intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Thử tìm hiểu logic trong một số truyện cười dân gian Việt Nam

Chia sẻ: Trương Tiên | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

127
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết sử dụng phương pháp quy nạp: đi từ phân tích ví dụ, rút ra nhận xét, nêu lí do đặt tên loại logic bằng mô hình để xác định các loại logic trong một số truyện cười dân gian Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo tài liệu.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Thử tìm hiểu logic trong một số truyện cười dân gian Việt Nam

S i 11 (241)-201S<br /> <br /> NG6NNGC&B5IS6NG<br /> <br /> 97<br /> <br /> |NG6N NGIT HOC-vlTNGff HOC-NGOAI NGd<br /> <br /> TH^TIM HIEU LOGIC TRONG MQT S6<br /> TRUYEN ClTCM DAN GIAN VlfT NAM<br /> TRY TO UNDERSTAND THE LOGIC OF VIETNAM'S FUNNY FOLK STORIES<br /> NGUYfiN H O A N G YfiN<br /> (TS; Dfi hgc TSy Bic)<br /> Abstract: Vietnam's finmy folk stories have the mechanism causing lim from creating<br /> implicit meanings basuig on breaking the common pragmatic rules. In some of fliem, die<br /> violation consists of logical elements. The three fiiimy stories are analyzed to determine and<br /> temporarily name one type of logic in Vietnam's fiinny folk stories.<br /> Key words: Vietnam's fiinnyfolkstories; logic; mechanism causing liin.<br /> hi$n rd' [3]. Do dd, chfic chto ton tfi nhftng<br /> LMddiu<br /> 1.1. Logic hgc li khoa hgc nghito dm lofi logic khie nhau trong mgi tinh huing,<br /> nhftng quy luft vi btoh thic suy lufti cia tu hoin cinh, ngay ci nhfing hito htpng vin bj<br /> duy nhfim di tdi nhto Aide ding dfin hidn flivic coi li "phi logic" nhit djnh cflng cd logic<br /> khfich quan. Logic hgc phit triin ttt rit sdm vfi ritog<br /> dft dugc tit nhiiu thinh tvni, diu tidn v4 cbi<br /> 1.1 Ti nhflng ggi ^ cia tfie gii Hoing Phd<br /> yiu d lihh vye toto hgc. Cuii tiii ki XX, vfi Hi Ld, ching tdi tin rfing nhttng hito tugng<br /> nhftng phuong phip Uifin hgc dugc vfti dyng phi logic do vi phfm cie quy tfie ngft dyng<br /> vfio nghito ciu cfic ngfinh khoa hgc xS hdi, vfi nhfim myc dich gfiy eudi trong truyto"udi dto<br /> diu tito Ifi ngdn ngft hgc. Cfic phuong phip vfi gian Vift Nam chfic chfin cung cd nhttng logic<br /> cfic lofi logic khfic nhau duge vfti dyng nhiiu ridng eia nd. Vdi suy nghl dd, ehing tdi thtt<br /> tiong nhftng khfio ettu ngdn ngfi. Logic tid tim hiiu Logic trong m$l si tniy(n cudi ddn<br /> tiifinh mdt diim tvra trong vide nghidn ciu gian Vi^lNam.<br /> ngdn ngft ty nhida Mil quan hd giiia logic<br /> Co chi gSy cudi trong tiuyto eudi dto gian<br /> hgc vfi ngdn ngtt hgc trd ndn gin bd, hip dan Vi^t Nam thvrc ra li co chi tfo ra cfic nghia<br /> cic nh4 nghito ettu.