Tái tạo hố chũm bằng san hô bột kết hợp với keo sinh học

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> TÁI TẠO HỐ CHŨM BẰNG SAN HÔ BỘT<br /> KẾT HỢP VỚI KEO SINH HỌC<br /> Phan Gia Duy Linh*, Lê Hoàng Phong**, Phạm Ngọc Chất***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá kết quả tái tạo hố chũm bằng san hô bột kết hợp với keo sinh học tự than.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Thực nghiệm lâm sàng, mô tả hàng loạt ca.<br /> Kết quả: Qua 30 ca được phẫu thuật tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TP.HCM từ 07/2011 đến 09/2012. Trong<br /> thời gian nghiên cứu chưa ghi nhận thải ghép. Thính lực cải thiện sau phẫu thuật trung bình 8,89dB. Thành sau<br /> ống tai sau phẫu thuật: trơn láng 93,4%, sần sùi 3,3%, lộ san hô 3,3%. Kết quả: Tốt 83,33%, Trung bình:<br /> 16,67%, Xấu: 0%.<br /> Kết luận: Tái tạo hố chũm bằng san hô bột kết hợp với keo sinh học cho kết quả tốt về mặt cấu trúc và chức<br /> năng.<br /> Từ khóa: Tái tạo hố chũm, lấp hố chũm, san hô, Keo sinh học tự thân.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> RECONSTRUCTION OF MASTOID CAVITY<br /> WITH POWDERED CORAL AND FIBRIN GLUE<br /> Phan Gia Duy Linh, Le Hoang Phong, Pham Ngoc Chat<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 17 - Supplement of No 1 - 2013: 172 - 176<br /> Objective: To Evaluate the results of the roconstruction of mastoid cavity with powdered coral and fibrin<br /> glue.<br /> Study design: Clinical trial, case series report.<br /> Results: The study has been performing in HCMC ENT Hospital on 30 patients from 07/2011 to 09/2012.<br /> No transplant rejection in research-time. Air conduction with an average improvement of 8,89dB.<br /> Appearance of the posterior wall of the external auditory canal: Smooth: 93,4%, not smooth: 3,3%, coral exposure:<br /> 3,3%. Result: Good: 83,33%, Average: 16,67%, Bad 0%.<br /> Conclusion: The reconstruction of mastoid cavity with powdered coral and fibrin glue has shown good<br /> results.<br /> Key words: Reconstruction of mastoid cavity, mastoid obliteration, coral, autologous fibrin glue.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> biệt ở tần số 2000-3000Hz, loa tai cùng ống tai có<br /> khả năng khuếch đại thêm 15-20Db(7).<br /> Hiện nay, chọn lựa kỹ thuật điều trị<br /> cholesteatoma nhiều nhất vẫn là khoét rỗng đá<br /> chũm (KRĐC). Sau KRĐC để lại những ảnh<br /> hưởng cho bệnh nhân như chảy dịch tai, nghe<br /> kém, ù tai, chóng mặt.<br /> <br /> Trên thế giới có nhiều nghiên cứu tái tạo hố<br /> chũm bằng các vật liệu sinh học như ceramic,<br /> hydroxyapatite(6,8), san hô sinh học kết hợp với<br /> keo sinh học cho kết quả khả quan(1,2,3,4,5,7).<br /> <br /> Những nghiên cứu thực nghiệm cho thấy<br /> ống tai có ảnh hưởng đến chức năng nghe. Đặc<br /> <br /> Hiện nay, Phòng thí nghiệm Vật Liệu Sinh<br /> Học, Bộ môn Mô Phôi Di Truyền – trường Đại<br /> <br /> * Khoa TMH – BV Nhi Đồng I<br /> ** Khoa Tai ĐMC - BV.TMH TP. *** Bộ môn TMH- ĐHYD TP.HCM<br /> Tác giả liên lạc: BS Phan Gia Duy Linh<br /> ĐT: 0913848534<br /> Email: phangiaduylinh@yahoo.com<br /> <br /> 172<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> Học Y Phạm Ngọc Thạch đã tiến hành nghiên<br /> cứu sản xuất chế phẩm keo sinh học tự thân<br /> dùng để trộn vào san hô sinh học dạng bột nhằm<br /> tạo nên tính ổn định hơn cho sản phẩm(3).