸n bé cÊp tØnh vµ huyÖn nh»m môc ®Ých: Giíi thiÖu ph−¬ng ph¸p luËn vÒ ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng cã sù tham gia cña ng−êi d©n Sau kho¸ häc häc viªn sÏ: - N¾m v÷ng ®−îc tÇm quan träng cña ph−¬ng ph¸p khuyÕn n«ng cã sù tham gia cña ng−êi d©n. - N¾m v÷ng ph−¬ng ph¸p x©y dùng kÕ ho¹ch, tæ chøc thùc hiÖn vµ qu¶n lý gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng còng nh− vai trß tr¸ch nhiÖm cña tõng ban ngµnh, tõng cÊp ë mçi b−íc trong ho¹t ®éng nµy. - BiÕt h−íng dÉn phÇn lý thuyÕt vµ thùc hµnh ho¹t ®éng khuyÕn n«ng cho c¸n bé cÊp huyÖn, x· vµ th«n b¶n. - Qu¸n triÖt ®−îc tr¸ch nhiÖm cña tõng ban ngµnh vµ tõng cÊp trong viÖc hç trî, gióp ®ì c¬ së tiÕn hµnh x©y dùng, triÓn khai thùc hiÖn vµ theo dâi ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. Trong qu¸ tr×nh biªn so¹n tµi liÖu nµy, chóng t«i ®· nhËn ®−îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c b¹n ®ång nghiÖp trong vµ ngoµi dù ¸n. Tuy nhiªn, tµi liÖu ch¾c ch¾n cßn nhiÒu thiÕu sãt cÇn ®−îc bæ sung, chØnh lý cho phï hîp h¬n. Dù ¸n rÊt mong ®−îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c häc viªn vµ nh÷ng ai quan t©m ®Õn lÜnh vùc nµy. Dù ¸n PTNT Cao B»ng-B¾c K¹n Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 7
  8. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM 8 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n
  9. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM I. Mét sè vÊn ®Ò chung trong khuyÕn n«ng 1.1. Kh¸i niÖm vÒ khuyÕn n«ng KhuyÕn n«ng lµ mét qu¸ tr×nh, mét hÖ thèng ho¹t ®éng nh»m truyÒn b¸ kiÕn thøc vµ huÊn luyÖn tay nghÒ cho n«ng d©n, ®−a ®Õn cho hä nh÷ng hiÓu biÕt ®Ó hä cã kh¶ n¨ng tù gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò czña hä nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, n©ng cao thu nhËp, c¶i thiÖn møc sèng, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ trong ®êi sèng n«ng th«n. 1.2. Néi dung ho¹t ®éng khuyÕn n«ng Néi dung ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ë n−íc ta chñ yÕu tËp trung vµo mét sè chñ ®Ò sau: Tuyªn truyÒn chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp x©y dùng n«ng th«n cña §¶ng vµ Nhµ n−íc. TruyÒn b¸ nh÷ng tiÕn bé kü thuËt th©m canh c©y trång, vËt nu«i, b¶o qu¶n n«ng s¶n, bao gåm c¶ nghÒ c¸, nghÒ rõng vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Cung cÊp cho n«ng d©n nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ tr−êng, gi¸ c¶ n«ng s¶n ®Ó hä tæ chøc kinh doanh cã l·i. Phæ biÕn nh÷ng kinh nghiÖm s¶n xuÊt giái cña n«ng d©n cho c¸c n«ng d©n kh¸c lµm theo. Båi d−ìng vµ ph¸t triÓn kü n¨ng vµ kiÕn thøc qu¶n lý kinh tÕ cho hé n«ng d©n ®Ó t¨ng n¨ng suÊt chÊt l−îng s¶n phÈm, t¨ng thu nhËp, n©ng cao møc sèng. Thùc hiÖn c¸c dÞch vô kü thuËt vµ tham gia cung øng vËt t− cho n«ng d©n. TruyÒn b¸ th«ng tin kiÕn thøc, lèi sèng sinh ho¹t lµnh m¹nh cho n«ng d©n, ®Ò cao ý thøc b¶o vÖ m«i tr−êng thiªn nhiªn. 