<br /> hfim an tito CO sd vi phfm cie nguytotfie ngtt<br /> Trayto cudi dto gian Vidt Nam Ifi mOt dyngflidngfliudng.Vdi quan niim nhttng vi<br /> phin ehuong trinh vfin hgc dSn gian dugc dua phfm dd li sai - phi logic ching tdi dfi tiin<br /> vio gitog dfy trong nhfi tiudng. Viie tim hiiu binhtimhiiu logic tiuyto cudi Vidt Nam tito<br /> tiuyto cudi dto gian Viit Nam 14 mdt vide CO sd tim ra sy cd li tiong chinh nhftng hito<br /> Ifim hip din song vd eiing khd khfin. Tfie gifi tirgng pbi logic iy.<br /> Hotog Phd trong bii "Logic ngdn ngff h(K^' Thdng thudng ndi theo loi hto in sd gittp<br /> (fi di eft) din nhfing hito tugng dugc coi 14 ngudi ndi khdng can tivc tiip tiii hito myc<br /> mo hi khd hiiu song vin cd logic. Logic cia dfeh, dyng y (phd phfin, dfi kfeh, ti cfio) cia<br /> svi kidn, tinh huing dd dugc d$t trong nhiing minh qua cfiu chft. Ngudi ndi sd trinh dugc sy<br /> inii quan hd vdi nhfing tri thic phi thdng cia phto ing, bfit bd cia dii tugng bj phd fdiin, di<br /> ngudi dgc, gfin vditinhhuing, vfin cinh ritog kich. D$c bidt, hidu qufi cia iii ndi niy cao<br /> cia vfin bin. "Ldm khi cdi goi Id "phi logic" hon loi ndi phd phto dfi kich trvrc tiip bdi nd<br /> thdt ra Id cdt logic md chimg ta chua phdt thi hidn duge sy thdng minh, tfii tii, sy df ddm<br /> <br /> 98<br /> <br /> N G 6 N N G C & D6I S6NG<br /> <br /> hay thto thiy eia ngudi phd phto. Nd khiin<br /> eho doi tugng bj dfi kidi, chi giiu phii im ttc,<br /> bvrc tic, )ciu hi, ngugng,.. .mi d4nh bim byng<br /> khdng ndi dugc cto gi bdi ngudi ndi "vd can".<br /> Cae tfie gifi dto gian stt dyng m$t trong cfic<br /> cfich tfO nghia h t o an hidu qufi li ehi dgng<br /> xiy dvmg nhfing hoin cinh cd li di cho nhto<br /> v^t vi phfm cfic nguyto tfie ngft dyng:<br /> nguydn tfie ehiiu vft ehi xuit, nguydn tfie l$p<br /> lufti, nguyen tfie hdi thofi, s i dyng cfic hinh<br /> vi ngdn ngtt gito tiip, ttt dd tfo ra tiing cudi<br /> vdi nhfing y nghTa khfic nhau.<br /> Do dd, CO sd de nhto ra nhftng vi phfm<br /> nfiy 14 nhftng li thuyit vi cic nguydn tfie ngft<br /> dyng. Qua vige nhto dito nhttng vi phfm<br /> cfic nguydn tfie ngtt dyng, ching tdi nhto<br /> thiy bto thto nhttng vi phfm niy cung cd if,<br /> cd logic ridng. Nhto fliic dugc nhttng vi<br /> phfm Ito ngudi dgc bft cudi, song di hiiu<br /> dugc tinh cd If, ed logic cia nhfhig sai phfm<br /> thi khdng phfii ai cung nlito ra dugc. Tiong<br /> bii viit niy, ehing tdi tiin hinh thi li giii<br /> logic cua nhttng hidn tugng sai phfm iy<br /> tiong mdt si truygn cudi.<br /> 2. Khfio sit at thi<br /> 2.L Cd m$t vin di djt ra Ifi, nhftng li<br /> thuyit lidn quan trvrc tiip din n$i dimg khto<br /> sfit cia chtog tdi mdi ehu yiu dttng Ifi d<br /> nhiing ggi md rat ehimg ehung vi svr tin tfi<br /> ciia cfic lofi logic khic nhau trong ngdn ngft.<br /> Bdi flii, chtog tdi mfnh dfn di xuit, ty xSy<br /> dyng m0t co sd If tiiuyit ttt trenflivrctd<br /> khio sfit, phto tfch mgt sitiruy$neudi dto<br /> gian Vidt Nam. Theo dd, ching tdi sd di theo<br /> phuong phip quy nfp: di ttt phto tfch vf dy,<br /> rut ra nhto xdt, ndu If do d^t tdn lofi logic<br /> bfing md hlnh. Cy thi qua cie budc sau:<br /> 1/Phto tich mgt si vto bto cy tiii; 2/Nhto<br /> xdt: v i CO chi gSy eudi do vi phfm cfic<br /> nguyto tfie ngft dyng vi Xic djnh cie lofi<br /> logic cia tiuydn cudi (tito co sd nhfing vi<br /> phfm cie nguyen tfie ngft dyng).