intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Thị trường kế toán, kiểm toán Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế

Chia sẻ: ViDoraemi2711 ViDoraemi2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

38
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết đề cập đến những thuận lợi cũng những khó khăn, thách thức, đồng thời đưa ra một số ý kiến nhằm góp phần phát triển thị trường kế toán - kiểm toán Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế nói chung, với tư cách là thành viên của AEC nói riêng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Thị trường kế toán, kiểm toán Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế

THÒ TRÖÔØNG KEÁ TOAÙN, KIEÅM TOAÙN<br /> VIEÄT NAM TRONG BOÁI CAÛNH HOÄI NHAÄP<br /> KINH TEÁ QUOÁC TEÁ<br /> PGS.TS. Nguyễn Quang Hùng*<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> V<br /> iệt Nam hội nhập kinh tế quốc tế là một thực tế khách quan. Bên cạnh đó, với tư cách là<br /> thành viên của AEC, Việt Nam phải có nghĩa vụ thực hiện các thỏa thuận và nghĩa vụ của<br /> mình. Hội nhập kinh tế quốc tế, kế toán, kiểm toán Việt Nam đang đứng trước cơ hội và<br /> thách thức đòi hỏi chúng ta phải nắm bắt và có những định hướng phát triển. Bài viết đề<br /> cập đến những thuận lợi cũng những khó khăn, thách thức, đồng thời đưa ra một số ý kiến nhằm góp phần<br /> phát triển thị trường kế toán- kiểm toán Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế nói chung, với<br /> tư cách là thành viên của AEC nói riêng.<br /> Từ khóa: thị trường kế toán kiểm toán<br /> Vietnam accounting and auditing market in the context of international economic integration<br /> Vietnam’s integration into the international economy is an objective reality; besides, as a member of<br /> the AEC, Vietnam must be obliged to implement its agreements and obligations. International economic<br /> integration has made Vietnam’s accounting and auditing professional face opportunities and challenges that<br /> require us to grasp and have development orientations. The paper discusses the advantages and disadvantages<br /> and challenges and gives some ideas to contribute to the development of the Vietnamese accounting and<br /> auditing market in the context of international economic integration in general and as a member of the AEC<br /> in particular.<br /> Key word: accounting and auditing market<br /> <br /> 1. Một vài nét khái quát về bối cảnh hội nhập nâng cao minh bạch hóa, quản trị tốt cũng như bảo<br /> kinh tế quốc tế của Việt Nam hộ lao động và bảo vệ môi trường. Việc kết thúc<br /> đàm phán hiệp định TPP với các tiêu chuẩn mới<br /> Ngày 05 tháng 10 năm 2015, Bộ trưởng của 12<br /> và cao về thương mại và đầu tư tại khu vực châu Á<br /> nước tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình<br /> Thái Bình Dương được đánh giá là một bước quan<br /> Dương (TPP) đã tuyên bố kết thúc đàm phán. Kết<br /> trọng để tiến tới mục tiêu cao nhất về thương mại<br /> quả đàm phán là một hiệp định chất lượng cao,<br /> tự do và hội nhập trên toàn khu vực.<br /> tham vọng, toàn diện và cân bằng sẽ thúc đẩy tăng<br /> trưởng kinh tế; hỗ trợ tạo ra và duy trì việc làm; Ngày 22/11/2015: Tại Hội nghị thượng đỉnh<br /> thúc đẩy việc đổi mới, năng suất và tính cạnh tranh; ASEAN lần thứ 27, các nhà lãnh đạo ASEAN đã ký<br /> nâng cao mức sống, giảm nghèo tại các nước và kết Tuyên bố Kuala Lumpur về việc thành lập Cộng<br /> *Đại học Thương mại<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 115 - tháng 5/2017 47<br /> TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> đồng Kinh tế ASEAN (AEC). Mục tiêu hướng tới đã có trao đổi song phương với các nước ASEAN<br /> của AEC là một thị trường đơn nhất và cơ sở sản về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương. “Rất<br /> xuất chung, thông qua tự do lưu chuyển hàng hoá, mừng là các nước ASEAN có những nhận định và<br /> tự do lưu chuyển dịch vụ, tự do lưu chuyển đầu tư, đánh giá tương đối giống nhau về hiệp định này”.<br /> tự do lưu chuyển vốn, tự do lưu chuyển lao động Các nước trong nội khối Đông Nam Á đã thống<br /> có tay nghề; một khu vực kinh tế cạnh tranh, thông nhất sẽ thảo luận, đánh giá tình hình kỹ hơn về<br /> qua các chính sách về cạnh tranh, bảo hộ người TPP tại Hội nghị Bộ trưởng Thương mại APEC tại<br /> tiêu dùng, quyền sở hữu trí tuệ, phát triển cơ sở Hà Nội vào tháng 5 tới.