Thế giới địa chính trị năm 2014

THÕ GIíI §ÞA CHÝNH TRÞ N¡M 2014<br /> <br /> <br /> L−¬ng V¨n KÕ (*)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> N h×n l¹i chuçi c¸c sù kiÖn chÝnh trÞ<br /> diÔn ra trong n¨m 2014 th× thÊy<br /> r»ng, n¨m 2014 qu¶ lµ mét thêi ®iÓm<br /> nh÷ng bµi häc vÒ lý luËn nhËn thøc ®èi<br /> víi quy luËt vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña<br /> ®êi sèng chÝnh trÞ quèc tÕ vµ ph−¬ng c¸ch<br /> mµ bøc tranh toµn c¶nh ®Þa chÝnh trÞ øng xö cña ViÖt Nam trong bèi c¶nh phøc<br /> cña thÕ giíi ®· thay ®æi lín so víi thêi t¹p ®ã. (*)<br /> gian tr−íc ®ã. C¸c c−êng quèc ®· kh«ng I. Ukraine - QuyÕt chiÕn ®iÓm gi÷a Nga vµ<br /> cßn øng xö víi nhau vµ víi c¸c n−íc nhá ph−¬ng T©y<br /> mét c¸ch cã kiÒm chÕ vµ Ýt nhiÒu t«n<br /> Sù kiÖn ®Þa chÝnh trÞ xuyªn suèt c¶<br /> träng theo c¸ch cò. QuyÒn uy cña c¸c<br /> n¨m 2014 vµ vÉn ch−a cã dÊu hiÖu kÕt<br /> chÝnh kh¸ch mang tÇm toµn cÇu còng<br /> thóc lµ cuéc khñng ho¶ng chÝnh trÞ ë<br /> theo ®ã mµ thay ®æi nÊc thang. Cuéc<br /> Ukraine. §· cã hµng ngµn bµi viÕt vÒ<br /> khñng ho¶ng kinh tÕ - tµi chÝnh toµn cÇu<br /> vÊn ®Ò nãng báng nµy kÓ tõ cuèi n¨m<br /> vÉn ch−a t×m ra lèi tho¸t hiÓm th× l¹i<br /> 2013. Bá qua c¸c sù kiÖn qu¸ cô thÓ cña<br /> ®−îc båi thªm mét ®ßn ®éc cña gi¸ dÇu<br /> cuéc khñng ho¶ng, chóng ta cã thÓ ®−a<br /> lao dèc kh«ng phanh, tr¹ng th¸i chÝnh<br /> ra mét sè nhËn ®Þnh kh¸i qu¸t tõ quan<br /> trÞ - an ninh cña c¸c khu vùc d−íi t¸c<br /> ®iÓm lý luËn ®Þa chÝnh trÞ nh− sau:<br /> ®éng cña c¸c xung ®ét míi còng mang<br /> vÎ ®Çy kÞch tÝnh vµ khã dù ®o¸n,v.v... 1. Thø nhÊt, khñng ho¶ng Ukraine<br /> TÊt c¶ t¹o nªn mét ‘video-map’ truyÒn b¾t nguån s©u xa tõ khñng ho¶ng kinh<br /> kú ®Çy sèng ®éng hµm chøa nhiÒu bÊt tÕ - x· héi bªn trong. §· h¬n hai m−¬i<br /> ngê lín ®èi víi c¸c quèc gia, trong ®ã cã n¨m kÓ tõ ngµy t¸ch ra khái Liªn X«<br /> ViÖt Nam. n¨m 1991 vµ tuyªn bè ®éc lËp, Ukraine<br /> vÉn loay hoay ®i t×m con ®−êng ph¸t<br /> Trong mét bµi viÕt nhá, khã cã thÓ<br /> triÓn, nh−ng tÊt c¶ ®· kh«ng thµnh<br /> ph©n tÝch ®−îc toµn diÖn vµ s©u s¾c bøc<br /> c«ng. C¸c lùc l−îng chÝnh trÞ bªn trong<br /> tranh toµn c¶nh ®Þa chÝnh trÞ thÕ giíi<br /> Ukraine tuy ®a d¹ng vµ phøc t¹p vÉn cã<br /> n¨m 2014, nªn chóng t«i chØ tËp trung<br /> thÓ quy vÒ hai nhãm lµ nhãm chñ<br /> ph©n tÝch mét sè sù kiÖn cèt yÕu lµm nªn<br /> tr−¬ng ph¸t triÓn theo m« h×nh d©n chñ<br /> bøc tranh sèng ®éng cña chÝnh trÞ thêi<br /> vµ kinh tÕ thÞ tr−êng kiÓu T©y ¢u,<br /> cuéc. Qua ®ã chóng ta cã thÓ rót ra<br /> nh÷ng mèi liªn hÖ kh¨ng khÝt gi÷a c¸c<br /> sù kiÖn trong thêi ®¹i toµn cÇu hãa vµ (*)<br /> TSKH., §¹i häc Quèc gia Hµ Néi.<br /> ThÕ giíi ®Þa chÝnh trÞ n¨m 2014 9<br /> <br /> nhãm thø hai chñ tr−¬ng duy tr× mèi c¸c quèc gia ¢u-¸ tËp hîp lùc l−îng<br /> quan hÖ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ g¾n bã víi xung quanh Nga hoÆc Trung Quèc, g©y<br /> n−íc Nga. VÒ mÆt ®Þa chÝnh trÞ, nhãm ra c¸c xung ®ét hoÆc t×m chç ®øng ch©n<br /> theo xu thÕ ®Çu lµ c¸c ®Þa ph−¬ng phÝa suèt tõ vïng Trung §«ng, TiÓu ¸<br /> T©y vµ B¾c Ukraine tiÕp gi¸p víi c¸c (Caucasus), Trung ¸, §«ng vµ Nam ¢u.<br /> thµnh viªn míi cña Liªn minh ch©u ¢u Thñ ®o¹n míi trong chiÕn l−îc chi<br /> (EU); nhãm theo xu thÕ th©n Nga thuéc phèi ®¹i lôc ¢u-¸ cña Mü lµ t¹o ra mét<br /> vÒ vïng l·nh thæ §«ng vµ Nam Ukraine<br /> cuéc ChiÕn tranh L¹nh míi víi Nga.<br /> tiÕp gi¸p víi n−íc Nga mµ ®a phÇn d©n<br /> Theo chiÕn l−îc gia William Engdahl,<br /> c− gèc Nga hoÆc cã quan hÖ th©n téc víi cuéc ChiÕn tranh L¹nh míi nh»m môc<br /> ng−êi Nga. Khã mµ x¸c quyÕt sù lùa tiªu tæng qu¸t lµ “chiÕm −u thÕ toµn<br /> chän cña nhãm nµo lµ tèi −u víi Ukraine.<br /> diÖn” vÒ søc m¹nh cøng, c¶ trªn bé, trªn<br /> Bëi v× mçi nhãm ®Òu cã lý lÏ cña m×nh. kh«ng, trªn biÓn, trong vò trô, trong<br /> m«i tr−êng ®iÖn tõ vµ trong kh«ng gian<br /> Thø hai, cuéc khñng ho¶ng Ukraine ¶o. Trong thùc tÕ, c¶n trë duy nhÊt ®èi<br /> lµ kÕt qu¶ cña cuéc c¹nh tranh ®Þa chiÕn víi Mü trong viÖc thùc hiÖn “chiÕn l−îc<br /> l−îc gi÷a ph−¬ng T©y vµ Nga ë kh«ng chiÕm −u toµn diÖn” sau khi Liªn X«<br /> gian §«ng ¢u hËu X« viÕt. Mét c©u hái sôp ®æ chØ cã thÓ lµ n−íc Nga.<br /> ®Æt ra lµ, t¹i sao Liªn X« - thµnh tr× cña<br /> phe XHCN, ®èi thñ ý thøc hÖ cña DiÔn biÕn míi ®¸ng lo ng¹i nhÊt<br /> ph−¬ng T©y - ®· tan r· råi mµ Mü vµ trong ChiÕn tranh L¹nh míi lµ ngµy<br /> 5/12/2014, H¹ viÖn Mü ®· th«ng qua<br /> ph−¬ng T©y vÉn tiÕp tôc g©y søc Ðp víi<br /> NghÞ quyÕt sè 758, trong ®ã cã néi dung<br /> Nga? Lêi gi¶i cho c©u hái nµy n»m ë c¸c<br /> häc thuyÕt ®Þa chÝnh trÞ cña ph−¬ng T©y c¸o buéc Nga “x©m l−îc” Ukraine, tõ ®ã<br /> tõ ®Çu thÕ kû XX, trong ®ã cho r»ng ®−a ra ®Ò nghÞ ChÝnh phñ Mü viÖn trî<br /> trung t©m cña quyÒn lùc thÕ giíi n»m ë qu©n sù cho Ukraine, yªu cÇu NATO vµ<br /> vïng lâi cña ®¹i lôc ®Þa ¢u-¸, trïng hîp c¸c ®èi t¸c cña Mü chÊm døt hîp t¸c<br /> víi khu vùc l·nh thæ thuéc Liªn X« cò. qu©n sù víi Nga, më réng c¸c biÖn ph¸p<br /> cÊm vËn chèng l¹i Nga, ®Ò nghÞ EU vµ<br /> Tuy Liªn X« ®· tan r·, l·nh thæ ®· bÞ<br /> thu hÑp ®Õn 5 triÖu km2, nh−ng n−íc Ukraine kh«ng nhËp khÈu n¨ng l−îng<br /> cña Nga, c¸o buéc Nga vi ph¹m HiÖp<br /> Nga vÉn cßn c¸c ®ång minh chiÕn l−îc<br /> lµ s©n sau cña m×nh ë khu vùc ®Öm gi÷a −íc hñy bá tªn löa tÇm trung vµ tÇm<br /> EU vµ Nga, trong ®ã Ukraine lµ mét ®Þa ng¾n ë ch©u ¢u.