Suối nguồn tri thức<br />
<br />
<br />
<br />
Tạo mẫu nhanh với<br />
“cát thông minh” Đăng hưng<br />
<br />
N hiều dự đoán cho rằng, trong<br />
lĩnh vực tạo mẫu nhanh,<br />
kỹ thuật “giũa gọt” (subtractive<br />
manufacturing) sẽ biến mất bởi sự<br />
lên ngôi của kỹ thuật “chồng lớp”<br />
(addictive manufacturing) mà nổi<br />
bật là công nghệ in 3D. Thế nhưng,<br />
sự ra đời của “cát thông minh” đã<br />
chứng minh điều ngược lại.<br />
Hạt cát hình khối lập phương,<br />
Bỏ một vật vào chiếc túi chứa đầy cát cạnh 10 mm, nặng 0,4g<br />
thông minh (CTM)… và lắc đều. Vài giây Cấu trúc CTM<br />
sau, lấy từ túi ra một bản sao hoàn chỉnh một bản mạch (a) bao phủ xung quanh<br />
của đối tượng ban đầu. Nghe có vẻ hơi khung lập phương bằng đồng (b). Mặt Hãy tưởng tượng một khối đá thô được<br />
giống một bộ phim khoa học viễn tưởng, trên bản mạch có gắn nam châm vĩnh đẽo gọt bởi đôi tay khéo léo của nhà điêu<br />
nhưng 100% là sự thật. Cát thông minh cửu (c), tụ điện (d), và các linh kiện điện khắc để trở thành tác phẩm nghệ thuật<br />
(Smart sand) – sáng chế mới nhất của tử. Bên trong mỗi hạt cát là bộ vi xử lý tuyệt đẹp, đó là cách mà CTM làm việc.<br />
phòng thí nghiệm Distributed Robotics đơn giản với chỉ 32Kb mã chương trình Nhúng một vật vào túi CTM và lắc đều.<br />
Laboratory thuộc Học viện Công nghệ và 2Kb bộ nhớ làm việc, có thể thực hiện Nhờ lực hút nam châm, các hạt cát tự<br />
Massachusetts (MIT) - chính là đối thủ các phép tính độc lập. lắp ghép thành khối bao quanh vật mẫu<br />
“nặng ký” của máy in 3D trong công (hình 1).<br />
Khi bị rung hoặc lắc, nam châm được<br />
nghệ tạo vật thể ba chiều.<br />
kích hoạt, hạt cát sẽ có khả năng kết<br />
Khi bao quanh vật mẫu, bằng thuật<br />
Cát thông minh dính, truyền lực và giao tiếp với nhau để<br />
toán hình học, các hạt CTM liên lạc với<br />
lắp ráp thành bản sao chính xác của vật<br />
Thực ra, CTM không phải là cát, mà là thể gần như tức thời. nhau để xác định chu vi vật thể đang<br />
hệ thống các nanobot (robot tí hon) tự được nhúng trong cát. Bộ vi xử lý trong<br />
tháo ráp. Mỗi hạt cát là một máy tính Thông minh như thế nào? các hạt cát sẽ tính toán để tạo mô hình<br />
nhỏ hình khối lập phương chuẩn có bản sao mới cách vật thể một khoảng tự<br />
Trong khi các robot biến hình khác sử<br />
khả năng lưu trữ năng lượng, dẫn động, động (hình 2).<br />
dụng phương pháp “chồng lớp”, tức lắp<br />
truyền thông, tính toán.<br />
ráp lại với nhau để tạo hình dạng (tương Các hạt cát nhận tín hiệu sẽ gắn kết với<br />
Phiên bản CTM đang thử nghiệm tại tự các khối LEGO) thì CTM theo cách nhau để tạo bản sao hoàn chỉnh của vật<br />
MIT có cạnh 10 mm, nặng 0,4 g, gồm ngược lại: phương pháp “tự tháo gỡ”. thể tại vị trí được tính toán (hình 3).<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Hình 1: các hạt cát (màu trắng) bao Hình 2: bộ vi xử lý tính toán chu vi vật thể (màu Hình 3: các hạt cát lắp ghép thành<br />
quanh vật thể mẫu (màu đen). vàng), và tạo bản sao mới tại vị trí màu tím. bản sao mới (màu cam)<br />
<br />
STinfo .49. SỐ 1 & 2 - 2013<br />
Suối nguồn tri thức<br />
<br />
Khi bản sao lắp ghép hoàn tất, những<br />
hạt cát không thuộc bản sao sẽ tự<br />
ngắt nam châm và tách rời khỏi bản<br />
sao. Bắt đầu từ hạt ngoài cùng, và đảm<br />
bảo không sót lại hạt nào (hình 4).<br />
Kết quả: những hạt cát dính với nhau<br />
chính là bản sao mới của vật thể (hình 5).<br />
Các hạt CTM đang thử nghiệm được<br />
lập trình để có thể tạo bản sao lớn<br />
gấp 20 lần vật mẫu. Hình 4: những hạt cát (màu vàng) không Hình 5: những hạt cát còn dính với nhau<br />