<br /> hạ tầng, thuế quan thương mại điện tử; phát triển<br /> Trong khi đó, vào ngày 15/3/2017, đại diện Bộ<br /> kinh tế cân bằng thông qua các kế hoạch phát triển<br /> trưởng Ngoại giao, Thương mại các nước tham gia<br /> doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), sáng kiến hội<br /> đàm phán TPP đã kết thúc cuộc họp tại Chile với<br /> nhập nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển trong<br /> 3 chủ đề là khả năng TPP không có Mỹ; việc xây<br /> ASEAN; hội nhập vào nền kinh tế toàn cầu, thông<br /> dựng một hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu<br /> qua việc tham vấn chặt chẽ trong đàm phán đối tác<br /> vực và khu vực thương mại tự do Châu Á - Thái<br /> kinh tế, nâng cao năng lực tham gia vào mạng lưới<br /> Bình Dương... Ông Heraldo Munoz - Ngoại trưởng<br /> cung cấp toàn cầu.<br /> Chile đánh giá đây là cơ hội gửi đi thông điệp mạnh<br /> Ngày 23/1/2017 Tổng thống Mỹ Donald Trump mẽ về tự do thương mại, chống bảo hộ mậu dịch...<br /> đã ký sắc lệnh rút Mỹ khỏi Hiệp định Đối tác xuyên<br /> Theo Nikkei, tại cuộc họp diễn ra ở New York<br /> Thái Bình Dương (TPP). Động thái này của lãnh<br /> ngày 19/4/2017, ông Taro Aso - Phó Thủ tướng<br /> đạo nền kinh tế lớn nhất TPP đồng nghĩa với việc<br /> Nhật cho hay các nước thành viên còn lại của TPP<br /> 11 nước còn lại phải đàm phán lại hoặc “khai tử”<br /> sẽ có cuộc đàm phán để “thoả thuận TPP có hiệu<br /> hiệp định, bởi theo thoả thuận trước đó, TPP chỉ có<br /> lực mà không có Mỹ tại Diễn đàn Hợp tác Kinh<br /> hiệu lực được ít nhất 6 nước phê chuẩn trước tháng<br /> tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) 2017”. Cuộc<br /> 2/2018 và các nước này phải đóng góp ít nhất 85%<br /> đàm phán này được tiến hành cùng với cuộc họp<br /> GDP trong khối (tức là không thể thiếu Mỹ hoặc<br /> Bộ trưởng Thương mại APEC diễn ra tại Hà Nội<br /> Nhật). Trước diễn biến đó các nước tham gia Hiệp<br /> vào tháng 5 tới. Lãnh đạo Nhật Bản cho biết sẽ cố<br /> định đã có những động thái.<br /> gắng thúc đẩy các nước thành viên đi tới một thoả<br /> Chia sẻ sau loạt hội nghị của các Bộ trưởng Kinh thuận tại cuộc họp này. Ông Aso cũng nhấn mạnh<br /> tế ASEAN vừa diễn ra ở Philippines, Bộ trưởng các cuộc đàm phán đa phương như TPP sẽ giúp<br /> Công Thương - Trần Tuấn Anh cho biết Việt Nam Nhật nhận được nhiều lợi ích từ các nước khác,<br /> <br /> 48 Số 115 - tháng 5/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> trong khi các thoả thuận song phương mà Mỹ như ủng hộ, tài trợ Việt Nam trong phát triển nghề<br /> đang theo đuổi sẽ “không mang lại nhiều lợi ích nghiệp, hoàn thiện hệ thống luật pháp. Đồng thời,<br /> cho các nước”. Chánh Văn phòng Nội các Nhật Việt Nam cũng từng bước thực hiện các cam kết<br /> Bản - Yoshihide Suga cũng khẳng định tại cuộc hội nhập trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán theo các<br /> họp báo trong nước rằng Chính phủ “không loại điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết hoặc gia<br /> trừ bất kỳ khả năng nào”, song sẽ tiếp tục giải thích nhập. Có thể nêu một số thuận lợi cơ bản đối với kế<br /> các lợi ích TPP cho Mỹ, với hy vọng nước này sẽ toán, kiểm toán Việt Nam sau đây.<br /> thay đổi lập trường.<br /> Hệ thống pháp luật về kế toán, kiểm toán của<br /> Mặc dù vậy, trong bình diện ASEAN thì xu Việt Nam trong những năm qua đã liên tục được<br /> hướng chung vẫn là hợp tác, tăng cường hội nhập. phát triển và hoàn thiện, tiếp cận với các tiêu<br /> “Dường như xu hướng bảo hộ ở một số nơi càng chuẩn quốc tế và phù hợp hơn với yêu cầu của nền<br /> làm các nước ASEAN quyết tâm đẩy mạnh hợp tác kinh tế chuyển đổi sang cơ chế thị trường.<br /> kinh tế - thương mại hơn, cả trong nội khối cũng<br /> Để thống nhất quản lý kế toán, bảo đảm kế toán<br /> như với các đối tác bên ngoài”, theo Bộ trưởng Bộ<br /> là công cụ quản lý, giám sát chặt chẽ, có hiệu quả<br /> Công thương Trần Tuấn Anh. Ông cũng cho biết,<br /> mọi hoạt động kinh tế, tài chính, cung cấp thông<br /> Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) đã thống nhất<br /> tin đầy đủ, trung thực, kịp thời, công khai, minh<br /> lộ trình để sớm ký kết và đưa Hiệp định Thương<br /> bạch, đáp ứng yêu cầu tổ chức, quản lý điều hành<br /> mại tự do (FTA) Việt Nam - EU vào thực hiện thời<br /> của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức và<br /> gian tới. “Về kinh tế thị trường, EU khẳng định sẽ<br /> cá nhân, Quốc hội đã ban hành Luật Kế toán năm<br /> không có bất cứ biện pháp phân biệt đối xử nào với<br /> 2003, sửa đổi năm 2015 góp phần nâng cao tính<br /> Việt Nam...”. Như vậy, có thể nói rằng, trong bất<br /> pháp lý của hệ thống văn bản pháp luật về kế toán<br /> cứ hoàn cảnh nào, việc Việt Nam hội nhập kinh tế<br /> và đảm bảo sự quản lý thống nhất về kế toán.