<br /> Nhằm đáp ứng yêu cầu cải thiện tình trạng<br /> chảy dịch tai, ù tai, và đặc biệt là cải thiện chức<br /> năng nghe và tiến đến phục hồi chức năng nghe<br /> cho người bệnh, chúng tôi tiến hành nghiên cứu<br /> đề tài: “Tái tạo hố chũm bằng san hô bột kết<br /> hợp với keo sinh học”.<br /> <br /> Mục tiêu<br /> Đánh giá kết quả lâm sàng về thính lực và<br /> ống tai sau tái tạo hố chũm bằng san hô bột kết<br /> hợp với keo sinh học.<br /> Đánh giá sự lành thương, dung nạp của san<br /> hô và keo sinh học.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁP NGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Bệnh nhân trong độ tuổi từ 18 đến 60, sức<br /> khỏe bình thường, đã được phẫu thuật KRĐC<br /> hay SBTNH trên 1 năm đến khám và chăm sóc<br /> hố chũm tại phòng soi tai BV. TMH. Tai khô,<br /> sạch trên 4 tuần.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Thực nghiệm lâm sàng, mô tả hàng loạt ca.<br /> <br /> Tiến hành nghiên cứu<br /> Nghiên cứu thực hiện tại bệnh viện Tai Mũi<br /> Họng Tp. Hồ Chí Minh từ 5/2011 – 9/2012.<br /> <br /> Vật liệu nghiên cứu<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> nylon, trọng lượng 1g/1 đơn vị. Chế phẩm keo<br /> sinh học được điều chế từ máu bệnh nhân trước<br /> phẫu thuật 3 ngày.<br /> <br /> Đánh giá kết quả<br /> Để đánh giá kết quả chung của phẫu thuật<br /> tái tạo hố chũm, chúng tôi dựa trên 2 yếu tố là<br /> cấu trúc và chức năng.<br /> Về mặt cấu trúc chúng tôi đánh giá ống tai<br /> ngoài sau phẫu thuật.<br /> Về mặt chức năng đánh giá sự cải thiện về<br /> thính lực.<br /> Kết quả tốt khi khi đạt được cả 2 yêu cầu<br /> trên.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Tổng số ca<br /> 30 tai được tái tạo hố chũm.<br /> Bảng 1: Tuổi.<br /> Tuổi<br /> <br /> Nhỏ nhất<br /> 22<br /> <br /> Lớn nhất<br /> 59<br /> <br /> Trung bình<br /> 38,7<br /> <br /> Nữ<br /> 23<br /> 76,7<br /> <br /> Tổng số<br /> 30<br /> 100<br /> <br /> Bảng 2: Giới.<br /> Giới<br /> Số ca<br /> Tỉ lệ (%)<br /> <br /> Nam<br /> 7<br /> 23,3<br /> <br /> Bảng 3: Tai phẫu thuật.<br /> Tai phẫu thuật<br /> Số ca<br /> Tỉ lệ (%)<br /> <br /> Phải<br /> 11<br /> 36,7<br /> <br /> Trái<br /> 19<br /> 63,3<br /> <br /> Tổng số<br /> 30<br /> 100<br /> <br /> Bảng 4: Lý do nhập viện.<br /> <br /> Sản phẩm san hô sinh học – Bioporites, được<br /> sản xuất tại Phòng nghiên cứu vật liệu sinh học,<br /> Bộ môn Mô Phôi – Di truyền thuộc Trường đại<br /> học y Phạm Ngọc Thạch – dạng hạt, đường kính<br /> 500µm, đóng trong lọ nhựa với hai lớp bao<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> <br /> Lý do nhập viện<br /> Chảy dịch<br /> Nghe kém<br /> Ù tai<br /> Lý do khác<br /> <br /> Số ca<br /> 25<br /> 21<br /> 3<br /> 10<br /> <br /> Tỉ lệ (%)<br /> 83,3<br /> 70<br /> 10<br /> 33,3<br /> <br /> Bảng 5: Thính lực đường khí.<br /> Thính lực(dB)<br /> Trước mổ<br /> Sau mổ<br /> <br /> Nhỏ nhất<br /> 21,67<br /> 18,33<br /> <br /> Lớn nhất<br /> 120<br /> 120<br /> <br /> Trung bình<br /> 60,28<br /> 51,39<br /> <br /> 173<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> Bảng 6: Thính lực đường xương.<br /> Thính lực(dB)<br /> Trước mổ<br /> Sau mổ<br /> <br /> Nhỏ nhất<br /> 6,67<br /> 5<br /> <br /> Lớn nhất<br /> 96,67<br /> 90<br /> <br /> Trung bình<br /> 27,5<br /> 27,55<br /> <br /> Bảng 7: Thính lực đường khí nhóm đường xương<br /> trước phẫu thuật ≤ 30dB.<br /> Thính lực đường khí<br /> Trước mổ<br /> Sau mổ<br /> <br /> Số ca<br /> 21<br /> 21<br /> <br /> Trung bình (dB)<br /> 49,84<br /> 37,94<br /> <br /> Bảng 8: Thính lực đường khí nhóm đường xương<br /> trước phẫu thuật > 30dB.