1.3. Chøc n¨ng cña khuyÕn n«ng Ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ë n−íc ta cã c¸c chøc n¨ng sau ®©y: §µo t¹o/ h−íng dÉn/ tuyªn truyÒn/ t− vÊn vÒ tiÕn bé kü thuËt. Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 9
  10. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM Cung cÊp dÞch vô: C©y con gièng, ch÷a bÖnh vËt nu«i, b¶o vÖ thùc vËt, tiªu thô s¶n phÈm. KiÓm tra/ ®¸nh gi¸. CÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu: C¸c gi¶i ph¸p Nghiªn cøu KhuyÕn n«ng N«ng d©n C¸c vÊn ®Ò CÇu nèi thÓ hiÖn: 1. N«ng d©n ®ang gÆp ph¶i khã kh¨n g×? 2. C¬ quan nghiªn cøu cã nh÷ng gi¶i ph¸p g×? 3. KhuyÕn n«ng mang g× cho n«ng d©n? 4. KhuyÕn n«ng mang lîi g× cho c¬ quan nghiªn cøu? 5. KhuyÕn n«ng ®· lµm g× ®Ó n«ng d©n tù gióp ®ì ®−îc m×nh? 1.4. Yªu cÇu cña khuyÕn n«ng • Cô thÓ cho tõng c©y vµ con do ®èi t−îng cña s¶n xuÊt n«ng nghiÖp lµ sinh vËt. • Phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh tÕ x· héi , ®iÒu kiÖn tù nhiªn víi tõng vïng do s¶n xuÊt n«ng nghiÖp diÔn ra trong ph¹m vi kh«ng gian réng. • KÞp thêi do n«ng nghiÖp cã tÝnh thêi vô. • Phï hîp víi tõng ®èi t−îng khuyÕn c¸o do n«ng d©n kh«ng ®ång nhÊt vÒ nguån lùc vµ nh©n lùc. • DÔ thÊy, nghe, hiÓu vµ lµm theo. • §¸p øng ®−îc mong muèn cña d©n. • T¨ng kh¶ n¨ng ®Ó n«ng d©n tù gióp ®ì ®−îc m×nh. • HiÖu qu¶ vµ tiÕt kiÖm. 10 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n
  11. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM 1.5. C¸c nguyªn t¾c khuyÕn n«ng Phèi hîp víi n«ng d©n chø kh«ng lµm thay hä, gióp ®ì n«ng d©n chø kh«ng cho hä. C«ng t¸c khuyÕn n«ng cã tÝnh hoµn toµn d©n chñ vµ tù nguyÖn. C«ng t¸c khuyÕn n«ng mang tÝnh chÊt toµn diÖn, kh«ng chØ vÒ KHKT n«ng nghiÖp mµ c¶ cßn khoa häc x· héi , kinh tÕ, søc khoÎ,... C«ng t¸c khuyÕn n«ng ph¶i thÝch øng víi tõng vïng, tõng ®Þa ph−¬ng. C«ng t¸c khuyÕn n«ng ph¶i dùa trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng. C«ng t¸c khuyÕn n«ng mang tÝnh liªn hÖ, lµ nghÜa vô, niÒm vui cña c¸n bé vµ c¬ quan khuyÕn n«ng. KhuyÕn n«ng ph¶i chó ý ®Õn viÖc ph©n nhãm hé n«ng d©n, mçi nhãm hé sÏ cã ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng kh¸c nhau. KhuyÕn n«ng ph¶i mang tÝnh chÊt trao ®æi hai chiÒu. 1.6. Môc tiªu cña tæ chøc khuyÕn n«ng T¹o ®éng c¬ ®Ó n«ng d©n thùc hiÖn quyÕt ®Þnh. Lµm thay ®æi n«ng d©n hay n«ng tr¹i. Thµnh lËp c¸c tæ chøc, c¸c héi n«ng d©n . Gi¸o dôc vµ huÊn luyÖn n«ng d©n. ChuyÓn ®æi t×nh thÕ cña n«ng d©n. Gióp n«ng d©n ®¹t ®−îc môc ®Ých cña hä. Cho lêi khuyªn ®óng lóc ®Ó hä nhËn thøc ®−îc vÊn ®Ò. T¨ng thªm c¬ héi ®Ó n«ng d©n cã thÓ lùa chän. Th«ng b¸o cho hä kÕt qu¶ mong ®îi cña mçi sù lùa chän. Gióp hä quyÕt ®Þnh môc tiªu nµo lµ. 1.7. Mét sè chÝnh s¸ch khuyÕn n«ng a) Nguån vèn vμ sö dông vèn Nguån vèn: + Ng©n hµng Nhµ n−íc cÊp hµng n¨m. + Tµi trî cña c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi , t− nh©n trong vµ ngoµi n−íc. Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 11
