Thực trạng chấp hành một số quy định thực hành tốt nhà thuốc ở khu vực thành phố trung ương và khu vực miền núi phía Bắc

T¹P CHÝ Y - HäC QU¢N Sù Sè 9-2019<br /> <br /> THỰC TRẠNG CHẤP HÀNH MỘT SỐ QUY ĐỊNH THỰC HÀNH TỐT<br /> NHÀ THUỐC Ở KHU VỰC THÀNH PHỐ TRUNG ƯƠNG VÀ<br /> KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC<br /> Nguyễn Văn Thuận1; Nguyễn Thanh Bình2<br /> Phan Thị Hòa3; Ngô Xuân Trình3<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: mô tả thực trạng chấp hành một số quy định thực hành tốt nhà thuốc của các nhà<br /> thuốc thuộc thành phố trung ương và khu vực miền núi phía Bắc (2017 - 2018). Đối tượng và<br /> phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngang 80 nhà thuốc (40 nhà thuốc thuộc khu vực thành<br /> phố lớn tuyến trung ương và 40 nhà thuốc thuộc khu vực miền núi). Thu thập số liệu, đánh giá<br /> việc chấp hành một số quy định thực hành tốt nhà thuốc thông qua quan sát bằng bảng kiểm<br /> thiết kế sẵn. Kết quả: thực hiện quy định nhân sự chung của nhà thuốc hai khu vực đạt tỷ lệ<br /> thấp (5,0 - 56,3%). Cơ sở vật chất nhà thuốc đạt khá (57,5 - 98,8%). Thiết bị bảo quản tại nhà<br /> thuốc đạt tỷ lệ sử dụng thấp (có thiết bị: 85,0 - 98,8%; thiết bị đang hoạt động: 20,0 - 77,5%).<br /> Hồ sơ sổ sách tại nhà thuốc đạt thấp (có hồ sơ sổ sách: 85,9 - 96,2%; ghi chép, theo dõi<br /> đầy đủ: 17,9 - 96,2%). Sắp xếp tại khu vực trưng bày và bảo quản đạt thấp (37,5 - 63,8%).<br /> Điểm trung bình thực hiện một số quy định thực hành tốt nhà thuốc của nhóm nhà thuốc<br /> thuộc thành phố trung ương (16,1 ± 2,89) cao hơn so với nhóm nhà thuốc khu vực miền núi<br /> (14,73 ± 2,43), khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05). Kết luận: tỷ lệ nhà thuốc chung của hai<br /> khu vực chấp hành quy định thực hành tốt nhà thuốc nhìn chung ở mức độ thấp. Các nhà thuốc<br /> thuộc thành phố trung ương chấp hành quy định thực hành tốt nhà thuốc cao hơn khu vực<br /> miền núi. Do đó, khi xây dựng các biện pháp cải thiện điểm thực hành tốt nhà thuốc, cần quan<br /> tâm hơn đến nhóm nhà thuốc tại miền núi.<br /> * Từ khóa: Thực hành tốt nhà thuốc; Khu vực miền núi; Thành phố trung ương.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ người dân đều chọn nhà thuốc là nơi đầu<br /> tiên tìm đến [5]. Theo báo cáo của Cục<br /> Cơ sở bán lẻ thuốc trong cộng đồng có Quản lý Dược (2010), khi có vấn đề bất<br /> thể coi là một “đơn vị y tế cơ sở”, đóng thường về sức khỏe, phổ biến là các<br /> vai trò quan trọng trong hệ thống cung bệnh lý thông thường, 60 - 85% người<br /> ứng thuốc trực tiếp đến người dân, đáp dân tự tìm đến nhà thuốc, quầy thuốc<br /> ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ban đầu để được tư vấn và mua thuốc điều trị,<br /> ngày càng tăng của cộng đồng. Bên cạnh trước khi đến với các loại hình dịch vụ<br /> đó, khi có vấn đề về sức khỏe, hầu hết y tế khác [1].