Thân Cò

Chia sẻ: Phượng Cửu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

89
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Làng êm đềm tre trúc, được bao bọc bởi đồi núi và cánh đồng bát ngát. Sau làng có một đầm nước mênh mông nằm cạnh chân núi Hàm Chó. Cò về làm tổ trong lau lách, trong những vạt năn um tùm và trong tre, vầu rậm rĩ triền núi. Đầm Cò buổi sớm yên tĩnh, mặt nước ắng lặng, duềnh hơi sương loãng, thấp thoáng những thân cò vươn những chiếc mỏ dài chăm chỉ sục trong lớp rong rêu tìm mồi. Thỉnh thoảng chúng lại vù bay lên, cánh chấp chới trắng. Bờ đầm chông chênh một...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thân Cò

vietmessenger.com Nguyễn Hồng Dung Thân Cò Làng êm đềm tre trúc, được bao bọc bởi đồi núi và cánh đồng bát ngát. Sau làng có một đầm nước mênh mông nằm cạnh chân núi Hàm Chó. Cò về làm tổ trong lau lách, trong những vạt năn um tùm và trong tre, vầu rậm rĩ triền núi. Đầm Cò buổi sớm yên tĩnh, mặt nước ắng lặng, duềnh hơi sương loãng, thấp thoáng những thân cò vươn những chiếc mỏ dài chăm chỉ sục trong lớp rong rêu tìm mồi. Thỉnh thoảng chúng lại vù bay lên, cánh chấp chới trắng. Bờ đầm chông chênh một túp lều tranh lùn tè, khoảng sân con nhìn từ trên cao xuống như mảnh khăn vuông. Đầu hè, một thằng bé to xác - không hẳn là người lớn cũng chẳng ra trẻ con - đang ngoẹo cổ nhìn trời, khuôn mặt ngập trong sự thảnh thơi vô tư lự. Từ khung cửa sổ cuốn liếp không có chấn song, thò ra mái đầu đen nhánh, những lọn tóc dài xổ tung ra phía trước: - Thìn! Nhặt cho chị cuộn chỉ với! Mải nghĩ nên phải đến lần gọi thứ hai nó mới nghe thấy. - Nghĩ gì vậy, Thìn? - giọng chị Hai vang lên, dịu dàng mà yếu ớt. - Chả gì cả. Cò nhiều lắm chị Hai ạ. - Điềm được mùa đấy - không ngửng lên khỏi khung thêu, chị Cả nói. - Sắp đến Tết rồi, em có ước muốn gì? - Em muốn được làm cò. Chị Hai bật cười. Chị Cả vừa cắn chỉ vừa cau mày: - Rõ là đồ ngốc! Làm người không muốn lại muốn làm con vật! Vọng vào nhà tiếng cò kêu và tiếng vỗ cánh phần phật của chúng. Gió từ mặt đầm thổi vào
mang theo khí trời se lạnh mà ấm áp, hương thơm cỏ cây mùa xuân lẫn mùi bùn đất. Không khí tĩnh mịch mà yên ả. Có thể nghe thấy cả tiếng cá quẫy dưới mặt đầm, tiếng chim sớm rúc từng hồi ríu rít trên quả đồi gần đó. Hai chị dừng đường kim, nghe ngóng. Nơi đây cách biệt với xóm làng. Hôm nay trong làng có đám cưới. Một cô gái mười lăm tuổi, lấy một tay đi xuất khẩu lao động bên Hàn Quốc. - Nghe nói sau đám cưới chú rể lại phải sang bên đó làm ăn luôn. - Tại con bé đẹp quá. Thằng đó sợ con bé không cầm lòng chờ lâu được. - Ngày kia lại có một đám nữa thì phải... Con Thơm ở đội ba... Con gái trong làng này được tiếng là đẹp, nhờ nước da trắng trẻo, mái tóc dài, đen óng. Làng có mạch nước tốt. Dầm mưa dãi nắng đến đâu các thiếu nữ vẫn trắng ngồn ngộn như củ cải. Gái làng rất có giá. Song, hai chị gái của Thìn thì chẳng được may mắn, hạnh phúc như hầu hết các cô gái của làng. Đã có thời chị Cả là hoa khôi của làng, má lúc nào cũng đỏ ửng như trái đào, môi và mắt ướt rượt, lóng lánh. Bây giờ chị cũng đẹp. Nhưng đó là cái đẹp đã bị cuộc đời vùi dập tơi tả. Trong mắt chị lúc nào cũng chứa một niềm u uẩn và thỉnh thoảng có cảm giác như sắp bốc cháy bởi một điều gì