  12. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM + Tõ n«ng d©n , tõ mét phÇn s¶n phÈm t¨ng lªn do ¸p dông ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng. Sö dông nguån vèn: + Tr¶ l−¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp cho c¸n bé khuyÕn n«ng ( CBKN). + §µo t¹o, tËp huÊn, x©y dùng c¸c m« h×nh tr×nh diÔn, tuyªn truyÒn c«ng t¸c khuyÕn n«ng. + Mua s¾m c¸c trang thiÕt bÞ cho ho¹t ®éng khuyÕn n«ng( video, m¸y ¶nh, m¸y quay phim, ph−¬ng tiÖn ®i l¹i). + Kinh phÝ cho héi häp, tham quan, khen th−ëng. b) ChÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé khuyÕn n«ng + C¸n bé khuyÕn n«ng (CBKN) ®−îc båi d−ìng kü thuËt vµ nghiÖp vô ®Þnh kú. + CBKN dù líp ®µo t¹o dµi h¹n, nÕu theo yªu cÇu cña c¬ quan khuyÕn n«ng th× ®−îc h−ëng 100% l−¬ng. + CBKN dù líp ®µo t¹o dµi h¹n, theo yªu cÇu cña c¸ nh©n th× ®−îc h−ëng 70% l−¬ng. + CBKN c«ng t¸c t¹i c¬ së ®−îc h−ëng thªm mét kho¶n phô cÊp ngoµi l−¬ng, trÝch tõ quü khuyÕn n«ng. C¸c häc viªn tham gia mét líp tËp huÊn khuyÕn n«ng thuéc Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 12 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n
  13. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM ii. Tæ chøc khuyÕn n«ng 2.1. C¸c tæ chøc ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ë ViÖt Nam HiÖn nay, hÖ thèng c¸c c¬ quan tæ chøc tham gia vµo ho¹t ®éng khuyÕn n«ng ë n−íc ta bao gåm: a) HÖ thèng tæ chøc KhuyÕn n«ng cña Nhµ n−íc gåm: - Trung −¬ng: Trung t©m khuýÕn n«ng quèc gia, Bé NN & PTNT - TØnh: Chi côc/Trung t©m khuyÕn n«ng tØnh, Së NN & PTNT - HuyÖn: Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn - X·: C¸n bé khuyÕn n«ng, n«ng d©n HÖ thèng tæ chøc khuyÕn n«ng Nhµ n−íc ®−îc s¾p xÕp thµnh m¹ng l−íi khuyÕn nu«ng tõ Trung −¬ng ®Õn ®Þa ph−¬ng nh− sau: TT khuyÕn n«ng quèc gia Trung t©m KN tØnh TT vïng/huyÖn 1 TT vïng 2 Trung t©m vïng ... Ruéng n«ng d©n 1 Ruéng n«ng d©n 2 Ruéng n«ng d©n ... b) C¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c tr−êng chuyªn nghiÖp, c¸c trung t©m ph¸t triÓn. Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 13