<br /> quốc tế là một thực tế khách quan. Bên cạnh đó,<br /> với tư cách là thành viên của AEC, Việt Nam phải Việt Nam đã sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện<br /> có nghĩa vụ thực hiện các thỏa thuận và nghĩa vụ căn bản hệ thống khuôn khổ pháp luật về kế toán<br /> của mình. Trước tình hình đó, kế toán, kiểm toán cho phù hợp với Luật Kế toán 2003, Luật Kế toán<br /> Việt Nam đang đứng trước cơ hội và thách thức đòi sửa đổi năm 2015 và thông lệ quốc tế. Hàng loạt<br /> hỏi chúng ta phải nắm bắt và có những định hướng văn bản hướng dẫn thực thi Luật Kế toán bao gồm<br /> phát triển. các Nghị định, chuẩn mực, chế độ kế toán và các<br /> thông tư hướng dẫn thực hiện các Chuẩn mực kế<br /> 2. Thuận lợi và cơ hội đối với kế toán, kiểm<br /> toán (CMKT) để đảm bảo tính thực thi của Luật Kế<br /> toán Việt Nam trong bối cảnh gia nhập kinh tế<br /> toán. Nội dung các văn bản hướng dẫn hiện hành<br /> quốc tế<br /> cơ bản đã phù hợp với hoạt động của nền kinh tế<br /> 2.1. Thuận lợi đối với kế toán - kiểm toán thị trường. Đặc biệt, Luật cho cho phép các đơn vị<br /> Việt Nam kế toán được quyền thuê các tổ chức, cá nhân có đủ<br /> Việt Nam đã có thời gian hội nhập tương đối tiêu chuẩn, điều kiện làm kế toán, kế toán trưởng.<br /> dài. Trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán, chúng ta đã Để đáp ứng nhu cầu dịch vụ kế toán phát triển lành<br /> đạt được nhiều thành tựu trên các mặt: hệ thống mạnh, các văn bản liên quan đến hoạt động nghề<br /> pháp lý, chuẩn mực về kế toán, kiểm toán được xây nghiệp kế toán đã được ban hành đầy đủ và đồng bộ,<br /> dựng và không ngừng hoàn thiện; thị trường dịch bao gồm quy chế thi và cấp chứng chỉ hành nghề kế<br /> vụ về kế toán, kiểm toán được hình thành và phát toán, quy định về đăng ký và quản lý hành nghề kế<br /> triển; các tổ chức, hội nghề nghiệp về kế toán, kiểm toán, quy chế kiểm soát chất lượng dịch vụ kế toán,<br /> toán ra đời từng bước đáp ứng được các nhu cầu quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh<br /> hội nhập quốc tế; các tổ chức nghề nghiệp quốc tế vực kế toán, quy định về xử phạt vi phạm trong hoạt<br /> thâm nhập vào Việt Nam góp phần thúc đẩy, cũng động kế toán của các tổ chức, cá nhân có liên quan.<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 115 - tháng 5/2017 49<br /> TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN<br /> <br /> Từ năm 2000, Việt Nam bắt đầu nghiên cứu, xây nghiệp nhỏ và vừa, cơ sở ngoài công lập; hướng<br /> dựng và công bố Hệ thống Chuẩn mực kế toán Việt dẫn kế toán bổ sung những nghiệp vụ kinh tế đặc<br /> Nam trên cơ sở nghiên cứu, vận dụng hệ thống thù cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước<br /> Chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS) và chuẩn mực ngoài. Ngày 22/12/2014, Bộ Trưởng Bộ Tài chính<br /> Báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) phù hợp với điều ký Thông tư số 200/2014/TT-BTC thay thế Quyết<br /> kiện thực tiễn và trình độ phát triển của Việt Nam. định số 15/2006 ngày 20/03/2006 về chế độ kế toán<br /> Việc ban hành hệ thống Chuẩn mực kế toán đã góp doanh nghiệp và Quyết định 202/2014 về hướng<br /> phần quan trọng trong việc hướng các hoạt động dẫn lập báo cáo tài chính hợp nhất.<br /> kế toán của doanh nghiệp từng bước phù hợp với<br /> Cùng với công cuộc đổi mới và hoàn thiện hệ<br /> tiêu chuẩn quốc tế và được quốc tế thừa nhận. Cho<br /> thống khuôn khổ pháp luật về kế toán, việc phát<br /> đến nay, Việt Nam đã ban hành được 26 Chuẩn<br /> triển hoạt động kiểm toán độc lập là điều kiện cần<br /> mực kế toán, bao quát hầu hết các lĩnh vực hoạt<br /> thiết để đảm bảo tính tuân thủ đối với các quy định<br /> động của mọi loại hình doanh nghiệp, các thông<br /> về kế toán, tính công khai, minh bạch và trách<br /> tư hướng dẫn thực hiện các Chuẩn mực kế toán đã<br /> nhiệm giải trình đối với các Báo cáo tài chính, làm<br /> ban hành, một chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế<br /> lành mạnh hóa môi trường đầu tư. Luật Kiểm toán<br /> toán, kiểm toán Việt Nam trên cơ sở bộ chuẩn mực<br /> độc lập số 67/2011/QH12 do Quốc hội ban hành,<br /> đạo đức nghề nghiệp của Liên đoàn Kế toán Quốc<br /> có hiệu lực ngày 01/01/2012, quy định nguyên tắc,<br /> tế (IFAC).<br /> điều kiện, phạm vi, hình thức hoạt động kiểm toán<br /> Việc ban hành hệ thống Chuẩn mực kế toán Việt độc lập; quyền, nghĩa vụ của kiểm toán viên hành<br /> Nam trong thời gian qua đã đóng góp một phần nghề, doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh<br /> quan trọng trong việc hoàn thiện khuôn khổ pháp nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam và đơn<br /> lý về kế toán, tăng cường tính minh bạch của thông vị được kiểm toán.<br /> tin tài chính và tạo dựng môi trường kinh doanh<br /> Dịch vụ kế toán kiểm toán hình thành và phát<br /> phù hợp với khu vực và quốc tế, duy trì niềm tin<br /> triển nhanh, các công ty kiểm toán lớn nhất thế<br /> cho các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Bộ<br /> giới đã vào Việt Nam, bảo trợ cho các hoạt động<br /> Tài chính tiếp tục ban hành mới và cập nhật, sửa<br /> kiểm toán của Việt Nam.