<br /> bµn then chèt. B»ng thùc lùc to lín cña Thø ba, khi nãi ®Õn b¶n chÊt xung<br /> m×nh, Nga tiÕp tôc chi phèi vïng kh«ng ®ét ë Ukraine, kh«ng thÓ kh«ng nh×n<br /> gian ®Öm nµy, kh«ng ®Ó nã r¬i vµo ¶nh vµo b¶n chÊt cña quan hÖ Nga-Ukraine.<br /> h−ëng cña ph−¬ng T©y, nhÊt lµ cña §ã vèn lµ mèi quan hÖ anh em ruét thÞt<br /> Khèi qu©n sù B¾c §¹i T©y D−¬ng trong hµng ngh×n n¨m lÞch sö kÓ tõ khi<br /> (NATO). Víi mét c¸ch nh×n ®Þa chiÕn lËp nªn v−¬ng quèc §«ng Slave Nga -<br /> l−îc nh− thÕ, Mü sau khi n¾m ®−îc vËn Kiev. Mèi quan hÖ céi nguån gÇn gòi vÒ<br /> mÖnh cña T©y ¢u th«ng qua NATO tõ nh©n chñng, ng«n ng÷, t«n gi¸o, v¨n<br /> n¨m 1949 ®· t×m mäi c¸ch ®Ó khèng chÕ hãa vµ cïng chung vËn mÖnh trong suèt<br /> ‘hßn ®¶o thÕ giíi’, kiªn quyÕt kh«ng cho nhiÒu thÕ kû khiÕn cho mét sè ng−êi<br /> 10 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 2.2015<br /> <br /> <br /> Nga muèn phñ ®Þnh tÝnh chÊt ®éc lËp bëi Nga s½n sµng c¾t nguån cung dÇu<br /> cña Nhµ n−íc Ukraine vµ b¶n s¾c d©n khÝ cho Ukraine bÊt kú lóc nµo, trong<br /> téc Ukraine. Nh−ng dï thÕ nµo th× khi c¸c kho¶n nî khÝ ®èt víi Nga kh«ng<br /> Ukraine vÉn kh«ng toµn toµn lµ Nga, v× thÓ thanh to¸n ®óng h¹n, c¸c hîp ®ång<br /> thÕ trong nh÷ng thêi kú chñ nghÜa d©n kinh tÕ kü thuËt qu©n sù víi Nga bÞ<br /> téc cùc ®oan næi lªn ë Ukraine, l¹i ®−îc ®×nh trÖ vµ phÇn lín c¸c c¬ së c«ng<br /> c¸c thÕ lùc bªn ngoµi cæ vò, l«i kÐo (vÝ nghiÖp c«ng nghÖ cao nµy r¬i vµo tay<br /> dô trong ChiÕn tranh thÕ giíi thø Hai phe ly khai th©n Nga; ®êi sèng nh©n<br /> vµ hiÖn nay), th× mèi quan hÖ anh em d©n Ukraine nhÊt lµ ë vïng chiÕn sù<br /> Nga-Ukraine bïng ph¸t xung ®ét. gÆp v« vµn khã kh¨n, ®ång tiÒn b¶n ®Þa<br /> Nh−ng ch−a khi nµo cuéc xung ®ét l¹i mÊt gi¸ theo ®µ mÊt gi¸ cña ®ång Ruble<br /> d÷ déi vµ ®Çy kÞch tÝnh nh− hiÖn nay. Nga. (2) Nguy c¬ mÊt l·nh thæ vµ chia<br /> c¾t l·nh thæ l©u dµi kh«ng chØ ®èi víi<br /> Thø t−, cuéc khñng ho¶ng Ukraine<br /> b¸n ®¶o Crimea vµo tay n−íc Nga, mµ<br /> ngµy cµng trë nªn kÞch tÝnh, mét mÊt<br /> c¶ vïng §«ng Nam gi¸p biªn giíi víi<br /> mét cßn vµ kh«ng cã håi kÕt gi÷a mét<br /> Nga. (3) Ukraine r¬i vµo tr¹ng th¸i bÊt<br /> bªn lµ ChÝnh phñ Kiev th©n ph−¬ng T©y<br /> æn an ninh cùc lín vµ th−êng xuyªn do<br /> cña Tæng thèng Poroshenko víi c¸c lùc<br /> søc Ðp tõ Nga vµ c¸c lùc l−îng ly khai<br /> l−îng miÒn §«ng Nam Ukraine ®ßi tù<br /> còng nh− do c¸c cuéc c¹nh tranh ®Þa<br /> trÞ d−íi sù hËu thuÉn cña Nga. Cho dï<br /> chiÕn l−îc gi÷a NATO vµ Nga mµ l·nh<br /> cã sù can thiÖp vµ trung gian hßa gi¶i<br /> thæ Ukraine lµ ®Þa bµn chÝnh hiÖn nay.<br /> cña quèc tÕ mµ tháa thuËn Minsk ngµy<br /> 21/2/2014 lµ nÒn t¶ng, vÉn ch−a cã bÊt T¸c ®éng thø hai cña cuéc khñng<br /> kú mét dÊu hiÖu nµo cña sù xuèng ho¶ng Ukraine lµ ®Èy nÒn kinh tÕ Nga<br /> thang ë c¸c bªn. Ng−îc l¹i, c¸c bªn ®Õn khñng ho¶ng vµ suy tho¸i trÇm<br /> kh«ng ngít ®−a ra c¸c tuyªn bè cøng träng. C¸c cuéc trõng ph¹t kinh tÕ cña<br /> r¾n vµ tiÕn hµnh c¸c cuéc giao chiÕn ¸c Mü vµ ph−¬ng T©y ®èi víi Nga tuy<br /> liÖt mµ chiÕn tr−êng chÝnh lµ l·nh thæ kh«ng lµm n−íc Nga sôp ®æ, nh−ng ®·<br /> cña ‘Céng hßa Donesk’ tù x−ng nèi liÒn vµ sÏ ®Èy n−íc Nga vµo sù suy tho¸i víi<br /> víi l·nh thæ Nga vµ d−íi sù hËu thuÉn tèc ®é ch−a tõng thÊy kÓ tõ n¨m 1991<br /> cña Nga. ®Õn nay, do ®ång Ruble mÊt gi¸ tíi gÇn<br /> 50%. ThËm chÝ EU vµ Mü ®ang xem xÐt<br /> 2. Cuéc khñng ho¶ng Ukraine t¸c viÖc lo¹i Nga ra khái hÖ thèng thanh<br /> ®éng s©u s¾c vµ toµn diÖn ®Õn t×nh h×nh to¸n quèc tÕ SWIFT. Môc ®Ých mµ ch©u<br /> thÕ giíi, nhÊt lµ trªn gãc ®é ®Þa chÝnh ¢u h−íng ®Õn lµ ®−a ®ång Ruble cña<br /> trÞ. T¸c ®éng tr−íc tiªn cña cuéc khñng Nga - vèn ®ang tr−ît gi¸ th¶m h¹i trë<br /> ho¶ng lµ lµm tan n¸t n−íc Ukraine: (1) thµnh ®èi t−îng bÞ kiÓm so¸t t−¬ng tù<br /> Tæn thÊt kinh tÕ v« cïng to lín do c¸c c¬ nh− vò khÝ h¹t nh©n hay vò khÝ giÕt<br /> së kinh tÕ vµ s¶n xuÊt bÞ ph¸ hñy, c¸c ng−êi hµng lo¹t, vò khÝ hãa häc.<br /> hîp ®ång kinh tÕ víi n−íc ngoµi bÞ hñy<br /> bá, cuéc chiÕn qu©n sù víi phe ly khai T¸c ®éng thø ba cña khñng ho¶ng<br /> ngèn nh÷ng kho¶n chi tiªu khæng lå mµ Ukraine lµ t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn nÒn<br /> néi lùc vµ viÖn trî cña ph−¬ng T©y chØ kinh tÕ thÕ giíi, tr−íc hÕt lµ ®èi víi kinh<br /> lµ muèi bá bÓ; Ukraine lu«n bÞ ®e däa tÕ EU do c¸c biÖn ph¸p trõng ph¹t kinh<br /> ThÕ giíi ®Þa chÝnh trÞ n¨m 2014 11<br /> <br /> tÕ cña chÝnh hä vµ Mü ®−a ra. C¸c n−íc chÌn Ðp, do¹ n¹t vµ thËm chÝ tiÕn hµnh<br /> g¸nh chÞu hËu qu¶ lín do trõng ph¹t cuéc chiÕn tranh x©m l−îc kiÓu míi<br /> kinh tÕ Nga lµ §øc, Ph¸p, T©y Ban b»ng vò khÝ ‘nguéi’ ®èi víi vïng biÓn<br /> Nha, Italia... - lµ nh÷ng n−íc cã nhiÒu ®Æc quyÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam (nh−<br /> quan hÖ bu«n b¸n vµ ®Çu t− víi Nga. vô h¹ ®Æt giµn khoan HD 981 tuú tiÖn,<br /> ChØ riªng lÜnh vùc bu«n b¸n n«ng s¶n x©y dùng ®¶o nh©n t¹o vµ c¨n cø qu©n<br /> vµo Nga, c¸c doanh nghiÖp EU ®· thÊt sù khæng lå ë b·i c¹n G¹c Ma chiÕm cña<br /> thu hµng chôc tû Euro. ViÖc gi¸ dÇu lao ViÖt Nam n¨m 1988 b»ng vò lùc) ®ang<br /> dèc kû lôc kÓ tõ 8 n¨m nay tuy lµ mét lµ b»ng chøng vÒ mét quy t¾c øng xö<br /> ®ßn ®¸nh vµo chñ lùc kinh tÕ Nga, dùa trªn c−êng quyÒn cña mét thÕ giíi<br /> nh−ng c¸c doanh nghiÖp dÇu khÝ trªn ®ang cã sù ®iÒu chØnh vÒ trËt tù quyÒn<br /> kh¾p thÕ giíi, nhÊt lµ c¸c n−íc thuéc lùc ®Þa chÝnh trÞ.