cần thiết sẽ tách rời bản sao chính là bản sao mới của vật thể (màu xanh).<br />
Tại hội nghị robot hàng đầu thế giới<br />
(ICRA - International Conference on siêu nhỏ, các hạt cát còn có thể tích Giáo sư Roberd Wood thuộc phòng<br />
Robotics and Automation) tổ chức hợp thêm chức năng cung cấp thông Thí nghiệm Microrobotics (Đại học<br />
vào tháng 5 năm 2012, các nhà tin về tình trạng y tế cho bác sĩ. Điều Harvard) cho biết: “Cần rất nhiều cải<br />
nghiên cứu đã trình bày rất nhiều thí này khiến CTM được đánh giá cao hơn tiến kỹ thuật để hạt CTM đạt đến kích<br />
nghiệm chứng minh CTM có thể tạo in 3D vốn chỉ tạo ra vật thể cố định và cỡ nhỏ hơn nhiều so với 10mm hiện<br />
bản sao chính xác và hiệu quả với bất không có tính tương tác. nay, tuy nhiên đó là điều hoàn toàn<br />
cứ hình dạng vật thể nào. khả thi. Với những hạt CTM đủ nhỏ,<br />
Đối thủ của in 3D Rào cản công nghệ chúng ta có thể tạo ra một bề mặt<br />
không chỉ mượt mà, chính xác mà còn<br />
Thách thức lớn nhất hiện nay đối với<br />
So với lắp ráp robot truyền thống, lợi cực kỳ ‘thông minh’”.<br />
CTM là hạn chế về tài nguyên tính toán:<br />
thế của CTM là phương pháp “tháo gỡ”.<br />
“Với vật thể phức tạp, nếu mỗi hạt cát Hãy nghĩ về ý nghĩa của CTM với sự<br />
Việc “ngắt kết nối” và lợi dụng trọng lực<br />
chỉ đơn giản lưu trữ bản vẽ kỹ thuật đổi mới của thế kỷ 21. Thay vì mua<br />
để tháo gỡ cấu trúc thừa sẽ nhanh, đơn<br />
số của đối tượng lắp ráp thì các thuật một sản phẩm thay thế cho bộ phận<br />
giản và chắc chắn hơn là tìm và gắn kết<br />
toán rất dễ dàng” – Daniel Rus giáo bị hỏng bạn chỉ cần cho nó vào một<br />
các bộ phận thành vật thể.<br />
sư Khoa Kỹ thuật Máy tính tại MIT cho túi cát và lắc. Các nhà khoa học,<br />
Nếu so với công nghệ in 3D vốn được biết. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu lại những phi hành gia làm việc ở nơi<br />
ca ngợi bởi ưu điểm tiết kiệm vật liệu, muốn CTM có thể tự động lắp ráp các hẻo lánh sẽ bỏ lại phía sau hộp công<br />
CTM có thể xem là đối thủ “một 9 một cấu trúc khó hơn nữa mà không cần cụ cồng kềnh, thay vào đó là túi CTM<br />
10”. Cát thừa sau khi tách khỏi bản biết trước hình dạng. Câu hỏi đặt ra và một số mô hình nhỏ. Muốn một cái<br />
sao dễ dàng tái sử dụng để lắp ráp là làm thế nào để phát triển các thuật ốc vít, chỉ cần bỏ mô hình vào túi, lắc,<br />
một mẫu vật khác, hoàn toàn không toán phức tạp với khả năng xử lý và và…”úm ba la” ra sản phẩm. Khi ốc vít<br />
hao tốn vật liệu. Sử dụng nam châm dung lượng bộ nhớ hạn chế? không dùng nữa chỉ cần ngắt kết nối<br />
vĩnh cửu cũng giúp CTM tiêu tốn ít để tái sử dụng cho một dụng cụ khác.<br />
Thách thức thứ hai là kích cỡ và<br />
năng lượng hơn các máy in 3D. “CTM sẽ tác động đáng kinh ngạc đến<br />
hình dạng. Công nghệ CTM đã được<br />
việc sản xuất các thiết bị phức tạp” -<br />
Đặc biệt, công nghệ này rất thích hợp nghiên cứu từ năm 2007. Hiện tại,<br />
giáo sư Robert Wood phát biểu.<br />
cho các bộ phận dùng làm cấu trúc hạt CTM có dạng khối để dễ giao<br />
hỗ trợ tạm thời. Chẳng hạn như một tiếp với nhau, nhưng MIT vẫn không Là một công nghệ đáng để chờ đón,<br />
bộ khung dễ tháo ráp cho cánh tay ngừng cải thiện hình dạng hạt cát và nhưng CTM cũng còn nhiều vấn đề<br />
bị gãy xương thay vì tốn vật liệu cho giảm kích thước đến 1 mm bằng cách cần xem xét, đặc biệt là việc xử lý rác<br />
một thiết bị cố định. Là một máy tính thu nhỏ nam châm và các linh kiện. thải điện tử. �<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Một số mô hình làm từ CTM được trưng bày tại phòng thí nghiệm MIT<br />
<br />
STinfo .50. SỐ 1 & 2 - 2013<br />