<br /> đổi, bổ sung các Chuẩn mực kế toán đã ban hành<br /> nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống khuôn khổ Trong khuôn khổ cam kết với WTO, Việt Nam<br /> pháp lý về kế toán, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh đã mở cửa hoàn toàn cho các nhà đầu tư nước ngoài<br /> tế – xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế, tăng cường đối với lĩnh vực dịch vụ này. Có thể nói, dịch vụ<br /> tính minh bạch của thông tin tài chính và đảm bảo kế toán, kiểm toán đã trở thành ngành nghề kinh<br /> hệ thống kế toán Việt Nam luôn phù hợp với thông doanh có điều kiện, hoạt động độc lập và được xã<br /> lệ mới nhất của kế toán quốc tế, tạo niềm tin cho hội hoá và chính thức được công nhận trong khuôn<br /> các nhà đầu tư nước ngoài, góp phần thúc đẩy đầu khổ pháp luật của Nhà nước. Hoạt động của tổ<br /> tư nước ngoài vào Việt Nam. chức nghề nghiệp về kế toán, kiểm toán được đổi<br /> mới, phong phú và đa dạng. Thị trường kế toán,<br /> Để Chuẩn mực kế toán đi vào cuộc sống, Bộ Tài<br /> kiểm toán sôi động hơn và hệ thống pháp luật về<br /> chính đã ban hành Chế độ kế toán doanh nghiệp<br /> kế toán, kiểm toán trở nên phù hợp hơn với thông<br /> theo Quyết định số 15/2006/QĐ-BTC. Trên cơ sở<br /> lệ quốc tế. Điều này đặc biệt quan trọng khi Hiệp<br /> Chế độ kế toán doanh nghiệp, Bộ Tài chính đã và<br /> định khung về thừa nhận lẫn nhau (MRA) trong<br /> đang tiếp tục hướng dẫn chế độ kế toán cho các<br /> lĩnh vực kế toán, kiểm toán đã được ký kết giữa các<br /> lĩnh vực đặc thù và phù hợp với từng loại hình<br /> nước ASEAN.<br /> doanh nghiệp như chế độ kế toán áp dụng cho<br /> doanh nghiệp bảo hiểm, công ty chứng khoán, các Các tổ chức nghề nghiệp hình thành và phát<br /> quỹ đầu tư chứng khoán, các công ty quản lý quỹ triển các hoạt động có hiệu lực, hiệu quả. Việt Nam<br /> đầu tư chứng khoán; chế độ kế toán cho các doanh đã nhận thức được tầm quan trọng của tổ chức nghề<br /> <br /> 50 Số 115 - tháng 5/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> nghiệp, góp phần quản lý hoạt động kế toán, kiểm là tổ chức nghề nghiệp quản lý các kế toán viên công<br /> toán và đang thúc đẩy sự phát triển của tổ chức nghề chứng tại Hoa Kỳ. Tiền thân của AICPA là Hiệp hội<br /> nghiệp theo hướng chuyên nghiệp. Hội Kế toán kế toán viên công Hoa kỳ (AAPA) được thành lập<br /> và Kiểm toán Việt Nam (VAA) được thành lập từ năm 1887. Vai trò ban đầu của tổ chức này là đáp ứng<br /> năm 1994. Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam nhu cầu đào tạo các kế toán viên công chứng (CPA).<br /> (VACPA) được thành lập năm 2005, là một Hội Đến nay, tổ chức này là cơ quan có ảnh hưởng quan<br /> thành viên tích cực và quan trọng của VAA. trọng đến việc hoàn thiện các chuẩn mực kế toán và<br /> thực tiễn kế toán. Nhiệm vụ của AICPA là đào tạo<br /> Các tổ chức này thể hiện sự kết hợp giữa quản<br /> và đem lại cho các thành viên những kiến thức và kỹ<br /> lý nhà nước và với quản lý của các tổ chức nghề<br /> năng quản lý để những dịch vụ họ cung cấp mang<br /> nghiệp, tạo môi trường về pháp lý và nghề nghiệp,<br /> đến nhiều lợi ích cho xã hội và thể hiện được tính<br /> tạo điều kiện cho thị trường dịch vụ về kế toán,<br /> chuyên nghiệp cao.<br /> kiểm toán hoạt động và phát triển. Bên cạnh đó,<br /> tổ chức nghề nghiệp về kiểm toán theo uỷ quyền Hội Kiểm toán viên nội bộ (Institute of<br /> của Bộ Tài chính thực hiện kiểm tra tình hình tuân Internal Auditors - IIA) là tổ chức nghề nghiệp<br /> thủ pháp luật và chất lượng dịch vụ kiểm toán của của những người hành nghề kiểm toán nội bộ,<br /> các doanh nghiệp kiểm toán; khắc phục, sửa chữa quản trị rủi ro, kiểm toán hệ thống thông tin kế<br /> nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ cung cấp, đảm toán … tại các tổ chức. IIA được thành lập năm<br /> bảo sự tin cậy của các thông tin được kiểm toán. 1941 tại Hoa Kỳ và trụ sở chính tại đây. Tuy nhiên,<br /> Các tổ chức này là chỗ dựa vững chắc cho hệ thống hiện nay IIA hướng đến sự phát triển quốc tế với<br /> dịch vụ về kế toán, kiểm toán phát triển. khoảng 180.000 thành viên (gọi là CIA - Certified<br /> Internal Auditor) ở 190 quốc gia trên thế giới.<br /> Một số công việc quản lý hành nghề kế toán,<br /> kiểm toán do Bộ Tài chính Việt Nam thực hiện từ Hội Kế toán viên quản trị (Institute of<br /> trước đến nay đã từng bước được chuyển giao cho management Accountants - IMA) là tổ chức nghề<br /> hội nghề nghiệp như đăng ký và quản lý hành nghề nghiệp của những kế toán viên quản trị chuyên<br /> kế toán, kiểm toán; bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp nghiệp, được thành lập năm 1919 tại Hoa Kỳ và<br /> vụ và cập nhật kiến thức cho người hành nghề; hiện nay là một tổ chức hoạt động trên toàn cầu<br /> nghiên cứu, cập nhật, soạn thảo để trình Bộ Tài (gọi là CMA - Certified Management Accountant).