<br /> khèi C¸c n−íc xuÊt khÈu dÇu má - NÕu trËt tù l−ìng cùc mét lÇn n÷a<br /> (OPEC) thiÖt h¹i to lín. h×nh thµnh, th× sè phËn c¸c d©n téc,<br /> T¸c ®éng thø t− lµ, cuéc khñng nhÊt lµ ViÖt Nam l¹i mét lÇn n÷a ®−îc<br /> ho¶ng Ukraine ®· dÉn ®Õn ‘t¸i cÊu tróc’ ®Æt lªn bµn c©n. C¸c n−íc nhá yÕu<br /> quyÒn lùc ®Þa chÝnh trÞ ë cÊp toµn cÇu: t−¬ng tù ViÖt Nam tån t¹i bªn c¹nh c¸c<br /> - Sù tiªu vong cña trËt tù ®¬n cùc do ®¹i c−êng ch¾c ch¾n gÆp nh÷ng th¸ch<br /> Mü ®éc t«n l·nh ®¹o kÓ tõ sau 1990 ®Õn thøc. Do ®ã buéc ViÖt Nam còng nh−<br /> nay theo nh− tuyªn bè cña Tæng thèng c¸c n−íc kh¸c ph¶i ®iÒu chØnh chÝnh<br /> Nga V. Putin th¸ng 3/2014. s¸ch ngo¹i giao cña m×nh theo h−íng<br /> t×m kiÕm ®ång minh ®Ó c©n b»ng søc<br /> - TÝnh bÊt kh¶ thi cña trËt tù l−ìng<br /> m¹nh víi sù ®e do¹ cña chñ nghÜa b¸<br /> cùc Mü - Trung t−¬ng lai nh− phÇn lín<br /> quyÒn vµ bµnh tr−íng.<br /> c¸c bé ãc chiÕn l−îc dù ®o¸n. Thay vµo ®ã<br /> lµ sù h×nh thµnh trËt tù ‘tam hïng’ bao II. §Þa chÝnh trÞ dÇu má - Xu h−íng nghÞch ®¶o<br /> gåm Mü, Trung Quèc vµ Nga, sau khi 1. Mét bÊt ngê lín cho kinh tÕ vµ<br /> n−íc Nga cho thÊy tiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng chÝnh trÞ thÕ giíi n¨m 2014 lµ gi¸ dÇu<br /> gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò quèc tÕ còng nh− má ®· h¹ thÊp ®ét ngét ngoµi sù tiªn<br /> b¶o vÖ c¸c quyÒn lîi quèc gia cña m×nh; ®o¸n vµ t−ëng t−îng cña c¸c chuyªn gia<br /> ®ång thêi cho thÊy møc ®é ph¶n øng cã kinh nghiÖm nhÊt. Theo dù b¸o cña<br /> h¹n chÕ hÕt søc nghiªm träng cña Mü c¸c chuyªn gia, vµo ®Çu n¨m 2015, gi¸<br /> vµ ®ång minh NATO. dÇu cßn gi¶m xuèng thÊp h¬n møc tèi<br /> - Tuy viÖc s¸p nhËp b¸n ®¶o Crimea thiÓu hiÖn t¹i 43 USD/thïng. Cã thÓ<br /> - phÇn l·nh thæ hîp ph¸p cña Ukraine - nãi, gi¸ dÇu ®· gi¶m trªn 50% so víi<br /> lµ sù ®ßi l¹i ‘c«ng b»ng lÞch sö’ cho n−íc th¸ng 6/2014. Nh− thÕ, nÕu nh− tr−íc<br /> Nga, nh−ng d− luËn chung cho r»ng nã kia c¸c quèc gia xuÊt khÈu dÇu chñ<br /> t¹o ra mét tiÒn lÖ tiªu cùc trong c¸ch ®éng ‘®iÒu tiÕt’ thÞ tr−êng theo h−íng<br /> hµnh xö dùa trªn c−êng quyÒn cña c¸c chØ cã t¨ng gi¸ tïy vµo møc ®é ‘khan<br /> n−íc lín. §©y cã thÓ lµ më ®Çu cho mét hiÕm’ gi¶ t¹o mµ hä t¹o ra, th× nay kÎ<br /> thêi kú ‘v« trËt tù’ hay ‘v« chÝnh phñ’ chñ ®éng ®iÒu tiÕt thÞ tr−êng dÇu l¹i<br /> trong ®Þa chÝnh trÞ thÕ giíi. Nh÷ng sù lµm theo h−íng ng−îc l¹i: Gi¸ dÇu gi¶m<br /> kiÖn Trung Quèc ra tay ë biÓn §«ng, bao nhiªu lµ do c¸c chñ thÓ nµy quyÕt<br /> 12 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 2.2015<br /> <br /> <br /> ®Þnh. ThÞ tr−êng dÇu má thÕ giíi ®· cã (hiÖn nay kho¶ng 9 triÖu thïng/ngµy).<br /> b−íc ®i nghÞch ®¶o bÊt ngê tõ th¸ng Trong khi ®ã chi phÝ khai th¸c cña<br /> 6/2014, lµm cho biÕt bao kÎ khãc ng−êi nhiÒu c«ng ty trªn thÕ giíi tõ 25-<br /> c−êi! Trong ®ã kÎ c−êi lín nhÊt lµ ng−êi 45USD/ thïng (Nga cã chi phÝ cao tíi<br /> Mü - ‘nhµ c¸i’ cña cuéc ch¬i. Cã thÓ lý 45USD/thïng). Tuy nhiªn c¸c nghiªn<br /> gi¶i ®iÒu nµy nh− thÕ nµo vµ ®©u lµ cøu gÇn ®©y cho thÊy chi phÝ khai th¸c<br /> nguyªn nh©n cña sù kiÖn mang tÇm dÇu ®¸ phiÕn theo c«ng nghÖ cña Mü sÏ<br /> toµn cÇu nµy? kh«ng ngõng ®−îc c¶i tiÕn vµ cã thÓ<br /> gi¶m cßn trªn d−íi 12 USD/thïng vµo<br /> VÒ nguyªn nh©n, hiÖn nay cã hai gi¶<br /> cuèi n¨m 2015. Nh− vËy, hiÓn nhiªn gi¸<br /> thuyÕt: (1) h¹ gi¸ dÇu lµ mét ©m m−u<br /> dÇu má cã thÓ ch¹m ®¸y ë 20<br /> cña Mü c©u kÕt víi Saudi Arabia - n−íc<br /> USD/thïng trong vµi n¨m tíi.<br /> chñ chèt trong OPEC nh»m ®¸nh gôc<br /> n−íc Nga lµ n−íc mµ 50% thu nhËp Tõ n¨m 2007-2014, s¶n l−îng khÝ<br /> quèc d©n dùa vµo xuÊt khÈu dÇu khÝ. ®¸ phiÕn cña Mü t¨ng trung b×nh 50%<br /> Mét sè nhµ nghiªn cøu ®· so s¸nh viÖc mçi n¨m, t−¬ng ®−¬ng møc t¨ng tõ 5%<br /> gi¶m gi¸ dÇu hiÖn nay víi viÖc gi¶m gi¸ lªn 36% trong tæng thÞ phÇn khÝ ®èt.<br /> dÇu vµo nh÷ng n¨m 1980, mét trong ViÖn Nghiªn cøu McKinsey dù b¸o,<br /> nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù suy sôp ngµnh c«ng nghiÖp khÝ ®¸ phiÕn sÏ gióp<br /> cña nÒn kinh tÕ Liªn X«, më ®−êng cho GDP cña Mü t¨ng b×nh qu©n 4% hµng<br /> sù sôp ®æ cña c−êng quèc vÜ ®¹i nµy. n¨m, tûc vµo kho¶ng 690 tû USD. §¸ng<br /> NÕu gi¸ dÇu h¹ ®Õn møc d−íi 40 sî h¬n, víi nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü<br /> USD/thïng th× mét sè chuyªn gia cho thuËt, chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt dÇu khÝ tõ ®¸<br /> r»ng kinh tÕ Nga sÏ suy sôp. (2) H¹ gi¸ phiÕn dÇu cña Mü mçi ngµy mét gi¶m<br /> dÇu lµ do quan hÖ cung cÇu tù nhiªn khiÕn s¶n l−îng khai th¸c ngµy cµng<br /> cña thÞ tr−êng khi mµ kinh tÕ thÕ giíi, t¨ng, biÕn Mü tõ mét n−íc nhËp khÈu,<br /> nhÊt lµ nÒn kinh tÕ Trung Quèc, ®· v−ît qua Nga vµ Saudi Arabia trë thµnh<br /> gi¶m ®µ t¨ng tr−ëng vµ nguån cung dÇu quèc gia s¶n xuÊt dÇu th« lín nhÊt trªn<br /> má t¨ng ®ét biÕn tõ n−íc Mü nhê vµo bÝ thÕ giíi.