  14. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM c) C¸c tæ chøc x· héi: Héi n«ng d©n, héi phô n÷, §oµn Thanh niªn, Héi lµm v−ên, Bo¶ thä, Cùu chiÕn binh, ... d) C¸c c«ng ty: Thuèc trõ s©u, thuèc s¸t trïng, ph©n bãn, ... e) KhuyÕn n«ng t− nh©n: Thó y, dÞch vô s¶n xuÊt . g) C¸c tæ chøc quèc tÕ: Tæ chøc chÝnh phñ vµ phi chÝnh phñ. 2.2. Vai trß vµ chøc n¨ng cña c¸c tæ chøc khuyÕn n«ng Tæ chøc Vai trß Chøc n¨ng - Tæ chøc - Thùc hiÖn sù qu¶n lý cña Nhµ C¬ quan qu¶n lý - Cung cÊp n−íc Nhµ n−íc - KiÓm tra - C¸c ch−¬ng tr×nh cña ChÝnh phñ - Hoµn thiÖn ViÖn nghiªn cøu, - TriÓn khai KHKT - TruyÒn b¸ tr−êng chuyªn - Thu thËp th«ng tin - Ph¸t hiÖn vÊn ®Ò nghiÖp - Thùc hiÖn dù ¸n ph¸t triÓn - Hoµn thiÖn - VËn ®éng C¸c tæ chøc x∙ N©ng cao lîi Ých cña c¸c thµnh viªn - Thùc hiÖn héi - Rót kinh nghiÖm - TruyÒn b¸ - B¸n s¶n phÈm vµ dÞch vô C¸c c«ng ty - ThuyÕt phôc - V× sù sèng cßn cña doanh nghiÖp - Lµm thö - B¸n - B¸n s¶n phÈm vµ dÞch vô T− nh©n - DÞch vô - V× b¶n th©n - H−íng dÉn - Tµi trî (kü thuËt, tµi Tæ chøc quèc tÕ Gióp ®ì d©n nghÌo chÝnh) - Phèi hîp 2.3. C¸c ®Æc tr−ng cña mét hÖ thèng khuyÕn n«ng Mét hÖ thèng khuyÕn n«ng sÏ cã nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n sau ®©y: 14 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n
  15. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM 1. Cã nh÷ng mèi liªn kÕt, quan hÖ h÷u hiÖu víi c¸c tæ chøc nghiªn cøu n«ng nghiÖp. 2. Cã nhiÖm vô vµ c¬ së ph¸p lý râ rµng vµ cã nguån cung cÊp tµi chÝnh bÒn v÷ng, th−êng xuyªn, cã m¹ng l−íi khuyÕn n«ng hoµn chØnh (hÖ thèng giao th«ng liªn l¹c vµ c¸c c¬ së ®Þa ph−¬ng). 3. Cã ch−¬ng tr×nh båi d−ìng vµ huÊn luyÖn c¸c c¸n bé khuyÕn n«ng cã chÊt l−îng vµ liªn tôc. 4. Néi dung khuyÕn n«ng theo h−íng ®¸p øng yªu cÇu cña c¸c n«ng hé vµ phôc vô trùc tiÕp c¸c n«ng hé. 5. C¸c c¸n bé khuyÕn n«ng kh«ng g¸nh v¸c nhiÖm vô ho¹t ®éng chÝnh quyÒn n«ng th«n hoÆc cung cÊp vËt t− cho n«ng hé. 6. Cã chÕ ®é tiÒn l−¬ng thÝch hîp, tho¶ ®¸ng cho c¸n bé khuyÕn n«ng nh»m ®éng viªn, duy tr× tr¸ch nhiÖm vµ sù nhiÖt t×nh cña hä. 7. Cã hÖ thèng th«ng tin h÷u hiÖu tõ c¸c c¬ quan l·nh ®¹o, chØ ®¹o ch−¬ng tr×nh ®Õn c¸c ®Þa ®iÓm khuyÕn n«ng t¹i ®Þa ph−¬ng. 8. Cã nguån th«ng tin liªn tôc tõ n«ng d©n (c¸c ý kiÕn ph¶n håi) ®Ó s¾p xÕp c¸c nhiÖm vô −u tiªn trong ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng. Mét líp tËp huÊn khuyÕn n«ng tæ chøc t¹i B¾c K¹n Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 15
  16. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM iii. C¸n bé khuyÕn n«ng 3.1. Vai trß vµ nhiÖm vô cña c¸n bé khuyÕn n«ng C¸n bé khuyÕn n«ng lµ nh÷ng ng−êi trùc tiÕp tiÕp xóc, lµm viÖc víi nh÷ng ®èi t−îng rÊt ®a d¹ng, phÇn lín l¹i lµ c¸c n«ng d©n, nh÷ng ng−êi cã c¸c ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh kh¸c biÖt víi b¶n th©n hä. C¸c cuéc ®iÒu tra n«ng th«n n−íc ta gÇn ®©y cho thÊy sau nghÞ quyÕt 10 cña Bé chÝnh trÞ, c¸c hé n«ng d©n b¾t ®Çu cã ph©n ho¸ ë mäi vïng sinh th¸i n«ng nghiÖp, c¸c nhãm