<br /> chính ban hành các chuẩn mực kiểm toán (VSA)<br /> Hội Kế toán viên công chứng Anh quốc<br /> (công việc này Bộ Tài chính đã giao cho VACPA<br /> (Association of Chartered Certified Accountants<br /> triển khai thực hiện). Hội nghề nghiệp kế toán,<br /> - ACCA) thành lập năm 1904. ACCA là tổ chức<br /> kiểm toán đã có nhiều hoạt động thiết thực góp<br /> nghề nghiệp có tốc độ phát triển nhanh trên thế<br /> phần nâng cao chất lượng dịch vụ kế toán, kiểm<br /> giới với khoảng 188.000 hội viên tại 181 quốc gia<br /> toán. VAA hiện là thành viên chính thức của Liên<br /> trên toàn cầu và hơn 480.000 học viên đang theo<br /> đoàn Kế toán quốc tế (IFAC), thành viên Liên đoàn<br /> học các chương trình ACCA (trong đó hơn 72% là<br /> Kế toán ASEAN (AFA).<br /> thành viên ngoài nước Anh).<br /> Các tổ chức nghề nghiệp quốc tế thâm nhập vào<br /> Hội Kế toán viên công chứng Australia (Certified<br /> Việt Nam sớm, hoạt động mạnh, đã hỗ trợ, phối<br /> Practising Accountants Australia - CPA Astralia)<br /> hợp để truyển bá thông lệ quốc tế vào Việt Nam,<br /> là một trong ba tổ chức nghề nghiệp lớn nhất châu<br /> hỗ trợ phát triển dịch vụ kế toán, kiểm toán. Các<br /> Úc được thành lập năm 1886. CPA Australia chủ yếu<br /> tổ chức nghề nghiệp có ảnh hưởng rất lớn đến sự<br /> phát triển các loại hình dịch vụ gồm giáo dục, đào tạo,<br /> phát triển của nghề nghiệp kế toán - kiểm toán của<br /> hỗ trợ và giúp đỡ kỹ thuật cho người học giúp phát<br /> Việt Nam:<br /> triển các kỹ năng cần thiết trong nghề nghiệp. CPA<br /> Hội Kế toán viên công chứng Hoa Kỳ (American Australia hiện có hơn 132.000 thành viên hoạt động<br /> Institute of Certified Public Accountants - AICPA) trong những lĩnh vực kế toán, tài chính và kiểm toán.<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 115 - tháng 5/2017 51<br /> TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Liên đoàn Kế toán Quốc tế (International 2000 kế toán, kiểm toán viên làm dịch vụ kế toán,<br /> Federation of Accountants - IFAC) là tổ chức nghề kiểm toán. Trong các công ty kiểm toán có vốn đầu<br /> nghiệp kế toán quốc tế, được thành lập năm 1977 tư nước ngoài thì lực lượng quản lý là người Việt<br /> nhằm mục đích tăng cường sức mạnh của nghề Nam chiếm phần lớn và được quốc tế thừa nhận.<br /> nghiệp kế toán vì lợi ích xã hội, thông qua việc: Phát<br /> 2.2. Cơ hội đối với kế toán kiểm toán Việt Nam<br /> triển các chuẩn mực quốc tế chất lượng cao; thúc<br /> trong bối cảnh gia nhập kinh tế quốc tế<br /> đẩy sự phối hợp và hợp tác giữa các thành viên và<br /> với các tổ chức quốc tế khác; đại diện phát ngôn cho Việc hội nhập kinh tế quốc tế trong đó có AEC<br /> nghề nghiệp kế toán trên phạm vi quốc tế. tạo điều kiện thuận lợi cho người làm kế toán, kiểm<br /> toán ở Việt Nam có nhiều cơ hội việc làm, cơ hội<br /> IFAC ban hành các chuẩn mực quốc tế về kiểm<br /> học tập kinh nghiệm từ những quốc gia có bề dày<br /> toán về đạo đức nghề nghiệp, về đào tạo kế toán và<br /> phát triển trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán thông<br /> về kế toán khu vực công. IFAC hiện nay nhận trách<br /> qua các phương thức cung cấp dịch vụ mang tính<br /> nhiệm tổ chức Diễn đàn kế toán quốc tế (World<br /> thương mại quốc tế. Các công ty hành nghề kế toán,<br /> Congress of Accountants –WCOA). WCOA được<br /> tổ chức lần đầu năm 1904, từ năm 1977, được tổ kiểm toán ở Việt Nam có thể cung cấp dịch vụ ra<br /> chức 5 năm một lần và từ năm 2002, được tổ chức 4 nước ngoài theo quy định của pháp luật Việt Nam;<br /> năm một lần bởi IFAC. WCOA là nơi bàn bạc, chia các doanh nghiệp kế toán, kiểm toán nước ngoài<br /> sẻ và tranh luận về những giải pháp toàn cầu của có thể mở công ty, chi nhánh ở Việt Nam để thực<br /> nghề nghiệp vì lợi ích của công chúng, nhà đầu tư hiện việc kinh doanh; các hiệp hội nghề nghiệp<br /> và doanh nghiệp trên thế giới. như Hội kế toán viên công chứng Anh ACCA, Hội<br /> kế toán công chứng Australia… đều mở văn phòng<br /> Lực lượng chuyên nghiệp của Việt Nam có<br /> đại diện ở Việt Nam. Bên cạnh đó, khi gia nhập<br /> sự lớn mạnh không ngừng. Theo ông Đặng Thái<br /> các doanh nghiệp kiểm toán quốc tế, các công ty<br /> Hùng tại Hội thảo quốc tế “Gia nhập TPP & AEC<br /> Việt Nam có thể cử nhân viên trao đổi, học tập, làm<br /> - thời cơ và thách thức đối với kế toán kiểm toán<br /> việc cũng như tham gia các khóa học các chứng chỉ<br /> Việt Nam” do Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh<br /> kiểm toán quốc tế giúp nâng cao trình độ chuyên<br /> (ACCA) phối hợp với Hội kế toán và kiểm toán<br /> môn của nhân viên.