<br /> <br /> 1. Bệnh viện Quân y 175<br /> 2. Trường Đại học Dược Hà Nội<br /> 3. Bệnh viện Quân y 103<br /> Người phản hồi (Corresponding): Nguyễn Văn Thuận (thuanvime@gmail.com)<br /> Ngày nhận bài: 20/10/2019; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 18/11/2019<br /> Ngày bài báo được đăng: 26/11/2019<br /> <br /> 30<br />  t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2019<br /> <br /> Tuy vậy, hoạt động hành nghề của các phòng khám đa khoa trên địa bàn<br /> cơ sở bán lẻ thuốc ở nước ta còn nhiều nghiên cứu; nhà thuốc chuyên bán thuốc<br /> bất cập như bán thuốc không theo đơn, đông dược, y học cổ truyền).<br /> lạm dụng thuốc kháng sinh, corticoid, - Địa điểm: nghiên cứu tiến hành tại<br /> vitamin… Để khắc phục những vấn đề bất 4 tỉnh, thành phố (Hà Nội, Hải Phòng đại<br /> cập trong chất lượng hoạt động hành nghề diện cho TPTW, Tuyên Quang và Điện Biên<br /> của các nhà thuốc, từ năm 2007, Bộ Y tế đại diện cho KVMN phía Bắc).<br /> đã ban hành Quyết định số 11/2007/QĐ- - Thời gian: điều tra thực trạng từ tháng<br /> BYT về việc Ban hành nguyên tắc, tiêu 1 - 2017 đến 1 - 2018.<br /> chuẩn "Thực hành tốt nhà thuốc" (Good<br /> Pharmacy Practices - GPP) [2]. 2. Phương pháp nghiên cứu.<br /> Tuy nhiên, hiện nay đang có rất nhiều * Thiết kế nghiên cứu: mô tả cắt ngang.<br /> ý kiến cho rằng việc cấp thực hành tốt * Cỡ mẫu và chọn mẫu: mỗi tỉnh/thành<br /> nhà thuốc ở nước ta mới chỉ mang tính phố chọn 20 nhà thuốc. Chọn nhà thuốc<br /> “hình thức” bên ngoài. Câu hỏi đặt ra là cụ thể tại các tỉnh/thành phố theo phương<br /> liệu các nhà thuốc có tiếp tục đảm bảo pháp ngẫu nhiên đơn từ danh sách các<br /> như kết quả thẩm định thực hành tốt nhà nhà thuốc do Sở Y tế của các tỉnh/thành<br /> thuốc ban đầu không?. Duy trì cơ sở vật phố cung cấp. Tổng số 80 nhà thuốc.<br /> chất, điều kiện bảo quản thuốc theo quy * Phương pháp và kỹ thuật thu thập số<br /> định, theo dõi kiểm tra, giám sát chất liệu: điều tra viên quan sát trực tiếp tại<br /> lượng thuốc mua bán tại nhà thuốc/quầy nhà thuốc (cơ sở bán lẻ thuốc) và sử<br /> thuốc cũng như chất lượng cung ứng dụng bảng kiểm để đánh giá cơ sở vật<br /> thuốc cho người dân ra sao, có khác chất, trang thiết bị, quy định thực hành<br /> nhau giữa các nhà thuốc thuộc khu vực (nhân sự, kê đơn, ghi nhãn) theo nguyên<br /> thành phố trung ương (TPTW) và khu vực tắc thực hành tốt nhà thuốc.<br /> miền núi (KVMN) hay không?. Mục tiêu<br /> * Phương pháp xử lý số liệu: kiểm tra,<br /> của nghiên cứu nhằm: Mô tả thực trạng<br /> làm sạch, xử lý và nhập vào máy tính<br /> chấp hành một số quy định thực hành tốt<br /> phiếu thu thập thông tin bằng phần mềm<br /> nhà thuốc của các nhà thuốc thuộc TPTW<br /> Excel. Phân tích thông tin bằng kỹ thuật<br /> và KVMN phía Bắc (2017 - 2018).<br /> thống kê mô tả. So sánh khác biệt giữa<br /> hai tỷ lệ qua chỉ số p.<br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> * Đạo đức nghiên cứu: nghiên cứu<br /> NGHIÊN CỨU<br /> được xem xét và chấp thuận của Sở Y tế<br /> 1. Đối tượng, địa điểm, thời gian các tỉnh nghiên cứu. Chủ các nhà thuốc<br /> nghiên cứu. được giải thích đầy đủ về nội dung và<br /> - Đối tượng: các nhà thuốc đạt tiêu mục đích nghiên cứu. Tất cả đối tượng<br /> chuẩn thực hành tốt nhà thuốc và còn nghiên cứu xác nhận tự nguyện tham gia.