Thử nghiệm lâm sàng cắt bè củng mạc kết hợp với Ologen trên bệnh nhân Glôcôm

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> THỬ NGHIỆM LÂM SÀNG CẮT BÈ CỦNG MẠC KẾT HỢP<br /> VỚI OLOGEN TRÊN BỆNH NHÂN GLÔCÔM<br /> Trần Anh Tuấn*, Trịnh Bạch Tuyết*, Bùi Thị Thu Hương*, Tô Kỳ Anh*, Nguyễn Hoàng Phúc**<br /> <br /> TÓMTẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá kết quả của phẫu thuật cắt bè củng mạc kết hợp Ologen trên bệnh nhân Glaucoma.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu tiền cứu, không so sánh 20 trường hợp góc đóng cấp (AAC) và<br /> glaucoma góc đóng nguyên phát (PACG) có chỉ định phẫu thuật cắt bè củng mạc (CBCM) kết hợp ologen của<br /> khoa glaucoma bệnh viện mắt TP HCM từ 9/2012. Bệnh nhân được theo dõi về nhãn áp (đo bằng Goldmann),<br /> hình thái bọng (theo phân loại Moorfields) và các biến chứng của phẫu thuật tại các thời điểm 1 ngày, 1 tuần, 1<br /> tháng, 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng và 1 năm sau mổ.<br /> Kết quả: Trong số 20 mắt được phẫu thuật CBCM có 14 ca AAC và 6 ca PACG. Tại thời điểm 1 năm sau<br /> mổ: nhãn áp trung bình là 13,9 ±2,9 mmHg, tỉ lệ mắt có nhãn áp ≤ 17 mmHg là 90%, các chỉ số về hình thái bọng<br /> theo Moorfileds trong giới hạn bình thường. Không ghi nhận các biến chứng như tiền phòng nông, bong hắc mạc,<br /> nhãn áp thấp, đào thải ologen, loét kết mạc, viêm mủ nội nhãn. Không có ca nào cần phẫu thuật lần 2. Ghi nhận 2<br /> trường hợp cần dùng thêm thuốc hạ nhãn áp.<br /> Kết luận: Dựa vào kết quả nghiên cứu bước đầu của chúng tôi cho thấy rằng CBCM kết hợp với Ologen cho<br /> kết quả hạ nhãn áp tốt, hình thái bọng kết mạc bình thường và không có biến chứng xảy ra.<br /> Từ khóa: Ologen, cắt bè củng mạc, bọng kết mạc, nhãn áp, Moorfileds<br /> <br /> ABSTRACT<br /> TRABECULECTOMY WITH OLOGEN IN THE TREATMENT OF GLAUCOMA:<br /> A CLINICAL TRIAL<br /> Tran Anh Tuan, Trinh Bach Tuyet, Bui Thi Thu Huong, To Ky Anh, Nguyen Hoang Phuc<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 - Supplement of No 1 - 2014: 52 - 56<br /> Purpose: Evaluate the outcome of trabeculectomy with ologen implant at glaucoma department of Ho Chi<br /> Minh city eye hospital.<br /> Methods: Prospective, non comparable study of 20 cases of acute angle-closure (AAC) and primary angleclosure glaucoma (PACG) which had the indication for trabeculectomy from 9/2012. Pre-operative, 1 week, 1, 3, 6,<br /> 9 and 12 month post-operative date was collected, including: IOP (Goldmann), bleb evaluation - according to<br /> Moorfields Bleb Grading System (MBGS) and complications of the operation.