<br /> mËt c«ng nghÖ khai th¸c dÇu ®¸ phiÕn Nh−ng ngoµi c¸ch tÝnh to¸n tÜnh<br /> cña Mü. Cã nh÷ng ng−êi ®−a ra c¶ lý do dùa trªn kü thuËt vµ c«ng nghÖ nãi trªn<br /> Nhµ n−íc Håi gi¸o tù x−ng IS ë Trung ra, th× còng cÇn tÝnh ®Õn quy luËt cung<br /> §«ng sau khi chiÕm ®−îc c¸c má dÇu cÇu vµ c¹nh tranh cña thÞ tr−êng toµn<br /> chiÕn l−îc ë Syria vµ Iraq ®· tung ra thÞ cÇu. Theo ®ã gi¸ dÇu cã thÓ t¨ng - gi¶m<br /> tr−êng thÕ giíi khèi l−îng dÇu víi møc tõng giê, chø kh«ng nhÊt thiÕt cø mét<br /> gi¸ rÊt thÊp ®Ó lÊy tiÒn mua c¸c lo¹i vò ®µ ®i xuèng.<br /> khÝ vµ ®¹n d−îc...<br /> 2. VÒ t¸c ®éng cña viÖc h¹ gi¸ dÇu<br /> Trªn tÊt c¶, cã mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµ má ®ét ngét nh− hiÖn nay, ng−êi ta thÊy<br /> qu¸ tr×nh gi¶m gi¸ dÇu ®Õn møc nµo th× râ rµng cã hai mÆt: Thø nhÊt, viÖc gi¶m<br /> ‘ch¹m ®¸y’. Saudi Arabia ®· tuyªn bè lµ gi¸ dÇu g©y tæn thÊt v« cïng lín cho nÒn<br /> ngay c¶ khi gi¸ dÇu ë møc kinh tÕ c¸c n−íc xuÊt khÈu dÇu má.<br /> 20USD/thïng, hä vÉn cã l·i vµ vÉn Møc ®é tæn thÊt vµ nguy c¬ ®e do¹ nÒn<br /> kh«ng cÇn c¾t gi¶m s¶n l−îng khai th¸c kinh tÕ quèc gia tû lÖ thuËn víi møc ®é<br /> ThÕ giíi ®Þa chÝnh trÞ n¨m 2014 13<br /> <br /> phô thuéc cña hä vµo gi¸ trÞ xuÊt khÈu ®èi l¹i phe cÇm quyÒn. C¸c xung ®ét x·<br /> dÇu. HËu qu¶ nh·n tiÒn lµ nhiÒu c«ng héi vµ chÝnh trÞ v× thÕ sÏ bïng næ. §ã lµ<br /> ty khai th¸c dÇu sÏ ph¶i thu hÑp quy m« lóc c¸c nÒn chÝnh trÞ sÏ r¬i vµo khñng<br /> s¶n xuÊt, ®ãng cöa mét sè má, ngõng ho¶ng vµ lµ c¬ héi cho c¸c thÕ lùc ngo¹i<br /> t×m kiÕm vµ khai th¸c c¸c má míi, nhÊt bang can thiÖp, kÝch ®éng, lËt ®æ. V× thÕ<br /> lµ ë c¸c ®Þa h×nh khã kh¨n, gi¸ thµnh kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ Tæng thèng<br /> khai th¸c cao. Mét sè c«ng ty khai th¸c Nga V. Putin tè c¸o ph−¬ng T©y ®ang<br /> dÇu cã thÓ bÞ ph¸ s¶n bëi chi phÝ khai muèn ‘thay ®æi chÕ ®é chÝnh trÞ’ hiÖn<br /> th¸c cao h¬n gi¸ b¸n. Thùc tÕ ®· cho hµnh ë n−íc Nga. Víi mét c¸ch suy luËn<br /> thÊy mét sè nhµ khai th¸c dÇu ®¸ phiÕn t−¬ng tù, chóng ta cã thÓ h×nh dung ra<br /> cì nhá cña Mü ®· ph¸ s¶n. Ngµy t−¬ng lai gÇn cña nÒn chÝnh trÞ<br /> 9/1/2015 võa qua, c«ng ty ®Çu tiªn Venezuela - l¸ng giÒng, ®èi thñ cña Mü<br /> chuyªn khai th¸c dÇu má ®¸ phiÕn vµ vµ ng©n s¸ch nhµ n−íc phô thuéc 90%<br /> khÝ ®èt ë Mü lµ WBH Energy ®· tuyªn vµo xuÊt khÈu dÇu má. Ngay b¶n th©n<br /> bè ph¸ s¶n. C«ng ty dÞch vô dÇu khÝ Iran còng sÏ gÆp vÊn ®Ò t−¬ng tù.<br /> Baker Hughes Inc c«ng bè sè liÖu cho<br /> thÊy sè l−îng c¸c giµn khoan dÇu má Trong khi ®ã th× nh÷ng n−íc nhËp<br /> ®ang ho¹t ®éng t¹i Mü gi¶m ®i 61 giµn khÈu dÇu, ®Æc biÖt lµ t¹i ch©u ¸, l¹i<br /> trong tuÇn (http://baodatviet.vn/the- ®−îc coi lµ “ng− «ng ®¾c lîi”. Rajiv<br /> gioi/quan-he-quoc-te/). Biswas, chuyªn gia kinh tÕ thuéc H·ng<br /> cung cÊp c¸c dÞch vô t− vÊn toµn cÇu<br /> HÖ qu¶ cña viÖc ®×nh trÖ s¶n xuÊt IHS phô tr¸ch khu vùc ch©u ¸ - Th¸i<br /> dÇu lµ t¨ng sè ng−êi thÊt nghiÖp, trang B×nh D−¬ng, cho r»ng “gi¸ dÇu lao dèc<br /> thiÕt bÞ khai th¸c bÞ biÕn thµnh ®èng s¾t sÏ t¹o ra sù chuyÓn dÞch kho¶ng 1.500<br /> vôn nÕu thêi gian ®ãng cöa l©u dµi; c¸c tû USD tõ c¸c n−íc xuÊt khÈu dÇu sang<br /> hîp ®ång kinh tÕ khai th¸c dÇu khÝ quèc nh÷ng n−íc nhËp khÈu dÇu”. Tæ chøc<br /> tÕ còng v× thÕ mµ bÞ tr× ho·n hoÆc hñy TiÒn tÖ quèc tÕ (IMF) cho r»ng cø gi¶m<br /> bá, ¶nh h−ëng ®Õn nÒn chÝnh trÞ trong gi¸ 10 USD/thïng dÇu th× sÏ thóc ®Èy<br /> n−íc vµ c¸c mèi quan hÖ quèc tÕ. §èi víi kinh tÕ thÕ giíi t¨ng tr−ëng thªm<br /> chÝnh trÞ trong n−íc cña c¸c n−íc mµ 0,02%. §ã lµ xÐt trªn gãc ®é lý thuyÕt,<br /> kinh tÕ phô thuéc vµo xuÊt khÈu dÇu cßn trªn thùc tÕ c¸c n−íc nhËp khÈu<br /> má, hËu qu¶ hÕt søc to lín. Do thiÕu hôt dÇu má cã khai th¸c ®−îc c¬ héi ®Ó ph¸t<br /> nguån thu lín, quèc gia ®ã kh«ng thÓ triÓn kinh tÕ hay kh«ng l¹i lµ mét<br /> thùc thi c¸c kÕ ho¹ch kinh tÕ, x· héi vµ chuyÖn kh¸c. Trong tr−êng hîp EU,<br /> quèc phßng theo dù kiÕn. Tr¸i l¹i, ®êi ngoµi viÖc nÒn kinh tÕ khæng lå nµy phô<br /> sèng nh©n d©n, nhÊt lµ cña tÇng líp thuéc nhiÒu vµo nhËp khÈu dÇu má ra,<br /> nghÌo trong x· héi sÏ gÆp nhiÒu khã nã còng phô thuéc nhiÒu vµo hÖ thèng<br /> kh¨n v× gi¸ c¶ t¨ng cao. Sè ng−êi nghÌo cung cÊp khÝ ®èt tõ bªn ngoµi, trong ®ã<br /> ®ãi vµ thÊt nghiÖp sÏ t¨ng lªn, trong khi Nga chiÕm thÞ phÇn kho¶ng 30%. HiÖn<br /> ng©n s¸ch cho an sinh x· héi bÞ c¾t nay ng−êi ta Ýt quan t©m ®Õn gi¸ khÝ ®èt<br /> gi¶m, tÊt c¶ dÉn ®Õn sù bÊt b×nh cña t¨ng gi¶m thÕ nµo theo gi¸ dÇu. Tuy<br /> d©n chóng vµ ®©y chÝnh lµ c¬ héi cho c¸c nhiªn, do nh÷ng mèi liªn hÖ ®Þa lý, EU<br /> lùc l−îng chÝnh trÞ ®èi lËp næi lªn chèng coi nguån cung khÝ ®èt tõ Nga lµ lý<br /> 14 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 2.2015<br /> <br /> <br /> t−ëng, bëi v× viÖc nhËp khÈu khÝ ®èt l¹i tõ B¾c Mü ®æ ra c¸c khu vùc trªn thÕ<br /> kh«ng thÓ theo c¸ch nhËp khÈu dÇu. Nã giíi. N−íc Mü ®ang trë thµnh nhµ xuÊt<br /> cÇn mét hÖ thèng èng dÉn kÕt nèi trùc khÈu dÇu lín nhÊt vµ rÎ nhÊt thÕ giíi.<br /> tiÕp nguån cung víi n¬i tiªu thô, v× thÕ Mét lÇn n÷a n−íc Mü cã c¬ lÊy l¹i ®Þa vÞ<br /> EU khã lßng nhËp khÈu khÝ ®èt tõ Mü l·nh ®¹o thÕ giíi.