<br /> hoạt động kinh doanh thực tế (không tính Mọi thông tin về nhà thuốc được giữ bí mật<br /> nhà thuốc tư nhân nằm trong phạm vi các và chỉ phục vụ cho mục đích nghiên cứu,<br /> bệnh viện, trung tâm y tế quận/huyện, không vì mục đích khác.<br /> <br /> 31<br /> T¹P CHÝ Y - HäC QU¢N Sù Sè 9-2019<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN<br /> <br /> Liên đoàn Dược phẩm Quốc tế (FIP) lần đầu tiên đưa ra khái niệm về thực hành tốt<br /> nhà thuốc tại Hội nghị ở Tokyo (1993) đó là: nhà thuốc thực hành tốt là nhà thuốc<br /> không nghĩ đến lợi nhuận kinh doanh của riêng mình mà quan tâm đến lợi ích của<br /> người mua hàng, lợi ích chung của toàn xã hội. Sau đó, Liên đoàn Dược phẩm<br /> Quốc tế đã xây dựng hướng dẫn thực hành tốt nhà thuốc trên cơ sở đúc rút những<br /> kinh nghiệm thực tế về việc sử dụng thuốc của các quốc gia trên toàn lãnh thổ và<br /> các tổ chức Dược quốc tế [4].<br /> Tại Việt Nam, thực hành tốt nhà thuốc là văn bản đưa ra các nguyên tắc, tiêu chuẩn<br /> cơ bản trong thực hành nghề nghiệp tại nhà thuốc của dược sỹ và nhân sự dược trên<br /> cơ sở tự nguyện tuân thủ tiêu chuẩn đạo đức và chuyên môn ở mức cao hơn yêu cầu<br /> pháp lý tối thiểu [3].<br /> <br /> 1. Thực trạng thực hiện các quy định về nhân sự tại các nhà thuốc ở hai khu vực.<br /> <br /> Bảng 1: Thực hiện quy định về nhân sự.<br /> <br /> Nhà thuốc Nhà thuốc<br /> Chung<br /> Quy định TPTW KVMN p<br /> (n = 80) (%)<br /> (n = 40) (%) (n = 40) (%)<br /> <br /> Người phụ trách chuyên môn có mặt tại<br /> 9 (22,5) 4 (10) 0,225 13 (16,3)<br /> nhà thuốc<br /> <br /> Người bán thuốc mặc áo blouse 26 (65,0) 19 (47,5) 0,176 45 (56,3)<br /> <br /> Người bán thuốc đeo biển hiệu 4 (10,0) 0 0,116 4 (5,0)<br /> <br /> <br /> Một trong những nội dung đầu tiên trong tiêu chuẩn thực hành tốt nhà thuốc chính<br /> là nhân sự. Kết quả của chúng tôi cho thấy, tỷ lệ người phụ trách chuyên môn có mặt<br /> tại nhà thuốc, người bán thuốc mặc áo blouse và người bán thuốc đeo biển hiệu của<br /> nhà thuốc TPTW đều cao hơn so với nhà thuốc KVMN. Tuy nhiên, khác biệt này đều<br /> không có ý nghĩa thống kê, p > 0,05. Tỷ lệ người chuyên môn có mặt tại nhà thuốc<br /> chung cho cả hai nhóm cao hơn so với kết quả nghiên cứu 371 nhà thuốc tại 3 thành<br /> phố lớn của Pakistan (2012) (2,2% số nhà thuốc có dược sỹ đứng bán trực tiếp) [6].<br /> Có thể thấy, dược sỹ hay cán bộ có chuyên môn có mặt tại nhà thuốc rất thấp,<br /> điều này gây nhiều khó khăn cho khách hàng như không mua được đúng thuốc hoặc<br /> không được tư vấn chu đáo.<br /> <br /> 32<br />  t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2019<br /> <br /> 2. Thực trạng thực hiện quy định về duy trì tiêu chuẩn cơ sở vật chất tại các<br /> nhà thuốc ở hai khu vực.<br /> Bảng 2: Thực hiện duy trì tiêu chuẩn cơ sở vật chất tại nhà thuốc.