<br /> Results: there were 14 cases of AAC and 6 cases of PACG. One year after surgery, the mean IOP of whole<br /> study group was 13.9 ± 2.9 mmHg, from that 90% of patients had IOP ≤ 17 mmHg, MBGS scores were in<br /> normal. There were no intraoperative and postoperative complications such as: bleb leakage, hypotony, choroidal<br /> detachment, avascular bleb, adverse reaction, matrix extrusion or conjunctival erosion. Two cases (10%) needed to<br /> use antiglaucoma medications throughout the 12-month follow-up.<br /> Conclusions: trabeculectomy with ologen implant had highly significant and stable IOP reduction, no<br /> operative complications and normal MBGS scores.<br /> Keywords: Ologen, trabeculectomy, bleb, IOP, Moorfileds.<br /> * BV Mắt TP.HCM ** Bộ môn Mắt, ĐHYD TP.HCM<br /> Tác giả liên lạc: Nguyễn Hoàng Phúc<br /> ĐT: 0983826797<br /> <br /> 52<br /> <br /> Email: dr.nguyenhoangphuc@gmail.com<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> ĐẶT VẤNĐỀ<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> đã được FDA chấp thuận năm 2009.<br /> <br /> Glaucoma là bệnh lý thị thần kinh:<br /> <br /> Giới thiệu về ologen<br /> <br /> - Tiến triển chậm.<br /> <br /> Ologen (OLO) là mô sinh học dạng chất nền<br /> collagen có khả năng tự tan biến (biodegradable<br /> collagen matrix implant). Ologen có cấu trúc<br /> khung (scafford) dạng khối 3 chiều, 95% thể tích<br /> của Ologen có dạng hang rỗng với đường kính<br /> lỗ khoảng 20~200µm. Nó là sản phẩm đồng<br /> trùng hợp collagen-glycosaminoglycan và 10%<br /> chondroitin 6-sulfate, hình trụ kích thước 12x1<br /> mm hoặc 6x2 mm, dễ dàng thao tác trong phẫu<br /> thuật CBCM. Ologen hoạt động qua 2 cơ chế: cơ<br /> chế vật lý (Physical effect): kiểm soát sự thoát<br /> lưu thủy dịch và cơ chế sinh lý học (Physiology<br /> effect): kiểm soát tiến trình lành vết thương.<br /> <br /> - Gây mất thị trường do liên quan đến cấu<br /> trúc đầu thị thần kinh và lớp sợi thần kinh<br /> võng mạc.<br /> - Gây mất thị lực do mất tế bào hạch và<br /> sợi trục.<br /> Glaucoma là nguyên nhân thứ hai gây mù<br /> lòa trên thế giới. Phẫu thuật cắt bè củng mạc<br /> từ lâu đã là một trong những lựa chọn quan<br /> trọng trong điều trị bệnh nhân glaucoma trên<br /> thế giới, đặc biệt ở các nước châu Á như Việt<br /> Nam. Yếu tố quan trọng nhất quyết định nhãn<br /> áp (IOP) sau phẫu thuật CBCM là quá trình<br /> lành vết thương. Nếu quá trình này được kiểm<br /> sốt tốt, bệnh nhân sẽ đạt được mức hạ IOP<br /> mong muốn. Tuy nhiên sự hình thành sẹo lại<br /> là nguyên nhân thường gặp nhất gây mất chức<br /> năng bọng kết mạc. Sự hình thành những bao<br /> nang Tenon (Tenon capsule cysts) với dày đặc<br /> những tấm collagen không được lót bởi tế bào<br /> biểu mô ngăn cản sự hấp thu thủy dịch. Để cải<br /> thiện kết quả