<br /> Thính lực đường khí<br /> Trước mổ<br /> Sau mổ<br /> <br /> Số ca<br /> 9<br /> 9<br /> <br /> Hình 1: Ống tai trơn láng sau phẫu thuật.<br /> <br /> Trung bình (dB)<br /> 84,63<br /> 82,78<br /> <br /> Bảng 9: Thính lực cải thiện trung bình sau phẫu<br /> thuật.<br /> Cải thiện TL<br /> Đường khí<br /> Đường xương<br /> <br /> Số ca<br /> 30<br /> 30<br /> <br /> Trung bình<br /> 8,89<br /> -0,05<br /> <br /> Bảng 10: Thính lực cải thiện của nhóm đường xương<br /> trước phẫu thuật ≤ 30dB và > 30dB.<br /> Cải thiện TL<br /> Nhóm ≤ 30dB<br /> Nhóm > 30dB<br /> <br /> Số ca<br /> 21<br /> 9<br /> <br /> A<br /> <br /> Trung bình<br /> 11,9<br /> 1,87<br /> <br /> Biểu đồ 1: Biểu bì hố chũm lúc phẫu thuật.<br /> <br /> B<br /> Biểu đồ 2: Tình trạng ống tai sau phẫu thuật.<br /> <br /> Hình 2: CT trước phẫu thuật (A)<br /> thuật 8 tháng (B)<br /> <br /> CT sau phẫu<br /> <br /> Bảng 12: Lượng san hô bột sử dụng.<br /> Ít nhất<br /> Lượng san hô bột<br /> (1đv=1g)<br /> <br /> Nhiều nhất Trung bình<br /> <br /> 1<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2,47<br /> <br /> Bảng 13: Thời gian nằm viện sau phẫu thuật.<br /> Thời gian nằm<br /> viện sau phẫu<br /> thuật (ngày)<br /> <br /> Bảng 11: Lượng keo sinh học sử dụng.<br /> Lượng keo<br /> (1đv=1ml)<br /> <br /> 174<br /> <br /> Ít nhất<br /> <br /> Nhiều nhất<br /> <br /> Trung bình<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2<br /> <br /> 1,97<br /> <br /> Ngắn nhất<br /> <br /> Dài nhất<br /> <br /> Trung bình<br /> <br /> 5<br /> <br /> 7<br /> <br /> 6,2<br /> <br /> Bảng 14: Tình trạng vết mổ.<br /> Vết mổ<br /> Số ca<br /> Tỉ lệ %<br /> <br /> Tốt<br /> 29<br /> 96,7<br /> <br /> Trung bình<br /> 1<br /> 3,3<br /> <br /> Xấu<br /> 0<br /> 0<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> 0,001<br /> 30dB đã ghi nhận được:<br /> Nhóm sức nghe đường xương ≤ 30dB có<br /> thính lực trung bình đường khí trước mổ là<br /> 49,84dB, sau mổ là 37,94dB, mức cải thiện là<br /> 11,9dB. Với kiểm định Paired sample T test cho<br /> thấy kết quả có ý nghĩa thống kê.<br /> Ngược lại, nhóm sức nghe đường xương ><br /> 30dB, thính lực trung bình đường khí trước phẫu<br /> thuật là 84,63, sau phẫu thuật là 82,78, mức cải<br /> thiện là 1,85dB. Sự cải thiện này không có ý<br /> nghĩa thống kê với cùng phép kiểm trên.<br /> <br /> Kết quả ống tai ngoài sau phẫu thuật<br /> Trong 30 ca nghiên cứu có 28 ca ống tai trơn<br /> láng, 1 ca ống tai sần sùi, 1 ca lộ san hô. Đây là<br /> kết quả rất khả quan trong việc tái lập lại ống tai<br /> ngoài sau khi đã phẫu thuật chỉnh hình ống tai<br /> trong KRĐC hay SBTNH.<br /> Trong 30 ca tái tạo hố chũm, chung tôi ghi<br /> nhận có 10 ca bị rách biểu bì lúc bóc tách, 20 ca<br /> biểu bì còn nguyên vẹn. Khi biểu bì bị rách, tùy<br /> theo mức độ chúng tôi sử dụng cân cơ thái<br /> dương để lót bên trong, hoặc kết hợp dùng chỉ<br /> monocryl 5.0 để khâu lại.<br /> Có mối tương quan giữa việc biểu bì bị rách<br /> lúc phẫu thuật và da lót ống tai ngoài sau phẫu<br /> thuật. Khi biểu bì nguyên vẹn thì tỉ lệ da ống tai<br /> ngoài trơn láng cao hơn.<br /> <br /> Thời gian khô tai sau phẫu thuật<br /> Thời gian khô tai ngắn nhất là 2 tuần, dài<br /> nhất là 8 tuần, trung bình 4,23 tuần, so với<br /> nghiên cứu tái tạo hố chũm khi dùng san hô<br /> pha với máu thì tai khô trung bình 7 tuần (5).