chứa chất trong đó. Chị Hai thì hiền lành, nhu mì và lặng thầm như cái bóng của chính mình. Số phận của hai người con gái ấy được định đoạt một cách hết sức ngẫu nhiên... Đó là một chiều mùa hè, Thìn vào núi tìm quả mâm xôi và bỗng phát hiện ra chị Cả nó cùng một người đàn ông đang xoắn lấy nhau trong một bụi cây rậm. Từ họ hào hển phát ra những tiếng rên ngắn kỳ dị và đứt quãng. Người đàn ông, anh bộ đội đóng quân làng bên vẫn hay vào nhà Thìn chơi, đang hùng hục ngoạm lấy mồm chị nó như động tác hô hấp nhân tạo mà một lần nó tháy các chú bộ đội tập dượt. Lùm cây rung lên bần bật. Nó hớt hải đi tìm người cứu viện... Họ hàng bảo, trai trên gái dưới rành rành, phải cưới mau. Nhưng không ngờ anh ta đã có vợ con đề huề ở quê. Chuyện đó lập tức như vết dầu loang trên mặt nước, chị Hai khi đó mới sắp cưới một chàng trai xã bên, lập tức bị họ khước từ. Ở làng quê, dư luận là một thứ gì thật khủng khiếp. Nó như một bản án mà ta phải mang suốt cuộc đời. Tương lai của hai chị em dường như vĩnh viễn dừng lại bên bờ đầm. Họ ngày ngày cặm cụi bên khung vải, cần mẫn như những con cò ngày đêm mò mẫm kiếm sống. Họ hàng lập tức mai mối cho chị Cả một đám trên huyện. Người đàn ông này bị bệnh phong da, mặt lỗ chỗ như tổ đỉa, như mặt ruộng cày lật để ải, mắt lúc nào cũng đỏ ngầu và đùn rỉ xanh. Lại không được khôn ngoan bằng người. Bố nhận lời ngay. Ông chỉ muốn tống chị đi cho khuất mắt trước khi chết vì bệnh tật và nhục nhã. Bà thì nói: - Vào nhà đấy quá bằng chuột sa chĩnh gạo! Nó đã từng ô uế thanh danh phải đẩy đi mau thôi. Đám cưới chị Cả thật linh đình. Đón dâu bằng xe hoa, cô dâu chưng diện như công chúa. Tuy vậy không có chú rể trong đoàn rước dâu của nhà trai. Ý nghĩ đây là đám cưới to nhất từ trước đến nay ở làng đã an ủi chị phần nào. Hơn một năm sau, chị Cả bỏ về. Chưa nóng chỗ thì nhà trai tức tốc kéo sang. Nịnh nọt, van xin, rồi quay sang đe doạ. Rằng đã bỏ tiền ra cưới hỏi tốn kém, không thể có chuyện bảo bỏ một tiếng là xong được... - Mày đừng làm mất mặt bố mẹ. Mẹ nói khi thông gia đã lục tục ra về. - Mày xem nhà Tiến kia kìa. Con vợ to khoẻ, thằng chồng thì như cây tàu bay héo mà nện vợ như võ sĩ thụi bao
cát, nó còn không dám bỏ. Loại mày, đàn bà có tì vết lại còn lên nước ư? - Mẹ thì biết gì? Nó suốt ngày đi chơi bọ xít với tụi con nít. Tôi đi qua sân sơ ý dẫm phải cái xe bọ xít của nó, thế là nó quay ra thụi tôi tới tấp. Cả làng kéo đến xem! Nó còn chẳng được bằng nửa thằng Thìn nhà ta! Mẹ và chị Hai cùng oà lên khóc. Thìn đến bên cửa sổ, ngó vào khung vải. Hai chị nó đang thêu hàng gối cưới. Những ngón tay búp măng mềm mại thoăn thoắt đưa chiếc kim lên xuống. Đầu họ hơi cúi, để lộ chiếc gáy tròn trắng ngần. Họ đã gắn bó với nghề thêu từ lâu lắm rồi. Thìn thích được ngắm hai chị trong tư thế làm việc, khi đó họ thật dịu dàng và thật đẹp... Bất chợt, chị Cả ngẩng lên, cau mày: - Ra ngoài kia mà chơi! Đứng lù lù chắn ánh sáng, tao làm việc sao được? Nó giật mình lảng ra xa. Buồn bã, nó rút sáo ra thổi. Một bài tự nó nghĩ ra, lời chỉ nó hiểu mà thôi. Tôi muốn làm con cò, bay khắp nơi với đôi cánh trắng. Mắt cò thật hiền, trong vắt như nước hồ. Cò bay đến tận chân trời mà không biết mỏi. Chẳng phải nghĩ ngợi nhiều. Cứ sống như thế trong sung sướng. Làm