của phẫu thuật CBCM cần tạo ra<br /> một bọng sinh lý, có thể dẫn lưu một cách<br /> động học thủy dịch từ tiền phòng ra khoang<br /> dưới kết mạc. Phẫu thuật CBCM áp<br /> Mitomycin C (MMC) hay 5-FU hiện nay vẫn là<br /> “tiêu chuẩn vàng” trong các phẫu thuật điều<br /> trị Glaucoma. Những chất chống tăng sinh mô<br /> sợi như MMC, 5-FU đã cải thiện một cách<br /> đáng kể tỷ lệ thành công của phẫu thuật<br /> CBCM. Tuy nhiên những chất này gây ra<br /> những bất thường ở biểu mô kết mạc, phá vỡ<br /> màng đáy, làm mất cấu trúc tế bào<br /> (hypocellularity) của kết mạc và mô dưới kết<br /> mạc dẫn đến tăng nguy cơ rò bọng, nhãn áp<br /> thấp (hypotony), mất hàng rào bảo vệ tế bào<br /> gây dễ nhiễm trùng bọng (bleb infection) và<br /> viêm mủ nội nhãn.<br /> Ologen, một chất liệu sinh học tự phân hủy,<br /> giúp hạn chế các tác dụng phụ của 5-FU, MMC<br /> đã được tiến hành nghiên cứu ở nhiều nước và<br /> <br /> Mắt<br /> <br /> Cơ chế vật lý<br /> Ologen một vật liệu có cấu trúc dạng lỗ<br /> (porous structured material) có khả năng hấp<br /> thu nước tối ưu (superior water-absorbing<br /> ability) và rất mềm dẻo (excellent pliable<br /> strength).<br /> Khi thủy dịch thoát ra vùng bè nó sẽ hấp<br /> thu vào Ologen làm tăng trọng lượng OLO, từ<br /> đó tạo một áp lực lên vạt củng mạc  tạo một<br /> kháng lực thích hợp đối với áp lực nội nhãn<br /> phía dưới  hạn chế xẹp tiền phòng trong<br /> những ngày đầu sau mổ do tăng thoát thủy<br /> dịch (overfiltration).<br /> Chính việc di động liên tục của vạt củng<br /> mạc, được điều chỉnh bởi Ologen ngấm nước<br /> phía trên và lực nội nhãn phía dưới, làm cho<br /> vạt củng mạc không dính vào giường củng<br /> mạc  ngăn ngừa sự hình thành sẹo dính.<br /> Ngoài ra, tính chất vững chắc và cấu trúc dạng<br /> khối của Ologen cũng tạo ra một hàng rào cơ<br /> học ngăn cách kết mạc và thượng củng mạc,<br /> hạn chế sự dính của kết mạc vào thượng củng<br /> mạc sau mổ do hiện tượng viêm.<br /> <br /> Cơ chế sinh lý học<br /> Trong giai đoạn sớm sau mổ, Ologen<br /> hướng các nguyên bào sợi (fibroblasts) di trú<br /> vào cấu trúc lỗ của mình. Tại đây, trong các<br /> khoang ngoại bào rộng rãi, các tế bào ít liên<br /> <br /> 53<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> kết với nhau hơn. Chúng tổng hợp collagen và<br /> mô liên kết một cách có tổ chức và được kiểm<br /> soát, nhờ đó hạn chế hình thành sẹo đặc khi<br /> Ologen thoái biến.<br /> Khi Ologen thoái biến, nó sẽ để lại một<br /> khoang dưới kết mạc với các tấm collagen<br /> được sắp xếp có tổ chức và lỏng lẻo, hạn chế<br /> hình thành sẹo đặc (dense scar).