<br /> <br /> 175<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 17 * Phụ bản của Số 1 * 2013<br /> <br /> Quá trình theo dõi và chăm sóc bệnh nhân<br /> chúng tôi nhận thấy thời gian khô tai sau phẫu<br /> thuật liên quan đến nhiều yếu tố như tình<br /> trạng biểu bì hố mổ, tình trạng khoang tai<br /> giữa. Các trường hợp biểu bì bị rách thời gian<br /> tai khô thường kéo dài hơn.<br /> <br /> Lượng keo sinh học và san hô bột sử dụng<br /> Lượng keo sử dụng trung bình là 1,97 đv,<br /> gần như 2đv tương đương 2ml. Lượng san hô<br /> bột trung bình sử dụng là 2,47g. Chúng tôi nhận<br /> thấy rằng với 2 đv keo có thể pha với 2 đến 4<br /> đơn vị san hô bột, sự chênh lệch này không thay<br /> đổi nhiều đến quá trình kết dính của san hô bột<br /> và keo. Như vậy qua nghiên cứu chúng tôi thấy<br /> trước 1 ca lấp hố chũm cần chuẩn bị 2 đv keo và<br /> 3g san hô bột là tốt nhất.<br /> Về thời gian đông của keo sinh học chúng tôi<br /> chưa có điều kiện để nghiên cứu một cách “hệ<br /> thống”, chúng tôi chỉ ghi nhận lại một số ca với<br /> thời gian để keo sinh học kết hợp với san hô bột<br /> có dạng “thạch” vào khoảng 3 – 4 phút, và thời<br /> gian để hổn hợp trên có định hình dạng rắn<br /> khoảng 13 – 15 phút.<br /> Chưa ghi nhận hiện tượng thải ghép.<br /> <br /> Về kết quả chung<br /> Tỉ lệ thành công của chúng tôi là 83,33%. Các<br /> trường hợp không được tốt gồm 1 ca ống tai sần<br /> sùi, 1 ca lộ san hô, và 3 ca có thính lực đường<br /> xương sau phẫu thuật giảm.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> <br /> chúng tôi đưa ra một số kết luận sau:<br /> Qua 30 ca nghiên cứu, chúng tôi chưa ghi<br /> nhận thải trừ trên lâm sàng.<br /> Cải thiện thính lực đường khí sau phẫu thuật<br /> trung bình 8,89dB. Thính lực đường xương gần<br /> như không thay đổi. Những bệnh nhân có thính<br /> lực đường xương trước phẫu thuật ≤ 30dB có<br /> khả năng hồi phục thính lực tốt hơn.<br /> Thời gian khô tai sau phẫu thuật trung bình<br /> 4 tuần.<br /> Ống tai sau phẫu thuật trơn láng chiếm<br /> 93,4%. Biểu bì nguyên vẹn trong lúc bóc tách hố<br /> chũm có ảnh hưởng đến tình trạng ống tai sau<br /> phẫu thuật.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> 2.<br /> 3.<br /> <br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> 6.<br /> <br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> <br /> Bronzino JD (2000). “The biomedical engineering – surgical<br /> Anatomy of the Temporal bone”,fourth edition,pp. 259 – 265.<br /> Canonico S (2003), “The use of Human Fibrin Glue in the<br /> surgical operations”, Acta Bio Medica, vol 74, pp.21-25.<br /> Kirazli T, Bilgen V, Karci B, Alper S and Cura O (1996),<br /> “Aotologous fibrin glue in middle ear functional<br /> microsurgery”, Transplants and Implants in Otology III,<br /> pp.129-131<br /> Le Guehennec L, Layrplle P and Daculsi G (2004), “A Review<br /> of Bioceramics and Fibrin Sealant”, European Cells and<br /> Materials, vol.8, pp.1-11.<br /> Lê Hoàng Phong (2011), “Lấp hố mổ chũm bằng san hô sinh<br /> học Việt Nam”, Luận án chuyên khoa cấp II.,50-65<br /> Park J (2008), “Hydroxyapatite” Bioceramics - Properties,<br /> Characterizations, and Applications, Springer Science+Business<br /> Media, pp.183-197.<br /> Pickles J (2008), “Physiology of hearing”, Scott-brown’s<br /> Otorhinolaryngology, Head anhd Neck Surgery, 7th Edition,<br /> Vol 3, Edward Arnold (Publishers) Ltd, pp. 3178-3179.<br /> Vuola J (2000), Natural coral and hydrocyapatite as bone<br /> substitutes, Yliopistopaino – Helsinki, pp.9-27.<br /> <br /> Qua những kết quả đạt được từ nghiên cứu,<br /> <br /> 176<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng<br /> <br />