<br /> 11 Phdntichvldtf<br /> VI dfi 1. Quan sip Oinh bi<br /> <br /> s i l l (241)j01L.<br /> <br /> .. Via bto: Mqt anh Unh H «"* "^^<br /> trifc, thay quan huyin ldm nhiiu dilu trdi md<br /> thudng hay chi nhgo. Quan vdn dinh bifngtr<br /> MQlhonucdngudidinvuchoanhtadntiSna<br /> n^i chv, quan mung thdm cd dip bdo thu,<br /> liin cho di bdt vi.<br /> Anh llnh l^ vi, ddt cd thdng con di theo.<br /> Quan v&a trdng thiy, ddp bdn thit: - Bdnhl<br /> Ddnh cho nd chiia cdi tdt dn hii Id *•'<br /> Anh llnh li ngodnh Up thing Ihtnh bdo con<br /> - Con lui ra Quan sdp ddnh bi diyl<br /> b. Co chd gfiy cudi: Cfiu chuvto g4y cudi<br /> do sy vi phfm nguydn tic vi chidu v|L Ngudi<br /> dto thich ngfo mfn vdi quan trto iy<br /> b. Co ( ^ gay eudi:<br /> Tnwto gay eudi d phit ngdn cuoi cing, bong nhflng tiuyto giy cudi do vi phfm quy<br /> fliiy do dfi eo tinh vi phfm quy tfie hgi thofi tfie cUiu v«t Odi dyng tinh da diiiu v|t) hay<br /> khi ei tinh lin>e bd ttt "thif trong ti hgp ttt quy tie hgi fliofi (dyatitosy mo hd vd ngUa<br /> "thit chff" de tfo nto hiiu lam v i eUiu vft. cia phfit ngdn) fliudng tin tfi logic l$p Id.<br /> Dfing Id nhfi nho phfii Hi ldi day di: - fWy td Nhftng vi phfm iy kU so sfinh vdi logic khfich<br /> fthlt) chd, kia cdng Id nhit) chd, bdm loan Id<br /> quan sd bj coi 14 pU logic, song dSt trong ngtt<br /> Ithll) chd cd<br /> cfinh ritog cia truydn chtog Ifi cd ^ ngUa, ed<br /> li bdi h t o y mfi ngirdi phfit ngdn (tfie gifi) gii<br /> c Logic ciia sy vi phfm:<br /> Ldi ndi eia fliiy do ifi khdng btoh thirdng gfim. Nhftiig ldi ndi da nghia, nhttng ciu ndi<br /> khi so sfinh vdi cie quy tie hdi thofi song gfin mo ho v4 cfitinhda cUiu vft kU du(^ tie gifi<br /> vdi ngtt cfinh cd van cd logic ritog. Thay do stt dyng eho nhto vft phfit ngdn bao gid ctog<br /> da CO tinh luge bd ttt "thjt" tfo ntotinh"1ft) flii Udn myc dfeh nfio dd. Di sft dyng dugc<br /> id" trong ldi ndi. Ldi ndi niy via cd thi Uiu cto ndi Ift) id chfic chfin ngudi ndi phfii cd tir<br /> theo nghia thyc: cfic mdn to diu Ito ttt thjt duy vi nhttng ldi ndi Ift) Id, nhto tbic tnrdc<br /> chd, Ifi via cd tlii Uiu theo sy quy cUiu; cic dugc Uto qui tforah t o -j eia Idi ndi iy. Ndi<br /> quan Ifi mgt lu chd - mgt lu chuyto to ban ci. cfich khfic chfic chfin tin tfi logic 1ft) Id Irong<br /> Cie quan di rit cay ci song khdng thi tiidi gi tiuyto cudi Vi$t Nam. NhOng ciu chuyto vi<br /> thiy di ci. Hito qui mia mai chto hiim 14 do logic Ift) id d phin phto tich di cho ehing ta<br /> ngudi nghe ty suyracdn bto flito eto ndi dfi flily didu dd. Viie nhto d i ^ logic Ift) Id trong<br /> dugc ngyy trang bfing mdt y ngUa khic - mOt tiuyto cudi Viit Nam cd vai trd quan tigng<br /> (fiiu btoh thudng. Thiy do da vto dvng tiifli cia ngft cfinh. S(i (fiing - sai cia ldi ndi l|p Id,<br /> 1ft) Id cia eto ndi m$t cfich xuat sfie, tfo nto vito nto uiu theo nghIa nio 14 ding din vdi<br /> "tfnh anh toto" cho ldi ndi cia minh, ding hoto cinh cy tiii cia liuyto.