<br /> Trong suốt quá trình thoái biến, hình dạng<br /> và cấu trúc lỗ của Ologen vẫn được duy trì dù<br /> chịu nhiều sự co kéo do quá trình lành vết<br /> thương, đảm bảo duy trì cả chức năng vật lý và<br /> sinh lý cho tới khi biến mất hoàn toàn.<br /> Điểm khác nhau cơ bản giữa Ologen và<br /> chất chống chuyển hóa là cơ chế chống tạo<br /> sẹo. Chất chống chuyển hóa ngăn tạo sẹo bằng<br /> cách ức chế sự tăng sinh của nguyên bào sợi.<br /> Tuy nhiên quá trình này cũng ức chế luôn các<br /> tế bào biểu mô xung quanh vết thương. Kết<br /> quả là khi lành sẹo sẽ để lại một bọng với bề<br /> mặt biểu mô mỏng vô mạch. Trong khi đó<br /> Ologen để cho nguyên bào sợi tăng sinh và<br /> phát triển bình thường sinh lý nhưng có tổ<br /> chức và không liên kết chặt chẽ với nhau. Khi<br /> lành sẹo không những hạn chế hình thành sẹo<br /> đặc mà còn trả lại một bọng kết mạc với lớp tế<br /> bào biểu mô khỏe mạnh.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> <br /> - Góc đóng cấp:<br /> + Nhãn áp cao dù đã điều trị nội khoa<br /> tích cực.<br /> + Khi nhãn áp hạ, đồng tử dãn, soi góc tiền<br /> phòng thấy đóng hơn ½ chu vi.<br /> <br /> Chẩn đoán Glaucoma góc đóng nguyên phát<br /> Nhãn áp cao trên 21 mmHg.<br /> Soi góc tiền phòng ≤ độ 2 (theo Shaffer) ở ≥<br /> ¾ chu vi.<br /> Tổn thương thị thần kinh và thị trường điển<br /> hình của Glaucoma. Nếu khó khăn trong việc đo<br /> thị trường thì hình ảnh lõm gai đặc trưng của<br /> Glaucoma cũng đủ tiêu chuẩn chẩn đoán.<br /> <br /> Chẩn đoán góc đóng cấp<br /> Nhãn áp tăng rất cao (>30 mmHg), đột ngột.<br /> Kết mạc cương tụ rìa, giác mạc phù,<br /> tiền phòng nông, đồng tử dãn, mất phản xạ<br /> ánh sáng.<br /> Không có dấu hiệu tổn thương của đầu thị<br /> thần kinh.<br /> Triệu chứng đi kèm: nhức đầu, buồn nôn,<br /> nôn, thấy quầng xanh đỏ.<br /> Trường hợp cơn tăng áp cấp trên bệnh<br /> nhân Glaucoma góc đóng nguyên phát thì<br /> phân loại là Glaucoma góc đóng nguyên phát.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> <br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> 20 bệnh nhân góc đóng cấp và glaucoma<br /> góc đóng nguyên phát được điều trị bằng<br /> phương pháp cắt bè củng mạc kết hợp ologen<br /> của khoa Glaucoma bệnh viện mắt Tp HCM<br /> trong khoảng thời gian từ 12/09/2012 <br /> 26/09/2012.<br /> <br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghiên cứu quan sát, mô tả.<br /> <br /> Tiêu chuẩn chọn mẫu<br /> - Trên 18 tuổi<br /> - Glaucoma góc đóng nguyên phát: nhãn áp<br /> cao trên 21 mmHg dù đã được điều trị nội khoa<br /> tích cực dẫn tới tiến triển mất thị trường và tổn<br /> <br /> 54<br /> <br /> hại thị thần kinh.