<br /> Việt Nam (VAA) tổ chức ngày 18/12 tại Hà Nội thì<br /> hiện nay Việt Nam có khoảng 5000 kế toán, kiểm Kế toán, kiểm toán Việt Nam sẽ nhận được sự<br /> toán viên được cấp chứng chỉ, trong đó có khoảng hỗ trợ của các chuyên gia nước ngoài trong quá<br /> <br /> 52 Số 115 - tháng 5/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> trình soạn thảo các chuẩn mực kế toán và kiểm trường, xã hội… theo thông lệ quốc tế. Trong khi<br /> toán. Để việc hội nhập thuận lợi, dễ dàng hơn đòi đó, hệ thống luật pháp của Việt Nam hiện nay kém<br /> hỏi hệ thống kế toán, kiểm toán phải phù hợp với phát triển hơn những đối tác khác trên thế giới.<br /> thông lệ quốc tế. Quá trình soạn thảo các chuẩn Luật pháp của Việt Nam yếu từ khâu soạn thảo đến<br /> mực kế toán, kiểm toán có sự tham gia của các ban hành, thực thi. Hiện tại Việt Nam vẫn tồn tại<br /> chuyên gia từ các công ty kiểm toán, các trường đại tình trạng phải sử dụng nhiều văn bản dưới luật để<br /> học trên cả nước và cả các chuyên gia nước ngoài sẽ triển khai một luật. Các bộ chỉ tiêu đánh giá chất<br /> giúp cho việc soạn thảo tiến hành thuận lợi và đạt lượng sản phẩm, mức độ phát triển của các ngành<br /> chất lượng cao. và cả nền kinh tế nói chung còn khác biệt lớn so với<br /> thông lệ quốc tế cả về chất lượng lẫn phương thức<br /> Việc hội nhập kinh tế quốc tế sẽ giúp các nhân<br /> tính toán. Để thực thi cam kết trong các Hiệp định,<br /> viên hành nghề kế toán, kiểm toán nâng cao kỹ<br /> Việt Nam sẽ phải điều chỉnh, sửa đổi nhiều quy<br /> năng nghề nghiệp, kỹ năng mềm và trình độ ngoại<br /> định pháp luật cũng như các chỉ tiêu chất lượng về<br /> ngữ. Bên cạnh đó, khi làm việc ở nhiều quốc gia<br /> thương mại, đầu tư, đấu thầu, sở hữu trí tuệ…<br /> khác nhau sẽ làm tăng tính linh hoạt, khả năng<br /> thích ứng với môi trường làm việc đa văn hóa của Kinh tế thị trường ở Việt Nam định hướng XHCN<br /> nhân viên hành nghề kế toán, kiểm toán Việt Nam. đang trong thời kỳ chuyển đổi, các quy luật của thị<br /> trường về cung cầu-cạnh tranh-giá cả chưa thực sự<br /> 3. Thách thức, khó khăn với thị trường kế<br /> được phát huy. Thị trường ở Việt Nam về cơ bản mới<br /> toán, kiểm toán Việt Nam<br /> có thị trường sản phẩm; thị trường vốn, lao động,<br /> 3.1. Thách thức, khó khăn đối với nền kinh tế khoa học công nghệ… còn ở mức khiêm tốn.<br /> nói chung<br /> Việt Nam đã có những bước tiến lớn trong công<br /> Bên cạnh những thuận lợi, việc cam kết và thực cuộc tự do hoá nền kinh tế và đã trở thành thành<br /> hiện các cam kết sâu rộng trong bối cảnh hội nhập viên của WTO. Tuy vậy, Việt Nam vẫn còn nhiều<br /> kinh tế quốc tế sẽ đặt ra những thách thức không hạn chế trong các tiêu chuẩn lao động, sở hữu trí<br /> nhỏ, đặc biệt là sức ép về mở cửa thị trường, cạnh tuệ và vấn đề tham nhũng. Vấn đề quyền sở hữu trí<br /> tranh đối với các doanh nghiệp của Việt Nam vốn tuệ chưa được đảm bảo, sản phẩm lậu và nhái vẫn<br /> còn yếu, khả năng quản lý còn nhiều bất cập. Các được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường, vi phạm bản<br /> ngành dịch vụ chịu sức ép cạnh tranh lớn là ngân quyền là vấn đề nhức nhối và chưa có biện pháp<br /> hàng, thương mại bán lẻ, viễn thông, vận tải, bảo triệt để.<br /> hiểm, tài chính với nước ngoài.<br /> 3.2. Thách thức, khó khăn đối với thị trường kế<br /> Hội nhập kinh tế quốc tế tạo nhiều cơ hội cho toán- kiểm toán Việt Nam<br /> Việt Nam, song nó cũng đòi hỏi Việt Nam phải<br /> Đối với lĩnh vực kế toán, kiểm toán Việt Nam<br /> tăng cường cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao<br /> khi hội nhập kinh tế quốc tế gặp không ít thách<br /> tính thị trường, đẩy mạnh công cuộc tái cơ cấu, đổi<br /> thức, trước hết là thách thức liên quan đến việc thừa<br /> mới mô hình tăng trưởng, đổi mới thể chế.<br /> nhận chứng chỉ nghề nghiệp giữa các nước tham gia,<br /> Độ mở của nền kinh tế Việt Nam còn ở mức độ vì thế Việt Nam cần phải có sự đánh giá lại về tiêu<br /> thấp, tính bảo hộ nhiều hơn các quốc gia. Trên thực chuẩn, điều kiện, nội dung tổ chức thi và cấp chứng<br /> tế, ở Việt Nam các thị trường dịch vụ, thị trường chỉ kế toán viên hành nghề để đáp ứng được đòi hỏi<br /> lao động, khoa học-công nghệ… vẫn chưa phát của quốc tế.<br /> triển hoàn chỉnh hoặc mới chỉ manh nha.