<br /> Nhà thuốc TPTW Nhà thuốc KVMN Chung<br /> Quy định p<br /> (n = 40) (%) (n = 40) (%) (n = 80) (%)<br /> <br /> Khu vực tư vấn 34 (85,0) 37 (92,5) 0,481 71 (88,8)<br /> <br /> Khu vực rửa tay 25 (62,5) 21 (52,5) 0,498 46 (57,5)<br /> <br /> Khu vực ra lẻ thuốc 33 (82,5) 38 (95,0) 0,154 71 (88,8)<br /> <br /> Khu vực riêng để mỹ phẩm,<br /> 39 (97,5) 40 (100) 0,241 79 (98,8)<br /> thực phẩm chức năng<br /> <br /> Trong 4 quy định duy trì tiêu chuẩn cơ sở vật chất nhà thuốc, quy định khu vực<br /> riêng để mỹ phẩm, thực phẩm chức năng đạt tỷ lệ cao nhất; quy định khu vực rửa tay<br /> đạt tỷ lệ thấp nhất (57,5%).<br /> Tỷ lệ nhóm nhà thuốc KVMN thực hiện duy trì tiêu chuẩn tại khu vực tư vấn, khu<br /> vực ra lẻ thuốc và khu vực riêng để mỹ phẩm, thực phẩm chức năng rất cao, thậm chí<br /> cao hơn so với các nhà thuốc khu vực TPTW. Chỉ có khu vực rửa tay tại các nhà thuốc<br /> TPTW có tỷ lệ duy trì tiêu chuẩn cơ sở vật chất cao hơn các nhà thuốc KVMN. Tuy nhiên,<br /> khác biệt này không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05). Trong các khu vực, khu vực rửa<br /> tay có tỷ lệ được nhà thuốc duy trì tiêu chuẩn thấp nhất. Điều này cần được lưu ý để<br /> cải thiện, vì vệ sinh tay đủ và đúng là một trong những biện pháp phòng lây bệnh chéo<br /> từ người sang người.<br /> 3. Thực trạng thực hiện quy định về duy trì tiêu chuẩn trang thiết bảo quản tại<br /> các nhà thuốc ở hai khu vực.<br /> Bảng 3: Thực hiện duy trì tiêu chuẩn trang thiết bị bảo quản tại nhà thuốc.<br /> Nhà thuốc TPTW Nhà thuốc KVMN Chung<br /> p<br /> (n = 40) (%) (n = 40) (%) (n = 80) (%)<br /> Quy định<br /> Trang bị Hoạt động Trang bị Hoạt động Hoạt<br /> p (1-3) p (2-4) Trang bị<br /> (1) (2) (3) (4) động<br /> <br /> Điều hòa 39 (97,5) 7 (17,5) 40 (100) 9 (22,5) 1,00 0,781 79 (98,8) 16 (20,0)<br /> <br /> Bộ ẩm nhiệt kế 40 (100) 31 (77,5) 36 (90) 24 (60,0) 0,116 0,147 76 (95,0) 55 (68,8)<br /> <br /> Dụng cụ ra lẻ<br /> 35 (87,5) 32 (80,0) 38 (95,0) 30 (75,0) 0,432 0,790 73 (91,3) 62 (77,5)<br /> thuốc<br /> <br /> Biện pháp<br /> tránh ánh sáng 32 (80,0) - 36 (90,0) - 0,348 - 68 (85,0) -<br /> mặt trời<br /> <br /> <br /> 33<br /> T¹P CHÝ Y - HäC QU¢N Sù Sè 9-2019<br /> <br /> Trong 4 quy định duy trì tiêu chuẩn trang thiết bị bảo quản tại nhà thuốc, 3 quy định<br /> (điều hòa, bộ ẩm nhiệt kế và dụng cụ ra lẻ thuốc) được chấp hành cả hai mức độ<br /> (có trang bị và đang hoạt động tại thời điểm nghiên cứu). Tuy nhiên, tỷ lệ có trang bị<br /> không tương xứng với tỷ lệ trang thiết bị đang ở chế độ hoạt động. Tỷ lệ nhà thuốc khu<br /> vực TPTW và KVMN có trang bị điều hòa, bộ ẩm kế, dụng cụ ra lẻ thuốc, các biện<br /> pháp tránh ánh sáng mặt trời khá cao (đều đạt ≥ 80%). Tuy nhiên, với thực trạng hoạt<br /> động, tỷ lệ điều hòa hoạt động ở các nhà thuốc KVMN cao hơn so với nhà thuốc khu<br /> vực TPTW, nhưng tỷ lệ lại khá thấp. Tỷ lệ hoạt động của bộ ẩm nhiệt kế và dụng cụ ra<br /> lẻ thuốc của nhà thuốc TPTW cao hơn KVMN, khác biệt không có ý nghĩa thống kê<br /> (p > 0,05). Riêng biện pháp tránh ánh sáng mặt trời, 85% nhà thuốc có trang bị nhưng<br /> không nhà thuốc nào sử dụng biện pháp này. Các thiết bị bảo quản thuốc rất quan<br /> trọng, cần phải có để tránh được ảnh hưởng bất lợi từ môi trường. Một thực trạng có<br /> thể thấy ở các hiệu thuốc, mặc dù có thiết bị, dụng cụ đó, nhưng tỷ lệ còn hoạt động lại<br /> khá thấp. Vì vậy, các nhà thuốc nên bảo dưỡng, sửa chữa định kỳ, thay thế để có thể<br /> đảm bảo thiết bị bảo quản thuốc hoạt động.