hé n«ng d©n kh¸c nhau tuú theo ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt (®Êt ®ai, vèn, lao ®éng, c«ng cô ...) cã c¸ch lµm ¨n kh¸c nhau, cÇn cã c¸c biÖn ph¸p kü thuËt kh¸c nhau. V× vËy c¸n bé khuyÕn n«ng ph¶i x¸c ®Þnh mét mèi quan hÖ lµm viÖc, tiÕp xóc, c− xö khÐo lÐo, th¸o v¸t vµ ®óng mùc. Trong thùc tÕ kh«ng cã c¸c kiÓu mÉu nµo hîp hoµn c¶nh. Trªn thÕ giíi cã nhiÒu c¸ch nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ kh¸c nhau vÒ vai trß c¸n bé khuyÕn n«ng trong viÖc ®em l¹i sù ®æi míi cho mét hÖ thèng n«ng nghiÖp, cô thÓ h¬n lµ cho hÖ thèng c¸c hé n«ng d©n (hÖ thèng n«ng hé) Tuy nhiªn, nhiÖm vô chÝnh cña c¸c c¸n bé khuyÕn n«ng lµ dïng c¸c kiÕn thøc nghÒ nghiÖp cña m×nh ®· ®−îc ®µo t¹o, tËp huÊn ®Ó tham gia vµo c¸c ch−¬ng tr×nh nghiªn cøu ph¸t triÓn hÖ thèng n«ng nghiÖp, thay ®æi hÖ thèng n«ng nghiÖp cña mét vïng nµo ®ã. Trong thùc tÕ, ng−êi c¸n bé khuyÕn n«ng cã tr¸ch nhiÖm cung cÊp c¸c kiÕn thøc th«ng tin ®Ó lµm cho n«ng d©n dÔ hiÓu vµ ®i ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ sù thay ®æi, c¶i tiÕn nµo ®ã trong s¶n xuÊt cña m×nh. Tõ ®ã nh÷ng kiÕn thøc míi, th«ng tin míi nµy sÏ ®−îc dÉn ®Õn n«ng d©n kh¸c. Víi vai trß nµy, c¸n bé khuyÕn n«ng ®−îc coi lµ ng−êi thÇy, ng−êi h−íng dÉn truyÒn b¸ kiÕn thøc míi, kü thuËt míi. V× vËy, ng−êi c¸n bé khuyÕn n«ng ph¶i th−êng xuyªn ®−îc båi d−ìng ®µo t¹o qua c¸c líp tËp huÊn nh÷ng kiÕn thøc míi, th«ng tin míi; nh÷ng chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, nh÷ng ch−¬ng t×nh ph¸t triÓn n«ng th«n. MÆt kh¸c, ng−êi c¸n bé khuyÕn n«ng cã liªn hÖ chÆt chÏ vµ liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn t×nh c¶m t− duy c¸ nh©n cña n«ng d©n tr−íc nh÷ng ®æi míi trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Hä chó ý gióp ®ì n«ng d©n cã niÒm tin; th−êng xuyªn cã ý thøc tËp hîp nhau l¹i l«i cuèn vµo c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. 16 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n
  17. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM Vai trß cña c¸n bé khuyÕn n«ng cã thÓ ®−îc m« t¶ b»ng nh÷ng côm tõ: Ng−êi thÇy-Ng−êi nghe-Ng−êi tæ chøc-Ng−êi träng tµi-Ng−êi qu¶n lý- Tr¹ng s−- g−êi l·nh ®¹o-Ng−êi xóc t¸c-Ng−êi th«ng tin-Nhµ cè vÊn-Ng−êi cung cÊp- Ng−êi b¹n- Ng−êi hç trî- Ng−êi cæ vò (Theo Guide to Extension, FAO, 1985). Cô thÓ mét c¸n bé khuyÕn n«ng ph¶i ®ãng vµi trß: T− vÊn, truyÒn b¸ kü thuËt. Ng−êi thÇy cña ®µo t¹o phi chÝnh quy. Ng−êi xóc t¸c-CÇu nçi gi÷a s¶n xuÊt vµ nghiªn cøu. Ng−êi b¹n, ng−êi hç trî, cæ vò vña d©n vµ céng ®ång. Thay mÆt Nhµ n−íc, x· héi thùc hiÖn sù gióp ®ì víi n«ng d©n. Ng−êi nghe, ng−êi tæ chøc, ng−êi träng tµi, ng−êi qu¶n lý, ng−êi l·nh ®¹o. C¸c nhiÖm vô chñ yÕu cña ng−êi c¸n bé khuyÕn n«ng ®−îc tãm