<br /> cho dï n−íc Mü rÊt muèn khèng chÕ EU III. Th¸i B×nh D−¬ng næi sãng bëi sù ®ông ®é cña<br /> kh«ng nh÷ng vÒ dÇu má mµ c¶ vÒ khÝ<br /> c¸c chiÕn l−îc n−íc lín<br /> ®èt. Trë ng¹i kü thuËt (lµm khÝ hãa láng<br /> vµ chuyªn chë b»ng tµu thñy) lµ bÊt kh¶ B−íc vµo n¨m 2014 còng nh− qu¸<br /> thi do chi phÝ qu¸ cao. V× thÕ râ rµng tr×nh ®· diÔn ra tr−íc ®ã mét vµi n¨m,<br /> EU, kÓ c¶ Ukraine, kh«ng thÓ hoµn toµn cã bèn yÕu tè chÝnh trÞ chñ yÕu t¹o nªn<br /> tho¸t khái sù chi phèi n¨ng l−îng cña bøc tranh ®Þa chÝnh trÞ s«i ®éng ®Çy<br /> n−íc Nga. kÞch tÝnh ë ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng.<br /> Mét lµ, khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh<br /> Thø hai, viÖc gi¶m gi¸ dÇu nhanh<br /> D−¬ng kh«ng chØ lµ c¸c c«ng x−ëng cña<br /> chãng còng t¸c ®éng to lín ®Õn quan hÖ<br /> thÕ giíi, víi d©n sè khæng lå (1/3 d©n sè<br /> chÝnh trÞ vµ an ninh quèc tÕ. Nhê nguån<br /> thÕ giíi) ngµy cµng thô h−ëng mét møc<br /> cung dÇu khÝ rÎ vµ dåi dµo, ¸p lùc ‘c¬n<br /> sèng cao h¬n, mµ cßn ®ang vµ sÏ trë<br /> kh¸t dÇu’ cña mét sè n−íc ®ang bïng næ<br /> thµnh mét thÞ tr−êng tiªu thô khæng lå,<br /> kinh tÕ còng gi¶m ®i ®¸ng kÓ, khiÕn cho<br /> t¹o thµnh ®éng lùc vÜ ®¹i cho toµn bé sù<br /> mét sè n−íc, nh− Trung Quèc - n−íc<br /> t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh<br /> nhËp khÈu dÇu lín thø hai thÕ giíi,<br /> tÕ toµn cÇu. Nh×n trªn b¶n ®å khu vùc,<br /> chiÕm trªn 80% tæng khèi l−îng dÇu<br /> chóng ta cã thÓ nhËn thÊy khu vùc ch©u<br /> tiªu thô trong n−íc - ch¼ng h¹n, sÏ bít<br /> ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng bao gåm ba trung<br /> ®i sù thóc b¸ch cña tham väng chiÕm<br /> t©m ph¸t triÓn lµ §«ng B¾c ¸ (bao gåm<br /> ®o¹t c¸c vïng l·nh thæ trªn biÓn giµu<br /> c¶ Nga), Trung Quèc vµ khèi ASEAN.<br /> tiÒm n¨ng dÇu khÝ cña c¸c n−íc xung<br /> Sù bïng næ kinh tÕ trong mÊy thËp niªn<br /> quanh. Bëi v× viÖc Trung Quèc kÐo ®i vµ<br /> gÇn ®©y ®· biÕn Trung Quèc vµ ASEAN<br /> h¹ ®Æt mét giµn khoan n−íc s©u nh−<br /> trë thµnh hai trong mét sè Ýt ®éng lùc<br /> HD 981 ë biÓn §«ng trong vïng ®Æc<br /> t¨ng tr−ëng cña thÕ giíi. C¸c tæ chøc<br /> quyÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam vµ tiÕn<br /> kinh tÕ khu vùc nh− APEC, céng ®ång<br /> hµnh khai th¸c ®−îc mÎ dÇu khÝ thùc tÕ<br /> ASEAN, Khu vùc mËu dÞch tù do §«ng<br /> ®ßi hái mét c¸i gi¸ qu¸ lín vÒ kinh tÕ,<br /> B¾c ¸ (t−¬ng lai, bao gåm 3 n−íc Hµn<br /> an ninh vµ chÝnh trÞ. Cho nªn cã thÓ nãi<br /> Quèc, NhËt B¶n, Trung Quèc) ®ang<br /> nhê vµo gi¸ dÇu gi¶m s©u mµ nhiÒu mèi<br /> chøng tá vÞ thÕ vµ søc hót khã c−ìng l¹i<br /> quan hÖ quèc tÕ quan träng ®−îc chÊn<br /> cña m×nh. NÕu toµn bé khu vùc §«ng ¸<br /> h−ng, nÒn hßa b×nh ®−îc b¶o ®¶m thªm<br /> vµ Nga liªn kÕt l¹i víi nhau, th× kh«ng<br /> mét b−íc.<br /> cã bÊt kú mét thÕ lùc nµo, kÓ c¶ Mü, cã<br /> B¶n ®å ®Þa chÝnh trÞ n¨ng l−îng thÕ thÓ ®ñ søc ng¸ng trë, vµ tÊt yÕu, hä sÏ<br /> giíi n¨m 2014 ®· cã b−íc ®iÒu chØnh lín lµ thÕ lùc ®Þa chÝnh trÞ thèng trÞ thùc sù<br /> ë mét sè c«ng ®o¹n, theo ®ã mét dßng toµn bé ‘hßn ®¶o thÕ giíi’ lµ ®¹i lôc ®Þa<br /> ch¶y lín cña dÇu má kh«ng cßn ®æ vÒ ¢u-¸. V× thÕ, cïng víi ®µ ph¸t triÓn cña<br /> B¾c Mü n÷a, mµ giê ®©y dßng ch¶y nµy søc m¹nh kinh tÕ, ch©u ¸ - Th¸i B×nh<br /> ThÕ giíi ®Þa chÝnh trÞ n¨m 2014 15<br /> <br /> D−¬ng nhanh chãng trë thµnh ®Þa bµn thÕ liªn kÕt vµ tËp hîp lùc l−îng míi ë<br /> c¹nh tranh quyÒn lùc toµn cÇu gi÷a c¸c khu vùc. Tuy nhiªn c¸ch thøc tËp hîp<br /> thÕ lùc hïng hËu nhÊt thÕ giíi. lùc l−îng gi÷a Mü vµ Trung Quèc cã<br /> nhiÒu kh¸c biÖt lín: NÕu nh− Trung<br /> Hai lµ, c¸c c−êng quèc ®· thùc sù<br /> Quèc chØ û vµo søc m×nh lµ chÝnh, thu<br /> b−íc vµo cuéc c¹nh tranh chiÕn l−îc l©u<br /> phôc thiÖn c¶m c¸c n−íc trong khu vùc<br /> dµi ë ®¹i kh«ng gian chiÕn l−îc nµy cña<br /> b»ng c¸c hîp ®ång kinh tÕ, c¸c dù ¸n<br /> thÕ giíi. Sù næi lªn m¹nh mÏ cña Trung<br /> viÖn trî ph¸t triÓn, ®e däa b»ng ph«<br /> Quèc vÒ mäi mÆt, nhÊt lµ vÒ kinh tÕ vµ<br /> tr−¬ng søc m¹nh qu©n sù trªn biÓn...<br /> qu©n sù, vµ c¸c tham väng ®Þa chÝnh trÞ<br /> th× Mü l¹i ®i theo c¸ch kh¸c. Mét mÆt,<br /> cña n−íc nµy lµ t¸c nh©n chñ yÕu cho<br /> Mü t¨ng c−êng hiÖu lùc cña HiÖp −íc an<br /> toµn bé hµnh xö chiÕn l−îc cña c¸c<br /> ninh víi hai n−íc §«ng B¾c ¸ lµ Mü-<br /> c−êng quèc kh¸c trong vµ ngoµi khu<br /> NhËt, Mü-Hµn, bËt ®Ìn xanh cho NhËt<br /> vùc, trong ®ã chñ chèt vÉn lµ Mü, NhËt<br /> B¶n thay ®æi ®iÒu luËt vÒ qu©n ®éi theo<br /> B¶n, Nga, Ên §é vµ ®−¬ng nhiªn lµ<br /> h−íng t¹o ®iÒu kiÖn cho NhËt B¶n liªn<br /> Trung Quèc. Trong 5-10 n¨m tíi, Mü sÏ<br /> minh qu©n sù víi n−íc kh¸c. MÆt kh¸c,<br /> tiÕp tôc chÝnh s¸ch ‘xoay trôc’ vÒ ch©u ¸<br /> Mü tËp hîp lùc l−îng th«ng qua c¸c tháa<br /> - Th¸i B×nh D−¬ng nh»m kiÒm chÕ<br /> thuËn hîp t¸c song ph−¬ng víi c¸c n−íc<br /> Trung Quèc. Tuy nhiªn chÝnh s¸ch xoay<br /> ‘b¹n bÌ’ mµ ®a phÇn bÞ Trung Quèc chÌn<br /> trôc cña Mü gÆp nhiÒu trë ng¹i bëi diÔn<br /> Ðp, trong ®ã cã c¶ c¸c tháa thuËn vÒ quèc<br /> biÕn ®Çy kÞch tÝnh cña t×nh h×nh bÊt æn<br /> phßng vµ an ninh, nh− tháa thuËn cho<br /> ë Trung §«ng vµ khñng ho¶ng Ukraine<br /> phÐp