<br /> <br /> Một số đặc điểm chung của nhóm nghiên<br /> cứu<br /> Bảng 1<br /> Số lượng mắt<br /> Trung bình<br /> Tuổi<br /> Dao động<br /> Nam<br /> Giới<br /> Nữ<br /> Mắt P<br /> Mắt<br /> Mắt T<br /> AAC<br /> Chẩn đoán<br /> PACG<br /> Trung bình<br /> IOP trước<br /> phẫu thuật<br /> Dao động<br /> Số lượng thuốc hạ nhãn áp<br /> dùng trước phẫu thuật<br /> <br /> 20<br /> 55,3 ± 5,8 (tuổi)<br /> 45-62<br /> 6 (30%)<br /> 14 (70%)<br /> 8 (40 %)<br /> 12 (60%)<br /> 14 (70%)<br /> 6 (30%)<br /> 13,9 ± 5,4 (mmHg)<br /> 7-21 mmHg<br /> 2,5 ± 0,5 (thuốc)<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> Bảng 1 mô tả chi tiết các đặc điểm lâm<br /> sàng của bệnh nhân trước phẫu thuật. Các<br /> bệnh nhân đều thuộc nhóm lớn tuổi (thấp<br /> nhất 45 tuổi). Bệnh nhân nữ nhiều hơn nam.<br /> Số mắt (T) được phẫu thuật nhiều hơn mắt (P).<br /> 70% mắt được chẩn đoán AAC, 30% chẩn<br /> đoán PACG. Nhãn áp trước mổ được kiểm<br /> soát tốt (13,9 ± 5,4 mmHg), cao nhất là 21<br /> mmHg và thấp nhất là 7 mmHg, với số thuốc<br /> điều trị hạ nhãn áp là 2,5 ± 0,5 thuốc.<br /> <br /> Kết quả sau phẫu thuật<br /> Bảng 2 trình bày kết quả nhãn áp sau mổ<br /> của bệnh nhân theo thời gian. Nhãn áp trung<br /> bình sau mổ 1 tuần là 13 ± 2,7 mmHg, sau mổ<br /> 6 tháng là 13,9 ±2,9 (mmHg), sau mổ 1 năm là<br /> 12,4±2,3 mmHg. Theo S Cillino và cộng sự,<br /> nhãn áp sau mổ 6 tháng là 14,1 ± 3,1 mmHg,<br /> sau mổ 1 năm là 15,2 ± 2,8 mmHg. Theo A<br /> Rosentreter và cộng sự, nhãn áp sau mổ 6<br /> tháng là 15,4 ± 4,5 mmHg, sau mổ 1 năm là<br /> 15,6<br /> ±<br /> 2,4<br /> mmHg.<br /> Theo<br /> Dimitris<br /> Papaconstantinou, nhãn áp sau mổ 6 tháng là<br /> 15,3 ± 4,1 mmHg. Kết quả trên cho thấy nhãn<br /> áp sau mổ hạ tốt và kết quả của chúng tôi<br /> tương tự như các công trình nghiên cứu trên<br /> thế giới.<br /> Bảng 2:<br /> Thời Gian<br /> Trước Mổ<br /> dao động<br /> 1 ngày<br /> dao động<br /> 1 tuần<br /> dao động<br /> 1 tháng<br /> dao động<br /> Sau Mổ<br /> 3 tháng<br /> dao động<br /> 6 tháng<br /> dao động<br /> 1 năm<br /> dao động<br /> <br /> IOP<br /> 13,9 ± 5,4 (mmHg)<br /> 7-21 (mmHg)<br /> 14,4 ± 8,4 (mmHg)<br /> 8-36 (mmHg)<br /> 13 ± 2,7<br /> 10-18 (mmHg)<br /> 14,1 ± 3,1 (mmHg)<br /> 10-18 (mmHg)<br /> 13,9 ± 2,9 (mmHg)<br /> 10-18 (mmHg)<br /> 13,9 ±2,9 (mmHg)<br /> 10-16 (mmHg)<br /> 12,4±2,3 (mmHg)<br /> (mmHg)<br /> <br /> Tại thời điểm 6 tháng và 1 năm, phân nhãn<br /> áp làm 3 mức độ kỳ vọng là ≤ 21, ≤ 17, ≤ 15<br /> mmHg. Ở mỗi mức lại chia thành 2 nhóm:<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Nhóm thành công hoàn toàn: tức là đạt được<br /> mức nhãn áp mong muốn mà không dùng thêm<br /> bất kỳ thuốc hạ nhãn áp nào.<br /> Nhóm thành công một phần: tức là đạt được<br /> mức nhãn áp mong muốn, không quan tâm có<br /> dùng thêm thuốc hạ nhãn áp hay không.