Tái tạo tuyến vú một thì sau mổ ung thư vú giai đoạn sớm

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017<br /> <br /> <br /> TÁI TẠO TUYẾN VÚ MỘT THÌ SAU MỔ UNG THƯ VÚ GIAI ĐOẠN SỚM<br /> Huỳnh Quang Khánh*, Ngô Quốc Hưng*, Nguyễn Hoàng Bình*, Vũ Hữu Vĩnh*, Nguyễn Văn Khôi*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Đặt vấn đề: Ngày nay có nhiều lựa chọn tái tạo tuyến vú tức thì sau mổ ung thư tuyến vú giai đoạn sớm,<br /> tùy vào điều kiện bệnh nhân, kinh nghiệm và khả năng của phẫu thuật viên. Có thể sử dụng túi ngực nhân tạo<br /> hoặc chuyển vạt da cơ để tái tạo lại tuyến vú, phẫu thuật này được thực hiện dưới gây mê và ngay sau phẫu thuật<br /> cắt toàn bộ tuyến vú.<br /> Mục tiêu: phẫu thuật tái tạo vú ngay sau cắt vú nhằm tạo lại tuyến vú như lúc chưa phẫu thuật.<br /> Phương pháp:Chúng tôi nghiên cứu loạt 15 trường hợp ung thư vú giai đoạn sớm được phẫu thuật cắt toàn<br /> bộ tuyến vú và tái tạo vú bằng vú nhân tạo, thực hiện tại khoa ngoại Lồng Ngực bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng<br /> 6/2016 đến tháng 12/2016.<br /> Kết quả: Thời gian mổ trung bình 80,4 ± 29,6 phút. Không có trường hợp nào biến chứng. Về mặt thẫm mỹ,<br /> kết quả xuất sắc và tốt. Các bệnh nhân sau phẫu thuật được hội chẩn sử dụng hóa trị. Chưa ghi nhận trường hợp<br /> nào tái phát hay di căn xa.<br /> Kết luận: Phẫu thuật cắt vú và tái tạo vú một thì trong ung thư vú giai đoạn sớm có thể thực hiện với<br /> những điều kiện cần thiết, tuy nhiên cần có nhiều nghiên cứu hơn để khẳng đị h tính an toàn về mặt ung thư học<br /> của phương pháp này.<br /> Từ khóa: Ung thư vú, tái tạo tuyến vú một thì.<br /> ABSTRACT<br /> IMMEDIATE BREAST RECONSTRUCTION WITH IMPLANTS IN EARLY BREAST CANCER<br /> Huynh Quang Khanh, Ngo Quoc Hung, Nguyen Hoang Binh, Vu Huu Vinh, Nguyen Van Khoi<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement Vol. 21 - No 2 - 2017: 98 - 102<br /> <br /> Background: Several techniques are available today for immediate breast reconstruction and the choice<br /> depends on patient desire, the local condition of the thoracic tissues and, of course, surgeon experience and skills. If<br /> a definitive implant is used or a flap performed, it generally requires only one surgical procedure under general<br /> anesthesia, while using a tissue expander requires two surgical procedures.<br /> Objective: Breast reconstruction surgery - a series of surgical procedures aimed at recreating a breast so that<br /> it looks as much as possible like the other breast.<br /> Materials and methods: We report a series of 15 cases early breast cancer patients who underwent<br /> mastectomy and immediate breast reconstruction with implants at Thoracic surgery department Cho Ray hospital<br /> from 06/2016 to 12/2016.<br /> Results: Mean time operation was 80.4 ± 29.6 minutes. No complication. In cosmetic aspect, excellent<br /> and good results. After operating the patients had been consultant for used chemotherapy. No recurrence<br /> and metastasis.