<br /> 4. Thực trạng thực hiện quy định về hồ sơ sổ sách tại các nhà thuốc ở hai<br /> khu vực.<br /> Bảng 4: Thực hiện quy định về hồ sơ sổ sách.<br /> Nhà thuốc TPTW Nhà thuốc KVMN Chung<br /> p<br /> (n = 40) (%) (n = 40) (%) (n = 80) (%)<br /> Quy định<br /> Trang bị Ghi Trang bị Ghi Trang Ghi<br /> chép chép p (1-3) p (2-4)<br /> (1) (3) bị chép<br /> (2) (4)<br /> <br /> Sổ theo dõi bệnh 38 27 34 9 72 36<br /> 0,263 < 0,001<br /> nhân (95,0) (67,5) (85,0) (22,5) (92,3) (46,2)<br /> <br /> Sổ theo dõi 38 38 37 37 75 75<br /> 1,00 1,00<br /> xuất/nhập thuốc (95,0) (95,0) (92,5) (92,5) (96,2) (96,2)<br /> <br /> 33 9 34 5 67 14<br /> Sổ theo dõi ADR 1,00 0,378<br /> (82,5) (22,5) (85,0) (12,5) (85,9) (17,9)<br /> <br /> Sổ theo dõi nhiệt độ, 35 28 35 29 70 57<br /> 1,00 1,00<br /> độ ẩm (87,5) (70,0) (87,5) (72,5) (89,7) (73,1)<br /> <br /> Trong 4 quy định về hồ sơ sổ sách tại nhà thuốc, tính chung, 96,2% nhà thuốc chấp<br /> hành thực hiện đủ cả hai quy định (có sổ theo dõi và ghi chép đầy đủ). Quy định sổ<br /> theo dõi ADR có tỷ lệ chấp hành thấp nhất. Đối với quy định sổ theo dõi bệnh nhân, có<br /> sự chênh lệch rõ rệt về tỷ lệ chấp hành ghi chép đầy đủ giữa hai khu vực, khác biệt có<br /> ý nghĩa thống kê (p < 0,001). Có thể thấy, các hiệu thuốc tại KVMN chưa thực hiện tốt<br /> việc ghi chép sổ theo dõi bệnh nhân. Kết quả của chúng tôi tương đồng với nghiên<br /> cứu thực hiện ở một số tỉnh, thành phố phía Bắc như Hà Nội, Vĩnh Phúc, Nghệ An,<br /> <br /> 34<br />  t¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 9-2019<br /> <br /> Thanh Hóa. Đánh giá về thực trạng hành nghề các nhà thuốc cho thấy, trong thực<br /> hành nghề nghiệp, theo kết quả thanh tra, kiểm tra tại các nhà thuốc thực hành tốt nhà<br /> thuốc ở Hà Nội trong giai đoạn 2010 - 2012 cho thấy, việc ghi chép sổ sách tại nhà<br /> thuốc còn nhiều bất cập: có đến > 50% nhà thuốc ghi sổ sách không đầy đủ, không<br /> đúng theo quy định; 5 - 7% nhà thuốc không thực hiện ghi chép sổ sách. Cần lưu tâm<br /> để khắc phục điều này tại các nhà thuốc.<br /> 5. Thực trạng thực hiện quy định về sắp xếp tại khu vực trưng bày và bảo<br /> quản tại nhà thuốc ở hai khu vực.<br /> Bảng 5: Thực hiện sắp xếp tại khu vực trưng bày và bảo quản.<br /> <br /> Nhà thuốc Nhà thuốc<br /> Chung<br /> Quy định TPTW KVMN p<br /> (n = 80) (%)<br /> (n = 40) (%) (n = 40) (%)<br /> <br /> Sắp xếp đúng mỹ phẩm, thực phẩm chức năng 30 (77,0) 21 (52,5) 0,787 51 (63,8)<br /> <br /> Sắp xếp đúng thuốc không kê đơn/thuốc kê đơn 19 (47,5) 11 (27,5) 0,105 30 (37,5)<br /> <br /> Tỷ lệ nhà thuốc khu vực TPTW thực hiện sắp xếp đúng mỹ phẩm, thực phẩm chức<br /> năng và sắp xếp đúng thuốc không kê đơn/thuốc kê đơn đều cao hơn nhà thuốc<br /> KVMN. Khác biệt về tỷ lệ nhà thuốc chấp hành các quy định giữa hai khu vực không có<br /> ý nghĩa thống kê (p > 0,05).