cò mới thật thần tiên... Chị Hai lắng nghe, mỉm cười: - Thằng nhỏ thổi sáo nghe cứ khắc khoải thế nào ấy. Tội nghiệp! - Tại mẹ hồi có chửa nó, lại đi phun thuốc sâu cho hợp tác xã cơ! - Ngày xưa, nghe nói mẹ từng tố ông nội mình... - Đừng nghe người ngoài nói những chuyện đã qua rồi. - Chẳng lẽ chuyện qua rồi thì quên luôn? Cây có cội, sông có nguồn. Con người có gốc gác và cuộc sống có nhân quả. - Bậy. Mày theo mấy bà già đi chùa cho lắm vào để mà mê tín. Bằng này tuổi, không có đàn ông nó ỉa đái vào thì sinh ra nhiều thứ bệnh. Thìn ngừng sáo giữa chừng: - Sao lại phải để đàn ông ỉa đái vào đàn bà? - Mày thì biết gì? Chỗ người lớn nói chuyện, đi mà lo cho lũ dê của mày! - chị Cả quát. Nó cất sáo vào cạp quần, lủi thủi đứng dậy. Mẹ mua cho nó một bày dê, nhờ số tiền sính lễ nhà trai nạp khi gả chồng cho chị Cả. Nói là bầy nhưng chỉ có hai con. Một đực, một cái, và sau hai năm thì con cái đẻ ra ba con. Bầy dê sinh sôi, còn anh rể nó thì đã ngỏm. Nó yêu quý bầy dê lắm. Nó bảo, nuôi dê để dành tiền mua ti vi xem. Cần một cái đen trắng thôi. Nhà anh rể nó đầy đủ mọi thứ, lại nuôi cả chó béc giê. Thế mà anh nó chỉ thích đi bắt bọ xít và kết lông gà làm cầu để đá. Người hăng xè xè. Hồi nó theo chị Hai xuống thăm chị Cả, được ăn đủ thứ ngon, lại được nằm giường đệm lò xo. Chiều, chị Cả nó đi tìm anh rể về, trông mặt thấy kinh. Chị Cả lôi sền sệt anh ta đi tắm. To sồ sộ như vậy mà không biết tắm, không biết rửa mặt, hoá chẳng bằng con mèo mướp ở nhà! Nó thả dê trong chuồng ở phía sau nhà ra. Lũ dê be be kêu. Con dê con cụi cụi đầu vào hông mẹ nó, lon ton từng bước chân xinh xắn, rụt rè dẫm lên ánh nắng bình minh. Sương tan, mặt đầm sáng bừng lên và bắt đầu huyên náo hơn. Chẳng hiểu vì sao hàng năm cò cứ về đây làm tổ, sinh sống hàng đàn. Mùa đông lại bay đi. Ngày trước người kéo về săn cò
đông nườm nượp. Mỗi ngày có tới cả trăm con bị bắt. Cò bỏ đi sạch, mãi vài năm gần đây chúng lại dần trở về. Người dân nghiệm thấy rằng trong những năm cò bỏ đi thì dân làng gặp toàn chuyện tai ương. Hết hạn hán lại ngập lụt, rồi dịch sâu bọ, dịch chuột... Các cụ già bảo, cò là điềm báo no ấm, làng cấm không cho săn bắn nữa. Lại cấm cả việc chặt củi ở núi Hàm Chó. Có nhiều nhà khoa học về, định lập nơi này làm khu bảo tồn thiên nhiên... Năm nay, vào vụ cấy, cò về, bay trắng xoá đồng. Hôm qua, Thìn vào rừng tre tình cờ phát hiện ra những chiếc bẫy. Nó bèn gỡ bẫy quẳng đi thật xa. Mấy con cò được nó cứu thoát, chân rướm máu, loạng choạng vỗ cánh bay lên trời cao. Vậy là lại có những kẻ hám lợi, rắp tâm làm việc xấu. Nó nói với các chị. Chị Cả bảo, hơi đâu mà lo cho thân phận mấy con cò, thân mình còn chưa xong... Thực ra cũng có nhiều đám đến dạm chị Hai. Nếu nó không tính nhầm thì thảy sáu đám. Ban đầu là một anh chàng lái xe công nông to khoẻ mặt mũi sáng sủa. Anh mới bỏ vợ, vì chị ta ba năm không sinh nở được. Chị Hai từ chối. Đàn ông bạc như vậy, mình lấy người ta cũng khổ một đời. Đám thứ hai là một ông ngoài năm mươi, một vợ, tám đứa con gái. Chính người vợ đội cơi trầu đến nhà Thìn thưa chuyện lấy vợ cho chồng, để chị sinh cho dòng họ ấy một thằng con nối dõi. Có cả ông già bảy mươi cũng đánh tiếng mối mai với chị. Tâm, người đàn ông chị định lấy, không được họ hàng Thìn