tµu h¶i qu©n Mü ghÐ c¶ng, tháa<br /> liªn quan ®Õn Nga. V× thÕ tiÕn ®é t¸i<br /> thuËn vÒ diÔn tËp qu©n sù chung, phèi<br /> c©n b»ng chiÕn l−îc cña Mü ë khu vùc<br /> hîp tuÇn tra an ninh biÓn vµ cøu hé cøu<br /> nµy kh«ng thÓ hiÖn râ nÐt. Tr¸i l¹i,<br /> n¹n, ®µo t¹o sÜ quan chuyªn m«n, b¸n vò<br /> ng−êi ta thÊy hµnh xö cña Trung Quèc<br /> khÝ s¸t th−¬ng vµ c¸c ph−¬ng tiÖn chiÕn<br /> n¨m 2014 trªn biÓn Th¸i B×nh D−¬ng<br /> tranh kh¸c. ViÖt Nam ®· vµ ®ang trë<br /> ngµy cµng trë nªn cã quy m« kh«ng gian<br /> thµnh mét ®èi t¸c an ninh ®Çy tiÒm<br /> lín h¬n, th¸i ®é cµng quyÕt ®o¸n, hung<br /> n¨ng cña Mü ë khu vùc trong v¸n bµi<br /> h·n vµ x¶o quyÖt h¬n. §Ønh ®iÓm cña<br /> kiÒm chÕ Trung Quèc vµ b¶o ®¶m an<br /> chuçi hµnh xö dùa trªn c−êng quyÒn<br /> ninh, an toµn vµ tù do hµng h¶i ë Th¸i<br /> cña Trung Quèc lµ viÖc x¸c lËp vïng<br /> B×nh D−¬ng. Trong sè c¸c dù ¸n tËp hîp<br /> nhËn d¹ng phßng kh«ng (IDIZ) trªn<br /> lùc l−îng ®èi phã víi Trung Quèc, th× tæ<br /> biÓn Hoa §«ng ®ông ch¹m ®Õn chñ<br /> chøc §èi t¸c xuyªn Th¸i B×nh D−¬ng<br /> quyÒn cña NhËt B¶n vµ hµn Quèc, vµ<br /> (TPP) bao gåm 12 quèc gia thµnh viªn<br /> viÖc Trung Quèc h¹ ®Æt giµn khoan dÇu<br /> trong ®ã cã ViÖt Nam ®−îc Mü göi g¾m<br /> khÝ n−íc s©u H¶i D−¬ng 981 vµo s©u<br /> nhiÒu kú väng nhÊt. Trong suèt n¨m<br /> trong vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña ViÖt<br /> 2014, c¸c cuéc ®µm ph¸n gi÷a c¸c bªn, c¶<br /> Nam tõ th¸ng 5-7/2014.<br /> song ph−¬ng vµ ®a ph−¬ng ®· diÔn ra<br /> Ba lµ, cuéc c¹nh tranh ®Þa chiÕn dån dËp, tÝch cùc, hiÖu qu¶, nh−ng vÉn<br /> l−îc gi÷a Trung Quèc vµ Mü ë khu vùc kh«ng ®¹t tiÕn ®é môc tiªu ®Ò ra lµ kÕt<br /> ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng ngµy cµng thóc ®µm ph¸n vµo cuèi n¨m 2014. §iÒu<br /> quyÕt liÖt ®· vµ ®ang ®−a ®Õn mét h×nh ®ã sÏ dÉn ®Õn sù c¹nh tranh trong lÜnh<br /> 16 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 2.2015<br /> <br /> <br /> vùc an ninh quèc tÕ, lµm xuÊt hiÖn c¸c hîp lùc ®Ó ®èi träng víi Mü, ph¸ thÕ ®¬n<br /> ®Ò ¸n liªn kÕt thay thÕ vµ lo¹i trõ lÉn cùc cña Mü vµ thiÕt lËp mét trËt tù ®Þa<br /> nhau, t¹o ra nh÷ng hËu qu¶ tiªu cùc ®èi chÝnh trÞ ®a cùc mµ hä ph¶i thuéc vÒ<br /> víi hßa b×nh vµ æn ®Þnh trong khu vùc nhãm ng−êi ch¬i chÝnh.<br /> ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng. Bèn lµ, ®Ó giµnh giËt ‘thÞ phÇn’<br /> Nãi Trung Quèc chØ û vµo søc m×nh quyÒn lùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng,<br /> lµ chÝnh kh«ng cã nghÜa r»ng Trung tÊt c¶ c¸c thÕ lùc chñ chèt trong khu vùc<br /> Quèc ®¬n ®éc trong cuéc c¹nh tranh víi vµ trªn thÕ giíi ®Òu t×m c¸ch ‘xoay trôc’<br /> Mü ë khu vùc. Mµ tr¸i l¹i, Trung Quèc sang ch©u ¸, chø kh«ng riªng g× n−íc<br /> vÉn cã nh÷ng b−íc ®i ngo¹n môc trong Mü. EU cã lÏ lµ khu vùc tuyªn bè chiÕn<br /> tËp hîp lùc l−îng nh»m c©n b»ng víi l−îc h−íng vÒ ch©u ¸ sím nhÊt, ngay tõ<br /> søc m¹nh ng¨n c¶n cña Mü. Thêi cuéc thËp niªn 1990 sau khi Trung Quèc ®·<br /> ®· ®Èy n−íc Nga vµo trong vßng tay cña tiÕn nh÷ng b−íc vò b·o trªn con ®−êng<br /> Trung Quèc. N¨m 2014 thÕ giíi ®−îc c¶i c¸ch kinh tÕ. Mü ®· c«ng khai tuyªn<br /> chøng kiÕn sù h×nh thµnh mèi liªn kÕt bè trë l¹i ch©u ¸ tõ n¨m 2010 vµ Tæng<br /> chiÕn l−îc toµn diÖn gi÷a hai ng−êi thèng B. Obama chÝnh thøc tuyªn bè<br /> khæng lå cña ®¹i lôc ®Þa ¢u-¸ lµ Trung chiÕn l−îc chuyÓn träng t©m chiÕn l−îc<br /> Quèc vµ Nga, mµ nßng cèt cña liªn kÕt sang ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng vµo cuèi<br /> nµy lµ c¸c hîp ®ång kinh tÕ gi¸ trÞ lín n¨m 2011. C¸c nhµ l·nh ®¹o Nga, sau<br /> vµ l©u dµi, c¸c hîp ®ång vò khÝ, trang bÞ hµng thËp niªn theo ®uæi ®¸ng thÊt<br /> qu©n sù vµ c¸c cuéc tËp trËn chung c¶ väng chiÕn l−îc h−íng T©y, ®· ®Ò x−íng<br /> trªn biÓn vµ trªn ®Êt liÒn gi÷a hai n−íc, thuyÕt ¢u-¸ mµ träng t©m lµ chÝnh<br /> trong khu«n khæ cña Tæ chøc Th−îng s¸ch h−íng vÒ ch©u ¸ - Th¸i B×nh<br /> H¶i (SCO) hay hîp t¸c song ph−¬ng. D−¬ng. Sù kiÖn ghi dÊu Ên ®Ëm nÐt cho<br /> Ng−êi ta vÉn kh«ng quªn cuéc tËp trËn chiÕn l−îc h−íng §«ng cña Nga lµ tæ<br /> h¶i qu©n chung lín cña Trung Quèc vµ chøc Héi nghÞ th−îng ®Ønh APEC n¨m<br /> Nga ë biÓn Hoa §«ng th¸ng 5/2014 gi÷a 2012 t¹i Vladivostock, ®−a ra hµng lo¹t<br /> lóc Trung Quèc h¹ ®Æt giµn khoan HD ®¹i kÕ ho¹ch nh»m chÊn h−ng vïng<br /> 981 vµo vïng ®Æc quyÒn kinh tÕ cña Siberia vµ ViÔn §«ng mªnh m«ng. T¹i<br /> ViÖt Nam. Ng−êi ta còng ghi nhËn mét cuéc häp Th−îng ®Ønh APEC B¾c Kinh<br /> hîp ®ång kinh tÕ gi¸ trÞ 400 tû USD vÒ n¨m 2014, mét lÇn n÷a Tæng thèng Nga<br /> viÖc Trung Quèc mua khÝ ®èt cña Nga kªu gäi hîp t¸c ®Çu t− ph¸t triÓn vïng<br /> trong thêi h¹n 30 n¨m. T×nh h÷u nghÞ ViÔn §«ng cña Nga. TÊt c¶ c¸c quyÕt<br /> gi÷a Trung Quèc vµ Nga n¨m 2014 ®· ®Þnh cña Nhµ n−íc vµ c¸c biÖn ph¸p<br /> ®¹t ®Õn ®Ønh ®iÓm thÓ hiÖn qua ph¸t nh»m c¶i thiÖn chÊt l−îng t×nh h×nh<br /> biÓu cña Tæng thèng Nga V. Putin: kinh tÕ, x· héi cña c¶ mét vïng l·nh thæ<br /> Ch−a bao giê trong lÞch sö quan hÖ gi÷a réng lín b¾t ®Çu tõ d·y nói Ural cña<br /> hai n−íc tèt ®Ñp nh− b©y giê. Tuy nhiªn, n−íc Nga lµ ®Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t<br /> b¶n chÊt cña quan hÖ chiÕn l−îc toµn triÓn