l−îc nh− sau: T×m hiÓu yªu cÇu cña ®Þa ph−¬ng vµ n«ng d©n. Thu thËp vµ ph©n tÝch tµi liÖu. Ên ®Þnh môc tiªu cho ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng t¹i ®Þa ph−¬ng LËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn tr−íc m¾t vµ l©u dµi. §Ò ra ph−¬ng ph¸p thùc hiÖn. Phæ biÕn, vËn ®éng n«ng d©n, tæ chøc ®oµn thÓ tham gia ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng huÊn luyÖn, c¸c ®iÓm tr×nh diÔn, tham quan, cung cÊp t− liÖu, tin bµi cho c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng ViÕt b¸o c¸o khuyÕn n«ng. 3.2. Yªu cÇu ®èi víi c¸n bé khuyÕn n«ng §Ó c¸n bé khuyÕn n«ng lµm viÖc cã hiÖu qu¶, cÇn trang bÞ cho hä vèn kiÕn thøc nhiÒu mÆt (vÒ kü thuËt, chÝnh s¸ch, vèn sèng x· héi, t©m lý gi¸o dôc) vµ rÌn luyÖn cho hä cã kü x¶o c¸ nh©n (ph−¬ng ph¸p lµm viÖc, kinh nghiÖm tæ chøc, kh¶ n¨ng l·nh ®¹o, sö dông th«ng tin, ph©n tÝch vÊn ®Ò, vËn ®éng quÇn chóng, phÈm chÊt c¸ nh©n ...). Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 17
  18. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM 3.2.1. Vèn kiÕn thøc - Kü thuËt: C¸n bé khuyÕn n«ng ph¶i ®−îc huÊn luyÖn ®Çy ®ñ vÒ c¸c kiÕn thøc cã liªn quan ®Õn ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng, ®ång thêi ph¶i cã hiÓu biÕt tèt vÒ hÖ thèng n«ng nghiÖp vµ nghiªn cøu ph¸t triÓn hÖ thèng n«ng nghiÖp t¹i khu vùc ®−îc giao khuyÕn n«ng - ChÝnh s¸ch: C¸n bé khuyÕn n«ng cÇn n¾m v÷ng ph−¬ng h−íng nhiÖm vô ph¸t triÓn n«ng th«n, c¸c chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc cã ¶nh h−ëng ®Õn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña khu vùc khuyÕn n«ng ®Ó vËn dông thÝch hîp vµo c«ng viÖc cô thÓ cña m×nh. Hä còng cÇn cã hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ c¸c tæ chøc dÞch vô, qu¶n lý hµnh chÝnh t¹i ®Þa ph−¬ng. - Ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc ng−êi lín: V× khuyÕn n«ng lµ mét ph−¬ng thøc gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy cho n«ng d©n, phÇn lín lµ thanh niªn vµ ng−êi cã tuæi, cã ý thøc cho cuéc sèng hiÖn ®¹i, c¸ tÝnh ®· ®−îc ®Þnh h×nh, nhiÒu khi mang nÆng tÝnh b¶o thñ nªn c¸n bé khuyÕn n«ng ph¶i cã ph−¬ng ph¸p gi¸o dôc ®Æc biÖt: t«n träng, khiªm nh−êng, ®éng viªn khuyÕn khÝch n«ng d©n tù nguyÖn tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. 3.2.2. Kü x¶o c¸ nh©n §©y lµ vÊn ®Ò phøc t¹p, phô thuéc vµo tr×nh ®é, c¸ tÝnh, kh¶ n¨ng cña tõng c¸n bé khuyÕn n«ng. Sau ®©y lµ gîi ý 5 lo¹i c«ng viÖc vÒ kü x¶o c¸ nh©n trong c«ng t¸c khuyÕn n«ng. - Tæ chøc lËp kÕ ho¹ch: C¸n bé khuyÕn n«ng ph¶i x©y dùng ®−îc mét kÕ ho¹ch thùc thi cho ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng cña m×nh ë ®Þa ph−¬ng, kh¶ n¨ng qu¶n lý ®iÒu hµnh vµ hiÖu qu¶ cña ch−¬ng tr×nh. - Th«ng tin: §©y lµ kü