<br /> thdi flii Uto thfii dg phd phto dfi kich bgn<br /> V4y logic 1ft) Id dugc xiy dvmg dvra tito<br /> tham quaiL Nhu vfy, id iing tin tfi logic ift)<br /> nhfing CO sd nfio?<br /> Id trong cto tiuyto niy. Ctog nhu nhttng cfiu<br /> Qua phto tich mdt si tniyto cudi trong<br /> chuyto khfic stt dyng tinh da nghia cia Idi ndi<br /> trong cto chuyto nfiy ed vaitidtfo Uto qui liuyto cudi dto gian Viit Nam, chtog tdi<br /> giy cudi v4 myc dich phd phto logic Ifti Id thi nhto thiy ed flii khfii quit quy titoh Unh<br /> Uto sy phong phi, (fi dfng, hip din, flii vj thinh logic lft> Id nhu sau:<br /> A (ngudi ndi) tforaphit ngdn X trong tinh<br /> eia ngdn ngft tilng Vigt<br /> huing Z<br /> 13. CasdUnh thinh logic % Id<br /> X cd nUiu cieh Uiu khie nhau (XI, X2,<br /> Theo Ttt diin Tiing Vidt "Lfti Id: Cd tinh X3...)<br /> chit hai m^ khdng rd ring, dttt kfafit, nhfim lin<br /> A muin hudngfaMcich Uiu XI<br /> tiinh hoft: ehe gilu (fiiu ^": An ndi ldp Id.<br /> XI Ito in, chto biini,dikich... B (ngudi<br /> Ihdi dd lip Id khd Miu Trongfliycti, ed lit nghe)<br /> nUiu nhfhig ldi ndi, vigc i t o bay hfinh dgng,<br /> B khdng tiii tiich phft A vi tinh da nghia<br /> tilii dd Ift) Id khd ]a^ Co sd cia nhftng sy eiaXtrongZ.<br /> 1ft) Id nfiy li dvra trto tinh hai m|t, khdng rd<br /> Nhd tinh da nghia cia X nto dyng ^ cia A<br /> ring cia ^ ngUa ldi ndi, hinh dOng,..Alvic vto dugc uiu mdt cieh di dfing. HontiiinOa,<br /> dfeh ciia ngudi si dyng Idi ndi hinh ddng "l^ A ed flii vto vto cfic etoh Uiu 4y di dii din<br /> IcT Ifi nhto lin trinh ho$e che giiu dieu gl. Ifi sy ttidi phft, bude tgi eia B. Thudng flilB<br /> <br /> Si 11 (241)-2015<br /> <br /> NG6NNGC&D6fIS6NG<br /> <br /> 101<br /> <br /> 3.1 Ci nhftng Uto tugng logic vfi pU<br /> sd khdng flii tiich gito A vi nghia cto chtt<br /> khdng trye tiip Ito to B. B ty nhto ra h t o :^ logic tiong tiuyto cudi dto gian Viit Nam<br /> diu hudng tdi mOt myc dich chung 14 tfo ra<br /> chtt khdng phii do A trvrctiipndi ra.<br /> CUnh bdi djic tiung tito mfi logic 1ft) Id tiing cudi. PU logic tfo nto dft; trung<br /> dfi dugc vto dyng rgng rii vto trong vige thi "truyin bia d(it" cdn logic Ifi tfo nto tinh "c6<br /> hito cie him ^ ( ^ ngirdi ndi. Stt dyng logic If, gfin bd, lito kit cto Uto tugng, sy kito<br /> Ift) Id (nhit li bongflidiphong kiin), ngudi cia tiuyto cudi. Tuy nUdn, tto dyng giy<br /> ndi cd thi dto bto an toto tinh mfng kU cudi cia nbibig Uto tugng phi logic li\re t i ^<br /> gitotiipIdn to dfi kich m$t dii tinimg nio dd. v4 mfnh mS hon 14 logic nii tfi gfin vdi ngtt<br /> Do dd, ngudi vfti dyng logic 1ft) id thinh cfinh, tinh huing tniyto- Logic cia nhihig<br /> cdng li ngudi khdng cU diing c t o mi cdn tit Uto tugng pU logic thudng hudng tdi viic<br /> thdng minh, tii gidi. Hon the, vto dyng logic tfo ra cUeu siu eia tiing cudi trong dyng ^<br /> 1ft) Id vto cic tic phim vto hgc sd tfo ra phd phin, di kich xa hii, hay mia mai tfnh<br /> dugc nhttng diiu thi vj, hip din, ldi cuin etoh. Sau nhfhig tiing cudi gidn gia tfo ndn<br /> bdi nhfing Uto tugng pM logic li nhttng<br /> ngudi dgc, bit hg phii tu duy.