<br /> Conclusion: Immediate breast reconstruction with implant in early breast cancer is feasible with strict<br /> condition. However, further studies need realizing to determine the oncological safety of this operation.<br /> <br /> <br /> * Khoa ngoại lồng ngực, Bệnh viện Chợ Rẫy<br /> Tác giả liên lạc: TS.BS. Huỳnh Quang Khánh ĐT: 0908115780 Email: huynhquangkhanhbvcr@gmail.com<br /> <br /> 98 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Keywords: Breast cancer, immediate breast reconstruction.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ Phương pháp<br /> Ung thư vú là bệnh liên quan chặt chẽ với Chúng tôi thực hiện tiền cứu mô tả loạt ca.<br /> tuyến nội tiết nên được gọi là bệnh phụ thuộc Quy trình thực hiện<br /> vào nội tiết, bệnh thường gặp thứ hai sau ung Bệnh nhân nữ ung thư vú giai đoạn I, IIA,<br /> thư cô tử cung. Theo thống kê của Hội ung IIB đồng ý tham gia nghiên cứu được thực hiện<br /> thư Mỹ, trong năm 1993 có 182.000 trường hợp theo các quy trình sau:<br /> ung thư mới và có 46.000 trường hợp chết vì<br /> Ghi nhận các đặc điểm lâm sàng, cận lâm<br /> ung thư vú(1).<br /> sàng, mô bệnh học. Đo ước lượng thể tích<br /> Ưng thư vú dễ phát hiện, nếu điều trị ở giai tuyến vú.<br /> đoạn sớm sẽ đem lại kết quả tốt. Tuy nhiên<br /> Phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến vú có bảo tồn<br /> nhiều trường hợp không dự kiến được tiên<br /> núm vú hoặc không.<br /> lượng. Phẫu thuật là chính điều trị ung thư vú,<br /> nhất là ở những trường hợp chưa có di căn(3). Có nạo hạch nách hoặc không.<br /> <br /> Phẫu thuật Hansted: cắt bỏ toàn bộ vú, các cơ Tạo hình lại tuyến vú một thì bằng túi ngực<br /> ngực và nạo vét hạch nách, phương pháp này nhân tạo.<br /> hiện không được sử dụng rộng rãi vì không đem Theo dõi các biến chứng sau mổ, kết quả<br /> lại kết quả gì hơn so với cắt vú hoàn thẩm mỹ, kết quả ung thư học.<br /> toàn.Phương pháp Patey: cắt toàn bộ vú cùng Xử lý số liệu<br /> một phần cơ ngực lớn, nạo vét hạch nách là Các số liệu được phân tích trên phần mềm<br /> phương pháp được nhiều người ủng hộ(1). SPSS 20.0.<br /> Tuy nhiên, phẫu thuật cắt vú triệt để cải tiến:<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> cắt toàn bộ vú, cho đến sát cân cơ ngực lớn, vét<br /> hạch nách, đây là phương pháp hiện nay được Đặc điểm lâm sàng<br /> áp dụng rộng rãi vì giữ lại cơ ngực nên thích hợp Độ tuổi trung bình 38,6 ± 4,9.<br /> cho tạo hình vú sau mổ. Tuổi nhỏ nhất: 29, lớn nhất: 53.<br /> Phẫu thật bảo tồn tuyến vú: chỉ định cho ung Bảng 1. Đặc điểm giai đoạn bệnh<br /> thư vú giai đoạn sớm, bao gồm cắt một phần Đặc điểm giai đoạn bệnh Số bệnh nhân (n) Tỉ lệ %<br /> tuyến vú và xạ trị cho thấy kết quả sống còn Khối u T1 9 60<br /> không thay đổi so với đoạn nhũ tận gốc, ít dư nguyên phát T2 6 40<br /> chứng, thẩm mỹ cao, cải thiện chất lượng cuộc N0 10 66,7<br /> Hạch nách<br /> N1 5 33,3<br /> sống và tâm lý bệnh nhân sau điều trị(2).