<br /> Bảng 3 trình bày tỉ lệ phần trăm thành công<br /> theo 3 mức độ kỳ vọng nhãn áp. Kết quả của<br /> chúng tôi cho thấy rằng, tại thời điểm 1 năm, có<br /> 90% số ca hạ được nhãn áp xuống dưới 21<br /> mmHg mà không cần dùng thêm thuốc hạ nhãn<br /> áp (có 2 ca cần dùng thêm thuốc hạ nhãn áp). Ở<br /> mức nhãn áp dưới 17 mmHg, tỉ lệ thành công<br /> hoàn toàn là 80%, trong khi ở mức dưới 15<br /> mmHg, tỉ lệ là 60%. Theo S Cillino, tỉ lệ thành<br /> công hoàn toàn ở 3 mức nhãn áp trên là 75%,<br /> 55% và 50%. Theo A Rosentreter, ở mức nhãn áp<br /> dưới 18 mmHg, tỉ lệ thành công hoàn toàn là<br /> 50%. Tác giả Dimitris Papaconstantinou cũng đạt<br /> được tỉ lệ thành công hoàn toàn ở mức dưới 21<br /> mmHg là 90%.<br /> Bảng 3:<br /> Nhãn áp đích<br /> 1 năm: số ca (%)<br /> IOP ≤ 21 mmHg<br /> Thành công hoàn toàn<br /> 18 (90%)<br /> Thành công một phần<br /> 20 (100%)<br /> IOP ≤ 17 mmHg<br /> Thành công hoàn toàn<br /> 16 (80%)<br /> Thành công một phần<br /> 18 (90%)<br /> IOP ≤ 15 mmHg<br /> Thành công hoàn toàn<br /> 12 (60%)<br /> Thành công một phần<br /> 12 (60%)<br /> <br /> Bảng 4 mô tả các chỉ số đánh giá hình thái<br /> bọng theo phân loại của Moorfields. Kết quả cho<br /> thấy các chỉ số hình thái bọng trong giới hạn<br /> bình thường. Bọng to, lan tỏa, không xuất huyết<br /> dưới kết mạc, không có trường hợp nào rò bọng.<br /> Bảng 4<br /> Đánh giá bọng kết mạc<br /> theo MBGS<br /> Diện tích bọng trung tâm<br /> Diện tích bọng tối đa<br /> Chiều cao bọng<br /> Phân bố mạch máu<br /> Xuất huyết dưới kết mạc<br /> <br /> 6 tháng<br /> (độ ± SD)<br /> 2,6 ± 0,5<br /> 3 ± 0,7<br /> 3 ± 0,5<br /> 3,5 ± 0,5<br /> 100 % không<br /> <br /> 1 năm<br /> (độ ± SD)<br /> 3<br /> 3,5 ± 0,5<br /> 3<br /> 2,8 ± 0,4<br /> 100 % không<br /> <br /> Về các biến chứng sau mổ, ghi nhận 2 trường<br /> <br /> Mắt<br /> <br /> 55<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> hợp cần dùng thêm thuốc hạ nhãn áp sau mổ, tỉ<br /> lệ thuốc hạ nhãn áp cần dùng thêm là 0,1 ± 0,3<br /> thuốc. Không có ca nào phẫu thuật lần 2. Không<br /> ghi nhận các biến chứng như tiền phòng nông,<br /> rò bọng, bong hắc mạc, nhãn áp thấp, đào thải<br /> ologen, loét kết mạc hay viêm mủ nội nhãn.<br /> Trong<br /> nghiên<br /> cứu<br /> của<br /> Dimitris<br /> Papaconstantinou, tỉ lệ rò bọng là 10%, tỉ lệ viêm<br /> mủ nội nhãn là 5%.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAMKHẢO<br /> 1.<br /> 2.<br /> <br /> 3.<br /> 4.<br /> <br /> 5.