toµn bé n−íc Nga nh− mét c¬ thÓ<br /> diÖn Trung - Nga vÉn kh«ng ph¶i lµ sèng toµn diÖn vµ ®Çy ®ñ nhÊt. Tuy<br /> quan hÖ ®ång minh, mµ lµ quan hÖ ‘b¹n nhiªn, th¾ng lîi vÒ mÆt ngo¹i giao<br /> hµng vµ b¹n bÌ’ thuÇn tóy. Cho dï nhÊt kh«ng t−¬ng ®ång víi nh÷ng thµnh tùu<br /> thêi hai bªn nhÊt trÝ ë môc tiªu chung: vÒ kinh tÕ. TØ phÇn c¸c nÒn kinh tÕ cña<br /> ThÕ giíi ®Þa chÝnh trÞ n¨m 2014 17<br /> <br /> khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng B¶n víi Ên §é cïng víi HiÖp −íc an ninh<br /> trong trao ®æi th−¬ng m¹i cña Nga ®¹t ë Mü - NhËt B¶n h¬n nöa thÕ kû tr−íc lµ<br /> møc 24,8% trong n¨m 2013. nh÷ng quy ®Þnh chiÕn l−îc ®Ó ba n−íc<br /> nµy tõng b−íc t¸i c©n b»ng quyÒn lùc<br /> Ên §é ®Ò x−íng vµ triÓn khai ChiÕn<br /> chiÕn l−îc t¹i ch©u ¸. Liªn minh Ên §é -<br /> l−îc h−íng §«ng hay Hµnh ®éng h−íng<br /> NhËt B¶n - Mü lµ mét liªn minh quèc tÕ<br /> §«ng tõ nh÷ng n¨m 1990 sau khi Ên §é<br /> dùa trªn c¬ së lîi Ých chiÕn l−îc chÝnh<br /> b¾t ®Çu c¶i c¸ch kinh tÕ. Môc ®Ých cña<br /> ®¸ng ®èi víi tù do ®i l¹i vµ tËp trËn trªn<br /> chiÕn l−îc nµy lµ cïng víi c¸c ®èi t¸c vµ<br /> biÓn theo th«ng lÖ quèc tÕ vµ kh«ng thÓ<br /> ®ång minh ë §«ng ¸ hîp t¸c ®Ó ph¸t<br /> bÞ Trung Quèc c¶n trë bÊt hîp ph¸p.<br /> triÓn kinh tÕ, thiÕt lËp khu vùc mËu dÞch<br /> Nh÷ng hµnh ®éng ®¸ng chó ý vÒ sù ph¸t<br /> tù do, b¶o vÖ quyÒn tù do l−u th«ng vµ<br /> triÓn quan hÖ 3 n−íc lµ sù tiÕp tôc c¸c<br /> an ninh hµng h¶i, chèng l¹i b¸ quyÒn ®éc<br /> cuéc ®èi tho¹i chÝnh thøc vµ tiÕn hµnh<br /> chiÕm biÓn §«ng cña Trung Quèc, gi¶m<br /> c¸c cuéc tËp trËn h¶i qu©n kÕt hîp gi÷a<br /> ¸p lùc tõ mèi ®e däa Trung Quèc ë Ên<br /> ba n−íc ®Ó phèi hîp hµnh ®éng tèt h¬n<br /> §é D−¬ng vµ trªn khu vùc tranh chÊp<br /> (http://vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/2<br /> chñ quyÒn däc biªn giíi lôc ®Þa tiÕp gi¸p<br /> 05294/...). N¨m 2014 chóng ta ®· chøng<br /> víi Trung Quèc. Nãi mét c¸ch ng¾n gän,<br /> kiÕn nh÷ng ®éng th¸i ch−a tõng thÊy<br /> chiÕn l−îc h−íng §«ng cña Ên §é nh»m<br /> cña Ên §é víi khu vùc: C¸c cuéc viÕng<br /> t¹o ra vßng cung kiÒm chÕ chñ nghÜa b¸<br /> th¨m cÊp cao vµ c¸c tháa thuËn kinh tÕ,<br /> quyÒn vµ bµnh tr−íng Trung Quèc.<br /> an ninh vµ qu©n sù ®¹t ®−îc gi÷a Ên §é<br /> NÐt kh¸c biÖt c¬ b¶n gi÷a chiÕn l−îc vµ c¸c n−íc nh− Mü, NhËt B¶n,<br /> h−íng §«ng cña Ên §é víi chiÕn l−îc Australia, ViÖt Nam, Indonesia. Lßng<br /> BiÓn Xanh cña Trung Quèc lµ ë chç, Ên tin chiÕn l−îc gi÷a c¸c bªn ®−îc n©ng<br /> §é lu«n lÊy liªn kÕt víi c¸c ®ång minh cao mét b−íc ®¸ng kÓ. NÕu nh×n trªn<br /> chiÕn l−îc cã thùc lùc ë khu vùc (tr−íc b¶n ®å, ng−êi ta kh«ng khã nhËn ra c¸c<br /> hÕt víi NhËt B¶n, Mü, ViÖt Nam, mèi liªn kÕt cña Ên §é víi c¸c n−íc t¹o<br /> Australia) ®Ó t¹o thµnh chuçi liªn kÕt thµnh nh÷ng vßng cung chiÕn l−îc bao<br /> ®a tÇng kiÒm chÕ Trung Quèc. Trung quanh Trung Quèc - ®èi t−îng chÝnh<br /> Quèc ®· vµ ®ang bµnh tr−íng l·nh h¶i ë cña cuéc c¹nh tranh chiÕn l−îc ë ch©u ¸<br /> biÓn §«ng mét c¸ch quyÕt liÖt, ®· biÕn - Th¸i B×nh D−¬ng.<br /> biÓn §«ng thµnh ngßi næ nguy hiÓm Víi Trung Quèc, n¨m 2014 ®· cã<br /> nhÊt ë vïng Ên §é D−¬ng vµ Th¸i B×nh hµng lo¹t hµnh ®éng vò lùc, quyÕt ®o¸n,<br /> D−¬ng, ®e däa kh«ng chØ an ninh khu ®e däa hßa b×nh, an ninh vµ an toµn trªn<br /> vùc §«ng Nam ¸ vµ ASEAN, mµ cßn ®e biÓn do hä g©y ra. ë vïng biÓn Hoa §«ng<br /> däa an ninh cña c¶ ch©u ¸ nãi chung. cã tranh chÊp víi NhËt B¶n, Trung Quèc<br /> C¸c tranh chÊp ë biÓn §«ng kh«ng cßn ®· x©y dùng mét s©n bay gÇn quÇn ®¶o<br /> lµ tranh chÊp song ph−¬ng gi÷a Trung tranh chÊp Senkaku/§iÕu Ng−. Ngoµi ra,<br /> Quèc vµ ViÖt Nam hoÆc gi÷a Trung Trung Quèc cho x©y dùng mét c¨n cø<br /> Quèc víi Philippines hoÆc gi÷a Trung qu©n sù míi ë quÇn ®¶o Nanji chØ c¸ch<br /> Quèc víi c¸c n−íc thµnh viªn kh¸c n÷a. Senkaku/§iÕu Ng− Ýt phót bay. Tõ c¨n<br /> Do ®ã c¸c tháa thuËn ®èi t¸c chiÕn l−îc cø nµy, Trung Quèc cã thÓ dïng trùc<br /> míi ®©y gi÷a Mü víi Ên §é vµ gi÷a NhËt th¨ng vËn chuyÓn lÝnh cña Trung Quèc<br /> 18 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 2.2015<br /> <br /> <br /> mÊt kho¶ng 800km lµ tiÕp cËn quÇn trong c¸c héi nghÞ cÊp cao ASEAN 2014<br /> ®¶o Senkaku/§iÕu Ng−. Nh− vËy, chØ t¹i Myanmar. Trong c«ng luËn quèc tÕ,<br /> trong vßng vµi phót, cê Trung Quèc sÏ Mü, NhËt B¶n vµ Ên §é ®· ®−a ra<br /> xuÊt hiÖn trªn c¸c ®¶o vµ trªn m¹ng. nh÷ng c¶nh c¸o nghiªm kh¾c nhÊt ®èi<br /> §ã lµ lý do Trung Quèc lËp kh¸ nhiÒu víi Trung Quèc. Tr−íc søc Ðp cña lßng<br /> b·i ®¸p trùc th¨ng vµ còng lµ c¸ch hä yªu n−íc cña d©n téc ViÖt Nam vµ lªn ¸n<br /> b¾t ®Çu mét cuéc chiÕn mµ kh«ng bÞ coi cña c«ng luËn quèc tÕ, Trung Quèc ®·<br /> lµ kÎ g©y hÊn. Ngoµi ra, Trung Quèc ph¶i rót giµn khoan HD 981 ra khái<br /> cßn triÓn khai hµng tr¨m tµu tíi quÇn vïng biÓn ViÖt Nam ngµy 15/7/2014.