<br /> Khả năng cạnh tranh của các công ty kiểm toán<br /> Việc cam kết và thực hiện các cam kết sâu và Việt Nam hiện nay còn thấp so với các công ty có<br /> rộng trong khuôn khổ các thỏa thuận sẽ đòi hỏi Việt vốn đầu tư nước ngoài. Phần lớn các công ty Việt<br /> Nam trong việc phải nhanh chóng kiện toàn hệ thống Nam có quy mô nhỏ, năng lực tài chính giới hạn,<br /> luật pháp; các chỉ tiêu về chất lượng sản phẩm, môi đội ngũ nhân viên thiếu về số lượng và yếu về chất<br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 115 - tháng 5/2017 53<br /> TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN<br /> <br /> lượng nên chưa đủ tiềm lực để cung cấp dịch vụ hệ thống chuẩn mực kế toán, tiếp tục hoàn thiện hệ<br /> sang nước ngoài mà chỉ mới cung cấp dịch vụ cho thống chuẩn mực kiểm toán cho dịch vụ kiểm toán,<br /> khách hàng trong nước. Như vậy, nếu không chuẩn ban hành hệ thống chuẩn mực kế toán công. Hệ<br /> bị kỹ lưỡng nguồn nhân lực thì có khả năng kiểm thống văn bản pháp luật về kế toán, kiểm toán cần<br /> toán viên các nước phát triển hơn như Singapore, hoàn thiện theo hướng phù hợp với chuẩn mực,<br /> Thailand, Malaysia, Philippines có thể sang Việt thông lệ quốc tế. Để thực hiện được điều này, cơ<br /> Nam cạnh tranh trực tiếp với người lao động nước quan nhà nước cần huy động sự hợp tác của các<br /> ta, lao động trong nước có thể khó tìm việc ở các chuyên gia đến từ các Bộ, ban ngành có liên quan,<br /> công ty kiểm toán lớn (Big 4) ngay trên sân nhà. các trường đại học, các công ty kế toán - kiểm toán,<br /> hội nghề nghiệp... Ngoài ra, cần tranh thủ sự hợp<br /> Nhân viên có chứng chỉ kế toán còn nhiều hạn chế<br /> tác của các chuyên gia nước ngoài để học tập kinh<br /> trong sử dụng ngoại ngữ vì thế khó làm việc trong<br /> nghiệm, trao đổi nhằm nâng cao chất lượng của hệ<br /> môi trường hội nhập. Số lượng nhân sự ngành kế<br /> thống chuẩn mực kế toán, kiểm toán Việt Nam.<br /> toán, kiểm toán được đào tạo hàng năm của các cơ<br /> sở đào tạo là rất lớn nhưng trình độ chuyên môn, Đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện các giải pháp<br /> trình độ ngoại ngữ và các kỹ năng mềm khác của chiến lược do Chính phủ đã đề ra, cần phải phân<br /> đội ngũ cán bộ kế toán, kiểm toán chưa cao, chưa định rõ vai trò của Nhà nước và vai trò của tổ chức<br /> đạt được đến mặt bằng chung của khu vực. Hiện nghề nghiệp trên cơ sở củng cố, đề cao vai trò, nâng<br /> tại, số lượng kiểm toán viên nắm vững các thông lệ cao tính tự chủ của các tổ chức nghề nghiệp Việt<br /> và nguyên tắc kế toán quốc tế chưa nhiều. Nam, dần chuyển giao việc quản lý hành nghề kế<br /> Quá trình hội nhập tạo cơ hội cho công dân các toán, kiểm toán cho các hội nghề nghiệp. Theo đó,<br /> nước di chuyển tự do trong khối dẫn đến việc các việc ban hành chuẩn mực kế toán, kiểm toán, việc<br /> nước trong khối ASEAN phát triển ngành kiểm quản lý và kiểm tra hành nghề kế toán, kiểm toán,<br /> toán đi trước chúng ta như Singapore, Thailand, việc tổ chức ôn thi, thi và cấp chứng chỉ nghề<br /> Malaysia, Philippines... với số lượng kiểm toán viên nghiệp về kế toán và kiểm toán cần sớm giao cho<br /> lớn và trình độ ngoại ngữ tốt sẽ chuyển sang Việt hội nghề nghiệp theo đúng thông lệ quốc tế. Nâng<br /> Nam làm việc và cạnh tranh trực tiếp với đội ngũ cao vai trò của hội nghề nghiệp như hội kiểm<br /> kế toán, kiểm toán trong nước. toán viên hành nghề (VACPA), chi hội kế toán<br /> hành nghề Việt Nam (VICA)… giúp tăng cường<br /> 4. Một số giải pháp kiến nghị nhằm phát triển kiểm tra, giám sát chất lượng hành nghề kế toán,<br /> thị trường kế toán - kiểm toán Việt Nam kiểm toán để đảm bảo những người đủ điều kiện<br /> Phát biểu tại Hội thảo quốc tế “Gia nhập TPP & mới có thể hành nghề. Có như vậy mới nâng cao<br /> AEC - thời cơ và thách thức đối với kế toán kiểm chất lượng và tính cạnh tranh của những công ty<br /> toán Việt Nam”, PGS.TS Đặng Văn Thanh Chủ tịch kiểm toán Việt Nam trên thị trường. Đồng thời,<br /> Hội kế toán và kiểm toán Việt Nam khẳng định: khi những chuẩn mực mới ban hành, hội nghề<br /> Theo cam kết quốc tế, Việt Nam sẽ mở cửa lĩnh vực nghiệp nên mời những chuyên gia trao đổi, cập<br /> kế toán kiểm toán và tài chính, với mục tiêu mở nhật kiến thức mới thông qua các lớp đào tạo để<br /> cửa rộng rãi vào năm 2020. Với thực tế AEC là thị nâng cao trình độ đội ngũ kế toán viên, kiểm toán<br /> trường dịch vụ tự do, cho phép tự do di chuyển thể viên hành nghề.