<br /> khto phi vi y flittc xi hdi siu sfic d tttng<br /> 3.KitIu$nbandiu<br /> 3.1. Ranh gidi gifta logic vi pU logic vin tmydn.<br /> rat mong manh, trong sy doi sinh v(Ji hoto<br /> 3.3. Mgi svr vjt, Uto tugng tin tfi, xiy ra<br /> cinh niy mit Uto tm^mg cd thi Ifi pU logic trong thi gidi khto quan xung quanh ta bao<br /> song dft trong hoto cinh khto cflng chinh gid cflng cd quy lii$t ridng cia nd. Di vto<br /> hitotirgngiy Ifi cd logic, ed li ridng eia nd. ngdn ngtt vto chuong nhiing quy lu$t khtoh<br /> Ldi ndi mo hi cia nhi nho tiong "Birn chd quan niy dugc phii hgp vin logie nhto thic<br /> C(f' [8, i 84] 14 pU logic so vdi nguydn tfie hdi cia ngudi stog tic ndn tvrflitonhttng svr vft,<br /> fliofi bdi sy mo hi vfi khdng diy d i lugng tin Udn tugng dugc phto inh trong vto chuong<br /> tiong ldi ndi. Song cflng ehinh ldi ndi iy kU cflng cd logic ritog di tin tfi. Vide tim Uiu<br /> dft vto trong hoin cinh ridng cia tiuydn Ifi logic cia nhfing Uto tugng pU logic cUnh<br /> cd logic eia tfnh lip Ittng (choi chft), logic li tim u i u y dd eia ngudi stog tto kU xiy<br /> cua to muu. Khdng phfii nglu nUdn nhi nho dvmg ldn nhftng Uto tugng cd vin di logic.<br /> vi phfm phuong chto vi lugng, dng dfi ci Do dd mi vide phin tich, c t o nhto tiuyto<br /> tinh ndi flitta dd dft mye dich khoe khoang cudi ctog dugc siu sfic vi toto (fito hon.<br /> cia minh. Diiu dd cho thiy svr cin tUit phii<br /> T A I LIpU THAM K H A O<br /> xfic djnh mit co sd logic chuin mvrc kU dfinh<br /> 1. Didp Quang Ban (2009), Giao tiip,<br /> gii mdt Uto tugng 14 lo^e hay pU logic. Mii diin ngdn vd cdu tgo cua vdn bdn, Nxb Gito<br /> quan hd gitta logic v4 pU logic 14 mii quan dye.<br /> h? gfin bd m$t tiiiit tiong ctog mdt Uto<br /> 2. Truong Chinh-Phong Chiu (2004),<br /> tirgng. Cto ctt di xie djnh mdt Udn tirgng Tiing cudi ddn gian Viit Nam, Nxb Khoa<br /> pho logic 14 nhfing "Irl thic phi Ihon^' hay hgcXah$i,HiNdi.<br /> "togic IMch quan". Trong ndi tfi nhftng Uto<br /> 3. Hotog Phd (ehi bito) (1994), Ti diin<br /> tiigng bj xem 14 pU logic ludn cd nhftng hd tiing Viit, Nxb khoa hgc Xa h^i. Hi Ndi.<br /> tiling logic ritog gfin vdi ngft cinh, tinh<br /> 4. Nguyin Hotog Yin (2011), Hdm i h^l<br /> huing mi Uto tugng xiy ra. V4 nhu viy, thogi trong truyin cudi ddn gian Viit Nam,<br /> phfii chtog cd mdt kidii logic lip Id vfi nhftng Nxb Tft diln Btoh khoa, H4 Nil.<br /> kiiu logic khfic nfta xuit Uto tiong cto<br /> 5. Yuie.G (1997, bto djch tiing Viit<br /> tiuydn eudi dto gian Viit Nam dft tiong ngft 2003), Dvng hgc, Nxb Dfi hgc CMc gia H4<br /> cfinh ritog eiatiingtiuydn.<br /> Nii.<br /> <br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2