<br /> ®¶o Osagawa thuéc chuçi ®¶o thø hai Nöa cuèi n¨m 2014 ®· diÔn ra c¸c cuéc<br /> trªn biÓn Hoa §«ng viÕng th¨m vµ ®µm ph¸n cÊp cao gi÷a<br /> (http://vietnamnet.vn/vn/chinh- hai n−íc nh»m æn ®Þnh t×nh h×nh, kh«i<br /> tri/216679/...). phôc quan hÖ ViÖt-Trung. Vµ chØ ®Õn<br /> Trªn biÓn §«ng, sù kiÖn g©y chÊn cuèi n¨m, mèi quan hÖ song ph−¬ng míi<br /> ®éng toµn thÕ giíi lµ viÖc Trung Quèc trë l¹i t−¬ng ®èi b×nh th−êng. Mét lÇn<br /> ngang nhiªn kÐo giµn khoan dÇu khÝ n÷a thÕ giíi l¹i chøng kiÕn thµnh c«ng<br /> HD 981 vµo h¹ ®Æt trong vïng ®Æc cña ngo¹i giao ViÖt Nam trong kÕt hîp<br /> quyÒn kinh tÕ cña ViÖt Nam. Cuéc x©m søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i,<br /> l¨ng kÕt hîp d©n sù vµ qu©n sù nµy cña bÎ gÉy ©m m−u vµ c¸c mèi ®e däa x©m<br /> Trung Quèc tuy chØ kÐo dµi h¬n hai l¨ng cña c¸c thÕ lùc ngo¹i bang.<br /> th¸ng (2/5-15/7/2014) nh−ng ®· t¹o ra HiÖn nay, giíi quan s¸t ®ang theo<br /> mét b−íc ngoÆt trong nhËn thøc cña thÕ dâi kiÓu thøc hµnh ®éng míi cña Trung<br /> giíi nãi chung vµ cña ng−êi ViÖt Nam Quèc trªn biÓn §«ng. §ã lµ hä ®ang tÝch<br /> nãi riªng vÒ chiÕn l−îc bµnh tr−íng cùc triÓn khai trªn quy m« lín viÖc ‘khai<br /> l·nh thæ vµ sù ngang ng−îc bÊt chÊp hoang’ c¸c b·i ®¸ vµ ®¶o kh«ng ng−êi<br /> luËt ph¸p quèc tÕ cña Trung Quèc. trªn quÇn ®¶o Tr−êng Sa cña ViÖt Nam,<br /> Trung Quèc ®· huy ®éng hµng tr¨m tµu san lÊp, më réng diÖn tÝch c¸c ®¶o, b·i<br /> qu©n sù vµ b¸n qu©n sù, nhiÒu m¸y bay ®¸ thµnh c¸c hßn ®¶o nh©n t¹o, x©y<br /> qu©n sù vµ trinh s¸t rÇm ré tiÕn vµo dùng chóng thµnh c¸c c¨n cø qu©n sù<br /> vïng biÓn ViÖt Nam, c¶n ph¸ vµ hung cho h¶i qu©n vµ kh«ng qu©n cã diÖn tÝch<br /> h·n ®©m va c¸c tµu c¶nh s¸t biÓn vµ nhiÒu km2. D− luËn ViÖt Nam vµ c«ng<br /> kiÓm ng− còng nh− tµu ®¸nh c¸ cña luËn quèc tÕ hÕt søc lo ng¹i vÒ hËu qu¶<br /> ViÖt Nam. PhÝa ViÖt Nam ®· nhiÒu lÇn cña h×nh th¸i x©m l¨ng míi nµy cña<br /> cã c«ng hµm ®Ò nghÞ Trung Quèc ®µm Trung Quèc - h×nh th¸i ‘chiÕn tranh<br /> ph¸n hßa b×nh ®Ó gi¶i quyÕt vô viÖc, nguéi’. Môc ®Ých cña Trung Quèc lµ t¹o<br /> nh−ng ®Òu bÞ l·nh ®¹o Trung Quèc b¸c thÕ ®øng chiÕn l−îc ë biÓn §«ng, lµm<br /> bá. Hµnh vi sai tr¸i cña Trung Quèc ®· bµn ®¹p ®Ó khèng chÕ toµn bé biÓn<br /> vÊp ph¶i lµn sãng ph¶n ®èi m¹nh mÏ §«ng, ®e däa an ninh vµ chñ quyÒn,<br /> cña ng−êi d©n ViÖt Nam vµ cña c«ng toµn vÑn l·nh thæ cña nhiÒu n−íc, ®e<br /> luËn quèc tÕ. Ng−êi ®øng ®Çu ChÝnh däa an ninh an toµn vµ tù do hµng h¶i<br /> phñ ViÖt Nam ®· liªn tôc tè c¸o hµnh vi trªn biÓn §«ng. TÝnh chÊt nguy hiÓm<br /> bÊt chÊp luËt ph¸p vµ ®¹o lý cña Trung cña thñ ®o¹n míi nµy lµ ë chç, Trung<br /> Quèc trªn c¸c diÔn ®µn quèc tÕ, nhÊt lµ Quèc dïng c¸c lùc l−îng vµ trang thiÕt<br /> ThÕ giíi ®Þa chÝnh trÞ n¨m 2014 19<br /> <br /> bÞ phi qu©n sù, tiÕn hµnh chiÕn thuËt quèc gia v× sù thÞnh v−îng chung, nh−<br /> ‘t»m ¨n d©u’ hay ‘l¸t c¾t Salam’ mét tiÕn tr×nh tÝch cùc cña ®µm ph¸n TPP,<br /> c¸ch ©m thÇm nh»m tõng b−íc chiÕm thµnh tùu to lín cña tiÕn tr×nh chuÈn bÞ<br /> trän biÓn §«ng, thùc hiÖn hoµn h¶o môc ra ®êi Céng ®ång ASEAN vµo cuèi n¨m<br /> tiªu ‘®−êng l−ìi bß’ mµ kh«ng gÆp ph¶n 2015, c¸c hîp t¸c song ph−¬ng gi÷a c¸c<br /> øng ®¸ng kÓ nµo tõ c¸c n−íc. V× thÕ, cã ®èi t¸c chiÕn l−îc vµ ®èi t¸c toµn diÖn<br /> thÓ nãi n¨m 2014 ®· khÐp l¹i nh−ng nh− gi÷a ViÖt Nam - Ên §é, ViÖt Nam -<br /> nh÷ng mèi lo ©u vÒ xu thÕ tiªu cùc cña Hµn Quèc, ViÖt Nam - NhËt B¶n, ViÖt<br /> côc diÖn chÝnh trÞ ch©u ¸ - Th¸i B×nh Nam - Mü, ViÖt Nam - Nga, kÓ c¶ tiÕn<br /> D−¬ng nãi chung vµ nguy c¬ tõ chñ tr×nh kh«i phôc quan hÖ ViÖt-Trung.<br /> nghÜa bµnh tr−íng Trung Quèc ®èi víi Chóng ta cã quyÒn hy väng vÒ mét<br /> ViÖt Nam vÉn kh«ng gi¶m ®i lµ bao. n¨m 2015 t−¬i s¸ng, hßa b×nh vµ thÞnh<br /> ViÖt Nam vÉn ph¶i kh«ng ngõng c¶nh v−îng cho toµn thÓ nh©n lo¹i nãi chung<br /> gi¸c, ®Êu tranh vµ ®¸nh thøc c«ng luËn vµ cho ViÖt Nam nãi riªng
<br /> quèc tÕ.<br /> IV. KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o<br /> N¨m 2014 ®· khÐp l¹i, bøc tranh 1. Paul Craig Roberts (2014), Russia<br /> ®Þa chÝnh trÞ thÕ giíi n¨m 2014 tá ra hÕt Under Attack,<br /> søc u ¸m trªn kh¾p mäi n¬i. Tõ nhiÒu http://www.paulcraigroberts.org/201<br /> 4/02/14/russia-attack-paul-craig-<br /> n¨m nay, ch−a bao giê con ng−êi c¶m<br /> roberts/<br /> thÊy bÊt an nh− b©y giê. Sù bÊt an ®Õn<br /> tõ chñ nghÜa khñng bè quèc tÕ, khñng 2. http://baodatviet.vn/the-gioi/quan-<br /> ho¶ng kinh tÕ - tµi chÝnh toµn cÇu, tõ he-quoc-te/nga-se-chet-chim-trong-<br /> c¸c xung ®ét khu vùc suèt tõ ch©u ¢u, dai-chien-dau-giua-my-va-opec-<br /> qua Trung §«ng ®Õn ch©u ¸ - Th¸i 3225258/<br /> B×nh D−¬ng, tõ c¸c dÞch bÖnh nguy 3. http://vietnamnet.vn/vn/quoc-<br /> hiÓm kh«ng thuèc ch÷a (dÞch Ebola) vµ te/217130/is-tra-n-to-i-afghanistan-<br /> tõ c¸c tham väng ®Þa chÝnh trÞ cæ ®iÓn va--pakistan.html<br /> cña mét sè thÕ lùc c−êng quyÒn. 4. http://nld.com.vn/thoi-su-quoc-<br /> Sù ®æ vì niÒm tin chiÕn l−îc gi÷a te/vu-tan-cong-tham-khoc-cua-<br /> c¸c nhµ n−íc ®ang ngµy cµng trë nªn râ boko-haram-qua-anh-ve-tinh-<br /> rÖt, g©y c¶n trë lín cho tiÕn tr×nh hîp t¸c 20150115200909673.htm<br /> gi÷a c¸c quèc gia trong gi¶i quyÕt c¸c bøc 5. http://vietnamnet.vn/vn/tuanvietna<br /> xóc cña thêi ®¹i vµ b¶o ®¶m nÒn hßa m/205294/bien-dong--can-the--<br /> b×nh bÒn v÷ng l©u dµi cho nh©n lo¹i. chan-vac--my-an-nhat-.html<br /> Tuy thÕ, thÕ giíi n¨m 2014 kh«ng 6. http://vietnamnet.vn/vn/chinh-<br /> chØ toµn lµ mµu x¸m, v× ®©u ®ã vÉn táa tri/216679/bao-my--tq-chuan-bi-<br /> s¸ng nh÷ng hîp t¸c thµnh c«ng gi÷a c¸c cho-chien-tranh.html<br />