x¶o c¬ b¶n, lµ nÒn t¶ng cña ho¹t ®éng khuyÕn n«ng, v× khuyÕn n«ng lµ h×nh thøc tuyªn truyÒn, phæ biÕn kü thuËt míi cho ng−êi n«ng d©n. V× vËy c¸n bé khuyÕn n«ng ph¶i lµ nhµ th«ng tin, tuyªn truyÒn (b»ng lêi hoÆc c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin kh¸c) ®Ó cã cè g¾ng thuyÕt phôc ®−îc ®«ng ®¶o n«ng d©n. - Ph©n tÝch vμ chuÈn ®o¸n vÊn ®Ò: C¸n bé khuyÕn n«ng cã n¨ng lùc ®iÒu tra, kh¶o s¸t t×nh h×nh thùc tÕ ®Ó nhËn biÕt vµ hiÓu thÊu c¸c vÊn ®Ò ®ang tån t¹i cña hÖ thèng n«ng nghiÖp cò, tõ 18 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n
  19. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM ®ã ®Ò ra ph−¬ng s¸ch hµnh ®éng, nh÷ng gi¶i ph¸p cho mét hÖ thèng n«ng nghiÖp míi. - L·nh ®¹o: C¸n bé khuyÕn n«ng cÇn t×m kiÕm vµ tin t−ëng vµo nh÷ng n«ng d©n ®ang tiÕp thu ch−¬ng tr×nh khuyÕn n«ng th«ng qua viÖc chØ ®¹o, h−íng dÉn, l·nh ®¹o, theo dâi, ®«n ®èc hä trong c¸c ho¹t ®éng thùc tiÔn. - S¸ng kiÕn: V× c«ng t¸c khuyÕn n«ng rÊt ®a d¹ng, c¸n bé khuyÕn n«ng th−êng ph¶i lu«n lu«n n¨ng ®éng, tù chñ vµ biÕt ph¸t huy s¸ng kiÕn ®Ó tù ®¶m ®−¬ng c«ng viÖc cña m×nh. C¸c s¸ng kiÕn n¶y sinh chÝnh lµ kü x¶o cã hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng. 3.2.3. PhÈm chÊt cña c¸n bé khuyÕn n«ng §©y lµ tiªu chuÈn quan träng vµ cÇn thiÕt ®èi víi c¸n bé khuyÕn n«ng, quyÕt ®Þnh phÇn lín chÊt l−îng c«ng viÖc. V× vËy, khi chän c¸n bé khuyÕn n«ng cÇn ph¶i l−u ý chän ng−êi cã c¸c ®øc tÝnh sau ®©y. - Tù nguyÖn tham gia c«ng t¸c khuyÕn n«ng vµ thùc sù cã nhiÖt t×nh, cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc, ngay c¶ ki ph¶i c«ng t¸c ë c¸c vïng xa x«i, hÎo l¸nh hoÆc cã nhiÒu khã kh¨n vÒ c¸c ®iÒu kiÖn sinh ho¹t vËt chÊt vµ tinh thÇn. - Cã ®øc tÝnh trung thùc ®¸ng tin cËy trong c«ng viÖc thùc hiÖn c¸c vÊn ®Ò, c¸c kh©u kü thuËt cña ch−¬ng tr×nh còng nh− trong mèi quan hÖ víi n«ng d©n. - Cã ®øc tÝnh khiªm tèn, gi¶n dÞ, vui vÎ hoµ nhËp ®−îc vµo cuéc sèng cña n«ng d©n ®Ó ®¶m b¶o uy tÝn, tr¸ch nhiÖm, biÕt c− xö khÐo lÐo, ®¶m b¶o chÊt l−îng c«ng t¸c khuyÕn n«ng. - Kh«ng mÆc c¶m tù ti vµ rÊt kiªn nhÉn trong khi thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh hoÆc khi tiÕp xóc víi n«ng d©n, häc hái n«ng d©n nh÷ng ®iÒu hay ®Ó thªm kinh nghiÖm; t×m hiÓu nhu cÇu, nguyÖn väng vµ nh÷ng vÊn ®Ò cña n«ng d©n ®Ó cøu xÐt, gi¶i thÝch, gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng. - §iÒu quan träng lµ c¸n bé khuyÕn n«ng cÇn ph¶i qu¸n triÖt ý nghÜa cao ®Ñp cña khuyÕn n«ng, ph¶i nhËn râ nhiÖm vô cña m×nh lµ "lµm cho d©n", lÊy c¸i vui cña d©n lµm c¸i vui cña m×nh, mçi khi thÊy n«ng d©n thu ho¹ch ®−îc nh÷ng g× cã lîi, nhÊt lµ do sù h−íng dÉn cña m×nh th× lÊy lµm vui s−íng. 3.2.4. Kh¶ n¨ng truyÒn ®¹t vμ nãi chuyÖn tr−íc c«ng chóng KhuyÕn n«ng lµ mét khoa häc gi¸o dôc n«ng nghiÖp nh»m ®−a nh÷ng kiÕn thøc, tiÕn bé khoa häc kü thuËt míi ®Ó thay ®æi dÇn nh÷ng thãi quen tËp qu¸n, Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n 19