bằng lòng. Tâm ngoài bốn mươi, trở về sau chiến tranh, bị chấn động thần kinh, dở điên dở tỉnh... Những khi trở trời lại lên cơn, chửi bới, la hét, chạy huỳnh huỵch trên đường, sẵn sàng hô mệnh lệnh như chỉ huy một đơn vị vào trận chiến. Khi đó không ai dám đến gần. Tâm ở trong một ngôi chùa đổ nát, cùng chị gái goá chồng có hai con và một đứa em tật nguyền do bị cháy xém trong khi ăn trộm xăng của hợp tác xã. - Nhỡ đêm nó nổi điên, bóp cổ mày thì sao? Chị Cả hỏi. Chị Hai cười buồn: em thương anh ấy. Thìn thấy anh ấy cũng được - hơn đứt anh chồng chị Cả về ngoại hình. Tâm đẹp trai. Bộ quân phục đã sờn rách nhưng sạch sẽ. Anh hay ra đồng câu cá, khi về bao giờ cũng dừng ở bờ đầm rửa chân. Có lần đi lấy củi trên núi bị gai cào rách áo, anh vào nhà gặp chị Hai mượn kim chỉ. Chị Hai ngồi khâu áo cho anh, nói đùa: - Anh Tâm lấy vợ đi, để người ta vá áo cho. - Em giới thiệu cho tôi một người! - Chỉ sợ anh chê thôi, con gái thiếu gì? - Nhưng có ai khâu đẹp và hiền bằng em đâu? Chị cười, đỏ mặt. Bỗng Tâm thoắt buồn bã, thở dài: - Nói thế, chứ ai cần tôi? Cả làng này đều gọi tôi bằng thằng. Chị Hai giật mình, đâm kim vào tay, đưa lên miệng mút mút. Khi Tâm ra về, thấy chị Hai đỏ mắt. Sau bận đấy, Tâm qua nhà thường xuyên, cứ như vô tình, khi nhờ làm cái nọ cái kia, khi thì cho chị con cá, dăm quả khế đựng trong mũ nan, hoặc con rùa nhỏ cho Thìn, có hôm ra sau nhà cuốc vườn cho chị Hai. Những lúc đó anh tỉnh táo và dịu dàng. Ai cũng buồn cười khi chị gái Tâm sang đặt vấn đề... Không ngờ chị Hai đồng ý. Chị Cả bảo: - Mày biết dân làng nói gì về nhà mình không? Họ bảo, nhà người ta mả táng hàm rồng, nhà mình mả táng hàm chó! Mặt chị Hai buồn xo, cúi xuống cắt mũi chỉ, với một vẻ dịu dàng đầy cam chịu:
- Biết làm sao! Quê mình con gái nhiều, đàn ông ít. Đàn ông được coi là danh giá, phụ nữ là giống tầm thường, lại phải gìn giữ từng tí một... Vả lại, chúng ta đâu còn cơ hội để chọn lựa? Thìn ngồi tựa cột nhìn ra mặt hồ đầy sương loãng, thỉnh thoảng có những cánh cò hiện ra trong sương sớm mờ ảo. Tai nó dỏng lên nghe câu chuyện sau khung cửa sổ. Giữa những tiếng mũi kim phụp phụp trồi lên lặn xuống trên khung vải căng - thứ tiếng động mà nó đã nghe hầu như suốt cuộc đời - nó lơ mơ nghĩ, cuộc sống quanh quẩn chỉ bằng ấy sự kiện và công việc của một ngày tuần tự diễn ra mà không cần phải suy tính gì nhiều... - Hôm qua bà Năng qua đây nói gì? - Chuyện đám cưới... Và sau đám cưới. - Là sao? - Sau đám cưới chúng em sẽ ra ở riêng. Tiền lương hai trăm tư của Tâm chị ấy vẫn giữ, coi như phần đóng góp để nuôi thằng Tiến. - Mụ khốn, ăn xương máu của em trai. Đem trả trầu cau đi! - Như vậy mang tiếng là mình tham cái sổ thương binh... Hai vợ chồng thương nhau là đủ. - Bìa học của tao sờ sờ ra đấy. Hồi đó tao hận bố lắm... Chị Cả chợt buông một tiếng thở dài. Thìn cầm cây sáo vừa đi vừa thổi. Đàn cò thấy nó ra sát mép nước cũng chẳng thèm đếm xỉa gì, nhiều con đứng trên một chân, rúc đầu vào cánh ngủ êm đềm dưới ban mai xinh đẹp. Nó xách giỏ lên đồi. Nó sẽ đi nhặt tép, tép lũ cò mò được, tha về tổ, rớt xuống đất rất nhiều. Có ngày nhặt được cả giỏ đầy. Toàn những tép ngon. Thìn lùa dê lên núi, mắt nhìn theo những cánh cò xếp thành hình vòng cung nhịp nhàng bay trong nắng sớm. Hết