Tài liệu về Văn hóa là gì?

Chia sẻ: Thai Ngoc Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:34

Thêm vào BST

Báo xấu

155
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhiều bạn trẻ cứ nghe thấy từ “văn hóa” là đã thấy một khái niệm nào đó cao xa, hàn lâm và khó hiểu. Nhưng với tôi, tôi nghĩ văn hóa là những gì rất gần gũi, rất quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Bạn cứ thử một lần đi xa khỏi nơi mình sinh ra và lớn lên, khi ấy, trong đầu bạn nhớ về những hình ảnh nào, dù chỉ là một món ngon, hay một con phố quen – thì đó chính là văn hóa. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu về Văn hóa là gì?

Văn hóa là gì?
Nhiều bạn trẻ cứ nghe thấy từ “văn hóa” là đã thấy một khái niệm nào đó cao xa, hàn lâm và khó hiểu. Nhưng với tôi, tôi nghĩ văn hóa là những gì rất gần gũi, rất quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Bạn cứ thử một lần đi xa khỏi nơi mình sinh ra và lớn lên, khi ấy, trong đầu bạn nhớ về những hình ảnh nào, dù chỉ là một món ngon, hay một con phố quen – thì đó chính là văn hóa. Không hiểu tôi định nghĩa như thế có đúng không, nhưng với cá nhân tôi, những gì sắp kể dưới đây chính là văn hóa: Chày cối Ngày nay, lớp trẻ đa phần chỉ nghe đến từ “chày cối” khi thấy một người nào đó ngang ngạnh, hay cãi cùn, người ta gọi là cãi chày cãi cối. Nhưng ở thế hệ tôi, chày và cối là những vật dụng quen thuộc lắm.
Đây là cặp cối – chày của nhà tôi. Không nhớ mẹ đã mua từ bao giờ, nhưng khoảng mười tuổi tôi đã thấy nó xuất hiện trong bếp nhà mình.
Tôi sẽ nói về cái cối trước: Nó bằng đá nguyên khối, rất nặng. Mỗi lần vần ra để giã cua hay vừng lạc, tôi luôn phải hì hụi rất lâu mới rê nó ra đúng chỗ cần thiết. Nó thô sơ. Thô sơ đến mức hai tai cối cũng chỉ là hai phần nhô ra, như hai cái mấu, thân cối gần như còn nguyên những vết đục đẽo, miệng cối nhìn thấy rõ cả những đường vân đá, nứt nẻ vằn vện. Chỉ duy nhất lòng cối là được người thợ đá chế tác và đánh giấy ráp khá nhẵn nhụi, tròn đều.
Lòng cối
Tai cối
Vân đá trên thân cối Tôi vẫn nhớ khi giã gạo, vì cối đầm nên âm thanh phát ra
cũng rất trầm: thịch thịch thịch. Và vì nó rất nặng nên thi thoảng, mẹ tôi còn dùng nó để lèn vại dưa muối, đúng là ko gì thay thế được. Qua thời gian, lòng cối ngày càng trơn nhẵn, nhưng có vẻ nó chẳng hao hụt đi nhiều. Nó vẫn nặng như thế, những vết đục đẽo vẫn thô ráp như thế. Đúng như một khối đá đích thực.
Nhìn ở góc này, chiếc cối đúng là một khối đá đích thực Giờ mẹ tôi đã mua một chiếc cối khác, bằng gang đúc. Nó
nhỏ nhắn và thuận tiện hơn khi di chuyển, nhưng gõ thì kêu boong boong và không thể giã mạnh tay được. Nứt ngay. Cái cối đá giờ vẫn ở dưới gầm bếp gas, đậy một miếng nhựa phẳng lên để cất mấy chai nước mắm, nước tương, xì dầu… Còn đây là cái chày. Nó có màu nâu cánh gián đặc trưng của chày gỗ. Chắc hẳn, nó được làm từ một khúc cây với hai đầu được vát tù, ở giữa thắt gọn lại như cái eo để làm chỗ cầm.
Một đầu chày (cái đầu mà thường được dùng nhiều hơn) có những vết rạn nứt của thớ gỗ. Dễ hiểu thôi, để giã nát từng ấy
cua, từng ấy gạo, từng ấy vừng lạc và đủ thứ cần giã trong từng ấy năm, cối đá có thể không mòn nhưng chày bằng gỗ cũng phải nứt thôi.
Đầu chày đã có những vết nứt Và bạn có biết, chày và cối còn là một biểu tượng Âm Dương
trong văn hóa Việt không? Đó là lý do tại sao, ngay khi nghĩ ra ý tưởng về bài viết này, đối tượng đầu tiên tôi lựa chọn là chày và cối. Quạt nan Cách đây khoảng hai mươi năm, khi điện còn khan hiếm, không một nhà ai thiếu được vật dụng này. Cây quạt nan là một hình ảnh thân quen mà bất cứ đứa nhỏ nào tầm tuổi tôi cũng nhớ, thậm chí nhớ rất lâu. Vì nó đâu chỉ có chức năng làm mát, nó – đôi khi còn được các bà mẹ dùng làm “phương tiện” giáo huấn, in dấu những lằn roi trên mông đứa nào nghịch ngợm.
Chiếc quạt nan quen thuộc Quạt nan là một vật dụng đơn giản, đan từ những nan tre
ruột, trắng ngà, nhìn rõ cả những sợi xơ chạy dọc thân nan. Một số cái còn được nhuộm thêm phẩm màu xanh, màu đỏ ở phần viền quạt. Có những chiếc quạt dùng lâu, nan tre ngả màu cũ, độ đan nhau của những chiếc nan cũng xộc xệch hơn. Hồi đó, gần như nhà nào cũng viết tên nhà mình lên thân quạt bằng mực tím, mực xanh, như một cách để “đánh dấu” chủ sở hữu. Cây quạt này nhà tôi mới mua gần đây, dù giờ quạt máy và điều hòa đã rất phổ biến. Có một điều lạ là con trai tôi rất thích gió từ chiếc quạt nan, nó bảo: mẹ quạt bằng tay đi cho con đỡ bị ho. Tôi để ý thì đúng thật! Bật điều hòa hay quạt máy, gió thổi ra thường làm trẻ con hay ho, viêm họng. Quạt bằng quạt nan thì hơi mỏi nhưng lại có thể điều tiết được hướng gió, chỉnh được mức độ nên trẻ con không bị ho khi nằm gió quạt nan. Điều này, không biết mấy ai còn để ý?
Một góc quạt nan Thêm nữa, tìm hiểu sâu hơn về chiếc quạt, bạn có thể khám
phá ra cả một nền thủ công mây tre đan vô cùng tinh xảo, khéo léo của Việt Nam. Đó là lý do tại sao tôi chọn cây quạt nan để đưa vào bài viết này. Con dao Vật dụng thứ ba, lại tiếp tục là một đồ vật vô cùng quen thuộc: Con dao.
Con dao nhà tôi Nhìn bức ảnh này, có lẽ các bạn nghĩ đây là một con dao
nhọn. Nhưng sự thật, con dao này không hề nhọn. Nó có hình dáng thuôn nhọn như thế là do nhà tôi dùng nó đã ngót nghét hai mươi năm. Thử so với hình ảnh một con dao gần giống như vậy, khi còn mới, thì bạn mới thấy cái phần thép hao khuyết đi ấn tượng đến thế nào. Từ con dao này, cũng đã có biết bao bữa rau, bữa thịt được chế biến. Con dao càng dùng càng quen tay, quen đến từng điểm tỳ, từng vết lõm mà bàn tay người cầm đặt vào.