  20. DOWNLOAD:: HTTP://AGRIVIET.COM s¶n xuÊt cò ®· trë thµnh l¹c hËu, nªn c¸n bé khuyÕn n«ng b¾t buéc ph¶i tËp luyÖn vµ thµnh th¹o kü x¶o nãi chuyÖn truyÒn ®¹t tr−íc c«ng chóng. §©y lµ mét h×nh thøc khuyÕn n«ng rÊt h÷u Ých vµ cã hiÖu qu¶ ®Ó ng−êi nghe hiÓu vµ nhËn thøc ®−îc ®Çy ®ñ néi dung vµ ý nghÜa cña ho¹t ®éng khuyÕn n«ng. C«ng viÖc nµy cã hiÖu qu¶ cao hay kh«ng th−êng phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè chñ quan vµ kh¸ch quan nh− sau: - Tr×nh ®é kü thuËt c¸n bé khuyÕn n«ng: Muèn truyÒn ®¹t cho c«ng chóng hiÓu vµ tiÕp nhËn, c¸n bé khuyÕn n«ng tr−íc hÕt ph¶i n¾m v÷ng ®−îc kü thuËt mµ hä quyÕt ®Þnh truyÒn ®¹t, tõ ®ã hä cã thÓ tr×nh bµy râ rµng, tù tin, chñ ®éng vµ dÔ hiÓu h¬n. - NghÖ thuËt, ph−¬ng ph¸p nãi chuyÖn: Mçi c¸n bé khuyÕn n«ng cã kh¶ n¨ng nãi chuyÖn - truyÒn c¸c vÊn ®Ò kh¸c nhau ®Ó hÊp dÉn ng−êi nghe. NÕu c¸n bé khuyÕn n«ng th−êng xuyªn chÞu khã luyÖn tËp, m¹nh d¹n tham dù buæi nãi chuyÖn trao ®æi v¬i n«ng d©n th× kh¶ n¨ng nµy nµy tèt h¬n. - Néi dung nãi chuyÖn: Ng−êi nghe chó ý vµ mong chê nh÷ng vÊn ®Ò thiÕt thùc víi c«ng viÖc s¶n xuÊt, ®êi sèng vµ c¶ nh÷ng khã kh¨n tån t¹i cña hä còng nh− c¸c th«ng tin kü thuËt míi cã Ých cho hä. VÝ dô: ngoµi viÖc ¨n uèng lµ nh÷ng nhu cÇu tèi thiÓu cña cuéc sèng, mçi ng−êi cßn cÇn x©y dùng gia ®×nh, nu«i d¹y con c¸i, trang bÞ tiÖn nghi vµ t¹o dùng mét cuéc sèng v÷ng ch¾c vµ h¹nh phóc. Con ng−êi kh«ng nh÷ng cã nhiÒu nhu cÇu mµ cßn cã nhiÒu ham muçn vµ tham väng, tÊt c¶ ®Òu quan träng. Mäi ng−êi ®Òu t×m kiÕm nh÷ng c¬ héi vµ ®¸nh gia t−¬ng lai s¾p tíi cña m×nh. Ai còng muèn gi÷ mét vai trß quan träng trong x· héi vµ tù hoµ víi hµng xãm vÒ thµnh tÝch cña m×nh. C¸n bé khuyÕn n«ng khi nãi chuyÖn n¾m v÷ng nh÷ng néi dung vµ cã ph−¬ng ph¸p nãi chuyÖn sÏ gióp n«ng d©n tiÕp thu nhanh h¬n vµ ®Çy ®ñ h¬n. - Tr×nh ®é c«ng chóng: §a phÇn nh÷ng ng−êi tham gia khuyÕn n«ng ®Òu lµ n«ng d©n cã tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp vµ Ýt ®−îc th−êng xuyªn tiÕp thu c¸c th«ng tin kü thuËt. V× vËy c¸c bµi nãi chuyÖn vµ ph−¬ng ph¸p truyÒn ®¹t cña c¸n bé khuyÕn n«ng ph¶i cÇn ph¶i ®−îc chuÈn bÞ ng¾n gän, dÔ hiÓu phï hîp víi nÒn t¶ng v¨n ho¸ ®Þa ph−¬ng. - §iÒu kiÖn nãi chuyÖn-truyÒn ®¹t: Tuú thuéc vµo yªu cÇu cña ho¹t ®éng vµ cã thÓ nãi chuyÖn víi n«ng d©n ngay t¹i ®ång ruéng víi thùc tiÔn s¶n xuÊt hoÆc trong phßng häp cã c¸c ph−¬ng tiÖn th«ng tin truyÒn ®¹t nh− : b¶ng tranh, biÓu ®å, phim ¶nh, ®Ìn chiÕu, vi deo... 20 Dù ¸n ph¸t triÓn n«ng th«n Cao B»ng-B¾c K¹n
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2