<br /> nhân, lao động chuyên nghiệp và thừa nhận những Hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các hội nghề nghiệp<br /> chứng chỉ hành nghề... đây sẽ là một thách thức trên thế giới để đào tạo đội ngũ kế toán viên, kiểm<br /> lớn cho Việt Nam; đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực để toán viên đạt trình độ ngang bằng với trình độ của<br /> có thể đáp ứng và cạnh tranh được. Để có thể hội<br /> khu vực. Đẩy mạnh việc thỏa thuận, hợp tác giữa<br /> nhập tốt, theo chúng tôi, cần giải quyết những vấn<br /> các quốc gia trong khối ASEAN để tiến tới công<br /> đề căn bản sau:<br /> nhận các bằng cấp và chứng chỉ hành nghề lẫn<br /> Rà soát lại toàn bộ hệ thống pháp lý, luật pháp, nhau. Thiết lập mối liên kết giữa cơ quan nhà nước,<br /> <br /> 54 Số 115 - tháng 5/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN<br /> cơ sở đào tạo, hội nghề nghiệp và doanh nghiệp. nâng cao chất lượng và lập kế hoạch triển khai quy<br /> Trong đó, các cơ quan nhà nước, hội nghề nghiệp chế hoạt động hỗ trợ hội viên nâng cao chất lượng<br /> đóng vai trò ban hành, hướng dẫn doanh nghiệp dịch vụ và kiểm soát chất lượng hiệu quả hơn.<br /> thực hiện. Trong quá trình thực hiện, doanh nghiệp<br /> Các doanh nghiệp hành nghề kế toán, kiểm toán<br /> sẽ đóng góp ý kiến để cơ quan nhà nước điều chỉnh<br /> cần thường xuyên huấn luyện các nhân viên kế toán<br /> lại hệ thống văn bản pháp luật phù hợp hơn với<br /> hiểu biết các chuẩn mực kế toán, các chế độ kế toán<br /> tình hình thực tế.<br /> mới, các quy định về thuế hiện hành và đóng góp<br /> Tổ chức quản lý tốt thị trường dịch vụ kế toán, các ý kiến về việc áp dụng các văn bản pháp quy<br /> kiểm toán, hoàn thiện cơ chế quản lý theo hướng về kế toán trong thực tế tại doanh nghiệp thông<br /> cung cấp các công cụ cho các doanh nghiệp Việt qua các tổ chức nghề nghiệp, các lớp bồi dưỡng tập<br /> Nam phát triển và thực hiện các dịch vụ của mình huấn nghiệp vụ…; khuyến khích và tạo điều kiện<br /> ở trong nước và ngoài nước, các doanh nghiệp kế để nhân viên học các chứng chỉ kiểm toán quốc<br /> toán, kiểm toán nước ngoài hoạt động tại Việt Nam. tế; phối hợp với các trường đại học trong việc đổi<br /> Nâng cao năng lực cạnh tranh của các công ty mới nội dung và chương trình đào tạo thông qua<br /> kiểm toán trong nước bằng cách tái cơ cấu, sáp việc phản hồi về chất lượng sinh viên ra trường;<br /> nhập đối với các công ty có quy mô nhỏ, tham gia phối hợp với các trường đại học trong công tác đào<br /> các hãng kiểm toán nước ngoài. tạo thông qua việc tiếp nhận sinh viên thực tập<br /> nghề nghiệp, các buổi nói chuyện chuyên đề, định<br /> Các cơ sở đào tạo kế toán cần đổi mới chương hướng nghề nghiệp; tham gia phản biện các chính<br /> trình đào tạo theo hướng tiệm cận với chuẩn mực kế sách chế độ kế toán, kiểm toán mới.<br /> toán quốc tế ISA, chuẩn mực Báo cáo tài chính quốc<br /> tế IFRS. Đẩy mạnh phối hợp và tăng cường hợp tác Đối với các nhân viên hành nghề kế toán, kiểm<br /> với ACCA, CPA Úc, CIMA… để đổi mới nội dung toán cần thường xuyên cập nhật kiến thức về kế<br /> và chương trình đào tạo. Tăng cường giảng dạy toán, kiểm toán, tài chính, thuế…; tăng cường năng<br /> ngoại ngữ và ngoại ngữ chuyên ngành thông qua lực ngoại ngữ; học chuyển đổi sang các bằng cấp<br /> mô hình đào tạo cử nhân kế toán chất lượng cao quốc tế được công nhận tại Việt Nam: ACCA, CPA<br /> để sinh viên có thể chuyển đổi sang bằng cấp quốc Úc, CPA Mỹ, CIMA…<br /> tế (ACCA, CPA Úc, CIMA…) dễ dàng hơn. Đối<br /> với sinh viên chuyên ngành kế toán, kiểm toán cần<br /> thực hiện nghiêm ngặt quy định chuẩn đầu ra về TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> ngoại ngữ. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan ban 1. Bộ Công thương Việt Nam- Hiệp định đối<br /> ngành như Bộ Tài chính, Hội nghề nghiệp trong tác xuyên Thái Bình Dương-TPP.<br /> việc soạn thảo các chuẩn mực kế toán, kiểm toán 2. http://tpp.moit.gov.vn/.<br /> mới qua đó giúp nhà trường đẩy nhanh việc đổi 3. http://www.hoinhap.org.vn/.<br /> mới giáo trình một cách toàn diện và phù hợp với 4. Tài liệu Hội thảo quốc tế: Gia nhập TPP &<br /> yêu cầu thực tiễn. Phối hợp chặt chẽ với các doanh AEC- thời cơ và thách thức đối với kế toán<br /> nghiệp và tiếp nhận các ý kiến phản hồi để đổi mới kiểm toán Việt Nam ngày 18/12- Hà Nội.<br /> chương trình và nội dung đào tạo. 5. http://www.mofahcm.gov.vn/vi/mofa/<br /> nr 0 9 1 0 1 9 0 8 0 1 3 4 / nr 0 9 1 0 1 9 0 8 3 6 4 9 /<br /> Các hội nghề nghiệp tăng cường chất lượng kiểm<br /> ns110923115344.<br /> soát chất lượng hội viên, quản lý đạo đức nghề<br /> 6. b a o t i n t u c . v n / v a n - d e - q u a n - t a m /<br /> nghiệp, đổi mới về tổ chức, phương thức hoạt động g ia - nhap - t pp - aec thoi - co - va - thach -<br /> và nội dung hoạt động để làm trọn chức năng là nơi thuc-doi-voi-ke-toan-kiem-toan-viet-<br /> tập hợp và kiểm soát nghề nghiệp. Đổi mới chương nam-20151218123356604.htm.<br /> trình đào tạo, tăng cường công tác kiểm soát chất 7. http://trungtamwto.vn/cachiepdinhkhac/<br /> lượng các dịch vụ kiểm toán nhằm hỗ trợ hội viên tom-luoc-cong-dong-kinh-te-asean-aec.<br /> <br /> <br /> NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 115 - tháng 5/2017 55<br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2