<br /> Giai đoạn I 6 40<br /> Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ tuyến vú ngay Giai đoạn<br /> Giai đoạn IIA 5 33,3<br /> bệnh<br /> sau cắt bỏ: Kỹ thuật này đem lại cho bệnh nhân Giai đoạn IIB 4 26,7<br /> ung thư vú chất lượng sống tốt hơn cả về thể Bảng 2. Đặc điểm bệnh học<br /> chất lẫn tinh thần. Số bệnh<br /> Đặc điểm bệnh học Tỉ lệ %<br /> nhân (n)<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> Ung thư biểu mô ống<br /> Thể giải phẫu 13 86,7<br /> 15 bệnh nhân nữ bị ung thư tuyến vú giai tuyến xâm nhập<br /> bệnh<br /> Các loại khác 2 13,3<br /> đoạn I, II đồng ý thực hiện tái tạo tuyến vú bằng<br /> Âm tính 7 46,7<br /> túi nhân tạo sau cắt toàn bộ tuyến vú thực hiện Thụ thể ER, PR<br /> Dương tính 8 53,3<br /> tại khoa Ngoại lồng Ngực bệnh viện Chợ Rẫy. Thụ thể Âm tính 11 73,3<br /> HER2/neu: Dương tính 4 26,7<br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017 99<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017<br /> <br /> Số bệnh Kết quả phẫu thuật<br /> Đặc điểm bệnh học Tỉ lệ %<br /> nhân (n)<br /> 0 hạch 10 66,7 Phẫu thuật cắt tuyến vú, tạo hình bằng túi<br /> Số hạch nách di nhân tạo.<br /> 1-3 hạch 4 26,7<br /> căn<br /> > 3 hạch 1 6,6 Thời gian phẫu thuật trung bình 80,4 ± 29,6<br /> Tình trạng núm Cắt bỏ núm vú 3 13,3<br /> vú<br /> phút.<br /> Để lại núm vú 12 86,7<br /> ¼ trên ngoài 7 46,7 Thời gian hậu phẫu trung bình 4,2 ± 1,3 ngày.<br /> ¼ dưới ngoài 5 33,3<br /> Vị trí u<br /> ¼ trên trong 2 13,3<br /> ¼ dưới trong 1 6,7<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1. U vú trước mổ Hình 2. U vú sau mổ cắt vú, tái tạo<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 3. U vú trước mổ Hình 4. U vú sau mổ cắt vú, tái tạo<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 100 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> 2,5cm và cách núm vú > 4cm là an toàn cho phẫu<br /> thuật bảo tồn núm vú.<br /> Theo tác giả Sacchini(4) bảo tồn núm vú cho<br /> 68 trường hợp ung thư vú, theo dõi trung bình<br /> 24,6 tháng cho thấy rằng tỉ lệ tái phát tại diện vú<br /> là 3% nhưng không thấy tái phát tại núm vú.<br /> Có nhiều cách tái tạo vú sau mổ cắt tuyến vú<br /> như tái tạo một thì, tái tạo thì hai,…Vật liệu tái<br /> tạo vú có thể là vạt da cơ lưng rộng, vạt da cơ<br /> thẳng bụng,… có thể là túi ngực nhân tạo. Mỗi<br /> cách đều có những ưu điểm và những bất lợi<br /> Hình 5. Sau mổ tái tạo vú khác nhau.<br /> Bảng 3. Biến chứng sau mổ. Trong tạo hình vú bằng vật liệu túi nhân tạo<br /> Biến chứng Số bệnh nhân (n) Tỉ lệ %<br /> có nhiều ưu điểm như: thời gian mổ nhanh, ít<br /> Chảy máu sau mổ 0 0<br /> Nhiễm trùng vết mổ 0 0<br /> biến chứng, tính thẩm mỹ cao, dễ thực hiện<br /> Tụ dịch vùng nách 1 6,7 không đòi hỏi kinh nghiệm nhiều của phẫu<br /> Tụ dịch dưới vú 0 0 thuật viên. Tuy nhiên, bất lợi lớn trong tạo hình<br /> Thiếu máu núm vú 1 6,7 tuyến vú bằng vật liệu nhân tạo là khi bệnh nhân<br /> Hoại tử da, hoại tử núm vú 0 0 có tái phát ung thư hay khi cần phải xạ trị thì có<br /> Kết quả thẩm mỹ<br /> nguy cơ sẽ làm hỏng túi nhân tạo. Do vậy việc<br /> Đánh giá theo thang điểm<br /> Lowery-Calson. chọn lựa bệnh nhân ung thư giai đoạn sớm và<br /> Bảng 4. Kết quả thẩmm mỹ việc phẫu thuật cắt tuyến vú và nạo hạch nếu có<br /> Kết quả thẩm mỹ Số bệnh nhân (n) Tỉ lệ % là cần thiết để tránh bất lợi này.