<br /> 6. Điểm trung bình thực hiện một số quy định thực hành tốt nhà thuốc tại hai<br /> nhóm nhà thuốc ở hai khu vực.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Biểu đồ 1: Điểm trung bình thực hiện một số quy định thực hành tốt nhà thuốc (p = 0,024).<br /> <br /> 35<br /> T¹P CHÝ Y - HäC QU¢N Sù Sè 9-2019<br /> <br /> Điểm trung bình thực hiện một số quy hành tốt nhà thuốc của nhóm nhà thuốc<br /> định thực hành tốt nhà thuốc của nhóm TPTW (16,1 ± 2,89) cao hơn so với nhóm<br /> nhà thuốc TPTW (16,1 ± 2,89) cao hơn so nhà thuốc KVMN (14,73 ± 2,43), khác biệt<br /> với nhóm nhà thuốc KVMN (14,73 ± 2,43), có ý nghĩa thống kê (p < 0,05).<br /> khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05).<br /> Có thể thấy, các nhà thuốc thuộc KVMN TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> có xu hướng chấp hành quy định thực 1. Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế. Báo cáo<br /> hành tốt nhà thuốc chưa bằng nhà thuốc Ngành Dược năm 2010. Hà Nội. 2010.<br /> khu vực TPTW. Do đó, khi xây dựng các 2. Bộ Y tế. Quyết định về việc Ban hành<br /> biện pháp cải thiện điểm thực hành tốt Nguyên tắc, tiêu chuẩn “thực hành tốt nhà<br /> nhà thuốc, cần quan tâm hơn đến nhóm thuốc”. Số 11/2007/QĐ-BYT ngày 24/01/2007.<br /> nhà thuốc tại KVMN. Hà Nội. 2007.<br /> 3. Bộ Y tế. Thông tư Quy định về Thực<br /> KẾT LUẬN hành tốt cơ sở bán lẻ thuốc. Số 02/2018/TT-<br /> BYT ngày 22/01/2018. Hà Nội. 2018.<br /> Nhà thuốc của hai khu vực đã chấp<br /> 4. International Pharmaceutical Federation.<br /> hành quy định thực hành tốt nhà thuốc.<br /> Guidelines on good pharmacy practice: Standards<br /> Về nhân sự đạt tỷ lệ thấp (5,0 - 56,3%),<br /> for quality of pharmacy services. 1993.<br /> về cơ sở vật chất nhà thuốc đạt khá<br /> 5. Muhammad Haroon Sarwar, Muhammad<br /> (57,5 - 98,8%), về trang thiết bị bảo quản<br /> Farhan Sarwar, Muhammad TaimoorKhalid et al.<br /> tại nhà thuốc đạt tỷ lệ sử dụng thực tế<br /> The roles of pharmacy and clinical pharmacy<br /> thấp (có thiết bị bảo quản: 85,0 - 98,8%; in providing healthcare services to the people.<br /> thiết bị đang hoạt động: 20,0 - 77,5%); Research & Reviews in Pharmacy and<br /> hồ sơ sổ sách tại nhà thuốc đạt tỷ lệ sử Pharmaceutical Sciences. 2015.<br /> dụng thấp (có hồ sơ sổ sách: 85,9 - 96,2%; 6. Hussain A, Ibrahim M.I. Medication<br /> ghi chép, theo dõi đầy đủ: 17,9 - 96,2%), counselling and dispensing practices at<br /> về sắp xếp tại khu vực trưng bày và bảo community pharmacies: A comparative cross<br /> quản đạt tỷ lệ thấp (37,5 - 63,8%). Điểm sectional study from Pakistan. Int J Clin<br /> trung bình thực hiện một số quy định thực Pharm. 2011, 33 (5), pp.859-867.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 36<br />