<br /> <br /> BÀNLUẬN<br /> Phẫu thuật CBCM kết hợp MMC vẫn là một<br /> phẫu thuật kinh điển trong điều trị bệnh<br /> Glaucoma. Tuy nhiên về do đặc tính chống<br /> chuyển hóa của chúng mà về lâu dài có thể gây<br /> ra những biến chứng không mong muốn. Các<br /> kết quả bước đầu của chúng tôi đối với phẫu<br /> thuật CBCM kết hợp ologen cho thấy hiệu quả<br /> hạ nhãn áp tốt, hình thái bọng kết mạc bình<br /> thường và chưa có biến chứng xảy ra. Đề tài này<br /> còn một số hạn chế như thời gian nghiên cứu<br /> ngắn nên chưa đánh giá đầy đủ hiệu quả lâu dài<br /> của ologen, chưa có nhóm chứng (CBCM kết<br /> hợp MMC) để so sánh. Vì vậy sẽ có công trình<br /> nghiên cứu với mẫu lớn hơn có so sánh với phẫu<br /> thuật CBCM kết hợp MMC và thời gian theo dõi<br /> dài mới có thể đánh giá toàn diện về phẫu thuật<br /> CBCM kết hợp ologen. Kết quả của nghiên cứu<br /> này có thể cung cấp những số liệu tham khảo<br /> hữu ích cho các nghiên cứu lớn hơn sau này.<br /> <br /> 56<br /> <br /> 6.<br /> 7.<br /> <br /> 8.<br /> 9.<br /> <br /> 10.<br /> <br /> 11.<br /> <br /> Aeon Astron BV. The working theory of ologen® Collagen<br /> Matrix (CM) in trabeculectomy.<br /> Akarsu C, Onol M, Hasanreisoglu B (2003). “Effects of thick<br /> Tenon’s capsule on primary trabeculectomy with MMC”. Acta<br /> Ophthalmol Scand; 81: 237-241.<br /> Allingham RR (2011). “Filtering surgery”. In: Shields. Textbook<br /> of Glaucoma, 6th Edition; 487.<br /> Bindlish R, Condon GP, Schlosser JD (2002). “Efficacy and<br /> safety of MMC in primary trabeculectomy: 5 years follow-up”.<br /> Ophthalmology; 109: 1336-1341.<br /> Broadway DC, Chang LP (2001). “Trabeculectomy, risk factors<br /> for failure and the preoperative state of the conjunctiva”. J<br /> Glaucoma; 10: 237–249.<br /> Cairns JE (1968). “Trabeculectomy. Preliminary report of a<br /> new method”. Am J Ophthalmol; 66: 673-678.<br /> Cillino S, Di Pace F, Cillino G, Casuccio A (2011).<br /> « Biodegradable collagen matrix implant vs mitomycin-C as<br /> an adjuvant in trabeculectomy: a 24-month, randomized<br /> clinical trial”. Eye: 1–9.<br /> Ngô Như Hòa (1958). Tình hình bệnh nhân glôcôm nhập<br /> bệnh viện Điện Biên Phủ từ 01/01/1985 – 30/06/1985. 6-11.<br /> Rosentreter A, Schild AM, Jordan JF (2010). “A prospective<br /> randomisef trial of trabeculectomy using MMC vs ologen<br /> implant in open glaucoma”. Eye; 24: 1449-1457.<br /> Papaconstantinous D, Georgalas I, Karmiris E (2010).<br /> “Trabeculectomy with Ologen versus trabeculectomy for the<br /> treatment of glaucoma: a pilot study”. Acta Ophthalmol; 88: 8085.<br /> Tôn Thất Hoạt (1972). Bệnh Glôcôm. Nhãn khoa tập 2. Nhà<br /> xuất bản y học Hà Nội. 17-19.<br /> <br /> Ngày nhận bài báo<br /> <br /> : 14/11/2013<br /> <br /> Ngày phản biện nhận xét bài báo<br /> <br /> : 15/11/2013<br /> <br /> Ngày bài báo được đăng<br /> <br /> : 05/01/2014<br /> <br /> Chuyên Đề Mắt – Tai Mũi Họng – Răng Hàm Mặt<br /> <br />