<br /> Xuất sắc 10 66,7 Trong nghiên cứu của chúng tôi, số lượng<br /> Tốt 5 33,3 bệnh nhân còn ít, thời gian theo dõi còn ngắn<br /> Trung bình, kém 0 0<br /> nên việc đánh giá kết quả về ung thư học còn<br /> Tổng 10 100<br /> hạn chế. Tuy nhiên kết quả bước đầu cho thấy<br /> Kết quả về mặt ung thư việc tái tạo vú một thì bằng vật liệu nhân tạo cho<br /> Thời gian theo dõi trung bình 10 tháng, chưa nhiều kết quả khả quan.<br /> phát hiện trường hợp nào tái phát hay di căn, Trong nghiên cứu của tác giả Trần Văn<br /> không có trường hợp nào tử vong. Thiệp(5), cũng cho thấy việc bảo tồn núm vú<br /> BÀN LUẬN trong các trường hợp ung thư vú kích thước nhỏ,<br /> Tái tạo vú sau mổ cắt tuyến vú trong ung thư vị trí ngoại vi, lấy tối đa tổ chức tuyến của núm<br /> vú là nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của vú là an toàn và mang lại hiệu quả thẩm mỹ cao.<br /> người bệnh. Cắt vú bảo tồn quầng núm vú, tái KẾT LUẬN<br /> tạo vú một thì cho các bệnh nhân ung thư giai Phẫu thuật cắt vú tái tạo vú một thì bằng túi<br /> đoạn sớm đã được xác nhận là an toàn về mặt nhân tạo cho các trường hợp ung thư vú giai<br /> ung thư học, đem lại giá trị thẩm mỹ cao. đoạn sớm mang lại kết quả thẩm mỹ cao, chưa<br /> Điều kiện để bảo tồn núm vú là khối u kích ghi nhận tái phái tại chỗ hay di căn hạch. Tuy<br /> thước nhỏ, ở ngoại vi, không sờ thấy hạch nách nhiên cần phải tiếp tục nghiên cứu thêm để có<br /> trên lâm sàng. Qua một số nghiên cứu, các tác thể xác định hiệu quả cũng như tính an toàn<br /> giả chỉ ra rằng với những khối u có kích thước < trong ung thư vú giai đoạn sớm.<br /> <br /> <br /> <br /> Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017 101<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 21 * Số 2 * 2017<br /> <br /> 5. Trần Văn Thiệp (2009). Nghiên cứu điều trị ung thư vú bằng<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> đoạn nhũ tiết kiệm da, tái tạo vú tức thì. Luận án tiến sĩ Y học.<br /> 1. Breast cancer staging (2009). American Joint Committee on Đại Học Y Dược TP. HCM<br /> Cancer, 7th Edition<br /> 2. Nguyễn Chấn Hùng (2004). Điều trị ung thư vú, ung bướu nội<br /> khoa. Ngày nhận bài báo: 15/02/2017<br /> 3. Phạm Vinh Quang (2008). Bài giảng ngoại khoa tuyến vú.<br /> 4. Sacchini V (2006). Nipple-Sparing mastectomy for breast cancer Ngày phản biện nhận xét bài báo: 28/02/2017<br /> and risk reduction: Oncologic or technical problem. J Amcoll Ngày bài báo được đăng: 05/04/2017<br /> Surg, 203(5):704-12.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 102 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy năm 2017<br />